«GÜVENCE» NEDĠR? «Güvenceli yaşamak» deyince ne anlıyoruz? BĠR KADININ G Ü V E N C E L Ġ YA ġ A M A S I N D A N N E A N L I YO R U Z ? SAĞLIK HAKKINA SAHĠP OLMAK? EĞĠTĠM HAKKINA SAHĠP OLMAK? BARINMA HAKKINA SAHĠP OLMAK? ġĠDDET GÖRMEMEK? EMEKLĠLĠK HAKKINA SAHĠP OLMAK? DÜZENLĠ GELĠRE SAHĠP OLMAK? S O S YA L G Ü V E N C E N E D Ġ R ? Herkesin kâr amacı gütmeyen bir hizmet olarak, sağlık koruma garantisi ve annelik, babalık, hastalık, sakatlık, felaket, engellilik, özel ihtiyaçlar, mesleki riskler, istihdam, iĢsizlik, yaĢlılık,dulluk, yetimlik, aile hayatı ve konut gibi sosyal önlem gerektiren konulara karĢı sosyal güvenliğe sahip olma hakkı vardır. ġ U A N D A S O S YA L G Ü V E N C E K A P S A M I N D A OLMAK ĠÇĠN NE GEREKĠR? HALĠ HAZIRDA ÇALIġIYOR OLMAK BELĠRLĠ BĠR ĠġTEN EMEKLĠ OLMAK EVLĠ OLMAK-KOCANIN HAKLARINDAN FAYDALANMAK 18 YAġINDAN KÜÇÜK KIZ ÇOCUKLARI (18 YAġ ĠTĠBARĠYLE ARTIK ANNE-BABA PRĠM YATIRMAK ZORUNDA... EVLENDĠRMEK DAHA KARLI) HER ĠKĠ KADıNDAN BIRI GÜVENCESIZ ÇALIġIYOR-YAġIYOR! ÇALIġAN KADINLARIN YÜZDE 58'i KAYIT DIġI ÇALIġIYOR! YANĠ GÜVENCE KAPSAMI DIġINDA! ya da; ÜCRET YA DA YEVMĠYE KARġILIĞI ÇALIġAN HER DÖRT KADINDAN BĠRĠ KAYIT DIġI ÇALIġIYOR! HER ĠKĠ KADıNDAN BIRI GÜVENCESIZ ÇALIġIYOR-YAġIYOR! Ücretsiz aile iĢçisi olarak çalıĢan kadınların yüzde 94'ü de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluĢuna kayıtlı değil. P E K Ġ YA Ç A L I ġ M AYA N L A R ? «ÇALIġMAYAN KADINLAR-EV KADINLARI PARA EDECEK BĠR DEĞER ÜRETMEZLER BU BAKIMDAN DA SOSYAL GÜVENCE KAPSAMINDA OLMAYI HAK ETMEZLER.» FĠKRĠ HAKKINDA NE DÜġÜNÜYORUZ? YANLIġTIR ÇÜNKÜ KADINLARIN EVDE YAPTIKLARI Ġġ; KARġILIĞI TAM OLARAK PARAYLA ĠFADE EDĠLEMEYECEK KADAR «DEĞERLĠDĠR». YANLıġTıR ÇAMAġIR YIKAMAK BULAġIK YIKAMAK ÜTÜ YAPMAK YEMEK YAPMAK ÇOCUKLARIN BAKIMI YAġLILARIN BAKIMI EVĠN DÜZENLĠ OLARAK TEMĠZLENMESĠ YANLıġTıR PEKĠ KADINLAR BU ĠġLERĠN KARġILIĞINDA NE BEKLER? PARA? TEġEKKÜR? ġEVKAT-SEVGĠ? HĠÇBĠRĠ? KARġILIKSIZ EMEK KADINLARIN EVDE YAPTILARI ĠġE DEĞER BĠÇĠLMEZ. DEĞERSĠZ OLDUĞU ĠÇĠN DEĞĠL; KADINLARA BU ĠġLERĠN ZATEN ONLARIN DOĞAL ĠġĠYMĠġ GĠBĠ GÖSTERĠLMESĠ ERKEKLERĠN, PATRONLARIN, HÜKÜMETLERĠN ĠġĠNE GELĠR. ÇÜNKÜ; ERKEKLER EVDE SORUMLULUK ALMAMIġ OLURLAR, ÜCRETĠNĠ ÖDEMEDĠKLERĠ BĠR «HĠZMETÇĠ» BÜTÜN ĠġLERĠ KENDĠSĠ YAPMAKTADIR. PATRONLAR ÇALIġANLARININ BĠR SONRAKĠ GÜNE HAZIRLANMASI ĠÇĠN MASRAF YAPMAK ZORUNDA KALMAZLAR, NASILSA KADINLAR VARDIR. ÇÜNKÜ; HÜKÜMETLER EĞĠTĠM-SAĞLIK-BARINMA-KREġ-YAġLI BAKIMI GĠBĠ ÇOK TEMEL TOPLUMSAL HĠZMETLERĠN BĠR KISMINI KADINLARA ÜCRETSĠZ YAPTIRABĠLMEKTEDĠRLER. OYSA; KADINLARIN SADECE SEVGĠ KARġILIĞINDA YAPTIĞI BU ĠġLERĠN SATIN ALINDIĞINDAKĠ ORTALAMA FĠYATI YAKLAġIK 1000 LĠRAYI BULMAKTADIR. O ZAMAN; EĞER SOSYAL GÜVENCE KAPSAMINDA OLMAK ĠÇĠN TOPLUMSAL DEĞER ÜRETMEK GEREKĠYORSA; KADINLAR BU DEĞERĠ FAZLASIYLA ÜRETĠYOR. DEMEK KĠ KADINLARIN SOSYAL GÜVENCE HAKKINI KOCAYA-BABAYA-ÇALIġMAYA BAĞLAMAK KOCANIN-BABANIN-PATRONUN-HÜKÜMETLERĠN ĠġGÜZARLIĞIDIR EVDEKI IġÇILER Tüm dünyada kadınlar ücretsiz bakım iĢlerinin ekonomik olarak tanınması adına ücretli ve ücretsiz iĢyerlerinde kadınların yoksulluğunun üstesinden gelmek için kampanyalar yürütüyorlar. 1995’te (İngiltere’den koordine edilen) Küresel Kadın Grevi, Birleşmiş Milletleri ücretsiz işin de milli muhasebe içinde ölçülmesi ve değerlendirmesi gerektiğine ikna etti. E V K A D I N L A R I N A S O S YA L G Ü V E N C E VERĠLDĠĞĠ NEREDE GÖRÜLMÜġ? VENEZÜELLA’DA! VENEZÜELLA ANAYASASI MADDE 88: “Devlet çalıĢma hakkını tatbikatta, kadın ve erkek arasında eĢitliği garanti eder. Devlet, katma değer oluĢturan bir ekonomik zenginlik ve refah üreten etkinlik olarak ev iĢlerini tanır. Ev kadınları, yasa uyarınca sosyal güvenlikte hak sahibidirler.” SADAKA DEĞĠL HAK VENEZÜELLA ANAYASASI UYARINCA, Yoksul ev kadınları, özellikle yalnız anneler ayda yaklaşık 180$, asgari ücretin % 85’i kadar maaş alıyor. Bu bir sadaka ya da hayır işi değil. Çocuk yetiştirmek tüm topluma sosyal ve ekonomik katkı olduğuna göre devlet, kadınların evde çalışan kişiler olduğunu kabul ederek bu çalışmayı ücretlendiriyor. EVDEKĠ ĠġÇĠLER “Çocuk yetiştirmek, ütü yapmak, çamaşır yıkamak, yemek yapmak, temizlik yapmak, çocuklara bakmak, onları yönlendirmek... Kadınlar çok çalışıyorlar. Çok zor bir iş olduğu için bunlar hiçbir zaman bir iş olarak kabul edilmedi!... Şimdi devrim size öncelik veriyor, siz de işçilersiniz, siz ev kadınları, evdeki işçilersiniz”. (Chavez, (5 Şubat 2006) B Ġ Z K A D I N L A R S O S YA L G Ü V E N C E Y E SAHĠP OLSAK NE OLUR? SÜREKLĠ VE SÜREKLĠ OLARAK YAġAMI YENĠDEN ÜRETMEK ĠÇĠN HARCADIKLARI EMEĞĠN AZ DA OLSA KAġILIĞI OLUġMUġ OLUR. HĠÇBĠR GÜVENCEYE SAHĠP OLMADIKLARI ĠÇĠN DAYAK DA YESE, TACĠZE DE UĞRASA KOCASINI-BABASINI TERK EDEMEYEN KADINLARA ĠLK ADIM ĠÇĠN CESARET OLUR. B Ġ Z K A D I N L A R S O S YA L G Ü V E N C E Y E SAHĠP OLSAK NE OLUR? GÜVENCEYE SAHĠP OLAN BĠZ KADINLAR HAYATI; HEM ERKEKLER HEM KADINLAR HEM DE ÇOCUKLARIMIZ ĠÇĠN HERKESĠN EġĠT VE ÖZGÜR OLDUĞU BĠR HALE GELMESĠNDE ÖNEMLĠ BĠR ADIM ATMIġ OLURUZ. ÖYLEYSE KADINLARA SOSYAL GÜVENCE DEMEK; EŞİTLİK DEMEK ÖZGÜRLÜK DEMEK İSYAN DEMEK