insan kaynakları yönetimi - SABİS

advertisement
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
DERS NOTLARI
e-MY Programı
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
2.HAFTA
Yrd.Doç:Dr. Tuba CANVAR KAHVECİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
e-MY Programı
İçindekiler
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
DERSİN HEDEFİ .............................................................................................................2
GİRİŞ ..............................................................................................................................2
1. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN ORGANİZASYON YAPISI İÇERİSİNDEKİ YERİ VE
İKM’NİN ORGANİZASYON YAPISI ..................................................................................2
1.1. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN ORGANİZASYON YAPISI İÇERİSİNDEKİ YERİ ..........2
1.2. İKM’NİN ORGANİZASYON YAPISI ...........................................................................5
1.3. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİCİSİNİN ÖZELLİKLERİ ...................................................6
1.4. İNSAN KAYNAKLARI MERKEZİ ÇALIŞMA İLKELERİ ....................................................8
1.5. İNSAN KAYNAKLARI MERKEZİ AMAÇLARI VE İŞLEVLERİ ...........................................9
SORULAR ..................................................................................................................... 10
KAYNAKLAR ................................................................................................................. 10
1
DERSİN HEDEFİ
Bu haftaki derste dersin tanımlı öğrenim çıktılarından birisi olan “İnsan Kaynakları
Yönetimi ile ilgili temel kavramları ve organizasyonlarını tanımak” amacıyla aşağıdaki
konular öğrenilecektir:



İnsan Kaynakları yönetiminin organizasyon içerisindeki yeri ile kendi
yapılanmasının nasıl olabileceği,
İnsan Kaynakları yöneticisinde olması gereken özelliklerin neler olduğu,
İnsan kaynakları merkezi amaçları ve işlevleri ile çalışma ilkelerinin neler
olduğu,
GİRİŞ
İşletmenin varlığının sürdürülerek geleceğe taşınması için yapılacak çalışmaların tümü
işletmenin çalışanları yani görevli insanları tarafından yapılmaktadır. Bunlar yapılırken hem
insanların verimliliklerinin arttırılması hem de işletme hedef ve amaçlarının gerçekleştirilmesi
gerekmektedir.
Bunları yapabilmek için işletmede mevcut insan kaynağının işletme organizasyonu
içinde önemli bir yere ve yapılanmaya ihtiyacı vardır. Organizasyon sağlıklı ve talebe cevap
verecek bir yapılanmada değilse bu işleri yapmak zor olacaktır. İnsan Kaynakları Yönetiminin
organizasyon içindeki yeri insan unsuruna verilen önem derecesinde değişecektir. İnsan
Kaynakları Yönetimine verilecek önem hemen her bölümde insan unsurunun çok önemli
olmasından kaynaklanmaktadır.
1. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN ORGANİZASYON YAPISI
İÇERİSİNDEKİ YERİ ve İKM’nin ORGANİZASYON YAPISI
1.1. İnsan Kaynakları Yönetiminin Organizasyon Yapısı İçerisindeki
Yeri
İnsan kaynakları yönetiminin, organizasyon içinde sağlam bir yapılanmaya sahip olmasını
gerektirmektedir. Sağlıklı ve ihtiyaca cevap verecek bir organizasyon yapısına sahip olmayan
bir kurumun, sözü edilen çalışmaları gerçekleştirmesi oldukça zordur. İnsan Kaynakları
Merkezi (İKM)’nin organizasyon yapısı içindeki yerinin diğer bir önemi ise bu merkezin
genel olarak insan unsuru ile ilgili olgu ve olayları ele almasıdır. Dolayısıyla, organizasyonun
diğer bütün birimleriyle yakından ilişki ve etkileşim halindedir.
Bir bütün olarak kurumun iyi planlamış bir organizasyon yapısına sahip olması,
gerçekleştirilen çalışmalarda karışıklık ve karmaşıklığı, görev çakışmalarını, çatışmaları,
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
Özelikle iyi düzenlenmiş bir organizasyon yapısında karmaşıklık, görev ve yetki alanı
tartışmaları, çatışma ve yönlendirme sorunları kısa sürede çözülecektir. İnsan Kaynakları
Yönetiminin her işletmeye göre farklı bir yapılanmaya gidebileceği düşünülebilir. Ancak
genellikle orta ve büyük işletme organizasyonlarında İnsan Kaynakları Müdürlüğü ve bölümü,
İnsan Kaynakları Koordinatörlüğü şeklinde yapılandırılmıştır. Küçük işletmelerde ise İnsan
Kayakları şefliği veya uzmanlığı şekli yapılandırmalara da rastlanmaktadır.
2
yöneltme, yetki ve sorumluluk gibi alanlardaki sorunları çözecektir. Aynı biçimde, İKM’nin
bir birim olarak belirgin bir organizasyon yapısının bulunması, bu yapıdaki görev, yetki ve
sorumlulukların tanımlanmış olması benzeri rahatlıkları sağlayacaktır.
İKM’nin organizasyon yapısı için ilgili kaynaklarda kesinlik kazanmış bir yapılanma
örneği yoktur. Çünkü bu yapılanma her kurumda, kurumun büyüklüğü, işlev alanı ve
yerleşmiş kültürel değerlerine göre değişebilmektedir. İKM organizasyonu bazı
kurumlarda insan kaynakları müdürlüğü, insan kaynakları bölümü veya birimi, hatta
kimi kurumlarda ise insan kaynakları koordinatörlüğü biçiminde düzenlenebilir. Bu,
kurumun büyüklüğü ve iş alanına göre değişebilmektedir. Önemli olan bu organizasyona
kurum içinde verilen isim değil, işlevdir. Kurumun iş alanı ve büyüklüğü ne olursa olsun
insan kaynakları yönetiminin işlevi birbirine çok yakındır.
Aşağıdaki şekilde orta büyüklükteki bir sanayi işletmesinde İKM’nin yeri görülmektedir.
Yönetim Kurulu
Yönetim Kur. Başk.
Genel Müdür
Pazarlama
Müd.
İnsan Kay.
Mer. Müd.
Reklam,Tanıtım,
H.İlişk.Müd.
Üretim/Hizmet
Müd.
Mali
İşler/Muh.Müd.
Ş EKİL 1.ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ BİR SANAYİ İŞLETMESİNİN ORGANİZASYON YAPISI VE İNSAN
KAYNAKLARI MERKEZİNİN YERİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
.
3
Birkaç alt kurumdan oluşan, konusunda uzmanlaşmış büyük şirketlerde İKM’nin
organizasyon içindeki yeri farklılık arz edebilir. Bu durumda aşağıda yer alan büyük hacimli
bir kuruma ilişkin organizasyon şemasında da görüldüğü gibi merkezde alt şirketlerden
bağımsız olarak kurulan insan kaynaklarının organizasyonu, gruba ya da holdinge bağlı yan
kuruluşlara da (grup şirketleri) hizmet verir. Buradaki bağımsız kuruluş niteliğindeki İKM,
grubun tüm kurumlarındaki insan kaynakları ile ilgili uzmanlık bilgileri sunar. Her kurumun
kendi içinde ayrıca bir İKM bulunmasında da yarar vardır. Yan kuruluşların ya da alt
şirketlerin İKM’leri matriks organizasyon mantığı ile hem kendi kurumundaki yöneticilere
hem de şirketler grubunun merkezinde yer alan insan kaynaklarına bağlıdır.
Holding Yönetim Kurulu
Yönetim Kur. Başk.
Genel Koordinatör








A Üretim A.Ş.
Genel Müdür
B. Üretim A.Ş.
Genel Müdür
Mali işler koordinatörlüğü
Satın alma koordinatörlüğü
İnsan kaynakları koordinatörlüğü
Halkla ilişkiler koordinatörlüğü
Bilgi sistem koordinatörlüğü
Stratejik planlama müdürlüğü
Denetim müdürlüğü
Danışmanlar
C. Pazarlama A.Ş.
Genel Müdür
D….
Genel Müdür
E…
Genel Müdür
Üretim
Md.
Pazarlam
a Md.
İK Md.
Ş EKİL 2.BİR HOLDİNG VEYA ŞİRKETLER GRUBUNUN YAPILANMASINDA İNSAN KAYNAKLARININ
YERİ.
Holding ya da şirketler grubu şeklideki yapılanmada, bağlı bulunduğu şirketler
grubunun merkezinde yer alan insan kaynakları organizasyonu, grubun genelde insan
kaynakları sorunlarını ele alır ve özellikle yönetici kademelerine yönelik kariyer
planlamalarını, ödül sistemini, eğitim, geliştirme ve benzeri çalışmalarını gerçekleştirir.
Küçük kurumlarda insan kaynakları yönetiminin organizasyon yapısı içinde daha
sınırlı bir yer tutacağı açıktır. Bu tür kurumlarda çoğu zaman insan kaynakları ile ilgili
bağımsız bir birim ihtiyacı yoktur. Ancak insan kaynakları ile ilgili işleri yürütmek amacıyla
bir uzmana gereksinim vardır. İnsan kaynakları yöneticisi ya da insan kaynakları uzmanı
olarak görevlendirilecek kişi, orta ve büyük kurumlardaki insan kaynakları merkezlerinin
yürüttüğü çalışmaların gerekli olan kısımlarını gerçekleştirmeye çalışır. Küçük kurumlardaki
insan kaynakları yöneticisinin rolü ve işlevleri büyüktür. Bu rol, bazen danışmanlık
fonksiyonunu da içerir. Çünkü insan kaynakları yöneticisi bir bütün olarak kurumun
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
Muhasebe
Md.
4
çalışanlarının ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlarken, diğer yandan kurumda verimliliği
sağlamak durumundadır. Dolayısıyla, kurum yöneticisinin en yakın çalışma arkadaşı, insan
kaynakları yöneticisi olabilmektedir.
1.2. İKM’nin Organizasyon Ya pısı
İnsan kaynaklarının, genel organizasyon yapısı içindeki yeri kadar, birim olarak kendi
içindeki yapısı da önemlidir. Nitekim bu yapılanma, gerçekleştirilecek çalışmaların başarıya
ulaşmasını sağlayacaktır. Aşağıda orta büyüklükteki bir kurumun İKM’nin organizasyon
yapısı konusunda iki model görülmektedir.
İKM Yön.
İK Komisyonu
Bilgi Bankaları
Danışmanlar
Hukuk Danışmanı
Profesyonel Danış.Şirk.
Sağlık ve
Sosyal
Hizm.
Birimi
Personel
Takip Birimi
İstatistik
ve Arşiv
Birimi
Ş EKİL 3.İKM’ NİN
Eğitim ve
Geliştirme
Birimi
Psikotekn
ik Uyg.
Birimi
Kariyer
Planlama
sı Birimi
ORGANİZASYON YAP ISI MODELİ -1.
Bilgi Bankaları
Profesyonel
Danış.Şirk.
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
Personel Takip
ve İdari İşl.
5
Psikoteknik Uyg.
İstatistik ve
Arşiv
Hukuk
Danışmanı
İKM Yön.
Performans
Değerleme ve
Kariyer Planlama
Eğitim ve
Geliştirme
Sosyal Etkinlikler
Birimi
Ş EKİL 4. İKM' NİN
Danışmanlar
İK Komisyonu
ORGANİZASYON YAP ISI MODELİ -2.
Organizasyon yapısını içeren şekilde de görüldüğü gibi İKM’nin aldığı danışmanlık
hizmetleri oldukça fazladır. Bunun başlıca nedeni, insanın en değerli kaynak olması ve insana
ilişkin kararların elden geldiğince dikkatli verilmesi gereğidir. Dikkat edildiği gibi İKM
organizasyon şeması için iki model verilmiştir. Bunlardan birincisi alışılagelmiş organizasyon
şemasıdır. Yapının daha rahat anlaşılması bakımından bu model yardımcı olmaktadır. İkinci
şekil ise İKM’nin uygulamadaki çalışma şeklini içermektedir.
İKM organizasyonu genelde bütün kurumun organizasyon yapısının bir parçası ve
uzantısıdır. Dolayısıyla tek başına İKM organizasyonun iyi planlanması gerekli, ama yeterli
değildir. Sosyal bir organizasyon olan kurumun yapı, teknoloji, ortam ve insan kaynağı
ile bir bütün oluşturması gereklidir.
1.3. İnsan Kaynakları Yöneticisinin Özellikleri
1. Kişilik Özellikleri: Hangi alanda olursa olsun; bütün yöneticiler için yönetsel süreci
etkileyen başlıca unsur; kişilik özellikleridir. İnsan kaynaklan yöneticisinin işi, sürekli
olarak insanlarla ilgili olduğundan kişilik özellikleri çok daha önemlidir. İnsan kaynakları yöneticisinin rahat ancak girişken, kendisini geliştirmeye eğilimli, başarı
güdüsü yüksek, rahat iletişim kurabilen ve benzeri kişilik özelliklerine sahip olması
gereklidir. Sürekli olarak insanları, değerlendirme durumunda olacağından, herhangi
bir takıntının olmaması son derecede önemlidir.
Çünkü insanlara ya da insan ilişkilerine ilişkin bir takıntısı olduğunda,
değerlendirmesi objektif olmayacaktır. Nitekim yöneticilere ilişkin son çalışmalar, sıkı
denetim taraftarı, klasik otorite ve kontrol eğiliminin değil, çok yönlü olabilme, birçok
rolü oynayabilme ve takım çalışması eğiliminin günümüz yöneticisinin başarısında
etkili olduğunu belirlemiştir.
Diğer yandan agresif olmaması, rahat geçinen, insanları idare etmeyi bilen,
empati sahibi bir kişi olması gereklidir.
 Girişken
 Kendini Geliştirme Açık
 Dışa Dönük
 Yüksek Başarı Güdüsü
 İletişime Açık
 Empati Özelliği Gelişmiş
 Çalışma Disiplini Yerleşmiş
2. Zihinsel Özellikler: Zihinsel özellikler bakımından insan kaynaklan yöneticisinin
yüksek düzeyde bir analiz, sentez ve muhakeme gücüne sahip olması gereklidir.
Özellikle olaylar arasındaki bağlantıyı, sebep-sonuç ilişkilerini rahatlıkla kavrayabilen
ve hafızasına güvenebilen birisi olmalıdır. Diğer yandan, kısa zamanda farklı
çözümleri üretebilen, bakış açısını kolayca değiştirebilen bir zihinsel potansiyele ve
üretkenliğe sahip olması gereklidir.
 Analiz ve Sentez Yeteneği
 Muhakeme Yeteneği
 Hafıza
 Yeni Fikirler Üretme
 Farklı Bakış Açıları
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
İnsan kaynakları yöneticisinin sahip olması gereken özellikler şu şekilde özetlenebilir:
6

Güçlü Sezgiler
3. İletişim Özelliği: İnsan kaynakları yöneticisi aynı zamanda bir iletişim lideridir,
iletişim kurma, bir yatkınlık olarak kişilik özelliklerini bir beceri olarak zihinsel
özellikleri yakından ilgilendirmektedir. Bir bütün olarak, organizasyon içinde insan
kaynakları yöneticisinin en önemli rolü, iletişim kurma özelliğidir. İnsan kaynakları
yöneticisi, gerektiğinde çatışan iki birim müdürünün aralarındaki sorunu
konuşmalarına, sağlıklı bir iletişim kurmalarına yardımcı olur. Gerektiğinde herhangi
bir ailevi sorunundan dolayı iş verimi düşen işgören ile iletişim kurarak, onu anlamaya
çalışarak, onu dinleyerek sorunun çözümüne katkıda bulunur. İnsan kaynakları
yöneticisi jest, mimik, hal, hareket, tavır, tutum ve davranışları ile iletişime acık
olduğu mesajını sürekli olarak vermelidir.
 Dinleme Becerisi
 İletişim Kurma Becerisi
 Olumlu Jest ve Mimikler
 İnsanlara Yönelik Olumlu Tutum
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
4. Liderlik: İnsan kaynakları yöneticisinin temel ve belirleyici özelliklerinden birisi
liderliktir. Liderliğin, yöneticilikle aynı şey olmadığı bilinen bir gerçektir. Diğer bir
ifade ile her yöneticinin lider olduğu söylenemez. Nitekim liderliğin bir pozisyon
değil, bir süreç olduğu belirtilmiştir. İnsan kaynakları yönetimi, dinamik ve çok sık
karar verme davranışını gerektiren bir yönetim alanıdır. Dolayısıyla İKM yöneticisinin
liderlik özelliklerini taşıması büyük avantajlar sağlayacaktır. İnsan kaynakları
yöneticisinin liderlik rolü ile çalışanlarını çok daha iyi motive edebileceği ve insan
kaynakları ile ilgili olgu ve olayları, sorunları önceden sezebileceği ve gerekli
önlemleri alabileceği bilinmektedir.
 Ast-Üst İlişkilerine Duyarlılık
 İnsanları Etkileme Gücü
 İnsanları Sürükleyebilme Becerisi
 Yönlendirme Becerisi
 Koordinasyon Becerisi
7
5. Eğitim ve Sürekli Gelişme: İnsan kaynakları yöneticisinin en önemli
özelliklerinden birisi, sürekli ve sistemli olarak kendisini yenilemesi, kendi
öğrenme sorumluluğunu yüklenmesi, öğrenme arayışında olması kısacası hayat
boyu öğrenmeyi alışkanlık haline getirmesidir. İnsan kaynakları yöneticisi, eğitim
ve kendini geliştirme amaçlı etkinliklere katılım konusunda öncülük rolü oynar.
Çalışanlar için çeşitli eğitim ve geliştirme programlarının başlatılmasını sağlamaya
çalışır. İnsan kaynakları yöneticisi alanında en az lisansüstünde bir eğitim almış
olmalıdır. Nihayet büyük bir hızla gerçekleşen bilgi artışını izleyecek güç ve
kendini geliştirme çabasına sahip olmalıdır.
 Alanında Gerekli Eğitimi Almış
 Alanında Bilgili ve Beceri Sahibi
 Gelişme İsteği
 Hayat Boyu Eğitim Anlayışını Edinmiş
 Sürekli Öğrenen Bilgi İnsanı
 Yeni Teknik ve Sosyal Gelişmeler Duyarlı
6. Ahlâk ve Moral Değer: İnsan kaynakları yöneticisi işlerinde açık, ilişkilerinde
güvenilir ve dürüst olmalıdır. Kısacası ahlak ve moral düzeyinin yüksek olması
son derece gereklidir. Ayrıca, yöneticinin, kararlarında kurum önceliğine, kendi
bireysel tercihlerinin önünde yer vermesi gereklidir.
 Toplumsal Değerlere Duyarlı Olma
 Güvenilir, Dürüst
 Sır Saklama Alışkanlığı
 Objektif ve Tarafsızlık
 İşe İlişkin Kararlarda Kurum Önceliğine Kendi Bireysel Tercihlerinin Önünde Yer
Vermek
7. Soru Sormak: İnsan kaynakları yöneticisinin sahip olması gereken bireysel özellikler
arasında sorgulayıcı olması, çok soru sorması yanında zihinsel süreçlerindeki
etkinliğinin güçlü olması da vurgulanmalıdır. En başta kendine soru sormayan kişi,
başkasına da soru soramaz, derin, düşünme, üretme ve yaratıcılık zeminini
yakalayamaz. Dolayısıyla yönetici, en çok soru soran, merak eden, olayların neden ve
niçinlerini bilen bir anlayışa ve alışkanlığa sahip olmalıdır.
 Sorgulayıcı Olma Alışkanlığı
 Hissetme-Düşünme-Uygulama-Değerlendirme Süreçlerinin ve Etkileşimlerinin
Farkında Olma
 Kendisine Soru Sorabilme
 Meraklı Olma
1.4. İnsan Kaynakları Merkezi Çalışma İlkeleri
A. İnsana Saygı: İşe başvuran adayların seçimi, onlarla görüşme yapılması, eğitim
çalışmaları, performans değerlemesi, terfi ve benzeri kararların hepsi kişilerin
hayatlarını yakından ilgilendiren ve hatta değiştiren kararlardır. İnsana ilişkin bütün bu
işlerde, kararlarda, çalışmalarda insana saygının temel esas olarak benimsemesi,
çalışma koşullarının vazgeçilmez bir kuralıdır. Kısacası, insan kaynakları yönetiminin
var olma nedeni insana saygıdır. Çünkü İKM’de yapılan çalışmaların tamamı insana
yöneliktir.
B. Tarafsızlık: Tarafsız olma ve işe uygunluk, insan kaynakları yönetiminin “olmazsa
olmaz” çalışma ilkelerindendir. İKM çalışmaları, bir anlam da sürekli olarak insanları
değerlendirme ve yönlendirmeyi içerir. Bu işler sırasında, merkezin kişileri tarafsız
biçimde değerlendirmesi, gerekliliğin ötesinde zorunluluktur. Bu konudaki en küçük
güvensizlik belirtisi, İKM’nin çalışmalarını sekteye uğratır.
C. Kurum Önceliği: İKM’nin iş akışında kurum önceliği belirleyici bir ilke ve kriter
olarak önem kazanır. Çalışma ne olursa olsun amaç kurumun ihtiyacı ve kurumun
önceliğidir. İnsan kaynağına ilişkin kararlarda yöneticilerin bireysel görüşleri değil,
kurumun görüşü, kurumun önceliği ön planda olmalıdır.
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
İKM’nin çalışmalarını yönlendiren çeşitli ilkelerden söz edilebilir. Bu ilkeler şöyle
özetlenebilir:
8
D. Gizlilik: İKM, elemanların performans değerlemelerini izler, arşivler, iş başvuruların
değerlendirilmesini sağlar, gerekli duyuruları yapar, bütün bu çalışmaların gizli
olmayıp ilgililere bilgi sızdırılması halinde çalışmaların güvenliği zedelenmiş
olacaktır. Gizlilik ilkesi, kurum içinde korunması gerektiği gibi kurumun dışı ile
ilişkilerde de önem kazanır.
E. Bilgilendirme: Gizlilik ilkesine eşlik etmesi gereken bir ilkedir. Çalışanlar
performans değerlemesi, terfi koşulları, ödüllendirme koşulları ve benzeri süreçlerin
işleyişi hakkında yeterli bilgi sahibi olmalıdır. Çünkü sistemin bilinmemesi sürecin
anlaşılamaması kişilerde sıkıntıya yol açacaktır. Bu konuda çalışanlar İKM’den
kolaylıkla açıklayıcı bilgiler alabilmelidir.
F. Disiplin: İKM çalışmalarının amaçlarına ulaşması için gerekli bir uygulama ilkesidir.
İKM çalışmaları, çoğunlukla zamana karşı yapılmak zorundadır. Diğer yandan
İKM’de çok fazla bilgi akışı söz konusudur. Örneğin, bir eleman alımı için yüzlerce
başvuru yapılmış olabilir. Bütün bu adaylara ilişkin bilgilerin değerlendirilmesi ve
uygun adaylarla görüşme süreçleri de yoğun bir bilgi akışını gerektirir. Bu bilgi
akışının belirli bir sistematik ve disiplin içinde yapılması gereklidir. Gerekli bilgi
akışının sağlanabilmesi için İKM’nin disiplinli çalışması ve özellikle gerekli altyapıya
sahip olması şarttır.
G. Bilimsellik: İKM çalışmalarının dayanağını oluşturan başlıca güç bilimsellik
olmalıdır. Bilimsellik insan kaynakları yönetimi çalışmalarını yönlendiren ve
belirleyen önemli bir ilkedir. İKM’deki eleman seçiminden performans
belirlenmesine, psikoteknik uygulamalardan, örgütsel kültürün pekişmesine ilişkin
çalışmalara kadar bütün uygulamaların bilimsel ilkelere, araştırma verilerine
dayanması gereklidir. Aksi durumda, yapılan her çalışmanın tartışılması, şüphe ile
karşılanması söz konusu olur ki bu istenen bir durum değildir.
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
1.5. İnsan Kaynakları Merkezi Amaçları ve İşlevleri
9
İKM’nin amaçlarının herhangi bir birimin amaçlarına göre daha çok yönlü ve karmaşık
olduğu söylenebilir. Çünkü İKM’nin uğraş alanı insandır, işin karmaşık oluşu, insanın en
gelişmiş canlı olarak karmaşık olmasından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla İKM’nin amaçları
da çok yönlüdür. Her şeyden önce İKM bir yaklaşım olarak insan kaynakları yönetiminin
genel amaçlarına hizmet eder. Diğer bir ifade ile İKM, insan kaynakları yönetiminin bundan
önceki bölümde belirtilen amaçlarına ulaşmasını sağlamaya çalışır. Bu genel amaçların
yanında İKM, organizasyonun bir birim olarak uygulamaya yönelik amaçlara sahiptir.
İKM’nin amaçları şunlardır:






Organizasyonun amaçlarına ulaştırılması,
Çalışanların ihtiyaçlarının karşılanması,
Organizasyon yapısına yönelik çalışmalar,
Eleman seçimi sürecinin gerçekleştirilmesi,
Çalışanların eğitim ve gelişme ihtiyaçlarının karşılanması,
Başarı-performans değerleme ve kariyer geliştirme,






Arzulanan örgütsel iklim ve uygun çalışma ortamının hazırlanması,
Organizasyon geliştirme ve organizasyonun verimliliğinin artırılması,
Uyumlaştırma: İnsan kaynağına ilişkin çalışmaların çözümlenmesi,-çatışma
yönetimi,
İnsan kaynağına yatırım,
Moral, ücret ve ödül yönetimi,
Amaçlara göre yönetim.
SORULAR
1. İnsan Kaynakları Yönetiminin organizasyon yapısı içerisindeki yeri örgütlerin
büyüklüklerine göre nasıl değişmektedir?
2. Bildiğiniz bir kurumu inceleyerek, İKM’nin organizasyon yapısı içindeki yerini ve
kendi içindeki organizasyon yapısının belirleyiniz.
3. İKM’nin yapısı, çalışma biçimi ve yararları nelerdir?
4. İKM yöneticiliğini üstlenecek bireyin, diğer herhangi bir yöneticiden ayırt edici ne
gibi özelliklere sahip olması gereklidir?
5. Size göre İKM’nin en önemli çalışma ilkelerinden iki tanesini açıklayınız.
6. İKM çalışanlarından “kurum önceliği” kavramının anlamı ve önemini belirtiniz.
7. İKM’nin amaçlarını kendinize göre önem sırasına koyarak belirtiniz.
8. İki birim arasında yaşanan insan ilişkilerine yönelik bir problemi çözüm girişimi,
İKM’nin hangi amacını içerir, açıklayınız.
1. Fındıkçı İ., İnsan Kaynakları Yönetimi, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd.Şti., 7.Baskı,
İstanbul 2009.
2. Gök S., 21.Yüzyılda İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Basım Yayım Dağıtım
A.Ş.,1.Baskı, İstanbul 2006.
3. Sabuncuoğlu Z., İnsan Kaynakları Yönetimi, Ezgi Kitabevi Yayınları, 1.Baskı, Bursa
2000.
4. Etçioğlu E., İnsan Kaynakları Yönetimi Ders Notları, Sakarya Üniversitesi, eMühendislik Yönetimi Tezsiz Yükseklisans Programı.
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ | 2.HAFTA
KAYNAKLAR
10
Download