19044_Hücre Sunusu

HÜCRE
Canlıların canlılık özelliği
gösteren en küçük yapı birimine
denir.
HÜCRE
olabilir
BİTKİ HÜCRESİ
olabilir
HAYVAN HÜCRESİ
HÜCRELER;çekirdek yapılarına
göre ikiye ayrılırlar.
1-PROKARYOT HÜCRE
2-ÖKARYOT HÜCRE
1-PROKARYOT HÜCRE
Bu tür hücrelerde çekirdeği ayıran zar
yoktur.Çekirdek materyali sitoplazmaya
dağılmış olarak bulunur.
 Ribozom dışında materyali yoktur.
 Bakteriler,mavi-yeşil algler prokaryot
canlılardır.

2-ÖKARYOT HÜCRE
Zarla çevrili çekirdekleri vardır.
 Her görev için özelleşmiş organelleri
bulunur.
 Protistler,mantarlar,bitkiler ve hayvanlar
ökaryot canlılardır

Prokaryot ve ökaryot hücreler
ÖKARYOT HÜCRELER
3 KISIMA AYRILIR
1-HÜCRE ZARI
2-SİTOPLAZMA
3-ÇEKİRDEK
1- HÜCRE ZARI
Canlı, esnek ve saydamdır.

Seçici geçirgendir.Bu özelliği sayesinde
hücre içine zararlı maddeleri almadığı
gibi yararlı maddeleri de dışarıya
geçirmez.Madde alış verişini kontrol
eder.Bu kontrolü porlar ve enzimler
sayesinde yapar por zar üzerinde
bulunan açıklıklara denir.

Hücreyi çepeçevre sararak dış
etkilerden korur ve ona şeklini verir.
 Çift katlı yağ tabakasıyla bu tabakalar
arasına gömülmüş proteinlerden
oluşmuştur.
 Yapısında az sayıda karbonhidrat
molekülü bulunur.

Bitki hücrelerinde hücre
zarından başka bir yapı daha
bulunmaktadır,hücre duvarı





Hücre duvarı tüm bitki hücrelerinde ,gerçek
mantar ve prokaryot canlılarda görülen bir
yapıdır.
Hücre duvarının diğer bir adı da hücre
çeperidir .
1- Hücreyi patlamaktan korur.
2-Esnek ve seçici geçirgen değildir.
3-Madde geçişi basit geçitlerle olur .
Soğan zarında hücre duvarı
SİTOPLAZMA




Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran
içerisinde organeller bulunduran sıvıdır.
Yumurta akı kıvamındadır.
Canlıdır,
Yapısında organik ve inorganik maddeler
bulundurur,Tüm hayatsal (solunum, boşaltım
sindirim vb.)faaliyetler buradaki organellerde
gerçekleşir.
Sitoplazmada bulunan
organeller
Mitokondri
 Endoplazmik
Retikulum
 Ribozom
 Koful

Sentrozom
 Lizozom
 Golgi Aygıtı
 Plastitler

MİTOKONDRİ







Sitoplazma içine dağılmıştır.
Çubuk ,iplik ,çomak şeklinde yapılardır .
Çift katlı zarla çevrilidir.
Hücre için gerekli olan enerji (ATP) burada
üretilir.Bu enerji besinlerin oksijenle yanması
sonucu oluşur.
Oksijenle solunum yapan tüm canlı hücrelerinde
bulunur.
Enerjiye fazla gerek duyan kas hücrelerinde
mitokondri sayısı fazladır.
Prokaryot hücrelerde ve memelilerin
alyuvarlarında bulunmaz.
Mitokondri
ENDOPLAZMİK RETİKULUM




Hücre zarında çekirdeğe kadar uzana
kanalcıklar sistemidir.
Yapısı hücre zarının yapısına benzer.
Hücre zarı sitoplazma ve çekirdek arasındaki
madde iletimini sağlar.
Üzerinde bulunan ribozomlarda sentezlenen
proteini hücrenin gerekli kısımlarına nakleder.
Endoplazmik retikulum
RİBOZOM




Endoplazmik Retikulum’un üzerinde ya da
sitoplazmada dağılmış olarak bulunur.
Ribozomlar her hücre içerisinde bulunan bir
organeldir .Sadece virüslerde bulunmaz.
Hücrenin en küçük organelidir.
Hücre için gerekli olan proteini sentezler.
KOFUL (vakuol)





İçi su dolu tek zarlı keseciklerdir.
Bu su içinde mineral tuzlar,şekerler,renk
maddeleri bulunur.
Sindirim ve boşaltım olayında görevlidir.
Bitki hücresinde hücre yaşlandıkça hücrenin
büyük bir bölümünü kaplar.
Kofullar hayvan hücrelerinde küçük ve çok
bitki hücrelerinde ise büyük ve az olur.
Bitki Hücresini kaplamış bir koful(vakuol)
SENTROZOM


Hücre bölünmesinde görev alır.
Birbirine dik iki sentriolden oluşmuştur.
 Bitki
hücresinde bulunmaz.
LİZOZOM



Lizozomu hücrenin öğütme makinesi olarak
tanımlayabiliriz.
Bu organelden salgılanan enzimler sayesinde
vücutta birçok "yıkma" işlemi gerçekleşir.
Lizozom enzimleri, artık işe yaramayan
hücreleri yıkıp, parçalamalarının veya bir
yapının etrafını saran zarı öğüterek
delmelerinin yanı sıra, vücutta sürekli olarak
büyümeye devam eden bazı hücreleri de
parçalarlar.
Lizozom, hücrenin enzim deposudur…


Lizozom akyuvar
hücrelerinde ise benzer,
ama daha kahramanca
bir tutum içine girer ve
mikropları parçalamayı
üstlenir.
Eğer sahip olduğu ince
zar bir sebepten dağılırsa
hücre içine yayılan
enzimler, hücreyi
yağmalar ve hücreyi
öldürür…
GOLGİ AYGITI





Golgi aygıtı, salgı yapan hücrelerde ve sinir
hücrelerinde iyi gelişmiştir.
Alyuvar ve bakteri gibi hücrelerde bulunmaz.
Golgi aygıtı lizozomların oluşmasında da
etkilidir.
Hücre zarı yapımında zar fabrikası gibi
çalışır.
Gerektiği zaman yağları depolar.

Golgi aygıtının
bozulması, salgıların
azalmasına neden olur.
Örneğin,tükürük
bezinden salgılanan
tükürüğün azalmasında
golgi aygıtı etkilidir.
Tükürüğün azalması
ağzın kurumasına
neden olur.
PLASTİTLER

Yalnızca bitki hücrelerinde bulunurlar.
Plastitler;
1-Kloroplastlar,
2-Kromoplastlar ve
3-Lökoplastlar
olmak üzere üçe ayrılır:
KLOROPLASTLAR



Kloroplastlar, yeşil renklidir, klorofil içerirler.
Bitkilere yeşil rengini bunlar verirler.
Güneş ışığı karşısında su ve karbondioksitten
organik maddeler yaparlar bu olaya karbon
özümlemesi (fotosentez) adı verilir.
Kloroplastlar
KROMOPLASTLAR



Kromoplastlar, renkli plastitlerdir.
Turuncu renkte olanlara “karoten”, sarı
renkte olanlara “ksantofil”, sarımsı kırmızı
olanlara da “likopen” denir.
Havuç ve domates gibi meyve ve sebzelerin
kendine has renklerini verirler.

Turuncu Renkli Pilastidler(Kromoplast)
Karoten Kristalı (Havuç)
LÖKOPLASTLAR



Lökoplastlar, renksizdirler.
Bitkilerin ışık görmeyen kısımlarında (kök,
yumru vb.) bulunurlar.
Nişasta depolarlar. Fotosentez sonucu oluşan
glikoz, iletim sistemi aracılığıyla depo yeri
olan lökoplastlara gelir. Burada glikoz
molekülleri birleşerek nişasta molekülleri
meydana gelir.

Lökoplastlar, renksiz plastitlerdir.
3-ÇEKİRDEK



Hücre çekirdeği, ya da nükleus, ökaryot
hücrelerin çoğunda bulunan zarla kaplı bir
organeldir.
Hücrede bölünme ,büyüme,gelişme,çoğalma
gibi tüm yaşamsal olayların kontrol edildiği
yerdir.
Genellikle hücrenin ortasına yakın bir yerde
ve küre şeklindedir.
Çekirdek dört kısımdan oluşur.
1-Çekirdek zarı; çift katlıdır.Çekirdek
ile sitoplazmayı birbirinden ayırır.Yapısı
hücre zarının yapısına benzer.
 2-Çekirdek plazması;sıvı halde ve yarı
akışkan özelliktedir.Çekirdekte bulunan
genlerin çalışması için ortam hazırlar.


Çekirdekçik;çekirdek plazmasının içinde
bulunur.Sayıları bir yada birden fazla
olabilir.Yapısında protein molekülleri ve RNA
bulundurur.

Kromatin iplikler;çekirdek içinde bulunan
ağ şeklinde,hücrenin kalıtsal özelliklerini
taşıyan yapılardır.Hücre bölünmesi sırasında
kasılıp daha sonra kalınlaşarak kromozoma
dönüşür.
Kromozomlar hücrenin kalıtsal özelliklerinin
kuşaktan kuşağa geçmesini sağlayan DNA
moleküllerini taşırlar.

Soğan zarı hücresinde çekirdek.
DNA incelemesi için mavi Hoechst boyası ile boyanmış
Ortadaki ve sağdaki hücre interfaz safhasında olduğundan
çekirdeklerinin tamamı boyalıdır. Soldaki hücre ise çekirdek
bölünmesi (mitoz) sürecindedir ve ayrılmış olan kromozomlar
gözlemlenebilir.
BİTKİ VE HAYVAN HÜCRESİ
ARASINDAKİ FARKLAR.
hayvan hücresi:
bitki hücresi:
1-hücre duvarı bulunmaz.
1-hücre duvarı bulunur
2-plastitler vardır.
2-plastitler yoktur.
3- kofullar çok ve
3-kofullar az ve küçüktür.
büyüktür.
4- lisozom ve sentrozom
4- lisozom ve
bulunur.
sentrozom bulunmaz.
5-yuvarlağa yakındır.
5-köşeli gibidir.
BİTKİ HÜCRESİ
HAYVAN HÜCRESİ
HÜCRE
1- Çekirdek
2- Kromozomlar
3- Mitokondri
4- Ribozomlar
5- Kloroplastlar
6- Kofullar
7- Endoplazmik
Retikulum
8- Hücre Zarı