KOLESTEROL VE TRİGLİSERİD Cholesterol and triglyceride test; Lipoprotein/cholesterol analysis; Lipid profile; Lipid panel; Hyperlipidemia – testing; Coronary risk profile; Kolesterol mum benzeri katı bir yağdır. Hem gıdalar ile alınır hem de vücutta yapılır. Kanda kolesterol ve trigliserid miktarı kardiyo vasküler hastalık riskinin değerlendirilmesi için çok önemli testlerdir. Vücudun düzgün çalışabilmesi için bir miktar kolesterol gereklidir. Fazla kolesterol damarlarda birikerek esnekliğin bozulmasına ( damar sertliği ) ve tıkanmalara yol açarak hipertansiyon, kalp ve damar hastalıklarına, enfarktüs, inme ve felçlere yol açmaktadır. LDL kolesterol nedir? Kolesterolün bir kısmı kötü kolesterol denen ve karaciğerden kolesterolü damara taşıyan kısımdır, buna Low Density Lipoproteinler denir (LDL Kolesterol), damar sertleşmesi ve tıkanmasından sorumludur. HDL Kolesterol nedir? Kolesterolün bir kısmı damarlardaki kolesterolü karaciğere taşır. High Density Lipoproteinler yada iyi kolesterol de denir. Yüksek olması kalp damar hastalıklarından korur. Lipit profili testleri nelerdir? Lipit profili yada koroner risk profili testleri şunlardır: Total kolesterol, LDL kolesterol ( kötü kolesterol), HDL kolesterol ( iyi kolesterol), VLDL ( Very Low Density Lipoproteinler) bakılmalıdır. LDL miktarı trigliserid ve total kolesterolden hesaplanır, eğer trigliserid miktarı çok yüksek ise direk LDL ölçümü yapılır. Kolesterol ve trigliserid laboratuar testleri ne için bakılır? Kolesterol ler ve trigliserid koroner risk hesaplaması, hipertansiyon, kardiyo vasküler hastalıklar ve inme risklerinin değerlendirilmesi için yapılır. Kolesterol ve kardiyo vasküler hastalıklar riski çocuk yaşta başlar bu nedenle ailede kardiyo vasküler hastalık olan ( hipertansiyon, enfarktüs, felç vb. ) herkesin çocuk yaştan itibaren kolesterol ve trigliserid profiline baktırmaları gereklidir. Lipit profili laboratuar testleri: • Tüm çocuklara bir kez, • Ailede diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, inme ve felç var ise düzenli aralıklar ile, • Yüksek kolesterol problemi var ise tedaviye ilave olarak düzenli aralıklar ile bakılmalıdır. Erişkinler için: • 20 yaşından önce herkesin lipit profil laboratuar testleri yaptırması tavsiye edilmektedir. Eğer yapılmadı ise erkeklerin 35 yaş öncesi bayanların ise 45 yaş öncesi lipit profillerine baktırmaları önerilmektedir. Bu değerlerin saklanması gerekir. • Eğer diyabet, hipertansiyon kalp hastalığı, koroner kalp hastalığı, inme geçirmiş ise yaşa bakılmadan tedavi ile birlikte düzenli aralıklar ile (en az yılda bir) kolesterol trigliserid testleri bakılmalıdır. • Erişkin hastalar lipit profili laboratuar testleri normal ise 5 yılda bir lipid profili bakılmalıdır. Çocuklarda lipit profili laboratuar testleri: Çocuklarda ilk kolesterol değerlerini ne zaman bakılması gerektiği konusunda uzmanlar arasında tam bir konsensüs olmasa da çocukluk çağı kolesterol değerleri çok bilgi vermektedir. Bazı otoriteler ailede kardiyo vasküler hastalık, hipertansiyon, diyabet olanların diğer otoriteler ise bütün çocukların kolesterol profillerinin bakılmasını önermektedir. Kolseterol ve triglserid için normal değerler: LDL kolesterol: <130 mg/dL, HDL kolesterol:>40 – 60 mg/dL, Total kolesterol: < 200 mg/dL, Trigliserid:10 – 150, VLDL: 2 – 38 Anormal değerler ne anlama gelir? Kolesterol ve trigliserid değerlerinde anormal değerler kardiyo vasküler hastalıklar, hipertansiyon, inme, enfarktüs ve felç riski demektir. Herhangi bir akut, aktif enfeksiyon (örneğin romatoid artrit alevlenmesi vb.) total kolesterol miktarını değiştirir. Bu dönemde yapılan testler 2-3 ay sonra tekrarlanmalıdır. Referanslar: 1. Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. Executive summary of the third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (Adult Treatment Panel III). JAMA. 2001;285:2486-2497. Updated 2004. 2. Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 49. 3. Gennest J, Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 47. 4. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for lipid disorders in adults: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ); 2008 Jun. Accessed May 20, 2011. 5. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for lipid disorders in children. U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ); 2007 Jul. Accessed May 20, 2011 APOLİPOPROTEİN CII Apolipoprotein CII; Apo CII; Apo C2; Apolipoprotein C bağırsaktan emilen yağ partiküllerinin taşınmasında yer alır, Very Low Density Lipoprotein ( VLDL ) yapısında ve Trigliseridlerin yapısında yer alır. Aç karnına alınan kanda bakılır. Apolipoprotein CII ne için bakılır? Hiperlipidemilerin ayırıcı tanısında kullanılan bir laboratuvar testidir. Apolipoprotein C yüksekliği ailesel lipoprotein lipaz eksikliğine bağlı olabilir. Apo C nin yüksek olması Kalp damar hastalıkları, kalp krizi, enfarktüs, anjina pektoris riskinin yüksek olduğunu gösterir. Apolipoprotein C düşüklüğü de aileseldir ( ailesel Apo C II eksikliği) ve şilomikronemi sendromuna yol açar. Referanslar: 1. Mahley RW, Weisgraber KH, Bersot TP. Disorders of lipid metabolism. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2008:chap 36. 2. Semenkovich CF. Disorders of lipid metabolism. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders