HPV Aşısı Yapalım mı ? Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi 1 İmmünizasyon, temiz su kullanımından sonra, insan sağlığına yapılabilecek en önemli katkıdır İmmünizasyon, temiz su kullanımından sonra, insan sağlığına yapılabilecek en önemli katkıdır Koruyucu Sağlık Hizmetleriyle ölüm ve sakatlıklar engellendiği gibi, sağlık harcamaları da azalmaktadır. İmmünizasyon, temiz su kullanımından sonra, insan sağlığına yapılabilecek en önemli katkıdır Koruyucu Sağlık Hizmetleriyle ölüm ve sakatlıklar engellendiği gibi, sağlık harcamaları da azalmaktadır. Aşıya yapılan 1 ABD $’lık yatırım, genel sağlık harcamalarında 30 ABD $’lık azalma ve üretimin artması olarak geri dönmektedir. Ölüm1 Aşı ile korunlulabilen hastalıklardan “EPI +” Hedeflenen Hastalıklar 5.0 1 + ömür boyu sakatlık 0.6 0.3 1.0 1.2 3.2 3.0 3.7 2.1 1.0 Aşılama olmadığında gerçekleşecek ölümler (milyon) Global Programme for Vaccines & Immunization, WHO, Geneva Denk Diğer Parazitik hastalıklar HIV/CYB Sıtma RSV (0.5) Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Hib (0.38) S. pneumoniae (1.2) İshaller ve Enterik enfeksiyonlar Rotavirus (0.9) Sarı Humma 1.2 0 Tüberküloz NT 2.7 Hepatit B Kızamık Boğmaca Polio1 Difteri Çiçek Önlenen % 100 1.2 0.03 1 yılında 2008 Aşılama Ölüm Aşı ile korunlulabilen hastalıklardan 5.0 1 + ömür boyu sakatlık 0.6 0.3 1.0 1.2 3.2 3.0 3.7 2.1 1.0 Aşılama olmadığında gerçekleşecek ölümler (milyon) Global Programme for Vaccines & Immunization, WHO, Geneva Denk Diğer Parazitik hastalıklar HIV/CYB Sıtma RSV (0.5) Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Hib (0.38) S. pneumoniae (1.2) İshaller ve Enterik enfeksiyonlar Rotavirus (0.9) Sarı Humma 1.2 0 Tüberküloz NT 2.7 Hepatit B Kızamık Boğmaca Polio1 Difteri Çiçek Önlenen % 100 programlarıyla yaklaşık 2 Milyon Çocuk ölümü ile birlikte HBV’ye bağlı erişkin “EPI +” Hedeflenen Hastalıklar çağda ortaya çıkabilecek 600.000 ölüm de önlenmiştir. 1.2 0.03 1 yılında 2008 Aşılama Ölüm Aşı ile korunlulabilen hastalıklardan WHO 2009 yılında 5.0 1 + ömür boyu sakatlık 0.6 0.3 1.0 mevcut aşılarla önlenebilecek hastalıklarda halen 1.4 milyon kişinin öldüğünü bildirmektedir 1.2 3.2 3.0 3.7 2.1 1.0 Aşılama olmadığında gerçekleşecek ölümler (milyon) Global Programme for Vaccines & Immunization, WHO, Geneva Denk Diğer Parazitik hastalıklar HIV/CYB Sıtma RSV (0.5) Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Hib (0.38) Rotavirus (0.9) S. pneumoniae (1.2) İshaller ve Enterik enfeksiyonlar Kızamık: 540.000 Hib: 386.000 Boğmaca: 294.000 Tetanoz: 180.000 Difteri,Polio,Sarı Humma: 19.000. Sarı Humma 1.2 0 Tüberküloz NT 2.7 Hepatit B Kızamık Boğmaca Polio1 Difteri Çiçek Önlenen % 100 programlarıyla yaklaşık 2 Milyon Çocuk ölümü ile birlikte HBV’ye bağlı erişkin “EPI +” Hedeflenen Hastalıklar çağda ortaya çıkabilecek 600.000 ölüm de önlenmiştir. 1.2 0.03 1 yılında 2008 Aşılama Ölüm Aşı ile korunlulabilen hastalıklardan WHO 2009 yılında 1 + ömür boyu sakatlık 3.0 3.7 2.1 1.0 Aşılama olmadığında gerçekleşecek ölümler (milyon) Global Programme for Vaccines & Immunization, WHO, Geneva Denk Diğer Parazitik hastalıklar HIV/CYB Sıtma RSV (0.5) Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Hib (0.38) S. pneumoniae (1.2) Pnömokok:1.612.000 (716.000<5 yaş) Meningokok: 26.000 (10.000<5 yaş) 2.7 1.2 0.6 0.3 1.0 1.2 3.2 Rotavirus: 449.000 (402.000<5 yaş) . İshaller ve Enterik enfeksiyonlar Kızamık: 540.000 Hib: 386.000 Boğmaca: 294.000 Tetanoz: 180.000 Difteri,Polio,Sarı Humma: 19.000. Rotavirus (0.9) 2006 yılında Rotavirus, Meningokok ve Pnömokok’a bağlı 2.1 Milyon ölüm (1.1 Milyonu Çocuk) 5.0 mevcut aşılarla önlenebilecek hastalıklarda halen 1.4 milyon kişinin öldüğünü bildirmektedir Sarı Humma Hepatit B NT Tüberküloz 0 Kızamık Boğmaca Polio1 Difteri Çiçek Önlenen % 100 programlarıyla yaklaşık 2 Milyon Çocuk ölümü ile birlikte HBV’ye bağlı erişkin “EPI +” Hedeflenen Hastalıklar çağda ortaya çıkabilecek 600.000 ölüm de önlenmiştir. 1.2 0.03 Dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon kişinin hayatı aşılama ile kurtuluyor HPV Aşısı Yapalım mı ? Human Papillomavirus • Zarfsız DNA virusu…. • >200 farklı tip • ~80 tipi genital mukozayı enfekte eder. – Düşük risk (6,11, 42, 43, 44…) – Yüksek risk (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58….) HPV’nin Bulaşma Mekanizmaları • Cinsel temas – Cinsel ilişki yoluyla – Genital–genital, el–genital, oral–genital bulaşma – Penetrasyon içermeyen cinsel temas – Doğru prezervatif kullanımı riskin azaltılmasına yardımcı olabilir ancak enfeksiyona karşı tam koruma sağlamaz. • Cinsel temas dışı bulaşma yolları – Anneden yenidoğana (dikey bulaşma) – Eşyalar (örn., iç çamaşırları, cerrahi eldivenler, biyopsi forsepsi) • Bu bulaşma yolu ileri sürülmüş ancak iyi bir şekilde belgelenmemiştir; nadirdir • Enfekte bireylerin çoğu enfeksiyona yakalandıklarının farkında olmazlar ve bilmeden virusu bulaştırabilirler. 8 HPV Enfeksiyonu Hastalık Yükü Her 10 kadından 1’inde HPV enfeksiyonu mevcuttur. Cinsel olarak aktif erişkinlerin %50-80’i döneminde genital HPV enfeksiyonu geçirir. HPV enfeksiyonlarının çoğu geçicidir. Servikal neoplazi gelişimi için HPV’nin persistansı şarttır. Kuluçka süresi: 3-4 aydan 1-2 yıla dek yaşamın bir Kadınlarda Kümülatif HPV Riski 1. American Cancer Society http://www.cancer.org Revised: 11/17/2005 2. HPV Enfeksiyonları Geçici Enfeksiyonlar HPV İnfeksiyonu HPV ve Anogenital Siğiller Üst sol ve sağdaki resimler NZ DermNet’in izniyle yayınlanmıştır (www.dermnetnz.org). • Hayat boyu Genital siğil gelişiminin tahmini riski ~%10’dur • Dış genital siğiller çok bulaşıcıdır. • HPV Tip 6 ve 11 Genital siğil olgularının yaklaşık %90'ından sorumludur. • Tedavisi acı verici ve hasta için utandırıcıdır. • Rekürrens oranı değişkendir. %65’e kadar çıkar. 1. Jansen KU, Shaw AR. Annu Rev Med. 2004;55:319–331. 2. Franco EL, Villa LL, Richardson H, et al. In: Franco EL, Monsonego J, eds. Oxford, UK: Blackwell Science; 1997:14–22. 3. Tortolero-Luna G. Hematol Oncol Clin North Am. 1999;13:245–257, x. 4. Soper DE. In: Berek JS, ed. Novak’s Gynecology. 13th ed. Philadelphia, Pa: Lippincott Williams & Wilkins; 2002:453–470. HPV Enfeksiyonları Geçici Enfeksiyonlar HPV İnfeksiyonu 4-5yıl Persistan İnfeksiyon HPV tipleri ve varyantları Konakçı faktörleri: Genetik yatkınlık İmmünolojik Faktörler CIN 1 yıl CIN 2/3 İnvazif Kanser Hormonal Faktörler Uzun süreli O.Kontr. kullanımı Fazla doğum sayısı Sigara HSV-2 ve C. trachomatis Dünyada Serviks Kanseri-2012 Her yıl tanı konan kadın sayısı 528.000 Her 2 dakikada bir kadın ölüyor 1.Ferlay J. Globocan Cancer Statistics 2002. J Clin 2005;55;74-108. 2. Yang BH. Int. J. Cancer. 2004; 109: 418–424 3. Sankaranarayanan R . WHO Bulletin 2006; 79:954–62; 266.000 ölüm İnsidans 15.1/100.000 KANSER TİPİ HPV POZİTİFLİĞİ (%) Serviks kanseri >95 Anal ve perianal kanser >75 Vulvar kanser >50 Vaginal kanser >50 Penil kanser >50 Orofaringeal kanser ≈ 25 Ösefagus kanseri Cilt kanseri 10-35 50 - 80 HPV Enfeksiyonları Servikal Kanser: 0.5 milyon olgu/yıl1 Yüksek evre prekanseröz lezyonlar 10 million2 Düşük evre servikal lezyonlar: 30 milyon2 Genital siğiller: 30 milyon3 HPV infeksiyonu: 660 milyon1 1. World Health Organization, Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2005:1–38. 2. World Health Organization. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 1999:1–22. 3. World Health Organization. WHO Office of Information. WHO Features. 1990;152:1–6. 2 Enfeksiyöz Human Papillomavirus partikülü Kapsül proteinleri: L1 L2 Viral DNA Viral exterior Viral interior HPV L1 Proteini Spontan olarak VirusBenzeri Partiküllere dönüşür (VLP) VLP’lerin Yapısal Modeli L1 Monomer L1 Pentamer Virus-Benzeri Partikül 27 HPV aşısı doğal enfeksiyona göre daha fazla koruyucu antikor seviyelerine neden olur Serum cRIA Neutralizan GMT, mMU/mL Ancak, koruyucu antikor seviyeleri henüz bilinmemektedir 5000 3000 HPV 16 L1 VLP Aşısı (40 μg) Bazal HPV 16 Seropozitif ve PCR-Negative Olgular (Placebo Group) 1000 -Protokol Placebo 100 10 Aşılama 1 0 7 12 18 30 Ay cRIA = Competitive radioimmunoassay 1. Adapted from Mao C, Koutsky LA, Ault KA, et al. Obstet Gynecol. 2006;107:18–27. 42 48 HPV AŞILARI HPV AŞILARI HPV AŞILARI ETKİNLİK/ETKİLİLİK KISA VADEDE AŞI ETKİLERİ (aylar) HPV prevalansı Genital siğil insidansı ORTA VADEDE AŞI ETKİLERİ (yıllar) Yüksek dereceli servikal lezyon insidansı UZUN DÖNEM AŞI ETKİLERİ (dekadlar) HPV ilişkili kanserlerin insidans ve mortalitesi HPV AŞILARI-ETKİLİLİK AVUSTRALYA 2007 yılında okul ve doktor ofisi bazlı kız çocuklarında HPV aşılama programına başladı. Şu an 12-13 yaş kız ve erkeklerde rutin aşılama 2009 yılında 15 yaşında kız çocuklarında %64-80 aşılama oranı 2009 yılında 26 yaşına kadar olan kadınlarda catch-up kampanyası bitmiş, 2014 yılında 14-15 yaş erkekler için catch-up kampanyası HPV AŞILARI-ETKİLİLİK HPV AŞILARI-ETKİLİLİK Avustralya AŞILAMA (HPV6/11/16/18) GARDASİL 20 18 <21 Yaş (n=9,405) 21–30 Yaş (n=15,228) >30 Yaş (n=10,246) Genital Siğil Oranları (%) 16 14 12 10 8 6 4 –%72.6 –%92.6 2 0 2004 2005 KADINLAR Genital siğil insidansı. 2006 2007 2008 2009 2010 2011 YIL Ali H et al. BMJ 2013;346:f2032. HPV AŞILARI-ETKİLİLİK Avustralya AŞILAMA (HPV6/11/16/18) GARDASİL 450 Hastanede siğil tedavisi 400 350 15–24 Years 300 25–34 Years 250 35–44 Years 200 150 –%33.0 –%85.3 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Yıl KADINLAR Hastanese siğil tedavisi. Ali H et al. BMJ 2013;346:f2032. HPV AŞILARI-ETKİLİLİK Avustralya AŞILAMA (HPV6/11/16/18) GARDASİL 25 +46.4% 20 CHYLAMIDIA (%) +37.8% 15 10 +30.5% 5 <21-Yaş Kadınlar (n=9,405) <21-Yaş Heteroseksüel Erkekler (n=3,982) MSM (n=13,072) 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 YIL Chlamydia enfeksiyonu. Ali H et al. BMJ 2013;346:f2032. HPV AŞILARI-ETKİLİLİK Avustralya AŞILAMA (HPV6/11/16/18) GARDASİL Yüksek evre lezyonlar(%) 1.60 1.20 0.80 0.40 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Yıl Brotherton JM et al. Lancet. 2011;377:2085 HPV AŞILARI-ETKİLİLİK Avustralya YIL 600 500 400 300 20–21 YAŞ 200 18–19 YAŞ 100 16–17 YAŞ 0 12–15 YAŞ 200 100 0 Temmuz 2011 Ocak 2011 Temmuz 2010 Ocak 2010 Temmuz 2009 Ocak 2009 Temmuz 2008 Ocak 2008 12-21 YAŞ GRUBU Temmuz 2007 Ocak 2007 Temmuz 2006 Genital siğil insidansı 100.000’de Temmuz 2011 Ocak 2011 Temmuz 2010 Ocak 2010 Temmuz 2009 Ocak 2009 Temmuz 2008 Ocak 2008 Temmuz 2007 Ocak 2007 Temmuz 2006 Genital siğil insidansı 100.000’de HPV AŞILARI-ETKİLİLİK Danimarka 22-36+ YAŞ GRUBU 600 500 400 300 22–25 YAŞ 26–29 YAŞ 30–35 YAŞ 36+ YAŞ YIL Baandrup L et al. Sex Transm Dis 2013;40:130 HPV AŞILARI-ETKİLİLİK İSVEÇ %41 %29 %12 Kız Kız Erkek 15–19 Yaş %10 Erkek 20–24 Yaş 2007-2011 arasında GENİTAL SİĞİL değişim hızı Wikström A et al. EUROGIN Prague 2012 HPV AŞILARI-ETKİLİLİK ALMANYA Mikolajczyk RT et al. Sex Transm Dis. 2013;40:28 HPV Aşılarının Güvenilirliği-1 Bölgesel reaksiyonlar; %3-83, genellikle hafif-orta düzeyde Şişlik, ağrı, eritem ve kaşıntı Yakınmalar hafif-orta düzeydedir, 1-2 günde geriler Sistemik yan etkiler; %2-13 (plasebodan farklı değil) Anafilaksi: 0.1/100.000 Ateş, bulantı, baş dönmesi, baş ağrısı, miyalji HPV Aşılarının Güvenilirliği-2 Adolesan ve genç erişkinlerde vazovagal reaksiyon (bayılma) görülebilir. Aşı uygulananların 15 dk gözlenmesi önerilir. Venöz tromboemboli: 31 kadında bildirilmiş. Olguların %90’ında OKS kullanımı ya da tromboz öyküsü var HPV Aşıları Kontrendikasyon HPV; rutin çocukluk aşılarıyla eş zamanlı olabilir. Daha önceki aşı dozlarından sonra ciddi alerjik reaksiyon gelişen kişilere veya aşı komponentlerine karşı alerjisi olduğu bilinen kişilere HPV aşısı yapılmamalıdır Hafif enfeksiyon, ve immün süpresif ilaç dışındaki ilaç alımı; aşıya engel değil. İmmün Yetersizlikler aşıya kontrendikasyon oluşturmaz, ancak antikor yanıtları daha az. Koruyuculuk Süresi ?? • Aşılama sonrası antikor seviyeleri oldukça yavaş düşer. • Aşılamadan 48 hafta sonrasına kadar ölçülebilir seviyelerde kalır. • Enfekte kadınların % 50’sinde servikovajinal HPV-DNA’sının saptanmasından 10 yıl sonra bile seropozitifliğin devamı, aşılama sonrası virusla temas durumunda aşının doğal güçlendirici etki yaratabileceğini düşündürür. Uzun Dönem Koruyucu Etkiler Koruyucu etki ? Kuadrivalan aşıda en az 5 yıl Bivalan aşıda en az 8.4 yıl Rapel dozlar ? Henüz bilinmiyor Kanserin uzun dönemde geliştiği düşünülürse aşının kanser önleyici etkisinin anlaşılabilmesi bu süreden daha uzun zaman alacaktır. MacKenzie D, New Scientist, 2005. CDC, 2006. HPV Aşı Şeması HPV aşıları 6 ay içinde 3 doz şeklinde yapılır. İlk doz Kuadrivalan Aşı Şeması Bivalan Aşı Şeması Bazal 0.ay Bazal 0.ay İkinci Doz 2. ay 1. ay Rapel Doz 6.ay 6.ay Teşekkürler. 49