Özelge: Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin üyelerinden satın aldığı

Özelge: Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin üyelerinden satın
aldığı ürünleri işlemeden satması halinde kurumlar vergisi
muafiyetinden yararlanabileceği hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.07.16.01-KVK.ÖZ.2010.24.-87
Tarih:
24/09/2010
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANTALYA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MÜKELLEF HİZMETLERİ GELİR GRUP MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı
Konu
: B.07.1.GİB.4.07.16.01-KVK.ÖZ.2010.24.-87
: Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin kurumlar vergisi
muafiyeti
24/09/2010
İlgide kayıtlı dilekçenizde, kooperatifinizin tarımsal amaçlı olduğunu, sadece üyelerinin
üretmiş olduğu sütleri işleme tabi tutmadan satışını yaptığını, üçüncü kişilerden satın aldığı
üretimde kullanılan girdileri (yem, küsbe, kepek gibi) ortaklarına sattığını, üyelerinin süt sağım
makinaları ile kooperatifin kullanımında olan süt soğutma tankının temizliğinde kullanmak üzere
özel temizlik ürünleri satın alıp ortaklarına satışını yaptığını belirterek, kurumlar ve geçici vergi
yönünden mükellef olup olmayacağınız hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler
kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış, 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde
ise tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden
kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi,
yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hükümler
bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu hüküm altına
alınmıştır.
Bu hükümlere göre, kooperatifler yukarıda belirtilen şartların tamamını taşımaları halinde
kurumlar vergisinden muaf olacaklardır. Öte yandan, tarımsal kalkınma kooperatiflerinde esas
amaç, ortaklarca üretilen ürünlerin kooperatif tarafından en elverişli koşullarda pazarlanarak, elde
edilen kazancın ortaklara kooperatifte yaptıkları işlem oranında risturn olarak dağıtılmasıdır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "4.13. Kooperatifler" başlıklı bölümünde
muafiyet şartları detaylı olarak açıklanmış, takip eden bölümlerde ise ortak dışı işlemler kooperatif
türlerine göre ayrıntılı olarak örneklendirilmiş olup "4.13.1.4. Sadece ortaklarla iş görülmesi"
başlıklı bölümünde de;
"Kooperatifler ortaklarının belirli ekonomik çıkarlarının ve özellikle meslek ve geçimlerine
ait ihtiyaçlarının sağlanıp korunmasını amaçladıkları için faaliyetin normal olarak sadece ortaklarla
sınırlı olması gerekmektedir. Bu nedenle, bir kooperatifin kurumlar vergisi muafiyetinden
yararlanabilmesi için ana sözleşmesinde sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hüküm bulunması
ve fiilen de bu hükme uyulması gerekmektedir.
Ortak dışı işlemler, sadece ortak olmayanlarla yapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatif
ana sözleşmesinde yer almayan konularda yapılan işlemleri de kapsamaktadır. "
açıklamasına yer verilmiştir.
Ayrıca anılan Tebliğin, "4.13.1.4.1. Üretim kooperatiflerinde ortak dışı işlemler" başlıklı alt
bölümünde de, üretim kooperatiflerinin, ortaklarından aldığı ürünleri, niteliğinde herhangi bir
değişiklik yapmadan üçüncü kişilere satmalarının ortak dışı işlem sayılmadığı, ortaklardan alınan
ürünlerin bir takım işlemlerden geçirildikten sonra niteliği değiştirilmiş olarak üçüncü kişilere
satılmasının ise ortak dışı işlem sayılacağı açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(k) bendinde belirtilen şartlar ile konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı 1 seri no.lu Kurumlar
Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen şartlar dahilinde işlem yapılması durumunda Kooperatifiniz
kurumlar vergisi muafiyet hükmünden yararlanması mümkün bulunmaktadır.
Bu açıklamalar çerçevesinde, kooperatifinizin ortaklarından aldığı sütü niteliği
değiştirilmeden üçüncü kişilere satması, üçüncü kişilerden satın aldığı üretimde kullanılan girdileri
(yem, küsbe, kepek gibi) ortaklarına satması ve süt sağım makinaları ile kooperatifin kullanımında
olan süt soğutma tankının temizliğinde kullanmak üzere özel temizlik ürünleri satın alıp ortaklarına
satması faaliyetleri ortak dışı işlem sayılmayacağından, faaliyetlerinizin bu işlemlerle sınırlı olması
halinde, kooperatifinizin kurumlar vergisinden muaf tutulması mümkün bulunmaktadır. Ancak, bu
işlemlerin ortak olmayanlarla yapılması durumu ortak dışı işlem sayılacağından, bu durumda,
kooperatifinizin kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis ettirilmesi gerekeceği tabiidir.
Öte yandan, ortaklara kişisel gıda, temizlik v.b. tüketim maddeleri de temin edilmesi
(market işletmeciği) faaliyetinde bulunulması, ortakların sosyal, kültürel, ekonomik ihtiyaçlarını
karşılamak üzere tesis kurup bizzat işletilmesi veya kiraya verilmesi v.b. durumlarda ise "sadece
ortaklarla iş görülmesi" şartı ihlal edilmiş sayılacak ve muafiyet hükmünden yararlanılamayacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Vergi Dairesi Başkanı a.
Gelir İdaresi Grup Müdürü
(*)
Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.