Tahminler - AB Bakanlığı

AB EKONOMİSİ ve TÜRKİYE
GERÇEKLEŞMELER- TAHMİNLER
SONBAHAR 2014
(KASIM 2014)
Ankara
*Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü’nün 4 Kasım 2014’te yayınladığı
“EuropeanEconomicForecast – Autumn-2014” Raporu’nun geniş özetidir.
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
İÇİNDEKİLER
AB EKONOMİSİ GERÇEKLEŞMELER TAHMİNLER ÖZET BİLGİ……………….1
AB ÜYESİ DEVLETLER
1. Belçika ................................................................................................................................ 6
2. Bulgaristan .......................................................................................................................... 9
3. Çek Cumhuriyeti .............................................................................................................. 12
4. Danimarka......................................................................................................................... 15
5. Almanya ........................................................................................................................... 18
6. Estonya ............................................................................................................................ 21
7. İrlanda .............................................................................................................................. 25
8. Yunanistan ....................................................................................................................... 28
9. İspanya ............................................................................................................................. 31
10. Fransa .............................................................................................................................. 34
11. Hırvatistan....................................................................................................................... 37
12. İtalya .............................................................................................................................. 40
13. GKRY ............................................................................................................................ 43
14. Letonya .......................................................................................................................... 46
15. Litvanya ......................................................................................................................... 49
16. Lüksemburg ................................................................................................................... 52
17. Macaristan ...................................................................................................................... 55
18. Malta .............................................................................................................................. 58
19. Hollanda ......................................................................................................................... 61
20. Avusturya ....................................................................................................................... 64
21. Polonya .......................................................................................................................... 67
22. Portekiz .......................................................................................................................... 70
23. Romanya ........................................................................................................................ 72
24. Slovenya ........................................................................................................................ 75
25. Slovakya ........................................................................................................................ 79
26. Finlandiya ...................................................................................................................... 83
27. İsveç ............................................................................................................................... 87
28. Birleşik Krallık .............................................................................................................. 91
TÜRKİYE ............................................................................................................................... 95
AB EKONOMİSİ GERÇEKLEŞMELER TAHMİNLER ÖZET BİLGİ
Sonbahar 2014 Ekonomi Tahminleri: Yavaş Toparlanma ve Çok Düşük Enflasyon
Avrupa
Komisyonu’nun
sonbahar
sektördeki
iyileşme
ve
destekleyici
tahminlerine göre büyümenin yılın geri
politikalar ile toparlanmanın 2015 ve 2016
kalanında AB’de ve Euro Bölgesi’nde
yıllarında bir miktar hız kazanacağı tahmin
zayıf kalması beklenmektedir. Reel GSYH
edilmektedir. İç talebin tahmin döneminde
artışının 2014 yılı genelinde AB’de % 1,3
büyümenin
ve Euro Bölgesi’nde % 0,8 olacağı
beklenmektedir.
öngörülmektedir. Büyümenin 2015 yılında
azalan enerji ve gıda fiyatları enflasyonun
iç ve dış talepteki iyileşmeye bağlı olarak
düşmesine neden olmaktadır. Buna paralel
bir
olarak, bu yıl ve gelecek yıl için enflasyon
miktar
hızlanarak
AB
ve
Euro
Bölgesi’nde sırasıyla % 1,5 ve % 1,1
itici
gücü
Zayıf
olması
toparlanma
ile
tahminleri aşağı yönlü revize edilmiştir.
olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2016
yılında ise mali sektördeki iyileşme ve
Dünya ticareti yavaşlıyor
yapısal reformların meyvesini vermesiyle
büyümenin AB ve Euro Bölgesi’nde
Gelişmiş
sırasıyla % 2 ve % 1,7’ye yükseleceği
yavaşlama ile Ukrayna ve Orta Doğu’da
tahmin edilmektedir.
yaşanan jeopolitik gerginlikler nedeniyle
küresel
Zayıf Toparlanma
ve
gelişen
büyüme
beklenenin
ekonomilerdeki
yılın
altında
ilk
yarısında
gerçekleşmiştir.
Bununla birlikte, AB dışındaki gelişmiş
Geçen yıl çoğu AB ülkesinde büyümenin
ülkelerde
istikrarlı
bir
yeniden tesis edilmesi ile birlikte AB’deki
yaşanması
ekonomik toparlanmaya ilişkin tahminler
büyümenin bu yıl % 3,3, 2015 ve 2016
iyileşmiştir. Ancak, bu yılın ilk yarısında
yıllarında ise sırasıyla % 3,8 ve 4,1 olarak
toparlanmanın zayıf ve kırılgan kalması
gerçekleşeceği öngörülmektedir. Küresel
büyüme tahminlerinin aşağı yönlü revize
büyümenin zayıf kalması nedeniyle dünya
edilmesine yol açmıştır. Bununla birlikte,
ticaret hacmi yılın ilk yarısında ciddi
yapısal reformların meyvesini vermesi,
biçimde düşmüştür.
beklenmektedir.
toparlanma
Küresel
işgücü piyasasındaki iyileşmeler, mali
1
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Euro Bölgesi geride kalıyor
Finansal koşullar iyileşiyor
AB’de toparlanma diğer gelişmiş ülkelerin
2014
gerisinde kalmaktadır. Euro Bölgesi’nde
Bölgesi’nde para politikası büyümeyi daha
makroekonomik
destekleyici olmuştur. Avrupa Merkez
dengesizliklerin
giderilememesi,
reformların
yapısal
gecikmesi
ve
kurumsal
gibi
nedenlerle
toparlanma daha da yavaş olmaktadır.
yılı
ortasından
Bankası’nın
kararları
itibaren
Euro
neticesinde
kısa
dönemli faiz oranları sıfıra yaklaşırken,
uzun dönemli oranlar da gerilemiştir.
Finansal
parçalı
piyasalardaki
yapı
Almanya’da büyüme durma noktasına
azalmakta ve firmalar için finansman
gelmişse de sağlam işgücü piyasası ve
maliyetleri
güçlenen dış talep sayesinde büyümenin
bilançolarındaki iyileşmeye bağlı olarak
kademeli olarak hızlanması, Fransa’da
Euro Bölgesi bankalarına yönelik yatırımcı
özel tüketim ve yatırımlardaki yavaşlama
güveni artmaktadır.
düşmektedir.
Bankaların
nedeniyle büyümenin yalnızca sınırlı bir
miktar artması, İtalya’da güçlenen dış
Mali görünüm belirsiz kalmaya devam
talebin
ediyor
etkisiyle
büyümenin
pozitife
dönmesi, İspanya’da artan istihdam ve
iyileşen finansman koşullarının büyümeyi
desteklemesi,
Hollanda’da
artan
özel
tüketimlerin büyümeyi artırması, Birleşik
Krallık’ta
artan
harcamaları
yatırım
ve
sayesinde
kuvvetlenmesi,
Polonya’da
tüketim
büyümenin
zayıflayan
talep nedeniyle büyümenin ılımlı bir hızda
gerçekleşmesi beklenmektedir.
sürecine girmiştir. Gelecek yıl büyümenin
ve
Yunanistan’da
ve Euro Bölgesi’nde düşmeye devam
ederek yıl sonunda sırasıyla % 3 ve % 2,6
olması
beklenmektedir.
ekonomik
aktivite
ile
Güçlenen
birlikte
bütçe
açıklarının sonraki iki yılda da düşmeye
devam edeceği öngörülmektedir. Kamu
borcu/GSYH oranının önümüzdeki yıl
Çoğu Euro Bölgesi ülkesi yakınsama
İrlanda
Bütçe açığının GSYH’ye oranının AB’de
AB
AB’de ve Euro Bölgesi’nde sırasıyla %
88,3
ve
%
94,8
olacağı
tahmin
edilmektedir.
ortalamasının üzerinde, Portekiz’de ise AB
ortalamasına yakın olması beklenmektedir.
GKRY’de ılımlı bir toparlanmanın 2015
yılında başlayacağı öngörülmektedir.
2
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Euro Bölgesi’nde sırasıyla % 0,5, % 0,8 ve
İşgücü piyasası yavaşça toparlanıyor
% 1,5 olarak, AB’de ise % 0,6, % 1,0 ve %
Üye
ülkelerin
farklıklar
işgücü
piyasalarındaki
mevcudiyetini
sürdürse
1,6 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
de
azalma eğilimindedir. İstihdam artışının
Dış riskler artıyor
2014 yılında AB’de ve Euro Bölgesi’nde
sırasıyla
%
0,7
ve
%
0,4
olarak
Ekonomik büyümeye ilişkin riskler aşağı
gerçekleşmesi beklenmektedir. Ekonomik
yönlüdür. Özellikle Rusya ile artan gerilim
toparlanmanın desteğiyle istihdam artışının
ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA)
AB’de ve Euro Bölgesi’nde 2015 yılında
bölgesindeki anlaşmazlıkların büyümeyi
sırasıyla % 0,6 ve % 0,5, 2016 yılında ise
olumsuz
% 0,8 ve % 0,9 olarak gerçekleşeceği
değerlendirilmektedir.
tahmin edilmektedir. Buna paralel olarak,
politikasının normalleştirilmesine yönelik
işsizlik oranının 2016 yılında AB’de ve
çabalara ağırlık verilmesi veya küresel
Euro Bölgesi’nde sırasıyla % 9,5 ve %
riskten kaçınma eğiliminin artması gibi
10,8’e düşeceği öngörülmektedir.
faktörler
etkileyebileceği
ABD’de
finansal
para
piyasalarda
ani
düzeltmelere neden olabilecektir. Ayrıca,
Enflasyon düşük kalmaya devam ediyor
AB’de reformların gerçekleştirilmesinin
gecikmesi
Özellikle gıda ve enerji fiyatları olmak
üzere emtia fiyatlarının düşük seviyede
kalması, toparlanmanın beklenenden zayıf
olması ve Euro’nun değer kazanması gibi
nedenlerle enflasyondaki düşme eğilimi
devam
etmiştir.
Düşük
enflasyon
beklentileri ücret artışlarını sınırlarken,
zayıf
talep
çekmiştir.
üretici
fiyatlarını
Ekonomideki
aşağı
kademeli
toparlanma ve ücret artışları ile Euro’daki
değer kaybının ithalat fiyatlarını artırması
sonucunda
enflasyonun
önümüzdeki
dönemde artacağı tahmin edilmektedir.
TÜFE’nin 2014, 2015 ve 2016 yıllarında
de
büyümeyi
olumsuz
etkileyebilecektir.
Büyüme ve enflasyon görünümüne ilişkin
riskler yakından ilişkilidir. İç talebin
beklenenden zayıf olması ve enerji ve
emtia fiyatlarının düşmeye devam etmesi
enflasyon üzerindeki aşağı yönlü risklerdir.
Enflasyonun beklenenin altında kalması
ekonomik
aktiviteyi
de
olumsuz
etkileyecektir. Büyümeye ilişkin yukarı
yönlü riskler sınırlı olup, bunlar arasında
dış talebin beklenenin üzerinde güçlenmesi
ve yatırım ve istihdamdaki toparlanmanın
tahmin
edilenden
hızlı
olması
yer
almaktadır.
3
AB ÜLKELERİ SONBAHAR 2014 TAHMİNLERİ
REEL GSYH
Sonbahar 2014 Tahminleri
2013 2014 2015 2016
Belçika
Almanya
Estonya
İrlanda
Yunanistan
İspanya
Fransa
İtalya
GKRY
Letonya
Litvanya
Lüksemburg
Malta
Hollanda
Avusturya
Portekiz
Slovenya
Slovakya
Finlandiya
Euro Bölgesi
0,3
0,1
1,6
0,2
-3,3
-1,2
0,3
-1,9
-5,4
4,2
3,3
2,0
2,5
-0,7
0,2
-1,4
-1,0
1,4
-1,2
-0,5
0,9
1,3
1,9
4,6
0,6
1,2
0,3
-0,4
-2,8
2,6
2,7
3,0
3,0
0,9
0,7
0,9
2,4
2,4
-0,4
0,8
0,9
1,1
2,0
3,6
2,9
1,7
0,7
0,6
0,4
2,9
3,1
2,4
2,9
1,4
1,2
1,3
1,7
2,5
0,6
1,1
1,1
1,8
2,7
3,7
3,7
2,2
1,5
1,1
1,6
3,6
3,4
2,9
2,7
1,7
1,5
1,7
2,5
3,3
1,1
1,7
ENFLASYON
Sonbahar 2014 Tahminleri
2013 2014 2015 2016
1,2
1,6
3,2
0,5
-0,9
1,5
1,0
1,3
0,4
0,0
1,2
1,7
1,0
2,6
2,1
0,4
1,9
1,5
2,2
1,4
0,6
0,9
0,7
0,4
-1,0
-0,1
0,6
0,2
-0,2
0,8
0,3
1,0
0,7
0,4
1,5
0,0
0,4
-0,1
1,2
0,5
0,9
1,2
1,6
0,9
0,3
0,5
0,7
0,5
0,7
1,8
1,3
2,1
1,5
0,8
1,7
0,6
1,0
0,7
1,3
0,8
1,3
1,6
2,2
1,4
1,1
1,2
1,1
2,0
1,2
2,5
1,9
1,9
2,0
1,1
1,8
0,9
1,5
1,4
1,6
0,5
İŞSİZLİK
Sonbahar 2014 Tahminleri
2013 2014 2015 2016
8,4
5,3
8,6
13,1
27,5
26,1
10,3
12,2
15,9
11,9
11,8
5,9
6,4
6,7
4,9
16,4
10,1
14,2
8,2
11,9
8,5
5,1
7,8
11,1
26,8
24,8
10,4
12,6
16,2
11,0
11,2
6,1
6,1
6,9
5,3
14,5
9,8
13,4
8,6
11,6
8,4
5,1
7,1
9,6
25,0
23,5
10,4
12,6
15,8
10,2
10,4
6,2
6,1
6,8
5,4
13,6
9,2
12,8
8,5
11,3
8,2
4,8
6,3
8,5
22,0
22,2
10,2
12,4
14,8
9,2
9,5
6,1
6,2
6,7
5,0
12,8
8,4
12,1
8,3
10,84
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
AB ÜLKELERİ SONBAHAR 2014 TAHMİNLERİ
Bulgaristan
Çek
Cumhuriyeti
Danimarka
Hırvatistan
Macaristan
Polonya
Romanya
İsveç
Birleşik
Krallık
AB
REEL GSYH
Sonbahar 2014 Tahminleri
2013 2014 2015 2016
1,1
1,2
0,6
1,0
-0,7
2,5
2,7
2,7
ENFLASYON
Sonbahar 2014 Tahminleri
2013 2014 2015 2016
0,4
-1,4
0,4
1,0
1,4
0,5
1,4
1,8
İŞSİZLİK
Sonbahar 2014 Tahminleri
2013 2014 2015 2016
13,0 12,0
11,4
11,0
7,0
6,3
6,2
6,1
-0,1
-0,9
1,5
1,7
3,5
1,5
1,7
0,8
-0,7
3,2
3,0
2,0
2,0
3,1
1,7
0,2
2,5
2,8
2,4
2,4
2,7
2,0
1,1
2,0
3,3
2,8
2,7
2,5
0,5
2,3
1,7
0,8
3,2
0,4
2,6
0,4
0,2
0,1
0,2
1,5
0,2
1,5
1,1
0,6
2,5
1,1
2,1
1,2
1,6
1,7
1,1
3,0
1,9
2,7
1,5
1,9
7,0
17,3
10,2
10,3
7,3
8,0
7,5
6,7
17,7
8,0
9,5
7,0
7,9
6,2
6,6
17,7
7,8
9,3
6,9
7,8
5,7
6,4
17,3
7,8
8,8
6,7
7,6
5,5
0,0
1,3
1,5
2,0
1,5
0,6
1,0
1,6
10,7
10,3
10,0
9,5
5
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
AB ÜYESİ DEVLETLER
1. BELÇİKA
Rüzgar toparlanmaya karşı
Belçika
ekonomisinin
ve
ücret artışlarını sınırlandırmaya yönelik
kötüleşmiştir.
alınacak tedbirler enflasyonu düşürecektir.
GSYH artışının 2014 ve 2015 yıllarında %
İşgücü piyasasında tahmin döneminde
1’in altında kalması, 2016’da ise sınırlı bir
sınırlı bir iyileşme beklenmektedir. 2014
miktar
Bütçe
yılında son on yılın en yüksek seviyesi
yıllarında
olan % 8,5 civarında olması beklenen
düzeyinde
işsizlik oranının, 2016 yılında % 8,2’ye
görünümü
son
artması
açığının
2015
GSYH’nin
performansı
aylarda
beklenmektedir.
ve
%
2016
2,8’i
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
gerileyeceği öngörülmektedir.
Ekonomik aktivitede geçen yılın ikinci
İç ve dış talep koşulları yatırımları
yarısında
sınırlıyor
başlayan
toparlanma
süreci
ilkbahardan bu yana durmuştur. İkinci
çeyrekteki zayıf büyümenin önümüzdeki
dönemde de devam etmesi beklenmekte ve
yıllık büyüme oranının 2014 ve 2015’te %
0,9,
2016’da
ise
%
1,1
olarak
gerçekleşmesi beklenmektedir.
2014 yılında % 3,6 artması beklenen
yatırım harcamalarında tek seferlik büyük
çaplı satın almalar etkili olacaktır. İç
talepteki zayıflama ve bozulan ihracat
görünümü
önümüzdeki dönemde
yeni
yatırımların yapılmasını engelleyecektir.
Kısıtlı gelir atışı hanehalkı tüketimini
sınırlıyor
Yılın
ikinci
yarısında
Euro
Bölgesi
ülkelerinde ve özellikle başlıca ticaret
2014 yılında hanehalkı harcamalarının %
ortaklarında
yaşanan
1,2 oranında artacağı, ancak bu artış
yavaşlamanın
hızının mali koşullardaki sıkılaşmaya bağlı
beklenirken, yurtiçindeki zayıf ekonomik
olarak izleyen yıllarda devam etmeyeceği
aktivitenin ithalat artışını sınırlandıracağı
tahmin edilmektedir. 2014-16 döneminde
öngörülmektedir.
% 1 civarında olması beklenen gelir artışı
ihracatın tahmin döneminde güçlenen iç
ve rekabet gücünü artırmak için nominal
talep
dış
sayesinde
talebi
Bununla
artacağı
ekonomik
sınırlaması
birlikte,
tahmin
6
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
edilmektedir. Net dış ticaretin büyümeye
Genel devlet dengesi aynı kalmaya
katkısının 2014 ve 2015’te pozitif olması,
devam ediyor
2016
yılında
ise
etkisiz
kalması
beklenmektedir.
2014 yılı genel devlet bütçe açığına ilişkin
tahmin % 2,6’dan % 3’e revize edilmiştir.
Zayıf enflasyon, azalan ithalat fiyatları
Ekonomik
ve geçici vergi etkileri
olumsuz etkilemektedir. Yapısal açığın
yavaşlama
vergi
gelirlerini
2014 yılında sabit kalması beklenmektedir.
Enerji ve gıda fiyatlarındaki gerileme
sonucu enflasyon oranı yılın üçüncü
2015 yılında bütçe açığının GSYH’ye
çeyreğinde % 0,4’e düşmüştür. Çekirdek
oranında
enflasyon % 1’in üzerinde kalmaya devam
öngörülmektedir. Bu iyileşmede kamu
etmiştir. Elektrik faturalarında yapılan
harcamalarında
KDV
ücretlerde
indirimi
gerilemeyi
oranının
enerji
desteklemiştir.
zayıf
ekonomik
fiyatlarındaki
Enflasyon
aktivite
ve
%
0,2
puanlık
yapılacak
yapılacak
iyileşme
kısıntılar,
kesintiler,
sosyal
yardımlar için sıkılaştırılacak kriterler gibi
önümüzdeki
dönemde
uygulanacağı
durağan ücret artışlarına paralel olarak
açıklanan tedbirler etkili olacaktır.
2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla % 0,9 ve
oranlarındaki düşüşün de bütçe açığına
%
olumlu etki edeceği öngörülmektedir.
1,3
düzeyinde
gerçekleşmesi
Faiz
beklenmektedir.
Diğer taraftan, tek seferlik gelirlerdeki
azalma, temettü gelirlerindeki düşüş ve
sosyal harcamalardaki artış eğiliminin
bütçe
dengesini
beklenmektedir.
konjonktürel
olumsuz
etkilemesi
Bütçe
üzerindeki
etkilerin
2014
ve
2015
yıllarında aynı kalacağı, yapısal açığın ise
GSYH’nin % 0,5’i oranında iyileşeceği
tahmin edilmektedir. 2016 yılında bütçe
açığının GSYH’nin % 2,8’i düzeyinde
sabit kalması beklenmektedir.
7
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
tahmin
yükselmesi beklenirken, tahmin dönemi
ilkbahar tahminlerine kıyasla yukarı revize
için öngörülen zayıf büyümenin kamu
edilmiştir.
borcunu daha da artırarak GSYH’nin %
Genel
devlet
oranının
borcuna
Kamu
2014
ilişkin
borcunun
yılında
GSYH’ye
%
106’ya
107’sine çıkaracağı öngörülmektedir.
Tablo II.1.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BELÇİKA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
GSYH
395,3
100,0
2,0
1,6
0,1
0,3
0,9
0,9
1,1
Özel Tüketim
204,0
51,6
1,6
0,6
0,8
0,3
1,2
1,0
0,8
96,5
88,0
24,4
1,7
0,8
1,4
1,1
0,9
-0,3
0,7
2,5
4,0
0,0
-2,2
3,6
0,9
2,3
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
22,3
Ekipman için
27,4
6,9
2,7
2,6
-3,0
-5,8
9,2
0,5
3,3
İhracat (mal ve hizmet)
327,1
82,8
4,3
6,6
1,9
2,9
3,0
2,9
4,2
İthalat (mal ve hizmet)
321,8
81,4
4,2
7,2
1,9
1,8
2,9
2,8
4,2
GSMG
391,3
99,0
2,0
0,9
0,8
-2,5
1,8
0,9
1,2
İç Talep
1,8
1,4
0,8
-0,1
1,7
0,7
1,1
Stoklar
0,0
0,6
-0,7
-0,5
-0,8
0,0
0,0
Net İhracat
0,2
-0,3
0,1
0,8
0,1
0,2
0,0
İstihdam
1,0
1,4
0,3
-0,3
0,2
0,4
0,6
İşsizlik oranı (a)
8,2
7,2
7,6
8,4
8,5
8,4
8,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,4
3,0
3,4
2,6
0,6
0,5
0,3
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
1,5
2,8
3,6
2,0
-0,1
0,0
-0,2
GSYH büyümesine katkı
Reel işgücü maliyeti
-0,2
0,6
1,5
0,5
-0,8
-0,6
-1,3
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
17,0
14,7
13,9
13,5
13,4
13,3
13,3
GSYH deflatörü
1,7
2,2
2,1
1,5
0,8
1,1
1,1
TÜFE
1,9
3,4
2,6
1,2
0,6
1,3
1,3
-0,6
-1,8
0,2
0,4
0,4
-0,1
-0,1
Ticaret dengesi (c)
2,2
-1,5
-1,5
-0,7
-0,5
-0,5
-0,6
Cari İşlemler Dengesi (c)
3,7
0,3
0,6
-1,5
-0,3
-0,5
-0,7
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
3,6
0,2
1,3
-1,5
-0,1
-0,5
-0,7
Genel bütçe dengesi (c)
-1,7
-3,9
-4,1
-2,9
-3,0
-2,8
-2,8
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-1,9
-3,8
-3,6
-2,1
-2,3
-2,1
-2,3
Mallar için dış ticaret haddi
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
-
-3,6
-3,1
-2,7
-2,6
-2,2
-2,3
106,2
102,1
104,0
104,5
105,8
107,3
107,8
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
8
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2. BULGARİSTAN
Artan belirsizlikler ve baskılanan büyüme
Reel GSYH artışının 2014 yılındaki % 1,2
Tüketim ve yatırım harcamaları baskı
seviyesinden 2015 ve 2016 yıllarında
altında
sırasıyla % 0,6 ve % 1’e düşmesi
beklenmektedir. 2014 yılındaki deflasyonist
dönemin ardından enflasyon oranı 2016
yılında sınırlı bir miktar artarak % 1
düzeyinde gerçekleşecektir. Bütçe açığının
GSYH’ye oranının tahmin döneminde %
3’ün üzerinde kalacağı öngörülmektedir.
Hanehalkının reel harcanabilir gelirindeki
artışa bağlı olarak özel tüketimler 2014’ün
ilk yarısında artmıştır. Bununla birlikte,
tüketici güveni ve perakende satışlara
ilişkin son veriler özel tüketimlerin 2015
yılında hız keseceğine işaret etmektedir.
Benzer şekilde, 2014 yılında AB fonlarının
Yavaşlayan Büyüme
kullanımı sonucu artan kamu harcamaları
gayrisafi
sabit
sermaye
oluşumunu
Ancak,
mevcut
Bahar tahminlerinden bu yana aşağı yönlü
desteklemiştir.
risklerin bir kısmı gerçekleşmiştir. Dış
programlama döneminin sonuna gelinmesi
koşullardaki
AB finansmanlı yatırımların azalacağına
kötüleşme
baskılamaktadır.
ihracatı
Bankacılık
işaret etmektedir.
Sonuç olarak, yatırım
uygulamalarındaki aksaklıklar su yüzüne
harcamalarının 2015 ve 2016 yıllarında
çıkmıştır. Yurtiçindeki bankaların kredi
düşmesi beklenmektedir.
koşullarını sıkılaştıracağı ve bunun da
yatırım harcamalarını olumsuz etkileyeceği
öngörülmektedir.
büyümenin
%
İhracat yeniden artıyor
2014 yılı genelinde
1,2
düzeyinde
gerçekleşmesi, 2015 ve 2016 yıllarında ise
% 0,6 ve % 1 olması beklenmektedir.
2014’ün ilk yarısında yavaşlayan ihracat
artışının 2015 ve 2016’da yeniden hız
kazanması beklenmektedir. İç talepteki
yavaşlamaya bağlı olarak net dış ticaretin
büyümeye katkısının 2015 yılında pozitife
döneceği ve cari fazlanın 2016 yılında
9
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
GSYH’nin % 2’si düzeyinde olacağı
tüketici güvenindeki bozulmanın devam
tahmin edilmektedir.
etmesi ve kırılgan işgücü piyasası iç talebi
daha da sınırlayarak ekonomiyi olumsuz
etkileyebilecektir.
İşgücü piyasası kırılganlığını koruyor
bakıldığında,
Tarım sektöründe yaşanan geçici istihdam
artışı
2014
görünümünü
yılında
işgücü
piyasası
iyileştirmiştir.
Yavaş
ekonomik büyümenin 2014 ve 2015’te
ithalatına
Dış
Rusya’dan
aşırı
faktörlere
yapılan
bağımlılığın
gaz
büyümeyi
sınırlandırabileceği değerlendirilmektedir.
Enflasyon düşük kalmaya devam ediyor
istihdamda sınırlı bir düşüşe yol açacağı,
istihdamın ancak 2016 yılında bir miktar
2013 ortasından bu yana deflasyon yaşanan
artacağı tahmin edilmektedir. Demografik
Bulgaristan’da enflasyonun 2014 genelinde
koşullardaki olumsuz eğilimler sonucu
%
işgücündeki azalmanın işsizlik oranını
durumda, azalan küresel enerji ve gıda
2013 yılındaki % 13 seviyesinden 2016
fiyatları, elektrik ve sağlık sektöründe
yılında % 11’e getirmesi beklenmektedir.
yapılan fiyat indirimleri etkili olacaktır.
-1,4
olması
beklenmektedir.
Bu
Söz konusu deflasyonist etkilerden bazıları
geçici olup, 2014’ün ikinci yarısından
itibaren etkisini yitirecektir. TÜFE’nin
2015 yılında % 0,4, 2016 yılında ise % 1
olması beklenmektedir.
Bütçe Dengesi Bozuluyor
Genel devlet bütçe açığının 2014 yılında
beklenenin üzerinde artarak GSYH’nin %
3,6’sına yükseleceği tahmin edilmektedir.
2015
Aşağı yönlü riskler sürüyor
ve
2016
yıllarında
da
bütçe
açığındaki artışın devam ederek GSYH’nin
Yurtiçin bankacılık sektörüne olan güvenin
sarsılması ve sıkılaşan kredi koşulları ciddi
risk
oluşturmaktadır.
Özel
sektör
% 3,7’sine ve % 3,8’ine yükselmesi
beklenmektedir.
Genel
devlet
borcu
/GSYH oranının 2014 yılında % 25’e,
ve
10
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2016 yılında ise % 30’a yükseleceği
öngörülmektedir.
Tablo II.2.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BULGARİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar LEVA
Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
GSYH
80,3
100,0
2,2
2,0
Özel Tüketim
50,2
62,6
2,9
1,8
0,5
1,1
1,2
0,6
1,0
3,9
-2,3
1,1
0,6
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
13,3
17,121,3
16,5
-0,2
12,0
1,3
1,8
-6,6
-1,0
4,2
2,8
-0,1
2,1
1,7
0,6
-2,3
1,0
-2,8
7,3
9,1
-
24,5
1,0
0,4
1,8
-2,4
4,5
54,9
55,4
68,4
69,0
-
12,3
8,5
0,1
4,5
9,2
4,9
1,4
1,7
3,0
2,0
3,7
2,9
78,7
98,1
-
0,6
2,1
0,8
0,9
0,5
0,8
3,9
0,6
-0,1
0,2
3,1
0,1
-1,1
-0,5
1,4
0,0
0,0
0,0
0,4
0,0
-
1,9
-2,8
2,6
-0,2
0,7
0,6
12,2
-2,2
11,3
-2,5
12,3
-0,4
13,0
-0,3
12,0
-0,2
11,4
0,3
11,0
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
6,8
7,7
8,8
2,0
1,6
3,2
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
-
2,4
-4,3
4,5
2,9
7,2
8,0
0,5
0,9
0,8
0,4
2,5
1,9
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-
-
-
-
-
32,2
-
7,0
3,4
1,6
2,4
-0,8
0,4
-0,4
-1,4
0,4
0,4
0,6
1,0
-
2,9
-3,5
-0,8
-0,6
-0,5
-1,0
-11,2
-4,8
-4,8
1,5
-9,9
-0,7
-7,2
2,2
-7,6
2,1
-7,4
2,3
-7,7
1,9
-
-4,7
2,7
0,5
3,5
3,6
3,7
3,2
-1,0
-
-2,0
-2,0
-0,5
-0,5
-1,2
-1,3
-3,6
-3,6
-3,7
-3,4
-3,8
-3,3
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-2,0
-0,5
-1,3
-3,4
-3,4
-3,3
Brüt kamu borcu (c)
-
15,7
18,0
18,3
25,3
26,8
30,2
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
11
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
3. ÇEK CUMHURİYETİ
Toparlanma Güçleniyor
Son
veriler
ekonomik
toparlanmanın
güçlendiğine işaret etmekte olup, ekonomik
büyümenin
önümüzdeki
yıl
daha
yıllarında
ise
%
2,7
olacağı
öngörülmektedir.
da
hızlanması beklenmektedir. Yatırımlar ve
hanehalkı tüketimi büyümeyi destekleyen
temel unsurlardır. İç talebin önümüzdeki
dönemde de büyümenin motoru olması
beklenmektedir. Bunun yanı sıra, net dış
ticaretin büyümeye katkısının da pozitif
olacağı
tahmin
edilmektedir.
açığının GSYH’ye oranının
Bütçe
% 3’ün
altında kalması beklenmektedir.
Toparlanma
tabana
yayılarak
Hanehalkı tüketimi ve yatırımlar artıyor
güçleniyor
2013 yılında toparlanan hanehalkı tüketimi
Çek
Cumhuriyeti
2013’ün
2014’ün ilk yarısında da artmaya devam
toparlanma
etmiştir. 2014 yılı genelinde hanehalkı
sürecine girmiştir. Toparlanma bu yılın ilk
tüketim artışının % 1,7 olması ve artış
yarısında güçlenmiş ve GSYH’nin bütün
eğiliminin
bileşenleri pozitif büyüme kaydetmiştir.
iyileşmelere paralel olarak 2015 ve 2016
Son veriler toparlanmanın önümüzdeki
yıllarında
dönemde de devam
beklenmektedir.
ikinci
yarısından
ekonomisi
itibaren
edeceğine işaret
işgücü
da
piyasasındaki
devem
İşsizlik
son
etmesi
aylarda
etmektedir. Son dönemde kayda değer
düşmüş olup, işsizlik oranının gelecek yıl
şekilde
% 6,2 olacağı öngörülmektedir.
güçlenen
iç
talebin
tahmin
döneminde büyümenin temel tetikleyicisi
olması
beklenmektedir.
Reel
GSYH
2013 ortasından itibaren toparlanan yatırım
artışının 2014 yılında % 2,5, 2015 ve 2016
harcamalarında iyileşen yurtiçi koşullar,
12
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
artan dış talep ve inşaat sektöründeki
bankası hedefi olan % 2’ye yaklaşacağı
canlanma etkili olmuştur. AB fonlarının
tahmin edilmektedir.
kullanımının artması ile kamu sektörü
yatırım harcamaları yükselmiştir. Gayrisafi
2014 ve 2015’te mali gevşeme
sabit sermaye oluşumunun 2014 yılında %
4,3 artması ve 2016 yılında AB destekli
kamu yatırımlarının azalması ile bir miktar
normalleşmesi beklenmektedir.
Genel
devlet
dengesi
2013
yılında
iyileşerek GSYH’nin % 1,3’ü seviyesinde
açık vermiştir. Son on yılda yapısal denge
ilk defa pozitife dönmüştür. 2014 yılında
Net dış ticaret büyümeye pozitif katkı
genel devlet bütçe açığının artan kamu
yapıyor
harcamaları ve yatırımları sonucunda bir
miktar kötüleşerek GSYH’nin % 1,4’üne
Geçen yıl Çek para birimi Koruna’nın
yükselmesi ve yapısal açığın GSYH’nin %
değerinin düşürülmesi ve yurtdışı talebin
0,7’si
artması ihracat artışını olumlu etkilemiştir.
beklenmektedir.
düzeyinde
gerçekleşmesi
Güçlenen iç talep nedeniyle artan ithalat
dış
ticaretin
büyümeye
etkisini
2015 yılında izlenecek gevşek maliye
yumuşatmıştır. Tahmin döneminde net dış
politikasının
ticaretin
GSYH’nin % 2,1’ine, yapısal açığın ise %
büyümeye
katkısının
pozitif
olması beklenmektedir.
etkisiyle
bütçe
açığının
1,7’sine yükseleceği tahmin edilmektedir.
Kamu sektöründe planlanan ücret artışları
Enflasyonun artması bekleniyor
ve
sağlık
harcamaları
harcamalarındaki
Yılbaşında düşen enerji fiyatları nedeniyle
2014 yılı genelinde TÜFE’nin düşük
gerçekleşmesi beklenmektedir. Ayarlanmış
fiyat ve vergilerin etkisinin 2015 yılında
tarafsız kalacağı ve enflasyonun güçlenen
iç talep, artan nominal ücretler ve zayıf
İyileşen
artışı
ekonomik
kamu
sürdürecektir.
görünümle
birlikte
bütçe açığının 2016 yılında GSYH’nin %
1,7’sine
gerilemesi
ve
genel
devlet
borcu/GSYH oranının 2016 yılında % 45
düzeyinde
istikrar
kazanması
beklenmektedir.
döviz kuru gibi faktörlere bağlı olarak
artmaya
başlayacağı
öngörülmektedir.
Enflasyon oranının 2016 yılında merkez
13
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.3.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ÇEK CUMHURİYETİ
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
GSYH
Milyar KRON
4086,3
100,0
2,9
2,0
-0,8
-0,7
2,5
2,7
2,7
Özel Tüketim
2026,5
49,6
2,9
0,2
-1,8
0,4
1,7
1,9
2,0
Kamu Tüketimi
802,0
19,6
1,5
-2,9
-1,0
2,3
2,1
2,4
1,7
1019,1
24,9
3,8
1,1
-2,9
-4,4
4,6
4,5
3,4
444,8
10,9
5,2
4,2
-6,1
-2,1
5,4
4,9
4,0
İhracat (mal ve hizmet)
3154,7
77,2
9,7
9,3
4,1
0,3
8,3
5,3
6,0
İthalat (mal ve hizmet)
2919,3
71,4
9,7
6,7
2,4
0,3
8,6
5,4
5,9
GSMG
3797,9
92,9
2,4
1,8
0,7
-1,5
2,4
2,7
2,7
İç Talep
2,9
-0,2
-1,8
-0,5
2,4
2,6
2,2
Stoklar
0,0
0,2
-0,2
-0,2
-0,1
-0,1
0,0
Net İhracat
0,0
1,9
1,3
0,0
0,3
0,2
0,5
İstihdam
0,0
-0,3
0,4
0,4
0,4
0,3
0,3
İşsizlik oranı (a)
6,7
6,7
7,0
7,0
6,3
6,2
6,1
Çalışan başına ücret ödemeleri
7,3
2,8
1,4
-0,6
3,0
3,3
3,4
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
4,2
0,6
2,6
0,5
0,8
0,9
1,0
Reel işgücü maliyeti
0,4
0,8
1,1
-1,2
-0,7
-0,5
-0,7
11,7
11,1
11,3
9,7
10,0
10,2
10,2
3,8
-0,2
1,4
1,7
1,6
1,4
1,8
-
2,1
3,5
1,4
0,5
1,4
1,8
0,2
-2,0
-0,6
1,4
1,1
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Teçhizat için
GSYH büyümesine katkı
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
0,1
0,3
Ticaret dengesi (c)
-4,0
1,9
3,1
4,0
5,0
5,2
5,6
Cari İşlemler Dengesi (c)
-4,0
-4,6
-2,2
-2,2
-1,3
-0,9
-0,4
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-3,6
-2,9
-1,2
0,0
0,9
1,5
1,8
Genel bütçe dengesi (c)
-4,3
-2,9
-4,0
-1,3
-1,4
-2,1
-1,7
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-2,6
-3,2
0,0
-0,5
-1,7
-1,7
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-2,6
-1,4
0,2
-0,7
-1,7
-1,7
23,3
41,0
45,5
45,7
44,4
44,7
45,2
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
14
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
4. DANİMARKA
Düzensiz Toparlanmanın Güçlenmesi Bekleniyor
Ekonomik
göstergeler
toparlanmanın
kırılgan ve ılımlı fakat sürekli olduğuna
işaret etmektedir.
İşsizlik oranı 2012
yılının sonundan itibaren istikrarlı bir
şekilde düşmektedir. Konut piyasasındaki
fiyat artışları devam etmektedir. Güven
ortamı ve yatırımlardaki iyileşme ile
birlikte
özel
tüketim
harcamalarının
artmaya başlaması beklenmektedir. GSYH
artışının 2014, 2015 ve 2016 yıllarında
sırasıyla % 0,8, % 1,7 ve % 2 olacağı
tahmin edilmektedir. Genel devlet bütçe
açığı/GSYH oranının % 3’ün altında
kalmaya devam edeceği öngörülmektedir.
koşullarının iç talebi tetikleyeceği tahmin
edilmektedir. Konut piyasasında birtakım
iyileşmeler yaşanmış olmakla birlikte ciddi
bölgesel farklılıklar sebebiyle kırılganlıklar
devam etmektedir. GSYH artışının 2014
yılındaki % 0,8 seviyesinden 2015 ve 2016
yıllarında sırasıyla % 1,7’ye ve % 2’ye
yükselmesi beklenmektedir.
İç talebin 2014 yılında büyümenin temel
tetikleyicisi olacağı öngörülmekte olup, net
dış ticaretin de 2015 ve 2016 yıllarında
büyümeye sınırlı da olsa pozitif katkı
yapacağı tahmin edilmektedir.
Toparlanma Güçleniyor
Zayıf iç talep ve net dış ticaretin negatif
katkısı sebebiyle GSYH 2013 yılında %
0,1 azalmıştır. 2014’ün ilk yarısında
GSYH artışı önceki yılın aynı dönemine
kıyasla % 0,9 olarak gerçekleşmiştir. Son
yıllarda Kuzey Denizi gaz ve petrol
üretimindeki aşağı yönlü eğilim GSYH
artışını olumsuz etkilemiştir. Bu eğilimin
2014’ten
itibaren
etkisini
yitirmesi
beklenmektedir. Düşük faiz oranları, ücret
artışları ve iyileşen işgücü piyasası
15
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Danimarka, özellikle komşu ülkelerdeki
İşgücü
piyasası
son
yıllarda
iyi
gelişmeler olmak üzere dış faktörlerden
oldukça
etkilenmeye
performans gösteriyor
Ekonomideki yavaş toparlanmaya rağmen
işgücü piyasası performansı beklenenin
tüketimler
ve
baskıladığı
talebin
açıktır.
yatırım
Özel
harcamalarının
beklenenden
güçlü
olması pozitif risk teşkil etmektedir.
üzerinde olmuştur. Bu durumda petrol ve
gaz üretimindeki düşüşün ekonomideki
Kamu maliyesi istikrarlı
toparlanmayı gölgelemesinin etkili olduğu
değerlendirilmektedir. İşsizlik oranı Mayıs
2013
yılında
2012’deki % 7,9 seviyesinden Ağustos
düzeyinde gerçekleşen bütçe açığının 2014
2014’te % 6,7’ye gerilemiştir. Bu eğilimin
yılında % 1’e yükselmesi, 2015’te ise bir
devam etmesi ve işsizlik oranının 2016
miktar daha kötüleşerek GSYH’nin %
yılında % 6,4’e gelmesi beklenmektedir.
2,3’üne ulaşması beklenmektedir.
yılında
Ekonomik
aktivitedeki
canlanma
ile
GSYH’nin
ekonomik
yayılması
ile
aktivitenin
birlikte
birlikte istihdamın 2014 yılında % 0,7,
GSYH’nin
%
2015 yılında % 0,5 ve 2016 yılında % 0,9
öngörülmektedir.
%
2016
tabana
bütçe
2’sine
0,7’si
açığının
gerileyeceği
artacağı öngörülmektedir.
2013 yılında fazla veren yapısal dengenin
Riskler Dengede Görünüyor
2015
yılında
düzeyinde
Makroekonomik görünüme ilişkin riskler
büyük ölçüde dengede görünmektedir.
Küçük ve açık bir ekonomiye sahip olan
edilmektedir.
GSYH’nin
açık
Genel
vereceği
devlet
%
1,2’si
tahmin
borcunun
tahmin dönemi boyunca GSYH’nin % 45’i
civarında sabit kalması beklenmektedir.
16
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.4.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler –DANİMARKA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar KRON Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
GSYH
2013
2014
2015
2016
1.891,0
100,0
1,6
1,3
-0,8
-0,1
0,8
1,7
2,0
Özel Tüketim
923,1
48,8
1,5
0,3
0,2
0,1
0,7
1,7
1,9
Kamu Tüketimi
506,7
26,8
2,1
-1,6
0,0
0,1
1,2
0,6
0,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
347,6
18,4
2,4
2,1
0,5
0,6
1,9
3,0
3,8
102,5
5,4
1,9
-4,0
7,6
7,5
3,3
4,9
5,8
1025,7
54,2
4,0
7,3
-0,1
1,2
1,1
3,7
4,4
919,8
48,6
4,9
7,0
0,7
2,2
2,1
3,7
4,3
1951,6
103,2
1,8
1,8
-0,4
0,5
0,6
1,5
2,1
İç Talep
1,7
0,1
0,2
0,2
1,0
1,6
1,8
Stoklar
0,0
0,6
-0,6
0,1
0,1
-0,1
0,0
-0,1
0,6
-0,4
-0,4
-0,4
0,2
0,2
İstihdam
0,4
-0,1
-0,3
0,1
0,7
0,5
0,9
İşsizlik oranı (a)
5,1
7,6
7,5
7,0
6,7
6,6
6,4
Çalışan başına ücret ödemeleri
3,6
1,4
1,4
1,1
1,6
2,0
2,2
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2,4
0,0
1,9
1,4
1,5
0,8
1,1
Reel işgücü maliyeti
0,2
-0,6
-0,5
-0,2
0,3
-0,5
-0,4
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
5,7
7,4
6,3
6,1
6,4
8,2
7,7
GSYH deflatörü
2,2
0,6
2,5
1,6
1,2
1,3
1,5
TÜFE
2,0
2,7
2,4
0,5
0,4
1,1
1,7
Mallar için dış ticaret haddi
0,9
-1,3
0,7
1,7
0,3
-0,1
-0,5
Ticaret dengesi (c)
2,9
3,1
2,7
2,6
2,3
2,1
1,7
Cari İşlemler Dengesi (c)
2,9
5,7
5,8
6,9
6,2
6,1
6,2
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
3,0
6,1
5,8
6,9
6,5
6,6
7,0
Genel bütçe dengesi (c)
0,7
-2,1
-3,9
-0,7
-1,0
-2,3
-2,0
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
0,0
-0,6
-1,7
1,7
1,3
-0,5
-0,7
-
-0,6
-0,1
0,2
-0,2
-1,2
-0,7
48,3
46,4
45,6
45,0
44,1
451 45,6
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
17
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
5. ALMANYA
Büyüme Hayal Kırıklığı Yaratsa da İyileşme Bekleniyor
Almanya ekonomisinin bu yılın ikinci
Sağlam işgücü piyasası, uygun finansman
yarısında büyük ölçüde duraksayacağı,
koşulları
ancak sağlam işgücü piyasası, uygun
büyümeyi
finansman koşulları ve güçlenen dış taleple
etkileyeceği ve GSYH’nin 2015 yılında %
birlikte ekonomik büyümenin yeniden hız
1,1, 2016 yılında ise % 1,8 oranında
kazanacağı tahmin edilmektedir. Genel
artacağı tahmin edilmektedir.
devlet
bütçe
açığının
büyük
ve
2015’ten
Güçlü
GSYH’ye
harcamaları
ise
dış
itibaren
koşulların
olumlu
ölçüde
dengede kalması, genel devlet borcunun
oranının
iyileşen
azalması
işgücü
piyasası
ve
tüketim
beklenmektedir.
Yeni asgari ücret uygulamasının işgücü
Zayıf ekonomik aktiviteyi toparlanan
gelirini olumlu etkilemesi beklenmektedir.
büyüme izliyor
Ayrıca, düşük faiz oranları, yüksek göç ve
reel
ücret
artışlarının
özel
tüketim
destekleyeceği
tahmin
Reel GSYH 2014’ün ikinci çeyreğinde
harcamalarını
çeyrek
edilmektedir. Hanehalkı gelir beklentileri
bazında
%
0,2
oranında
gerilemiştir. Bu gerilemede kış aylarında
ve tüketim eğilimi artmaktadır.
inşaat sektöründe yaşanan canlanmanın
zayıflaması, özel sektör makine-teçhizat
Yatırımlardaki artış kesintiye uğruyor
yatırımlarının daralması ve zayıflayan
uluslararası ticaret etkili olmuştur. İç talep
ilk iki çeyrekte büyümenin temel itici gücü
olurken,
net
dış
ticaret
büyümeyi
sınırlamıştır. Ekonomik aktivitenin 2015’in
ilk
yarısına
kadar
zayıf
kalması
beklenmektedir. Reel GSYH artışının 2014
yılında % 1,3 olacağı tahmin edilmektedir.
Özel sektör makine-teçhizat yatırımları bu
yılın ikinci çeyreğinde düşerek, 2013
yılından bu yana devam eden toparlanmayı
durdurmuştur. Jeopolitik gerginlikler ve
önemli
ticari
ortaklardaki
ekonomik
gelişmelere ilişkin endişeler firmaların
“bekle-ve-gör” yaklaşımını benimsemesine
18
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
sebep olabilecektir. İç ve dış talebin
büyümeye etkisinin negatif olacağı tahmin
güçlenmeye başlaması, jeopolitik ve diğer
edilmektedir.
dış belirsizliklerin azalması ve uygun
finansman koşullarının devam etmesi ile
Ilımlı Enflasyon Artışı
birlikte özel sektör yatırımlarının 2015
yılında
yeniden
toparlanması
beklenmektedir. Konut sektörüne yapılan
yatırımlardaki hızlı artışının bir miktar
yavaşlayacağı öngörülmektedir.
Artan
işgücü
maliyetleri
çekirdek
enflasyonu desteklerken, azalan emtia
fiyatları tüketici fiyatları artışını 2015
yılında da sınırlamaya devam edecektir.
Fiyat baskılarının sınırlı kalmaya devam
etmesi beklenmektedir. TÜFE’nin 2014
yılında % 0,9, 2015 yılında % 1,2 ve 2016
yılında % 1,6 düzeyinde gerçekleşeceği
öngörülmektedir.
Bütçe
dengesi
ve
kamu
maliyesi
görünümü korunuyor
2014 yılında bütçenin GSYH’nin % 0,2’si
oranında fazla vermesi beklenmektedir.
Dış koşullar ihracat artışını sınırlıyor
Ekonomik
büyümenin
hızlanması
ile
birlikte vergi gelirlerinin de artacağı
İhracat artışının tahmin döneminde ılımlı
tahmin edilmektedir. Emekli maaşlarında
bir seyir izleyeceği tahmin edilmektedir.
yapılan artışlar, uzatılan bakım hizmetleri
Firmaların ihracat beklentileri kötüleşmiş
süreleri, kamu sektöründeki ücret artışları,
ve
sel
yurtdışındaki
siparişler
başlıca
KOBİ’lerden
azalmıştır.
ticaret
gelen
Bununla
birlikte,
ortaklarındaki
talebin
felaketini
altyapısına
kentsel
tazmin
yönelik
fonu,
ilave
kalkınma
ulaşım
harcamalar,
harcamaları
iyileşmesi ile ihracat artışının orta vadede
uluslararası
hızlanması beklenmektedir. Yatırımların
kamu
ve özel tüketim harcamalarındaki artışın
bulunacağı öngörülmektedir.
ithalatı artıracağı ve net dış ticaretin
bütçe planında yer alan tedbirler ışığında
ve
yardımlar
harcamalarındaki
2016
yılında
gibi
ve
faktörlerin
artışa
politika
katkıda
2015 yılı
değişikliği
19
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
olmayacağı varsayımı altında genel devlet
bütçe açığının GSYH’ye oranının tahmin
döneminde büyük ölçüde dengede kalacağı
ve bunun da kamu borcunun GSYH’ye
oranını düşüreceği tahmin edilmektedir.
Yapısal
açığın
ise
aynı
kalması
beklenmektedir.
Tablo II.5.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ALMANYA
2013
Yıllık Yüzde Değişim
2011 2012 2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
GSYH
2809,5
100,0
1,3
3,6
0,4
Özel Tüketim
1571,5
55,9
0,9
2,3
0,7
19,3
1,4
0,7
0,5
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
19,7
541,2
554,0
Ekipman için
176,1 6,3
2014
2015
2016
0,1
1,3
1,1
1,8
0,8
1,0
1,3
1,8
1,2
0,7
1,0
1,0
1,1
7,2
-0,7
-0,7
2,9
2,0
3,9
2,8
5,8
-2,9
-2,7
3,2
2,5
6,1
45,6
6,4
8,0
2,8
1,6
3,3
4,2
5,4
116,9
39,8
5,5
7,2
0,0
3,1
3,9
4,8
6,6
2881,9
102,6
1,4
4,1
0,4
0,1
0,9
1,0
1,7
İç Talep
0,9
2,8
0,5
0,4
1,3
1,3
2,0
Stoklar
0,0
0,1
-1,4
0,2
0,0
-0,2
0,0
Net İhracat
0,4
0,7
1,3
-0,5
0,0
0,0
-0,2
İstihdam
0,5
1,3
1,1
0,6
0,8
0,4
0,6
İşsizlik oranı (a)
8,9
5,9
5,5
5,3
5,1
5,1
4,8
Çalışan başına ücret ödemeleri
1,3
2,9
2,5
1,9
2,8
3,3
3,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
0,5
0,6
3,3
2,4
2,3
2,5
1,8
İhracat (mal ve hizmet)
1280,1
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Reel işgücü maliyeti
-0,3
-0,5
1,8
0,3
0,3
0,8
-0,1
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
16,2
16,5
16,5
16,3
16,5
16,4
16,3
0,9
1,1
1,5
2,1
1,9
1,8
1,9
-
2,5
2,1
1,6
0,9
1,2
1,6
Mallar için dış ticaret haddi
0,0
-2,9
-0,5
1,9
1,8
0,4
-0,1
Ticaret dengesi (c)
5,2
6,0
7,2
7,4
7,4
7,5
7,3
Cari İşlemler Dengesi (c)
2,3
6,2
7,2
6,9
7,1
7,1
6,7
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
2,3
6,1
7,3
7,0
7,1
7,1
6,8
Genel bütçe dengesi (c)
-2,8
-0,9
0,1
0,1
0,2
0,0
0,2
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-2,6
-1,5
-0,1
0,6
0,7
0,6
0,5
-
-1,3
0,0
0,6
0,7
0,6
0,5
62,9
77,6
79,0
76,9
74,5
72,4
69,6
GSYH deflatörü
TÜFE
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
20
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
6. ESTONYA
Artan Belirsizlikler Toparlanmayı Yavaşlatıyor
Reel GSYH artışının bölgesel gerginlikler
özel
sektör
yatırımları
çoğunlukla
nedeniyle 2014 ve 2015 yıllarında % 2
verimliliği artırmaya odaklanmıştır.
civarında sabit kalması, 2016 yılında ise
dış talepteki iyileşmeye paralel olarak %
Yatırımlar zayıf seyrediyor
3,7’ye yükselmesi beklenmektedir. İşsizlik
oranı azalmaya devam etmektedir. Genel
devlet borcunun GSYH’ye oranının %
10’un altına düşeceği tahmin edilmektedir.
İhracat görünümüne ilişkin belirsizlikler ve
atıl kapasite kurumsal yatırımları olumsuz
etkilemektedir.
Söz
konusu
etkilerin
2016’da ortadan kalkması ve makineDış faktörler 2014 ve 2015 yılı için
teçhizat
görünümü olumsuz etkiliyor
artması
yatırımlarının
% 8 oranında
beklenmektedir.
Konut
yatırımlarının gayrimenkul sektöründeki
Jeopolitik gerginliklerin ve dış talebin
toparlanmaya
paralel
olarak
artacağı
zayıf kalmaya devam etmesi, GSYH
tahmin edilmektedir. Kamu sektörü yatırım
artışını 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla %
harcamalarının 2015 yılında sınırlı bir
1,9 ve % 2 düzeyinde sınırlayacak, küresel
miktar artması beklenmektedir.
görünümdeki iyileşme ile birlikte GSYH
artışı 2016 yılında % 2,7 düzeyinde
Ücret
gerçekleşecektir. 2014 yılının ilk yarısında
harcamalarının gerisinde kalıyor
artışları
güçlü
tüketim
reel GSYH artışı % 1,4’e gerilemiştir. İç
talep büyümenin temel itici gücü olurken
ihracat artışı durma noktasına gelmiştir.
Güçlü ücret artışları, yükselen emeklilik
maaşları ve azalan enflasyon özel tüketim
harcamalarını desteklemiştir. İlk çeyrekte
gerçekleştirilen geniş çaplı toplu taşıma
ekipmanı alımı ve artan konut yatırımları
yatırım harcamalarını artırmıştır. Zayıf
ihracat performansına bağlı olarak
Tüketim harcamalarının 2015 yılında güçlü
reel gelir artışı, gelir vergisi kesintileri ve
artan aile yardımlarına paralel olarak
canlılığını koruması beklenmektedir. 2014
yılında gerileyen nominal ücret artışının
2016 yılında % 6 civarında olacağı tahmin
edilmektedir. 2015 yılı ortasından itibaren
dış talepte gerçekleşecek iyileşme, asgari
21
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
ücretlerde yapılan % 10’luk artış ve işsizlik
İşsizlik azalıyor
oranının doğal işsizlik oranına yakın
seyretmesi sayesinde reel ücret artışının
tahmin döneminde % 4 civarında kalması
beklenmektedir. Hanehalkı borçlanmasının
düşük faiz oranlarına rağmen yalnızca
sınırlı
bir
miktar
artacağı
tahmin
edilmektedir.
Azalan
doğum
oranları
nedeniyle
işgücü
sınırlamalar
artmaktadır.
ve
arzı
dış
göç
üzerindeki
Bu
eğilimin
işsizlik oranını 2013 yılındaki % 8,6
seviyesinden
2016
yılında
%
6,3’e
düşürmesi ve ücretler üzerinde yukarı
yönlü baskı oluşturması beklenmektedir.
Dış ticaret fazlası azalıyor
İşgücüne katılım oranı % 70 civarında
yüksek kalmaya devam etmekte olup,
Estonya’nın başlıca ticaret ortaklarındaki
tahmin
döneminde
zayıf talep nedeniyle net dış ticaretin
beklenmektedir.
de
aynı
kalması
büyümeye katkısı 2014’ün ilk yarısında
negatif olmuştur. Bu eğilimin devam
Enflasyon artışı duruyor
etmesi ve iç talebin hızlanması ile 2016
yılında dış ticaret dengesinin negatife
dönmesi beklenmektedir. Tahmine ilişkin
aşağı yönlü riskler arasında Ukrayna’daki
krizin tırmanmasının ticaret akımlarını ve
doğrudan yabancı yatırımları olumsuz
etkileyebilecek olması yer almaktadır.
Küresel petrol fiyatlarındaki düşüş ve
Ukrayna’daki krize ilişkin uygulamaya
konulan ticari yaptırımların yurtiçi gıda
fiyatlarını düşürmesine bağlı olarak TÜFE
artışı 2014’ün ilk yarısında % 0,9’a
gerilemiştir. Aynı zamanda, ılıman hava
koşulları ve bölgesel enerji ağlarına daha
kolay ulaşım imkanı elektrik fiyatlarının
gerilemesine yol açmıştır. Gelecek yıl
küresel
emtia
fiyatlarında
beklenen
düşüşün, döviz kurunun ABD Doları
karşısındaki değer kaybı sayesinde bir
miktar telafi edileceği tahmin edilmektedir.
Ayrıca, özel tüketim vergileri ve yönetilen
fiyatlardaki artış ile yüksek ücretlerin
enflasyonu
2015
ve
2016
yıllarında
22
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
sırasıyla % 1,6 ve % 2,2’ye yükselteceği
GSYH’nin % 0,6’sına çıkaracağı, 2016
öngörülmektedir.
yılında ise bütçe açığının hemen hemen
aynı kalacağı öngörülmektedir. Yapısal
açığın 2014 ve 2015 yılında bir miktar
Bütçe açığı genişliyor
iyileşmesi, 2016 yılında ise aynı kalması
Bütçe dengesinin 2014 yılında GSYH’nin
%
0,4’ü
oranında
açık
vermesi
beklenmektedir. Taslak bütçe planında yer
alan tedbirlerin 2015 yılında bütçe açığını
beklenmektedir.
Kamu
borcunun
GSYH’ye oranının 2014 yılında % 9,9’a
gerileyeceği ve izleyen dönemde de %
10’un
altında
kalacağı
tahmin
edilmektedir.
23
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.6.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ESTONYA
Yıllık Yüzde
Değişim
2013
Cari
Milyar EURO Fiyatlarla
GSYH
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
18,7
100,0
4,5
8,3
4,7
1,6
1,9
2,0
2,7
Özel Tüketim
9,6
51,5
5,1
2,5
5,1
3,8
3,6
3,4
3,7
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
27,3
3,6
5,1
19,1
2,3
1,7
3,3
2,8
1,2
1,6
1,3
6,3
33,0
10,4
2,5
2,0
2,1
4,7
Ekipman için 2,2
-
42,2
34,1
5,3
3,8
3,2
8,0
İhracat (mal ve hizmet)
16,1
86,1
9,1
22,2
8,3
2,6
1,5
3,4
5,5
İthalat (mal ve hizmet)
16,0
85,2
9,4
26,8
12,2
3,1
2,3
4,1
6,5
GSMG
18,3
97,5
4,2
8,3
5,9
3,2
0,7
2,1
2,9
5,4
8,6
5,9
3,2
2,6
2,6
3,5
0,2
3,5
-1,3
-2,2
0,0
-0,1
0,1
-1,0
-1,7
-2,9
-0,5
-0,7
-0,6
-0,8
GSYH büyümesine katkı
12,0
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
-1,4
6,5
1,6
1,2
-0,2
-0,3
-0,2
İşsizlik oranı (a)
10,2
12,3
10,0
8,6
7,8
7,1
6,3
Çalışan başına ücret ödemeleri
14,1
0,8
6,5
7,2
5,2
5,2
6,2
7,7
-0,8
3,4
6,8
3,0
2,9
3,1
-0,6
-3,7
0,7
2,2
1,3
0,5
0,3
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
1,9
10,3
9,1
9,0
9,0
9,8
9,6
GSYH deflatörü
8,4
3,0
2,7
4,5
1,6
2,4
2,9
2,2
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
TÜFE
-
5,1
4,2
3,2
0,7
1,6
0,3
-2,0
-1,8
0,8
0,1
0,1
0,1
-15,5
-4,5
-7,4
-5,7
-5,5
-5,8
-6,2
Cari İşlemler Dengesi (c)
-8,4
-0,8
-3,3
-0,9
-2,8
-3,1
-3,7
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
-7,4
3,3
0,2
1,8
-0,4
-0,7
-1,3
Genel bütçe dengesi (c)
-
1,0
-0,3
-0,5
-0,4
-0,6
-0,5
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
1,3
-1,3
-1,3
-1,0
-0,9
-0,8
-0,8
-0,7
9,6
9,5
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-0,2
-0,4
-0,7Brüt kamu borcu (c)
-
6,0
9,7
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
1,1
10,1
9,9
(c) GSYH yüzdesi olarak
24
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
7. İRLANDA
Hızlanan Büyüme
Toparlanmanın yayılması ve güçlenmesi
Ayrışma devam ediyor
İrlanda’yı diğer Euro Bölgesi ülkelerinden
ayrıştırmaktadır. Toparlanmanın beklenin
İrlanda’nın Birleşik Krallık ve ABD ile olan
üzerinde ve güçlü olması bütçe gelirlerini
dinamik ticari ilişkileri ekonomik konjonktür
artıracak ve bütçe açığının azaltılmasına
açısından diğer Euro Bölgesi ülkelerinden
yardımcı olacaktır.
ayrışmasına yol açmaktadır. Net dış ticaret ve
iç talepteki toparlanmanın GSYH artışını
Tabana
yayılan
seyrediyor
büyüme
istikrarlı
2014
yılında
%
4,6’ya
çıkarması
beklenmektedir. Büyümenin 2015 ve 2016
yıllarında % 3,6 civarında devam edeceği
Reel GSYH artışı 2014’ün ilk yarısında
öngörülmektedir. 2015 yılı için planlanan
beklenenin üzerinde gerçekleşerek yıllık
vergi indirimleri ve harcamalar da büyümeyi
bazda % 5,8 olmuştur. Bu toparlanmada mal
destekleyecektir.
ihracatındaki geçici artış etkili olurken, son
veriler
iç
talebin
güçlendiğine
işaret
etmektedir. 2014 yılında iş ve tüketici güveni
iyileşmiştir.
Özel
tüketim
harcamaları
2012’den bu yana ilk defa 2014’ün ilk
çeyreğinde pozitife dönmüştür. Gayrisafi
sabit sermaye oluşumu 2014’ün ilk yarısında
yıllık bazda % 11,3 gibi ciddi bir artış
göstermiştir. İstihdam artışı 2014 yılında
devam etmiş ve işsizlik oranı Eylül 2014
itibarıyla % 11,1’e gerilemiştir.
İşsizlik oranının daha da düşmesi ancak
tahmin döneminde % 8’in üzerinde kalması
beklenmektedir. Enflasyon oranının ılımlı bir
25
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
artışla Euro Bölgesi genelinden sınırlı bir
miktar farklılaşacağı tahmin edilmektedir. İç
Vergi gelirlerindeki artış bütçe açığını
azaltıyor
talepteki güçlenmenin ithalatı artırması ve
cari fazlanın GSYH’nin % 5,5’i civarında
2014 yılında genel devlet bütçe açığının
istikrar kazanması beklenmektedir.
GSYH’nin
%
3,7’sine
beklenmektedir.
gerilemesi
Makroekonomik
İstihdam ve ücret artışlarının özel tüketim
görünümdeki iyileşemeye bağlı olarak vergi
harcamalarını destekleyeceği ancak yüksek
gelirleri 2014’ün ilk üççeyreğinde yıllık
borçluluk
hanehalkı
bazda % 7,4 artış kaydetmiştir. ESA 2010
harcamalarındaki toparlanmayı sınırlayacağı
sitemine geçişin bütçe dengesini 2014 yılında
tahmin edilmektedir. Yıllardır zayıf seyreden
GSYH’nin % 0,5’i oranında iyileştirmesi
gayrisafi sabit sermaye oluşumunun özellikle
beklenmektedir.
inşaat sektöründeki canlanmaya bağlı olarak
paralel olarak bütçe açığının 2015 yılında
güçlü bir artış göstermesi beklenmektedir.
GSYH’nin % 2,9’una gerileyeceği ve 2016
KOBİ’lere sağlanan krediler baskı altında
yılında
kalmaya devam etse de finansmana erişim
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
durumunun
Ekonomik
GSYH’nin
%
toparlanmaya
3’ü
düzeyinde
koşulları iyileşmektedir.
Tahmine yönelik riskler son makroekonomik
Tahmine yönelik riskler dengededir. Yukarı
gelişmelerin sürdürülebilirliği ile ilişkilidir.
yönlü riskler arasında inşaat sektörünün
2014 yılında GSYH’nin % 3,8’i düzeyinde
ekonomiye ilave bir ivme kazandırabilecek
gerçekleşmesi beklenen yapısal açığın 2015
olması yer alırken, aşağı yönlü riskler
yılında GSYH’nin % 3,3’üne gerileyeceği ve
arasında
2016
büyümenin
Euro
Bölgesi’ndeki
toparlanmayı
düşük
yılında
aynı
kalacağı
tahmin
olumsuz
edilmektedir. 2013 yılında GSYH’nin %
etkileyebilecek olması ve Euro Bölgesi
123,3’ü düzeyinde gerçekleşen genel devlet
genelinden ayrışmanın politika problemlerine
borcunun,
yol açabilecek olması yer almaktadır.
106’sına gerilemesi beklenmektedir.
2016
yılında
GSYH’nin
%
26
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.7.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İRLANDA
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
GSYH
Yıllık Yüzde Değişim
2011 2012 2013
2014
2015
2016
174,8
100,0
5,1
2,8
-0,3
0,2
4,6
3,6
3,7
Özel Tüketim
78,7
45,0
4,6
-1,1
-1,4
-0,4
1,4
2,0
2,0
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
15,2
30,6
26,5
17,5
4,0
-2,2
-1,3
0,0
1,5
-0,5
1,8
4,7
-2,2
5,2
-2,8
9,3
12,3
9,5
Ekipman için
6,8
3,9
4,8
2,1
-2,5
1,8
11,5
13,0
8,5
İhracat (mal ve hizmet)
184,1
105,3
9,2
5,5
4,7
1,1
8,0
5,3
5,6
İthalat (mal ve hizmet)
147,7
84,5
8,3
-0,6
6,9
0,6
7,3
5,6
6,1
GSMG
148,7
85,1
4,4
-0,6
1,2
3,2
5,1
3,5
3,5
İç Talep
4,0
-1,3
-0,1
-0,6
2,3
2,8
2,8
Stoklar
0,0
0,7
-0,3
0,4
0,0
0,0
0,0
Net İhracat
1,7
5,7
-0,8
0,6
2,3
0,8
0,8
GSYH büyümesine katkı
İstihdam
2,7
-1,8
-0,6
2,4
2,0
2,2
2,2
İşsizlik oranı (a)
7,2
14,7
17,4
13,1
11,1
9,6
8,5
Çalışan başına ücret ödemeleri
4,4
1,2
0,8
2,0
-1,3
0,8
2,1
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
1,9
-3,2
0,5
4,2
-3,8
-0,6
0,7
-0,7
-4,1
-0,8
3,2
-4,3
-1,5
-0,7
-
11,2
10,2
9,4
8,4
8,2
8,3
GSYH deflatörü
2,7
0,9
1,3
1,0
0,5
0,9
1,4
TÜFE
2,4
1,2
1,9
0,5
0,4
0,9
1,4
Mallar için dış ticaret haddi
0,0
-6,2
-0,7
0,5
-1,4
-0,1
-0,5
Ticaret dengesi (c)
21,2
25,3
24,5
20,7
21,0
19,8
18,6
Cari İşlemler Dengesi (c)
-1,3
0,1
0,9
3,8
5,5
5,5
5,3
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-0,8
0,2
0,9
3,8
6,3
6,0
5,7
Genel bütçe dengesi (c)
-2,4
-12,6
-8,0
-5,7
-3,7
-2,9
-3,0
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-2,7
-12,0
-7,1
-4,4
-3,5
-3,2
-3,3
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
-
-8,0
-7,1
-4,8
-3,8
-3,3
-3,3
45,9
111,1
121,7
123,3
110,5
109,4
106,0
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
27
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
8. YUNANİSTAN
Ekonomi Sonunda Toparlanıyor
Altı yıl süren durgunluğun ardından 2014
yarısında
yılının Yunanistan ekonomisi için dönüm
etkileyebileceği öngörülmektedir. Düşük
noktası olması beklenmektedir. Beklenen
enflasyon
toparlanmada
tüketim
gelirdeki artış ve kriz süresince bankacılık
harcamalarındaki artış ve net dış ticaret
sistemi dışında tutulan ihtiyati tasarrufların
etkili olacaktır. Politika belirsizliklerinin
kullanımı
yatırımlar üzerindeki etkisi toparlanmanın
destekleyecektir. Euro’daki değer kaybının
boyutunu etkileyecektir.
ve
özel
iş
yatırım
kararlarını
beklentileri,
özel
harcanabilir
tüketim
ortamındaki
olumsuz
harcamalarını
iyileşmenin
de
yardımıyla ihracat 2015 yılında artacaktır.
Sonuç olarak, reel GSYH artışının 2015
Büyümeye Dönüş
yılında
%
2,9’a
yükselmesi
2014 yılının ilk yarısında beklenenden
beklenmektedir.
zayıf
yatırımlardaki artış ve devam eden yapısal
gerçekleşen
çeyrekte
büyümenin
güçleneceği
üçüncü
öngörülmektedir.
reformların
2016
meyvelerini
başlaması
Yatırım Bankası fonlarının kullanımındaki
hızlanarak % 3,7 olacağı öngörülmektedir.
yatırımların
büyümenin
vermeye
Sıkı kredi koşulları ile AB ve Avrupa
aksaklıklar
ile
yılında
daha
da
toparlanması
üzerinde ciddi bir baskı oluşturmaktadır.
Cari açığın 2014 yılında GSYH’nin %
Bununla
tüketim
2,8’ine ulaştıktan sonra 2015 ve 2016
harcamalarının hızlanması ve ihracatın
yıllarında sırasıyla GSYH’nin % 2,5’ine ve
güçlü
% 2,2’sine gerilemesi beklenmektedir.
birlikte,
özel
performansını
sürdürmesi
beklenmektedir. 2014 yılında Yunanistan
ekonomisinin % 0,6 oranında büyüyeceği
Yeni istihdam olanaklarının yaratılması ve
tahmin edilmektedir.
istihdamı
destekleme
programlarının
etkisine bağlı olarak işsizlik oranının 2014
Toparlanmanın
gelecek
yıl
daha
da
yılında
%
26,8’e
düşeceği
İşsizlik
oranındaki
güçleneceği, ancak politika uygulamalarına
öngörülmektedir.
ilişkin belirsizliklerin 2015 yılının ilk
iyileşmenin 2015 ve 2016 yıllarında da
28
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
devam ederek sırasıyla % 25 ve % 22’ye
ile
Varlıkların
gerileyeceği tahmin edilmektedir.
süreçlerinin
olarak
Düşen
birim
maliyetleri
olumlu
yatırımcı
Geçirilmesi
sonuçlarına
güveninin
bağlı
artması
ve
durumunda büyüme beklenenin üzerinde
piyasası
olabilecektir. Belirsizliklerin önümüzdeki
reformları sonucunda tüketici fiyatlarında
birkaç ay için ciddiyet arz etmesi sebebiyle
2014 yılında ılımlı bir gerileme yaşanması
riskler genel olarak aşağı yönlüdür.
uygulamaya
işgücü
Gözden
konulan
mal
beklenmektedir. Ekonomik toparlanmanın
hız kazanması ile birlikte fiyatların 2015
Bütçe dengesi iyileşiyor
ve 2016 yıllarında sırasıyla % 0,3 ve % 1,1
oranında artacağı tahmin edilmektedir.
Bankaların
sermaye
yapısının
iyileştirilmesi sürecinde ortaya çıkan geçici
maliyetler
nedeniyle
2013
yılında
GSYH’nin % 12,2’sine yükselen genel
devlet bütçe açığının, gelir vergisinde
yapılan reformların da etkisiyle 2014
yılında GSYH’nin % 1,6’sına gerilemesi
beklenmektedir. Hükümet, 2014 yılında
GSYH’nin % 1,5’i oranında faiz dışı fazla
verilmesi hedefini tutturmak amacıyla
harcamalar
üzerinde
sıkı
kontroller
uygulamaktadır. 2015 ve 2016 yıllarında
Belirsizlik
ediyor
risk
oluşturmaya
devam
faiz dışı fazlanın hedeflerle uyumlu olarak
GSYH’nin % 3’ü ve % 4,5’i düzeyinde
olacağı
Politikaların
belirsizliklerin
uygulanmasındaki
uygulanan mali uyum programları ve
yapısal reformlar Yunanistan’da kamu
ortamını beklenenden daha kötü etkilemesi
maliyesinin görünümünü ciddi ölçüde
ve jeopolitik gerginliklerin etkisinin daha
iyileştirmiş ve yapısal açığın pozitife
fazla hissedilmesi halinde GSYH artışı
dönmesini sağlamıştır.
edilenin
ve
yıllarda
güven
tahmin
yatırımları
öngörülmektedir. Son
altında
gerçekleşebilecektir. Diğer taraftan, ihracat
artışının tahminleri aşması ve stres testleri
29
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Genel devlet borcu /GSYH oranının bu yıl
sabit kalması, 2015 ve 2016 yıllarında ise
faiz dışı fazladaki iyileşmeye ve ekonomik
toparlanmaya bağlı olarak ciddi biçimde
düşmesi beklenmektedir. Stres testlerinin
ardından bankaların sermaye yapısında
daha ufak iyileştirmelere ihtiyaç duyulacak
olması da borç oranının düşmesine katkıda
bulunacaktır.
Tablo II.8.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – YUNANİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2011 2012 2013
2014
2015
2016
2,4
2,6
2,9
2,4
7,3
5,7
5,5
2,1
2,9
0,0
-0,5
0,8
10,1
6,3
4,6
0,6
4,0
4,1
-0,1
-14,8
-9,4
-7,9
-
-8,9
-10,6
-6,6
-16,8
-22,8
0,0
-9,0
-9,0
-11,8
0,1
2,8
-6,9
17,9
-2,3
-0,2
-0,9
0,8
3,1
1,5
-12,6
-10,5
-8,6
-10,1
-10,1
-5,7
-6,6
-7,8
-5,0
-28,7
-29,2
1,2
-9,1
-3,0
-11,0
1,2
3,2
-7,8
24,5
-2,0
-3,3
-3,4
0,1
1,0
-0,2
-10,9
-4,3
-1,9
-8,6
-2,0
0,1
-,3
-2,0
-6,5
-4,6
-4,4
2,1
-1,6
-4,2
-3,3
-1,1
1,1
-3,8
27,5
-7,1
-7,6
-4,9
-2,8
-0,9
1,6
-10,6
-2,7
1,0
-12,2
-5,6
3,1
0,6
-0,6
-3,1
4,5
9,0
5,3
0,4
-0,3
-0,6
-0,3
1,5
0,6
26,8
-1,5
-1,5
0,0
-1,5
-1,0
-0,6
-10,8
-2,8
-1,1
-1,6
3,6
2,0
2,9
1,6
-2,9
11,7
13,5
5,4
2,1
2,1
1,9
0,0
1,0
2,6
25,0
0,1
-0,3
-0,7
0,5
0,3
0,4
-10,1
-2,5
-0,7
-0,1
3,0
1,6
3,7
2,2
-1,4
15,0
17,0
4,9
3,4
3,6
3,2
0,0
0,5
4,0
22,0
1,7
2,0
0,9
1,1
1,1
0,4
-9,7
-2,2
-0,5
1,3
1,8
1,0
-
171,3
156,9
174,9
175,5
168,8
157,8
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
182,4
Özel Tüketim
129,9
Kamu Tüketimi
36,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
20,5
Ekipman için
7,9
İhracat (mal ve hizmet)
55,1
İthalat (mal ve hizmet)
60,6
GSMG
182,3
GSYH büyümesine katkı İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
71,2
20,0
11,2
4,4
30,2
33,2
99,9
95-10
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
30
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
9. İSPANYA
Büyümede ve İstihdamda Artış Beklentisi Güçleniyor
2014 yılının ikinci yarısındaki geçici
katkısının sınırlı kalacağı öngörülmektedir.
yavaşlamanın ardından GSYH artışının
Politika değişikliği olmayacağı varsayımı
artan istihdam ve iyileşen mali koşullarla
altında 2015 yılında GSYH büyümesinin
birlikte 2015 ve 2016 yıllarında yükselmesi
% 1,7, 2016 yılında ise % 2,2 olması
beklenmektedir. İç talebin büyümenin itici
beklenmektedir.
gücü olmasıyla dış ticaret fazlasının 2014
yılında 2013 yılına oranla ciddi biçimde
Ekonomik
düşmesi, 2015 ve 2016 yıllarında ise
endekslerine göre özel tüketimin 2014
yavaşça artması beklenmektedir. Birim
yılının
işgücü maliyetinde düşük de olsa artış
beklenmektedir. Bununla birlikte pozitif
beklenmektedir.
oranındaki
istihdam
düşüşün ise süreceği tahmin edilmektedir.
gelirdeki
İspanya’nın genel devlet bütçe açığının
tüketimin kademeli olarak ivmeleneceği
2014
tahmin edilmektedir. Hanehalkı tasarruf
ve
2015
İşsizlik
yıllarında
daralacağı
öngörülmektedir.
faaliyet
ikinci
oranının
ve
yarısında
artışı
ve
hız
reel
iyileşmeyle
ise
güvenilirlik
ihtiyati
kesmesi
harcanabilir
birlikte
tasarrufların
özel
ve
hanehalkı kaldıraç oranlarının GSYH’ye
oran olarak düşmeye devam etmesi ve
İç Talep Büyümenin Motoru
harcanabilir
GSYH, 2014 yılının ilk çeyreğindeki % 0,4
artışın ardından ikinci çeyrekte geçen yılın
aynı dönemine göre % 0,6 artmıştır.
Ekonomik
faaliyetlerin
yılın
ikinci
yarısında hız kesmesi ve ortalama GSYH
büyümesinin 2014 yılı için % 1,2 olması
beklenmektedir.
Büyümenin
iç
talep
kaynaklı olacağı tahmin edilmektedir. Net
ihracatın 2015 ve 2016’da büyümeye
gelirdeki
artış
nedeniyle
gerileyeceği tahmin edilmektedir. Makineteçhizat
yatırımlarının
pozitif
talep
beklentileri, mali koşulların iyileşmesi ve
ihracatın
güçlenmesiyle
desteklenmesi
beklenmektedir.
2013 yılının ikinci yarısı ile 2014 yılının
ilk yarısındaki keskin gerilemenin ardından
fiyat bazlı ve fiyat bazlı olmayan rekabet
gücündeki
iyileşmeyle
ihracatın
31
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
ivmelenmesi
beklenmektedir.
Aynı
zamanda tüketici talebindeki artış ve
teçhizat yatırımlarında ithalatın payının
2013 yılının ilk çeyreğinde % 26,9 ile en
yüksek
yüksek değerine ulaşan işsizlik oranı
olması
nedeniyle
ithalatın
yükseleceği tahmin edilmektedir. 2014
2014’ün
yılında cari işlemler fazlasının GSYH’nin
gerilemiştir. İstihdam artışı 2014’ün ilk
% 0,5’ine düşmesi ve sonrasında az da olsa
yarısında hız kazanırken işgücü daralmaya
iyileşmesi
devam
beklenmektedir.
Dış
ikinci
çeyreğinde
etmiştir.
%
İstihdamdaki
24,5’e
olumlu
borçlanmanın ise 2014’te GSYH’nin %
eğilimlerin ücret ayarlamalarının devamı
1’ine
yılında
ve birim işgücü maliyetindeki sınırlı artışla
tırmanması
desteklenerek tahmin dönemi boyunca
düştükten
GSYH’nin
%
sonra
1,5’ine
2016
beklenmektedir.
süreceği öngörülmektedir.
İşgücündeki
daralmayla birlikte işsizlik oranının 2016
yılında
Grafik II.9.1:İspanya - GSYH katkıları
puan
%
22,2’ye
düşeceği
tahmin
edilmektedir.
tahmin
Süregelen
Açıkların
Mali
Düşürülmesi
Kamu maliyesini iyileştirme çalışmalarının
Net dış talep
2014 yılında da devam ettiği, bütçe
Stoklar dahil iç talep
açığının yılın ilk yarısında GSYH’nin %
GSYH (yıllık %)
3,4’ü olarak gerçekleştiği görülmektedir.
2014 yılında % - 0,1 olması beklenen
ortalama
enflasyon
dönemde
negatif
oranının
yakın
seyretmeye
devam
edeceği tahmin edilmektedir. 2015 ve 2016
yıllarında enflasyon oranının tekrar pozitif
değerlere dönmesi beklenmektedir.
2013
yılındaki
%
6,3
olan
bütçe
açığı/GSYH oranının 2014 yılında % 5,6
oranına gerileyeceği tahmin edilmektedir.
2015
yılında
ekonomik
görünümdeki
iyileşme ve yürürlüğe konulmuş reformlar
sonucu
artan
tasarrufların
kesintilerini
vergi
dengeleyeceği
düşünülmektedir. 2015 yılı bütçesi göz
önüne
alındığında
bütçe
açığının
İstihdam Artıyor
32
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
GSYH’nin % 4,6’sına ineceği tahmin
İspanya’nın yapısal bütçe açığının 2015
edilmektedir.
yılına kadar % 2,3 civarında yatay bir seyir
izleyeceği, 2016 yılında ise % 2,75’e
Faiz ve emeklilik maaşı harcamalarındaki
çıkacağı tahmin edilmektedir. Kayda değer
artışın devam edeceği, düşen işsizliğin
bütçe açıkları ve düşük nominal GSYH
tahmin dönemi boyunca sosyal transfer
büyümesi nedeniyle kamu borcu/GSYH
harcamalarındaki
oranını
artışı
sınırlayacağı
2015’de
%
100’ün
üzerine
tahmin edilmektedir. Politika değişikliği
çıkacağı, 2016’da % 102,1’e tırmanacağı
olmayacağı
öngörülmektedir.
varsayımı
altında
bütçe
açığının 2016 yılında daha da daralarak %
3,9’a gerilemesi beklenmektedir.
Tablo II.9.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İSPANYA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Cari
Fiyatlarla
1163,4
620,0
222,7
224,0
63,0
321,8
330,3
1041,9
Milyar EURO
GSYH
Özel Tüketim
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine
katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi
(c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi
(c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
58,3
20,9
21,1
5,9
30,3
31,1
98,0
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
2011
0,4
-1,0
-0,5
-5,3
2,4
7,6
-0,9
-3,0
2012
-2,1
-2,9
-3,7
-7,0
-3,9
3,1
-5,0
-0,5
2013
-1,3
-2,6
-2,9
-1,8
-0,1
2,3
-1,7
21,7
0,7
-1,4
-2,4
11,0
1,0
3,1
-3,3
-3,8
-3,7
-3,2
-9,4
-7,5
-7,3
69,3
2,2
4,3
-0,5
-1,1
2014
1,2
2,0
0,4
1,1
8,8
3,8
4,8
0,8
2015
1,7
2,0
-1,4
4,2
7,1
4,9
5,1
1,6
2016
2,2
2,2
-0,4
5,0
8,3
5,8
6,0
2,4
-3,9
0,0
2,5
-4,4
25,0
-0,3
-3,4
-3,1
8,3
0,0
2,4
-2,9
-2,6
-3,4
0,0
2,1
-3,6
26,1
0,1
-1,3
-1,7
10,5
0,4
1,8
-0,2
-0,8
1,4
0,0
-0,2
0,7
24,8
0,5
-0,1
0,2
10,4
-0,3
-0,1
-0,9
-0,6
0,0
0,0
0,8
1,1
23,5
0,1
-0,6
-0,8
10,5
0,7
0,6
-0,4
0,7
2,1
0,0
0,0
1,5
22,2
1,1
0,4
-1,1
10,7
1,5
1,2
0,8
-0,2
-1,9
-1,5
-10,6
-8,4
1,4
-6,8
-4,3
0,5
1,0
-5,6
-2,4
1,2
1,2
-4,6
-2,4
0,9
1,5
-3,9
-2,8
-4,1
92,1
-2,2
98,1
-2,3
101,2
-2,8
102,1
-3,6
84,2
(c) GSYH yüzdesi olarak
33
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
10. FRANSA
Kademeli Toparlanma Bekleniyor
2014
ve
2015
yıllarında
Fransa’da
büyümenin kısıtlı iç talep ve baskılanmış
ihracat
nedeniyle
zayıf
Grafik II.10.1:Fransa -Reel GSYH ve
katkıları
puan
görünümünü
sürdürmesi, 2016 yılında ise iç talebin
birlikte
canlanmasıyla
hız
kazanması
beklenmektedir. Kayda değer harcama
kesintilerine
karşın
açığı/GSYH
ve
Fransa’nın
kamu
bütçe
borcu/GSYH
oranlarındaki artışların süreceği tahmin
edilmektedir.
Stoklar dahil iç talep
Stoklar
Net ihracat
Reel GSYH (yıllık %)
Büyüme Zayıf Kalmaya Devam Ediyor
İhracat Performansında Zayıf İyileşme
Fransa ekonomisi 2014 yılının ilk yarısında
yatırımlardaki düşüş, özel tüketimin yatay
2015 yılı sonrasında küresel talepteki
seyir izlemesi ve ihracattaki artışın zayıf
toparlanma ve Euro’da beklenen değer
kalması nedeniyle durağan seyretmiştir.
kaybı ile birlikte ihracatın hızlanması
Büyüme, 2011 yılının ortalarından bu yana
beklenmekle birlikte, Fransız firmaların bu
durağan olup, son veriler yakın zamanda
fırsatları
ciddi
değerlendiremeyeceği
bir toparlanmanın
olmayacağına
tam
anlamıyla
düşünülmektedir.
işaret etmektedir. Yatırımların 2016 yılı
Rekabet
öncesinde
reformların şu ana kadar sadece ihracat
canlanmayacağı
tahmin
gücünü
artırmaya
yönelik
edilmektedir. 2015 ve 2016 yıllarında
piyasasındaki
sırasıyla % 0,7 ve % 1,5 büyüme
yaradığı görülmektedir. 2016 yılında iç
beklenmektedir.
talepte beklenen toparlanmayla birlikte
kayıpları
yavaşlatmaya
ithalatın artacağı tahmin edilmektedir.
34
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Zayıf İşgücü Koşulları, Düşük Enflasyon
Bütçe
gelirlerindeki
artışın
bu
yıl
yavaşlayarak % 1,8’e gerileceği tahmin
Baskılanmış büyümeye karşın istihdamın
az da olsa artması beklenmektedir. Tahmin
dönemi
boyunca, özel
istihdam
olanaklarının
yapılan
reformlarla
getirilen
sektörde
2013
yeni
yılında
işgücü
piyasasına
ve
işgücü
esneklik
maliyetlerindeki düşüşle destekleneceği
öngörülmektedir.
faaliyetler, KDV artışının fiyatlar üzerinde
yarattığı etkiyi bertaraf etmiştir. TÜFE’nin
tahmin dönemi boyunca az da olsa artarak
yılında
Bütçenin
%
1,1’e
ulaşması
beklenmektedir.
harcamalar
kısmında ise kamu sektöründe devam eden
ücret dondurma uygulaması ve emeklilik
reformunun
tasarrufları
artırması
beklenmektedir.
Genel devlet dengesinin 2015 yılında da
bozulmaya devam etmesi ve bütçe açığının
GSYH’nin
Düşen enerji fiyatları ve zayıf ekonomik
2016
edilmektedir.
%
4,5’ine
tırmanması
beklenmektedir. Bu durum büyük ölçüde
sınırlı GSYH artışı ve ihtiyati tedbirlerden
kaynaklanmaktadır.
Yapısal bütçe dengesinin 2014 yılında
iyileşeceği
ve
kazanacağı
2015
yılında
öngörülmektedir.
istikrar
Politika
değişikliği olmayacağı varsayımı altında
Bütçe Açığı Yükselmeye Devam Ediyor
2016 yılında bütçe açığının GSYH’nin %
4,7’i
2013 yılında, bütçe açığı/GSYH oranı
olarak
gerçekleşeceği
tahmin
edilmektedir.
Bahar Tahminlerinin 0,2 puan altında, %
4,1, olarak gerçekleşmiştir. Bütçe açığının
Bütçe açığındaki artış ve düşük nominal
2014
GSYH büyümesinin kamu borcu/GSYH
yılında
GSYH’nin
%
yükseleceği tahmin edilmektedir.
4,4’üne
oranında süregelen bir artışa neden olacağı
ve bu oranın 2016 yılında % 99,8’e
tırmanacağı öngörülmektedir.
35
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.10.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – FRANSA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar EURO
Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
GSYH
2032,3
100,0
1,7
Özel Tüketim
1172,3
57,7
1,9
Kamu Tüketimi
502,7
24,7
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
401,8
Teçhizat için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
19,8
2012
2013
2014
2015
2016
2,0
0,0
0,2
0,3
0,7
1,5
0,6
-0,3
0,5
0,2
1,1
1,4
1,3
0,4
1,4
1,7
1,4
0,9
1,3
2,3
2,9
-1,2
-2,3
-2,1
-1,2
3,5
104,2
5,1
3,0
7,3
-3,2
-3,7
-0,5
0,0
4,8
557,6
27,4
3,8
5,4
2,4
1,4
2,3
3,9
5,3
602,6
29,7
4,7
5,1
-1,1
1,4
2,7
3,4
5,9
2067,2
101,7
1,8
2,1
-0,4
-0,1
0,3
0,7
1,5
1,8
1,0
-0,1
0,2
0,7
0,5
0,0
-0,2
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
0,1
1,1
-0,8
0,0
0,0
0,1
-0,2
0,0
1,0
0,0
0,1
0,3
0,6
İstihdam
0,8
0,7
0,0
-0,2
0,3
0,4
10,2
İşsizlik oranı (a)
9,5
9,6
10,2
10,3
10,4
10,4
10,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,5
2,5
2,2
1,4
1,3
0,9
1,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
1,5
1,2
2,1
1,0
0,7
0,3
0,1
Reel işgücü maliyeti
-0,1
-0,1
0,6
-0,5
-0,9
-1,2
-1,2
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
Net İhracat
15,0
15,6
15,2
14,4
15,3
15,2
15,2
GSYH deflatörü
1,6
1,3
1,5
1,5
0,7
0,8
1,3
TÜFE
1,7
2,3
2,2
1,0
1,4
0,7
1,1
Mallar için dış ticaret haddi
0,0
-2,6
-1,0
1,7
0,2
-0,1
0,1
-0,1
-3,6
-3,1
-2,5
-1,9
-2,4
-2,1
Cari İşlemler Dengesi (c)
0,4
-2,5
-2,1
-1,8
-1,9
-1,5
-2,2
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
0,4
-2,5
-2,2
-1,8
-4,4
-1,4
-1,9
Genel bütçe dengesi (c)
-3,5
-5,3
-4,8
-4,1
-4,4
-4,5
-4,7
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-3,8
-4,7
-3,6
-2,5
-3,0
-2,4
-3,5
Yapısal bütçe dengesi (c)
-4,6
-4,8
-3,7
-2,7
-2,0
-2,4
-3,4
Brüt kamu borcu (c)
61,6
85,8
90,2
93,5
95,3
98,1
99,8
Ticaret dengesi (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/kullanılabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
36
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
11. HIRVATİSTAN
Ciddi Mali Zorluklarla Devam Eden Ekonomik Daralma
Altı yıllık ekonomik durgunluğun ardından
işlemler fazlasının GSYH’nin % 0,3’ünde
2015 yılında Hırvatistan’ın dış talebin
kalacağı tahmin edilmektedir. 2013 yılında
katkısıyla, düşük bir değer de olsa, pozitif
% 2,3 olan enflasyon oranının ise zayıf iç
büyüme sağlayacağı tahmin edilmektedir.
talep
Ayrıca yatırımlardaki toparlanmanın 2016
neticesinde 2014 yılında % 0,2’ye inmesi
yılındaki
beklenmektedir.
büyümeyi
desteklemesi
ve
ithalat
fiyatlarındaki
düşüş
beklenmektedir. Bu yıl neredeyse sıfır olan
enflasyon oranının ardından 2015 ve 2016
yıllarında
fiyatlar
genel
düzeyinin
2016 Yılında Büyümenin Toparlanması
Bekleniyor
yükselişe geçmesi beklenmektedir. Kamu
maliyesi iyileştirme ihtiyacı, reformların
Reel GSYH büyümesinin 2015 yılında
etkinliğine ilişkin belirsizlikler ve özel
sıfırın
sektördeki düşük kaldıraçlama nedeniyle
beklenmektedir. İç talepteki daralmanın hız
büyümeye ilişkin riskler kayda değer
kesmesi beklenirken dış talebin büyümeye
biçimde
katkısının azalacağı tahmin edilmektedir.
olumsuz
seyretmeye
devam
etmiştir.
biraz
üzerinde
gerçekleşmesi
2016 yılında yatırımlardaki toparlanmanın
büyümeyi
pozitif
alana
çekmesi
2014 Ekonomik Daralmanın Altıncı Yılı
beklenmektedir.
2014 yılında reel GSYH’nin % 0,7
İstihdam artışının 2016 yılında pozitif
oranında daralması, işsizlik oranının ise %
değerlere geri dönmesi beklenmektedir.
17,3’ten
çıkması
İşsizlik oranının 2015’te % 17,7’de istikrar
artan
kazanması, 2016’da ise toparlanmanın hız
birlikte
kazanmasıyla bir miktar düşerek % 17,3’e
%
beklenmektedir.
ihracattaki
büyümeye
17,7’ye
Dış
talebin
toparlanmayla
pozitif
katkı
sağlayacağı
gerilemesi beklenmektedir.
öngörülmektedir. Ancak AB bütçesine
yapılacak geri ödemeler nedeniyle cari
37
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Hanehalkı tüketim harcamalarının 2015
ulaşması,
tüketimin
toparlanmasının
yılında daha da daralacağı, 2016 yılında ise
ardından
ise
1’e
tekrar toparlanma sürecine gireceği tahmin
beklenmektedir.
%
çıkması
edilmektedir. Yatırım harcamalarının ise
yılın ikinci yarısında başlaması beklenen
Büyüme tahminlerine ilişkin riskler kamu
büyük ölçekli yatırımlara rağmen 2015’te
maliyesini
iyileştirme
büyümeyeceği tahmin edilmektedir. AB
reformlara
ilişkin
yapısal
belirsizlikler nedeniyle aşağı yönlüdür.
ve
yatırım
etkilerinin
2016
fonlarının
yılında
pozitif
ve
iç
yapısal
politikadaki
görülmeye
başlanması beklenmektedir.
Hırvatistan’ın dış ticaret sektörü 2015
Yetersiz Gelir ve Öngörülemeyen
Harcamalar Nedeniyle Bütçe Açığı
Düşmüyor
yılında da büyümenin itici gücü olacaktır.
Dış alemdeki iyileşmeler ve ülkenin eski
Halihazırda ne 2014 Yılı Ek Bütçe ne de
ticaret ortaklarıyla ticari bağlarının yeniden
Taslak
güçlenmesinin mal ve hizmet ihracatının
konulmuştur.
daha da artmasını neden olacağı tahmin
olmayacağı
edilmektedir.
gelirlere
2015
Bütçesi
Politika
varsayımı
ve
Grafik II.11.1:Hırvatistan -Reel GSYH
artışı ve katkıları
puan
değişikliği
altında
mevzuat
vergilendirilmesine
yürürlüğe
kişisel
faizlerinin
ilişkin
yapılması
planlanan 2015 reformu, tahminlerdeki
hesaplamalara dahil edilmemiştir.
tahmin
Genel devlet bütçe açığının 2014 yılında
GSYH’nin % 5,6’sında kalacağı tahmin
edilmektedir. Sel baskını nedeniyle ortaya
çıkan inşaat maliyetlerinin 2014 yılının
ikinci yarısında ek harcamalara neden
olmuştur.
Stoklar dahil iç talep
Net ihracat
tedbirlerin
alınmaması
nedeniyle 2015 yılında bütçe açığının az da
olsa
Reel GSYH
(yılıık %)
Ek
düşerek
GSYH’nin
%
5,5’ine
gerileyeceği, 2016 yılında bu seviyede
Enflasyon
oranının
mallarının
kalacağı tahmin edilmektedir. Yapısal
fiyatlarındaki artış ve yükselen hizmet
bütçe açığının ise 2014 yılında GSYH’nin
fiyatları nedeniyle 2015’te % 0,6’ya
% 3,9’una ulaşması, 2015 ve 2016
ithalat
38
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yıllarında
ise
daha
da
artması
81,7’ye
2015
beklenmektedir.
çıkacağı
ve
tahmin
2016
edilmektedir.
yıllarında
kamu
borcu/GSYH oranının sırasıyla % 84,9 ve
Hırvatistan’ın kamu borcunun 2013’teki
% 89’a tırmanması tahmin edilmektedir.
GSYH’nin % 75,7 seviyesinden 2014’te &
Tablo II.11.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – HIRVATİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
0,0
-2,0
-0,7
2014 2015 2016
-0,7
0,2
1,1
GSYH
330,2
100,0
-
Özel Tüketim
198,7
60,2
-
0,2
-2,9
-0,5
-0,4
-0,2
0,6
65,3
19,8
-
-0,6
-0,8
-1,0
2,5
-0,5
0,6
-
-6,4
-4,6
0,0
-4,1
-0,1
2,5
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
60,7
Ekipman için
18,4
-
-
-
-
-
-
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
143,3
43,4
-
2,0
0,4
-0,7
5,4
3,0
4,8
İthalat (mal ve hizmet)
140,9
42,7
-
1,3
-2,1
0,0
3,4
3,6
4,5
GSMG
318,7
96,5
-
-0,8
-1,9
-0,1
-1,1
2,6
1,1
İç Talep
-
-1,4
-2,9
-0,5
-1,6
-0,2
0,9
Stoklar
-
1,1
-0,2
0,1
0,0
0,0
0,0
Net İhracat
-
0,3
1,1
-0,3
0,9
0,5
0,2
İstihdam
-
-2,3
-3,9
-1,7
-1,4
-0,5
0,5
İşsizlik oranı (a)
-
13,5
15,9
16,9
17,7
17,7 17,3
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
3,0
3,2
1,0
1,8
1,4
1,5
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
0,7
1,2
0,0
1,1
0,7
0,9
Reel işgücü maliyeti
-
-1,3
-0,8
-1,7
0,5
0,0
0,2
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
-
-
-
-
9,4
GSYH büyümesine katkı
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
9,4
-
9,4
-
2,0
2,0
1,7
0,5
0,6
0,7
3,4
2,2
3,4
2,6
0,2
-0,2
1,1
-
0,7
0,0
0,1
-0,3
-0,2
0,3
1,6
-19,2
-14,5
-14,3
-14,8
Cari İşlemler Dengesi (c)
-4,7
-1,1
-0,2
0,1
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-1,0
-15,0 -15,4 16,3
1,8
-4,7
-1,1
-0,2
0,1
0,2
1,8
2,4
Genel bütçe dengesi (c)
-
-7,8
-5,0
-5,4
-5,6
-5,5
-5,6
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-7,0
-3,9
-4,6
-4,0
-4,1
-4,7
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-7,0
-3,9
-4,1
-3,9
-4,1
-4,7
Brüt kamu borcu (c)
-
51,6
55,5
59,6
81,7
84,9 89,0
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
39
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
12. İTALYA
İyileşen Dış Talep Toparlanmayı Destekliyor
2014 yılında ekonomik hasılanın daha da
yarısında da zayıf seyrettiği görülmektedir.
daralmasının ardından, ivmelenen dış
Sonuç olarak, reel GSYH’nin 2014 yılında
talebin
2015
toparlanma
yılında
yaratması
kırılgan
bir
beklenmektedir.
Enflasyonun düşük seyretmeyi sürdüreceği,
fakat artan ithalat fiyatlarıyla birlikte
pozitif
değerlerde
% 0,4 oranında daralması beklenmektedir.
kalacağı
Grafik II.12.1: İtalya –Enflasyon ve
bileşenleri
%
%
tahmin
tahmin
edilmektedir. Bütçe açığının 2014 yılında
GSYH’nin % 3’ü, 2015 yılında ise % 2,7
olarak
gerçekleşmesi
öngörülürken,
yapısal bütçe dengesinin önümüzdeki iki yıl
boyunca
değişmeyeceği
tahmin
edilmektedir.
Enerji (sağ)
Çekirdek enf.
(sol)
TÜFE (sol)
2014 yılında Daralma Sürüyor
Avrupa Merkez
ilişkin
2014 yılının ilk yarısında reel GSYH yıllık
bazda daralmaya devam etmiştir. Küresel
ticaretin hız kesmesi nedeniyle ihracat,
teçhizat
yatırımlarında
beklenen
toparlanmayı destekleyememiştir. Ayrıca,
inşaat sektörü sıkı mali koşullar sebebiyle
daha da daralmıştır. Bununla birlikte özel
tüketim harcamaları 2013 yılı ortalarından
bu yana yavaş yavaş toparlanmaktadır.
Ekonomik
faaliyetlerin
yılın
ikinci
Bankasının bankalara
kapsamlı
değerlendirmesinin
ardından mali piyasalardaki belirsizliklerin
ortadan kalkması ve 2015’te kredi akışının
yeniden başlaması beklenmektedir. Yine
de kredi arz ve talebi temelde ekonomik
toparlanma
beklentilerine
bağlı
kalmaktadır. Tahminlere göre 2015 yılında
zayıf bir toparlanma kaydedilecek, 2016
yılında ise dış talebin iyileşmesi ve düşük
döviz
kuruyla
birlikte
toparlanma
güçlenecektir. Artan ihracatın teçhizat
40
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yatırımlarını
Tüketimin
artırması
ise
taslak
beklenmektedir.
2014 yılında Bütçe Açığı GSYH’nin %
bütçedeki
3’ü
gelir
destekleriyle birlikte yükselişe geçeceği
tahmin edilmektedir. İç talep toparlandıkça
2014 yılında bütçe açığı/GSYH oranının
ithalatın, ihracata kıyasla düşük bir hızda
% 3’e yükselmesi beklenmektedir. Faiz
da olsa, genişlemesi öngörülmektedir.
dışı fazlanın, kamunun ödemesi ertelenen
borçlarının
Reel GSYH’ye ilişkin aşağı yönlü riskler
dış
talepteki
toparlanmada
yaşanan
gecikmeden kaynaklanmaktadır. Ek olarak,
yüksek faiz oranlarının şirketler ve kamu
sektörü üzerinde kaldıraçlama baskılarını
artırarak
yatırımları
baskılaması
beklenmektedir.
ödenmeye
başlanmasıyla
birlikte, tahmin dönemi süresince geçen
yılın aynı dönemine göre nominal bazda %
1 artması beklenmektedir. Gelirlerde 2013
yılına kıyasla sınırlı bir artışın yaşanması
beklenmektedir. 2015 yılı Taslak Bütçede
yer alan ve 27 Ekim’de duyurulan ek
tedbirlerin
uygulamaya
konulmasının
ardından bütçe açığının GSYH’nin %
Tarihi Seviyelere Tırmanan İşsizlik ve
2,7’sine inmesi beklenmektedir. Nominal
Enflasyon
bazda faiz dışı harcamaların az da olsa
artacağı tahmin edilmektedir. 2016 yılında
politika değişikliği olmayacağı varsayımı
İşgücü maliyetleri üzerindeki baskının,
istikrarlı şekilde yüksek seyreden işsizlik
oranı
ve
düşük
enflasyon
nedeniyle
hafifleyeceği
edilmektedir.
Bu
durum
beklentisi
tahmin
ve
işgücü
altında, bütçe açığının GSYH’nin %
2,2’sine
ineceği
tahmin
edilmektedir.
Yapısal bütçe dengesinin 2014 ve 2015’te
büyük
ölçüde
istikrar
kazanacağı
öngörülmektedir.
verimliliğindeki iyileşmenin birim işgücü
maliyetini
düşüreceği
öngörülmektedir.
Yıllık enflasyon oranının düşen enerji
fiyatları ve zayıf toplam talep nedeniyle
2014’ün
üçüncü
çeyreğinde
değerlere dönmesi beklenmektedir.
negatif
2013 yılına ilişkin kamu borcu/GSYH
oranı ESA2010’a geçişin ardından % 127,9
olarak revize edilmiştir. Faiz dışı fazlanın
ise 2014 yılında da kamu borcu artışını
kısıtlamada
yetersiz
edilmektedir.
GSYH’nin
kalacağı
Kamu
%
0,5’ine
borç
tahmin
oranının,
tekabül
eden
özelleştirmeye rağmen, 2015’te en yüksek
41
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
seviyeye ulaşması, 2016 yılında ise yüksek
nominal
büyüme
ve
faiz
dışı
neticesinde
düşmesi
beklenmektedir.
fazla
Tablo II.12.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler – İTALYA
2013
Cari
Milyar EURO
Fiyatlarla
% GSYH
GSYH
1567,0
100,0
Özel Tüketim
953,7
60,9
Kamu Tüketimi
315,0
20,1
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
280,7
17,9
Teçhizat için
113,7
7,3
İhracat (mal ve hizmet)
473,5
30,2
İthalat (mal ve hizmet)
455,8
29,1
GSMG
1556,8
99,3
GSYH büyümesine
katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi
(c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi
(c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
Yıllık Yüzde Değişim
95-10
1,0
1,2
1,0
1,4
2,1
2,5
3,5
1,1
2011
0,5
-0,3
-1,2
-2,2
-0,7
6,2
0,8
0,4
2012
-2,5
-4,1
-2,7
-8,3
-11,4
2,0
-7,4
-2,6
2013
-1,8
-2,3
-1,2
-5,2
-4,0
0,1
-3,5
-1,8
2014
0,4
0,2
-0,9
-2,5
1,5
1,3
-0,3
-0,5
2015
0,6
0,4
-0,3
1,4
2,7
0,6
0,4
0,0
2016
1.1
0.0
0.9
3,1
5.4
4.2
3.5
1,1
1,2
0,0
-0,1
0,4
9,1
2,9
2,3
-0,4
17,3
2,8
2,6
-0,2
1,4
-0,8
-0,1
1,4
0,1
8,4
1,3
1,0
-0,4
11,9
1,4
2,9
-3,6
-1,1
-4,6
-0,7
2,8
-1,1
10,7
1,0
2,5
0,8
11,6
1,7
3,3
-1,0
1,1
-2,6
-0,3
1,1
-1,6
12,2
1,3
1,6
0,2
12,4
1,3
1,5
1,3
2,4
0,1
0,1
-0,4
0,2
12,4
1,2
0,7
-0,7
11,8
1,4
1,6
0,4
2,5
0,3
0,0
0,3
0,5
12,6
1,6
0,2
-0,3
12,3
1,4
0,5
0,5
-0,3
0,7
0,1
0,3
0,6
12,4
1,0
0,6
-1.0
0,1
0,3
-3,9
-4,4
-3,1
-3,0
-3,8
-3,0
-0,5
-0,3
-3,0
-1,3
1,0
1,1
-3,0
-0,6
1,2
1,2
-2,7
-0,7
3,0
1,5
-1,7
-2,7
1.8
1,6
-2.2
-1,1
-4,7
-3,7
-1,4
111,0
120,7 127,0
(c) GSYH yüzdesi olarak
-0,8
127,9
-0,7
-0,8
134,0 133,8
1.5
2,0
3,2
-1.0
132,7
42
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
13. GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ (GKRY)
Uyum Süreci Devam Ediyor
GKRY’deki ekonomik daralma bu yıl
Bu yılın başındaki sert düşüşe karşın
beklenildiği
derinleşmemiştir.
enflasyon oranı yılın ikinci yarısında
Toparlanmanın 2015 yılında başlaması ve
turistlerin tükettiği hizmet ve mallardaki
2016 yılında güçlenmesi beklenmektedir.
fiyat artışı nedeniyle pozitif değerlere
Kamu maliyesi görünümünün hükümetin
geçmiştir. İşgücü piyasası istikrar kazanma
çabaları
iyileşme
sinyalleri vermektedir. İşsizlik oranı 2014
biçimde
yılının ilk yarısında % 16’nın altına
kadar
ve
neticesinde
ekonomideki
kayda
değer
düzeleceği tahmin edilmektedir. Yurtiçi
maliyet
baskılarının
nedeniyle
zayıf
enflasyonun
gerilemiştir.
kalmasıyla
2014’te
sıfıra
yaklaşacağı ve sonrasında kademeli olarak
Daralmanın 2014’ün İkinci Yarısında
Hız Kesmesi Bekleniyor
yükseleceği öngörülmektedir.
Özel
Daralma Beklenenden
Az Olsa da
2014’te Devam Ediyor
sektör
ve
tüketici
güven
endekslerindeki ılımlı iyileşme, yılın ikinci
yarısında
yılın
ilk
yarısına
kıyasla
ekonomik daralmanın hız keseceğine işaret
Ekonomik faaliyetler, 2014 yılının ilk
etmektedir. İç talebin daha da düşmesi ve
yarısında da gerilemeyi sürdürmüş, yılın
net ihracatın büyümeye pozitif katkı
ilk
oranında
sağlaması beklenmektedir. Reel GSYH’nin
düşmüştür. Artan ve oldukça yüksek olan
2014 yılında % 2,8 daralacağı tahmin
işsizlik oranı, ücret kesintileri ve sıkı kredi
edilmektedir. İşsizlik oranının ise 2014
koşulları iç talebi baskılamaya devam
yılında ortalama % 16,2 olması, yılın ikinci
etmektedir. İthalattaki daralmanın yılın ilk
yarısında daha da artması beklenmektedir.
yarısında hız kestiği ve net ihracatın
Yılın ikinci yarısındaki ılımlı enflasyon
büyümeye
oranının yılın ilk yarısındaki keskin artışı
yarısına
kıyasla
negatif
görülmektedir.
%
katkı
3
sağladığı
bertaraf edeceği, enflasyon oranının 2014
43
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yılı
için
sıfıra
yaklaşacağı
Kamu Maliyesini Dengeleme Çabaları
öngörülmektedir.
Sürüyor
2015 Yılında Ilımlı Toparlanma
2014 yılında genel devlet bütçe dengesi ve
faiz dışı dengenin, süregelen daralmaya
2015 ve 2016 yıllarında ekonominin büyük
rağmen, kayda değer biçimde iyileşeceği
oranda
öngörülmektedir.
net
ihracat
kademeli
kaynaklı
şekilde
olarak
Kamu
maliyesini
hızlanması
iyileştirme tedbirleri ve etkinleşen vergi
beklenmektedir. Özel tüketimin zayıf ücret
toplama sistemiyle birlikte gelirlerin 2013
artışları nedeniyle baskılanmaya devam
yılına kıyasla yükselmesi beklenmektedir.
edeceği
Toplam harcamaların düşme eğilimini
tahmin
edilmektedir.
İyileşen
rekabet gücü ve kademeli olarak yükselen
sürdüreceği tahmin edilmektedir.
küresel taleple desteklenen ihracat artışının
görece
güçlenmesi
ve
2015-2016
Bütçe
açığının
2015
yılında
istikrar
döneminde büyümenin itici gücü olması
kazanması, 2016 yılında ise iyileşen
beklenmektedir. Toparlanma beklentilerine
ekonomik
paralel olarak işsizliğin kademeli olarak
pozitif etki yaratmasıyla ciddi biçimde
düşeceği,
düşmesi beklenmektedir.
enflasyon
oranının
ise
koşulların
gelirler
üzerinde
yükseleceği tahmin edilmektedir.
GKRY’nin kamu borcu/GSYH oranının
2015 yılında en yüksek değerine ulaşarak
Grafik II.13.1:GKRY - GSYH büyümesi ve katkılar
Puan
GSYH’nin %’si
Tahmin
% 115’e yükseleceği, sonrasında ekonomik
toparlanma
desteklenerek
ve
mali
performansla
gerileyeceği
tahmin
edilmektedir.
Hasıl açığı
Yatırımlar
Kamu tüketimi
Reel GSYH büyümesi
(yıllık % değişim)
Net ihracat
Özel tüketim
Stoklar
44
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo. II.13.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler – GKRY
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
17720,3
100.0
3,8
0,4
-2,4
-8,7
2014
-2.8
Özel Tüketim
12087,3
68,2
-
1,3
-2,5
-12,4
-1.2
-0,5
1,1
Kamu Tüketimi
3438,2
19,4
-
-0,2
-3,1
-8,9
-4.7
-0,9
-2,5
4,3
-
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
2430,0
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2015
0,4
2016
1,6
-8,7
-29,5
4,3
-
-15,8
-16,0
-26,0
-11,1
-1.5
-1,6
2,5
4,5
757,3
İhracat (mal ve hizmet)
7710,2
43,5
-
4,4
-2,7
-5,4
0.3
2,0
2,6
İthalat (mal ve hizmet)
8180,1
46,2
-
-0,2
-6,4
-16,5
-0.5
-0,1
1,3
17184,8
97,0
3,7
4,8
-6,3
-8,6
-2,4
0,0
1,5
İç Talep
4,0
-0,8
-5,6
-14,2
-3,1
-0,7
0,9
Stoklar
-0,2
-0,7
1,3
0,2
0,0
0,0
0,0
Net İhracat
0,8
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
4,4
-0,6
1,9
1,9
5,3
0,4
1,1
İstihdam
2,0
0,5
-4,2
-7,8
-1,8
0,2
1,3
İşsizlik oranı (a)
4,4
7,9
11,9
16,7
16,2
15,8
14,8
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
2,5
-0,9
-9,5
-4,6
0,2
1,2
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
2,5
-2,7
-8,5
-3,7
0,0
0,9
Reel işgücü maliyeti
-
0,2
-4,2
-9,0
-2,0
-0,8
-0,5
11,0
8,8
12,4
3,3
-2,9
0,7
2,3
GSYH deflatörü
2,9
2,3
1,6
0,6
-1,7
-0,3
1,3
TÜFE
2,6
3,5
3,1
1,0
-0,2
-18,6
1,2
-
-1,8
-1,1
-1,6
-0,9
-0,6
0,0
-26,1
-24,3
-21,7
-17,9
-18,8
-18,6
-18,5
Cari İşlemler Dengesi (c)
-4,9
-4,3
-6,6
-2,0
-1,2
-0,6
0,0
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-4,7
-4,5
-4,6
-1,1
-2,1
-1,2
-0,6
Genel bütçe dengesi (c)
-2,8
-6,3
-6,4
-8,3
-3,0
-3,0
-1,4
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-3,2
-6,8
-6,4
-5,7
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
0,2 -0,8
-0,5
Yapısal bütçe dengesi (c)
-3,2
-6,5
-6,8
-5,5
-0,8
-1,3
-1,0
Brüt kamu borcu (c)
61,7
71,5
86,6
116,0
107,5
115,2
111,6
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
45
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
14. LETONYA
İstihdamdaki Artış Tüketici Talebini Canlandırıyor
Bu yıl Letonya’da ekonomik büyüme Rusya
Grafik II.14.1:Letonya - GSYH katkıları
puan
ve Ukrayna arasındaki gerilimin özel
sektör
ve
etkilemesi
Yavaşlayan
tüketici
güvenini
olumsuz
hız
kesmiştir.
nedeniyle
büyümenin
ülkenin
tahmin
mali
pozisyonunu 2014 yılında zayıflatması
beklenmektedir. Ekonomi dış etkenlere
İç talep(stok hariç)
Net ihracat
karşı hala duyarlı olsa da, 2015 ve 2016
yıllarında
büyümenin
Stoklar
GSYH yıllık % değişim
toparlanması
beklenmektedir.
İşsizlik Düşmeye Devam Ediyor
Büyüme Görünümü Zayıflıyor
İşsizlik oranı önceki yıla göre düşerek
Büyüme, 2014 yılının ilk yarısında geçen
yılın aynı dönemine göre yavaşlayarak
2013’deki % 4,2 oranından % 2,5 oranına
gerilemiştir. Perakende ticaret istatistikleri
2014’ün üçüncü çeyreğinde toparlanma
emareleri göstermişse de kısa vadeli
büyüme görünümü dışsal risklerden ve iş
dünyasında
olumsuz
kötüleşen
etkilenmiştir.
beklentilerden
Dolayısıyla
büyümenin görece zayıf kalarak 2014 ve
2015 yıllarında sırasıyla % 2,6 ve % 2,9
2014’ün
ilk
yarısında
%
11,3’e
gerilemiştir. Nüfusun yaşlanması ve dış
göç nedeniyle istihdamda az da olsa bir
artış
yaşanmıştır. 2016 yılında yıllık
ortalama işsizlik oranının % 9 civarında
gerçekleşmesi
beklenmektedir.
İşgücü
piyasasında yapısal iyileşme emareleri
görülmektedir. Yılın ilk yarısında uzun
vadeli işsizlik oranının payı % 50’den %
40 civarına gerilemiş, ücretler % 7
yükselmiştir.
olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2016
yılında büyümenin % 3,6’ya yükseleceği
Kamu Maliyesi Dalgalı
tahmin edilmektedir.
2014 yılında bütçe açığı/GSYH oranının
%
1,1
olarak
gerçekleşmesi
46
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
beklenmektedir.
Vergi gelirleri yılın ilk
22’ye inmesi ile birlikte vergi gelirlerinin
üççeyreğinde büyük ölçüde planlandığı
GSYH’ye
gibi gerçekleşmiştir. Buna karşın vergi
edilmektedir. 2013’te GSYH’nin % 1’i
gelirlerinde yılsonuna doğru bir gevşeme
olan yapısal bütçe açığının 2014 ve
beklenmektedir.
2016’da sırasıyla % 1,5 ve % 1,6’ya
kontrol
harcamalar
altında
diğer
Toplam
harcamalar
oranının
azalacağı
tahmin
tutulmakta,
sosyal
tırmanacağı öngörülmektedir. 2014 yılı
alanlarda
düşen
sonunda brüt kamu borcu seviyesinin
harcamalarla dengelenmektedir.
(2015 yılında AB’ye yapılacak büyük
meblağdaki
geri
ödeme
GSYH’nin
de
hesaba
%
40’ına
Politika değişikliği olmayacağı varsayımı
katıldığında)
altında 2015 yılında bütçe açığı/ GSYH
ulaşacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu
oranının % 1,2 olması, 2016 yılında ise %
geri ödemenin ardından Letonya’nın kamu
0,9’a gerilemesi beklenmektedir. Kişisel
borcunun
gelir vergisi oranın 2014’teki % 24
beklenmektedir.
ileriki
yıllarda
düşmesi
seviyesinden 2015’te % 23’e ve 2016’da %
47
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo. II.15.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LETONYA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Cari
Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
113,7
100,0
3,6
5,0
4,8
4,2
2,6
3,9
3,6
Özel Tüketim
72,0
63,3
-
2,9
3,9
6,2
3,6
4,5
4,5
Kamu Tüketimi
20,0
17,6
-
0,3
0,6
-4,2
1,2
1,6
1,0
16,6
-
24,2
-3,6
-5,2
0,5
6,8
5,0
6,1
5,4
-
45,5
-4,8
-16,9
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
95,5
83,9
-
12,0
11,8
1,5
1,5
3,3
4,8
İthalat (mal ve hizmet)
94,5
83,1
-
22,0
6,1
0,3
1,4
3,5
5,4
110,1
96,8
4,1
3,7
4,2
4,5
2,4
3,7
3,2
3,5
Milyar EUR
GSYH
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
18,9
Teçhizat için
GSMG
2016
-
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
5,6
7,1
5,2
1,7
2,5
4,3
Stoklar
0,3
-0,5
-2,5
-0,5
0,0
0,0
0,0
-1,0
0,0
4,2
-0,1
-0,3
-0,4
-0,5
Net İhracat
İstihdam
-1,5
0,5
1,8
1,5
1,4
1,2
1,1
İşsizlik oranı (a)
13,4
15,4
13,4
11,7
10,4
9,5
9,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
11,2
6,3
3,8
4,3
3,8
4,5
5,0
5,3
0,7
1,9
2,4
1,6
1,8
2,5
2,2
-0,1
-0,1
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
-1,1
-5,8
-0,9
6,2
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
2,3
1,2
-
-
GSYH deflatörü
9,5
5,4
2,6
1,8
2,4
2,8
-
-
1,9
TÜFE
-
4,1
3,2
1,4
1,9
2,4
0,0
Mallar için dış ticaret haddi
-
-0,6
-1,0
0,3
0,3
0,1
-5,6
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
-17,2
-5,8
-2,8
-2,7
-0,2
0,0
-8,5
-12,4
-12,0
-10,9
-10,5
-10,6
-10,9
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
0,0
-7,7
1,9
-2,2
1,4
0,87
-0,3
-2,3
-5,5
-3,2
-0,9
-2,5
-1,9
-0,9
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-1,1
-0,1
-1,0
-2,7
-2,2
-1,5
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-1,1
-0,1
-1,0
-2,6
-2,2
-1,5
16,2
42,7
40,9
38,2
40,3
36,3
35,1
Genel bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
48
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
15. LİTVANYA
Rusya Büyümeyi Yavaşlatıyor
İç talebin Litvanya’da sağlam büyümeyi
destekleyeceği
tahmin
Grafik II.15.1:Litvanya -Reel GSYH ve hasıla
açığı
edilmektedir.
Puan
Bununla birlikte Rusya’nın uyguladığı
yaptırımların
ihracatı
zora
tüketici
yatırımcı
güvenilirliğinin
ve
tahmin
sokması,
büyümenin
zedelenmesi
neticesinde
yavaşlaması
beklenmektedir.
İşsizlik
oranının gerileceği, enflasyonun ise düşük
seviyelerde
seyretmeyi
sürdüreceği
Hasıl açığı
Stoklar hariç iç talep
Net ihracat
Stoklar
Reel GSYH (yıllık
öngörülmektedir.
değişiim)
2014’te İç Talep Büyümeyi Ateşlese de
Büyüme 2015 ve 2016’da Sağlam Fakat
Yaptırımların
Aşağı Yönlü Riskler Mevcut
Negatif
Etkilemesi
Bekleniyor
Reel GSYH’nin 2015 ve 2016’da sırasıyla
2014 yılının ilk yarısında reel GSYH geçen
% 3,1 ve % 3,4 artması beklenmektedir.
yılın aynı dönemine göre % 3,1 artmıştır.
Jeopolitik belirsizliklerin 2015’in başında
Özel tüketim artan istihdam ve reel
özel
ücretlerle birlikte toparlanmış ve bu durum
etkilemesi beklentisine karşın, bu etkinin
özel sektör yatırımları üzerinde olumlu bir
yıl
etki yaratmıştır. Bununla birlikte Rusya-
düşünülmektedir. Özel tüketimin tahmin
Ukrayna arasındaki jeopolitik gerginlikler
dönemi
boyunca
tüketici ve iş dünyası güvenirliğini ve
olmayı
sürdüreceği
ihracatı olumsuz etkilemiştir. Sonuç olarak
Şirketlerin kapasite kullanımlarının tarihi
reel GSYH artışının yılın ikinci yarısında
yüksek
düşmesi ve 2014 yılı için % 2,7 olarak
koşullarındaki
gerçekleşmesi beklenmektedir.
sonucunda
tüketim
boyunca
ve
yatırımları
azalarak
seviyelere
özel
olumsuz
yok
olacağı
büyümenin
motoru
öngörülmektedir.
ulaşması
iyileşme
sektör
ve
kredi
beklentisi
yatırımlarının
49
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2015’in
ikinci
yarısında toparlanacağı
Enflasyon 2014’te Aşağı Yönlü, 2015 ve
tahmin edilmektedir.
2016’da Az da Olsa Yükselişte
Net ihracatın tahmin dönemi boyunca reel
TÜFE bazlı 12 aylık ortalama enflasyon,
GSYH
enerji ve gıda fiyatlarındaki zayıf artış
artışını
baskılaması
beklenmektedir. 2014 yılında hâlihazırda
nedeniyle
zayıf seyreden ihracat, Rusya’nın tarım
gerilemiştir. Enflasyonun 2015 başlarına
ürünlerine
kadar bu seviyede seyredeceği tahmin
uyguladığı
yaptırımlar
nedeniyle iyice gerilemiştir.
Eylül
2014’te
%
0,3’e
edilmektedir. Hizmet sektöründe fiyatlar
güçlü ücret artışları nedeniyle yükselirken,
Bununla birlikte 2015 ve 2016 yıllarında
enerji ve gıda fiyatlarındaki baskılanmanın
ihracatın
gireceği,
süreceği öngörülmektedir. Sonuç olarak
ithalatın ise güçlü iç taleple birlikte hız
TÜFE’nin 2014, 2015 ve 2016’da sırasıyla
kazanacağı
%
işlemler
iyileşme
sürecine
tahmin
fazlasının
edilmektedir.
2014’te
%
Cari
0,8’e
0,3,
%
1,3
ve
%
1,9
olması
beklenmektedir.
gerilemesi, 2015’te ise daha da düşmesi
beklenmektedir.
Kamu Maliyesini İyileştirme Çabaları
İşsizlik oranının gerilemeyi sürdüreceği,
2014 yılında bütçe açığı/GSYH oranının
2014’te % 11,2 ve 2016’da % 9,5 olacağı
2013 yılındaki % 2,6 seviyesinden %
tahmin
konusu
1,2’ye gerilemesi beklenmektedir. Vergi
iyileşmenin nominal ücretleri ve birim
gelirlerinin bu yıl büyük ölçüde bütçe
işgücü maliyetindeki artışı desteklemesi ve
planlarına
tahmin dönemi boyunca reel harcanabilir
gerçekleşmektedir.
edilmektedir.
Söz
uygun
şekilde
gelirde artış sağlaması beklenmektedir.
2015 yılında bütçe açığının GSYH’nin %
Büyümeye ilişkin riskler aşağı yönlüdür.
Rusya-Ukrayna
tırmanması
ve
arasındaki
AB
krizin
ekonomisindeki
1,4’üne ulaşması beklenmektedir. Politika
değişikliği olmayacağı varsayımı altında,
bütçe açığının 2016’da GSYH’nin %
yavaşlamanın büyüme üzerinde baskılayıcı
0,8’ine düşeceği tahmin edilmektedir.
bir etki yaratacağı öngörülmektedir.
Yapısal açık/GSYH oranın ise 2013’deki
% 2,2 seviyesinden 2014’te, % 1,8’e,
50
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
2015’te % 1,6’ya, 2016’da ise % 1,1’e
tahvil
gerilemesi beklenmektedir.
nedeniyle, sırasıyla % 41,3 ve % 41,6’ya
2013 yılında % 39 olan kamu borcunun
itfalarının
yeniden
finansmanı
yükseleceği tahmin edilmektedir.
GSYH’ye oranının 2014 ve 2015 yıllarında
Tablo. II.15.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LİTVANYA
Milyar LTL
GSYH
Özel Tüketim
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Teçhizat için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Cari
Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
113,7
72,0
20,0
18,9
6,1
95,5
94,5
110,1
100,0
63,3
17,6
16,6
5,4
83,9
83,1
96,8
3,6
3,7
6,0
4,8
0,3
20,7
37,2
14,1
13,7
4,2
3,7
3,9
0,6
-3,6
-4,8
11,8
6,1
4,2
3,4
4,8
1,4
4,9
9,7
5,9
6,2
2,1
2,7
3,8
2,3
6,2
4,0
-0,2
1,2
0,6
3,1
4,0
1,9
5,8
7,2
5,4
6,5
2,7
3,6
4,3
2,3
6,9
8,0
6,6
7,7
3,2
5,6
0,3
-1,0
-0,7
10,0
16,3
11,4
1,7
2,3
9,5
-10,5
-8,2
-7,4
-3,1
-2,9
-3,5
6,5
-0,5
0,0
0,5
15,4
6,3
0,7
-4,4
1,2
5,4
4,1
-0,6
-5,8
-3,9
-0,6
-5,5
-4,8
-4,8
1,9
-2,5
4,2
1,8
13,4
3,8
1,9
-0,7
2,6
3,2
-1,0
-2,8
-1,1
1,9
-3,2
-3,0
-3,1
4,1
-0,5
-0,1
1,5
11,7
4,3
2,4
0,5
1,8
1,4
0,3
-2,7
-0,5
1,8
-3,0
-3,0
-3,0
3,9
0,0
-0,3
1,4
11,2
3,8
1,6
-0,8
2,4
1,9
0,3
-2,8
-0,8
1,4
-2,5
-2,7
-2,6
3,9
0,0
-0,8
1,2
10,4
4,9
3,0
-1,4
2,8
2,4
0,1
-3,1
-1,4
0,87
-1,9
-2,2
-2,2
4,3
-0,9
-0,9
1,3
9,5
3,1
0,9
19,1
38,3
40,5
39,0
41,3
41,6
41,3
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
2016
-1,0
1,9
0,0
-5,6
-1,4
0,7
-0,8
-1,0
-1,1
-1,1
(c) GSYH yüzdesi olarak
51
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
16. LÜKSEMBURG
Ekonomik Büyüme Hala Mali Sektöre Dayanıyor
Lüksemburg’da GSYH’nin bu yıl da güçlü
eğiliminde olması nedeniyle, bahse konu
şekilde büyümeye devam edeceği fakat
artış işsizliği düşürmede yetersiz kalmıştır.
yılın ikinci yarısında yavaşlayacağı tahmin
edilmektedir. Enflasyonun 2015 yılında
KDV oranlarında planlanan artışla birlikte
tekrar
yükselmesi
Harcamalardaki
Grafik II.16.1:Lüksemburg -Reel GSYH ve
katkıları
Puan
% GSYH
tahmin
beklenmektedir.
artışın
beklenmeyen
gelirlerle telafi edilmesi durumunun sona
ermesiyle birlikte, bütçe fazlasının bütçe
açığına döneceği tahmin edilmektedir.
Kamu tüketimi
Stoklar
Reel GSYH (yıllık %)
Özel tüketim
Yatırımlar
Net İhracat
Büyüme Artmaya Devam Ediyor
Ekonomideki
yavaşlama
ve
mali
Reel GSYH çeyrek bazda yılın ilk iki
sektördeki ayarlamalar sebebiyle hasıla
çeyreğinde sırasıyla % 1,7 ve % 0,7
artışının 2015’de % 2,4’e gerileyeceği,
artarak, geçen yılın ikinci çeyreğinde
2016’da ise % 2,9’a çıkacağı tahmin
başlayan
edilmektedir.
ekonomik
toparlanmayı
desteklemiştir. Reel GSYH’deki bu artış
büyük oranda güçlü iç talep ve net
Ekonominin arz tarafında inşaat ve imalat
ihracatla sağlanmıştır. Bununla birlikte
sektörleri 2014’ün başlarında güçlenmeyi
ekonomik güven ortamının Mayıs ayından
sürdürmüştür. Öte yandan 2014 yılında
bu yana kötüleşmesi, yılın ikinci yarısında
mali sektörün büyümeye katkısının büyük
daha
sönük
bir
büyümeye
işaret
oranda
istikrar
kazanacağı
etmektedir. Sonuç olarak, 2014 yılında
öngörülmektedir.
GSYH’nin % 3 artması beklenmektedir.
sektör yön değiştirmekte, yeni piyasalara
Yaratılan istihdam yılın ikinci yarısında %
yönelmektedir. Orta vadede beklentiler
2,2’ye yükselmiş olsa da, işgücünün artış
olumlu olsa da, kısa vadede son dönemdeki
Lüksemburg’da
mali
52
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
düzenleme değişiklikleri sektörün büyüme
fiyatlardaki
potansiyelini olumsuz etkileyebilir.
yılında % 1’e gerilemesi beklenmektedir.
TÜFE’nin,
ayarlama
KDV
nedeniyle
oranındaki
2014
artış
Talep tarafında ise, yatırım artışının 2015
nedeniyle, 2015 yılında
ve
düşmesi ve 2016 yılında bu seviyede
2016
yıllarında
toparlanması
Kamu
harcamalarının
beklenmektedir.
% 2 civarına
kalması beklenmektedir.
büyük projelerin uygulamaya geçmesiyle
2015’te % 10’dan fazla artması, özel sektör
İstihdam yaratmada 2014’ün ilk yarısında
yatırımların ise zayıf dış talep ve düşük
oldukça iyi performans sergilenmiştir.
kapasite kullanımı nedeniyle baskılanmaya
İşgücü piyasası beklentilerinin olumlu
devam edeceği tahmin edilmektedir.
seyretmeyi
sürdüreceği
döneminde
yıllık
ve
istihdam
tahmin
artışının
Süregelen zayıf enflasyon ve olumlu
yaklaşık % 2,1 olacağı öngörülmektedir.
istihdam beklentilerinin hanehalkı harcama
İşsizlik oranının, yapısal işsizlikteki artışın
gücünü yükselteceği ve 2014’te tüketimi
yansıması olarak 2015 yılında en yüksek
öngörülmektedir.
destekleyeceği
Özel
değerine (% 6,2) ulaştıktan sonra, 2016’da
tüketimin 2014 ve 2015’te yaklaşık % 2
ufak bir gerilemeyle
genişlemesi,
tahmin edilmektedir.
2016’da
ekonomik
% 6,1’e düşeceği
iyileşmeyle birlikte bu oranın daha da
artması beklenmektedir.
Kamu Maliyesi 2015 Yılında Zayıflıyor
Baskılanmış dış talep ve ithalatın yeniden
artmasıyla
katkısının
2016
net
ihracatın
gerilemesi
yılında
ise,
büyümeye
öngörülmektedir.
küresel
ekonomik
koşulların kademeli olarak düzelmesiyle
net ihracatın güçlenmesi beklenmektedir.
Düşük Enflasyon ve Güçlü İstihdam
2013 yılında GSYH’nin % 0,6’sı olan
bütçe fazlasının 2014 yılında GSYH’nin %
0,2’sine gerilemesi beklenmektedir. Kamu
maliyesini iyileştirme çabalarına karşın,
kamu harcamalarındaki artışın gelirlerdeki
artıştan fazla olacağı tahmin edilmektedir.
2015 yılında kamu maliyesinin KDV
gelirlerindeki, tahminen GSYH’nin %
2013 yılında % 1,7 olan enflasyon
1,5’ine tekabül eden KDV gelirlerindeki
oranının,
azalmadan
enerji
fiyatlarındaki
ve
işlenmemiş
gerileme
ve
gıda
yönetilen
etkilenmesi
ciddi
biçimde
beklenmektedir.
olumsuz
Taslak
53
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
bütçede yer alan ve GSYH’nin % 1’ine
açığının
denk gelen kamu maliyesini iyileştirme
öngörülmektedir. Yapısal bütçe fazlasının
çabalarının vergi gelirlerindeki azalmanın
2014 yılında % 1,25’e, 2015 yılında %
sadece
edeceği
0,5’e gerilemesi beklenmektedir. Kamu
öngörülmektedir. Bütçenin GSYH’nin %
borcu/GSYH oranının 2014 yılında % 23’e
0,4’ü oranında
açık
ineceği,
edilmektedir.
Politika
bir
olmayacağı
kısmını
telafi
vereceği
varsayımı
tahmin
değişikliği
altında
%
0,6’ya
2016
yılında
genişleyeceği
ise
%
25’e
yükseleceği öngörülmektedir.
bütçe
Tablo,II,16,1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - LÜKSEMBURG
2013
Cari
Milyon EURO Fiyatlarla
Yıllık Yüzde Değişim
95-10
2011
GSYH
42917,8
100,0
3,6
1,9
-0,2
1,9
1,8
1,1
2,9
Özel Tüketim
13773,5
32,1
2,5
1,3
2,2
1,2
1,4
2,3
2,5
Kamu Tüketimi
7503,9
17,5
4,0
1,3
4,8
3,2
2,8
2,5
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
8275,3
8,3
4,1
12,1
3,5
1,1
2,7
3,1
3,0
3,2
Teçhizat için 3541,4
% GSYH
2012 2013
2014
2015
2016
8,3
2,9
22,4
18,3
3,0
3,5
3,5
4,1
İhracat (mal ve hizmet)
76087,8
177,3
6,4
5,4
-1,9
2,7
4,0
3,5
4,9
İthalat (mal ve hizmet)
63589,4
148,2
6,6
7,4
-1,0
2,7
4,6
4,7
5,2
GSMG
29243,0
68,1
1,4
1,5
-1,2
2,0
2,0
1,2
3,4
İç Talep
2,7
2,8
2,2
1,2
1,5
1,7
1,7
0,0
Stoklar
-0,1
0,2
-0,4
0,0
0,0
0,0
1,2
1,3
-1,0
-1,9
0,7
0,3
-0,6
2,2
İstihdam
3,5
3,0
2,5
1,7
1,5
1,7
6,1
İşsizlik oranı (a)
3,4
4,8
5,1
5,7
6,4
6,5
3,0
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,9
2,4
2,0
0,8
2,9
2,3
2,3
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2,8
3,4
4,7
0,7
2,6
2,8
-0,7
Reel işgücü maliyeti
0,3
-0,7
1,6
-2,8
-0,1
0,2
-
14,4
17,3
13,1
13,4
14,3
15,0
3,0
GSYH deflatörü
2,5
4,2
3,0
3,6
2,7
2,6
1,9
TÜFE
2,3
3,7
2,9
1,8
1,7
1,6
0,7
Mallar için dış ticaret haddi
0,1
2,2
-0,6
-0,2
0,9
0,1
7,4
-10,9
-12,3
-14,2
-14,0
-14,0
-14,2
5,8
10,1
7,3
5,9
6,7
6,8
5,8
5,9
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
9,0
6,9
5,4
7,0
7,1
6,3
-0,6
Genel bütçe dengesi (c)
2,3
0,1
-0,6
-0,9
-1,0
-2,7
-0,1
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
2,1
0,7
0,8
0,2
-0,4
-2,1
-0,1
Yapısal bütçe dengesi (c)
2,1
0,7
0,8
0,2
-0,4
-2,1
-0,1
7,8
18,7
21,7
24,5
25,7
28,7
25,4
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a)Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
54
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
17. MACARİSTAN
Güçlü Büyümenin Yavaşlaması Bekleniyor
Macaristan GSYH’sinin bu yıl % 3,2
için GSYH büyümesinin % 3,2 gibi
civarında büyümesi, ancak bu büyümenin
yüksek
2015 yılında % 2,5’e, 2016 yılında ise %
beklenmektedir.
2’ye gerilemesi beklenmektedir. İşsizlik
yavaşlamanın tahmin dönemi boyunca
oranının
istikrar
süreceği öngörülmektedir. GSYH artışının
tahmin
2015’te % 2,5 ve 2016’da % 2 olacağı
dönemi boyunca kademeli olarak düşerek
tahmin edilmektedir. İç talebin büyümenin
% 3’e ineceği öngörülmektedir. % 3
itici
seviyesindeki bütçe açığı/GSYH oranının
düşünülmektedir. İhracat artışının ana
ise 2016 yaklaşık % 2,5’e gerilemesi
ticaret
beklenmektedir.
nedeniyle
%
kazanacağı,
8’in
altında
enflasyonun
ise
bir
oranda
Büyümedeki
gücü
olmayı
ortaklarında
az
gerçekleşmesi
da
sürdüreceği
talebin
olsa
düşmesi
hız
kesmesi
beklenmektedir. İthalatın ise özel tüketim
GSYH artışı beklenenden güçlü olsa da
önümüzdeki dönem hız kesiyor
kaynaklı
Bu yılın ilk yarısında Macaristan GSYH’si
İşsizlik oranı düşüşünü sürdürürken
enflasyon kademeli olarak yükseliyor
geçen yılın aynı dönemine göre % 3,8
büyümüştür.
Beklenenden
olarak
büyüyeceği
tahmin
edilmektedir.
yüksek
gerçekleşen büyümeye en fazla katkıyı iç
2014
yılında işsizlik oranının % 8
talep ve net ihracat sağlamıştır. Hanehalkı
civarında
tüketimi % 2 artarken, brüt sermaye
beklenmektedir. İstihdamın ise büyümeye
oluşumu % 16,8 gibi oldukça yüksek bir
devam edeceği öngörülmektedir.
istikrar
kazanması
oranda büyümüştür.
Tüketici fiyatları 2014 yılının ilk dokuz
İnşaat, perakende satışları ve sanayi
ayında
üretimi verileri yılın ikinci yarısında
enflasyon, düşük gıda fiyatları, yönetilen
GSYH
yavaşlayacağına
enerji fiyatlarındaki kesinti ve aşağı yönlü
işaret etmektedir. Yine de yılın tamamı
enflasyon beklentileriyle baskılanmıştır.
büyümesinin
büyük
ölçüde
aynı
kalmış,
55
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Söz konusu etkilerin azalmasıyla birlikte
kamu ücretlerindeki kesintiler ve düşen
enflasyonun yükselişe geçerek 2015’te %
kamu yatırımları bütçe açığındaki düşüşte
2,5’e,
etkili olacaktır.
2016’da
%
3’e
ulaşması
beklenmektedir.
2016 yılında politikaların değişmeyeceği
Kademeli
hesapları
olarak
iyileşen
kamu
varsayımı
altında
GSYH’nin
%
bütçe
açığının
2,5’ine
düşmesi
beklenmektedir. Ayrıca AB fonlarıyla
yapılan harcamaların GSYH’nin % 1,8’ine
2014 yılında bütçe açığının resmi hedef
değer olan % 2,9’u yakalayacağı tahmin
gerilemesi ve vergi gelirlerini olumsuz
etkilemesi beklenmektedir.
edilmektedir. ESA 2010’a geçiş ve diğer
istatistiki değişiklikler bütçe açığı/GSYH
oranının % 0,2 oranında artmasına neden
olurken,
bütçe
pozisyonu
bahar
tahminlerinden bu yana iyileşmiştir. Söz
konusu iyileşme oldukça iyi bir görünüm
sergileyen
açıklanan
gelirler
ve
harcamaların
Temmuz’da
dondurulması
kararıyla sağlanmıştır.
Yapısal bütçe dengesinin ciddi biçimde
bozulması ve yapısal açığın 2014’te %
2,7’ye ulaşması ve büyük ölçüde bu
oranda istikrar kazanması beklenmektedir.
Zayıflayan
altında
GSYH’nin
%
bütçe
2,8’ine
açığının
gerileyeceği
ve
şirket
büyük ölçüde dengeleneceği beklentisi
borcu/GSYH
oranının
0,4
puan
düşeceği
öngörülmektedir.
Kamu
borcundaki
2014’te
varsayımı
kuru
devirlerinin ek stok-akım işlemleriyle
altında
2015 yılında politikaların değişmeyeceği
döviz
kamu
düşüşün 2015 ve 2016 yıllarında da devam
edeceği tahmin edilmektedir.
öngörülmektedir. Özel tüketimin artışı,
56
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.17.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – MACARİSTAN
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Bin HUF Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
GSYH
28048,1
100,0
2,3
1,6
-1,7
1,5
1,8
2,1
2016
2,0
Özel Tüketim
15372,4
54,8
-
0,4
-1,6
-0,1
1,2
1,5
2,0
Kamu Tüketimi
5720,1
20,4
-0,1
0,0
-1,2
3,2
1,5
2,0
0,1
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
4880,8
17,4
3,7
-5,9
-3,7
5,2
3,8
4,3
2,5
2182,8
7,8
-
6,0
3,8
4,7
4,0
4,5
2,0
İhracat (mal ve hizmet)
26551,7
94,7
12,9
8,4
1,7
5,9
5,3
6,1
5,9
İthalat (mal ve hizmet)
24490,8
87,3
10,7
6,4
-0,1
3,0
5,5
6,5
6,1
GSMG
26541,5
94,6
2,0
1,0
-1,8
1,6
1,7
1,4
2,0
İç Talep
1,8
-0,9
-1,8
-0,5
1,6
2,0
1,6
Stoklar
-0,1
0,4
-1,5
0,4
0,0
0,0
0,0
0,7
2,1
1,6
0,8
0,2
0,1
0,3
İstihdam
0,1
0,3
0,1
0,1
0,8
0,5
0,4
İşsizlik oranı (a)
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
7,6
10,9
10,9
10,2
8,0
7,8
7,8
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
3,6
0,8
-0,5
4,1
3,9
3,2
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
2,3
2,7
-1,1
3,1
2,3
1,6
Reel işgücü maliyeti
-
-0,3
-0,5
-3,8
0,4
0,1
-1,4
12,4
12,2
10,2
10,6
10,7
10,4
10,3
9,3
2,6
3,2
2,8
2,7
2,3
3,0
-
3,9
5,7
2,1
2,2
3,0
3,0
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
-
-1,7
-1,2
0,3
0,1
-0,1
0,2
Ticaret dengesi (c)
-4,0
3,1
3,6
3,8
3,8
3,5
3,9
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6,2
0,6
1,1
3,0
2,7
1,8
4,3
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-5,8
2,9
3,7
6,2
5,8
5,0
7,7
Genel bütçe dengesi (c)
-6,2
4,3
-2,0
-2,9
-3,0
-2,7
-2,5
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-6,7
5,3
-0,2
-1,3
-1,9
-2,1
-2,6
Yapısal bütçe dengesi (c)
-7,2
-4,1
-0,9
-1,4
-2,3
-2,1
-2,6
64,9
81,0
79,8
77,3
76,9
76,4
75,2
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
57
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
18. MALTA
Dalgalı Sularda Güçlü Ekonomi
Malta, 2014 yılının ilk yarısında güçlü
Enerji sektöründeki büyük projelerin 2014-
büyüme kaydeden AB ülkelerinden biri
2015
olmayı
olması
sürdürmüştür.
büyümenin
2014
yatırımlardaki
toparlanmayla
%
3’e
yılında
güçlü
yükselmesi,
döneminde
büyümenin
beklenmektedir.
İş
motoru
dünyasında
ekonomik güven ortamının iyileşmesi ve
AB
fonlarının
olumlu
etkileriyle
sonrasında ise hız kesmesi beklenmektedir.
büyümenin daha da hız kazanacağı tahmin
Bütçe açığının tahmin dönemi boyunca
edilmektedir.
kademeli olarak düşeceği, kamu borcunun
yatırımlarının düzelen mali koşullardan
ise sabit kalacağı tahmin edilmektedir.
olumlu etkilenmesi beklenmektedir.
Ekonomik
Büyüme
2014’ün
İlk
Yarısında Beklenenden Yüksek
Teçhizat
ve
makine
İşgücü piyasasındaki olumlu gelişmeler ile
artan harcanabilir gelirin, özel tüketimi
tahmin dönemi boyunca destekleyeceği
Malta ekonomisi 2014 yılının ilk yarısında
sağlam
bir
büyüme
performansı
göstermiştir. Yıllık reel GSYH artışı
2013’deki % 2,5 seviyesini aşarak %
3,2’ye yükselmiştir. Büyüme büyük ölçüde
güçlü iç taleple sağlanmıştır. Net ihracat
öngörülmektedir.
Kamu
harcamalarının
büyümeye katkısının ise, 2014’te en
yüksek
seviyesine
ulaştıktan
sonra
yavaşlaması beklenmektedir.
Grafik II.18.1:Malta -Reel GSYH
katkıları ve bütçe dengesi
Puan
% GSYH
büyümeye pozitif katkı sağlamıştır.
Büyümenin Tahmin Dönemi Boyunca
Yüksek Kalması Bekleniyor
Reel GSYH büyümesinin 2014 yılında %
Stoklardaki değişim
Net ihracat
İç talep
Reel GSYH (yılıık %)
Bütçe açığı (sağ)
3’e ulaşarak 2015’te % 2,9 ve 2016’da %
2,7 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
58
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Enflasyonda Artış Bekleniyor
2015
TÜFE 2014 yılının ilk dokuz ayında,
hanehalkı elektrik tüketim vergilerindeki
indirim ve gıda fiyatlarındaki ılımlı artış
nedeniyle düşük seyretmiştir. TÜFE’nin
2014 yılında % 0,7 olarak gerçekleşmesi,
2016
yılında
%
2’ye
tırmanması
beklenmektedir. Bu artışın temel olarak
enerji fiyatlarının istikrar kazanması ve
gıda
fiyatlarında
beklenen
artıştan
kaynaklanması beklenmektedir.
yılında
olmayacağı
politika
varsayımı
değişikliği
altında,
Air
Malta’ya yapılan ve GSYH’nin % 0,5’ine
tekabül eden sermaye desteği nedeniyle
bütçe açığının artarak, GSYH’nin %
2,6’sına çıkacağı, 2016 yılında ise % 2’ye
gerileyeceği tahmin edilmektedir. Yapısal
bütçe açığı/GSYH oranının ise 2014’te
istikrar kazanması, 2015’te bir miktar
bozulması ve 2016’da ise % 0,5 iyileşmesi
öngörülmektedir.
Kamu borcu/GSYH oranı 2013’te, borç
Artan Harcamalara Karşın Bütçe Açığı
artırıcı stok-akım düzenlemeleri nedeniyle
Kontrol Altında
%
69,8’e
tırmanmıştır.
Kamu
borcu
artışının 2014 yılında da yükselmeye
2013 yılında % 2,7 olan bütçe açığı/GSYH
devam etmesi, 2016 yılında ise az da olsa
oranının
düşmesi beklenmektedir.
2014
yılında
bir
miktar
iyileşmeyle % 2,5’e gerileceği tahmin
edilmektedir.
Cari
gelirlerin
iyi
makroekonomik görünüm ve gelir artırıcı
tedbirler
neticesinde
artması
beklenmektedir.
59
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.18.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler – MALTA
Yıllık Yüzde Değişim
2012
Milyon EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
94-09
GSYH
6829,5
100,0
Özel Tüketim
4094,6
60,0
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
5,4
1447,4
1008,3
21,2
Teçhizat için
2010
2011
2012
2013
2014
2015
3,0
4,0
-
-0,6
1,6
0,8
1,8
1,9
2,0
3,2
-0,2
0,6
1,7
-
2,2
1,7
4,1
5,0
1,2
1,0
0,8
-
6,2
-14,6
-3,9
-2,0
0,5
1,8
365,4
5,4
-
30,8
-40,2
-13,5
-
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
6998,0
102,5
-
16,3
4,7
7,0
-1,6
4,5
5,6
İthalat (mal ve hizmet)
6620,1
96,9
-
12,4
1,9
5,5
-2,7
4,2
5,6
GSMG
6413,8
93,9
2,3
4,9
3,6
-0,5
1,3
1,5
1,7
İç Talep
1,4
0,9
0,3
0,2
0,4
1,3
1,7
Stoklar
-0,4
0,0
-1,5
-1,1
0,4
0,0
0,0
0,5
2,9
2,5
1,6
0,9
0,5
0,3
İstihdam
0,9
1,7
2,8
2,3
2,3
1,8
1,8
İşsizlik oranı (a)
7,0
6,9
6,5
6,4
6,4
6,3
6,3
Çalışan başına ücret ödemeleri
4,4
1,5
0,6
2,2
2,1
1,7
2,0
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2,2
-0,7
1,8
3,7
2,6
1,6
1,7
Reel işgücü maliyeti
-0,2
-3,5
-0,5
1,4
0,3
-0,7
-0,6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
-7,5
-6,9
-
-
-
-
-
GSYH deflatörü
2,5
2,9
2,3
2,3
2,2
2,3
2,3
TÜFE
2,7
2,0
2,5
3,2
1,1
1,8
2,1
-
-5,8
0,9
0,4
-0,1
0,1
0,1
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
-11,2
-18,2
-16,1
-14,2
-12,4
-12,4
-12,7
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6,3
-5,4
-1,0
1,1
1,8
1,4
0,6
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-5,3
-3,7
0,0
2,8
4,0
3,7
2,9
Genel bütçe dengesi (c)
-5,5
-3,5
-2,8
-3,3
-3,4
-3,4
-3,5
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-5,5
-3,6
-2,7
-2,9
-3,2
-3,5
-4,0
Yapısal bütçe dengesi (c)
-5,6
-4,7
-3,4
-3,9
-3,5
-3,6
-4,1
Brüt kamu borcu (c)
58,4
66,8
69,5
71,3
72,6
73,3
74,1
(a)Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
60
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
19. HOLLANDA
Hollanda Ekonomisi Toparlanma Yolunda Kritik Eşiği Aşabilecek mi?
2013 yılının ikinci yarısında bazı umut
görece ılık geçen kış neticesinde doğalgaz
verici gelişmeler yaşanmasına rağmen,
kullanımında yaşanan gerilemeler gibi
2014 yılında ekonomik toparlanma hız
rastlantısal
kesmiştir.
değerlendirilmektedir.
Önümüzdeki
döneme
ilişkin
faktörlerle
alakalı
olduğu
görünüm kırılganlığını korumaktadır. Yine
de, konut ve işgücü piyasalarındaki olumlu
İç Talebin Büyümeyi Destekleyeceği
gelişmelerin
Öngörülüyor
katkısıyla,
GSYH
büyümesinin 2014 yılı sonunda % 0,9’a ve
ardından 2015 yılında % 1,4’e yükselmesi
beklenmektedir. Ayrıca bütçe açığındaki
azalmanın süreceği öngörülmektedir.
2013 yılının ikinci yarısından itibaren
yaşanan
alındığında
olumlu
iç
gelişmeler
talebin
dikkate
2014
yılında
büyümeye kısmi bir katkı sağlaması ve
Toparlanmanın
Dalgalı
İlk
Bir
Aşamalarında
ilerleyen yıllarda ekonomik büyümenin
Performansı
itici gücü olması beklenmektedir. Öte
Büyüme
Bekleniyor
yandan, beklentilere ilişkin göstergelerdeki
durağan görünüm kısa ve orta vadede
2013
yılının
ekonomisi
ikinci
için
yarısı
bir
Hollanda
dönüm
noktası
kırılgan ve mütevazı bir toparlanmayı
işaret etmektedir.
olmuştur. Beklentilere ilişkin göstergeler
hızlı bir toparlanmayı işaret etmiştir. Özel
2012-2013 yıllarında kayda değer bir
sektörün kayda değer yatırım artışı bu
şekilde
durumu destekler nitelikte olmuştur. Aynı
harcamalarının
zamanda
konut
piyasasında
toparlanma
neticesinde
harcamaları
kayda
özel
değer
gerileyen
2014
özel
tüketim
yılında
dengeye
yaşanan
gelmesi, 2015-2016 döneminde ise artışa
tüketim
geçmesi beklenmektedir.
bir
artış
göstermiştir. 2014 yılının ilk çeyreğinde
Yatırım
harcamalarının,
ekonomik
büyümede yaşanan dalgalanmaların ise
büyüme, artan sanayi üretimi ve kapasite
61
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
kullanım
oranları
(uzun
dönem
yaşanması beklenen kısmi artışlar ve iç
ortalamalarının halen altında olsa da)
talepte yaşanacağı öngörülen kademeli
neticesinde
toparlanma neticesinde enflasyonun 2014
artış
göstermesi
yılı sonunda % 0,4’e yükselmesi 2015 ve
beklenmektedir.
2016 yıllarında ise sırasıyla % 0,8 ve % 1,1
İç
talepteki
toparlanma
neticesinde
olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
ithalatın artacağı tahmin edilmektedir.
İhracatın Dünya ticaretindeki toparlanmaya
paralel bir artış göstermesi beklendiğinden
dış ticaretin büyümeye katkısının bir
miktar
gerileme
kaydedeceği
öngörülmektedir.
İşsizlik Azalma Eğilimi Gösterirken,
Enflasyonun Düşük Seviyelerde Kalması
Bekleniyor
Ekonomiye İlişkin Aşağı Yönlü Riskler
2013 yılının ortasından itibaren işsizlik
Mevcudiyetini Koruyor
oranı % 7 seviyelerinde kalmaya devam
etmektedir. Öte yandan geçtiğimiz aylarda
Makroekonomik
görünüme
işsizlik oranı beklenin ötesinde bir düşüş
önemli
Dünya
ekonomisinde
yaşamaya başlamıştır. Bu durumda iş
yaşanabilecek
olumsuz
gelişmelerin,
gücüne katılımda yaşanan gerilemenin payı
oldukça açık bir ekonomiye sahip olan
olduğu
İşsizlik
Hollanda üzerinde yaratabileceği negatif
oranının 2014 yılı sonunda % 6,9 olması
yansımalardan kaynaklanmaktadır. Özel
ve ardından tahmin dönemi süresince
sektör güveninin gerilemesi durumunda
gerilemesi beklenmektedir.
yatırım harcamalarının büyük bir yara
değerlendirilmektedir.
risk
ilişkin
en
alması ve işgücü piyasasında, harcanabilir
TÜFE % 0,3 civarında gerçekleşerek
gelirde ve tüketim harcamalarında hız
oldukça düşük seviyelerde kalmaya devam
kesmelerin yaşanması olası bir risktir.
etmiştir.
Ayrıca
Öte
yandan
ithal
mal
fiyatlarındaki gelişmeler, reel ücretlerde
hanehalkı
borçlarının
üzerinde beklenenden
büyüme
daha fazla bir
62
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
olumsuz
etki
yaratması
muhtemel
gözükmektedir.
yılında benzer önlemler tesis edilmemiştir.
Mali sıkılaştırma tedbirleri etkilerini yitirse
de ekonomik toparlanma neticesinde bütçe
açığı/GSYH oranının 2015 yılında % 2,1’e
Bütçe Açığı Daha da Azalıyor
ve
2013 yılında GSYH’nin % 2,3’üne denk
gelen bütçe açığı oranının 2014 yılında
sınırlı
bir
artış
göstererek
%
2,5’e
yükseleceği tahmin edilmektedir. 2013
yılında GSYH’nin % 0,6’sına tekabül eden
tek
seferlik
önlemler
bütçe
açığının
azalmasına katkı sağladıysa da 2014
ardından
2016
yılında
%
1,8’e
gerilemesi beklenmektedir.
2013 yılında % 68,6 olarak gerçekleşen
kamu borç stoku/GSYH oranının 2014 (%
69,7) ve 2015 (%70,3) yıllarında da artış
göstereceği ve ardından 2016 yılında %
69,9’a gerileyeceği tahmin edilmektedir.
Tablo II.19.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - HOLLANDA
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
GSYH
642,9
Özel Tüketim
289,6
Kamu Tüketimi
169,3
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
117,3
Ekipman için
34,4
İhracat (mal ve hizmet)
533,2
İthalat (mal ve hizmet)
466,8
GSMG
644,2
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
% GSYH
100,0
45,0
26,3
18,2
5,4
82,9
72,6
100,2
95-10
2,3
1,9
3,0
2,3
3,4
5,1
5,4
2,3
2,2
0,0
0,1
1,1
4,3
3,0
1,9
-0,3
14,5
2,2
2,0
0,5
7,9
6,0
5,7
-1,7
-1,6
55,5
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
Yıllık Yüzde Değişim
2011 2012 2013
1,7
-1,6
-0,7
0,2
-1,4
-1,6
-0,2
-1,6
-0,3
5,6
-6,0
-4,0
17,0
-3,4
-3,0
4,4
3,3
2,0
3,5
2,8
0,8
1,1
-0,4
-1,7
1,1
-2,3
-1,5
-0,4
0,1
-0,3
0,9
0,6
1,1
0,6
-0,6
-1,4
4,4
5,3
6,7
2,4
2,6
2,3
1,3
3,6
1,6
1,2
2,3
0,5
13,3
13,5
14,7
0,1
1,3
1,1
2,5
2,8
2,6
-1,7
-0,5
0,6
10,1
10,7
11,6
7,1
8,8
8,5
6,8
7,8
7,9
-4,3
-4,0
-2,3
-3,8
-2,2
0,0
-3,8
-2,2
-0,6
61,3
66,5
68,6
2014
0,9
0,0
-0,5
2,1
1,2
3,4
3,0
0,4
0,3
-0,1
0,7
-0,9
6,9
2,6
0,7
0,7
15,9
0,0
0,4
-0,4
11,5
7,8
7,1
-2,5
-0,5
-0,5
69,7
2015
1,4
1,1
0,1
3,3
3,6
3,3
3,4
1,4
1,1
0,0
0,3
0,1
6,8
0,6
-0,7
-1,9
15,6
1,2
0,8
0,2
11,8
7,7
7,5
-2,1
-0,8
-0,8
70,3
2016
1,7
1,7
0,1
4,3
4,1
4,6
5,2
1,6
1,6
0,0
0,1
0,6
6,7
1,8
0,8
-1,1
15,7
1,9
1,1
0,8
12,2
7,7
7,8
-1,8
-1,1
-1,1
69,9
(c) GSYH yüzdesi olarak
63
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
20. AVUSTURYA
Ekonomi Geçici Olarak Hız Kesiyor
Dış
görünümdeki
olumsuzluklar
neticesinde hız kesen ihracatın etkisiyle
Avusturya ekonomisinin 2014 yılının ilk
2015-2016 Dönemi Umut Vadediyor
yarısında gösterdiği büyüme performansı
2014 yılının ikinci yarısı için büyümede
beklentileri
karşılamamıştır.
de,
önemli bir ivmelenme öngörülmemekte ve
2015-2016
döneminde
talepte
2014 yılı GSYH büyümesinin % 0,7 olarak
yaşanması beklenen toparlanma dikkate
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Öte
alındığında, Avusturya ekonomisinin ivme
yandan, Avusturya ekonomisinin 2015 ve
kazanacağı öngörülmektedir.
2016
Yine
dış
yıllarında
yeniden
toparlanma
sürecine girmesi ve sırasıyla % 1,2 ve %
1,5 oranlarında büyümesi beklenmektedir.
Toparlanma Yeniden Yavaşladı
Bu toparlanmada özellikle iç talebin büyük
ölçüde rol oynayacağı tahmin edilmektedir.
2013 yılı sonlarında ekonomiye ilişkin
güvenin artmasıyla ivmelenen büyüme
Kapasite kullanım oranları halen bir miktar
performansı 2014 yılının ilk yarısında hız
durağanlık gösterse de düşük seyreden
kesmiştir. 2013 yılının son iki çeyreğindeki
faizler
% 0,4 ve % 0,3’lük büyüme oranları 2014
desteklemektedir. Teçhizat yatırımlarında
yılında
toparlanma yaşanması muhtemeldir. Düşük
ihracatta
yaşanan
gerileme
yatırım
harcamalarını
neticesinde yarı yarıya azalmıştır. İç talep
faizler
kamu tüketim harcamalarından destek
etkilemekte olup, artan konut fiyatlarının
alırken özel tüketim harcamaları ve brüt
da etkisiyle konut sektöründe canlanma
sabit sermaye oluşumundaki durgunluk
yaşanması
devam etmiştir. İmalat sanayi, konut
yarısındaki
üretimi ve perakende sektörü büyümeye
etkilenen
katkı sağlamamış hatta bir miktar negatif
süresince
konut
talebini
olasıdır.
de
2014
yılının
gelişmelerden
ihracatın
toparlanması
tahmin
ve
olumlu
ilk
olumsuz
dönemi
büyümeye
etki yaratmıştır.
64
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
pozitif katkı sağlamaya devam etmesi
taleple
dengeleneceği
beklenmektedir.
oynamaktadır.
öngörüsü
Enflasyonun
Mevcut
Koruyacağı Öngörülüyor
rol
Seviyesini
İşgücü Piyasası İstikrarını Koruyor
Dış talepte ve yatırım harcamalarındaki
2014 yılının ilk yarısındaki durgun büyüme
gerilemeler makroekonomik görünümde
performansına rağmen hizmet sektörünün
kötüleşmeye yol açsa da bu gelişmelerin
olumlu katkısıyla istihdam bir önceki yılın
kamu maliyesi üzerindeki etkisi sınırlı
aynı dönemine göre % 1,1 oranında
olmuştur. 2014 yılında bütçe açığı/GSYH
artmıştır.
önümüzdeki
oranının % 2,9 olması beklenmektedir. Bu
döneme ilişkin istihdam öngörüleri olumlu
açığın % 1,2’lik kısmı 2009 yılında
sinyaller
kamulaştırılan bir özel bankaya ilişkin
Özel
sektörün
vermese
de
büyüme
performansında gerçekleşmesi beklenen
yürütülen
yapılandırma
toparlanmanın işgücü piyasası üzerinde
kaynaklanmıştır. Ekonomide yaşanması
olumlu etki yaratacağı öngörülmektedir.
beklenen
toparlanma
işlemlerinden
sayesinde
2015
yılında bütçe açığı/GSYH oranının % 1,8’e
ve ardından 2016 yılında % 1,1’e düşeceği
Enflasyonun
Mevcut
Koruyacağı Öngörülüyor
Ocak-Eylül
2014
döneminde
Seviyesini
%
1,5
civarında seyreden enflasyon oranının
tahmin
dönemi
süresince
mevcut
seviyesini koruması ve % 1,7 civarında
seyretmesi beklenmektedir. Bu beklentide
enerji
fiyatlarının
yaratacağı
dezenflasyonist baskıların güçlenen iç
öngörülmektedir.
ESA 2010’un uygulamaya konması 2014
yılı kamu borç stoku/GSYH oranının %
6’lık bir artışla % 87’ye yükseleceği
öngörüsüne sebep olmuştur. Bu oranın
tahmin dönemi süresince gerilemesi ve
2016
yılı
sonunda
%
84
olarak
gerçekleşmesi beklenmektedir.
65
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.20.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – AVUSTURYA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015 2016
GSYH
322,6
100,0
2,0
3,1
0,9
0,2
0,7
1,2
1,5
Özel Tüketim
173,8
53,9
1,7
0,7
0,6
-0,1
0,4
0,6
0,8
64,0
19,8
1,8
0,1
0,4
0,7
1,6
0,9
0,8
71,6
22,2
0,8
6,8
0,5
-1,5
0,5
2,0
3,2
23,1
7,2
1,2
9,8
-0,6
-1,5
-1,1
3,1
5,1
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
172,5
53,5
5,5
6,6
1,3
1,4
2,2
3,2
4,7
İthalat (mal ve hizmet)
161,0
49,9
4,3
6,4
0,7
-0,3
2,4
2,9
4,8
322,3
99,9
GSMG
2,1
2,6
1,4
-0,8
0,8
1,3
1,5
İç Talep
1,5
1,9
0,5
-0,3
0,7
0,9
1,3
Stoklar
0,1
0,6
-0,2
-0,7
0,0
0,0
0,0
Net İhracat
0,5
0,3
0,3
0,9
0,0
0,3
0,2
İstihdam
0,5
1,4
1,3
0,7
0,9
0,6
1,0
İşsizlik oranı (a)
4,3
4,2
4,3
4,9
5,3
5,4
5,0
Çalışan başına ücret ödemeleri
2,4
2,4
2,6
2,1
2,0
2,1
2,0
GSYH büyümesine katkı
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
0,9
0,8
3,1
2,6
2,2
1,5
1,5
Reel işgücü maliyeti
-0,5
-1,0
1,2
1,1
0,7
-0,1
-0,1
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
15,9
13,3
14,4
12,8
13,0
13,6
14,1
1,5
1,8
1,9
1,5
1,5
1,6
1,6
GSYH deflatörü
TÜFE
1,6
3,6
2,6
2,1
1,5
1,7
1,8
Mallar için dış ticaret haddi
-0,2
-2,3
-0,8
0,2
0,1
-0,1
-0,1
Ticaret dengesi (c)
-0,9
-1,2
-1,0
-0,2
-0,1
0,0
-0,1
0,6
2,1
2,6
2,3
2,4
2,7
2,8
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
0,5
2,0
2,4
2,2
2,3
2,6
2,8
Genel bütçe dengesi (c)
-2,9
-2,6
-2,3
-1,5
-2,9
-1,8
-1,1
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-2,8
-2,7
-2,3
-1,1
-2,3
-1,3
-0,7
-
-2,5
-1,8
-1,3
-1,1
-1,0
-0,7
68,1
82,1
81,7
81,2
87,0
86,1
84,0
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
66
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
67
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
21. POLONYA
Polonya Ekonomisinin Geçici Olarak Yavaşlaması Bekleniyor
Euro
Bölgesinin
Ukrayna’daki
etkilenen
zayıf
talebi
gelişmelerden
ihracat
ekonomisinin
neticesinde
2014
ve
ve Ukrayna’daki gelişmelerden olumsuz
olumsuz
etkileneceği
Polonya
beklentinin bir sonucu olarak özel sektör
yılının
kalan
öngörülmektedir.
yatırımlarının
zayıflayacağı
Bu
tahmin
bölümünde sınırlı bir büyüme kaydetmesi
edilmektedir. Öte yandan, 2015 yılında bu
beklenmektedir. Öte yandan 2015-2016
olumsuz faktörlerin etkisini yitireceği ve
döneminde
ihracatta
ekonominin
ivmeleneceği
ve
kamu
tekrar
maliyesinde
iyileşmeler yaşanacağı öngörülmektedir.
ve
yatırım
yavaşlamanın
harcamalarındaki
sona
ereceği
öngörülmektedir. Artan reel ücretler ve
işgücü
piyasasındaki
diğer
olumlu
özel
tüketim
2014 Yılının İlk Yarısında Güçlü Bir
gelişmeler
neticesinde
Toparlanma Yaşandı
harcamalarının gücünü koruyacağı tahmin
edilmektedir. 2014 yılında % 3 olarak
2014
yılının
ilk
yarısında
Polonya
gerçeklemesi
beklenen
GSYH
ekonomisi güçlü iç talebin katkısıyla bir
büyümesinin 2015 ve 2016 yıllarında
önceki yılın aynı dönemine göre % 3,4
sırasıyla
oranında büyümüştür. Bu süreçte özel
öngörülmektedir.
tüketim
harcamaları
ivme
%
2,8
ve
%
3,3
olacağı
kazanmış,
tüketici güveni artmış, istihdam ve reel
ücretlerde artış yaşanmıştır. Güçlü dış talep
ve
düşük
finansman
maliyetleri
son
yıllarda zayıf bir performans gösteren özel
sektör
yatırım
harcamalarının
toparlanmasına yol açmıştır.
2014
Yılının
İkinci
Yarısında
Ekonomide Yavaşlama Beklenmekte
2014 yılının kalan bölümünde Polonya’nın
ihracatının Euro Bölgesindeki zayıf talep
68
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
İşgücü
piyasasının
olumlu
tahmin
gelişmelere
döneminde
açık
olduğu
Kamu
Maliyesi
Kademeli
Olarak
Toparlanıyor
değerlendirilmektedir. 2014 yılında % 9,5
olacağı tahmin edilen işsizlik oranının
tahmin dönemi sonunda % 8,8’e gerilemesi
beklenmektedir.
2013 yılında % 4 olan bütçe açığı/GSYH
oranının 2014 yılında beklenenden daha iyi
olan vergi gelirleri ve büyüyen ekonomi
sebebiyle
%
Arz Kaynaklı Faktörler Enflasyonu
beklenmektedir.
Frenliyor
ekonomideki
öngörüsü
2014
yılında
kaynaklı
enflasyonun,
enflasyonist
3,4’e
gerilemesi
2015
yılında
ivmelenmenin
süreceği
altında
bütçe
açığı/GSYH
dış
talep
oranının % 2,9’a gerileyeceği ve 2016
baskıların
zayıf
yılında ise çok sınırlı bir azalmayla %
kalması ve iyi hasadın gıda fiyatlarında
2,8’e ineceği öngörülmektedir.
2013
olumlu etkiler yaratması neticesinde, % 0,2
yılında
borç
seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir.
stoku/GSYH
2015 yılında enerji fiyatlarında yaşanması
sisteminde yapılan reformlar neticesinde
beklenen artışlar, 2016 yılında ise yüksek
2014 yılında % 49,1’e gerilemesi ve
ithal fiyatları ve güçlü iç talep yaşanacağı
tahmin dönemi sonunda da % 50,1
öngörüleri altında enflasyonun tahmin
seviyesinde olması beklenmektedir.
%
55,7
olan
oranının,
kamu
emeklilik
dönemi sonunda % 1,9’a yükselmesi
beklenmektedir.
69
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.21.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - POLONYA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar PLN Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
GSYH
1662,1
100,0
4,5
4,8
1,8
1,7
3,0
2,8
3,3
Özel Tüketim
1012,0
60,9
4,4
2,9
0,9
1,0
2,5
2,7
3,0
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
18,8
301,6
312,8
18,1
3,2
-2,3
0,2
2,1
2,1
2,6
2,8
7,1
9,3
-1,5
0,9
7,7
5,7
6,3
Ekipman için
109,2
6,6
-
11,6
-3,9
5,0
9,2
6,5
7,8
İhracat (mal ve hizmet)
766,3
46,1
9,6
7,9
4,3
5,0
3,9
3,9
5,7
İthalat (mal ve hizmet)
735,0
44,2
10,4
5,5
-0,6
1,8
5,3
4,9
6,4
1593,7
95,9
4,3
4,4
1,6
1,8
3,1
2,8
3,3
4,8
3,2
1,2
3,4
3,2
3,6
GSMG
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
0,3
0,1
0,7
-0,6
-0,9
0,2
0,0
0,0
-0,4
0,9
2,1
1,4
-0,6
-0,4
-0,3
0,3
0,6
0,1
-0,1
1,0
0,2
0,4
13,7
9,7
10,1
10,3
9,5
9,3
8,8
9,9
5,1
3,5
2,7
3,0
3,8
4,2
5,5
0,9
1,8
1,0
1,0
1,2
1,3
Reel işgücü maliyeti
-1,2
-2,2
-0,4
-0,2
0,8
0,2
-0,6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
10,7
2,1
4,8
3,7
2,8
3,5
4,0
6,8
3,2
2,2
1,2
0,2
1,0
1,9
GSYH deflatörü
TÜFE
-
3,9
3,7
0,8
0,2
1,1
1,9
Mallar için dış ticaret haddi
-0,7
-1,9
-1,4
1,8
0,0
-0,2
0,0
Ticaret dengesi (c)
-4,1
-3,5
-2,1
-0,3
-0,8
-1,2
-1,5
Cari İşlemler Dengesi (c)
-3,6
-5,0
-3,8
-1,4
-2,0
-2,4
-2,8
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-3,2
-3,3
-2,1
1,1
0,4
0,0
-0,6
Genel bütçe dengesi (c)
-
-4,9
-3,7
-4,0
-3,4
-2,9
-2,8
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-6,0
-4,0
-3,5
-3,0
-2,4
-2,5
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-6,0
-4,0
-3,5
-2,9
-2,5
-2,5
Brüt kamu borcu (c)
-
54,8
54,4
55,7
49,1
50,2
50,1
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
70
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
22. PORTEKİZ
Dış Talepteki Olumsuzlukları İç Talep Telafi Ediyor
Hız kesen dış talep, Portekiz ekonomisinin
sınırlı
toparlanma süreci üzerinde olumsuz etki
beklenmektedir.
yaratmaktadır.
büyümesinin
Sonuç
daha
harcamaları
da
olsa
fazla
vermesi
olarak
GSYH
özel
tüketim
2014 yılında dış ticaretin büyümeye negatif
olması
katkı
çok
kaynaklı
vermesi
beklenirken
büyümenin
ise
değerlendirilmektedir. 2014 yılında % 0,9
giderilmesi
ticaretteki
çabalarını
dengesizliklerin
kötü
etkilemesi
olasıdır.
unsuru
talebin
beklenmektedir. İç talep odaklı büyümenin
dış
asli
iç
olacağı
olarak gerçekleşeceği öngörülen GSYH
büyümesinin 2015 ve 2016 yıllarında
ivmelenmesi ve sırasıyla % 1,3 ile % 1,7
Sınırlı Toparlanma Devam Ediyor
olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Reel GSYH iç talebin desteğiyle 2014
İşgücü
yılının ikinci çeyreğinde % 0,3 oranında
Enflasyonist Baskılar ise Zayıf
Piyasası
Gelişme
Kaydetti,
büyümüş ve ilk çeyrekteki % 0,4 daralmayı
dengelemiştir. Artan güven ve işgücü
2014 yılının ilk yarısında istihdam bir
piyasasındaki olumlu gelişmelerin etkisiyle
önceki yılın aynı dönemine göre % 2
özel tüketim harcamaları yılın ilk yarısında
oranında artmış ve işsizlik oranı Ağustos
bir önceki yıla göre % 1,9 oranında
ayında % 14’e düşmüştür. İstihdamın 2014
artmıştır.
yılında % 1,6, 2015 ve 2016 yıllarında ise
% 0,8 artacağı öngörülmektedir. İşgücüne
Artan iç talep ithalatın artmasına yol
katılımdaki azalma neticesinde işsizlik
açarken, azalan dış talep neticesinde ivme
oranının tahmin dönemi sonunda % 12,8’e
kaybeden ihracat neticesinde dış ticaretin
gerilemesi beklenmektedir.
büyümeye
katkısı
baskılanmaktadır.
Başarılı turizm performansı neticesinde
Enflasyonun 2014 yılında % 0, 2015 ve
cari işlemler açığının 2014 yılında sınırlı
2016 yıllarında sırasıyla % 0,6 ve % 0,9
bir
gerileme
yaşayacağı
tahmin
olması beklenmektedir.
edilmektedir. Artan dış talep sayesinde cari
işlemler açığının 2015 ve 2016 yıllarında
71
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
bankacılık sektörüne aktarılan kaynaklar
da
dikkate
alındığında,
%
4,9’u
göstermektedir. 2015 yılı taslak bütçesinde
ise bütçe açığı/GSYH oranı % 3,3 olarak
hedeflenmiştir.
2013 yılı sonunda % 128 olan kamu borç
stoku/GSYH
yarısından
oranının
itibaren
öngörülen
yılın
ivme
ekonomik
ikinci
kazanacağı
toparlanma
Mali Sıkılaştırma Tedbirleri Etkisini
neticesinde azalma eğilimi göstermesi ve
Yitiriyor
tahmin dönemi sonunda 123,7’ye düşmesi
beklenmektedir.
2014 yılı bütçe açığı/GSYH oranına ilişkin
tahminler,
KİT’lerin
finansmanı
ve
Tablo II.22.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – PORTEKİZ
2013
Milyar Euro Cari Fiyatlarla
GSYH
171,2
Özel Tüketim
110,7
Kamu Tüketimi
32,4
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
25,9
Ekipman için
7,5
İhracat (mal ve hizmet)
67,2
İthalat (mal ve hizmet)
65,5
GSMG
167,5
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
Yıllık Yüzde Değişim
% GSYH
100,0
64,7
19,0
15,1
4,4
39,3
38,3
97,8
95-10
1,9
2,1
2,3
1,7
3,7
4,8
4,8
1,6
2,3
0,0
-0,4
0,4
7,4
4,4
2,9
-0,2
10,1
3,1
2,5
0,0
-10,6
-8,8
-7,1
-5,1
-5,4
63,3
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
2011
-1,8
-3,6
-3,8
-12,5
-23,5
-7,0
-5,8
-0,4
-5,7
-0,4
4,3
-1,9
12,9
-1,8
-2,0
-1,7
7,5
-0,3
3,6
-2,2
-7,9
-5,6
-4,1
-7,4
-5,5
-5,4
111,1
2012
-3,3
-5,2
-4,3
-15,0
-12,3
3,1
-6,6
-4,2
-7,0
0,1
3,6
-4,1
15,8
-2,1
-2,9
-2,5
9,5
-0,4
2,8
0,3
-4,9
-2,6
-0,6
-5,5
-2,4
-2,3
124,8
2013
-1,4
-1,4
-1,9
-6,3
6,9
6,4
3,6
-0,6
-2,3
-0,1
1,0
-2,9
-16,4
3,5
1,9
-0,4
9,9
2,3
0,4
1,6
-4,0
-0,3
1,3
-4,9
-1,6
-1,9
128,0
2014
0,9
1,6
-0,4
1,9
13,0
3,6
4,5
0,9
1,2
0,0
-0,3
1,6
14,5
-0,4
0,3
-0,8
9,7
1,1
0,0
1,0
-4,1
-0,2
1,4
-4,9
-2,4
-1,3
127,7
2015
1,3
1,5
-0,3
2,4
7,0
4,6
4,7
1,3
1,3
0,0
0,0
0,8
13,6
0,9
0,4
-1,0
9,3
1,4
0,6
0,6
-4,2
0,1
1,7
-3,3
-1,6
-1,7
125,1
2016
1,7
1,5
0,2
2,8
6,5
5,6
5,0
1,7
1,4
0,0
0,3
0,8
12,8
0,9
0,0
-1,5
8,7
1,5
0,9
-0,1
-4,1
0,3
1,9
-2,8
-2,0
-2,0
123,7
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
72
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
23. ROMANYA
Yatırım Harcamalarındaki Daralma Ekonomi Üzerinde Baskı Yaratıyor
2014
yılında
yatırım
harcamalarında
Mal ve hizmet ihracatı 2014 yılının ilk
yaşanan gerileme neticesinde bir miktar
yarısında kayda değer bir artış göstermiş
hız kesmesi beklenen GSYH büyümesinin
(%12,8)
tahmin döneminin kalanında toparlanması
bırakmıştır (%10,6). Öte yandan, güçlü iç
beklenmektedir.
sıkılaştırma
talep neticesinde 2015 ve 2016 yıllarında
tedbirlerinin ise 2015 yılından itibaren
ithalatın ihracatı geçmesi ve dış ticaretin
etkisini yitireceği öngörülmektedir.
büyümeye
Mali
ve
ithalattaki
negatif
artışı
katkı
geride
vermesi
beklenmektedir.
Özel Tüketim Harcamaları ve İhracat
2014 Yılında Enflasyon Sert Bir Şekilde
Düşüyor
2014 Yılında Büyümeyi Destekliyor
GSYH büyümesi 2014 yılının ikinci
çeyreğinde
önemli
ölçüde
ivme
kaybetmiştir. Özel tüketim harcamaları ve
net
ihracat
büyümenin
asli
unsurları
olurken, yatırım harcamaları negatif katkı
vermiştir. Sonuç olarak 2013 yılında % 3,5
olarak gerçekleşen GSYH büyümesinin
2014 yılında % 2’ye gerileyeceği tahmin
edilmektedir.
2014 yılının ilk yarısında enflasyon ekmek
üzerindeki verginin azaltılması, Romen
Ley’inin değer kazanması gibi faktörler
sebebiyle son derece sınırlı bir artış
göstermiş ve Haziran ayında tarihin en
düşük seviyesine inmiştir (yıllık bazda %
0,9). Enflasyonun 2014 yılı sonunda % 1,5
olarak gerçekleşeceği, ardından güçlü iç
talebin etkisiyle 2015 ile 2016 yıllarında
sırasıyla % 2,1 ve % 2,7 seviyelerine
2015-2016 Döneminde Büyüme İvme
çıkacağı öngörülmektedir.
Kazanıyor
İşgücü
2015-2016
döneminde
özel
tüketim
Piyasasındaki
Zayıflıklar
Sürüyor
harcamalarının gücünü koruması, son iki
yıldır gerileme gösteren kredi artışının ise
2015-2016 döneminde sınırlı bir büyüme
2014 yılında istihdam oranının 2013 yılı
seviyesinin
biraz
altında
kalacağı
kaydetmesi beklenmektedir.
73
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
öngörülmektedir.
Öte
yandan
güçlü
büyüme performansının olumlu etkisiyle
istihdamda
kademeli
indirim
gibi
faktörler
rol
oynamaktadır.
döneminde
2015-2016
bir
oranındaki
toparlanma
yaşanması
beklenmektedir. 2013 yılı Aralık ayında %
7,3 olan işsizlik oranı Haziran 2014’de %
7’ye gerilemiştir. Bu oranın tahmin dönemi
sonunda % 6,7’ye gerileyeceği tahmin
edilmektedir.
Bütçe Açığının 2015 Yılında Artacağı
Tahmin Ediliyor
2016
yılında
büyüme
performansında
2013 yılında % 2,2 olan bütçe açığı/GSYH
yaşanması beklenen iyileşme neticesinde
oranının 2014 yılında % 2,1’e gerileyeceği
bütçe
öngörülmektedir.
gerileyeceği tahmin edilmektedir. 2013
2015
yılında
bütçe
açığı/GSYH
oranının
%
2,5’e
açığının % 2,8’e çıkması beklenmektedir.
yılında
Bu beklentide sosyal güvenlik sistemi
stoku/GSYH oranının ise tahmin dönemi
kaynaklı
sonunda %41,1’e çıkması beklenmektedir.
maliyetler,
emlak
vergisi
%
37,9
olan
kamu
borç
74
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.23.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – ROMANYA
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar Rumen Leyi Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
3,5
2,0
2,4
2,8
GSYH
639,3
100,0
3,0
1,1
0,6
Özel Tüketim
397,1
62,1
5,5
0,8
1,2
0,9
3,8
2,3
2,4
93,7
14,7
0,4
0,6
0,4
-1,6
4,5
1,6
2,0
158,1
24,7
5,0
2,9
1,9
-4,9
-7,4
4,4
5,5
53,6
8,4
5,9
19,6
-2,1
-3,8
-7,5
4,8
6,3
İhracat (mal ve hizmet)
265,0
41,4
8,0
11,9
1,0
21,5
8,9
5,1
6,0
İthalat (mal ve hizmet)
270,5
42,3
11,7
10,2
-1,5
8,2
6,8
5,5
6,5
GSMG
623,6
97,6
3,0
1,0
0,2
2,8
1,6
2,5
2,9
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye
Oluşumu
Ekipman için
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
5,3
1,4
1,8
-1,3
1,2
2,6
3,0
Stoklar
-0,2
-0,2
-1,7
0,0
0,0
0,0
0,0
Net İhracat
-2,2
-0,1
1,0
4,5
0,8
-0,2
-0,2
-1,6
-0,8
2,5
-1,2
-0,1
0,3
0,5
6,5
7,4
7,0
7,3
7,0
6,9
6,7
Çalışan başına ücret ödemeleri
34,5
-4,1
0,8
9,2
5,5
4,9
5,6
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
28,2
-5,8
2,7
4,2
3,4
2,7
3,2
Reel işgücü maliyeti
-1,0
-10,1
-2,2
0,6
0,2
0,1
0,6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
-2,9
-7,0
-11,7
-10,8
-11,9
-10,4
-10,1
GSYH deflatörü
29,5
4,7
4,9
3,5
3,2
2,7
2,6
2,7
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
TÜFE
-
5,8
3,4
3,2
1,5
2,1
2,7
1,8
-3,4
-1,1
-0,5
-0,3
0,3
Ticaret dengesi (c)
-7,9
-6,7
-5,8
-2,6
-2,5
-2,8
-3,0
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6,6
-4,7
-4,7
-1,4
-1,2
-1,4
-1,5
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-6,1
-4,2
-3,3
0,9
1,1
1,0
0,9
Genel bütçe dengesi (c)
-3,6
-5,5
-3,0
-2,2
-2,1
-2,8
-2,5
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-4,7
-1,9
-1,7
-1,7
-2,5
-2,4
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-3,6
-2,5
-1,7
-1,7
-2,5
-2,4
18,1
34,2
37,3
37,9
39,4
40,4
41,1
Mallar için dış ticaret haddi
Brüt kamu borcu (c)
Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
75
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
24. SLOVENYA
Ekonomideki Canlanma İhracat ve Yatırımların Desteğiyle Hız Kazanıyor
Slovenya
ekonomisi
2013
yılında
diğer önemli bileşeni olup, ekipman
durgunluktan çıkmıştır. Ekonominin 2014
yatırımlarındaki
ve 2015 yıllarında sırasıyla % 2,4 ve %
tarafından finanse edilen altyapı yatırım
1,7 büyümesi beklenmektedir. Büyüme
projeleri ile desteklenmiştir. Hanehalkı
geniş
tüketim harcamalarında 2010 yılından bu
tabanlı
alışılmadık
olup,
net
derecede
ihracat
güçlü
ve
altyapı
yatırımları tarafından desteklenmektedir.
yana
ilk
kez
düşüşe
azalma
rağmen,
AB
olmamış,
bu
harcamalar yatay bir seyre kavuşmuştur.
Bankaların sermaye yapısı güçlendirmesi
sürecinin kamu maliyesi üzerinde yarattığı
2015’te
baskı devam etmekle birlikte, bu durumun
Önümüzdeki Dönem Güçlü Büyüme
tahmin
Bekleniyor
döneminde
düşünülmektedir.
azalacağı
Kamu
Hafif
İvme
Kaybetse
de
borcunun
GSYH’ye oranının 2015 yılında % 82,9
seviyesinde zirve yaptıktan sonra düşüşe
geçmesi beklenmektedir.
Ekonominin
ihracat
ve
yatırımlardaki
iyileşme neticesinde 2014 yılında % 2,4
reel
büyüme
kaydedeceği
öngörülmektedir. Yine de AB tarafından
Çeyrek Dönemlik Büyüme Hızlanıyor
finanse edilen altyapı yatırımlarındaki
yavaşlama nedeniyle büyüme oranının
2013 yılındaki durgunluğun ardından,
2015 yılında % 1,7’ye gerileyeceği tahmin
Slovenya ekonomisi 2014 yılının ilk
edilmektedir.
yarısında % 2,5 büyüme kaydetmiştir.
üzerinde seyreden kapasite kullanım ve
Büyüme, iç ve dış cephedeki iyileşmeler
karlılık oranlarının 2014 yılı sonlarından
neticesinde
tabana
itibaren özel yatırım harcamalarında bir
oturmuştur. Slovenya mal ticareti başta
canlanmaya yol açacağı, bu durumun ise
olmak üzere ihracat pazarlarındaki payını
GSYH artışının 2016 yılında tekrar hız
2013 yılından itibaren artırmaya başlamış
kazanarak % 2,5 seviyesine çıkmasına
olup, net ihracat bu yılın ilk yarısında
katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
kaydedilen büyümeye en önemli katkıyı
Süregelen kaldıraç azaltımının iç talep
sağlamıştır. Yatırımlar büyümenin bir
üzerindeki
daha
geniş
bir
Tarihsel
olumsuz
ortalamaların
etkisinin
geçmiş
76
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yıllardakine kıyasla daha zayıf olmakla
ülkelerindeki
birlikte devam etmesi beklenmektedir.
Topluluğu üyesi ülkelerdeki ekonomik
Hanehalkına
ılımlı
yavaşlamadan 2015 ve 2016 yıllarında
büyümeyi desteklemeye devam edeceği,
olumsuz etkilenebilecektir. Buna karşılık,
buna karşılık işletmelerin geçmiş yıllara
Euro’nun daha fazla değer kaybetmesi,
nazaran daha zayıf da olsa kaldıraç
Slovenya’nın
azaltımını sürdüreceği öngörülmektedir.
etkileyecektir.
verilen
kredilerin
ve
Bağımsız
Devletler
ihracatını
olumlu
İhraç mallarındaki yüksek ithal girdi
kullanımı nedeniyle, ithalattaki artışın
İstikrarlı İşgücü Piyasası ve Düşük
ihracattaki gelişmelere paralel bir seyir
Enflasyon
izleyeceği
öngörülmektedir.
talepteki canlanmanın
Ancak
tahmin
iç
dönemi
sonuna doğru artmasıyla birlikte ithalattaki
artışın da hız kazanması beklenmektedir.
Slovenya’nın
cari
işlemler
fazlasının
ticaret hadlerindeki bozulma nedeniyle
2015 ve 2016 yıllarında bir miktar
azalacağı öngörülmektedir.
2014 Şubat ayında % 10,2 ile zirve yapan
işsizliğin tahmin dönemi boyunca düşmesi
beklenmektedir. Özel sektördeki ücretlerin
artmaya devam edeceği, buna karşılık
2014 ve 2015 yıllarında kamuda ücret
artışlarının
sınırlandırılması
sayesinde
genel ücret dinamiklerinin kontrol altında
tutulacağı tahmin edilmektedir.
Ücretlerdeki kontrollü seyir bu sene
verimlilikte sağlanan artışla birlikte, birim
işgücü maliyetlerinin 2014 yılında % 1,2
oranında düşeceğine, daha sonra dengeye
oturarak
uluslararası
rekabet
gücünü
destekleyeceğine işaret etmektedir.
Ham madde ve enerji fiyatlarındaki düşüş
Büyüme görünümüne ilişkin aşağı yönlü
eğilimi göz önüne alınarak, enflasyonun
riskler kamu yatırım harcamalarındaki
2014 yılında tarihin en düşük seviyelerine
beklenenden fazla yavaşlama ve çevresel
gerileyeceği, 2015 ve 2016 yıllarında ise
koşullardır. Özellikle ihracat, Slovenya’nın
yavaşça artan petrol fiyatları ve iç talepte
önemli ihracat pazarı olan bazı Balkan
77
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
beklenen
canlanmanın
etkisiyle
hafif
yükseleceği tahmin edilmektedir.
tedbirlerin uygulama süresini uzatmak
suretiyle önemli ölçüde tasarruf sağlamayı
hedeflemektedir. Bu tasarruf tedbirleri
Bütçe Açığının Azalması Bekleniyor
Bütçe açığı/GSYH oranı 2013 yılında %
14,6 seviyesine yükselmiş olup, bütçe
açığının GSYH’nin % 10,1’ine tekabül
eden kısmı bankaların sermaye yapısının
güçlendirilmesinden
kaynaklanmıştır.
Bütçe açığının GSYH’ye oranı 2014
yılında % 4,4 olacaktır. Bankalara yapılan
kaynak aktarımı dışarıda tutulduğunda,
harcamalardaki artış esasen AB fonları ile
finanse edilen sabit sermaye oluşumu ve
yükselen
faiz
harcamalarından
kaynaklanmaktadır.
% 2,9’u seviyesinde gerçekleşeceği tahmin
edilmektedir. Hükümet, devlet destekleme
sisteminde yapılacak reform ve personel
azaltmaya
2016
yılında,
herhangi
bir
politika
değişikliği olmayacağı varsayımıyla, kamu
borcu/GSYH oranının % 2,7’ye düşeceği
tahmin
edilmektedir.
Bu
iyileşme,
ekonomideki düzelmeye bağlı olarak vergi
gelirlerinde
beklenen
artıştan
kaynaklanmaktadır.
Yapısal olarak, kamu mali dengesinde
2014 yılında % 0,7’lik bir bozulma, 2015
yılında
ise
%
beklenmektedir.
0,3’lük
2016
bir
yılında
düzelme
yapısal
dengede 60 baz puanlık (% 0,6) bozulma
Kamu borcunun 2015 yılında GSYH’nin
harcamalarını
tahminlere yansıtılmıştır.
yönelik
öngörülmektedir. Kamu borcunun 2015
yılında zirve yaparak % 82,9 seviyesine
çıkacağı,
2016
yılında
ise
ihtiyati
amaçlarla daha az nakit rezerv tutulması ve
birincil fazla verilmesiyle birlikte % 81
düzeyine gerileyeceği tahmin edilmektedir.
78
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.24.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVENYA
2013
% GSYH
95-10
2011
2014
2015
2016
GSYH
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
36.1
100.0
3.2
0.6
-2.6
-1.0
2.4
1.7
2.5
Özel Tüketim
19.6
54.1
3.2
-0.1
-3.0
-3.9
0.4
0.9
1.1
7.4
7.1
20.4
19.7
3.0
4.0
-1.3
-4.6
-1.5
-8.9
-1.1
1.9
-2.3
4.6
-1.7
2.7
4.1
3.3
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Ekipman için
2012 2013
3.0
8.4
5.3
13.3
-11.9
17.9
-5.0
4.0
4.5
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
27.0
24.8
74.7
68.7
6.4
6.5
7.0
5.0
0.3
-3.9
2.6
1.4
5.1
3.0
4.5
3.5
5.3
5.1
GSMG
35.9
99.3
3.1
0.7
-2.5
-1.0
2.2
1.6
2.4
3.3
0.1
-1.3
0.6
-3.7
-1.8
-2.0
0.1
0.7
0.0
0.7
0.1
2.0
-0.1
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
-0.1
1.4
2.9
1.0
1.7
1.0
0.5
6.4
-1.6
8.2
-0.8
8.9
-1.5
10.1
0.4
9.8
0.6
9.2
0.9
8.4
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
1.6
-1.2
1.9
0.8
1.3
1.9
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
-
-0.7
-1.8
0.6
0.3
1.4
0.0
-1.2
-1.2
0.2
-0.1
0.4
-0.4
13.8
13.1
11.4
14.4
14.4
13.7
14.1
6.3
-
1.2
2.1
0.3
2.8
1.4
1.9
0.0
0.4
0.3
1.0
0.8
1.5
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
Mallar için dış ticaret haddi
0.0
-1.6
-1.2
1.0
-0.2
-0.9
-0.6
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
-4.0
-2.0
-1.8
0.9
0.2
3.0
1.2
4.8
3.2
6.2
3.9
6.1
4.1
5.9
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-2.1
0.9
3.1
4.8
6.9
6.8
6.7
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-3.0
-
-6.2
-5.4
-3.7
-1.8
-14.6
-12.3
-4.4
-3.1
-2.9
-2.2
-2.7
-2.7
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
-
-4.5
-1.8
-1.8
-2.5
-2.2
-2.8
25.6
46.2
53.4
70.4
82.2
82.9
80.6
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
79
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
25. SLOVAKYA
Büyümeye En Büyük Katkıyı İç Talep Sağlıyor
2013 yılındaki yavaşlamanın ardından,
olup, bu katkının tahmin dönemi boyunca
Slovakya
ekonomik büyümeyi desteklemeye devam
ekonomisi
tüketim
ve
yatırımlardaki canlanma sayesinde ivme
etmesi
kazanmıştır. İç talepteki güçlenme reel
faaliyetlerdeki
GSYH artışını destekleyecek ve işsizliği
geçtiğimiz
kademeli olarak azaltacaktır. 2014 yılında
piyasasında da bir düzelme kaydedilmiştir.
beklenmektedir.
artışa
çeyrek
Ekonomik
bağlı
dönemlerde
olarak,
işgücü
önemli bir düşüş kaydeden enflasyonun
tahmin
yükselmesi
dönemi
boyunca
beklenmektedir.
yavaşça
Geçtiğimiz
yıllardaki önemli kazanımların ardından,
kamu mali dengesinin 2014 yılında geçici
bir bozulmanın ardından 2015 tekrar
iyileşeceği öngörülmektedir.
2014 Yılında Büyüme Güçleniyor
İç talepteki durgunluğa ve ihracattaki
azalmaya
bağlı
olarak
2013
yılında
İç Talepteki Canlanmanın Desteğiyle …
görülen yavaşlamanın ardından, Slovakya
ekonomisi
tüketim
ve
yükselişin
etkisiyle
2014
yarısında
büyüme
yatırımlardaki
yılının
ilk
kaydetmiştir.
Üst
üste
3
yıl
kaydedilen
düşüşün
ardından, reel harcanabilir gelirdeki artış
ve
tüketici
güvenindeki
yükseliş
Büyümenin yılın kalanında da devam
neticesinde 2014 yılının ilk iki çeyreğinde
ederek 2014 yılında % 2,4 olacağı tahmin
güçlü biçimde toparlanan özel tüketimin
edilmektedir. Büyüme oranının hafif bir
yıl
artışla 2015 yılında % 2,5 seviyesine, 2016
beklenmektedir.
yılında ise % 3,3 düzeyine yükseleceği
kademeli iyileşme neticesinde, hanehalkı
öngörülmektedir. İç talep 2014 yılında
tüketim harcamalarının 2015 ve 2016
genelinde
%
İşgücü
2,8
artması
piyasasındaki
büyümeye en önemli katkıyı sağlamış
80
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
yıllarında
daha
da
artacağı
tahmin
edilmektedir.
artışının ihracattaki artışa paralel bir seyir
izlemesi beklenmektedir.
İşgücü Piyasasında İyileşme İşaretleri
Brüt sabit sermaye oluşumu, ekipman
yatırımlarındaki yükseliş neticesinde 2014
yılının
ilk
yarısında
güçlü
biçimde
artmıştır. Yılın ikinci çeyreğinde konut ve
konut dışı inşaat yatırımlar da güçlü bir
büyüme
kaydetmiş
ekonomide
daha
olup,
geniş
bu
durum
kapsamlı
bir
canlanma görüleceğine işaret etmektedir.
Genel
olarak,
brüt
sabit
sermaye
oluşumunun bu yıl % 4,1 artacağı, 2015 ve
2016 yıllarında ise daha yüksek bir artış
kaydedileceği öngörülmektedir. Özellikle,
inşaat
sektöründeki
beklentilerin
Slovakya’daki işsizlik yüksek seviyelerde
seyrederken, 2014 yılının ilk yarısında
işsizlik
oranlarında
kalıcı
bir
düşüş
görülmüştür. Tahmin dönemi boyunca,
ekonomideki canlanmaya bağlı olarak
işgücü piyasası koşullarında kademeli bir
iyileşme beklenmektedir. İşsizlik oranının
2014 yılında % 13,4 olması, daha sonra
2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla % 12,8
ve
%
12,1
seviyesine
düşeceği
öngörülmektedir.
iyileşmesi ve konut kredilerine olan talebin
artması
neticesinde
konut
inşaatı
Enflasyon Yavaşça Yükselecek
yatırımlarının artması muhtemeldir.
Enflasyon enerji ve emtia fiyatlarındaki
Buna karşılık ihracat, Slovakya’nın ana
düşüş nedeniyle 2014 yılında önemli
ticaret ortaklarında düşük gerçekleşen
ölçüde azalmıştır. İthal mal fiyatları 2013
ekonomik büyüme nedeniyle 2014 yılının
yılının 3. Çeyreğinden itibaren sürekli
ikinci
şekilde
düşmekte olup, enflasyon üzerinde aşağı
düşmüştür. Geçmiş yıllara göre daha
yönlü baskı oluşturmaktadır. Enflasyonun
düşük bir hızla da olsa ihracatın yılın
bu yıl % - 0,1 olacağı, 2015 ve 2016
bütününde artacağı öngörülmektedir. 2014
yıllarında ise sırasıyla % 0,7 ve % 1,4
yılında özel tüketimdeki güçlü canlanma
yükseleceği tahmin edilmektedir.
yarısında
keskin
bir
nedeniyle ithalatın ihracattan daha fazla
artacağı tahmin edilmektedir. Ancak, ihraç
mallarındaki yüksek ithal girdi kullanımı
nedeniyle önümüzdeki yıllarda ithalat
81
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Vergi Gelirlerindeki Artışa Rağmen
Kamu
Maliyesindeki
İyileşme
2,6’ya gerileyeceği tahmin edilmektedir.
Politikalarda
olmayacağı
Yavaşlıyor
daha
fazla
değişiklik
varsayımıyla,
ekonomik
iyileşme neticesinde bütçe açığı/GSYH
2013 yılı bütçe açığı 20 baz puan (% 0,2)
aşağı çekilmiş ve GSYH’nin % 2,6’sı
olarak revize edilmiştir. Vergi gelirlerinde
bütçe tahminlerinden daha güçlü bir artış
gerçekleşmesi ve bütçe harcamalarının
Mayıs
ayından
itibaren
dondurulmuş
olmasına rağmen 2014 yılında bütçe
açığı/GSYH oranının % 3 seviyesine
çıkması
beklenmektedir.
Bütçede
öngörülenden daha düşük temettü geliri,
daha yüksek sağlık giderleri ile yerel
yönetim ve üniversite harcamaları gibi
faktörler bütçe açığını artıracaktır. 2015
yılında bütçe açığı/GSYH oranının %
oranının
%
2,3
seviyesine
düşmesi
beklenmektedir.
2014
yılındaki
bozulmanın
ardından,
yapısal denge 2015 ve 2016 yıllarında
tekrar iyileşme kaydedecektir.
2014
yılında nakit rezervlerin azaltılacağı ve
2015 yılında özelleştirmeden beklenen
gelirlerin
borçların
kullanılacağı
azaltılması
varsayımıyla,
için
kamu
borcu/GSYH oranının 2014 yılında % 54,1
olacağı, izleyen iki yılda ise % 55
seviyesinin
altına
düşeceği
tahmin
edilmektedir.
82
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.25.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVAKYA
2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
GSYH
73.6
100.0
4.5
2.7
1.6
1.4
2.4
2.5
3.3
Özel Tüketim
41.7
56.7
4.6
-0.7
-0.4
-0.7
2.8
2.3
3.1
Kamu Tüketimi
13.3
18.1
3.6
-2.1
-2.0
2.4
4.2
1.2
1.9
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
15.0
20.4
3.4
12.7
-9.3
-2.7
4.1
2.5
4.3
7.3
9.9
3.1
36.5
-12.3
-2.6
6.2
3.3
5.6
İhracat (mal ve hizmet)
68.4
93.0
8.1
12.0
9.3
5.2
4.6
4.4
5.6
İthalat (mal ve hizmet)
65.1
88.4
8.2
9.7
2.6
3.8
5.7
4.0
5.5
72.1
98.0
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
4.4
3.1
1.5
1.5
2.4
2.4
3.4
İç Talep
4.3
2.0
-2.9
-0.6
3.2
2.0
3.0
Stoklar
0.5
-1.0
-1.3
0.5
0.0
0.0
0.0
-0.2
1.7
5.8
1.4
-0.7
0.5
0.3
-
1.8
0.1
-0.8
0.8
0.7
0.6
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
14.8
13.7
14.0
14.2
13.4
12.8
12.1
Çalışan başına ücret ödemeleri
-
2.0
2.6
2.6
3.5
2.2
3.0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
-
1.1
1.0
0.3
1.9
0.4
0.3
Reel işgücü maliyeti
-
-0.6
-0.2
-0.2
2.0
-0.1
-1.0
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
9.1
8.5
7.2
8.5
6.9
7.0
7.0
GSYH deflatörü
4.3
1.6
1.3
0.5
-0.1
0.5
1.3
-
4.1
3.7
1.5
-0.1
0.7
1.4
Mallar için dış ticaret haddi
-0.6
-1.3
-1.2
-0.5
0.0
0.0
0.0
Ticaret dengesi (c)
-6.1
-0.6
3.1
4.3
3.3
3.7
4.1
Cari İşlemler Dengesi (c)
-6.0
-3.8
0.3
0.8
0.5
0.2
0.3
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-6.0
-2.2
1.8
2.3
1.2
0.5
0.5
Genel bütçe dengesi (c)
-5.6
-4.1
-4.2
-2.6
-3.0
-2.6
-2.3
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-3.7
-3.3
-1.4
-1.7
-1.3
-1.1
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-4.1
-3.4
-1.4
-2.1
-1.3
-1.1
36.8
43.5
52.1
54.6
54.1
54.9
54.7
TÜFE
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
83
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
26. FİNLANDİYA
İç Faktörler Büyümeyi Sınırlandırıyor
Finlandiya’da 3 yıldır daralmakta olan
Ekonomik büyüme bu yılın ilk çeyreğinde
ekonominin 2015 yılında ancak ılımlı bir
hayal kırıklığı yaratmış, ancak ikinci
toparlanma kaydedeceği öngörülmektedir.
çeyrekte
Kısmen
maliyesi
kaydetmiştir. Güven endeksleri dahil en
etmektedir.
son yayınlanan veriler, 2014 yılının ikinci
Nominal bütçe açığının düşmesi, yapısal
yarısında zayıf ekonomik performansın
açığın
devam
bu
nedenle,
üzerindeki
baskı
ise
kamu
devam
artmaya
devam
etmesi
ekonomik
edeceğine
faaliyetler
işaret
artış
etmektedir.
Özellikle inşaat ve özel hizmetler gibi iç
beklenmektedir.
pazara
yönelik
sektörler
sıkıntılı
bir
görünüm arz etmektedir. İmalat sanayinde
Ekonomik Canlanma Ertelendi
durum görece daha iyi olmakla birlikte,
Finlandiya
durgunluk
sorunlar
2012
yılından
yaşamakta
ve
ana
bu
olup,
ticaret
yana
jeopolitik
ortaklarının
ekonomilerindeki elverişsiz koşullara bağlı
olarak ekonominin bu yıl da daralması
orman
ve
elektronik
sektörlerindeki
küçülme ile geçtiğimiz yıllarda yeni
üretime dönük yatırımlarının zayıf kalması
imalat sanayindeki katma değer artışını
olumsuz etkilemektedir.
beklenmektedir. Finlandiya ekonomisinin
2015-2016
döneminde
AB’de
dünyadaki
ekonomik
canlanmadan
kademeli
olarak
ve
faydalanacağı
Net İhracat Büyümeyi Destekliyor
2014 için, Finlandiya’nın AB’ye yaptığı
öngörülmektedir. Buna karşılık, özellikle
ihracatın
hanehalkı
gelirinin
canlanmaya paralel olarak artması, buna
baskılanmış olması nedeniyle iç talebin
karşılık diğer bölgelere olan ihracatın
büyümeye katkısı zayıf olacaktır. Ayrıca,
düşmesi
düşük yatırım, çalışma çağındaki nüfusta
ekonomisindeki
azalma ve yüksek AR-GE harcamalarının
ortasından itibaren ihracat üzerinde baskı
karlı buluşlara dönüştürülmesinde yaşanan
oluşturmaktadır. AB tarafından Rusya
sıkıntılara bağlı olarak büyümenin zayıf
menşeli gıda ithalatına uygulanan yasak
seyrini sürdüreceği tahmin edilmektedir.
Finlandiya ihracatı üzerindeki baskıyı
harcanabilir
bölge
ekonomisindeki
beklenmektedir.
yavaşlama
Rus
2013
yılı
84
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
artırmaktadır. Ana ticaret ortaklarında
8,4 olan işsizlik oranı Eylül 2014’te % 8,7
yatırım
faaliyetlerin
seviyesine yükselmiştir. Ancak, kayıtlı
artmasıyla birlikte 2015 ve 2016 yıllarında
işsiz sayısı ankette ortaya çıkan işsiz
ihracatta canlanma beklenmektedir. Yine
sayısından daha fazla olup, bu durum
de, Finlandiya şirketlerinin yenilikçi ürün
çalışmak istediği halde aktif olarak iş
geliştirme ve ihraç etmede karşılaştığı
aramayan veya hemen işbaşı yapacak
sıkıntılar nedeniyle ihraç pazarlarındaki
durumda olmayan büyük bir işsizler
kaybın devam edeceği öngörülmektedir.
havuzu bulunduğunu teyit etmektedir.
Bu sene ve önümüzdeki yıl iç talepteki
Beceri-iş
yavaş büyüme nedeniyle, ithalattaki artışın
verimlilik
ihracat artışının altında kalması, böylelikle
kaynaklanan
net ihracatın büyümeye katkı sağlaması
piyasasının
beklenmektedir. Mal ve hizmet ticareti
toparlanacağı öngörülmektedir.
dengesinin
ve
ekonomik
tahmin
dönemi
uyuşmazlığı
ve
artırma
firmaların
çabalarından
gecikmeyle
işgücü
2015-2016
döneminde
boyunca
yavaşça iyileşeceği öngörülmektedir. Dış
İç talebin 2014 yılında daha da azalacağı,
gelişmeler tahmine yönelik en önemli risk
ancak 2015 ve 2016 yıllarında yükseleceği
unsurudur.
tahmin edilmektedir. Ücret artışları tahmin
döneminde hız keseceği için, hanehalkının
gelir elde etmesi bakımından istihdamdaki
gelişmeler önem arz etmektedir. Enflasyon
bu yıl yavaşlamasına ve tahmin döneminde
düşük
seyredecek
olmasına
rağmen,
hanehalkı harcanabilir gelirinde bu yıl çok
küçük bir artış olacağı, gelirin istihdam
artışı ile birlikte önümüzdeki senenin
ortalarından
itibaren
yükseleceği
öngörülmektedir. Bu nedenle, özel tüketim
harcamalarındaki artışın 2015 ve 2016
yıllarında sınırlı bir düzeyde kalacağı
Zayıf İç Pazar
tahmin
edilmektedir.
hanehalkının
İşgücü piyasası görünümü kademli olarak
kötüleşmektedir.
Hanehalkı
işgücü
temkinli
yeni
Aynı
konut
yaklaşımını
zamanda,
yatırımına
sürdürmesi
beklenmektedir. Şirket yatırımları zayıf
anketine göre, 2013 yılı sonu itibarıyla %
85
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
ekonomik görünüm ve düşük kapasite
oluşturması beklenmektedir. Yapısal bütçe
kullanım
olumsuz
açığı/GSYH oranının 2013 yılına kıyasla
etkilenmektedir. Genel olarak, finansman
40 baz puan (% 0,4) kötüleşerek 2014
koşulları elverişli olmakla birlikte, finansal
yılında
1,1
seviyesine
ulaşacağı
piyasa göstergeleri küçük işletmelerin
öngörülmektedir.
Yapısal
bütçe
büyük ölçekli işletmelere göre finansmana
dengesinde
erişim
beklenmediği gibi, 2016 yılında daha da
oranlarından
konusunda
sıkıntı
yaşadığını
%
2015
yılı
için
iyileşme
göstermektedir.
zayıflayacağı öngörülmektedir.
Kamu Mali Dengesi Kötüleşiyor
Brüt kamu borcu/GSYH oranının 2014 ve
2015 yıllarında sırasıyla % 59,8 ve % 61,7
Kamu
net
borçlanması
yükselme
eğilimindedir. 2013 yılında % 2,4 olan
nominal bütçe açığı/GSYH oranının 2014
yılında
%
2,9’a
yükseleceği
tahmin
edilmektedir. 2014 İlkbaharında Hükümet,
seviyesinde
gerçekleşeceği
tahmin
edilmektedir. Kamu borcu seviyesinin
artmaya devam
ederek 2016
yılında
GSYH’nin % 62,4’ü düzeyine yükselmesi
beklenmektedir.
bütçe açığını önemli ölçüde azaltması
beklenen yapısal reformlar ve ilave mali
tedbirler konusunda karar almıştır. Yaz
döneminde,
edilmiş
tedbirlerden
veya
bazıları
ertelenmiş,
iptal
büyüme
beklentileri kötüleşmiştir. Bu nedenle,
2015 yılında bütçe açığı/GSYH oranı %
2,6’ya düşürülmüştür. 2016 yılında bütçe
açığının GSYH’ye oranının daha da
düşerek % 2,3 seviyesinde gerçekleşeceği
öngörülmektedir.
kamu
oldukça
Tahmin
harcamaları
ılımlı
beklenmektedir.
bir
ve
döneminde,
yatırımlarının
artış
göstermesi
Kamunun
mülkiyet
gelirlerinin yavaşça artması ve özellikle
emeklilik fonlarının gelirleri üzerinde yük
86
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.26.1:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – FİNLANDİYA
2013
% GSYH
95-10
2011
2014
2015
2016
GSYH
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
201.3
100.0
2.9
2.6
-1.5
-1.2
-0.4
0.6
1.1
Özel Tüketim
111.0
55.2
3.0
2.9
0.1
-0.7
-0.1
0.2
0.6
50.2
42.6
24.9
21.2
1.8
3.8
-0.1
4.1
0.7
-2.5
1.5
-4.8
0.2
-3.0
0.1
0.9
0.1
2.3
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
İthalat (mal ve hizmet)
GSMG
GSYH büyümesine katkı
2012 2013
9.9
4.9
2.9
11.5
10.6
-3.2
-5.2
1.5
4.0
76.9
78.8
38.2
39.1
5.7
5.7
2.0
6.0
1.2
1.3
-1.7
-2.5
0.2
-0.1
1.9
1.1
3.2
2.3
201.9
100.3
3.3
1.7
-1.4
-1.4
-0.5
0.6
1.1
İç Talep
Stoklar
2.7
0.0
2.4
1.5
-0.3
-1.1
-1.1
0.0
-0.7
0.1
0.3
0.0
0.8
0.0
Net İhracat
0.4
-1.5
-0.1
0.3
0.1
0.3
0.3
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
1.3
9.8
1.3
7.8
0.9
7.7
-1.5
8.2
-0.6
8.6
0.2
8.5
0.6
8.3
Çalışan başına ücret ödemeleri
3.1
3.6
2.8
2.0
1.6
1.5
1.6
1.5
-0.1
2.3
-0.3
5.2
2.5
1.7
-0.6
1.4
0.1
1.1
-0.3
1.1
-0.6
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
8.8
8.1
7.7
7.9
8.3
8.6
8.4
GSYH deflatörü
TÜFE
1.7
1.6
2.6
3.3
2.6
3.2
2.4
2.2
1.4
1.2
1.4
1.3
1.7
1.6
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
Reel işgücü maliyeti
Mallar için dış ticaret haddi
-0.8
-2.1
-1.8
0.4
0.3
0.0
0.0
Ticaret dengesi (c)
Cari İşlemler Dengesi (c)
6.7
4.7
-0.8
-1.5
-0.4
-1.9
-0.2
-2.0
-0.1
-1.9
0.1
-1.7
0.3
-1.4
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
4.8
-1.4
-1.8
-1.9
-1.9
-1.6
-1.4
Genel bütçe dengesi (c)
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
1.5
1.5
-1.0
-0.9
-2.1
-1.1
-2.4
-0.8
-2.9
-1.1
-2.6
-1.1
-2.3
-1.3
-
-0.8
-1.1
-0.7
-1.1
-1.1
-1.3
43.5
48.5
53.0
56.0
59.8
61.7
62.4
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
Not: İstatistiki farklılıklardan dolayı, bileşenleri toplamı GSYH büyümesi vermeyebilir.
87
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
27. İSVEÇ
Zayıf Dış Talebe Rağmen Güçlü İç Talep
İsveç ekonomisinin, zayıflayan küresel
yıldan
talep, artan ithalat ve düşük yatırım
normalleşmeye ve artmaya başlaması ile
harcamaları dolayısıyla beklenenden daha
birlikte, İsveç ekonomisinde büyümenin
düşük
daha da hızlanarak 2015 ve 2016 yıllarında
bir
büyüme
performansı
itibaren
sergileyeceği tahmin edilmekle birlikte,
sırasıyla
yine
beklenmektedir.
de
güçlü
harcamaları
seyreden
ve
inşaat
tüketim
%
kademeli
2,4
ve
2,5
olarak
olması
yatırımları
sayesinde büyümedeki sağlam görünüm
devam edecektir.
artmakta
ve
Aşağı yönlü riskler
daha
görünür
hale
gelmektedir.
Önümüzdeki Dönem Büyüme Kademeli
Olarak Hızlanıyor
2013 yılında % 1,5 olan ekonomik
büyümenin 2014 yılında hızlanarak % 2,0
olması beklenmektedir. Dış piyasalardaki
Tüketim Harcamalarındaki Artış Güçlü
elverişsiz koşulların ihracatı ve özel sektör
Seyrini Koruyor
yatırımlarını
olumsuz
etkilemesi
nedeniyle, bu yılki büyüme performansı
Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, tüketim
muhtemelen
altında
büyümenin en önemli bileşeni olmayı
kalacaktır. Buna karşılık, büyümenin yerli
sürdürecektir. Düşük faiz, sürekli artan
bileşenleri
harcanabilir gelir ve yüksek istihdam artışı
sergilediği
beklentilerin
olan
tüketim
güçlü
ve
inşaatın
performans
ile
neticesinde hanehalkı tüketiminin tahmin
önümüzdeki yıllarda büyümenin sürmesini
döneminde
sağlayacağı öngörülmektedir. Ekonomik
öngörülmektedir. Göç ve yaşlanmaya bağlı
güven
olarak
endeksleri
yüksek
seyretmeye
devam etmekte birlikte, son dönemde bir
güçlü
sosyal
nedeniyle,
kamu
seyrini
sürdüreceği
harcamaların
kesimi
artması
tüketiminin
miktar düşmüştür. Dış talebin önümüzdeki
88
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
beklenenden daha yüksek bir hızla artacağı
inşaat sektörünün güçlü bir performans
öngörülmektedir.
sergileyeceği öngörülmektedir.
İsveç
İstatistik
Kurumunun (SCB) son tahminlerine göre,
İsveç nüfusu büyük ölçekli mülteci akını
Net
nedeniyle öngörülenden fazla artacaktır.
Etkilemeye Devam Edecek
İşgücü
arzı
demografik
nedenler
bir
şekilde
artmaya
devam
etmektedir. Hizmet sektörü ve kamu
kesimi kaynaklı güçlü istihdam artışına
rağmen,
işsizlik
%
8
seviyelerinde
kalmaya devam edecektir. İşsizliğin nüfus
artışının hızının ivme kaybetmesi ile
birlikte ancak 2016 yılından itibaren
düşüşe
vadede,
geçmesi
beklenmektedir.
Orta
beceriye
sahip
yeterli
olmayanların işgücü piyasasına yeterince
entegre edilememiş olması işsizlikteki
İmalat yatırımlarındaki azalmaya rağmen,
ve
toparlanan
inşaat
yatırımları sayesinde brüt sabit sermaye
oluşumu 2014 yılında artmaya devam
etmiştir. Düşük kapasite kullanım oranları
ve
dış
kırılganlıklar
imalat
sektörü
yatırımlarını olumsuz etkilemeye devam
edecektir. Buna karşın, artan nüfus, konut
fiyatlarındaki
canlanma
2014 yılının ilk yarısında net ihracattaki
zayıf performans büyümeyi frenleyen en
önemli etken olmuştur. İhracatın % 2,2
artmasına
karşın,
güçlü
tüketimin
dayanıklı tüketim malı ithaline yol açması
neticesinde
ithalattaki
artış
%
3,7
olmuştur. 2015 ve 2016 yıllarında, dış
talepteki canlanma ile birlikte ihracat ve
ithalat
arasındaki
farkın
düşmesi
muhtemeldir. Yine de, net ticaretin GSYH
büyümesini aşağı çekmeye devam etmesi
Daha Belirgin Riskler
İnşaat Yatırımları Toparlanıyor
kamu
Olumsuz
beklenmektedir.
azalmayı yavaşlatabilecektir.
yüksek
Büyümeyi
ve
hükümetin izlediği politikalar neticesinde
hızlı
İhracat
ve
büyük
şehirlerde ciddi boyutlara ulaşan konut
açığı gibi güçlü etkenlere bağlı olarak
Riskler katlanarak artmakta ve daha
belirgin hale gelmektedir. İç piyasada,
yüksek
ve
yükselmekte
olan
konut
fiyatlarında ani bir düzeltme hanehalkı
tüketimini
olumsuz
etkileyebilecektir.
Harcanabilir gelirin zayıflaması durumda
hanehalkları
tüketim
harcamalarını
kısabilecektir. Dış piyasada, Euro Bölgesi
ekonomilerinde kötüleşen görünüm ve
Ukrayna Krizinin giderek tırmanması,
İsveç ekonomisi ve ana ticaret ortağı
89
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
konumundaki ülkelerde iş çevrelerinin
kaynaklanmaktadır.
beklentilerinin daha da bozulmasına yol
sayısındaki artış neticesinde hastalık iznine
açabilecektir.
ve göçe bağlı harcamalar beklenenden
fazla
artmıştır.
Özellikle
Ayrıca,
mülteci
ESA2010
muhasebe sistemine geçilmesi nedeniyle,
Enflasyonda Ilımlı Artış
net borçlanma düzeyi bu yıl hafif bir artış
Düşmekte
olan
enflasyon
beklentisi
neticesinde, Riksbank % 0,75 olan repo
faiz oranını Temmuz 2014’te % 0,25
seviyesine düşürmüştür. Bu durum aynı
zamanda, İsveç para birimi SEK’in ana
para birimleri karşısında değer kaybına yol
açmıştır.
2014 yılında % 0,2 olan
enflasyonun, devalüasyon ve vergi artışları
ile
ipotekli
konut
yükseleceğine
etkisiyle
2015
kredisi
yönelik
faizlerinin
beklentilerin
yılında
%
1,2’ye
yükseleceği öngörülmektedir. Enflasyonun
2016 yılında hafif bir artışla % 1,5
seviyesine çıkması beklenmektedir.
kaydetmiştir.
Eylül ayında yapılan genel seçimlerden
sonra, yeni hükümet 2015 yılı bütçesini
gecikmeli olarak sunacaktır. Herhangi bir
politika
değişikliği
olmayacağı
varsayımıyla, güçlenen ekonomik büyüme
sayesinde bütçe açığının 2015 ve 2016
yıllarında sırasıyla % 1,8 ve 1,2 olacağı
tahmin edilmektedir.
2014
bütçesi
ekonomik
canlanmayı
desteklemek için genişletici bir mali
perspektife sahip olduğundan,
yapısal
bütçe açığının GSYH’ye oranının 2014
yılında % 1,5’e ulaştıktan sonra 2015
Bozulan Kamu Mali Dengesi
yılında
düşeceği
öngörülmektedir.
ESA2010 sistemine geçilmesi neticesinde
2013 yılında % 1,3 olan bütçe açığının
2013 yılı kamu borcu oranı % 40,6’dan %
2014 yılında % 2,4 seviyesine çıkacağı
38,6’ya düşmüştür. Kamu borcu/GSYH
tahmin
oranının 2014 yılında % 40,3 seviyesinde
edilmektedir.
Kamu
mali
dengesindeki bu bozulma, bütçenin gelir
zirve
yaptıktan
sonra
tarafında sermaye üzerinden alınan vergi
büyümenin hızlanması ile birlikte 2015
gelirleri ile kamu iktisadi teşebbüslerinden
yılından
elde edilen temettü gelirlerinin 2014
öngörülmektedir.
itibaren
ekonomik
düşeceği
yılında daha düşük gerçekleşmesinden
90
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.27.1
Tahmine ilişkin temel göstergeler - İSVEÇ
2013
Milyar SEK Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012 2013
2014
2015
2016
GSYH
3776.0
100.0
2.7
2.7
-0.3
1.5
2.0
2.4
2.7
Özel Tüketim
Kamu Tüketimi
1763.7
989.8
46.7
26.2
2.5
0.9
1.9
0.8
0.8
1.1
2.1
1.6
2.9
1.4
2.8
1.4
2.8
1.2
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
836.3
22.1
3.6
5.7
-0.2
-0.1
3.9
4.3
4.9
Ekipman için
İhracat (mal ve hizmet)
281.2
1653.5
7.4
43.8
4.9
5.6
12.4
6.1
2.8
1.0
2.2
-0.5
-0.8
2.2
2.2
3.9
4.4
4.7
İthalat (mal ve hizmet)
1467.7
38.9
5.0
7.3
0.5
-0.8
4.5
4.9
5.3
3904.0
İç Talep
103.4
3.0
2.2
2.8
2.3
0.0
0.6
1.8
1.3
1.9
2.6
2.3
2.7
2.5
2.8
Stoklar
0.0
0.5
-1.1
0.1
0.2
0.0
-0.1
Net İhracat
İstihdam
0.5
0.6
-0.2
2.1
0.3
0.7
0.1
1.0
-0.8
1.2
-0.3
1.3
-0.1
1.3
İşsizlik oranı (a)
7.4
7.8
8.0
8.0
7.9
7.8
7.6
Çalışan başına ücret ödemeleri
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
3.7
1.6
3.2
2.6
3.1
4.1
1.6
1.1
2.6
1.8
2.8
1.7
2.9
1.6
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Reel işgücü maliyeti
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
-0.1
1.4
3.0
0.2
0.5
-0.1
-0.4
9.5
1.8
15.3
1.2
17.7
1.1
17.8
1.0
18.3
1.3
17.8
1.8
17.4
2.0
1.7
1.4
0.9
0.4
0.2
1.2
1.5
-0.7
7.0
-1.3
3.4
0.2
3.7
0.6
3.7
-0.2
2.9
0.0
2.5
0.0
2.3
Cari İşlemler Dengesi (c)
5.9
5.9
6.3
6.5
5.7
5.4
5.1
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
Genel bütçe dengesi (c)
5.7
0.0
5.7
-0.1
6.2
-0.9
6.3
-1.3
5.4
-2.4
5.1
-1.8
4.8
-1.2
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
0.3
0.0
0.0
-0.3
-1.5
-1.1
-0.9
Mallar için dış ticaret haddi
Ticaret dengesi (c)
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
-
0.0
0.0
-0.3
-1.5
-1.1
-1.0
51.9
36.1
36.4
38.6
40.3
40.1
39.4
(b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir
(c) GSYH’nin yüzdesi olarak
91
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
28. BİRLEŞİK KRALLIK
Güçlü Büyüme ve Düşük Enflasyon Devam Edecek
2014 yılının ilk yarısında kaydedilen güçlü
büyümenin
özel
tüketim
ve
yatırım
harcamalarının desteğiyle net ihracatın
olumsuz etkisine rağmen devam edeceği
öngörülmektedir.
İşsizliğin azalmaya
devam edeceği, enflasyonun ise % 2
seviyesinin
altında
kalacağı
tahmin
edilmektedir. Bütçe açığının GSYH’ye
oranının 2016 yılı itibarıyla % 3,4
seviyesine düşmesi ve kamu borcunun
GSYH içindeki payının sınıra yaklaşması
Büyümedeki İvme Devam Edecek
beklenmektedir.
2014
Yılının
İlk
Yarısında
Canlı
En son yayınlanan ekonomik faaliyet
Büyüme
göstergeleri, 2014 yılının 2. yarısında da
Ekonomi
2014
yılının
1.
ve
2.
çeyreklerinde sırasıyla % 0,7 ve % 0,9
büyüyerek
olumlu
bir
performans
göstermiştir. 2013 yılının 2. çeyreğinde %
1,7
olan
büyüme
2014
yılının
2.
çeyreğinde % 3,2 seviyesine yükselmiştir.
Büyüme esasen hanehalkı tüketimi ve brüt
büyümenin yılın 1. yarısındaki büyüme
performansına
edeceğini
benzer
hızda
göstermektedir.
devam
Büyümede
yakalanan ivmenin devam edeceği ve 2015
ve 2016 yıllarında sırasıyla % 2,7 ve 2,5
seviyesinde
gerçekleşeceği
öngörülmektedir.
sabit sermaye oluşumu destekli iç talep
kaynaklıdır. Büyümeye en büyük katkıyı
yapan
brüt
büyümenin
sabit
sermaye
özel
sektör
Özel Tüketim Büyümeyi Destekliyor
oluşumu
ekseninde
Artan harcanabilir gelir, yükselen tüketici
sürdüğünü göstermektedir. Net ihracat da
güven
büyümeye katkı sağlamıştır.
tasarruflarının desteğiyle güçlü seyreden
endeksi
ve
ılımlı
hanehalkı
özel tüketimin önümüzdeki dönemde de
92
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
büyümeye en büyük katkıyı sağlayacağı
tahmin
edilmektedir.
Birim
maliyetlerindeki hafif yükselişe rağmen,
istihdamın daha da artarak harcanabilir
gelirdeki
yükselişi
Baskılanmış Net ihracat
işgücü
desteklemeyi
sürdürmesi beklenmektedir. Ancak, ücret
artışlarının baskılanmış olması ve/veya
hanehalkının öngörülenden daha yüksek
tasarruf isteği bu görünüme yönelik risk
teşkil etmektedir. Özel tüketimin tahmin
döneminde her yıl % 2 artacağı tahmin
edilmektedir.
Net ihracatın büyümenin en önemli itici
gücü olması beklenmektedir. İhracatta artış
beklenmesine rağmen, Birleşik Krallık
para birimi Sterlin’in 2013 yılı başlarından
itibaren değer kazanması ve Euro Bölgesi
ekonomilerinin görece zayıflığı ihracatta
beklenen artışı olumsuz etkileyebilecektir.
İthalat
2014
beklenmedik
yılının
şekilde
ilk
yarısında
düşmüş
olmakla
birlikte, güçlü iç talebe bağlı olarak
yükselmesi beklenmektedir. Sonuç olarak,
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu Büyümeyi
net
Destekliyor
büyüme
ihracat
tahmin
üzerinde
dönemi
boyunca
olumsuz
etkide
bulunacaktır.
2013 yılında % 3,2 artan brüt sabit
sermaye
oluşumunun
2014-2016
döneminde yıllık % 7 ila % 10 arasında bir
artış
kaydetmesi
borçlanma faizleri, azalan belirsizlikler ve
güçlü şirket bilançoları desteklemektedir.
canlanmaya
yatırımların
da
koşut
artmaya
olarak
başlaması
neticesinde, bu faktörlerin tahmin dönemi
boyunca olumlu etkisinin devam edeceği
öngörülmektedir. Yeni konut arzındaki
artış
ve
Ediyor
beklenmektedir.
Yatırımlardaki güçlü büyümeyi düşük
Talepteki
İşgücü Piyasasındaki İyileşme Devam
mevcut
konutların
iyileştirilmesinin bir yansıması olarak
inşaat sektöründeki yatırımların güçlü
olması beklenmektedir.
İşgücü arzı ve talebi artmaya devam
ederken
ücretlerin
nedeniyle
ılımlı
işgücü
seyretmesi
piyasası
güçlü
performans sergilemeye devam edecektir.
İşsizlik oranının 2014 yılında % 6,2’ye
düşmesi beklenmekte olup, bu düşüşün
azalan
bir
hızla
öngörülmektedir.
devam
İşgücü
edeceği
piyasasındaki
daralma ile birlikte işçi maliyetlerinin
yükseleceği, buna karşılık birim işgücü
maliyetlerinin
edilmektedir.
düşük
İşgücü
kalacağı
tahmin
verimliliğinin
93
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
artacağı
ancak
2008
yılındaki
zirve
düzeyin altında kalacağı öngörülmektedir.
İlkbahar Tahminleri Raporunda üzerinde
fazla
durulmamış
GSYH’deki
güçlü
olmasına
rağmen,
büyümeye
karşılık
süregelen düşük verimlilik soru işaretleri
oluşturmaya devam ediyor.
Kamu
Mali
Dengesinde
İyileşme
Sürüyor
Hükümetin
kamu
iyileştirmeye
mali
dengesini
yönelik
programı
uygulanmaya devam ediyor. Ancak, düşük
ücret artışları, düşük ücretli işlerde ve
serbest mesleklerde istihdamın artması ve
2013 yılında gelir vergisinin en yüksek
Enflasyon Hedefin Altında
dilimi için belirlenen oranın düşürülmesi
gibi nedenlerle 2014 yılında vergi gelirleri
Enflasyon 2014 yılında düşük seyretmiş
beklentilerin
olup,
olarak
açığının 2014-2015 döneminde % 5,2,
artışları,
2015-2016 döneminde % 4,2 ve 2016-
enerji
2017 döneminde % 3,2 olacağı tahmin
Eylül
gerçekleşmiştir
Sterlin’in
ayında
%
ılımlı
1,2
ücret
değerlenmesi,
düşen
altında
kalmıştır.
Bütçe
fiyatları ve perakende ticarette azalan kar
edilmektedir.
marjları nedeniyle enflasyonda kaydedeğer
politikalarda
bir yükseliş beklenmemektedir. Sonuç
olmayacağı, vergi gelirlerinin beklentiler
olarak, enflasyonun hafif bir yükselişle
doğrultusunda mevcut düzeyin üzerine
204 yılında % 1,5 seviyesinden 2016
çıkacağı ve kamu harcamalarına getirilen
yılında % 1,9’a seviyesine çıkacağı ve
kısıtlamanın
İngiltere Merkez Bankası’nın % 2’lik
varsayımlarına
enflasyon
durumda
hedefinin
altında
kalmaya
devam edeceği tahmin edilmektedir.
Bu
tahmin
herhangi
bir
uygulanan
değişiklik
devam
edeceği
dayanmaktadır.
2014-2015
ve
Bu
2016-2017
döneminde yapısal dengede GSYH’ye
oran olarak % 1,4 düzelme olacağı
anlamına gelmektedir. Kamu borcu aşağı
doğru revize edilmişse de, yükselişini
sürdürerek 2016-2017döneminde % 88,7
düzeyine çıkacağı tahmin edilmektedir.
94
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo II.28.2
Tahmine ilişkin temel göstergeler – BİRLEŞİK KRALLIK
Yıllık Yüzde Değişim
2013
Milyar GBP Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
2011
2012
2013
2014
2015
2016
GSYH
1713.3
100.0
2.4
1.6
0.7
1.7
3.1
2.7
2.5
Özel Tüketim
1110.8
64.8
2.9
0.1
1.1
1.6
2.2
2.0
1.9
Kamu Tüketimi
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
6.4
346.8
281.51
20.2
2.2
0.0
2.3
0.7
1.1
0.4
0.4
2.2
2.3
0.7
3.2
9.1
8.4
7.3
68.8
4.0
2.2
-1.0
2.8
3.7
14.2
6.9
7.0
İhracat (mal ve hizmet)
511.3
29.8
4.3
5.6
0.7
0.5
-0.6
3.3
4.3
İthalat (mal ve hizmet)
543.4
31.7
5.1
1.0
3.1
0.5
-0.3
3.7
4.3
1700.2
99.2
2.6
1.7
-0.8
1.3
3.0
2.7
2.6
İç Talep
2.7
0.4
1.3
1.7
3.1
2.8
2.6
Stoklar
0.0
-0.1
0.1
0.3
0.1
0.0
-0.1
-0.3
1.3
-0.8
0.0
-0.1
-0.1
-0.1
İstihdam
0.8
0.5
1.2
1.3
2.1
1.3
1.1
İşsizlik oranı (a)
6.1
8.0
7.9
7.5
6.2
5.7
5.5
Çalışan başına ücret ödemeleri
4.3
0.8
1.8
2.0
1.6
2.3
2.7
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
2.6
-0.3
2.4
1.5
0.6
0.9
1.2
Reel işgücü maliyeti
0.3
-2.4
0.7
-0.2
-1.2
-0.8
-0.5
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
9.0
8.6
8.0
6.4
7.2
7.6
7.9
GSYH deflatörü
2.2
2.1
1.7
1.7
1.9
1.7
1.8
TÜFE
2.0
4.5
2.8
2.6
1.5
1.6
1.9
Mallar için dış ticaret haddi
0.1
-1.4
0.0
0.7
1.3
1.3
0.5
Ticaret dengesi (c)
-4.1
-6.0
-6.6
-6.4
-6.2
-6.1
-6.0
Cari İşlemler Dengesi (c)
-1.9
-1.7
-3.7
-4.2
-4.0
-3.7
-3.2
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-1.8
-1.6
-3.7
-4.2
-4.0
-3.7
-3.3
Genel bütçe dengesi (c)
-3.3
-7.6
-8.3
-5.8
-5.4
-4.4
-3.4
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-3.4
-5.8
-6.5
-4.4
-5.0
-4.5
-3.7
-
-5.8
-6.5
-4.4
-5.0
-4.5
-3.7
46.2
81.9
85.8
87.2
89.0
89.5
89.9
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
Net İhracat
Yapısal bütçe dengesi (c)
Brüt kamu borcu (c)
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
95
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
TÜRKİYE
Jeopolitik gerginlikler büyümeye yönelik risk teşkil ediyor
İlk çeyrekte güçlü olan ekonomik aktivite
gerileme yaşanmıştır. Bu durumda, başlıca
izleyen
İhracat
ihracat pazarlarında zayıflayan talep ve
pazarlarındaki durgunluk ve Suriye ile Irak
Irak’ta yaşanan iç savaş etkili olmuştur. İlk
gibi komşu ülkelerdeki silahlı çatışmalar
çeyrekte azalan ithalat, ikinci çeyrekte
dönemde
Türkiye
yavaşlamıştır.
ekonomisi
üzerinde
baskı
oluştururken, Türk Lirasındaki değerlenme
uluslararası
rekabet
gücünü
olumsuz
etkilemiştir. Büyümenin tahmin döneminde
kademeli olarak potansiyel hızına ulaşacağı
artarak büyümeyi olumsuz etkilemiştir.
Aylık veriler ekonomik aktivitenin üçüncü
çeyrekte
de
zayıf
kalmaya
devam
edeceğine işaret etmektedir.
tahmin edilmektedir. Görece düşük enerji
fiyatları enflasyon ve cari açıkta bir miktar
iyileşme sağlamışsa da her ikisi de yüksek
kalmaya devam etmiştir.
2014’ün ikinci çeyreğinde yavaşlama
Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde
beklenenin üzerinde büyümüş ancak ikinci
çeyrekte
büyüme
yavaşlamıştır.
İlk
çeyrekte % 4,7 olan yıllık büyüme oranı
ikinci
çeyrekte
%
2,1’e
gerilemiştir.
Para politikasında değişiklik
Sıkılaşan mali koşullar ve hanehalkı
borçlanmasını kısıtlamaya yönelik alınan
makro-ihtiyati tedbirlerin etkisiyle yurtiçi
özel tüketim harcamaları ilk çeyrekten
itibaren azalmaya başlamıştır. Buna ilave
olarak,
ikinci
harcamalarında
çeyrekte
yapılan
kısıntı
kamu
da
ekonomik aktiviteyi olumsuz etkilemiştir.
Ayrıca, ihracattaki hızlı artışta ılımlı bir
Ocak
2014’te
Türkiye’deki
finansal
piyasalar ve Türk Lirası ciddi bir baskı ile
karşı karşıya iken Merkez Bankası gecelik
borç verme oranını % 7,75’ten % 12’ye,
haftalık repo oranını % 4,5’tan % 10’a
çıkarmış ve para politikasının enflasyon
görünümünde ciddi bir iyileşme oluncaya
96
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
kadar
sıkı
tutulacağını
açıklamıştır.
politikasında yaşanan gevşemenin kredi
İlkbaharda Türk Lirası üzerindeki baskı
artışını
hafifleyip, Türkiye’deki varlıklara ilişkin
edilmektedir. Reel ücretlerdeki artış devam
risk primi düşünce, enflasyon oranının %
etmesine rağmen istihdam artışı ve tüketici
9’un
rağmen,
güveni ilkbaharda zayıflamıştır. Uygun
Merkez Bankası para politikasını yeniden
finansal koşullar ve tüketici ve ihracat
gevşetmiştir.
talebine ilişkin beklentiler göz önünde
üzerine
haftalık
tırmanmasına
Mayıs-Temmuz
repo
oranı
bulundurulduğunda gayrisafi sabit sermaye
düşürülürken, gecelik borç verme oranı
oluşumunun tahmin döneminde ılımlı bir
Ağustos
artış göstereceği öngörülmektedir.
75
baz
tahmin
puan
ayında
175
arasında
destekleyeceği
baz
puan
düşürülmüştür. Böylece reel faiz oranı
sıfıra yaklaşmıştır.
Hafifçe artan büyümeye hafifçe düşen
enflasyon eşlik ediyor
Dış talep kaynaklı yeniden dengelenme
süreci kısa sürdü
2014 yılında Türkiye ekonomisinin % 2,8
oranında büyümesi, ancak büyümenin yılın
Türk Lirasındaki değer kaybı Ocak ayına
ikinci yarısında oldukça sınırlı kalması
kadar Türkiye’nin uluslararası rekabet
beklenmektedir. 2015 yılında büyümenin
gücünü iyileştirmiştir. İzleyen sekiz ayda
iç talepteki kademeli iyileşmeye paralel
Türk Lirası reel efektif olarak % 7,5 değer
olarak % 3,3’e yükselmesi ve bu artış
kazanmış, bu da uluslararası rekabet
eğiliminin 2016 yılında da devam etmesi
gücünü
beklenmektedir.
ve
ihracat
artışını
olumsuz
ABD’deki
para
etkilemiştir. Net dış ticaretin büyümeye
politikasının normalleşmesi sürecinde Türk
katkısının bu yıl için güçlü olacağı tahmin
finansal varlıklarının elden çıkarılması
edilse de 2015 yılı tahmini aşağı yönlü
olasılığı bu tahmine yönelik aşağı yönlü bir
revize edilmiştir.
risk oluşturmaktadır. Ayrıca, Irak ve
Suriye’deki kaotik durumun Türkiye’yi
2014 yılının ilk yarısında azalan yurtiçi
etkilemesi
özel
oluşturabilir.
tüketim
döneminde
harcamalarının
yavaşça
tahmin
de
aşağı
yönlü
bir
risk
toparlanacağı
öngörülmektedir. Tüketici kredilerindeki
İstihdam artışının GSYH artışının biraz
artış hızı son yıllardaki ortalamanın altına
altında
düşmüş olmakla birlikte son dönemde para
İşgücündeki güçlü yapısal artışa bağlı
olacağı
öngörülmektedir.
97
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
olarak işsizlik oranın 15-64 yaş arası
bütçe
nüfusta
kontrol
%
10’un
üzerine
düşük
altında
artırması
sonucunda
kalmıştır.
Bütçe
enerji
gelirlerindeki büyümenin yavaşlamasına
fiyatlarının halihazırda % 9 düzeyinde olan
paralel olarak bütçe açığının 2014 yılında
enflasyon
oranını
düşüreceği
tahmin
artması beklenmektedir. İzleyen iki yılda
edilmekle
birlikte
enflasyon
oranının
canlanan ekonomik aktivite ve artan bütçe
beklenmektedir.
Görece
çıkması
gelirlerini
merkez bankası hedefi olan % 5’in
gelirlerinin
bütçe
üzerinde kalması beklenmektedir.
daraltacağı
tahmin
açığını
yeniden
edilmektedir. Türk
Lirasında geçen yıl yaşanan değer kaybının
Cari açık Türkiye’nin altın ticaretindeki
döviz borcunun defter değerini artırması
normalleşmenin
2014
sonucu kamu borcundaki düşme eğilimi
yılında ciddi ölçüde daralmıştır. İthal
durmuştur. Bütçe açığı ve büyümeye
petrol ve gaz fiyatlarındaki gerileme ile
ilişkin tahminler ışığında kamu borcunun
birlikte cari açığın izleyen iki yılda da
GSYH’ye oranının tahmin döneminde
düşmesi beklenmektedir.
yeniden
sonucu
olarak
düşme
eğilimine
gireceği
öngörülmektedir.
Kamu maliyesi istikrarını koruyor
Bütçe açığı 2013 yılında dolaylı vergiler ve
sosyal güvenlik sitemindeki değişikliklerin
98
T.C Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
Tablo:
Tahmine ilişkin temel göstergeler – TÜRKİYE
2013
Yıllık Yüzde Değişim
2011 2012 2013
Milyar EURO Cari Fiyatlarla
% GSYH
95-10
GSYH
1565,2
100,0
4,2
8,8
2,1
Özel Tüketim
1109,4
70,9
4,2
7,7
-0,5
Kamu Tüketimi
235,6
15,1
4,6
4,7
Brüt Sabit Sermaye Oluşumu
318,1
20,3
4,9
-
-
-
İhracat (mal ve hizmet)
401,4
25,6
İthalat (mal ve hizmet)
504,1
32,2
1547,4
98,9
Ekipman için
GSMG
GSYH büyümesine katkı
İç Talep
Stoklar
Net İhracat
İstihdam
İşsizlik oranı (a)
2014
2015
2016
4,1
2,8
3,3
3,7
5,1
1,6
2,3
3,5
6,1
6,2
4,9
4,6
5,0
18,0
-2,7
4,2
-1,8
2,5
4,0
-
-
-
-
-
-
7,1
6,5
18,3
-0,3
5,3
4,7
5,0
9,2
10,9
-0,5
9,0
-1,0
3,7
5,5
4,2
8,7
2,2
3,9
2,7
3,2
3,8
4,7
14,2
-0,2
7,5
2,0
3,9
5,6
0,2
-3,9
-1,5
-1,0
-0,7
-0,8
-1,6
-0,5
-1,5
3,9
-2,5
1,5
0,1
-0,3
0,8
6,6
3,1
2,8
4,0
3,0
3,2
7,0
9,0
8,3
8,9
9,6
10,1
10,2
Çalışan başına ücret ödemeleri
35,7
-2,1
11,8
10,4
11,1
10,5
10,0
Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için)
31,3
-4,1
12,8
9,0
12,4
10,2
9,5
Reel işgücü maliyeti
-2,0
-11,6
5,5
2,7
4,6
2,5
2,5
Hanehalkı tasarruf oranı (b)
GSYH deflatörü
TÜFE
-
-
-
-
-
-
-
34,2
8,6
6,9
6,1
7,5
7,5
6,9
-
6,5
8,9
7,5
9,0
7,5
7,1
Mallar için dış ticaret haddi
-1,0
-2,9
-3,1
3,6
0,1
1,6
0,9
Ticaret dengesi (c)
-5,7
-11,3
-8,1
-9,4
-8,2
-7,4
-7,2
Cari İşlemler Dengesi (c)
-2,6
-9,7
-6,2
-7,9
-6,1
-5,3
-5,1
Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c)
-
-9,7
-6,2
-7,9
-6,1
-5,3
-5,1
Genel bütçe dengesi (c)
-
-1,2
-1,8
-1,8
-2,1
-2,0
-1,8
Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c)
-
-
-
-
-
-
-
Yapısal bütçe dengesi (c)
-
-
-
-
-
-
-
Brüt kamu borcu (c)
-
39,9
36,2
36,3
35,3
34,2
33,2
(a) Eurostat tanımı
(b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir
(c) GSYH yüzdesi olarak
99