İçindekiler Ciltt 1 C 2-3 İsimler ve Bazı İyonik Bileşiklerin Formülleri 54 2-4 Atom Ağırlıkları 56 2-5 Mol Kavramı 56 Çeviri Editörlerinden x Yazarlar Hakkında xi Öğrencilere xiii 1 1-1 1-2 1-3 1-4 1-5 1-6 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Bilimin Gelişimi Kimyanın Temelleri 1 Madde ve Enerji 4 Kimya-Maddeye Moleküler Bakış 5 Maddenin Halleri 9 Kimyasal ve Fiziksel Özellikler 10 Kimyasal ve Fiziksel Değişimler 11 Karışımlar, Saf Maddeler, Bileşikler ve Elementler 13 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Bilimin Gelişimi 15 1-7 1-8 1-9 1-10 Kimyada Ölçümler 19 Ölçüm Birimleri 20 Sayıların Kullanımı 22 Çevirme Faktörü Metodu (Boyut Analizi) 27 1-11 Yüzde 31 1-12 Yoğunluk ve Özgül Ağırlık 31 1-13 Isı ve Sıcaklık 34 1-14 Isı Transferi ve Isının Ölçümü 36 Anahtar Terimler 40 Alıştırmalar 40 2 Kimyasal Formüller ve Bileşenlerin Stokiyometrisi 48 2-1 Kimyasal Formüller 49 2-2 İyonlar ve İyonik Bileşikler 53 60 2-6 Formül Ağırlıkları, Atom Ağırlıkları ve Moller 61 2-7 Bileşiklerin Yüzde Bileşimleri ve Formülleri 64 2-8 Element Bileşiminden Formül Türetme GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Bilimin Gelişimi 65 67 2-9 Molekül Formülleri Saptama 71 2-10 Kimyasal Formüllerin Bazı Diğer Yorumlanmaları 73 2-11 Numunelerin Saflığı 77 Anahtar Terimler 78 Alıştırmalar 79 3 Kimyasal Denklemler ve Tepkime Stokiyometrisi 86 3-1 Kimyasal Denklemler 87 3-2 Kimyasal Denklemlerde Dayalı Hesaplamalar 92 3-3 Sınırlayıcı Reaktif Kavramı 96 3-4 Kimyasal Tepkimelerde Yüzde Verim 3-5 Ardışık Tepkimeler 100 3-6 Çözeltilerin Derişimleri 101 3-7 Çözeltilerin Seyreltilmesi 106 3-8 Kimyasal Tepkimelerde Çözeltilerin Kullanımı 107 99 Anahtar Terimler 110 Alıştırmalar 110 v vi İçindekiler 4 Atom İçindeki Parçacıklar 4-1 4-2 4-3 4-4 4-5 4-6 4-7 4-8 5-5 İyonik Yarıçap 188 5-6 Elektronegatiflik 190 5-7 Yükseltgenme Basamakları Atomun Yapısı 119 120 Temel Parçacıklar 120 Elektronların Keşfi 121 Kanal Işınları ve Protonlar 123 Rutherford ve Çekirdek Atom 123 Atom Sayıları 125 Nötronlar 126 Kütle Numarası ve İzotoplar 127 Kütle spektrometresi ve İzotopik Çokluklar 128 Kimyasal Tepkimeler ve Periyodiklik Anahtar Terimler 206 Alıştırmalar 206 6 138 4-11 Elektromagnetik Radyasyon 138 4-12 Fotoelektrik Etki 142 4-13 Atom Spektrumları ve Bohr Atomu 143 4-14 Elektronun Dalga Özelliği 148 4-15 Atomun Kuantum Mekaniğine Göre Yapısı 150 Kuantum Sayıları 151 Atom Orbitalleri 152 Elektron Dağılımları 157 Periyodik Tablo ve Elektron Dağılımları 163 Paramanyetizma ve Diyamanyetizma 166 6-3 İkili Bileşiklerin Adlandırılması 6-4 Üçlü Asitlerin ve Tuzlarının Adlandırılması 222 220 6-5 Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri: Giriş 225 6-6 Birleşme Tepkimeleri 228 6-7 Bozunma Tepkimeleri 229 6-8 Yer Değiştirme Tepkimeleri 230 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Günlük Yaşantımız Anahtar Terimler 243 Alıştırmalar 244 Kimyasal Bağlar 250 7-1 Atomların Lewis Nokta Formülleri 5-1 Periyodik Tablo Hakkında Daha Fazla Bilgi 178 İyonik Bağ 179 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Bilimin Gelişimi 180 Elementlerin Periyodik Özellikleri 251 252 7-2 İyonik Bileşiklerin Oluşumu GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Bilimin Gelişimi 233 6-9 Metatez Tepkimeleri 235 6-10 Gaz-Oluşum Tepkimeleri 240 6-11 Tepkime Çeşitlerinin Özeti 241 7 Kimyasal Periyotluk 177 5-2 Atom Yarıçapları 181 5-3 İyonlaşma Enerjisi 184 5-4 Elektron İlgisi 186 Bazı Anorganik Bileşiklerin Adlandırılması 220 151 Anahtar Terimler 167 Alıştırmalar 168 5 218 Kimyasal Tepkimelerin Sınıflandırılması 225 Zenginleştirme | Bohr Teoremi ve BalmerRydberg Eşitliği 146 4-16 4-17 4-18 4-19 4-20 Bazı Kimyasal Tepkime Çeşitleri 211 6-1 Sulu Çözeltiler: Giriş 212 6-2 Sulu Çözeltilerdeki Tepkimeler 4-9 Atomik Kütle Birimi ve Atomik Kütleler 131 4-10 Periyodik Tablo: Metaller, Ametaller ve Yarı metaller 133 Zenginleştirme | Schrödinger Eşitliği 194 5-8 Hidrojen ve Hidrürler 194 5-9 Oksijen ve Oksitler 198 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Bilmin Gelişimi 130 Atomların Elektronik Yapıları 192 252 Zenginleştirme | İyonik Bağ Enerji İlişkilerine Giriş 257 Kovalent Bağlar 181 259 7-3 Kovalent Bağların Oluşumu 259 7-4 Bağ uzunluğu ve Bağ enerjisi 260 7-5 Moleküller ve Poliatomik İyonların Lewis Yapıları 261 İçindekiler 7-6 Lewis Formüllerinin Yazılışı: Oktet Kuralı 262 7-7 Formal Yük 268 7-8 Lewis Formüllerinin Yazılışı: Oktet Kuralında Sınırlamalar 270 7-9 Rezonans 274 7-10 Polar ve A-polar Kovalent Bağlar 276 7-11 Dipol Moment 277 7-12 Bağ Türlerinin Etkin Bölgesi 278 8 Molekül Yapısı ve Kovalent Bağ Teorileri 287 8-1 Bölüme Genel Bakış 288 8-2 Değerlik Kabuğu Elektron Çifti İtmesi Teorisi 290 8-3 Polar moleküller: Molekül Geometrisinin Etkisi 292 8-4 Değerlik Bağ Teorisi 294 Molekül Şekilleri ve Bağlanma 294 8-5 Doğrusal Elektronik Geometriler: AB2 Tipi (A Üzerinde Bağ Yapmayan Çiftler Yok) 295 8-6 Üçgen Düzlem Elektronik Geometriler: AB3 Tipi (A Üzerinde Bağ Yapmayan Çiftler Yok) 297 8-7 Dörtyüzlü Elektronik Geometriler: AB4 Tipi (A Üzerinde Bağ Yapmayan Çiftler Yok) 299 8-8 Dörtyüzlü Elektronik Geometriler: AB3U Tipi (A Üzerinde Bir Bağ Yapmayan Çift) 304 8-9 Dörtyüzlü Elektronik Geometriler: AB2U2 Tipi (A Üzerinde İki Bağ Yapmayan Çift) 308 8-10 Dörtyüzlü Elektronik Geometriler: ABU3 Tipi (A Üzerinde Üç Bağ Yapmayan Çift) 310 8-11 Üçgen Bipiramit Elektronik Geometriler: AB5, AB4U, AB3U2 ve AB2U3 310 8-12 Sekizyüzlü Elektronik Geometriler: AB6, AB5U ve AB4U2 314 8-13 İki Bağ İçeren Bileşikler 317 8-14 Üç Bağ İçeren Bileşikler 319 8-15 Elektronik ve Moleküler Geometrilerin Özeti 320 Anahtar Terimler 322 Alıştırmalar 322 9 Kimyasal Bağlarda Molekül Orbitalleri 329 9-1 Molekül Orbitalleri 9-3 Bağ Derecesi ve Bağ Kararlılığı 334 9-4 Homonükleer İki Atomlu Moleküller 335 9-5 Heteronükleer İki Atomlu Moleküller 338 9-6 Delokalizasyon ve Molekül Orbitallerin Şekilleri 341 Anahtar Terimler 343 Alıştırmalar 343 10 1 0 Anahtar Terimler 279 Alıştırmalar 280 330 9-2 Molekül Orbital Enerji Diyagramları 333 vii Sulu Çözeltilerde Tepkimeler I: Asitler, Bazlar ve Tuzlar 347 10-1 Asit ve Bazların Sulu Çözeltilerinin Özellikleri 349 10-2 Arrhenius Teorisi 349 10-3 Hidronyum İyonu (Hidratlaşmış Hidrojen İyonu) 350 10-4 Brønsted- Lowry Teorisi 350 10-5 Suyun Otoiyonizasyonu 353 10-6 Amfoterlik 354 10-7 Asitlerin Kuvvetliliği 355 10-8 Sulu Çözeltilerde Asit-Baz Tepkimeleri 359 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Günlük Yaşantımız 10-9 Asidik Tuzlar ve Bazik Tuzlar 10-10 Lewis Teorisi 363 10-11 Asitlerin Hazırlanması 365 360 361 Anahtar Terimler 367 Alıştırmalar 367 11 1 1 Sulu Çözeltilerde Tepkimeler II: Hesaplamalar 374 Suda Asit- Baz Tepkimeleri 375 11-1 Molarite Kullanarak Hesaplamalar 375 11-2 Titrasyonlar 379 11-3 Asit–Baz Titrasyonlarında Hesaplamalar 381 Yükseltgenme–İndirgenme Tepkimeleri 385 11-4 Redoks Eşitliklerini Denkleştirme 386 11-5 Oksijen veya Hidrojeni Denkleştirmek İçin H1, OH2 veya H2O Ekleme 387 11-6 Redoks Titrasyonlarında Hesaplamalar 389 Anahtar Terimler 392 Alıştırmalar 392 viii İçindekiler 12 1 2 Gazlar ve Kinetik–Moleküler Teori 400 12-1 Katı, Sıvı ve Gazların Karşılaştırılması 401 12-2 Atmosferin Bileşimi ve Gazların Bazı Ortak Özellikleri 402 12-3 Basınç 403 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Çevre 404 12-4 Boyle Kanunu: Hacim-Basınç İlişkisi 406 12-5 Charles Kanunu: Hacim-Sıcaklık İlişkisi, Mutlak Sıcaklık Ölçeği 409 12-6 Standart Sıcaklık ve Basınç 411 12-7 Birleşik Gaz Kanunu Denklemi 412 12-8 Avagadro Kanunu ve Standart Molar Hacim 413 12-9 Gaz Kanunlarının Özeti: İdeal Gaz Denklemi 414 12-10 Gazların Molekül Ağırlığı ve Molekül Formüllerinin Belirlenmesi 418 12-11 Dalton Kısmi Basınçlar Kanunu 420 12-12 Gaz İçeren Tepkimelerde Kütle-Hacim İlişkileri 426 12-13 Kinetik-Moleküler Teori 428 Zenginleştirme | Kinetik-Moleküler Teori, İdeal Gaz Denklemi ve Molekül Hızları 431 12-14 Gazların Difüzyon ve Efüzyonu 12-15 İdeal Gaz Kanunundan Sapmalar 435 433 13-1 Sıvı ve Katıların Kinetik-Moleküler Tanımlamaları 449 13-2 Moleküller Arası Çekim ve Faz Değişimleri 450 13-3 13-4 13-5 13-6 13-7 13-8 457 Viskozite 457 Yüzey Gerilimi 458 Kapiler Hareketi 459 Buharlaşma 460 Buhar Basıncı 461 Kaynama Noktası ve Damıtma Zenginleştirme | Clausius-Clapeyron Denklemi 466 Katı Hal 467 13-10 Erime Noktası 467 13-11 Katılarda Isı Transferi 468 13-12 Süblimleşme ve Katıların Buhar Basıncı 470 13-13 Faz Diyagramları (P’ye karşı T ) 470 13-14 Şekilsiz Katılar ve Kristal Katılar 473 Zenginleştirme | X-Işını Kırınımı 474 13-15 Kristallerin Yapıları 476 13-16 Katılarda Bağlanma 479 13-17 Metallerde Bağ Teorisi 487 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Araştırma ve Teknoloji 14 14 Çözeltiler 502 Çözünme Çö ü İşlemi 14-1 14-2 14-3 14-4 14-5 14-6 14-7 14-8 503 Çözünme İşleminin Doğası 503 Katıların Sıvılar İçerisinde Çözünmesi 505 Sıvıların Sıvılar İçerisinde Çözünmesi 508 Gazların Sıvılar İçerisinde Çözünmesi 509 Çözünmenin ve Doygunluğun Derecesi 510 Sıcaklığın Çözünürlüğe Etkisi 511 Basıncın Çözünürlüğe Etkisi 513 Molalite ve Mol Kesiri 514 516 14-10 14-11 14-12 14-13 Fraksiyonlu Damıtma 520 Kaynama Noktası Yükselmesi 522 Donma Noktası Düşmesi 523 Donma Noktası Düşmesi ve Kaynama Noktası Yükselmesi ile Molekül Ağırlığı Tayini 525 14-14 Koligatif Özellikler ve Elektrolitlerin Ayrışması 526 14-15 Osmotik Basınç 530 Kolloidler 533 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Günlük Yaşantımız 463 490 Anahtar Terimler 492 Alıştırmalar 494 14-9 Buhar Basıncı Azalması ve Raoult Kanunu 516 Sıvılar ve Katılar 448 Sıvı Hal 463 Çözeltilerin Koligatif Özellikleri Anahtar Terimler 438 Alıştırmalar 439 13 1 3 13-9 Sıvılarda Isı Transferi 14-16 Tyndall Etkisi 534 14-17 Adsorpsiyon Olayı 535 534 İçindekiler 14-18 Hidrofilik ve Hidrofobik Kolloidler 536 GÜNLÜK HAYATTA KİMYANIN KULLANIMI | Günlük Yaşantımız? 540 ix 15-16 Serbest Enerji Değişimi, DG ve İstemlilik 588 15-17 İstemliliğin Sıcaklığa Bağlılığı 591 Anahtar Terimler 595 Alıştırmalar 596 Anahtar Terimler 541 Alıştırmalar 542 EK A | Bazı Matematiksel İşlemler 15 1 5 Kimyasal Termodinamik 548 Isı Değişimleri ve Termokimya 15-1 15-2 15-3 15-4 15-5 15-6 550 Termodinamiğin Birinci Kanunu 550 Bazı Termodinamik Kavramlar 552 Entalpi Değişimleri 553 Kalorimetri 553 Termokimyasal Eşitlikler 555 Standart haller ve Standart Entalpi Değişimleri 558 15-7 Standart Molar Oluşum Entalpileri, DH 0f 559 15-8 Hess Kanunu 561 15-9 Bağ Enerjileri 565 15-10 İç Enerji Değişimleri, DE 568 15-11 DH ve DE Arasındaki İlişki 574 Fiziksel ve Kimyasal Değişimlerin İstemliliği 575 15-12 15-13 15-14 15-15 İstemliliğin İki Yönü 575 Enerji ve Madde Dağılımı 576 Entropi, S ve Entropi Değişimi, DS 580 Termodinamiğin İkinci Kanunu 586 Cilt 2 16 1 6 Kimyasal Kinetik 606 17 1 7 Kimyasal Denge 660 İyonik Denge I: Asitler ve 18 1 8 Bazlar 703 19 1 9 20 2 0 21 2 1 22 2 2 İyonik Denge II: Tamponlar ve Titrasyon Eğrileri 743 İyonik Denge III: Çözünürlük Çarpımı Sabiti 771 Elektrokimya 794 Metaller I: Metalurji 841 A-1 EK B | Element Atomlarının Elektronik Dizilişleri A-5 EK C | Başlıca Eşitlikler, Birimler ve Çevirme Faktörleri A-8 EK D | Fiziksel Sabitler A-11 EK E | Birkaç Başlıca Bileşiğin Bazı Fiziksel Sabitleri A-12 EK F | Zayıf Asitlerin 25°C’de İyonlaşma Sabitleri A-14 EK G | Zayıf Bazların 25°C’de İyonlaşma Sabitleri A-16 EK H | Bazı İnorganik Bileşiklerin 25°C’de Çözünürlük Çarpımı Sabitleri A-17 EK I | Bazı Kompleks İyonların Ayrışma Sabitleri A-19 EK J | Sulu Çözeltilerde 25°C’de Standart İndirgenme Potansiyelleri A-20 EK K | Seçilmiş Termodinamik Değerler (298.15 K’de) A-23 EK L | Bazı Seçilmiş Numaralı Alıştırmaların Cevapları A-26 Eşitliklerin Dizini E-1 Sözlük/Dizin D-1 23 2 3 24 2 4 25 2 5 26 2 6 27 2 7 28 2 8 Metaller II: Özellikleri ve Tepkimeleri 859 Bazı Ametaller ve Yarı Metaller 879 Koordinasyon Bileşikleri 907 Çekirdek Kimyası 934 Organik Kimya I: Formüller, Adlandırmalar ve Özellikler 970 Organik Kimya II: Şekiller, Seçilmiş Tepkimeler ve Biyopolimerler 1035