haftanın ekonomik görünümü - İstanbul Kültür Üniversitesi

EKONOMİK GÖRÜNÜM
Haftalık Ekonomi Bülteni
İktisat Bölümü|EKOMER
29 Haziran- 5 Temmuz 2015/15
GEÇEN HAFTADAN...
Yurtiçi Gelişmeler
Tüketici Güven Endeksi Açıklandı
Tüketici güven endeksi %3,4 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile
yürütülen
tüketici
eğilim
anketi
sonuçlarından hesaplanan tüketici güven
endeksi, Haziran ayında bir önceki aya
göre %3,4 oranında arttı; Mayıs ayında
64,29 olan endeks Haziran ayında 66,45
oldu. Hanenin maddi durum beklentisi
endeksi ise bir önceki aya göre %2
oranında artarak Haziran ayında 87,92
oldu. Mayıs ayında 85,50 olan genel
ekonomik durum beklentisi endeksi ise
%4,7 oranında aratarak, Haziran ayında
89,48’e yükseldi. (TÜİK)
Tüketici Güven Endeksi
76
74
72
70
68
66
64
62
60
58
Kaynak:TÜİK
Konut Satışları
Konut satışları Mayıs'ta %19,4 arttı
TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye genelinde konut satışları 2015 Mayıs ayında bir önceki yılın
aynı ayına göre %19,4 oranında artarak 107.888 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 21.576 konut satışı
ile en yüksek paya (%20) sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u, 12.816 konut satışı (%11,9) ile
Ankara, 6.221 konut satışı (%5,8) ile İzmir izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller ise sırasıyla 6
konut ile Hakkari, 13 konut ile Ardahan, 41 konut ile Bayburt oldu. (TÜİK)
1
TCMB Faiz Kararı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, faiz oranlarında değişikliğe
gitmedi. TCMB, böylece politika faizi olan gösterge repo faizini yüzde 7,50 seviyesinde sabit tutarken,
gecelik marjinal fonlama oranını yüzde 10,75, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı
bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranını yüzde 10,25, Merkez Bankası
borçlanma faiz oranını ise yüzde 7,25'te bırakmış oldu. Merkez Bankası zorunlu karşılık ve rezerv
opsiyonu katsayısında da değişiklik gerçekleştirmedi. (TCMB)
İş Güven Endeksi
2015 yılı Haziran ayında reel kesim güven
endeksi (RKGE), bir önceki aya göre 4,1
puan
azalarak
104,9
seviyesinde
gerçekleşmiştir. Son üç aydaki toplam
sipariş miktarı endeksi artış yönünde
etkilerken, genel gidişat, gelecek üç aydaki
üretim miktarı, gelecek üç aydaki ihracat
sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam
istihdam miktarı, mevcut mamul mal stoku
miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması
ve mevcut toplam sipariş miktarına ilişkin
değerlendirmeler endeksi azalış yönünde
etkilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış
reel kesim güven endeksi ise (RKGE-MA)
seviyesinde gerçekleşmiştir. (TCMB)
İş Güven Endeksi
112,0
110,0
108,0
106,0
104,0
102,0
100,0
98,0
96,0
Kaynak: TCMB
bir önceki aya göre 2,4 puan azalarak 101,5 puan
Kapasite Kullanım Oranı
2015 yılı Haziran ayında imalat sanayi
genelinde kapasite kullanım oranı, bir
önceki aya göre 0,2 puan artarak yüzde
75,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. İmalat
sanayi genelinde mevsimsel etkilerden
arındırılmış kapasite kullanım oranı ise
bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak
yüzde 74,5 seviyesinde gerçekleşmiştir.
2015 yılı Haziran ayında mal gruplarına
göre
kapasite
kullanım
oranları
değerlendirildiğinde ise, bir önceki aya
göre, dayanıklı tüketim malları ve
dayanıksız tüketim mallarında artış
görülürken, gıda ve içecekler, ara mallar
ve yatırım mallarında azalış görülmüştür.
(TCMB)
Kapasite Kullanım Oranı
76
75
74
73
72
71
70
Kaynak: TCMB
2
Yurtdışı Gelişmeler
Yunanistan ile Euro Grubu Anlaşmaya Varamadı
30 Haziran 2015 Salı gününe kadar Uluslararası Para Fonu'na (IMF) olan borcunu ödemesi gereken ve
1,6 milyar avroluk borcunu geri ödeyemezse temerrüde düşecek olan Yunanistan'ın borç krizini
görüşmek için 25 Haziranda bir araya gelen Euro Bölgesi maliye bakanlarının toplantısında anlaşma
sağlanamamasının ardından 27 Haziranda yapılan toplantıda da uzlaşmaya varılamadı.
Euro Bölgesi Maliye Bakanları (Euro Grubu), Yunanistan’ın vadesi dolan kurtarma programının
süresinin uzatılmasına ilişkin teklifini reddetti. Yunanistan Başbakanı Aleksis Tsipras ise, kreditörlerin
son teklifini “küçük düşürücü” olarak niteledi ve kreditörlerin kurtarma paketi karşılığında “tahammül
edilemeyecek” kemer sıkma önlemleri istediğini söyledi. Bu doğrultuda kreditörlerin sağlayacağı
tartışmalı kurtarma paketi için 5 Temmuz’da referanduma gideceklerini açıkladı. (bbc)
ABD 1. Çeyrek Büyüme Oranı ile Kişisel Gelir ve Harcamalar Açıklandı
Kötü hava, güçlü dolar ve enerji firmalarındaki harcamaların kısılmasından kötü etkilenen ABD
ekonomisi, 2015 yılının ilk çeyreğinde yıllık yüzde 0,2 gerilerdi.(bbc)
Kişisel gelir ise Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,50 artış göstererek, Nisan ayındaki aylık
%0,50 artışı takip etmiştir. Kişisel harcamalara bakıldığında, Mayıs ayında yüzde 0,90 artış göstererek
piyasa beklentilerinin üzerinde sonuçlanmıştır. Bu durum neredeyse son altı yılın en büyük
kazancıdır.(tradingeconomics)
Almanya İş Güven Endeksi Açıklandı
Geçen ay 108.5 puan olan Almanya iş güven endeksi Haziran ayında 107.4 puana gerilemiştir. İmalat
sektöründe beklentiler açıkça olumsuz görüntü sergilerken, toptancılık ve parkende sektöründe de iş
güven endeksi düşmüştür. İnşaat sektöründe ise art arda üç ay artış görülmüştür. (IFO Enstitüsü)
BU HAFTANIN EKONOMİK GÜNDEMİ
Bu haftanın ekonomik gündemi üzerinde TBMM’nin 25. Dönem Meclis Başkanı seçimi etkili olacak. İlk
iki turu 30 Haziran’da yapılacak seçimde 367 oy aranacakken, adaylardan biri bu oyu alamazsa 3. Ve
4. Turlar 1 Temmuz Çarşamba günü düzenlenecek ve meclis salt çoğunluğu (276) kadar oy alan aday
yeni meclis başkanı seçilmiş olacak. Mecliste grubu bulunan her dört partinin de ilk tura kendi
adaylarıyla giriyor olmaları nedeniyle kazananı 3. turda oluşturulacak ittifakın belirleme olasılığı oldukça
yüksek. Meclis başkanlığı için oluşturulacak ittifak aynı zamanda kurulacak koalisyonun da ilk adımı
olarak yorumlanabilir. Bu yönüyle bakıldığında üç haftadır devam eden seçim sonrası belirsizliğin yerini
yeni hükümet senaryosunun somut biçimde tartışıldığı bir gündeme bırakması olasıdır. Bu hafta
açıklanacak yurtiçi verilerden mayıs ayı dış ticaret dengesi ve ocak ayı enflasyonu dikkatle takip
edilmelidir. Dış ticaret hacmindeki daralma ve enflasyonist eğilimin sürme olasılığı beklentisi yaygındır.
Dışarıda ise Yunanistan-Kreditörler pazarlıkları gündemin belirsizliğini artırmaktadır. Almanya, Avro
Bölgesi ve ABD’den gelecek işsizlik verileri ise reel ekonomik görünümü yansıtacaktır.
3
HAFTANIN YORUMU
Doç.Dr. Sinan Alçın
s.alcin@iku.edu.tr
Sıcak Yaz
Havalar olmasa da, hem yurtiçi hem de yurtdışı ekonomik ve siyasal
gelişmeler bu yazın sıcak geçmesine neden oluyor. İçeride, ilk
çeyrek büyüme oranındaki yavaşlama, sanayi üretimindeki
durgunluk ve yılsonu enflasyon beklentisindeki artış ile işsizlik
oranlarındaki istikrarlı yükseliş, genel seçim sonrası koalisyon
görüşmelerindeki belirsizlik ile çözüme muhtaç halini devam
ettiriyor. TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı yılbaşından bu yana
yüzde 12’yi bulurken, yabancı fonlar da son 10 yılın en yüksek
seviyesinde (4.7 milyar dolar) çıkış yapmış durumdalar. Öyle
görünüyor ki, 63. Hükümetin ilk iş gündemini, 2001 yılında
uygulamaya konulan Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı’nın
(GEGP) yeni bir uzun dönemli ekonomi programıyla değiştirilmesi
oluşturacak.
Dışarıda ise bir yandan ABD’deki çekinken toparlanma ve Fed’in
faiz artırımı olasılığının yarattığı gerilim, öte yandan ise başta
Almanya olmak üzere AB’nin lokomotif ülkelerinin Yunanistan
üzerinde kurmaya çalıştıkları baskı, uluslararası üretim ve parasermaye hareketlerinin yönünü bulmasını zorlaştırıyor.
Japonya’daki dalgalı ekonomik seyir ve Çin’deki hükümet
desteğinin düşürülme ihtimalinin güçlenmesi de uluslararası
piyasaların istikrarını bozuyor.
Böylesi sıcak ve belirsiz gündem içerisinde ABD’nin “güvenli
liman” niteliği ağırlığını artırmakta ve yaz sonuna doğru Fed’in faiz
artırımına ilişkin beklentilerin gelişmekte olan ülkelerdeki fon
çıkışının da daha şiddetli gerçekleşme olasılığını yükseltiyor.
Bu “sıcak yaz”ın nasıl bir güze evrileceğini de hem içeride hem de
dışarıda yürütülecek ekonomik ve siyasal politikalar belirleyecek.
***
Bu haftayla birlikte 15. sayısını yayımladığımız Ekonomik
Görünüm’e eylül ayına kadar kısa bir “yaz arası” veriyoruz. Yeni
dönemde daha sakin ve dengeli bir görünümde görüşmek
dileğiyle…
Haftanın Veri Takvimi
29.06.2015
29.06.2015
29.06.2015
30.06.2015
30.06.2015
30.06.2015
02.07.2015
03.07.2015
11:00
12:00
15:00
10:00
10:55
12:00
15:30
10:00
Gelen Turist Sayısı – Türkiye
İş Güven Endeksi – Avro Bölgesi
Enflasyon Oranı (Ocak) – Almanya
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) – Türkiye
İşsizlik Oranı (Ocak) – Almanya
İşsizlik Oranı (Mayıs) – Avro Bölgesi
İşsizlik Oranı (Ocak) – ABD
Enflasyon Oranı (Ocak) – Türkiye
Pariteler
Önceki
Değ(%)
hafta fiyatı
2,6645
2,6969 -1,20▼
Fiyat
DOLAR/TL
EURO/TL
2,9740
3,0730 -3,22▼
EUR/USD
1,1161
1,1391 -2,02▼
USD/JPY
123,8815
122,70 0,96▲
GBP/USD
1,5743
1,5897 -0,96▼
EUR/JPY
138,3245
139,737 -1,01▼
USD/CHF
0,9332
0,9171 1,76▲
Hisse Senedi Piyasaları
Seviye
BIST 100
83.546
BIST 30
102.129
2.101,49
100.881 -2,4▼
Önceki
hafta
Değ(%)
seviyesi
2.109,9 -0,4▼
20.706,15
20.174,24 2,64▲
Seviye
S&P 500
Nikkei
Önceki
hafta Değ(%)
seviyesi
82.454 -2,05▼
BOVESPA 54.016,97
Shanghai
3.478,52
300
CAC Paris 5.059,17
53.749,41 0,5▲
3.478,52
-
4.815,37 5,06▲
Emtia
Önceki
Değ(%)
hafta fiyatı
ALTIN ONS 1.175,45
1.199,24 -1,98▼
HAM
59,64
59,95 -0,51▼
PETROL
Fiyat
-
BAKIR
95,85
95,85
BRENT
63,16
62,95 0,33▲
GUMÜŞ
15,768
16,15 -2,37▼
Ekonomik Görünüm Haftalık Ekonomi Bülteni, TC İstanbul Kültür Üniversitesi, İktisat Bölümü ve Ekonomik ve Finansal Araştırmalar Merkezi
(EKOMER) tarafından hazırlanmaktadır. Bültende yer alan değerlendirmeler herhangi bir yatırım önerisi olmayıp görüş niteliğindedir.
4
Yayın Koordinatörü: Doç.Dr. Sinan Alçın
Editörler: Ar.Gör. Zehra Atik, Ar.Gör. Ady. Tuğba Aynacı
Yayın Kurulu: Prof.Dr. Durmuş Dündar, Prof.Dr. Zafer Tunca, Yrd.Doç.Dr. Mesut Eren, Yrd.Doç.Dr. Billur
Güner, Öğr.Gör.Dr. Deniz Dereli, Öğr.Gör. Raif Bakova, Ar.Gör. Özgür Atılgan, Ar.Gör. Ady. Deniz Çolak,
Ar.Gör.Ady. Nurdan Bozkurt Çakır, Nur Cin
İletişim: ekonomikgorunum@iku.edu.tr