KimyaKongreleri.org

1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
Tuber aestivum ve Calvatia giganteaMantarlarının Serbest Amino
Asitİçeriğinin UPLC-MS/MS Cihazı ile Belirlenmesi
İbrahim Kıvrak, Mansur Harmandar
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Fakültesi Kimya Bölümü, Kötekli / MUĞLA
ikivrak@mu.edu.tr
Mantarlar insanlık tarihi açısından büyük öneme sahiptirler. Ekosistemin önemli bir parçasıdır.
Mantarlarla ilgili sistematik çalışmalar 250 yıllık bir geçmişe dayansa da, bazılarının özellikleri
yüzyıllardır bilinmektedir[1]. Dünya çapında tıbbi amaçla kullanımı yaygındır. Mantarlar tüm esansiyel
amino asitleri içerirler. Cysteine ve methionine gibi sülfür içeren amino asitlerde sınırlayıcıdırlar [2,3].
Proteinlerin yapısını oluşturan 20 amino asit arasında 10 tanesi temel amino asitler olarak adlandırılır.
Bu amino asitler insan vücudu tarafından ihtiyacı karşılayacak düzeyde sentezlenemedikleri için
dışarıdan beslenme yoluyla alımları zorunludur. Sistein, tirozin, histidin ve arjinin çocuklar için yarı
zaruri aminoasitler olarak kabul edilmektedirler çünkü bunların sentezlenmesini yürüten metabolik
reaksiyonlar çocuklarda tam olarak gelişmemiştir.
Günümüzde kullanılan mantarların keşfedilmemiş ve denenmemiş türler dahil sadece %5’i
kullanılmaktadır, hala binlercesi üzerinde çalışılma yapılmamıştır. Hatta hali hazırda bilinen türler
arasında detaylı bir şekilde araştırılan mantar sayısı çok azdır. Ülkemizde doğal olarak yetişen,
yenilebilir ve ticari potansiyeli olan Tuber aestivum ve Calvatia gigantea mantarlarının serbest amino
asit içeriği araştırılmıştır.
Liyofilizatör ve sıvı azot ile kurutulan ve parçalanan mantar örneklerinden 1 g alınarak 10mL %1’lik
formik asit içeren %20’lik methanol (v/v) çözeltisi ile ekstrakte edildi. 5 dakika 40C’de 10.000rpm’de
santrifüjlendi. Daha sonra 0.2µm filtreden süzülerek cihaza enjekte edildi. Buna göre Tuber
aestivum’da Leucine (5.77mg/100g), Valine (5.22mg/100g), Isoleucine (5.00mg/100g), Calvatia
gigantea’da ise Tryptophan (3.06mg/100g), Isoleucine (2.84mg/100g) ve Valine (5.22mg/100g) amino
asitlerine rastlanılmıştır.
Kaynaklar:
1. Chang S.-T., Miles P.G. Medicinal Effect, and Environmental Impact, 2nd Ed. CRC Press, Boca
Raton, FL, USA, 2004.
2. Breene W. Journal Of Food Protection, 53, 883–894, 1990.
3. Chang S. T. Handbook of applied mycology,New York: Marcel Dekker, 1991.
KimyaKongreleri.org