T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Ekonomik ve Mali Politikalar

T.C.
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
 Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü’nün AB’ye
üye ülkeler ile aday ve potansiyel aday ülkelerdeki makroekonomik
göstergelere ilişkin 2016-17 tahminlerini içeren “European Economic
Forecast–Winter-2016” başlıklı raporu 4 Şubat 2016 tarihinde yayınlanmıştır.
 Raporda 2015 yılında AB genelinde büyüme oranının istikrarını koruyarak
%1,9; Euro Bölgesinde ise %1,6 olarak gerçekleştiği; 2016 beklentisinin ise
AB genelinde %1,7; Euro Bölgesinde ise %1,9 olduğu belirtilmektedir.
 Rapora göre AB Komisyonu, ülkemizde gözlenen ılımlı büyümenin, düşen
petrol fiyatları, destekleyici para politikası ve asgari ücret artışı neticesinde
önümüzdeki dönemde devam edeceğini öngörmektedir. Rusya tarafından
uygulanan ambargonun yanı sıra güvenlik sorunları nedeniyle olumsuz
etkilenmesi beklenen ihracata rağmen ülkemizin 2016 yılında %3,4, 2017
yılında ise %3,6 büyüyerek orta vadede potansiyel büyüme oranına
yaklaşacağı tahmin edilmektedir. Raporda, Ülkemizin büyüme tahminlerinin
2015 yılı Kasım ayından yayınlanan ekonomik tahminler raporuna kıyasla 0,2
puan yukarı yönde revize edildiği görülmektedir.
 AB Komisyonunun Ülkemize ilişkin 2016 yılı enflasyon beklentisi ise %9
olarak AB ortalamasının üzerinde seyredeceği yönündedir. İşsizlik oranına
ilişkin 2016 beklentileri ise %10,7 ile Euro bölgesi ortalamasına yakındır. Diğer
yandan, kamu maliyesine ilişkin olarak, genel bütçe açığının GSYH’ya
oranının %1,7, kamu borçlarının GSYH’ya oranının ise %32,1 ile, AB
ortalamalarından daha iyi bir seviyede gerçekleşme beklenmektedir.
 Rapora göre, küresel ekonomik görünümdeki ciddi belirsizlik sürmekte olup,
riskler artmaktadır. Gelişmekte olan ekonomilerdeki düşük büyüme, Çin
ekonomisinin dalgalı seyri ve ABD’de faiz oranlarının artmaya devam etmesi
beklentisinin mali piyasalarda ve kırılgan ekonomilerde yaratacağı olumsuz
etki bu risklerin başında gelmektedir.
 Raporda mülteci akımları, AB ülkelerinde özellikle kamu harcamalarını
artıracağından büyümeyi etkileyebilecek nedenlerden biri olarak görülmektedir
1
Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü’nün (DG ECFIN), 4
Şubat 2016 tarihinde AB’ye üye devletler ve aday ve potansiyel aday ülkelerdeki
makroekonomik göstergelere ilişkin 2016-18 tahminlerini içeren “European Economic
Forecast – Winter-2016”
başlıklı raporu yayımlanmıştır. Raporda yer alan genel
değerlendirmeler aşağıdaki gibidir:
AB EKONOMİSİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ

2015 yılında AB’nin büyüme oranının istikrarını koruyarak %1,9 seviyesinde
kalması, 2016 yılında bu oranın %2 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
Euro Bölgesinde ise geçtiğimiz yıl %1,6 olarak tahmin edilen büyüme oranının
bu yıl %1,7’ye yükseleceği öngörülmektedir. 2015 yılında tüm üye ülkelerde
gelir ya artmış ya da sabit seyretmiştir. Buna karşın 2017 itibarıyla tüm üye
ülke ekonomilerinin büyümesi öngörülmektedir. 2015 yılındaki %6,9’luk
büyümenin ardından İrlanda’nın, 2016 yılında da %4,5’lik büyüme oranı ile
AB’nin en hızlı büyüyen ülkesi olacağı tahmin edilmektedir. İrlanda’yı
Romanya ve Malta’nın izlemesi beklenmektedir.
 Özel tüketimin bu yıl ve önümüzdeki yıl büyümenin motoru olmayı sürdüreceği
tahmin edilmektedir. İyileşen işgücü piyasasının ve artan reel harcanabilir
gelirin de büyümeye katkı sağlayacağı tahmin edilmektedir. Yatırımların artan
talep, iyileşen kar marjları ve finansman koşullarından kademeli olarak fayda
sağlaması beklenmektedir.
 İstihdamın az da olsa artışını sürdürmesi; işsizlik oranlarının ise, geçen
seneye kıyasla hız kesmekle birlikte, düşmeye devam etmesi öngörülmektedir.
Euro Bölgesinde 2015 yılında %11 olan işsizlik oranının 2016’da %10,5’e,
2017’de ise %10,2’ye gerileyeceği tahmin edilmektedir. AB genelinde ise
işsizlik oranının 2015 yılındaki %9,5 seviyesinden 2016 ve 2017 yıllarında
sırasıyla %9,0 ve %8,7 seviyesine gerilemesi beklenmektedir.
 Euro Bölgesinde yıllık enflasyon oranı 2015’in son aylarında, büyük oranda
petrol fiyatlarının daha da düşmesi neticesinde, sıfırın biraz üzerinde
gerçekleşmiştir. 2016 yılında Euro Bölgesinde enflasyon oranının, ücret
artışlarının sınırlı kalmasının da etkisiyle, %0,5 seviyesinde kalacağı tahmin
edilmektedir. Enflasyonun artan ücretler, yükselen iç talep ve petrol
2
fiyatlarındaki toparlanmayla birlikte 2017 yılında hız kazanarak %1,5’e
ulaşması öngörülmektedir.
 Euro Bölgesi genel yönetim bütçe açığı/GSYH oranının 2015 yılında
%2,2’ye, bu yıl ise %1,9’a düşmesi öngörülmektedir. Bu oranın AB’de 2015 ve
2016 yıllarında sırasıyla %2,5 ve %2,2 olması beklenmektedir. Euro
Bölgesinde 2014 yılında %94,5 ile en yüksek seviyesine çıkan kamu
borcu/GSYH oranının 2017 yılında %91,3’e gerileyeceği tahmin edilmektedir.
2014 yılında AB’de %88,6 olan bahsekonu oranın 2017 yılında %85,7’ye
düşmesi beklenmektedir.
Temel Ekonomik Parametre Tahminleri 2015-2017
Büyüme (%)
Genel Bütçe
Dengesi/GSYH
İşsizlik (%)
Enflasyon (%)
Brüt Kamu
Borcu/GSYH
2015
2016
2017
2015
2016
2017
2015
2016
2017
2015
2016
2017
2015
2016
2017
Türkiye
3.1
3.4
3.6
7,7
9,0
8,5
10,5
10,7
10,8
-1,4
-1,7
-1,6
33,2
32,1
31,4
AB-28
1,9
1,9
2,0
0,0
0,5
1,6
9,5
9,0
8,7
-2,5
-2,2
-1,8
87,2
86,9
85,8
Euro
Bölgesi
1,6
1,7
1,9
0,0
0,5
1,5
11,0
10,5
10,2
-2,2
-1,9
-1,6
93,5
92,7
91,3
TÜRKİYE’YE İLİŞKİN TAHMİNLER
 Türkiye büyüme tahminleri açısından tüm AB ülkeleri arasında 6. sırada yer
almaktadır. İşsizlik oranları açısından Euro Bölgesi tahminlerine paralel bir
seyir izlerken, bütçe dengesi ve kamu borç yükü bakımından gerek AB
gerekse Euro Bölgesi ortalamasına göre çok daha iyi bir görünüme sahiptir.
 2015 yılı Kasım ayından yayınlanan ekonomik tahminlere göre Türkiye’nin
büyüme tahminleri 0,2 puan yukarı yönde revize edilmiştir.
3
 Önümüzdeki dönemde Türkiye’de ılımlı büyümenin, düşen petrol fiyatları,
destekleyici para politikası ve asgari ücret artışı neticesinde devam edeceği
tahmin edilmektedir.
 Rapora göre, 2015 yılının ilk üç çeyreğinde yıllık %3,4 oranında büyüyen
Türkiye’nin ılımlı performansı, güçlü iç talebin yanı sıra düşük petrol fiyatları ve
düzelen finansman koşullarına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Net ihracat
kalemi, 2014 yılının tersine büyümeyi olumsuz etkilemiştir.
 Rusya’nın koyduğu ambargo ile iç ve dış güvenlikte yaşanan sorunlar
nedeniyle dış ticaretin olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Öte yandan
İran’a
uygulanan
yaptırımların
kaldırılmasının
olumlu
etki
yaratması
beklenmektedir.
 Dış ticaretin olumsuz etkilerine rağmen Türkiye’nin 2016 yılında %3,4, 2017
yılında ise %3,6 büyüyerek orta vadede potansiyel büyüme oranına
yaklaşacağı öngörülmektedir.
 Geçtiğimiz yıl TL’de görülen değer kaybı ve iç baskılar nedeniyle enflasyon
oranının iki haneye yaklaşacağı tahmin edilmektedir.
 Tahmin dönemi boyunca, istihdam artışının büyüme oranının altında kalması
ve işgücünün artması neticesinde işsizlik oranının yükselerek 2017’de
%10,8’e ulaşması beklenmektedir.
 Uzun süredir yüksek düzeyde açık görülen cari işlemler dengesinin düşük
petrol fiyatlarından dolayı olumlu seyretmesi ve kamu maliyesi performansı
açısından istikrarlı görünümün devam etmesi beklenmektedir. Kamu borcunun
%30’lar seviyesine doğru hareket ettiği görülmektedir.
 Artan ücretler ve güçlenen hanehalkı borçlanmasının tüketim artışını
beklenenden yukarı taşıyabilecek olması tahminlere ilişkin yukarı yönlü bir risk
olarak görülmektedir. Aşağı yönlü riskler ise, yakın coğrafyada ve ülke içinde
daha da güçlenebilecek güvenlik tehdidi ve sermaye akımlarının büyük oranda
tersine dönebilecek olması olarak ortaya çıkmaktadır.
4
Türkiye Tahminleri: Seçilmiş Göstergeler 2014-2017
TÜRKİYE
2014
2015
2016
2017
GSYH (yıllık, % değişim)
2.9
3.1
3.4
3.6
İşsizlik oranı (yıllık, % değişim)
10,1
10,5
10,7
10,8
TÜFE (yıllık, % değişim)
8,9
7,7
9,0
8,5
Cari İşlemler Dengesi/GSYH
-5.8
-4.8
-4.4
-4.7
Genel bütçe dengesi/GSYH
-1,5
-1,4
-1,7
-1,6
Brüt kamu borcu/GSYH
33,5
33,2
32,1
31,4
5