EKG Köşesi 2010-3

E K G K Ö fi E S ‹
12 Derivasyonlu EKG De¤erlendirme
12 Derivation ECG Interpretation
AYDA KEBAPÇI*
Kapsaml› bir EKG de¤erlendirmede afla¤›da belirtilen kriterlerin sistematik olarak incelenmesi gerekir.
❤
❤
❤
❤
Atriyal ve ventriküler düzen
Atriyal ve ventriküler h›z
P dalgas›n›n varl›¤›, yönü, flekli, geniflli¤i ve yüksekli¤i
PR aral›¤›, eflitli¤i, PR bölümünde çökme veya
yükselme
❤
❤
❤
❤
❤
QRS kompleksinin flekli ve QRS aral›¤›
T dalgas›n›n flekli ve yönü
ST bölümünde çökme veya yükselme
QT aral›¤›
Ritm
* A Kebapç›, Okutman
Koç Üniv ersitesi Hemflirelik Yük sekokulu
Semahat Ars el Hemflirelik E¤iti m ve Araflt›rma Merkezi (SANERC)
Güzelbahçe sok. No:20, 34365 Niflantafl›/‹stanbul
Tel: 0212 311 26 16 Faks: 0212 311 26 02
e-posta: akebapci@ku.edu.tr
Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi 2010; 7 (3): 68-70
68
12 Derivasyonlu EKG De¤erlendirme
1. Atriyal düzen
a) Düzenli
b) Düzensiz
c) De¤erlendirilemez
d) Erken vurular hariç düzenli
5. P Dalgalar›
a) Normal görünümde
b) P dalgalar› yok,
F dalgalar› var
c) De¤erlendirilemez
2. Ventriküler düzen
a) Düzenli
b) Düzensiz
c) Erken vurular hariç düzenli
d) De¤erlendirilemez
6. PR Aral›¤›
3. Atriyal h›z
7. QRS Aral›¤›
a) Normal (0.06-0.10 sn)
b) Genifl (>0.10)
c) Dar QRS: 0.08 sn;
genifl QRS 0.12 sn
d) Dar (<0.06 sn)
11. Ritmin Ad›
8. ST Segmenti
a) Normal (Bütün derivasyonlarda)
b) 0.5 mm yükselmifl (DII, DIII, aVF)
c) 0.5 mm kadar çökmüfl
12. Tedavi yaklafl›mlar›
a) Cordorone verilir.
b) Beta bloker verilir.
c) Hemodinamik aç›dan izlenir. Düflük kardiyak output belirti
bulgular› varsa bredikardi tedavisi uygulan›r.
d) Defibrilasyon yap›l›r.
a) Normal (60-100 at›m/dk)
b) Bradikardi (<60 at›m/dk)
c) Taflikardi (~300 at›m/dk)
d) De¤erlendirilemez
4. Ventriküler h›z
a) Normal (60-100 at›m/dk)
b) Bradikardi (<60 at›m/dk)
9. T Dalgas›
a) Ters yönde (Bütün derivasyonlarda)
b) Normal (Bütün derivasyonlarda)
c) De¤erlendirilemiyor;
d) DII, DIII’te düzleflme
10. QT aral›¤›
a) Normal (0.12-0.20 sn)
a) Uzun
b) Uzun (>0.20 sn)
b) De¤erlendirilemiyor
c) De¤erlendirilemez
c) Normal
(Bütün derivasyonlarda)
c) Taflikardi (>100 at›m/dk)
a) Birinci derce AV Blok+ Bradikardi
b) Üçüncü derce AV Tam Blok
c) 2. derece tip 2 AV Blok
d) Sinüs Bradikardisi
Birinci Derece Atriyoventriküler Blok
Atriyoventriküler (AV) dü¤üm, kardiyak ileti sisteminde
atriyumlardan ç›kan uyar›lar›n ventriküle iletilmesini sa¤layan
ve kontrol eden bir yap›d›r. AV blok, kalpteki anatomik veya
fonksiyonel bozukluk nedeniyle, atriyumlardan ç›kan uyar›lar›n
ventriküllere iletiminde bir gecikme veya kesinti olmas›d›r. [1]
Birinci derece AV blok ise, atriyumlardan gelen ve AV dü¤ümden
geçerek ventriküllere iletilen uyar›lar›n, bu dü¤üme gecikerek
iletilmesi ile meydana gelen bir blok tipidir. Geçici ya da kal›c›
olabilir.[2,3]
AV ve His-Purkinje sisteminin herhangi bir yerinde iletim
gecikmeleri sonucunda oluflmaktad›r.[3-6] Çocuklarda 8 yafl
alt›nda PR aral›¤›n›n 0.16 sn’den uzun olmas›, eriflkinlerde ise
0.20 sn’nin üzerinde olmas› birinci derece AV blok bulgusudur.[7]
Blok bölgesinin belirlenmesi prognoz aç›s›ndan gereklidir. Dar
QRS kompleksli birinci derece AV blokta gecikme s›kl›kla AV
dü¤ümündedir. Genifl QRS kompleksli ( >0,12 sn) birinci derece
AV blokta, blok bölgesi AV dü¤üm ya da His-Purkinje
sistemindedir.[8,9]
Birinci derece AV blokta kalpteki elektriksel uyar›lar›n
atriyumlardan ventriküllere iletiminde gecikme oldu¤u için
EKG’de PR aral›¤› anormal olarak 0.20 sn’den daha uzun ve
birbirine efl de¤erde olup, QRS aral›¤› ve görünümü de normal
ve birbirine efl de¤erdedir.[1-4] PR aral›¤›ndaki uzamalar intraatriyal,
Olas› nedenleri[2,5,9-11]
• Sa¤l›kl› insanlarda artm›fl vagal tonus yapan herhangi bir
durum
• Akut miyokard infarktüsü (M‹) (özellikle inferior M‹)
Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi 2010; 7 (3): 68-70
69
12 Derivasyonlu EKG De¤erlendirme
E K G K Ö fi E S ‹
• Ayr›ca alternatif olarak tedavide aminofilin, dopamin ve
glukagon (afl›r› doz betabloker veya kalsiyum kanal blokeri
verilmifl ise) kullan›labilir. Hastaya pacemaker tak›lmas›
gerekebilir. Transvenöz pacemaker tak›lana kadar transkütan
pacemaker hastaya uygulanabilir. Bu nedenle transkutan
pacemaker hastan›n yak›n›nda bulundurulmal›d›r. Transkutan
pacemaker geçici bir uygulamad›r.
• Elektrolit dengesizlikleri (hipopotasemi, hiperpotasemi,
hipokalsemi, hiperkalsemi, hipomagnezemi)
• ‹laçlar (özellikle AV nodal iletimini uzatan dijital, beta-bloker,
kalsiyum kanal blokeri ve di¤er kalp at›m h›z›n› azaltan
antiaritmik ilaçlar)
• Dijital intoksikasyonu
• Kr onik kalp hastal›klar› veya kardiyomiyopatiler
• Birinci derece AV blo¤u olan hastalarda AV iletimini azaltma
etkisi ile PR aral›¤›nda uzamaya sebep olabilmesi aç›s›ndan
dijital ilaçlar ve negatif dromotrop etkisi nedeniyle de beta
bloker ilaçlar dikkatli kullan›lmal›d›r.[2,7,13]
• Akut romatizmal atefl
• Kardiyak cerrahi operasyonlar ve yaflanan komplikasyonlar
Tedavisi
Birinci derece AV blok acil müdahale edilmesi gereken bir durum
de¤ildir. Nadir olarak baz› semptomlara sebep olur ve genellikle
bir tedavi gerektirmez. Yetiflkin hastalarda, bu duruma efllik
eden hastal›klar da dikkate al›nmal›d›r.[5,8]
KAYNAKLAR
1. Morton F Arnsdorf, MD (1994). First degree atrioventricular block.
http://cmbi.bjmu.edu.cn/uptodate/cardiac%20arrhythmias/Conduction
%20disturbances/First%20degree%20atrioventricular%20block.htm,
(Access date: February 3, 2011).
• Hastada PR mesafesi 0.30 sn üzerinde ise hasta hastaneye
yat›r›larak takip edilmelidir.
2. Bad›r A. Bradiaritmiler. ‹çinde: Bad›r A, Türkmen E, editör.
Elektrokardiyografi, EKG analizi aritmilerin tan› ve tedavisi. ‹stanbul:
Özlem Grafik Matbaac›l›k; 2002. s. 106-8.
• Hasta, ABCDE ad›mlar› ile bradikardi aç›s›ndan
de¤erlendirilmeli, oksijen deste¤i sa¤lanmal› ve IV damar yolu
aç›lmal›d›r. Monitörizasyon sa¤lanarak kan bas›nc›, SpO2 ve
ritim takibi yap›lmal› ve 12 derivasyonlu EKG kayd›
yap›lmal›d›r.
3. Uçak D. Uyar› iletimi bozukluklar›. Elektrokardiyografi. 7. Bask›. ‹stanbul:
Nobel T›p Kitabevleri; 2005. s. 203-4.
4. Bad›r A. Klinik Cep Kitab›. Elektorkardiyografi. 1. bas›m. ‹stanbul:
Hiperlink Yay›nlar›; 2008. s. 55
5. American Heart Association, (2008). First-Degree Heart Block (for
Professionals). http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=43
(Access date: February 3, 2011).
• Geri dönüflümlü olan potansiyel nedenler saptanmal› ve tedavi
edilmelidir (örn. elektrolit dengesizlikleri vb.).
6. Rubery B, Sanders WE. Bradiaritmiler. Runge MS, Ohman M. Ed. Bu¤day,
M.S. Netter’in Kardiyolojisi. ‹stanbul: Nobel T›p Kitabevi; 2008. s. 206.
7. Heper C. Aritmiler. ‹çinde: Herper C, editör. Multidisipliner kardiyoloji.
‹stanbul: Nobel & Günefl T›p Kitabevi; 2002. s. 309-10.
• Hasta, flok, senkop, miyokardiyal iskemi ve kalp yetmezli¤i
belirti ve bulgular›n›n varl›¤› aç›s›ndan de¤erlendirilmelidir.
Hastada bu belirti ve bulgular yok ise, gözlem alt›na al›nmal›
ve yak›n takip edilmelidir. QRS aral›¤› takibi düzenli olarak
yap›lmal› ve kalp ritmi dikkatlice izlenmelidir.
8. Türk Kardiyoloji Derne¤i (2002). Elektrofizyolojik çal›flma ve kateter
ablasyon uygulama k›lavuzu.
http://www.tkd.org.tr/kilavuz/k09/327a6.htm?wbnum= 1503, (Access
date: February 1, 2011).
9. Levine MD, Brown DFM. (2010). Heart block, first degree.
http://emedicine.medscape.com/article/758322-overview, (Access date:
February 2, 2011).
• Hastada düflük kalp at›m h›z› ve flok, senkop, miyokardiyal
iskemi, kalp yetmezli¤i belirti ve bulgular› var ise, atropin 500
mcg IV yol ile yap›lmal›d›r. Atropine olumlu bir yan›t
al›namad›¤›nda dozu en fazla 3 mg’a kadar tekrarlanmal›d›r.
Tedavide atropin etkisiz kald›ysa isoproterenol 5 mcg/dk ve
Adrenalin 2-10 mcg/dk tedavisine bafllanabilir. Atropin ve
isoproterenol kullan›m›, AV nodal iletimi gelifltirerek PR
aral›¤›n›n k›salt›lmas› aç›s›ndan tercih edilebilmektedir.[5,8,12]
Ancak, atropin akut koroner yetmezlik varl›¤›nda dikkatle
kullan›lmal›d›r; iskemi veya miyokard infarktüsü süresince
kalp h›z›nda art›fl olabilir, iskemiyi kötülefltirebilir veya infarktüs
bölgesinde art›fl meydana gelebilir.
10. Conover MB. Understanding electrocardiography. In: Conover MB,
editor. Atriventricular block. 8th ed. Missouri: Mosby Company; 2003.
p. 217-9.
11. Burke K, Brown EM, Eby L. Medical surgical nursing care. Caring for
clients with coronery heart disease and disrhythmas. 3rd. United States
of America: Upper Saddle River, N.J.: Pearson; 2010. p. 387.
12. National Heart Lung and Blood Inst›tute. Heart Block-Types of Heart
Block, http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/hb/hb_types.html,
(Access date: February 2, 2011).
13. European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation (2010).
Section 1. Bradicardya, http://resuscitationguidelines.articleinmotion.com/article/S0300-9572(10)00447-8/fulltext,
(Access date: February 10, 2011).
Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi 2010; 7 (3): 68-70
70