maârifî nefesler

© Revak Kitabevi, 2015
Tüm hakları Revak Kitabevi’ne aittir.
Sertifika No: 23108
Revak Kitabevi: 29
Rifâîlik Serisi: 6
Maârifî Nefesler
Yayına Hazırlayan: Kahraman Özkök
ISBN: 978-605-64527-8-9
1. Baskı: Haziran, 2015
Kapak Tasarımı: Togay Kazım Ataç
Sayfa Düzeni: Revak Kitabevi
Baskı & Cilt: Step Ajans Matbaacılık Ltd. Şti.
Göztepe Mah. Bosna Cd. No:11
Mahmutbey-Bağcılar, İstanbul
Tel: 0212 446 88 46 E-mail: stepajans@stepajans.com
Matbaa Sertifika No: 12266
Besmele: “Bismillâhirrahmânirrahîm”
Seri Levhası: “Yâ Hazret-i Ebu’l Alemeyn
eş-Şeyh es-Seyyid es-Sultân Ahmed er-Rifâî”
Ön kapakta: Hattat Aziz er-Rifâî’nin bir levhası.
Arka kapakta: Fethü’l-Maârif hazretlerinin mühürü.
(Hattat Mahmud Şahin)
http://www.revakkitabevi.com
Adres: Aziz Mahmut Hüdayi Mahallesi
Tepsi Fırın Sokak. Şifa Apt. 12/3
Üsküdar, İstanbul
Tel: 0216 342 47 97 Fax: 0216 342 95 92
E-mail: info@revakkitabevi.com
MAÂRİFÎ NEFESLER
Yayına Hazırlayan
Kahraman Özkök
Revak Kitabevi
İstanbul, 2015
İçindekiler
Takdim / i
I. Hazret-i Pîri Sânî Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif
1. Âh u zârım cemâlindir göster bana Yâ Rabbenâ / 1
2. Rûz ü şeb âh eylerim ki yakdı figân âsumânı / 2
3. Arz-ı dîdâr eyleyüp hem deyuben cânımı gördüm / 3
4. Şeyhini karşuna alup dâimâ sen ana bak / 4
5. Cemâlin şem‘ine karşu bugün yanmak diler gönlüm / 5
6. Bugün murâdıma irdim murâdım var deyen gelsün / 6
7. Nûş iden sahbâ-yı aşkı bil ezel mestânedir / 7
8. Alleme’l-esmâ rumûzu mürşidin vechindedir / 8
9. Benem bir dânesi Hakk’ın benem kesretdeki vahdet / 10
10. Açılur güller gibi hem ref‘ olunca ol hicâb / 12
11. İlâhî hasret-i yâr ile çıka mı bu âhım alevi / 14
12. Gel gönül bir aşka düş kim anda ma‘şûk bir ola / 16
13. Mutlakâ esrâr-ı aşkdır ârifin dil-hânesi / 17
14. Ki mezkûrun olup vasfın ider küll ile cüz mevsûf / 18
15. Ey gönül gel sabreyle tosun Hakk’dan gayrı yârin mi var / 19
16. Bu ten tekye gönül kandîl revganı feyz fitili âh / 20
17. Nâr-ı aşka yanmayan hiç kadr ü kıymet ne bilür / 21
18. Sırr-ı Hakk’ı dem-be-dem izhâr ider bil Ma‘rifî / 22
19. Tâ ezelden ben muhabbet ile şeydâ olmuşam / 23
20. Şol zemân kim kabrimi şakk eyleyüp hayrân olsam / 24
21. Beytullâh’ı bilem dersen gidüp mürşid ile et hacc / 25
22. Ey gönül gel mahrem-i irfân olan anlar bizi / 26
23. E-yâ cânâ şehinşâhî aceb hayrân mest itdin / 27
24. Çün îmânım şâh-ı âlem oldu Muhammed Ali / 28
25. İlm-i zâhir okumağla âlimem der olmuş bir kaz / 29
26. Bin iki yüz otuz altı halk ide garbden nüfûr / 30
27. Ki meydân-ı hakîkatde görünür ol Rifâîler / 31
28. Bu cihânda hezâr günâh etmişem Yâ Rasûlallâh / 32
29. Görür ummân âlemde benim katremdedir herkes / 33
30. Senin aşkın ile Yâ Rabb bugün ben sahrâya geldim / 34
31. Şeyhin bilen kişiler gayra olmaz ihtiyâc / 35
32. Tecellî eyleyüp Allâh bana her yüzde Beytullâh / 36
33. Dervîş olan Ali sever oldu Muhammed’e yâr / 37
34. Bu âlemde görünen benim katremdedir her cân / 38
35. Bahr-i aşka dalmayan vahdeti bilmez kandedir / 39
36. Gel hey âşık murâdın bu söyleyem bir bir sana / 40
37. Bu âlî merkad-i pâke hulûs ile kılup hizmet / 41
38. Bugün gülzârı seyritdim degebilmem ne hâl oldu / 43
39. Ben sana bende olunca hiç yakînim kalmadı / 44
40. N’oldu bu gönlüm n’oldu bu gönlüm / 45
41. Kendi kendin bilmeyen dîvâneyi kim n’eylesün / 46
42. Bugün ben sicn-i agyârdan halâs oldum a Yâ Rabbî / 47
43. Ey felek yıldım bilesin vech-i âlî âfitâb / 48
44. Dilâ zıll-i dilârâdan dimâğım safâ almaz / 49
II. Ali Sâbit Efendi
1. Bir âdem âdem olmaz çün iki doğmayınca / 51
2. Bismillâh idüp vasfın görüp Kur’ân’dan öğrendim / 52
3. Şem‘-i zâtın nûrunun pervânesiyüz biz bugün / 53
4. Gene seyyâh olayım ben şu cihânda serserî / 54
5. Bi-hamdillâh tâ elestden benim zâtım Ali’dir / 55
6. Hakk’a âşık isen cânâ kul it gel Ma‘rîf’e kendin / 56
7. Gönül matlûb u maksûdun eger olmazsa ne güç / 57
8. Yâ İlâhî yine düşdü gönlüme sevdâ-yı aşk / 58
9. Vücûdum mülkünü aşk u muhabbetle harâb itdim / 59
10. Ey gönül gel sen bu yolda ahd ü mîsâk eyledin / 60
11. Ol şeyhimin sözünü ârif olmayan bilmez / 61
12. Çünki senin sözlerin söylemen kâle gelmez / 62
13. Nâr-ı firkat yakdı beni dâim anar ağlaram / 63
14. Şu cihânda halk-ı âlem tesellî alur gider / 64
15. İlhâm ile takrîr itdim suâli dügme tâc / 65
16. Eger âşık isen dervîş illallâh’ı bil dede / 66
17. Uyan gafletden ey gâfil vakit yakîndir / 67
18. Gönül zevk ü telezzüzler bula Seyyid Ma‘rifî’den / 68
19. Kutb-ı âlem mazhar-ı feyz-i etemm / 71
20. Sırr-ı Hakk’a mahrem olmak ârifin irfânıdır / 72
21. Gâh eserim yel gibi gâh akarım su gibi / 73
22. Yâ İlâhî âlem içre lûtfun itdin tercümân / 74
23. Ey gönül gel bir tesellî eyleye mürşid sana / 75
24. Cümlenin ma‘bûdu bir maksûd u matlûbu nedir / 76
25. Gönül matlûb u maksûdun eger olmazsa ne güç / 77
III. Muhammed Ma‘ârifî-i Sânî Efendi
1. Muhabbet bâdesin nûş it hakîkat sözümü gûş it / 79
2. Zâhid tevhîd-i Hakk ile bizim i‘lânımız / 80
3. Bu bir devrân-ı âlemdir gelenler hep hayâl içre / 81
4. Küntü kenz’in esrârını izhâr iden şâhım Ali / 82
5. Muhabbet bezmine her dem devâm eyle güzel cânâ / 83
6. Gönül arzû ider dâim muhibb ü âşıkân cânâ / 84
IV. Mustafâ Lûtfî Efendi
1. Zâhidâ ta‘n itme bizim tevhîdi i‘lânımız / 85
2. Hakk’ın emriyle gelmişem Hakk yoluna cân virmişem / 86
3. Ey gönül gel kıl tahammül gör ne deryâdır sabır / 87
4. Âdemoğlu ne gezersin yabânda / 88
V. Ahmed Aşkî Efendi
1. Orta yerde mahvola kibr ile kîn / 91
2. Tâ ezelden hamdü lillâh vâkıfım şükrâne men / 92
3. Rızâ bâbında âşıklar gelür illâ’ya Hû Yâ Hû / 93
4. Yine bize huzûr-ı mürşidden ki bir nidâ oldu / 94
5. Şerî‘at ilmini bildim deyenler / 95
6. Çünki vâsıl olduk ammâ fikrimiz handân içün / 96
VI. Hasan Tâsin Efendi
1. Kîş ü erkân-ı Ma‘rifî’de feyz-resân Tâsin imiş / 97
2. Zâhidâ ta‘n itme gel irfân olur Ma‘rifîler / 98
3. Benim yâr-i kadîmim Hazret-i Fethü’l-Ma‘ârif’dir / 99
VII. Ferdî Baba Efendi
1. Erenlerin ulusu Hakk Muhammed Ali’dir / 101
2. Bi-hamdi lillâh ki bildim Hakk Rasûl-i Kibriyâ’sın sen / 103
3. Kalb-i uşşâka seher bâd-ı sabâh eyler ferâh / 104
4. Uyanur kalb-i muhibbân zikr-i zikrullâh ile / 105
5. Hamdü lillâh bildim ey dil kim atam Sâbit imiş / 106
6. Açıl ol gonce dehânım Ali sultânım gelür / 107
7. Ey gönül senden mi doğdu şu‘le-i envâr-ı Hakk / 108
8. Zâhidâ gel kaçma bizden hâne-i tevhîde gel / 109
9. Gel bizi dahl itme ey nûr-i aynım Hû / 110
10. Ey gözüm nûru uyan gel câmi‘-i tevhîde gel / 111
11. Amân ey kâmiller bildirin bize / 112
12. Oldu ervâh-ı sa‘îd nâil-i maksûd ezelî / 114
13. Hamdü lillâh kıldı teşrîf hazret-i sultânımız / 117
14. Gönül sevkle nezâketle ayân Seyyid Ma‘rifî’den / 118
15. Muhibb-i hânedân-ı Hakk olan gelsün bu meydâne / 119
16. Bi-hamdillâh cihân içre gürûh-i âşıkânız biz / 120
17. Âl ü evlâd-ı Muhammed Mustafâ’sın Yâ Hüseyn / 121
18. Meded dost mâtemin câna erişsün yâr u agyârım / 123
19. Mahrem-i Hakk’ın velî her nâtıkı meşhûr olur / 126
20. Ey dirîgâ bezm-i aşka tek ü tenhâ ol da gel / 127
Lügatçe / 129
Ekler:
1. Hazret-i Fethü’l-Maârif’in türbe fotoğrafı / 145
2. Maârifî Âsitânesi türbe kısmı fotoğrafı / 146
3. Hazret-i Maârif-i Sânî’nin fotoğrafı / 147
Takdim
Allah’a hamd, Cenâb-ı Muhammed, Ali, Fâtime, Hasen,
Hüseyn ve Mehdî’ye kadar olan mâsum imâmlara
salât ve tahiyyat, pîrâna arz-ı ubûdiyet ederim.
Rifâiyye’nin Maârifiyye kolunun sahibi, Hazret-i Pîr-i
Sânî Seyyid Muhammed Fethü’l-Maârif er-Rifâî’nin mensur eseri olan Vahdetnâme, tarafımızdan Dem-i Vahdet ismi
ile neşredilmişti.1 Bu kitapta ise, Hazret-i Pîr-i Sânî’nin ve
onun silsilesinden altı halifenin manzum nutukları yer almaktadır.
Pîr-i Sânî Hazret-i Fethü’l-Maârif (1719/20 - 1824/25)
dışında, bu kitapta nutukları bulunan zevâtın isimleri şöyledir: 1) Hazret-i Maârif’in halifesi ve kendisinden sonra
Kartal’daki âsitânede post-nişînlik yapmış olan Hazret-i
Şeyh Seyyid Ali Sâbit er-Rifâî el-Maârifî (1796-1863); 2)
Hazret-i Sâbit’ten sonraki post-nişîn ve oğlu Hazret-i Şeyh
Maârif-i Sânî2 (v. 1892/93); 3) Hazret-i Pîr-i Sânî’nin halifelerinden ve Manisa Teymurcu (Demirci) Dergâhı’nın bânîsi
Bkz. Hazret-i Pîr-i Sânî Fethü’l-Maârif er-Rifâî, Dem-i Vahdet
(İstanbul: Revak Kitabevi, 2014).
2 Ma‘ârif-i Sânî Efendi’nin irtihâline düşülen tarih:
Cemâlinde hüveydâ nûr-i îmân tâ velâdetden
Ayırmazdı nigâh-ı şevkini câm-ı şehâdetden
Vedâ‘ itdi fenâya ente maksûdî deyup Hakk’a
Bu emre imtisâl itdi kemâliyle zehâdetden
Hitâb-ı irci‘î’ye oldu gerden-dâde-i münkâd
O anda ref‘-i ser itmişdi mihrâb-ı ibâdetden
Niçün itdi felek bilmem bu hâle böyle isti‘câl
Ayırdı nâ-be-hengâm zâtını yârân-ı sâdâtdan
Sirişk-i hasret ile haşre dek âh itmeyen diller
Muhakkakdır ki bî-fark anlar ecsâm-ı cemâdâtdan
Reşâd bir geldi bu târîh-i cevher çün nihân oldu
Cenâb-ı Ma‘rifî eyvâh bu sâl post-i reşâdetden
1
i
Maârifî Nefesler
Hazret-i Pîr-i Sânî
Seyyid Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif er-Rifâî
{1}
Âh u zârım cemâlindir göster bana Yâ Rabbenâ
Nûrunu fehm eyleyince4 sabrım yandı Yâ Rabbenâ
Yandı vücûdum aşk ile gece gündüz Yâ Rabbenâ
Kül oldum ben yana yana göster dîdârını5 bana
Aceb midir âşık olmak ki şol nûr-i cemâline
Kün6 kelâmındır ibtidâ7 bu âlemin îcâdına
Görünen ya ol değil mi kadîm kelâm yâ Rabbenâ
Sıfât eyledin kendine âdem deyu Yâ Rabbenâ
İsmini deyüp Muhammed cedd8 eyledin anı bana
Cümle âlem buldu ziyâ anın ile Yâ Rabbenâ
Nice sabreyleyebilsem söylemeyüp Yâ Rabbenâ
[Ki] Mecnûn yine kendine Leylâ olmuş Yâ Rabbenâ
Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif açar cümle sırrın bana
Feryâd ider Mevlâ deyu ben değülsem Yâ Rabbenâ
4
5
6
7
8
Fehm eylemek: Anlamak.
Dîdâr: Yüz, cemâl, görünüş, tecellî.
Kur’ân-ı Kerîm’de çeşitli yerlerde geçen “Kün fe-yekûn: Ol der
ve olur.” âyetine işaret edilmektedir.
İbtidâ: Başlama, başlangıç, ilk.
Cedd: Ata, dede.
1
Maârifî Nefesler
Hazret-i Şeyh Seyyid Ali Sâbit Efendi
{1}
Bir âdem âdem olmaz çün iki doğmayınca
Nice kerre doğmuşam tâ ki âdem olunca
Kâl ü kîlden261 geçmişem aşk şerâbın içmişem
Yetmiş iki kalmadı bil ki nâcî olunca
Çok çalışdım bilmedim nefsimi öldürmedim
Ben zâtımı görmedim mir’âta bakmayınca
Yerde gökde arardım sağda solda bulmadım
Öz cânımı bilmedim mürşidi bulmayınca
Ey Sâbit zâtını bil sıfâtından söyleme
Sende senlik kalmadı Ma‘ârifî olunca
261 Kâl ü kîl: Dedikodu, boş söz.
51
Maârifî Nefesler
Hazret-i Şeyh Seyyid Muhammed Ma‘ârifî-i Sânî
{1}
Muhabbet bâdesin360 nûş it hakîkat sözümü gûş it
Bu meydâna girüp cûş it di lâ ilâhe illallâh361
Bulup bir mürşid-i kâmil o zâtı kalbine dâhil
Sakın olma buna gâfil di lâ ilâhe illallâh
Şerî‘at kavlidir her ân tarîkat sırrını bul cân
Ma‘ârif sırrında mihmân di lâ ilâhe illallâh
Hakîkat bâb-ı vuslatdır kelâmı sırr-ı hikmetdir
Kamusu buna hayretdir di lâ ilâhe illallâh
Muhammed Ma‘rifî Sânî bu âlem cümleye fânî
Koma dilden bu efgânı di lâ ilâhe illallâh
360 Bâde: Şarap, içki.
361 Lâ ilâhe illallâh: Allah’tan başka ilah yoktur.
79
Maârifî Nefesler
Hazret-i Seyyid Ma‘ârifî’nin halifelerinden
Teymûrcu (Demirci) Ma‘ârifî Dergâhı bânîsi
Şeyh Seyyid Mustafâ Lutfî Efendi
{1}
Zâhidâ ta‘n itme399 bizim tevhîdi i‘lânımız
Eyle insâf gör açıkdır gün gibi meydânımız
Nokta sırrından haberdâr olmak istersen dilâ
Ma‘rifî bâbına gel gör mekteb-i irfânımız
Ger sorarsan aslımızdan vereyim size haber
Nesl-i pâk-i Mustafâ’dır dînimiz îmânımız
Bu vücûdum seb‘ası400 cânımda cânânım benim
Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif mûcid-i erkânımız
Hem tarîkatde tarîkimdir tarîk-i müstakîm401
Seyyid Ahmed er-Rifâî pîrimiz sultânımız
Derd-i aşka kim devâ isterse gelsün Lûtfi’yâ
Sunarız Kevser-i a‘zam bundadır Lokmân’ımız
399 Ta‘n etmek: Kınamak, yermek, ayıplamak.
400 Seb‘a: Yedi.
401 Tarîk-i müstakîm: Doğru yol.
85
Maârifî Nefesler
Ma‘ârifî şeyhlerinden
Teymûrcu (Demirci) Ma‘ârifî Dergâhı ikinci bânîsî
Seyyid Ahmed Aşkî Efendi
{1}
Orta yerde mahvola kibr ile kîn
Ol denizde gark ola cân ile ten
Âşık ma‘şûk [ile] çün bir harf ola
Görür kendi ma‘nîsinde harf-i dîn
Mahvola bir harf-i sûret bahr-i zât
Niteliksiz görüne ol zât-ı men
Kendüyü kendi bilür kendi görür
Bâkîsin idemezem gelmez metîn414
Sözü gitdi bu evc-i dil oldu mât
Garka vardı cism ü cânı akıl-çîn415
Kaldı ol Hayyu’l-Kadîm ü Lem-yezâl
Hem ebeddir ol hakîkat ol şîrîn
Aşk anındır Aşki’yâ ma‘şûku bil
Âhiri anda varır cümleye olur ol [dost] mu‘în416
414 Metîn: Sağlam, dayanıklı, kuvvetli.
415 Akıl-çîn: Akıl derleyen, toplayan.
416 Mu‘în: Yardım eden.
91
Maârifî Nefesler
Ma‘ârifî Âsitânesi son post-nişîni
Şeyh Seyyid Hasan Tâsin Efendi
{1}
Kîş430 ü erkân-ı Ma‘rifî’de feyz-resân431 Tâsin imiş
Gamze-i bendegânı dil-keşân432 Tâsin imiş
Vech-i pâki nûruyla rûşen olmuş dervîşân
Kalb-i uşşâka müdâm433 rûşenâ Tâsin imiş
Mazhar-ı lûtf u inâyetle vâris-i Ma‘ârif olup
Tâlibâna434 âbidâna435 dil-nişân436 Tâsin imiş
Fethü’l-Ma‘rifî Muhammed Ali Sâbit’le münîf437
Ma‘rifî-i Sânî’yle hem-dem hem-sıfât Tâsin imiş
Şânına lâyık olan medhin ider [dâimâ]
Makâm-ı âsitâne-i pîrde sâhib-i zamân Tâsin imiş
430 Kîş: Din, mezhep.
431 Feyz-resân: Feyz ulaştıran.
432 Dil-keşân: Gönül çeken.
433 Müdâm: Devamlı, sürekli.
434 Tâlibân: Tâlipler, dervişler.
435 Âbidân: Âbidler, kullar, köleler.
436 Dil-nişân: Gönül gösteren.
437 Münîf: Yüce, ulu.
97
Maârifî Nefesler
Ma‘ârifî Şeyhlerinden Kuşadası Dergâhı post-nişîni
Ferdî Baba Efendi
{1}
Erenlerin ulusu Hakk Muhammed Ali’dir
Gerçeklerin arzûsu Hakk Muhammed Ali’dir
Mürşide ver sen seni gör cemâlin ahseni446
Küntü kenz’in mazharı Hakk Muhammed Ali’dir
Dinle nushun447 nâsıhın448 var zevkine nâtıkın449
Zikri fikri âşıkın Hakk Muhammed Ali’dir
Ey[â] gözüm fehm eyle bil Hakerenler destgîr450
On iki erkân-ı Pîr Hakk Muhammed Ali’dir
446 Ahsen: En güzel.
447 Nush: Nasihat, öğüt.
448 Nâsıh: Nasihat eden.
449 Nâtık: Konuşan, söz söyleyen.
450 Destgîr: Elden tutan, yardımcı.
101
Hazret-i Fethü’l-Maârif’in türbesi, 2015
145