Hayatınızın enerjisi

Hayatınızın enerjisi
2016 Faaliyet Raporu
İçindekiler
Sunuş
4
10
16
20
22
28
30
32
38
40
Başlıca Operasyonel ve Finansal Göstergeler
2016 Yılından Satır Başları
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
Yönetim Kurulu
Sektör Başkanı’nın Mesajı
Üst Yönetim
Kısaca Zorlu Enerji
Zorlu Enerji’nin Kurulu Gücü ve Yatırımları
Zorlu Enerji Grubu’nun Faaliyet Alanları
Zorlu Grubu
2016 Yılına Bakış…
44
45
49
52
Global Enerji Piyasasının Görünümü
2016 Yılında Türkiye Enerji Sektörünün Görünümü
Zorlu Enerji’nin Güç Odakları
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
Sürdürülebilirlik
70
Sürdürülebilirlik
Raporlar ve Finansal Bilgiler
82
86
88
114
116
119
120
121
122
123
125
126
223
Riskler ve Yönetim Kurulu’nun Değerlendirmesi
İç Denetim Bölümü ve Faaliyetleri
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Yönetim Kurulu’nun Komitelere İlişkin Değerlendirmesi
2016 Yılında Yapılan Esas Sözleşme Değişiklikleri
2016 Yılı Olağan Genel Kurul Gündemi
Kâr Dağıtım Politikası
Yönetim Kurulu’nun 2016 Yılına İlişkin Kâr Dağıtım Kararı
Bağlı Şirket Raporu
Bağımsızlık Beyanları
Sorumluluk Beyanı
Konsolide Mali Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu
Yatırımcı Bilgileri
224 İletişim
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Hayatınızın enerjisi için…
Zorlu Enerji, Türkiye’de ve yurt dışında
toplam 1.047 MW kurulu güce sahip enerji
santralleriyle elektrik enerjisi üretiyor, üstelik
bu enerjiyi %50 oranında yenilenebilir enerji
kaynaklarından elde ediyor.
En küçüğünden en büyüğüne sanayi
kuruluşlarına, günlük ticari faaliyetlerden
evdeki elektrikli cihazlara, aydınlatmadan
ısınmaya, günlük hayat ve üretim döngüsünün
vazgeçilmezi olan enerjiyi sağlamak için
çalışıyor; hayatınızın enerjisi için…
1
2
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Keyifli anlar yaşamanız için
hareketli, sıcacık mekanlar,
enerjisi bizden...
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
3
4
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Başlıca Operasyonel ve Finansal Göstergeler
Net Satışlar
(milyon TL)
1.195
807
625
1.195
2013
FAVÖK
(milyon TL)
433
290
709
203
2014
Brüt Kâr Marjı
(%)
2015
2016
23
22
433
124
2013
2014
FAVÖK Marjı
(%)
2015
2016
41
36
25
20
10
22
2
2013
2014
2015
2016
36
2013
2014
2015
2016
Konsolide net satışlar, 2016 yılında, serbest tüketici portföyündeki güçlü büyüme, artan
YEKDEM satışları ve yeni devreye alınan santrallerin katkısıyla %68 büyüme göstererek
1.195 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Kızıldere II JES’in yanı sıra Rotor RES ve Alaşehir I JES’in de YEKDEM kapsamında satış
yapmaya başlamasıyla birlikte FAVÖK %49 artışla 433 milyon TL’ye ulaşmıştır.
Kârlılığı daha düşük olan ticaretten satışların toplam ciro içindeki payının artmasıyla FAVÖK
marjı 2015 yılına göre yaklaşık 5 puan azalarak %36’ya gerilemiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
5
Sunuş
Hedefleri aşan güçlü performans
Özet Bilanço
(Bin TL)
2013
2014*
2015*
2016
Dönen Varlıklar
534.013
593.652
805.748
1.297.203
Duran Varlıklar
5.767.605
4.369.129
4.872.348
5.544.041
Toplam Varlıklar
6.301.618
4.962.781
5.678.096
6.841.244
Kısa Vadeli Yükümlülükler
1.662.868
1.936.404
2.044.489
2.346.632
Uzun Vadeli Yükümlülükler
3.867.825
2.501.427
2.881.629
4.029.875
770.925
524.950
751.978
464.737
Toplam Kaynaklar
6.301.618
4.962.781
5.678.096
6.841.244
Brüt Finansal Borç
3.868.136
3.217.706
4.149.059
5.355.925
Net Finansal Borç
3.654.303
3.103.134
3.990.513
5.257.665
Özkaynaklar
Hasılat
2013
2014
2015*
2016
625.008
806.947
709.417
1.194.613
Brüt Kâr
14.501
82.132
162.541
268.620
Esas Faaliyet Kârı / (Zararı)
(5.491)
51.562
127.445
227.307
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen
Yatırımların Kârlarından /
(Zararlarından) Paylar
3.128
12.333
16.824
(884)
Finansman Geliri / (Gideri) Öncesi
Faaliyet Kârı / (Zararı)*
(1.129)
63.911
145.187
233.727
123.617
203.493
289.904
432.891
Net Finansman Giderleri
FAVÖK**
(387.737)
(308.349)
(425.286)
(332.627)
Net Dönem Zararı***
(309.171)
(224.240)
(263.407)
(4.034)
Brüt Kâr Marjı
%2,3
%10,2
%22,9
%22,5
FAVÖK Marjı
%19,8
%25,2
%40,9
%36,2
* Şirket 7 Mart 2016 tarihinde Zorlu Enerji Grubu şirketlerinden Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat
ve Toptan Ticaret AŞ’nin (“Zorlu Elektrik”) paylarının tamamını satın almıştır. Bu kapsamda Şirketin
2015 ve 2014 yıllarına ilişkin bilançosu ve 2015 yılı gelir tablosu “Ortak Kontrole Tabi İşletme
Birleşmelerinin Muhasebeleştirilmesi” kapsamında Zorlu Elektrik’in konsolidasyonunu yansıtacak
şekilde yeniden düzenlenerek karşılaştırmalı olarak sunulmaktadır.
** FAVÖK hesaplamasına esas faaliyetlerden diğer gelirler ve giderler, özkaynak yöntemiyle değerlenen
yatırımların kârlarından/(zararlarından) paylar ve yatırım faaliyetlerinden elde edilen gelir ve giderler
dahil edilmiştir.
***Net dönem zararı ana ortaklık paylarına düşen kısmı ifade etmektedir.
milyar
2016 yıl sonu itibarıyla
toplam aktifler
6,8 milyar TL’ye
ulaşmıştır.
%
Özet Gelir Tablosu
(Bin TL)
6,8
68
Konsolide net satışlar
%68 büyümeyle
1.195 milyon TL olarak
gerçekleşmiştir.
433 milyon
FAVÖK %49 büyümeyle
433 milyon TL’ye
ulaşmıştır.
6
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Başlıca Operasyonel ve Finansal Göstergeler
Ortaklık Yapısı
%4,7
Zorlu Holding AŞ
Korteks Mensucat San. ve Tic. AŞ
Halka Açık Kısım
Diğer
%32,0
%45,7
%17,5
Ortaklık Yapısı
Nominal Pay Tutarı (Bin TL)
Sermayedeki Payı (%)
Zorlu Holding AŞ
Ortaklar
342.999
45,7
Korteks Mensucat San. ve Tic. AŞ
131.606
17,5
Halka Açık
239.859
32,0
35.536
4,7
750.000
100,0
2015
2016
2.392.581.647
2.558.965.353
519.145
515.385
Diğer
Toplam
Elektrik ve Buhar Üretimi
Elektrik (kWh)*
Buhar (ton)
* 2016 yılında üretilen elektriğin 184.562.432 kWh’lik kısmı iç tüketimde kullanılmıştır (2015 yılı: 130.503.038 kWh).
Satışlar
2015
2016
Elektrik (Üretimden) (kWh)
2.206.101.833
2.364.198.608
Elektrik (Ticaretten) (kWh)
1.130.772.122
2.693.915.263
519.145
515.385
52.354
107.145
Buhar (ton)
Kullanma ve Soğutma Suyu, Karbondioksit Gazı (m3)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
7
Sunuş
Zorlu Enerji Hissesi
Özet Fiyat Bilgisi* (TL)
2000 yılında hisselerinin %20’si halka arz edilen Zorlu Enerji Elektrik
Üretim AŞ (“Zorlu Enerji” veya “Şirket”) Borsa İstanbul’da (BIST)
ZOREN hisse kodu ile işlem görmektedir. Şirketin %32 oranındaki
hissesi Borsa İstanbul’da işlem görebilir niteliktedir.
2016 Yılı
Hisse Adedi
75.000.000.000
Halka Açık Hisse Adedi
23.985.873.242
Yıllık En Yüksek Fiyat
Yıllık En Düşük Fiyat
Yıl sonu Fiyatı
Piyasa Değeri (Milyon)
Türkiye’de halka açılan ilk enerji şirketi olan Zorlu Enerji, Zorlu
Enerji Grubu’nun da halka açık tek şirketidir. 2016 yıl sonu
itibarıyla YILDIZ PAZAR’da işlem gören Zorlu Enerji, BIST YILDIZ,
BIST 100, BIST 100‑30, BIST TÜM, BIST Bursa, BIST ELEKTRİK,
BIST HİZMETLER ve BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK endekslerinde yer
almaktadır.
1,85
1,41
1,43
1.073
* 30.12.2016 itibarıyla, sermaye artışı öncesi çıkarılmış
sermaye ve düzeltilmemiş hisse fiyatları
Zorlu Enerji - Hisse Fiyat Performansı
1,8
1,4
150
1,0
0,8
100
0,6
0,4
50
31.12.16
30.11.16
31.10.16
30.09.16
31.08.16
31.07.16
30.06.16
31.05.16
30.04.16
31.03.16
29.02.16
31.01.16
31.12.15
0,2
0
TL mn
200
1,2
TL
Hisse Fiyatı (TL)
250
1,6
0,0
Günlük İşlem Hacmi (milyon TL)
300
2,0
Zorlu Enerji’nin 2016 yıl
sonu itibarıyla piyasa değeri
1.073 milyon TL’dir.
Zorlu Enerji - Relatif Performans
BIST 100
140
ZOREN
120
100
80
31.12.16
30.11.16
31.10.16
30.09.16
31.08.16
31.07.16
30.06.16
31.05.16
30.04.16
31.03.16
29.02.16
31.01.16
40
31.12.15
60
Yılın son çeyreğinde döviz
kurlarında yaşanan sert çıkışa
bağlı olarak düşüş trendine giren
Zorlu Enerji hisseleri, 2016 yılını
%14 kayıpla kapamıştır. Aynı
dönemde BIST 100 %9 getiri
sağlamıştır.
8
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
İmalat sanayimizin çarklarının
dönmesi için, kesintisiz, yüksek
kapasite çalışan üretim tezgahları,
enerjisi bizden...
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
9
10
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
2016 Yılından Satır Başları
Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji
Santralleri Devrede
Zorlu Enerji’nin Gökçedağ Rüzgar Enerji Santrali’nden
(“RES”) sonra Türkiye’deki ikinci rüzgar enerji santrali
projesi olan Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji
Santralleri Haziran ayından itibaren kademeli olarak
devreye alınarak 27.08.2016 tarihi itibarıyla tam
kapasitede üretime başlamıştır.
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Rüzgar
Enerjisi Elektrik Üretim AŞ (“Zorlu Rüzgar”) tarafından
Osmaniye’de inşa edilen ve toplamda 80,3 MW kurulu
güce sahip olan Sarıtepe RES (57 MW) ve Demirciler
(23,3 MW) RES’in inşaat çalışmalarına 2015 yılında
başlanmış olup, santraller toplam 108 milyon Avro yatırım
ile hayata geçirilmiştir.
Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali’nin Son
Fazı Devreye Girdi.
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Jeotermal
Enerji Elektrik Üretim AŞ (“Zorlu Jeotermal”) tarafından
Manisa’nın Alaşehir ilçesinde hayata geçirilen 45 MW
kurulu güce sahip Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali’nin
(“JES”) 11,27 MW’lık ikinci ve son fazı 15 Ocak 2016
tarihinde devreye alınmış ve santral bu tarih itibarıyla tam
kapasite çalışmaya başlamıştır.
Bu satın alma ile Zorlu Enerji Grubu’nun elektrik ticareti
ve serbest tüketicilere elektrik satış faaliyetleri Zorlu
Enerji bünyesinde konsolide edilmeye başlanmıştır.
Elektrik Dağıtımı Alanına Giriş Kararı Alınması
Zorlu Enerji 28 Ekim 2016 tarihli Yönetim Kurulu
kararı ile Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ (“OEDAŞ”) ve
Osmangazi Elektrik Perakende Satış AŞ’nin (“OEPSAŞ”)
paylarının tamamını belirli mali koşulların ve mevzuatta
öngörülen yasal şartların gerçekleşmesi koşuluyla
satın almaya karar vermiştir. Şirket söz konusu satın
almayı gerçekleştirmek üzere Kasım 2016’da %100
hissedarlığında Zorlu Osmangazi Enerji Sanayi ve
Ticaret AŞ’yi (“Zorlu Osmangazi”) kurmuştur. Zorlu
Osmangazi, 18 Kasım 2016 tarihli Yönetim Kurulu
kararı doğrultusunda, OEDAŞ ve OEPSAŞ’ın paylarının
tamamını toplam 360 milyon ABD Doları bedelle
2 Şubat 2017 tarihi itibarıyla devralmıştır. OEDAŞ,
Eskişehir, Afyon, Bilecik, Kütahya ve Uşak il sınırları
dahilinde elektrik enerjisinin dağıtım faaliyetini
yürütmektedir. OEPSAŞ ise ilgili dağıtım bölgesindeki
görevli tedarik şirketidir.
Bu satın alma ile Zorlu Enerji elektrik dağıtımı alanına
giriş yapmakta olup Şirket 2017 yılında elektrik üretimi,
satışı ve ticareti konularındaki mevcut operasyonlarına ek
olarak elektrik dağıtımı alanında da faaliyet gösterecektir.
Zorlu Elektrik Hisselerinin Satın Alınması
Bedelli Sermaye Artırım Kararı
Zorlu Enerji bünyesinde konsolide edilmek suretiyle
faaliyet bütünlüğünün sağlanması ve şeffaflığın artırılması
amacıyla; sattığı elektriğin bir kısmını Zorlu Enerji ve
bağlı ortaklıklarından tedarik eden Zorlu Enerji Grubu
şirketlerinden Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat
ve Toptan Ticaret AŞ paylarının tamamı 1.000.000 TL
bedelle Zorlu Enerji tarafından Zorlu Grubu şirketlerinden
satın alınmıştır. Devralmaya ilişkin tescil işlemleri
7 Mart 2016 tarihinde tamamlanmıştır.
Zorlu Enerji, kayıtlı sermaye tavanını 2016 yılı içinde
1 milyar TL’den 3 milyar TL’ye yükseltmiştir.
Şirket Yönetim Kurulu 16 Aralık 2016 tarihli
toplantısında, Şirketin çıkarılmış sermayesinin, 3 milyar
TL kayıtlı sermaye tavanı içerisinde kalacak şekilde,
tamamı nakden karşılanmak suretiyle %166,67
oranında artırılarak 750 milyon TL’den, 2 milyar TL’ye
çıkarılmasına karar vermiştir. Sermaye artırım işlemleri
16 Şubat 2017 tarihinde tamamlanmış olup, sermaye
artırımından toplam 1.250.643.421,067 TL nakit girişi
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
11
Sunuş
sağlanmıştır. Elde edilen fon Osmangazi Elektrik Dağıtım
AŞ ve Osmangazi Elektrik Perakende Satış AŞ’nin satın
alma işlemini finanse etmek üzere Şirketin %100 bağlı
ortaklığı Zorlu Osmangazi Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ’ye
aktarılmıştır.
2017 Yılı için YEKDEM Başvuruları
Gökçedağ RES, Sarıtepe RES, Demirciler RES, Kızıldere II
JES ve Alaşehir I JES santrallerinin 2017 yılında
yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten
tesisler için oluşturulan ve ABD Doları bazında sabit fiyat
garantisi veren Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme
Mekanizması’na (“YEKDEM”) katılabilmesi için Ekim
2016’da Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (“EPDK”)
yapılan başvurular kabul edilmiş olup, söz konusu
santraller 2017 takvim yılında üretecekleri tüm elektriği
YEKDEM kapsamında satacaklardır.
Gökçedağ RES, 2016 yılında olduğu gibi, 2017 yılında da
rüzgar enerji santrallerine verilen 7,3 ABD Doları cent/
kWh’lik destek fiyatından satış yapacak olup, Sarıtepe
RES ve Demirciler RES ise 7,3 ABD Doları cent/kWh
fiyatına ek olarak yerli aksam kullanımdan dolayı verilen
1,28 ABD Doları cent/kWh’lik yerli katkı ilavesinden
de faydalanarak toplamda 8,58 ABD Doları cent/kWh
fiyatından satış yapacaktır.
Kızıldere II JES ve Alaşehir I JES ise, 2016 yılında olduğu
gibi, jeotermal enerji santrallerine verilen 10,5 ABD
Doları cent/kWh’lik destek fiyatına ek olarak yerli
aksam kullanımdan dolayı verilen 0,7 ABD Doları cent/
kWh’lik yerli katkı ilavesinden de faydalanarak toplamda
11,2 ABD Doları cent/kWh fiyatından satış yapacaktır.
Güneş Enerjisi Alanında Faaliyet Göstermek
Üzere Yeni Şirket Kuruluşları
Zorlu Enerji, yurt içinde ve yurt dışında güneş
enerjisinden elektrik üretmek, solar fotovoltaik (PV)
panelleri kiralamak, satmak, satın almak, ihraç etmek,
bunları çatılara yerleştirmek ve buna ilişkin her türlü
kurulum hizmeti ve danışmanlık hizmeti vermek ve
yurt içinde elektrik enerjisi ve/veya kapasite toptan
alım ve satım faaliyetlerinde bulunmak amacıyla %100
ortaklığında Zorlu Solar Enerji Tedarik ve Ticaret AŞ’yi
(“Zorlu Solar”) kurmuştur. Zorlu Solar’ın tescil işlemleri
28 Mart 2016 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır.
Zorlu Enerji, elektrik üretmek ve tedarik etmek için,
herhangi bir kaynak kısıtlaması olmaksızın termal enerji
tesisleri, rüzgar santralleri, hidroelektrik santralleri,
güneş enerji tesisleri ve ancak bunlarla sınırlı olmaksızın
herhangi bir yenilenebilir üretim tesisinden şirketin
seçeceği bir yol ile elektrik enerjisi projeleri ve iletim
sistemlerinin kurulması, işletilmesi, bu tesislere ilişkin
tamamlayıcı unsurların üretimi, satın alınması, tedariki
ve monte edilmesi ve bu işlemler kapsamında Şirketin
yapması gereken her türlü işlemi yapması amacıyla
Pakistan’da kurulan Zorlu Solar Pakistan (Private)
Limited unvanlı şirkete %99,7 pay ile kurucu ortak olarak
katılmıştır. Şirketin kuruluş işlemleri Kasım 2016’da
tamamlanmıştır. Zorlu Solar Pakistan (Private) Limited, ilk
girişimi olarak, Pakistan’ın Punjab eyaletinde geliştirmeyi
planladığı 100 MW’lık güneş enerji santrali projesi için
Aralık 2016’da Punjab Power Development Board’dan
önlisans almıştır. Bu, Pakistan Hükümeti tarafından 3
yıl sonra kabul edilen ilk yenilenebilir enerji önlisans
başvurusu olma özelliği taşımaktadır.
En İyi Enerji Altyapı Finansmanı Ödülü
Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’nın önde gelen finans
yayınlarından EMEA Finance, Zorlu Enerji’nin
Türkiye’deki dördüncü jeotermal enerji santrali projesi
olan Kızıldere III Jeotermal Enerji Santrali’ne sağlanan
finansmanı “En İyi Enerji Altyapı Finansmanı” Ödülü’ne
layık görmüştür. Dünya çapında en iyi sürdürülebilir enerji
projeleri için sağlanan finansmanların değerlendirildiği
yarışmada ödüle layık görülen ve inşaatına başlanan
proje, toplam 165 MW kurulu güce sahip olacaktır.
12
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
2016 Yılından Satır Başları
Toshiba ile İşbirliği
Zorlu Enerji’nin de bir üyesi olduğu Zorlu Enerji
Grubu, Toshiba Corporation ile termik, jeotermal ve
hidroelektrik alanında yeni nesil enerji santral projelerinin
geliştirilmesine destek olacak işbirliği anlaşmasına
imza atmıştır. Anlaşma, Zorlu Enerji Grubu’nun enerji
santrallerinin projelendirilmesinden, inşaat ve işletmesine
kadar tüm alanlardaki uzmanlığı ile Toshiba Corporation’ın
yüksek teknolojili mühendislik ve ürün sağlama alanındaki
küresel deneyimini bir araya getirmektedir.
Zorlu Enerji BIST Sürdürülebilirlik
Endeksi’nde Gönüllü Olarak Yer Aldı.
Borsa İstanbul’da işlem gören ve kurumsal
sürdürülebilirlik performansları üst seviyede olan
şirketlerin paylarından oluşan BIST Sürdürülebilirlik
Endeksi’ne girmek üzere 2015 yıl sonunda gönüllü olarak
başvuruda bulunan Zorlu Enerji, Borsa İstanbul AŞ’nin
2016 yılında yaptığı değerlendirmeler sonucu, Kasım
2016 - Ekim 2017 döneminde Endeks’te yer almaya hak
kazanmıştır.
Zorlu Enerji Grubu, 4. Sürdürülebilirlik
Raporu’nu Yayınladı.
Zorlu Enerji Grubu, Sürdürülebilirlik Kurulu öncülüğünde
hazırladığı GRI G4 seviyesindeki 4’üncü Sürdürülebilirlik
Raporu’nu 2016 yılında yayınlamıştır. Grup, bu raporla
2014‑2015 dönemine ilişkin ekonomik, çevresel ve
sosyal alanlardaki sürdürülebilirlik performansını ve bu
performansın iyileştirilmesi kapsamında gerçekleştirdiği
çalışmaları şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşmıştır.
Zorlu Enerji’ye Bir Kez Daha “Altın Voltaj”
Ödülü
Zorlu Enerji, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı destekli
7. Türkiye Enerji Zirvesi kapsamında düzenlenen Başarı
Ödülleri’nde “Altın Voltaj” Ödülü’ne layık görülmüştür.
Zorlu Enerji’nin sürdürülebilirlik yaklaşımı ve sosyal
sorumluluk projeleri ile ödül aldığı Türkiye Enerji Zirvesi,
sektörün başarılı şirketlerini, hayata geçirdikleri kurumsal
sosyal sorumluluk projeleri ile birlikte değerlendirerek,
Altın Voltaj, Altın Vana, Altın Varil ve Altın Tüp
kategorilerinde ödüllendirmektedir. Ayrıca, Zorlu Enerji,
ISTRADE 2016 Enerji Ticareti ve Tedariki Zirvesi’nde
“Elektrik Tedarik” kategorisinde ödüle layık görülmüştür.
Zorlu Enerji, Üst Üste İkinci Kez “Düşük
Karbon Kahramanı”
Zorlu Enerji, karbon yönetimi ve temiz enerji
teknolojilerine geçişte etkin uygulamalarıyla üst üste
ikinci kez “Düşük Karbon Kahramanı” Ödülü’ne layık
görülmüştür. Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği
(SÜT‑D) tarafından üçüncüsü düzenlenen İstanbul
Karbon Zirvesi’nde, karbon yönetimi, karbon piyasaları
ve temiz enerji teknolojilerine geçiş uygulamaları
ödüllendirilmiştir.
Zorlu Enerji, Pakistan’da “Gold Standard”
Sertifikası’nı Alan İlk Şirket Oldu.
Zorlu Enerji, Türkiye’deki rüzgar enerji santrali
projelerinden sonra Pakistan’daki rüzgar enerji santrali
için de itibarlı yenilenebilir enerji projelerine verilen
“Gold Standard” Sertifikası’nı almıştır. Gold Standard,
karbon ofset projeleri için küresel ölçekteki en titiz ve
itibarlı sertifika programıdır. Sertifika, enerji verimliliği
ve yenilenebilir enerji projelerinin fiili olarak CO₂
emisyonlarını düşürdüğünü ve yerel halkın bundan
yararlandığını temin etmektedir.
Zorlu Enerji, Pakistan’da ”Gold Standard” Sertifikası
alan ilk şirket olurken, yılda 100 bin tona yakın karbon
salınımının önüne geçen projenin çevresel ve toplumsal
boyutlarıyla sürdürülebilirliğe sunduğu katkı teyit
edilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
13
Sunuş
Türkiye’nin İlk Solar Çatı Çalıştayı Zorlu Enerji
Desteğiyle Düzenlendi.
Türkiye’nin ilk Solar Çatı Çalıştayı, Solarbaba Güneş
Enerjisi Platformu tarafından Zorlu Enerji sponsorluğunda
Ankara’da düzenlenmiştir. Sektörün önde gelen şirketleri
ile konuyla ilgili uzman paydaşların katılım gösterdiği
çalıştayda, güneş enerjisinde en önemli büyüme
alanlarından biri olarak görülen çatı uygulamaları tüm
yönleriyle ele alınmıştır.
Evsel-ticari ve sanayi tipi çatı üstü güneş enerjisinden
elektrik üretimi uygulamalarının önündeki engellerin ve
sağlanabilecek teşvik mekanizmalarının değerlendirildiği
çalıştayda, güneş enerjisi yatırımlarının %50‑70’ini
çatı üstü sistemlerinin oluşturduğu Hollanda, ABD ve
Almanya’daki uygulamalarla ülkemizdeki uygulamalar
karşılaştırılmıştır.
Zorlu Enerji’nin, BNEF (Bloomberg New Energy Finance)
işbirliği ile hazırladığı “Güneş Enerjisi Raporu”, çalıştay
sonuçları ile birlikte, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı,
Ekonomi Bakanlığı, EPDK ve TEDAŞ gibi karar verici
kamu kuruluşları başta olmak üzere sektörün birçok kilit
paydaşıyla paylaşılmıştır.
Zorlu Enerji’nin Sosyal Sorumluluk Projeleri
Ödüllerle Taçlanıyor.
Zorlu Enerji, sektörün gelişimine katkı sunan yatırım
projelerinde olduğu gibi, sorumlu yatırımcı bakış açısıyla
hayata geçirdiği sosyal sorumluluk projelerinde de fark
yaratmayı sürdürmektedir.
Dünyanın en prestijli sivil toplum kuruluşları arasında
yer alan JCI Culture Genç Liderler ve Girişimciler
Derneği’nin düzenlediği “2016 Uluslararası Kurumsal
Sosyal Sorumluluk Ödülleri”nde Zorlu Enerji iki ödülün
sahibi olmuştur. Zorlu Enerji’nin Türkiye’nin ulusal ölçekli
ilk enerji eğitim projesi olan “Enerjimiz Çocuklar İçin”
ve dezavantajlı çocukların topluma kazandırılmasını
amaçlayan “Buharkent Gençleriyle Hayata Smaç” projeleri
birer ödül kazanmıştır. Projelerin değerlendirilmesinde
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile
uyumlu olmaları dikkate alınmıştır.
“Enerjimiz Çocuklar İçin”, Türkiye’nin en başarılı kurumsal
sosyal sorumluluk projelerini değerlendirmek üzere 2009
yılından bu yana düzenlenen ve 2016’da “İşletme 2023;
Akıllı, sürdürülebilir ve kapsayıcı çözümlerin buluşması”
başlığı altında gerçekleşen “KSS Pazaryeri” etkinliğinde de
“KSS Çevre Ödülü”nü kazanmıştır.
2010 yılında hayata geçen “Enerjimiz Çocuklar İçin”,
2015‑2016 Eğitim ve Öğretim Yılı döneminde müfredata
dayalı içerikler ve okul oyunları ile zenginleştirilmiş, tüm
yıla yayılan aktivitelerle yeniden yapılandırılmıştır. Ulusal
ölçekli ilk enerji eğitimi projesi olan “Enerjimiz Çocuklar
İçin”, çocukları enerji kaynakları konusunda doğru
bilgilerle donatmayı, enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik
konularında bilinçlendirmeyi amaçlamaktadır. Öğrenme
sürecinin oyunlarla desteklenerek çocukların enerjiye dair
temel mesajları kavramalarını kolaylaştıran proje, 6 yılda
190 bin öğrenciye ulaşmıştır.
“Buharkent Gençleriyle Hayata Smaç” projesi,
Aydın’ın Buharkent ilçesinde ekonomik ve sosyal
açıdan dezavantajlı çocukların spora teşvik edilerek
sağlıklı bir şekilde toplumsal yaşama kazandırılmasını
amaçlamaktadır. Buharkent Kaymakamlığı ve Belediyesi
başta olmak üzere birçok yerel kurumun desteği ile
2014 sonunda başlayan ve 3 yıl sürecek olan projeye,
Buharkent merkezinin yanı sıra köylerindeki okullardan ilk
yıl 50, ikinci yıl ise 100 öğrencinin katılımı sağlanmıştır.
14
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sanayide küresel rekabeti yakalamak
için güncel üretim teknolojilerinden
Endüstri 4.0’a uygulamalar,
enerjisi bizden...
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
15
16
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
Zeki ZORLU
Yönetim Kurulu Başkanı
Yenilenebilir
enerji
2016 yıl sonunda 1.047 MW olan toplam
kurulu gücümüz içinde %50’ye ulaşan
yenilenebilir enerji payını daha da
artırmak hedefiyle yatırım programımızı
şekillendiriyoruz.
2016 yılını, küresel ekonomik büyüme ve ticaret
hacminin beklenen seviyeye ulaşamadığı ve birçok kırılma
noktasının yaşandığı bir dönem olarak geride bıraktık.
Özellikle İngiltere’nin AB’den ayrılma (Brexit) kararı
alması ve ABD seçimlerinin sürpriz şekilde sonuçlanması
tüm dünyada yankı uyandırırken, Orta Doğu kaynaklı
jeopolitik gelişmeler, petrol fiyatlarındaki yükseliş eğilimi,
Fed’in faiz artışı ve bu konuda 2017 yılına yönelik
beklentiler ile Dolar’ın özellikle gelişmekte olan ülke para
birimlerine karşı aşırı değerlenmesi yılın öne çıkan diğer
önemli gelişmeleriydi.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
17
Sunuş
Geleceğe sağlam adımlarla ilerliyoruz.
2016 yılında gelişmiş ülkelerdeki toparlanmaya rağmen
küresel para politikalarına dair belirsizlikler finansal
piyasalardaki oynaklığın devam etmesine, gelişmekte
olan ülkelerin de finansal varlık fiyatlamaları ve risk prim
göstergelerinin olumsuz etkilenmesine yol açmıştır. Bu
gruptaki ülkelerin para birimleri değer kaybetmiş, ABD
seçim sonuçları ve Fed’in faiz artırımı sonrasında da bu
değer kaybı daha da hızlanmıştır.
Türkiye’nin yüksek dış finansman ihtiyacı göz önüne
alındığında, petrol ve emtia fiyatlarındaki artış cari açık
üzerinde olumsuz etkiler yaratırken, Rusya ile iyileşen
ilişkiler ve jeopolitik risklerin azalması sonucu turizm
gelirlerinde yaşanabilecek artış ve AB ülkelerine yapılan
ihracatta görülen canlanmanın daha da güçlenmesi,
cari açığımız açısından önümüzdeki dönemde önemli
gelişmeler olacaktır.
Petrol ve emtia fiyatlarındaki yükseliş trendi ve bu trendin
enflasyon ve enerji ithalatçısı ülkelerin cari açığı üzerinde
yaratacağı olumsuz etkiler, ABD’nin izleyeceği politikalar,
Euro Bölgesi’ndeki seçimler ve Çin ekonomisindeki
yavaşlama ve yapısal sorunlar gibi birçok etken 2017
yılının da zor geçeceğine dair sinyaller vermektedir.
Türkiye ekonomisi sağlam temeller üzerine oturmuş ve
birçok küresel çapta krizi başarıyla atlatmış, bu anlamda
kendini ispatlamıştır. Önümüzdeki dönemde, üretim ve
verimlilik artışı, talep kompozisyonunun yatırım-ihracat
ağırlıklı olarak dengelenmesi ve kırılgan noktalarımız olan
enflasyon ve cari açık sorunlarının yapısal olarak çözüme
kavuşturulmasıyla Türkiye’nin büyüme ivmesinin daha da
güçleneceğine inanıyoruz.
Türkiye ekonomik ve siyasi anlamda zorlu bir
yıl geçirmiştir.
Türkiye ekonomisi 2016’da yaşanan tüm iç ve dış
olumsuzluklara rağmen beklentilerin üzerinde %2,9
oranında büyüme kaydetmiştir. Yılın ilk yarısında
ekonomide iç tüketim kaynaklı ılımlı bir büyüme
görülürken, yılın üçüncü çeyreğinde siyasi ve jeopolitik
nedenlerle daralma yaşanmıştır. Ancak ekonomi
yönetiminin aldığı özel tüketimi teşvik eden kararların
etkisiyle üçüncü çeyrekteki daralmanın ardından Türkiye
ekonomisi dördüncü çeyrekte beklentileri de aşarak %3,5
büyüme göstermiştir.
Artan risk algısı ve kırılganlıklar nedeniyle kredi
derecelendirme kuruluşları yıl içinde not indirimine
giderken, Türk Lirası yabancı sermaye çıkışları nedeniyle
diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinden daha
olumsuz etkilenmiştir.
Enerji piyasalarında hareketlilik artmaktadır.
Dünya enerji piyasalarında, Paris COP21 görüşmeleri
sonrası karbon salınımlarının azaltılması ve
maliyetlendirilmesi ve bu maliyetlerin enerji fiyatlarına
nasıl yansıtılacağı en önemli konuların başında gelirken;
Türkiye için de enerjide dışa olan bağımlılığının azaltılması
geleceğimiz açısından ilk sıradaki yerini korumaktadır.
Ülkenin yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının azami
şekilde değerlendirilmesi ve enerjide dışa bağımlılığın
azaltılması hedefleri doğrultusunda; 2016 yılı içinde
Konya Karapınar’da kurulacak 1.000 MW’lık güneş
enerji santrali ve Çayırhan B linyit sahası için yarışma
ilanına çıkılmıştır. Konya Karapınar projesi ile ilk kez
Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) oluşturularak
bu alanların yerli ekipman kullanım şartıyla yatırımcılara
18
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
tahsis edilmesi yoluyla büyük ölçekli yenilenebilir enerji
yatırımlarının önü açılmaktadır. Çayırhan ihalesi ile de
Türkiye’nin mevcut linyit sahalarının enerji üretiminde
değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Son iki yıldır serbest piyasada düşük seyreden elektrik
fiyatları ve kurlardaki sert yükseliş, ABD Doları bazında
fiyat garantisi veren ve piyasa fiyatlarına göre çok
daha yüksek fiyatlardan elektrik satma imkanı sunan
YEKDEM’i yatırımcılar açısından daha cazip kılarak,
YEKDEM’e katılan yenilenebilir enerji santrallerinin
sayısında ve toplam kurulu gücünde rekor düzeyde bir
artışa yol açmıştır.
Yeni santral yatırımlarının elektrik talebinden daha hızlı
büyümesi sonucu son yıllarda sektörde oluşan arz fazlası,
2016 yılında da serbest piyasadaki elektrik fiyatlarının
zayıf kalmasına yol açmıştır. Düşük fiyat ortamında
bekledikleri getirileri sağlayamayan, başta doğal gaza
dayalı elektrik üretimi yapan enerji şirketleri olmak üzere
sektördeki birçok oyuncu finansman sorunlarıyla karşı
karşıya kalmıştır.
Güneş ve rüzgar enerjisi alanında yapılması planlanan
büyük YEKA ihaleleri, yeni linyit sahalarının elektrik
üretiminde değerlendirilmek üzere özel sektörün
kullanımına açılması ve doğal gaz santralleri için kapasite
piyasasının oluşturulması 2017 yılında enerji sektörü için
önemli gündem maddeleri olacaktır.
165 MW
2017 yılında da yenilenebilir enerji
alanındaki yatırımlarımızı sürdüreceğiz.
Bu kapsamda devam etmekte olan
165 MW’lık Kızıldere III JES projesinin
ilk ünitesini bu yıl içinde devreye almayı
planlıyoruz.
Geleceğe sağlam adımlar
Zorlu Enerji 2016 yılında, planlanan yatırım programını
başarıyla uygulayarak bir jeotermal ve iki rüzgar olmak
üzere üç yeni santralini devreye almıştır. Ayrıca Şirket,
Mart 2016’da devraldığı elektrik ticareti ve serbest
tüketicilere elektrik satışı alanlarında faaliyet gösteren
Zorlu Elektrik üzerinden önemli bir müşteri tabanına
hizmet vermeye başlamıştır. Serbest tüketici limitinin
düşmesiyle elektrik ticareti alanındaki faaliyetlerimizin
2017 yılında daha da gelişmesi beklenmektedir. Diğer
taraftan, 2017 yılında Osmangazi Elektrik Dağıtım
Bölgesi’ni devralarak yeni giriş yaptığımız elektrik dağıtımı
alanında da faaliyetlerimize başlayacağız. Eskişehir,
Afyon, Bilecik, Kütahya ve Uşak illerini kapsayacak bu
faaliyetimizde de güçlü bir oyuncu olmayı hedefliyoruz.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım
yaparken, en yüksek teknolojiyi kullanarak en yüksek
verimliliğe ulaşma vizyonuyla çalışıyor; ekonomik
katma değeri, insana ve çevreye saygı çerçevesinde
yaratıyoruz. Bu anlayıştan hareketle ülkemizde temiz,
düşük emisyonlu ve en son teknolojilere sahip enerji
santrali projelerini hayata geçirme ve sürdürülebilirlik
uygulamalarımızı daha da ileri taşıma konusundaki
kararlılığımızı sürdürüyoruz.
Grubumuz sürdürülebilirlik vizyonu çerçevesinde
2014‑2015 dönemine ilişkin ekonomik, çevresel ve
sosyal alanlarda yarattığı değeri ve projelerini paylaştığı
4. Sürdürülebilirlik Raporu’nu, Küresel Raporlama
Girişimi’nin (Global Reporting Initiative - GRI)
Sürdürülebilirlik Raporlaması İlkeleri’nin G4 Standardı’na
uygun olarak yayınlamıştır.
Sürdürülebilirlik alanındaki bir diğer girişim, Zorlu
Enerji’nin, Borsa İstanbul’un (BIST) Kasım 2016 - Ekim
2017 dönemi için açıkladığı BIST Sürdürülebilirlik
Endeksi’nde gönüllü olarak yer alan şirketlerden biri
olmaya hak kazanmasıdır.
2016 yıl sonunda 1.047 MW olan toplam kurulu
gücümüz içinde %50’ye ulaşan yenilenebilir enerji payını
daha da artırmak hedefiyle 2017 yılında da bu alandaki
yatırımlarımızı sürdüreceğiz. Bu kapsamda devam
etmekte olan 165 MW’lık Kızıldere III JES projesinin ilk
ünitesini bu yıl içinde devreye almayı planlıyoruz.
Gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya hazırlamak
için üzerimize düşeni görevi yapmak üzere ödün
vermeden çalışmak değişmeyen temel prensibimizdir.
Bu prensibimiz doğrultusunda bizimle birlikte geleceğe
ilerleyen, başta büyük emek sarf eden çalışanlarımız
ve bizden desteğini esirgemeyen hissedarlarımız olmak
üzere tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum.
Saygılarımla,
Zeki ZORLU
Yönetim Kurulu Başkanı
19
20
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Yönetim Kurulu
Zeki ZORLU
Yönetim Kurulu Başkanı
Ali Akın TARI
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Olgun ZORLU
Yönetim Kurulu Üyesi
Selen ZORLU MELİK
Yönetim Kurulu Üyesi
(1939 - Denizli) Zeki Zorlu,
çalışma hayatına Denizli
Babadağ’da, tekstil sektöründe
faaliyet gösteren aile şirketinde
başlamıştır. İlk tekstil mağazasını
Trabzon’da açan Zeki Zorlu,
1976 yılında Bursa’da Korteks’in
temellerini atmıştır. Kardeşi
Ahmet Nazif Zorlu ile birlikte,
Zorlu Holding’i kuran ve 1994
yılında Vestel’i Holding bünyesine
katan Zeki Zorlu, enerji, turizm
ve gayrimenkul alanlarında çok
sayıda şirketin kurulması ve satın
alınmasında önemli rol oynamıştır.
Zeki Zorlu, Zorlu Enerji Yönetim
Kurulu Başkanlığı’nın yanı sıra,
Zorlu Holding Yönetim Kurulu
Başkan Yardımcılığı ve Zorlu
Grubu’nun tekstil ve gayrimenkul
sektörlerinde faaliyet gösteren
şirketlerinde Yönetim Kurulu
Başkanlığı’nı da yürütmektedir.
Sivil toplum kuruluşlarında da aktif
görev üstlenen Sn. Zorlu, TOBB
Tekstil Sanayi Meclisi Başkan
Yardımcısı’dır. İki yıl BUSİAD’da
Yönetim Kurulu Üyeliği yapan Zeki
Zorlu, Uluslararası Patent Birliği,
Bursa Afet Derneği (BUFAD),
Uludağ Üniversitesi Güçlendirme
Vakfı, Kalite Derneği (KALDER),
Suni Sentetik İplik Üreticiler
Birliği (SUSEB), Bursa Araştırmalar
Vakfı ve Uluslararası Rekabet ve
Teknoloji Birliği üyesidir.
(1943 - Koruköy) Ali Akın Tarı,
İstanbul Hukuk Fakültesi’nden
mezun olduktan sonra,
1972‑1986 yılları arasında Maliye
Bakanlığı’nda hesap uzmanı
ve baş hesap uzmanı olarak
görev yapmıştır. 1986 yılında
Hesap Uzmanları Kurulu Başkan
Yardımcılığı, 1989 yılında da
İstanbul Grup Başkanlığı görevine
atanmış ve bu görevini 2001
yılında Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurulu Kurul
Üyeliği’ne atanana kadar
sürdürmüştür. Ali Akın Tarı,
aynı yıl Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurulu Kurul
Üyeliği görevine ilaveten Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu Fon
Kurulu Üyeliği’ne seçilmiş, 2004
yılında görev süresinin dolması
nedeniyle Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurulu’ndan
ayrılarak Maliye Bakanlığı Bakanlık
Müşavirliği görevine atanmıştır.
2007 yılına kadar bu görevi
yürüten Sn. Tarı, 2007 yılında
farklı alanlarda faaliyet gösterme
arzusu ile özel sektörde görev
almak üzere kamudan kendi
isteğiyle ayrılmıştır. 2008 yılında
Dilerbank Yönetim Kurulu ve
Denetim Kurulu üyesi olmuş, buna
ek olarak 2011 yılında da Diler
Holding Yönetim Kurulu Üyeliği’ne
seçilmiştir. Ali Akın Tarı, Zorlu
Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin yanı
sıra Zorlu Grubu Şirketlerinden
Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret
AŞ ile Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve
Ticaret AŞ’de de Yönetim Kurulu
üyesi olarak görev yapmaktadır.
Kendisi halen bu görevlerini
sürdürmekte olup aynı zamanda
Yeminli Mali Müşavir ve Bağımsız
Denetçi’dir.
(1965 - Trabzon) Olgun Zorlu,
İngiltere’de tekstil ve iş idaresi
konularında tamamladığı yüksek
öğreniminin ardından 1986
yılında iş hayatına atılarak
1988 yılından itibaren Zorlu
Holding bünyesindeki şirketlerde
yöneticilik yapmaya başlamış
ve görev aldığı şirketlerin yurt
dışı pazar araştırmaları ve yeni
uygulama geliştirme faaliyetlerini
yönetmiştir. Sn. Zorlu 1998
yılından itibaren Zorlu Holding
Yönetim Kurulu Üyesi olarak
görev yapmaya başlamıştır. Olgun
Zorlu, Zorlu Enerji Yönetim Kurulu
Üyeliği’nin yanı sıra halen Zorlu
Holding ve şirketlerinin Yönetim
Kurulu Üyeliği görevlerini de
yürütmektedir.
(1975 - Trabzon) Selen Zorlu
Melik, Uludağ Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
İşletme Bölümü’nden mezun
olmuştur. Çalışma hayatına 1998
yılında Denizbank’ta başlamıştır.
Denizbank Bursa Şubesi’ndeki
stajının ardından 1999 yılında aynı
bankada Management Trainee
(MT) programına katılmıştır.
Denizbank Genel Müdürlüğü’nde
çeşitli görevlerde bulunduktan
sonra 2001 yılında Kaliforniya
Üniversitesi Berkeley’de
Pazarlama Diploma Programı’na
katılmıştır. 2002 yılında Korteks
İplik Fabrikası’nda çalışmaya
başlayan Selen Zorlu Melik, 2004
yılında Korteks Yönetim Kurulu
Üyeliği’ne atanmıştır. Selen Zorlu
Melik, 2002 yılından itibaren Zorlu
Enerji Yönetim Kurulu Üyesi olarak
görev yapmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Bekir Cem KÖKSAL
Yönetim Kurulu Üyesi
Hacı Ahmet KILIÇOĞLU
Yönetim Kurulu Üyesi
Burak İsmail OKAY
Yönetim Kurulu Üyesi
(1967 - Ankara) 1988 yılında
Boğaziçi Üniversitesi Makine
Mühendisliği Bölümü’nü
bitiren Bekir Cem Köksal, 1990
yılında Bilkent Üniversitesi’nde
yüksek lisansını tamamlamıştır.
Sn. Köksal 1990 ve 2001 yılları
arasında bankacılık sektöründe
görev yapmıştır. 1997 yılında
Denizbank’ta Genel Müdür
Yardımcısı olarak göreve başlayan
Cem Köksal, 2002 yılında Vestel’e
Finans’tan Sorumlu Başkan olarak
katılmıştır. Vestel’de İcra Kurulu
Üyesi olarak görevine devam
etmekte olan Sn. Köksal, aynı
zamanda Zorlu Holding AŞ Mali
İşler Grup Başkanı’dır. Cem Köksal,
Zorlu Enerji Elektrik Üretim
AŞ’nin 31 Mayıs 2012 tarihinde
yapılan 2011 yılı Olağan Genel
Kurul Toplantısı’nda Yönetim
Kurulu Üyeliği’ne atanmıştır ve bu
tarihten beri Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmaktadır.
(1956 - Giresun) Hacı Ahmet
Kılıçoğlu, 1977 yılında İngiltere’de
University of Essex’ten ekonomi
dalında lisans, 1978 yılında
ise yüksek lisans derecelerini
almıştır. Çalışma hayatına
1979 yılında T.C. Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı’nda başlayan
Sn. Kılıçoğlu, kariyerine 1980
yılında Türkiye İş Bankası’nda
uzman yardımcısı olarak devam
etmiştir. Askerlik görevini
tamamladıktan sonra bir dönem
özel sektörde çalışmış ve 1984
yılından itibaren Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı ve F‑16
uçak projesinde idari görevlerde
bulunmuştur. 1987 yılında Türk
Eximbank’ta göreve başlayan
Sn. Kılıçoğlu, bu kurumda çeşitli
kademelerde bulunduktan sonra,
1998‑2010 yılları arasında Genel
Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmıştır. 1998‑2010
yılları arasında Türkiye Bankalar
Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği’ni
de sürdüren Sn. Kılıçoğlu, 2001
yılında Dünya Eximbankları Birliği
(The Berne Union) Başkanlığı’na
seçilmiştir. Ayrıca, 2008‑2009
yıllarında İslam Kalkınma Bankası
Başkan Danışmanlığı görevinde
bulunmuştur. 2010 yılında
Denizbank Yönetim Kurulu
Başkan Vekili olarak görev
yapan Sn. Kılıçoğlu, Zorlu Enerji
Elektrik Üretim AŞ’deki Yönetim
Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra, Zorlu
Grubu Şirketlerinden Vestel
Elektronik Sanayi ve Ticaret AŞ
ile Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve
Ticaret AŞ’de de Yönetim Kurulu
Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Kılıçoğlu ayrıca Şeker Mortgage
Finansman AŞ, Şekerbank
Kıbrıs Ltd., Doğan Gazetecilik
AŞ ve Doğan Holding AŞ’de de
Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini
sürdürmektedir.
(1967 - Ankara) 1967 yılında
Ankara’da doğan ve ortaokul
ve lise eğitimini TED Ankara
Koleji’nde tamamlayan Burak
Okay, 1990 yılında Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden
mezun olmuştur. New York’ta
tamamladığı Uluslararası Hukuk
Programı sonrası, Türkiye İş
Bankası Hukuk Müşavirliği’nde
Avukat olarak çalışmaya
başlamıştır. Ardından sırasıyla
Garanti Bankası’nda Hukuk
Müşavir Yardımcısı, MNG
Bank’da Hukuk Müşaviri, Nortel
Networks Netaş’ta Hukuk İşleri
Direktörü ve Bener Hukuk
Bürosu’nda Partner olarak görev
yapmıştır. 2006 yılında Zorlu
Grubu’na katılarak Holding’in
tüm şirketlerine merkezi
olarak hizmet veren Hukuk
Departmanı’nın yapılandırılmasını
sağlayan Sn. Okay; Hukuk Grubu
Başkanlığı’nın yanı sıra 2007’den
bu yana Zorlu Enerji Elektrik
Üretim AŞ Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmaktadır.
21
22
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Sektör Başkanı’nın Mesajı
İ. Sinan AK
Zorlu Enerji Grubu Sektör Başkanı
Başarılı
sonuçlar
2016 yılında, konsolide satış gelirlerimiz
%68 artışla 1.195 milyon TL’ye ulaşırken
faiz, amortisman ve vergi öncesi kârımız
(FAVÖK) %49 büyüme ile 433 milyon TL
olarak gerçekleşmiştir.
Değerli Paydaşlarımız,
2016 yılı enerji sektörü açısından yine zorlu bir
yıl olmuştur.
2016 yılında yaşanan iç ve dış gelişmeler makroekonomik
ortam üzerinde baskı oluştururken, sektörümüz
açısından da dalgalı bir arka plan teşkil etmiştir. Küresel
enerji sektörü petrol fiyatlarındaki artış eğilimi ile yeni
bir dengeye doğru hareket ederken, ülkemiz enerji
sektöründe devam eden arz fazlası ve buna bağlı olarak
düşük fiyat seviyeleri Türk Lirası’ndaki keskin değer kaybı
ile birleşerek sektör katılımcıları açısından zor bir yıl
yaşanmasına neden olmuştur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
23
Sunuş
Yenilenebilir enerji yatırımlarıyla büyüyoruz.
Elektrik dağıtımının tamamen özel sektöre devri ve
üretim tarafında devam eden özelleştirmelerle birlikte,
Türkiye enerji sektörü artan oranda serbest ve rekabetçi
bir yapı kazanmış; ancak liberalizasyon sürecindeki
ilerleme hedeflenen takvimin gerisinde kalmıştır.
Türkiye’de ekonomik büyüme ve sanayileşme, kişi başına
artan milli gelir, olumlu demografik eğilimler ve yüksek
şehirleşme hızı gibi faktörlere bağlı olarak gelişen enerji
talebinde, 2012 yılından itibaren belirgin bir yavaşlama
gözlenirken bu dönemde kurulu güç artışı talep
büyümesinin yaklaşık 2 katı oranında gerçekleşmiştir.
2016 yılında elektrik talebi %4,7 oranında büyürken
Türkiye’nin toplam kurulu gücü yıl içinde devreye giren
yeni santrallerle birlikte %7,3 artışla 78,5 GW’a ulaşmıştır.
Yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji üretimi son yıllarda
çok hızlı bir büyüme sergilemektedir. 2016 yılı içerisinde
devreye alınan toplam 5.758 MW’lık yeni kapasitenin
%49’u yenilenebilir enerji santrallerinden oluşmaktadır.
2016 yılında oransal olarak en yüksek kapasite artışı
%235 ile güneş enerjisinde yaşanırken, ilk kez lisanslı
güneş enerji santrallerinin de devreye girdiği yıl içinde
güneş enerjisi kurulu gücü 832,5 MW’a ulaşılmıştır.
2016 yılı ayrıca, rüzgar enerjisinde en yüksek kurulu
güç artışının yaşandığı yıl olmuş, Türkiye’deki rüzgar
santrallerinin toplam kurulu gücü 1.248 MW artış
göstererek 5.751 MW’a yükselmiştir.
Ülkemizde elektrik talebinin 2023 yılına kadar, iyimser
senaryoda yıllık yaklaşık %5,3, kötümser senaryoda
ise %3,5 oranında büyüyeceği tahmin edilmekte; bu
kapsamda Türkiye’nin toplam kurulu gücünün bu süre
içerisinde 120 GW’a yükseltilmesi hedeflenmektedir.
Önümüzdeki 5 yıl yenilenebilir kaynak
kullanımında kilit önem taşımaktadır.
Küresel ekonomideki yeni güç dengeleri olarak
ortaya çıkan beş megatrend - teknolojik devrim ve
dijitalleşme, iklim değişikliği, hızlı şehirleşme, demografik
ve sosyal değişim - hayat döngümüzü her yönüyle
şekillendirmekte; küresel ölçekte üretimden sanayiye ve
ticarete oyunun kuralları yeniden yazılmaktadır.
Dünya enerji sektörü için bir dönüm noktası niteliğinde
olan Paris Anlaşması’nın ardından, dünyada sürdürülebilir
küresel dönüşüm hızlanmış, yenilenebilir enerji
teknolojilerindeki hızlı ilerlemenin sağladığı maliyet
avantajları ile bu alandaki yatırımlar gözle görülür bir
biçimde artmıştır.
Düşük karbonlu bir geleceği hazırlamak için köklü
değişimler ve atılımlar açısından kısıtlı bir zamanda hızlı
hareket edilmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu bağlamda,
gelecek beş yılı yenilenebilir enerji kaynaklarının
değerlendirilmesi açısından önemli bir viraj olarak
görüyoruz. Düşük karbon ekonomisine geçiş sürecinin
hızlandırılması amacıyla özgün çözümlerin hayata
geçirilmesi için iş dünyasına kritik görevler düşüyor.
Bu hedef doğrultusunda, Zorlu Enerji olarak biz de ana
odağımız olan yenilenebilir enerjide gerçekleştireceğimiz
yeni yatırımlarla Türkiye’nin sürdürülebilir geleceğine ve
global bazda düşük karbon ekonomisine geçiş sürecine
katkıda bulunmaya devam edeceğiz.
24
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Sektör Başkanı’nın Mesajı
2016 yılında yatırımlarımıza devam ettik.
2016 yılında, planlarımıza uygun olarak 3 yatırımımızı
daha hayata geçirdik.
Şirketimizin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Jeotermal
tarafından Manisa’da kurulan 45 MW kurulu güce sahip
Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali’nin 11,27 MW’lık
ikinci ve son fazı Ocak 2016’da devreye alınarak santral
bu tarih itibarıyla tam kapasite çalışmaya başladı.
Memnuniyetle ifade etmek isterim ki, bugün Şirketimiz
Türkiye’nin jeotermal enerji alanındaki toplam kurulu
gücünün %17’sini tek başına karşılamaktadır.
Benzer şekilde Şirketimizin %100 bağlı ortaklığı Zorlu
Rüzgar tarafından Osmaniye’de inşa edilen ve toplamda
80,3 MW kurulu güce sahip olan Sarıtepe ve Demirciler
Rüzgar Enerji Santralleri, Haziran ayından itibaren
kademeli bir şekilde devreye alınarak 27 Ağustos 2016
itibarıyla tam kapasite çalışmaya başlamıştır. Söz
konusu santraller ile birlikte Türkiye’deki rüzgar enerjisi
kurulu gücümüz 215 MW’a ulaşırken, Pakistan’daki
rüzgar santralimizle birlikte rüzgar enerjisindeki toplam
kapasitemiz 272 MW olmuştur.
2016 yılında devreye aldığımız iki rüzgar ve bir jeotermal
enerji santralinin katkısıyla Türkiye’deki kurulu gücümüz
700 MW’a ulaşırken, yenilenebilir enerjinin kurulu
gücümüz içindeki payı da %67’ye yükselmiştir.
Zorlu Enerji’nin yurt içi ve yurt dışı yatırımlarıyla birlikte
2016 yıl sonu itibarıyla toplam kurulu gücü 1.047 MW
olup bu gücün yarısı yenilenebilir enerji kaynaklarına
dayalıdır.
Zorlu Enerji’nin yatırım programı, yenilenebilir enerji
yatırımlarına odaklı olarak sürdürülmektedir. 2016
yılının ilk çeyreğinde Kızıldere III Jeotermal Enerji
Santrali’nin ilk ünitesinin inşaat çalışmalarına başlanmıştır.
Projenin planlanan kurulu gücü ise ikinci bir ünitenin
ilave edilmesiyle yıl içinde 165 MW’a yükseltilmiştir.
Şirketimiz, 2016 yılında ayrıca İkizdere Regülatörü ve
HES ve Lüleburgaz Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali’nde
yapılacak kapasite artışları için yatırımlara başlamıştır.
Finansal sonuçlarımızda hedeflerimizi aşan bir
başarı elde ettik.
2016 yılında konsolide satış gelirlerimiz; %100
bağlı ortaklığımız Zorlu Elektrik’in serbest tüketici
portföyündeki güçlü büyümenin yanı sıra, 3 santralimizin
fiyatlamanın ABD Doları bazında yapıldığı ve destek
fiyatlarının piyasa fiyatlarının oldukça üzerinde olduğu
YEKDEM mekanizmasına katılmasıyla YEKDEM
satışlarımızda yaşanan artış ve yıl içinde devreye alınan
yeni santrallerin katkısıyla %68 oranında büyüyerek
1.195 milyon TL’ye ulaşmıştır. 2016 yılında ABD
Doları’nın TL karşında %11 değer kazanması da YEKDEM
gelirlerimizi TL bazında olumlu etkileyerek konsolide satış
gelirlerimizdeki güçlü büyümeye katkıda bulunmuştur.
Ürettiğimiz elektriğin yarısından fazlasını YEKDEM
kapsamında satmamız, piyasadaki düşük fiyatlardan
asgari oranda etkilenmemizi sağlarken, YEKDEM
satışlarından elde ettiğimiz ABD Doları bazlı satış
gelirlerimiz de döviz kredilerimizden kaynaklanan kur
farkı zararlarını büyük oranda bertaraf etmemize yardımcı
olmuştur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
25
Sunuş
Elektrik
ticareti
Elektrik ticareti ve serbest tüketicilere
elektrik satışı konularında faaliyet
gösteren %100 bağlı ortaklığımız Zorlu
Elektrik, piyasanın sunduğu fırsatları
en iyi şekilde değerlendirerek müşteri
portföyünü önemli oranda büyütmüş ve
Zorlu Enerji’nin toplam satış hacmindeki
artışa da büyük oranda katkıda
bulunmuştur.
2016 yılında, faiz, amortisman ve vergi öncesi kârımız
(FAVÖK) %49 artış göstererek 433 milyon TL olarak
gerçekleşmiştir. FAVÖK’teki güçlü büyümenin ana
nedenleri, üç yenilenebilir enerji santralimizin YEKDEM’e
katılması sonucu toplam portföy içinde kârlılığı daha
yüksek olan YEKDEM satışlarının artması, Alaşehir I
Jeotermal Enerji Santrali’nin 2016 yılında ilk kez tüm
yıl boyunca faaliyetlere katkıda bulunması ve Kayseri
Doğal Gaz Santrali’nin kapatılmasının ardından doğal
gaz santrallerinden kaynaklanan zararın önemli oranda
azalmasıdır.
Mevcut üç santralimizin yanı sıra Sarıtepe RES
ve Demirciler RES’in de 2017 yılında YEKDEM’e
katılabilmesi için EPDK’ya yaptığımız başvurular kabul
edilmiştir. Dolayısıyla, 2017 yılında toplam beş santralimiz
üretecekleri tüm elektriği YEKDEM kapsamında satacak
olup, Dolar bazlı YEKDEM gelirlerimizdeki artış konsolide
satış gelirlerimize ve faaliyet kârımıza pozitif katkıda
bulunurken döviz cinsi kredilerimiz üzerinde oluşabilecek
olası kur farkı zararlarına karşı da doğal bir koruma
sağlayacaktır.
2016 yılında Şirketimizin çıkarılmış
sermayesini %166,67 oranında bedelli olarak
artırma kararı aldık.
Yönetim Kurulumuzun 16 Aralık 2016 tarihli
toplantısında, Şirketimizin çıkarılmış sermayesinin,
tamamı nakden ödenmek suretiyle %166,67 oranında
artırılarak 750 milyon TL’den 2 milyar TL’ye çıkarılmasına
karar verilmiştir. 2016 yıl sonunda başlayan sermaye
artırım işlemleri Şubat 2017’de tamamlanmış olup,
sermaye artışından elde edilen fon Osmangazi Elektrik
Dağıtım AŞ ve Osmangazi Elektrik Perakende Satış AŞ’nin
paylarının satın alımında kullanılmıştır.
2016 yılında serbest tüketici portföyümüzü
önemli oranda büyüttük.
Piyasa şartlarının anlık olarak değişebildiği ve
öngörülebilirliğin iyice azaldığı enerji sektöründe esnek,
planlı ve programlı çalışan ve alternatif senaryolar
geliştirebilen şirketlerin bir adım öne geçeceğine
inanıyoruz.
26
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Sektör Başkanı’nın Mesajı
Bu bağlamda, 2016 yılında paylarının tamamını
devraldığımız, elektrik ticareti ve serbest tüketicilere
elektrik satışı konularında faaliyet gösteren Zorlu Elektrik,
piyasanın sunduğu fırsatları en iyi şekilde değerlendirerek
müşteri portföyünü önemli oranda büyütmüş ve Zorlu
Enerji’nin toplam satış hacmindeki artışa da büyük oranda
katkıda bulunmuştur.
Diğer taraftan, Şirketimiz elektrik dağıtımı alanına girmek
amacıyla Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ ve Osmangazi
Elektrik Perakende Satış AŞ’nin paylarının tamamını
satın almaya karar vermiştir. Zorlu Enerji söz konusu
satın almayı gerçekleştirmek üzere Kasım 2016’da %100
hissedarlığında Zorlu Osmangazi Enerji Sanayi ve Ticaret
AŞ’yi (“Zorlu Osmangazi”) kurmuştur. Zorlu Osmangazi,
Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ ve Osmangazi Elektrik
Perakende Satış AŞ’nin paylarının tamamını toplam
360 milyon ABD Doları bedelle 2 Şubat 2017 tarihi
itibarıyla devralmıştır.
Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ, Eskişehir, Afyon, Bilecik,
Kütahya ve Uşak il sınırları dahilinde elektrik enerjisinin
dağıtım faaliyetini yürütmekte ve yaklaşık 1,6 milyon
aboneye hizmet vermektedir. Osmangazi Elektrik
Perakende Satış AŞ ise ilgili dağıtım bölgesindeki görevli
tedarik şirketi olup ayrıca serbest tüketicilere de elektrik
satışı gerçekleştirmektedir.
Geleceğimizi şekillendirecek bu güçlü hamle sonucunda,
Zorlu Enerji üretim, ticaret, dağıtım ve perakende satış
olmak üzere elektrik değer zincirinin tüm halkalarında yer
alacaktır.
Güneş enerjisi
Zorlu Enerji sahip olduğu teknoloji,
deneyim ve bilgi birikimi ile jeotermalden
sonra güneş enerjisi alanında da farkını
ortaya koymaya ve henüz ülkemizde ağır
adımlarla ilerleyen ancak bir o kadar da
büyük potansiyele sahip olan bu alanı
ivmelendirmeye hazırdır.
Güneş enerjisi yatırımları için harekete
geçiyoruz.
Zorlu Enerji olarak, ülkemizin ve dünyanın geleceği
olarak gördüğümüz yenilenebilir enerji konusundaki
çalışmalarımıza kesintisiz devam ediyoruz. Yenilenebilir
enerji alanında fark yaratmak hedefiyle jeotermal
enerjinin yanı sıra güneş enerjisine de odaklanarak
ülkemizin bu alandaki potansiyelini ve yatırım fırsatlarını
değerlendirmeyi planlıyoruz. Coğrafi olarak Türkiye’ye
göre daha kuzeyde bulunan ve çok daha az güneş alan
Almanya dahi bugün enerjisinin üçte birini güneşten
karşılamakta; güneş enerjisi alanında Çin, ABD ve
Japonya gibi ülkeler ise hızlı bir gelişim göstermektedir.
Zorlu Enerji sahip olduğu teknoloji, deneyim ve bilgi
birikimi ile jeotermalden sonra güneş enerjisi alanında da
farkını ortaya koymaya ve henüz ülkemizde ağır adımlarla
ilerleyen ancak bir o kadar da büyük potansiyele sahip
olan bu alanı ivmelendirmeye hazırdır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
27
Sunuş
Bu amaç doğrultusunda, Zorlu Enerji hem Türkiye’de hem
de yurt dışında güneş enerjisinden elektrik üretmek başta
olmak üzere, solar fotovoltaik (PV) panelleri kiralamak,
ithal ve ihraç etmek ve bunlara ilişkin her türlü kurulum
ve danışmanlık hizmetleri sunmak amacıyla Mart 2016’da
%100 hissedarlığında Zorlu Solar Enerji Tedarik ve Ticaret
AŞ’yi (“Zorlu Solar”) kurmuştur.
Diğer yandan Şirketimiz, güneş enerjisi ve diğer
yenilenebilir kaynaklara yönelik projelerde yer almak
üzere Kasım 2016’da Pakistan’da kurulan Zorlu Solar
Pakistan (Private) Ltd.’ye (“Zorlu Solar Pakistan”) %99,7
pay ile kurucu ortak olarak katılmıştır. Zorlu Solar
Pakistan, ilk girişimi olarak, Pakistan’ın Punjab eyaletinde
geliştirmeyi planladığı 100 MW’lık güneş enerji santrali
projesi için Aralık 2016’da Punjab Power Development
Board’dan önlisans almıştır.
Enerjimizi Türkiye’nin geleceği için
kullanacağız.
Ülkemizin ve sektörümüzün gelişme ve büyüme hedefleri
doğrultusunda faaliyete başladığımız ilk günden bugüne
inanç, azim ve kararlılıkla bildiğimiz doğrulardan ödün
vermeden ilerliyoruz; tüm enerjimizi ülkemizin geleceği
için kullanmaya devam ediyoruz.
2017 yılında da yatırım planlarımızı uygulamayı
sürdürecek, yılın son çeyreğinde devam eden Kızıldere III
JES projesinin ilk ünitesini devreye alacağız. Elektrik
ticareti ve son kullanıcıya elektrik tedariki konusunda
başlattığımız büyüme atılımına hız vereceğiz ve serbest
tüketici limitinin azaltılması doğrultusunda serbest
tüketici sayısında yaşanacak artışın sunacağı fırsatları
değerlendirerek müşteri portföyümüzü daha da
büyüteceğiz. Bir diğer önemli açılımımız olan elektrik
dağıtımı alanında da 2017 yılında devraldığımız elektrik
dağıtım bölgemizdeki faaliyetlerimize ve yatırımlarımıza
başlayacağız.
Türkiye’de enerji sektöründe, kamunun desteği ve yol
göstericiliği özel sektörün dinamizmiyle birleştiğinde
gerek arz güvenliğinin sağlanması gerekse yenilenebilir
enerji kaynaklarının kullanılması konusunda önemli
adımların atılacağından şüphemiz yoktur.
Zorlu Enerji olarak, ülkemizin sahip olduğu yenilenebilir
kaynak potansiyelini değerlendirerek, Türkiye’nin kurulu
güç alanında benzer ülkelerin seviyelerine ulaşma
hedefine katkıda bulunmaya devam edeceğiz. Zorlu
markasının yurt içi ve yurt dışındaki güvenilirliği, saygınlığı
ve gücü bu yoldaki en büyük itici gücümüz olmaya devam
edecek.
Bu doğrultuda emek, katkı ve destekleriyle yanımızda
olan çalışanlarımıza, müşterilerimize, iş ortaklarımıza
ve diğer bütün paydaşlarımıza en içten teşekkürlerimi
sunarım.
Saygılarımla,
İ. Sinan AK
Zorlu Enerji Grubu Sektör Başkanı
28
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Üst Yönetim
İbrahim Sinan AK
Genel Müdür/Zorlu Enerji
Grubu Sektör Başkanı
(1971 - Ankara) 1971
yılında Ankara’da doğan
Sinan Ak, İstanbul Teknik
Üniversitesi İşletme
Mühendisliği Bölümü’nden
1995 yılında mezun
olmuştur. Çalışma yaşamına
Evgin Yatırım Menkul
Değerler’de yatırım
uzmanı olarak başlayan
Sinan Ak, ABD’deki Old
Dominion University’de
İşletme Yüksek Lisans
Programı’nı (Master of
Business Administration)
tamamlamıştır.
2000 yılında Zorlu Holding
bünyesinde göreve başlayan
Sn. Ak, 2002 yılına kadar
Vestel Komünikasyon’da
Finans Şefi, 2002‑2006
yılları arasında ise Vestel
Beyaz Eşya’da Finans
Müdürü olarak çalışmalarını
sürdürmüştür. Sn. Ak,
2006 yılında Zorlu Enerji
Grubu’na katılmıştır. 2012
yılına kadar Zorlu Enerji
Elektrik Üretim AŞ Finans
ve Mali İşlerden Sorumlu
Genel Müdür Yardımcılığı
görevini yürüten Sinan
Ak, Ocak 2012’de Zorlu
Enerji Genel Müdürlüğü’ne
atanmıştır. Sn. Ak,
1 Aralık 2016 tarihinden
itibaren Zorlu Enerji Elektrik
Üretim AŞ’nin de içinde
yer aldığı Zorlu Enerji
Grubu’nda Sektör Başkanı
olarak görevine devam
etmektedir.
Elif YENER
Mali İşler Direktörü
(1980 - İstanbul) Elif
Yener, 2004 yılında
Boğaziçi Üniversitesi
Endüstri Mühendisliği
Bölümü’nden mezun
olmuştur. 2004‑2009 yılları
arasında Denizbank’ta
proje finansmanı alanında
çalıştıktan sonra ABD’de
Columbia Üniversitesi’nde
MBA programına katılmış
ve 2011 yılında mezun
olmuştur. Aynı yıl Zorlu
Holding’e katılan Elif Yener,
2012 yılından itibaren
Strateji ve İş Geliştirme
Müdürü olarak görevine
devam etmiştir. Sn. Yener,
12 Ağustos 2014 tarihi
itibarıyla Zorlu Enerji Grubu
Mali İşler Grup Müdürü
görevini üstlenmiş olup,
1 Eylül 2015 tarihinden
itibaren Zorlu Enerji Grubu
Mali İşler Direktörü olarak
görev yapmaktadır.
Ali KINDAP 1
Termik Yatırımlardan
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcısı
(1968 - Çankırı) Ali
Kındap, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi Makine
Mühendisliği Bölümü’nden
1990 yılında mezun
olmuştur. Çalışma hayatına
GAMA Şirketler Grubu’nda
başlayan Sn. Kındap,
Meteksan AŞ ve Güriş
Mühendislik İnşaat ve
Mühendislik AŞ’de görev
yapmıştır. 2008 yılında
Zorlu Endüstriyel ve Enerji
Tesisleri İnşaat Ticaret AŞ’de
Genel Müdür Yardımcısı
olarak Zorlu Enerji Grubu’na
katılan Ali Kındap, 2011
yılından bu yana Zorlu
Enerji Elektrik Üretim
AŞ’de Termik Yatırımlardan
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcılığı görevini
yürütmektedir.
1
Ali Kındap 1 Ocak 2017 tarihi
itibarıyla Yatırımlar, İşletme ve
Bakımdan Sorumlu Genel Müdür
olarak atanmıştır.
Ahmet Yağmur ÖZDEMİR 2
Hidroelektrik ve Rüzgar
Enerjisi Yatırımlarından
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcısı
(1978 - Ankara) Yağmur
Özdemir, Doğu Akdeniz
Üniversitesi İktisat
Fakültesi’nden 2000
yılında mezun olmuştur.
Bilgi Üniversitesi’nde
Ekonomi Hukuku, Karachi
Üniversitesi’nde Executive
MBA ve İngiliz Hukuku
Yüksek Lisans programlarını
tamamlamıştır. Çalışma
hayatına 2000 yılında
Arthur Andersen
şirketinde denetçi olarak
başlamıştır. Daha sonra
2002‑2004 yılları arasında
Ernst&Young’da çalışmıştır.
2004‑2007 yılları arasında
Vestel Elektronik’te Finansal
Kontrolör olarak görev
almıştır. 2007 yılında Zorlu
Enerji Elektrik Üretim AŞ’de
Proje Finansman Müdürü
olarak göreve başlayan
Yağmur Özdemir, 2012’de
Zorlu Enerji Elektrik
Üretim AŞ’de Yatırımlar ve
Proje Finansman Müdürü
olarak görev yapmıştır.
Sn. Özdemir, 2012 Ekim
ayından bu yana Zorlu
Enerji Elektrik Üretim AŞ’de
Hidroelektrik ve Rüzgar
Enerjisi Yatırımlarından
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcısı olarak görev
yapmaktadır.
2
Ahmet Yağmur Özdemir
1 Ocak 2017 tarihi itibarıyla
görevine Yurtdışı Yatırımlar
Direktörü olarak devam
edecektir.
Aydın AKAT 3
Projelerden Sorumlu Genel
Müdür Yardımcısı
(1970 - Erzincan) Aydın
Akat, 1990 yılında Orta
Doğu Teknik Üniversitesi
İnşaat Bölümü Önlisans
Programı’nı tamamlamış
ve 1996 yılında İstanbul
Üniversitesi İnşaat
Mühendisliği Bölümü’nden
mezun olmuştur. Sn. Akat
iş hayatına 1990 yılında
Cevahirler İnşaat’ta
başlamış ve 1996‑2005
yılları arasında Tekfen
İnşaat bünyesindeki
projelerde görev almıştır.
2005 yılında Zorlu Enerji
Grubu’na katılan Sn. Akat,
Zorlu Endüstriyel ve Enerji
Tesisleri İnşaat Ticaret
AŞ’de Proje Yöneticisi olarak
çalışmıştır. 2008‑2011 yılları
arasında Zorlu Endüstriyel
ve Enerji Tesisleri İnşaat
Ticaret AŞ’de Mühendislik
Müdürü olarak görev yapan
Aydın Akat, Ekim 2012’den
bu yana Zorlu Enerji Elektrik
Üretim AŞ’de Projelerden
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcısı olarak görevine
devam etmektedir.
3
Aydın Akat 1 Ocak 2017 tarihi
itibarıyla Endüstriyel Proje ve
Uygulamalardan Sorumlu Genel
Müdür olarak atanmıştır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Gülten YILMAZ 4
İşletme ve Bakımdan
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcısı
(1966 - Eskişehir) Gülten
Yılmaz, 1987 yılında
İstanbul Teknik Üniversitesi
Makine Mühendisliği
Bölümü’nden mezun
olmuştur. İş hayatına 1989
yılında Eskişehir Hava
İkmal Bakım Merkezi
Komutanlığı’nda Turbofan
Motor Sistem Mühendisi
olarak başlamıştır. Zorlu
Enerji Grubu’na 2007
yılında katılan Sn. Yılmaz,
Zorlu O&M Teknik
Hizmetler Şefi olarak
başladığı görevine, 2008
yılından itibaren Pazarlama
ve Müşteri İlişkileri Müdürü
olarak devam etmiştir.
Gülten Yılmaz, 2011 yılı
Ekim ayından itibaren
Zorlu Enerji Grubu İşletme
ve Bakım faaliyetlerinden
Sorumlu Genel Müdür
Yardımcılığı görevini
yürütmektedir.
Gülten Yılmaz 1 Ocak 2017
tarihi itibarıyla İşletme, Bakım ve
Jeotermal Yatırımlardan Sorumlu
Genel Müdür Yardımcısı olarak
atanmıştır.
4
İnanç SALMAN 5
Ticaret ve Planlama Genel
Müdür Yardımcısı
(1981 - İstanbul) İnanç
Salman, İstanbul Teknik
Üniversitesi İşletme
Fakültesi’nden mezun
olmuştur. Lisans eğitiminin
ardından İstanbul Teknik
Üniversitesi Endüstri
Mühendisliği Bölümü’nden
doktora derecesini almıştır.
2004 yılında Zorlu Grubu’na
katılan İnanç Salman,
2004‑2007 yılları arasında
Zorlu Holding İnsan
Kaynakları Departmanı’nda
görev almıştır. 2007 yılında
Zorlu Enerji Grubu’na
katılmasının ardından
sırasıyla; Proje Mühendisi,
Organizasyon Geliştirme
Yöneticisi ve Organizasyon
Geliştirme Müdürü olarak
görev yapmıştır. İnanç
Salman, Ekim 2013’ten bu
yana Zorlu Enerji Ticaret
ve Planlama Genel Müdür
Yardımcısı olarak görev
yapmaktadır.
İnanç Salman 1 Ocak 2017
tarihi itibarıyla görevine
Ticaret Direktörü olarak devam
edecektir.
5
Servet BAHADIR
Kamu İlişkileri Direktörü
Öniz SAYIT
İnsan Kaynakları Direktörü
(1958 - Nevşehir) Servet
Bahadır, Kiel Üniversitesi
Elektrik Bölümü’nden
1982 yılında mezun
olmuştur. Lisans eğitiminin
ardından çalışma hayatına
1983 yılında Türkiye
Elektrik Kurumu’nda
Elektrik Mühendisi olarak
başlamıştır. Kariyerine
TEAŞ ve TETAŞ’ta çeşitli
görevlerde devam etmiştir.
2008 yılında Zorlu Grubu’na
katılan Servet Bahadır,
2008‑2013 yılları arasında
Enerji Ticaret Müdürü
olarak görev yapmıştır.
Servet Bahadır, Ekim 2013
itibarıyla Zorlu Enerji Grubu
Kamu İlişkileri Direktörü
görevini üstlenmiştir.
(1979 - İzmir) Öniz Sayıt,
İstanbul Üniversitesi İletişim
Fakültesi’nden 2001 yılında
mezun olmuştur. Ardından,
Boğaziçi Üniversitesi’nde
İnsan Kaynakları
Uzmanlık Programı’nı
tamamlamış ve Yıldız
Teknik Üniversitesi’nden
MBA derecesini
almıştır. 2000‑2005
yılları arasında Akkök
Grubu’nda, 2005‑2007
yılları arasında ise Tofaş
Türk Otomobil Fabrikası
AŞ’de İnsan Kaynakları
Departmanlarında görev
yapmıştır. 2007 yılında
Zorlu Enerji Grubu’na
katılan Öniz Sayıt, Ekim
2013’ten bu yana Zorlu
Enerji Grubu İnsan
Kaynakları Direktörü olarak
görev yapmaktadır.
29
30
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Kısaca Zorlu Enerji
1.047 MW
2016 yıl sonu itibarıyla, Zorlu Enerji’nin
faaliyetteki santrallerinin toplam
kurulu gücü 1.047 MW’tır. Türkiye’deki
santrallerin kurulu gücünün %67’si, toplam
kurulu gücün ise %50’si yenilenebilir
enerji kaynaklarına dayanmaktadır.
Zorlu Enerji Grubu’nun ilk şirketi olarak 1993 yılında
faaliyetlerine başlayan Zorlu Enerji, bugün Türkiye ve yurt
dışındaki santrallerinden oluşan ve kaynak çeşitliliğini
gözeten dengeli üretim portföyü, sektörel deneyimi ve
piyasadaki güçlü konumu ile Türkiye enerji sektörünün
önde gelen oyuncularından ve öncü serbest üretim
şirketlerinden biridir.
2016 yıl sonu itibarıyla, Zorlu Enerji’nin faaliyetteki
santrallerinin toplam kurulu gücü 1.047 MW’tır.
Zorlu Enerji’nin üretim portföyü;
• Yurt içinde 7 hidroelektrik, 3 rüzgar, 3 jeotermal ve 3
doğal gaz santrali,
• Yurt dışında Pakistan’da 1 rüzgar santrali ve İsrail’de 3
doğal gaz santralinden oluşmaktadır.
Zorlu Enerji sürdürülebilirliğe her yönüyle katkı sağlayan
projeler gerçekleştirme ilkesiyle hareket etmektedir.
Şirket, üretim portföyünde, başta jeotermal ve rüzgar
enerjisi olmak üzere, yenilenebilir enerjinin payını
daha da artırmayı ve kaynak çeşitliliğini geliştirmeyi
hedeflemektedir. Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki
santrallerinin kurulu gücünün %67’si, toplam kurulu
gücünün ise %50’si yenilenebilir enerji kaynaklarına
dayanmaktadır.
Şirketin 2016 yıl sonu itibarıyla,
• Jeotermal enerjideki kurulu gücü 140 MW,
• rüzgar enerjisindeki kurulu gücü 272 MW,
• hidroelektrikteki kurulu gücü ise 113 MW’tır.
Zorlu Enerji, Türkiye’nin yüksek potansiyele sahip olduğu
alanlardan biri olan güneş enerjisi alanında da araştırma
ve yatırım planlarını sürdürmektedir. Bu doğrultuda,
Zorlu Enerji 2016 yılında, güneş enerjisi alanında iki yeni
şirketin kuruluşunda yer almıştır. Zorlu Enerji, tek kurucu
ortak olarak katıldığı Zorlu Solar Enerji Tedarik ve Ticaret
AŞ’nin kuruluşunu gerçekleştirirken; Pakistan’da kurulan
Zorlu Solar Pakistan (Private) Limited unvanlı şirkete de
%99,7 pay ile kurucu ortak olarak katılmıştır.
Zorlu Enerji yurt dışı yatırımlarını, enerji talebinin hızla
arttığı ve liberalleşme sürecinin devam ettiği Asya ve Orta
Doğu pazarlarındaki potansiyeli değerlendirmeye odaklı
olarak sürdürmektedir.
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Enerji Pakistan
Limited’in Pakistan’ın Jhimpir bölgesinde hayata geçirdiği
56,4 MW’lık rüzgar enerji santrali, bu ülkede yabancı
yatırımla gerçekleştirilmiş ilk rüzgar santralidir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
31
Sunuş
Yerli ve yenilenebilir enerji alanında referans projeler
Türkiye’de kalite belgesi alan ilk elektrik üretim şirketi
olan Zorlu Enerji, TS/EN ISO 9001‑2000, OHSAS 18001
ve ISO 14001 Sertifikalarına sahiptir ve Entegre Yönetim
Sistemi kapsamında faaliyet göstermektedir.
Zorlu Enerji;
İsrail’de faaliyet gösteren az sayıdaki özel sektör enerji
şirketinden biri olan Zorlu Enerji, bu ülkede ortaklarıyla
birlikte toplamda 1.031 MW kurulu güce sahip 3 doğal
gaz santrali yatırımını tamamlamış ve ticari üretime
geçirmiştir. Şirketin bu santrallerde sahip olduğu ortaklık
paylarına düşen toplam kurulu gücü 290 MW’tır.
Zorlu Enerji, yatırımlarını dünyanın geleceğine artan
oranda katkıda bulunmaya kararlı ve sorumlu bir
kurumsal vatandaş yaklaşımıyla şekillendirmektedir.
Arz güvenliği ve sürdürülebilirlik yaklaşımıyla
fark yaratan Zorlu Enerji;
• Portföyünü, güvenli enerji tedariki temelinde
oluşturmakta,
• Tüm yatırımlarında, küresel ölçekte sorumluluk
bilinciyle hareket ederek, mevzuata ve uluslararası
standartlara uymakta,
• Faaliyetlerinin çevreye ve insan yaşamına olası olumsuz
etkilerini en aza indirmeyi hedeflemektedir.
Zorlu Enerji, tüm enerji santrallerinde, ulusal ve
uluslararası standartlara uygun olarak emisyon üst
sınırlarının aşılmaması için gerekli her türlü yatırımı
yaparak çevreye ve doğaya duyarlı enerji üretimi
gerçekleştirmektedir.
• 2009 yılında Türkiye’de karbon ayak izini hesaplayan ilk
enerji şirketidir.
• Gökçedağ Rüzgar Enerji Santrali’nde uygulamaya
geçirilen proje ile Türkiye’de “Karbon Emisyon Satış
Sözleşmesi” imzalayan ilk enerji şirketidir.
• Türkiye’de ISO 14064‑1 Sera Gazı Emisyon Standardı
Belgesi’ne sahip tek enerji şirketidir.
• Türkiye’den Karbon Saydamlık Projesi’ne (CDP - Carbon Disclosure Project) katılan tek enerji şirketidir.
2011, 2012 ve 2014 yıllarında CDP kapsamında
“Türkiye Karbon Saydamlık Liderliği” Ödülü’nü almıştır.
• Türkiye’de enerji sektöründe ilk Sürdürülebilirlik
Raporu’nu yayınlamıştır.
Zorlu Enerji, sürdürülebilirlik raporlama çalışmalarına
düzenli aralıklarla devam etmekte, sürdürülebilirlik
performansını paydaşlarına şeffaf bir yaklaşımla
aktarmaktadır. Zorlu Enerji Grubu’nun 2014‑2015
dönemini kapsayan ve Küresel Raporlama Girişimi’nin
(Global Reporting Initiative - GRI) Sürdürülebilirlik
Raporlaması İlkeleri’nin son versiyonu olan G4
Standardı’na uygun olarak hazırlanan dördüncü
Sürdürülebilirlik Raporu 2016 yılında yayınlanmıştır.
Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki ve Pakistan’daki rüzgar
enerji santralleri “Gold Standard” Sertifikası almaya hak
kazanmıştır.
Yerli ve yenilenebilir enerji alanında referans projelere
imza atan Zorlu Enerji, Borsa İstanbul’un (BIST)
Kasım 2016 - Ekim 2017 dönemi için açıkladığı
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde gönüllü olarak yer
almaya hak kazanarak Endeks’teki 43 şirketten biri
olmuştur.
32
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Zorlu Enerji’nin Kurulu Gücü ve Yatırımları
Yurt içi yatırımlar
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Dengeli üretim portföyü
Yurt dışı yatırımlar
700 MW
Türkiye’deki toplam kurulu güç
290 MW*
İsrail’deki toplam kurulu güç
(*Ortaklık paylarına göre)
56 MW
Pakistan’daki toplam kurulu güç
33
34
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Zorlu Enerji’nin Kurulu Gücü ve Yatırımları
Türkiye’deki Kurulu Güç
Faaliyette Olan Santraller
Santral
Yeri
Türü
Doğal Gaz
Lüleburgaz1
Bursa2
Yalova
Rüzgar
Gökçedağ (Rotor)
Sarıtepe
Demirciler
Hidroelektrik
Tercan
Kuzgun
Ataköy
Mercan
Çıldır
İkizdere3
Beyköy
Jeotermal
Kızıldere I
Kızıldere II
Alaşehir I
TOPLAM
Lüleburgaz,
Kırklareli
Bursa Organize
Sanayi Bölgesi
Altınova, Yalova
Kojenerasyon Doğal Gaz
Kombine Çevrim Doğal
Gaz
Kojenerasyon Doğal Gaz
Osmaniye
Osmaniye
Osmaniye
Rüzgar
Rüzgar
Rüzgar
Erzincan
Erzurum
Tokat
Tunceli
Kars
Rize
Eskişehir
Hidroelektrik (Rezervuarlı)
Hidroelektrik (Rezervuarlı)
Hidroelektrik (Rezervuarlı)
Hidroelektrik (Kanal Tipi)
Hidroelektrik (Rezervuarlı)
Hidroelektrik (Kanal Tipi)
Hidroelektrik (Kanal Tipi)
Denizli
Denizli
Manisa
Jeotermal
Jeotermal
Jeotermal
Elektrik Üretim
Kapasitesi
(MW)
232
Buhar Üretim
Kapasitesi
(Ton/Saat)
220
Doğrudan ve
Dolaylı Ortaklık
Payı (%)
126
189,5
100
90
-
100
15,9
215
135
57
23,3
113
15
20,9
5,5
20,4
15,4
18,6
16,8
140
15
80
45
700
30
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
220
Santralin buhar üretim kapasitesini 269,5 ton/saat’e çıkarmak için buhar kazanı tesisi inşa edilmekte olup, tesisin 2017 yılının ikinci çeyreğinde devreye
alınması planlanmaktadır.
2
Ekonomik ömrünü doldurması ve artan üretim maliyetleri nedeniyle santralin üretim lisansı Ocak 2017’de tadil edilerek lisansa derç edilen kurulu güç
90 MW’dan 34,3 MW’a düşürülmüştür.
3
Santralin kurulu gücünün 24,94 MW’a çıkarılması için rehabilitasyon çalışmaları devam etmekte olup, rehabilitasyon çalışmaları süresince santraldeki
elektrik üretim faaliyeti geçici olarak durdurulmuştur. Santralin Temmuz 2017’de yeniden devreye alınması planlanmaktadır.
1
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
35
Sunuş
Türkiye’de Devam Eden ve Planlanan Projeler
Proje
Yeri
Devam Eden Yatırımlar
Jeotermal
Denizli-Aydın
Kızıldere III (Ünite I)1
Finansman Aşamasındaki Projeler
Jeotermal
Denizli-Aydın
Kızıldere III (Ünite II)1
Fizibilite Aşamasındaki Projeler
Jeotermal
Manisa
Alaşehir II2
Planlanan Projeler
Hidroelektrik
Sami SoydamDenizli
Sandalcık Barajı ve HES
Elektrik Üretim
Kapasitesi
(MW)
Doğrudan ve
Dolaylı Ortaklık
Payı (%)
Jeotermal
95,2
100
Jeotermal
69,8
100
Jeotermal
24,9
100
Hidroelektrik
125,9
100
Türü
Kızıldere III JES projesi 2 üniteden oluşmaktadır. Projenin toplam kurulu gücü değişmeyecek şekilde Ünite I ve Ünite II’nin planlanan kurulu güçlerinin
sırasıyla 99,5 MW ve 65,5 MW’a tadil edilmesi için yapılan başvuru Şubat 2017’de EPDK tarafından uygun bulunmuştur.
2
Proje için Eylül 2014’te önlisans, 19 Haziran 2015 tarihinde ÇED gerekli değildir belgesi alınmış ve 2015 yılı içinde arama ve kuyu açma çalışmalarına
başlanmıştır.
1
Türkiye’deki Önlisanslar
Proje
Jeotermal
Kızıldere IV1
Alaşehir III
Güneş
Alibeyhöyüğü
1
Yeri
Türü
Aydın
Manisa
Jeotermal
Jeotermal
Konya
Güneş (Fotovoltaik)
Elektrik Üretim
Kapasitesi
(MW)
Doğrudan ve
Dolaylı Ortaklık
Payı (%)
24,9
50
100
100
18
100
Projenin önlisansında yer alan kurulu gücün 24,9 MW’tan 60 MW’a tadil edilmesi için 10 Kasım 2016 tarihinde EPDK’ya başvuru yapılmıştır.
36
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Zorlu Enerji’nin Kurulu Gücü ve Yatırımları
Türkiye’deki Arama ve İşletme Ruhsatları
Proje
Yeri
Türü
Jeotermal
Bitlis
Yozgat
Denizli1
Kütahya2
Tatvan, Bitlis
Şefaatli, Yozgat
Sarayköy
Simav
Jeotermal
Jeotermal
Jeotermal
Jeotermal
Elektrik Üretim
Kapasitesi
(MW)
Doğrudan ve
Dolaylı Ortaklık
Payı (%)
-
75
100
100
100
Denizli Büyükşehir Belediyesi’ne ait Sarayköy jeotermal sahası jeotermal kaynağa dayalı elektrik üretmek amacıyla 25 yıllığına Zorlu Enerji tarafından
kiralanmıştır.
Yeniköy jeotermal sahası için Kütahya İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen arama ruhsatı ihalesi Zorlu Jeotermal tarafından kazanılmıştır.
1
2
Türkiye’deki Önlisans Başvuruları
Proje
İthal Kömür
Akçakoca
Doğal Gaz
Kıyıköy1
Rüzgar2
Ayvacık
Sertavul
Narlıdere
Bakırçay
Sivas
Çataldağ
Elektrik Üretim
Kapasitesi
(MW)
Doğrudan ve
Dolaylı Ortaklık
Payı (%)
İthal Kömür
1.220
100
Kırklareli
Doğal Gaz
100
Çanakkale
Karaman
İzmir
İzmir
Sivas
Balıkesir
Rüzgar
Rüzgar
Rüzgar
Rüzgar
Rüzgar
Rüzgar
1.200
523,5
100
170
50
50
80
73,5
Yeri
Türü
Düzce
100
100
100
100
100
100
Proje için yapılan önlisans başvurusu, projeye ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinin iki yıl içerisinde tamamlanması şartıyla EPDK tarafından
kabul edilmiştir.
2
Zorlu Enerji, rüzgar enerjisine dayalı önlisans başvuruları kapsamında, beş bölgede yer alan altı projede toplamda 523,5 MW kapasite için 49 yıl süreyle
üretim lisansı almak üzere 27 Nisan 2015 tarihinde EPDK’ya önlisans başvurusunda bulunmuştur.
1
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
37
Sunuş
Yurt Dışındaki Kurulu Güç
Faaliyette Olan Santraller
Santral
Yeri
Türü
Rüzgar
Jhimpir
Doğal Gaz
Pakistan
Rüzgar
Dorad
İsrail
Ashdod
İsrail
Ramat Negev
İsrail
Elektrik
Üretim
Kapasitesi
(MW)
56,4
56,4
290,5
Kombine Çevrim
Doğal Gaz
Kojenerasyon
Doğal Gaz
Kojenerasyon
Doğal Gaz
Buhar Üretim
Kapasitesi
(Ton/Saat)
Doğrudan
ve Dolaylı
Ortaklık Payı
(%)
Lisansın Sona
Ereceği Yıl
100
2028
25
2034
110
840
64,54
40
42,15
2035
126,4
70
42,15
2035
347
110
TOPLAM1
Toplam kurulu gücün hesaplanmasında Zorlu Enerji’nin İsrail’deki santrallerde sahip olduğu ortaklık paylarına düşen kurulu güçler dikkate alınmıştır.
1
Yurt Dışında Planlanan Yatırımlar
Santral
Yeri
Türü
Doğal Gaz
Solad1
İsrail
Kojenerasyon Doğal Gaz
Elektrik Üretim
Kapasitesi
(MW)
Buhar Üretim
Kapasitesi
(Ton/Saat)
77
70
Doğrudan ve
Dolaylı Ortaklık
Payı (%)
42,15
Planlanan Solad santralinin tamamlanma yüzdesi yaklaşık %10’dur.
1
Yurt Dışındaki Önlisanslar
Santral
Yeri
Türü
Güneş
Quaid-e-Azam Solar Park
Pakistan
Güneş
Elektrik Üretim
Kapasitesi (MW)
100
Doğrudan ve Dolaylı
Ortaklık Payı (%)
99,7
38
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Zorlu Enerji Grubu’nun Faaliyet Alanları
Zorlu Enerji Grubu, Zorlu Enerji tarafından yürütülen elektrik
ve buhar üretimi, satışı ve elektrik ticari faaliyetleri başta olmak
üzere, enerji sektörünün farklı alanlarındaki faaliyetleriyle geniş
bir hizmet karması sunmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Entegre hizmet yapılanması
Zorlu Enerji Grubu; temel faaliyetlerinin
yanı sıra mühendislik, tedarik ve anahtar
teslim inşaat hizmetleri ile santral bakım,
onarım ve işletme hizmetlerini de içeren
entegre yapısıyla rakiplerine karşı fark
yaratmaktadır.
Enerji Santrallerinin İnşası
Doğal Gaz Dağıtımı
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret
AŞ (Zorlu Endüstriyel): Endüstriyel ve enerji tesisleri
için proje geliştirme ve uygulama. Zorlu Endüstriyel,
Zorlu Enerji Grubu’nun yurt içi ve yurt dışındaki enerji
santrallerinin fizibilite, mühendislik, anahtar teslimi inşaat
ve montaj işlerini üstlenmektedir.
Gazdaş Doğalgaz Dağıtım AŞ (Gazdaş): Gazdaş, Trakya
bölgesi ve Gaziantep’te 30 yıl süreli iki adet doğal gaz
dağıtım lisansı kapsamında bu bölgelerde doğal gaz
dağıtımı ve satışı faaliyetlerini yürütmektedir.
Bakım, Onarım ve İşletme Hizmetleri
Zorlu Doğal Gaz İthalat, İhracat ve Toptan Ticaret
AŞ (Zorlu Doğal Gaz): Sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) ve
sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) yurt içinden ve yurt
dışından satın alınarak yurt içinde satışı ve yurt dışı
ülkelere ihracı.
Zorlu O&M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri
AŞ (Zorlu O&M): Grup içi ve grup dışı firmaların termik
(doğal gaz, çevrim, kombine çevrim, kojenerasyon)
hidroelektrik, rüzgar ve jeotermal santrallerine uzun süreli
işletme, bakım ve onarım hizmetleri sunmaktadır. Zorlu
O&M, Zorlu Grubu’nun Rusya ve İsrail’de bulunan doğal
gaz santralleri ile Pakistan’da bulunan rüzgar santralinin
işletme ve bakımını yapmakta, ayrıca Avrupa, Orta Doğu,
Güney Asya ve Orta Asya’da bulunan birçok santrale
münferit sözleşmeler ile bakım hizmeti sunmaktadır.
İşletme ve bakım hizmetinin yanı sıra Zorlu O&M, yeni
kurulan santrallerin devreye alınması için de hizmet
vermektedir.
Doğal Gaz Ticareti
39
40
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Zorlu Grubu
Ev Tekstili
Elektronik ve Dijital Ürünler,
Dayanıklı Tüketim Malları
Enerji
Korteks
Zorluteks
Vestel
Zorlu Enerji Grubu
• Avrupa TV, beyaz eşya ve dijital ürünler
pazarının önde gelen ODM ürün
sağlayıcılarından biri
• Avrupa TV pazarının en büyük
oyuncularından biri
• Türkiye’de TV ve beyaz eşya pazarının
önde gelen oyuncularından biri
• Yurt içinde 700 MW kurulu güç ile
ulusal pazarın yükselen oyuncusu
• Pakistan’da 56,4 MW, İsrail’de
290 MW’lık kurulu güç (840 MW’lık
Dorad Doğal Gaz Çevrim Santrali’nde
%25, 64,54 MW’lık Ashdod ve
126,4 MW’lık Ramat Negev Doğal Gaz
Kojenerasyon Santrallerinde %42,15
pay)
• Elektrik ve buhar üretimi ve satışı,
elektrik dağıtımı ve ticareti; enerji
santrallerinin projelendirme aşamasını
da kapsayacak şekilde “anahtar teslimi”
inşası; enerji santrallerinin uzun süreli
işletme, bakım ve onarımı; doğal gaz
dağıtımı ve ticareti faaliyetleri ile
entegre hizmet sunma yetkinliği
• Türkiye’nin en büyük entegre polyester
iplik üreticisi ve ihracatçısı
• Avrupa’nın lider ev tekstili şirketi
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sunuş
Zorlu Grubu, farklı sektörlerdeki öncü şirketleriyle Türkiye için
artan oranda kalıcı katma değer üretmektedir.
Gayrimenkul
Madencilik - Metalurji
Faktoring
Zorlu Gayrimenkul Geliştirme ve Yatırım
Meta Nikel Kobalt Madencilik
Zorlu Faktoring
• Yurt içinde ve yurt dışında değerli
araziler üzerinde nitelikli konut, ofis,
iş merkezi, alışveriş merkezi, hastane,
otel veya karma gayrimenkul projeleri
geliştirmek, satmak, kiralamak ve/
veya işletmek amacıyla 2006 yılında
kurulmuştur.
• Grubun Türkiye’nin ilk beş fonksiyonlu
karma kullanım projesi olarak hayata
geçirdiği Zorlu Center; Performans
Sanatları Merkezi, alışveriş merkezi,
otel (Raffles İstanbul Zorlu Center),
ofis ve rezidanslardan oluşmaktadır.
Zorlu Center, 2014 yılında Raffles
İstanbul Oteli’nin açılmasıyla birlikte
tüm fonksiyonları ile hizmet verir hale
gelmiştir.
• Grubun Büyükdere Caddesi üzerinde
gerçekleştirdiği Levent 199 ofis projesi
2014 yılı 3. çeyreğinde tamamlanmıştır.
Tamamı A+ ofis olarak planlanan proje
40 bin m2 brüt kiralanabilir alana
sahiptir.
• Nikel kobalt kaynaklarını geliştirmede
uzmanlaşma
• Nikel kobalt alanında bölgesel tedarikçi
olma hedefi
• Gördes Nikel Kobalt İşletmesi’nde ilave
yatırımlar, Eskişehir ve Uşak’ta bulunan
ruhsatlar kapsamında nikel-kobalt
rezerv geliştirme ve yatırım projeleri
• Yurt içi ve yurt dışı faktoring hizmeti
sunmak amacıyla 2012 yılında
kurulmuştur.
• Orta ve büyük ölçekli firmaların
yanı sıra, sektörlerinde öncü,
yaygın tedarikçi ve bayi ağına sahip
şirketlere de odaklanarak faktoring
ürün ve hizmetlerini tüm Türkiye
geneline taşıma hedefiyle faaliyet
göstermektedir.
Gördes Nikel Kobalt İşletmesi
• 300 bin ton (nikel metal içeriği)
kanıtlanmış rezerv
• Projenin ilk etabı 10 bin ton/yıl nikel
metal karşılığı kapasiteye sahip ve
400 milyon ABD Doları yatırımla
hayata geçirilen hidrometalurji tesisidir.
• Deneme üretimlerine 2015 yılında
başlayan tesis 2016 yılında yaklaşık
10.400 ton konsantre nikel ürün
ihracatı gerçekleştirmiştir. Önümüzdeki
dönemde tesiste konsantre nikel
üretim kapasitesi ve verimin
yükseltilmesine yönelik çalışmalar
ile katma değeri yüksek uç ürünlerin
üretimlerinin yapılmasına yönelik Ar‑Ge
çalışmaları planlanmaktadır.
41
42
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
En son teknolojilerle donatılmış,
konforlu ve modern yaşam alanları,
enerjisi bizden...
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
43
44
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
Global Enerji Piyasasının Görünümü
%
7,6
Yenilenebilir enerjinin yıllık ortalama %7,6
oranında büyüme göstermesi ve enerji arzı
içindeki payını 2015 yılından 2035 yılına
kadar %3 seviyesinden %10’a yükseltmesi
beklenmektedir.
“BP Enerji Görünümü 2017” raporunda yer alan öngörü
ve projeksiyonlar dünya enerji piyasaları için gelecek
yirmi yıla yönelik önemli bir perspektif sunmaktadır.
Rapora göre:
• Global enerji talebinin 2035’e kadar yılda ortalama
%1,3 artış ile global GSYİH’de beklenen yıllık %3,4’lük
büyümenin gerisinde kalarak toplamda yaklaşık %30
büyümesi ve bu büyümenin büyük kısmının gelişmekte
olan ülkelerden kaynaklanması beklenmektedir.
Çin ve Hindistan bu büyümenin yarısından fazlasını
karşılayacaktır.
• Enerji tüketimindeki artışın üçte ikisine yakın kısmının
elektrik üretiminden kaynaklanması ve elektrik
üretimine bağlı tüketimin payının 2035 yılına kadar
mevcut %42 seviyesinden %47’ye yükselmesi
beklenmektedir.
• Fosil yakıtların ana enerji kaynağı olarak konumlarını
korumaya devam etmeleri ancak yenilenebilir enerji
kaynaklarının daha hızlı büyümesi sonucu toplam
enerji arzındaki paylarının 2015 yılındaki %85
seviyesinden 2035’te %75 seviyelerine gerilemesi
beklenmektedir. Bu dönemde dünyada daha düşük
karbonlu bir geleceğe geçiş başlarken, daha temiz bir
enerji kaynağı olan yenilenebilir enerjinin yıllık ortalama
%7,6 oranında büyümesi ve toplam enerji arzı içindeki
payını 2015 yılından 2035 yılına kadar %3 seviyesinden
%10’a yükseltmesi öngörülmektedir.
• Çin’in yenilenebilir enerjide önümüzdeki 20 yılın ana
büyüme motoru olması ve yenilenebilir enerjiye AB
ve ABD’nin toplamından daha fazla yatırım yapması
beklenmektedir.
• Çin ekonomisindeki yavaşlamaya bağlı olarak kömür
talebindeki büyümenin son yirmi yıldaki yıllık ortalama
%2,7 seviyesinden %0,2 seviyesine gerilemesi ve yıllık
%1,6 oranında artması öngörülen doğal gaz talebi
doğrultusunda, doğal gazın kömürün yerini alarak
2035 itibarıyla en büyük ikinci enerji kaynağı olması
öngörülmektedir.
• Önümüzdeki 20 yılda enerji kaynak dağılımındaki
değişim paralelinde karbon emisyonlarının geçmiş 20
yılın ortalama artış oranı olan %2,1’in üçte birinden az
bir hızla yılda %0,6 oranında artması beklenmektedir.
Bu emisyon ölçümlerinin başladığı 1965 yılından bu
yana kaydedilecek en düşük artış oranı olacaktır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
45
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Türkiye Enerji Sektörünün Görünümü
807 yeni santral
2016 yılında devreye alınan 807 yeni
santral ile Türkiye’nin toplam kurulu gücü
2015 yıl sonuna göre %7,3 büyüme ile nette
5.351 MW (kapatılan santraller dikkate
alındıktan sonra) artış göstererek 2016 yıl
sonu itibarıyla 78.497 MW’a ulaşmıştır.
Elektrik tüketimi 2016 yılında %4,7 oranında büyüyerek
yıl sonu itibarıyla 278.346 GWh’a ulaşmıştır. Elektrik
üretimi ise, tüketimdeki büyümeye paralel olarak %4,4
artış kaydederek 273.388 GWh olarak gerçekleşmiştir.
Kömür ve linyit santrallerinin toplam elektrik üretimi
içindeki payı, 2015 yılının ikinci yarısı ve bu yıl içinde
devreye alınan yeni kömür santrallerinin katkısıyla 2016
yılında %29,1’den %33,7’ye yükselmiştir. Hidroelektrik
santrallerin üretim içindeki payı geçen yıla göre bir puan
azalışla %24,6 olarak gerçekleşirken, rüzgar, jeotermal
ve güneş santrallerinin toplam payı ise %5,8’den %7,8’e
yükselmiştir. Spot piyasada yılın genelinde düşük
seyreden fiyatlar ve artan yenilenebilir enerji arzı
nedeniyle doğal gaza dayalı elektrik santrallerinin toplam
elektrik üretimi içindeki payı 2016 yılında da azalmaya
devam ederek, 2015’teki %37,9 seviyesinden %32,1’e
gerilemiştir.
2016 yılında devreye alınan 807 yeni santral ile
Türkiye’nin toplam kurulu gücü 2015 yıl sonuna göre
%7,3 büyüme ile nette 5.351 MW (kapatılan santraller
dikkate alındıktan sonra) artış göstererek 2016 yıl sonu
itibarıyla 78.497 MW’a ulaşmıştır. Dönem içinde devreye
giren toplam 5.758 MW’lık yeni kapasitenin %49’u
yenilenebilir enerji santrallerinden (%22 rüzgar enerji
santralleri, %14 hidroelektrik santralleri, %10 güneş
enerji santralleri ve %3 jeotermal enerji santralleri),
%32’si yerli ve ithal kömür santrallerinden, %16’sı ise
doğal gaz ve LNG santrallerinden oluşmaktadır. 2016
yılında oransal olarak en yüksek kapasite artışı %235
ile güneş enerjisinde yaşanmış ve ilk kez lisanslı güneş
enerji santrallerinin de devreye girdiği 2016 yılında yıl
sonu itibarıyla lisanssız ve lisanslı güneş enerjisi kurulu
gücü 832,5 MW’a ulaşmıştır. 2016 yılı ayrıca, rüzgar
enerjisinde en yüksek kurulu güç artışının yaşandığı yıl
olmuş, Türkiye’deki rüzgar enerji santrallerinin kurulu
gücü, 1.240 MW’ı lisanslı ve 8,10 MW’ı lisanssız olmak
üzere toplamda 1.248,1 MW artış göstererek 2016 yıl
sonunda 5.751,3 MW’a yükselmiştir.
2016 yıl sonu itibarıyla kurulu gücün %34’ü hidrolik,
%28’i doğal gaz, %22’si yerli ve ithal kömür, %7,3’ü
rüzgar, %1’i jeotermal, %1,1’i güneş ve %6’sı ise diğer
enerji kaynaklarından oluşmaktadır. Kurulu gücün
%25,6’sı EÜAŞ ve bağlı ortaklıklarına, %11,7’si yap işlet
devret, yap işlet ve işletme hakkı devredilen santrallere
ve %62,6’sı da serbest üretim şirketleri ve lisanssız
santrallere aittir.
46
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Türkiye Enerji Sektörünün Görünümü
15.083 MW
2016 yılında YEKDEM’e katılmak için
yapılan başvurular rekor seviyeye ulaşmış
ve YEKDEM’den yararlanan tesislerin
kurulu gücü 2015’e göre yaklaşık üç kat
artarak 15.083 MW’a ulaşmıştır.
Başta yenilenebilir enerji olmak üzere daha düşük
maliyetli enerji kaynaklarının toplam üretim içindeki
payının yükselmesi, son yıllarda sektörde oluşan arz
fazlasının devreye giren yeni kapasitelerle daha da
artması ve artan arza karşılık elektrik talebinin aynı
oranda büyümemesi sonucu 2016 yılının ilk dokuz
ayında %3 düşüş gösteren ortalama spot elektrik fiyatı,
yılın son çeyreğinde, %5,3 artan elektrik tüketiminin
yanı sıra, BOTAŞ’ın soğuk hava koşulları nedeniyle
artan evsel tüketime bağlı olarak doğal gaz çevrim
santrallerine verdiği gazda %90’a varan oranda kesintiye
gitmesi ve bazı santrallerin devreden çıkması sonucu
2015’in aynı dönemine göre %17 artarak 169,4 TL/
MWh’a yükselmiştir. Yılın dördüncü çeyreğinde elektrik
fiyatlarında görülen bu yüksek oranlı artış tüm yılda
gerçekleşen fiyat artışını %2’ye taşırken, 2016 yılında
serbest piyasadaki ortalama elektrik fiyatı 140,6 TL/
MWh olarak gerçekleşmiştir.
Aralık ayında yaşanan aşırı soğuk havalara ve
doğal gaz arzındaki kısıntılara bağlı olarak elektrik
fiyatlarında görülen rekor seviyedeki artışların ve
fiyatlarda yaşanabilecek olası dalgalanmaların elektrik
tedarikçilerinin mali sürdürülebilirlikleri ve üreticilerin
kaynaklarını doğru yönetebilmeleri üzerindeki olumsuz
etkilerini önlemek amacıyla, Enerji Piyasası Düzenleme
Kurulu 5 Ocak 2017 tarihli kararıyla Gün Öncesi ve
Dengeleme Güç Piyasaları’ndaki azami fiyat limitini
düşürerek 06.01.2017 ile 01.03.2017 tarihleri arasında
geçerli olmak üzere 500 TL/MWh olarak belirlemiştir.
YEKDEM (Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme
Mekanizması) fiyatlarının serbest elektrik piyasasında
düşük seyreden fiyatlar ve 2015 yılında USD/TL kurunda
yaşanan yüksek oranlı artış sonucu daha cazip hale
gelmesiyle, 2016 yılında YEKDEM’e katılmak için yapılan
başvurular rekor seviyeye ulaşmış ve YEKDEM’den
yararlanan tesislerin kurulu gücü 2015’e göre yaklaşık
üç kat artarak 15.083 MW’a ulaşmıştır. Bu santraller
ürettikleri elektriği ABD Doları bazında belirlenmiş
teşvikli fiyatlardan devlete satmaktadır. USD/TL’deki
yükseliş trendinin ve spot piyasadaki zayıf fiyatların
2016 yılında da devam etmesi sonucu 2017 yılında
YEKDEM’den yararlanmak için yapılan başvurular 2016
yılını da geçerek 17.400 MW’a ulaşmıştır.
Orta ve uzun vadede ülkemizin zengin doğal
kaynaklarından azami ölçüde ve sürdürülebilirlik ilkeleri
doğrultusunda yararlanmak hedefiyle, 2014 yılında Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca 2015‑2019 dönemi için
yeni bir “Stratejik Plan” hazırlanmıştır. 4 Aralık 2014’te
yayımlanan Stratejik Plan ile enerjinin nihai tüketiciye
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
47
2016 Yılına Bakış
1.000 MW
Jeotermal enerjide 2019 yılı için verilen
kurulu güç hedefi 2016 yılı içinde aşılmış
olup, 2019 yılına kadar 1.000 MW
hedefine ulaşılması amaçlanmaktadır.
sürekli, sürdürülebilir, çevre ile uyumlu, kaliteli, güvenli
ve asgari maliyetlerle arzı ile enerji temininde kaynak
çeşitlendirmesi esas alınarak; yerli ve yenilenebilir
enerji kaynaklarının mümkün olan en üst düzeyde
değerlendirilmesi, enerji yoğunluğunun azaltılmasının
desteklenmesi, nükleer teknolojinin elektrik üretiminde
kullanılması, israfın ve enerjinin çevresel etkilerinin
asgariye indirilmesi ve ülkemizin uluslararası enerji
ticaretinde stratejik konumunu güçlendiren rekabetçi bir
enerji sistemine ulaşılması amaçlanmaktadır.
Stratejik Plan’a göre, 2015‑2019 döneminde arz
güvenliğini sağlamaya yönelik olarak;
• Yerli kömürden üretilen elektrik enerjisi miktarının
2019 yıl sonuna kadar yıllık 60 milyar kWh düzeyine
çıkarılması,
• Yenilenebilir enerji kaynaklarının birincil enerji ve
elektrik enerjisi arzı içindeki payının artırılması
kapsamında, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı
kurulu gücün, hidroelektrikte 32.000 MW’a, rüzgar
enerjisinde 10.000 MW’a, jeotermal enerjide
700 MW’a, güneş enerjisinde 3.000 MW’a ve biyokütle
enerjisinde 700 MW’a çıkarılması,
• Nükleer enerjinin elektrik enerjisi üretim portföyüne
dahil edilmesi,
• Plan dönemi sonuna kadar doğal gaz kaynaklı elektrik
enerjisi üretiminin toplam üretim içindeki payının
%38’e indirilmesi ve
• 2016 yıl sonuna kadar termik santral özelleştirmelerinin
tamamlanarak kamunun toplam elektrik enerjisi
üretimi içindeki payının dönem sonuna kadar %20’ye
düşürülmesi hedeflenmektedir.
Jeotermal enerjide 2019 yılı için verilen kurulu güç hedefi
2016 yılı içinde aşılmış olup, 2019 yılına kadar 1.000 MW
hedefine ulaşılması amaçlanmaktadır.
Elektrik Piyasası Kanunu’nda Yapılan
Değişiklikler
4 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6719 sayılı
“Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun” ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası
Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmıştır. Türkiye’nin
enerjide dışa bağımlılığının azaltılması hedefi kapsamında,
Stratejik Plan’la uyumlu olarak yapılan yeni kanun
düzenlemeleriyle, elektrik üretiminde yerli kömür ve
yenilenebilir kaynakların kullanımının azami seviyeye
çıkarılması ve enerji sepetine nükleer enerjinin de
eklenmesi için yapılan çalışmaların hızlandırılması
hedeflenmektedir.
48
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Türkiye Enerji Sektörünün Görünümü
YEKDEM’deki söz konusu değişiklikler en çok, kesin
üretim tahmini yapması teknik olarak diğer enerji
kaynaklarına göre daha zor olan rüzgar enerji santrallerini
ve rezervuarsız nehir tipi hidroelektrik santrallerini
etkilemiştir.
YEKDEM Yönetmeliği’nde yapılan düzenlemelerin
ardından 24 Haziran 2016’da yürürlüğe giren
“Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi
Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi
Hakkında Yönetmelik” ile yenilenebilir enerji
kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerde yerli
aksam kullanılması durumda YEK bedeline ek olarak
ödenecek yerli üretim katkı payının hesaplanmasında bazı
değişiklikler yapılmıştır.
Yenilenebilir Enerji Mevzuatında Yapılan
Değişiklikler
YEKDEM’den yararlanan tesislerin toplam kurulu
gücünün 2016 yılında 15.000 MW’a ulaşmasının
ardından, YEKDEM katılımcısı santralleri daha iyi
üretim tahmini yapmaya teşvik ederek sistemdeki
dengesizliği ve bunun piyasa üzerinde oluşturduğu
yükü azaltmak amacıyla, 29 Nisan 2016 tarihinde
Resmi Gazete’de yayımlanan “Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine
İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin
Yönetmelik” ile YEKDEM teşvik mekanizmasında
bazı değişiklikler yapılmıştır. 1 Mayıs 2016 tarihinde
yürürlüğe giren Yönetmelik ile YEK bedelinin hesaplanma
yöntemi yeniden düzenlenerek YEKDEM katılımcısı
santrallere de üretim tahminlerindeki sapmalar nedeniyle
yol açtıkları dengesizlik maliyetlerine katlanma ve
dengesizliklerini giderme yükümlülüğü getirilmiştir. Öte
yandan, portföylerini iyi yöneten sistem katılımcıları, yeni
sistemde sağlıklı üretim planlaması ve yan hizmetler gibi
sağladıkları ek hizmetler ile eski teşvik mekanizmasına
göre ek gelir elde edebileceklerdir.
Özelleştirmeler
Enerji sektörünün serbestleştirilmesi ve rekabetçi
bir piyasa yapısının tesis edilmesi amacıyla yürütülen
özelleştirme çalışmaları kapsamında, 2016 yılında EÜAŞ’a
(Elektrik Üretim AŞ) ait toplam 482 MW kurulu güce
sahip santrallerin özelleştirme ihaleleri gerçekleştirilmiştir.
Özelleştirmelerin yanı sıra, mevcut linyit sahalarının
yerli kömüre dayalı elektrik üretim tesisi kurma şartı ile
özel sektöre devredilmesi ve yenilenebilir enerji kaynak
alanları (YEKA) oluşturularak bu alanların yerli ekipman
kullanım şartıyla yatırımcılara tahsis edilerek büyük
ölçekli yenilenebilir enerji yatırımlarının gerçekleştirilmesi
amacıyla yıl içinde Çayırhan B linyit sahası ve Konya
Karapınar YEKA’da kurulacak 1.000 MW’lık güneş enerji
santrali için yarışma ilanına çıkılmıştır.
Piyasa açıklık oranının kademeli olarak artırılması ve
tüm tüketicilerin serbest tüketici kapsamına alınması
hedefi doğrultusunda, EPDK’nın 22 Aralık 2016 tarihli
toplantısında 2017 yılı için serbest tüketici limiti yıllık
3.600 kWh’ten 2.400 kWh’a indirilmiştir. Serbest tüketici
limitindeki bu azalmayla teorik piyasa açıklık oranı %90’a
yükselmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
49
2016 Yılına Bakış
Zorlu Enerji’nin Güç Odakları
Kurumsal, finansal ve operasyonel yetkinliklerinden güç alan Zorlu
Enerji, entegre bir sürdürülebilirlik yaklaşımını benimsemiştir.
KURUMSAL GELİŞİM
OPERASYONEL GÜÇ
• Piyasa itibarı
• Köklü deneyim ve kurumsal değerler
• Yüksek kapasiteli üretim gücü
• Nitelikli insan kaynağı
• Dengeli portföy
• Kaynak çeşitliliği
• Yenilikçi çözümler üretme yetkinliği
ENTEGRE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMI
YERLİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARI
• Çevrenin korunması
• Paydaş katılımının sağlanması
• Sorumlu iş yapış biçimi
• Toplumsal ve kültürel hayata katkı
• İyi işleyen kurumsal yönetim
• Kalifiye insan kaynağı temelinde bütünsel bir
sürdürülebilirlik yaklaşımı
• Özelleştirme ihalesi ile devralınan santraller ve yeni
yatırımlarla toplam kurulu güç içinde yükselen yerli ve
yenilenebilir kaynak oranı
50
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Türkiye’nin dört bir yanında,
gelişen beldeler ve çağdaş şehirler,
enerjisi bizden...
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
51
52
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
2.694 GWh
Ticaretten elektrik satışları Zorlu
Elektrik’in ikili anlaşma kapsamında
yaptığı satış hacmindeki güçlü büyüme
sonucu %138 artarak 2.694 GWh olarak
gerçekleşmiştir.
Elektrik Üretimi ve Satışı
2016 yıl sonu itibarıyla Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki
kurulu gücü 700 MW iken, yurt dışındaki yatırımlarıyla
beraber, toplam kurulu gücü 1.047 MW’tır. Yenilenebilir
enerji kaynaklarının toplam kurulu güç içindeki payı ise
%50 seviyesindedir.
Zorlu Enerji’nin brüt elektrik üretimi, 2016 yılında bir
önceki yıla göre %2 büyüme göstererek 2.559 GWh
olarak gerçekleşmiştir. Alaşehir I Jeotermal Enerji
Santrali’nin ilk kez 2016 yılında tüm yıl boyunca
faaliyet göstermesi ve Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar
Enerji Santralleri’nin Haziran ayından itibaren kademeli
olarak devreye girerek üretime başlamasıyla 2016
yılında elektrik üretiminde yaşanan artış, Rize İkizdere
Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali’nde üretim
faaliyetinin rehabilitasyon yatırımı nedeniyle Temmuz
2016’dan itibaren durdurulması ve Kayseri Doğal
Gaz Santrali’nin lisansının 1 Ekim 2015’ten itibaren
sonlandırılması nedeniyle sınırlı kalmıştır.
Üretimden yapılan elektrik satışları önceki yıla göre
%7 artış göstererek 2.364 GWh olarak gerçekleşmiştir.
Ticaretten elektrik satışları ise Zorlu Elektrik’in müşteri
portföyünde ve ikili anlaşma kapsamında yaptığı satış
hacmindeki güçlü büyüme sonucu %138 artarak
2.694 GWh olarak gerçekleşmiştir.
Zorlu Enerji’nin 2016 yılı brüt elektrik üretimi,
28 Nisan 2016 tarihli özel durum açıklamasıyla
kamuoyuna duyurulan 2.500‑2.700 GWh aralığındaki
üretim hedefine paralel olarak gerçekleşmiştir.
Toplam elektrik satışları ise verilen hedefi
(4.600‑4.800 GWh) aşarak 5.058 GWh’a ulaşmıştır.
Satış hacmindeki güçlü büyümenin yanı sıra, ortalama
elektrik satış fiyatı da, 2016 yılında Kızıldere II JES’in
yanı sıra Rotor RES ve Alaşehir I JES’in de ABD Doları’na
endeksli fiyatlarla (Rotor RES için 7,3 ABD Doları cent/
kWh, Alaşehir I JES için 11,2 ABD Doları cent/kWh)
YEKDEM kapsamında elektrik satışına başlaması,
Kızıldere II JES’in YEKDEM satış fiyatının yerli aksam
kullanımından dolayı 10,5 ABD Doları cent/kWh’ten
11,2 ABD Doları cent/kWh’a yükseltilmesi ve ortalama
USD/TL kurunun yıl içinde %11 artış göstermesi sonucu
2015 yılının üzerinde gerçekleşerek Zorlu Enerji’nin satış
gelirlerini olumlu yönde etkilemiştir. Satış hacminde
beklentilerin üzerinde gerçekleşen büyüme sonucu, Zorlu
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
53
2016 Yılına Bakış
Elektrik ticaretinde etkinleşen konum
Üretim
2015
2.392.581.647
519.145
Elektrik (kWh)*
Buhar (ton)
2016
2.558.965.353
515.385
* 2016 yılında üretilen elektriğin 184.562.432 kWh’lik kısmı iç tüketimde kullanılmıştır (2015 yılı: 130.503.038 kWh).
Satış
2015
2.206.101.833
1.130.772.122
519.145
52.354
Elektrik (Üretim) (kWh)
Elektrik (Ticari) (kWh)
Buhar (ton)
Kullanma ve Soğutma Suyu, Karbondioksit Gazı (m3)
Enerji’nin 2016 yılı satış gelirleri 950‑1.050 milyon TL
aralığındaki Şirket hedefini aşarak 1.195 milyon TL’ye
ulaşmıştır.
2016 yılında üç santralin YEKDEM’e katılması ile toplam
portföy içindeki kârlılığı daha yüksek YEKDEM satışlarının
payının artması, Alaşehir I JES’in 2016’da ilk kez tüm
yıl boyunca faaliyetlere katkıda bulunması ve Kayseri
Doğal Gaz Santrali’nin kapatılmasının ardından doğal
gaz santrallerindeki zararların önemli oranda azalması
sonucu, FAVÖK 2016 yılı için belirlenen 375‑425 milyon
TL aralığındaki hedefi bir miktar aşarak ve 2015 yılına
göre de %49 artış göstererek 433 milyon TL olarak
gerçekleşmiştir.
Elektrik Ticareti ve Serbest Tüketicilere
Elektrik Satışı
Zorlu Enerji, elektrik ticareti faaliyetlerini %100 bağlı
ortaklığı Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan
AŞ (“Zorlu Elektrik”) aracılığıyla yürütmektedir.
Zorlu Elektrik, elektrik enerjisinin yurt içinden ve
serbest bölgelerden satın alınarak, yurt içinde toptan
veya doğrudan satışı ile yurt dışı ülkelere ihraç edilmesi
2016
2.364.198.608
2.693.915.263
515.385
107.145
amacıyla 2000 yılında kurulmuştur. Enerji Piyasası
Düzenleme Kurumu tarafından verilen “Tedarik Lisansı”
altında serbest tüketicilere elektrik satışı gerçekleştiren
Zorlu Elektrik, Zorlu Enerji’nin nihai tüketicilere dokunan
şirketi konumundadır.
Zorlu Elektrik’in temel faaliyetleri:
• Serbest tüketici kapsamındaki kişi ve kurumlara
perakende elektrik satışı,
• EPİAŞ tarafından işletilen Organize Toptan Elektrik
Piyasaları’nda elektrik alım-satımı,
• Tezgahüstü (“OTC”) ve Vadeli İşlem (“VİOP”)
Piyasaları’nda toptan elektrik ticareti,
• Elektrik ihracat ve ithalatı ve
• Dengeden sorumlu grup1 yönetiminden oluşmaktadır.
Dengeden sorumlu grup: Piyasa katılımcılarının Piyasa İşletmecisi’ne
bildirmek suretiyle oluşturdukları ve grup içinden bir piyasa katılımcısının
grup adına denge sorumluluğuna ilişkin yükümlülükleri üstlendiği grup.
Şirketler dengeden sorumlu grup oluşturarak toplam açıklarını azaltacak
şekilde portföy oluşturabilmektedir. Böylelikle şirketlerin kendi grupları
içinde yapacakları dengeleme ile dengesizliğe daha az maruz kalmaları
sağlanmaktadır.
1
54
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
%
30
Zorlu Elektrik’in portföyünde
meskenlerin payı sayısal olarak %30
civarında olup serbest tüketici limitinin
düşmesine paralel olarak mesken payının
hızla artması beklenmektedir.
Zorlu Elektrik, söz konusu temel faaliyetleri kapsamında,
talep ve fiyat tahminleri, üretim planlaması, fiyatlandırma,
satış, risk ve portföy yönetimi ile uzlaştırma ve
faturalandırma işlemlerini gerçekleştirmektedir. Şirket,
tüketicilere ikili anlaşmalarla saatlik, dönemlik ve piyasa
fiyatlarına uyarlanmış alternatif fiyatlandırma seçenekleri
sunmaktadır.
Zorlu Elektrik, büyük kurumsal müşteriler ve sanayi
müşterilerinin yanı sıra, meskenlerden KOBİ’lere
kadar geniş bir yelpazede serbest tüketici kapsamına
giren kişi ve kurumlara doğrudan elektrik satışı
gerçekleştirmektedir.
Müşterilerin tüketim alışkanlıklarına en uygun fiyat
paketini seçebilecekleri özel teklifler hazırlayarak tasarruf
edebilmelerini sağlayan Zorlu Elektrik, uzman satış ve
bilişim ekipleriyle güçlü bir hizmet altyapısı sunmaktadır.
Serbest tüketiciler şirketin hedef müşteri kitlesini
oluşturmaktadır.
Serbest tüketiciler, yıllık elektrik tüketimleri her yıl
EPDK tarafından belirlenen minimum elektrik tüketim
miktarından (serbest tüketici limiti) daha fazla olan ve bu
sayede elektrik tedarikçisini seçme hakkına sahip olan
elektrik aboneleridir.
Elektrik sektöründe 2002 yılında başlayan serbestleşme
çalışmaları neticesinde serbest tüketici limiti düşürülerek
serbest tüketici uygulamasının kapsamı her yıl biraz
daha genişletilmiş, böylece daha çok elektrik abonesinin
serbest tüketici kapsamına girmesi sağlanmıştır.
Bugün Türkiye’deki yaklaşık 40 milyon elektrik
abonesinin 2,7 milyonu serbest tüketici haklarından
yararlanmaktadır. Serbest tüketici limitinin önümüzdeki
dönemlerde daha da azaltılması ile bu sayının önemli
ölçüde artması beklenmektedir.
Serbest tüketici limiti her yıl Ocak ayında EPDK
tarafından belirlenmekte ve duyurulmaktadır. 2017 yılı
için serbest tüketici limiti 2016 yılına göre %33 azaltılarak
yıllık 2.400 kWh olarak belirlenmiştir. Buna göre aylık
ortalama 82 TL ve üzeri elektrik faturası ödeyen tüm
elektrik aboneleri tedarikçisini seçebilme hakkına sahiptir.
Serbest tüketici kapsamına giren aboneler elektrik
ihtiyacını il ya da bölge sınırlaması olmaksızın istediği
şirketten veya tedarikçiden pazarlık yoluyla daha ucuza
temin edebilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
55
2016 Yılına Bakış
Müşteri portföyündeki mesken payının artırılması
hedeflenmektedir.
Zorlu Elektrik’in portföyünde büyük tüketim hacmine
sahip pek çok ticarethane ve sanayi kuruluşunun yanı sıra
ve KOBİ’ler ve meskenler de yer almaktadır.
Sayısal olarak şirketin müşteri portföyünün yaklaşık
%65’ini ticarethaneler oluşturmaktadır. Ticarethaneler
içerisinde KOBİ’lerden zincir mağazalara kadar çok
çeşitli tüketim hacimlerine sahip müşteriler mevcuttur.
Portföyde meskenlerin payı ise sayısal olarak %30
civarındadır. Portföyün geri kalanı ise organize
sanayi bölgeleri ve irili ufaklı sanayi müşterilerinden
oluşmaktadır. Hacimsel olarak ise ticarethane-mesken
ağırlığı ile sanayi ağırlığı eşdeğer durumdadır.
Serbest tüketici limitinin düşmesine paralel olarak
portföydeki mesken ağırlığının hızla artması
beklenmektedir. Şirketin hedefi de portföy dengesinin
meskenler ve küçük ticarethaneler lehine değişmesidir.
Zorlu Enerji, Zorlu Elektrik’in faaliyetlerinin yanı sıra,
portföyüne elektrik dağıtım şirketi katarak elektrik
ticareti ve son tüketicilere elektrik satışındaki varlığını
daha da güçlendirmeyi hedeflemektedir. Şirket, bu
hedef doğrultusunda, elektrik enerjisinin dağıtımı
amacıyla, Kasım 2016’da %100 pay sahipliğinde Zorlu
Osmangazi Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ’yi (“Zorlu
Osmangazi”) kurmuştur. Zorlu Osmangazi, Osmangazi
Elektrik Dağıtım AŞ (“OEDAŞ”) ve Osmangazi Elektrik
Perakende Satış AŞ’nin (“OEPSAŞ”) paylarının tamamını
toplam 360 milyon ABD Doları bedelle 2 Şubat 2017
tarihi itibarıyla devralmıştır. OEDAŞ, Eskişehir, Afyon,
Bilecik, Kütahya ve Uşak il sınırları dahilinde elektrik
enerjisinin dağıtım faaliyetini yürütmektedir ve 2015
yıl sonu itibarıyla toplam abone sayısı 1.611.585’tir.
OEPSAŞ ise ilgili dağıtım bölgesindeki görevli tedarik
şirketidir ve ayrıca serbest tüketicilere de elektrik satışı
gerçekleştirmektedir.
Farklı satış kanalları ile müşterilere ulaşılabilmektedir.
Zorlu Elektrik, müşterilere ulaşırken birçok satış kanalını
kullanmakta, farklı müşteri gruplarına farklı kanallardan
erişebilmektedir.
56
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
Zorlu Elektrik, Türkiye’nin çeşitli illerinde faaliyet
gösteren geniş bir bayi ağına sahiptir. Marmara, Ege,
Akdeniz, Karadeniz ve İç Anadolu Bölgeleri’nde aktif
olarak çalışan Zorlu Elektrik bayileri, daha çok bireysel
müşteriler ve KOBİ segmentlerine yönelik çalışmalar
yürütmektedir.
Potansiyel müşterilere çağrı merkezi aracılığıyla da
ulaşılmaktadır. Telesatış yoluyla anlaşılan müşterilere
sözleşme imzalatılması ve süreçle ilgili tüm
bilgilendirmelerin sağlanması için saha ekibi telesatış
ekibine destek olmaktadır. Saha ekibi aynı zamanda
müşteri bularak sözleşme imzalatma faaliyetlerinde de
bulunmaktadır.
Müşteriler web sitesi üzerinden de abonelik formu
doldurmak suretiyle teklif talebinde bulunarak abonelik
süreçlerini başlatabilmektedir.
Zorlu Elektrik satışa yönelik çeşitli işbirlikleri de
gerçekleştirmektedir. Şirket, havayolu şirketleri,
bankalar, dayanıklı tüketim malları üreticileri, akaryakıt
istasyonları ve meslek odalarıyla anlaşarak bu
kuruluşların müşterilerine ya da üyelerine, özel hazırlanan
kampanyalar ve özel fiyatlarla ulaşmakta ve farklı fırsat
alanlarını değerlendirmektedir.
Müşteri profiline uygun alternatif fiyatlandırmalar
Tüketiciler için, tüketim hacmi ve alışkanlıklarına uygun
yüksek tasarruflu tarife paketleri ve kampanyalar
oluşturularak uygun iletişim mecraları ve satış kanalları
aracılığıyla potansiyel müşterilere tanıtım yapılmaktadır.
Zorlu Elektrik müşterilerinin beklentilerini sadece
alternatif fiyatlandırma seçenekleriyle değil, sektördeki
altyapı, mevzuat ve uygulamadaki tecrübelerini de
paylaşarak karşılamaktadır.
Zorlu Elektrik, serbest tüketicilere elektrik satışı
dışında sektörün önde gelen diğer kuruluşlarıyla da
ticari faaliyetlerde bulunmakta, piyasadaki diğer enerji
şirketleriyle ikili anlaşmalar yoluyla enerji alım-satımı
gerçekleştirmektedir. Ayrıca sınır komşumuz olan
ülkelerle elektrik ithalat ve ihracat faaliyetlerini de
yürütmektedir.
Tezgah Üstü (OTC) Elektrik Piyasası
Elektrik enerjisi sektöründe tezgah üstü piyasalar,
elektrik ticareti yapan şirketlerin mevcut pozisyonlarını
hedge etmek (zarardan korunma) veya trade (işlem)
yaparak kâr elde etmelerini sağlamak amacı ile alıcı ve
satıcıları bir araya getirip ticaret yapmalarını sağlayan
organize olmayan piyasalardır. OTC’de şirketler gerek
ikili ilişkileri, gerekse brokerlar aracılığı ile karşı taraf ile
belirledikleri ticari şartlar çerçevesinde elektrik alımsatımı yapabilmektedir. Özellikle son yıllarda sektör
oyuncularının kâr ve zararlarını daha öngörülebilir kılmak
adına bu alanı kullanmaları ve trade amaçlı piyasaya giren
şirketlerin çabaları sonucu piyasadaki likidite artmış ve
işlem hacmi bakımından ciddi gelişmeler yaşanmıştır.
Vadeli İşlem Piyasası
OTC’de yaşanan karşı taraf riskini Takasbank aracılığı ile
bertaraf ederek ve teminat mektubu ihtiyacını ortadan
kaldırarak, yatırımcılara kaldıraçlı elektrik baz yük alımsatımı imkanı sunan Borsa İstanbul AŞ bünyesindeki
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (“VİOP”) Elektrik
Vadeli İşlemleri, Ekim 2015 itibari ile piyasa yapıcılık
faaliyetlerinin başlamasıyla elektrik piyasası katılımcıları
ve diğer yatırımcılar tarafından yoğun olarak kullanılan bir
hedge ve trade aracı haline gelmiştir.
Zorlu Elektrik OTC ve VİOP’ta hem hedge hem de
ticaret amaçlı işlemler yaparak şirketin açık pozisyonunu
yönetmeyi ve fiyat trendlerine bağlı olarak yapılan
işlemlerden kâr elde etmeyi amaçlamaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
57
2016 Yılına Bakış
Alternatif fiyatlandırma seçenekleri
Zorlu Elektrik OTC ve VİOP’ta hem
hedge hem de ticaret amaçlı işlemler
yaparak şirketin açık pozisyonunu
yönetmeyi ve fiyat trendlerine bağlı
olarak yapılan işlemlerden kâr elde
etmeyi amaçlamaktadır.
VİOP’ta Deniz Yatırım aracılığıyla ilk piyasa yapıcısı olan
ve üstlendiği bu görevi halen sürdüren Zorlu Elektrik,
hem likidite hem de piyasaya verilen güven bakımından
piyasaların gelişimine katkıda bulunmaya devam
etmektedir.
Şirket, ayrıca serbest tüketici müşterilerinin ve Zorlu
Enerji’ye ait santrallerin dengesizlik maliyetlerini
gidermek ve fırsat oluştuğunda al-sat yaparak kâr
elde etmek amacıyla santrallerde ve büyük hacimli
müşterilerde bulunan sayaçlar yardımı ile anlık
değerlendirmeler yaparak 7 gün 24 saat Gün İçi
Piyasası’nda alış/satış işlemleri yapmaktadır.
Zorlu Elektrik, uzman kadrosu ve sunduğu rekabetçi
fiyatlarla tüketiciye en iyi hizmeti sunmak konusunda
iddialıdır. Şirket bünyesinde, büyük ve kurumsal
müşterilerin yanı sıra, bireysel kullanıcılar ve KOBİ’lere
yönelik özel hizmet çalışmaları ve buna uygun yapılanma
başlatılmıştır. Söz konusu çalışmalar arasında Türkiye
genelindeki satış ve destek ekiplerinin genişletilmesi de
yer almaktadır.
İletişim Kanalları
Müşteriler Zorlu Elektrik’e çeşitli kanallardan ulaşarak
her türlü öneri ve taleplerini iletebilmektedir. Müşteriler,
444 80 82 numaralı çağrı merkezinden Zorlu Elektrik’e
ulaşarak bilgi alabilmekte, öneri ve şikayetlerini dile
getirebilmekte ve yeni fiyat teklifi talep edebilmektedir.
www.zorluelektrik.com web sitesinde de müşterilerin
Zorlu Elektrik’e ulaşmak için doldurabilecekleri iletişim ve
teklif isteme formları yer almaktadır.
Müşteriler aynı zamanda, abonelik sözleşmesi
imzaladıkları bayi, saha ekibi veya satış ekibinden
müşteri temsilcileriyle de süreçle ilgili konularda iletişime
geçebilmektedir.
Yatırım Harcamaları
Zorlu Enerji’nin 2016 yılı toplam yatırım harcaması
528,8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Yıl içinde yapılan
yatırım harcamalarının büyük kısmı 2016 yılı içerisinde
devreye alınan Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji
Santralleri ile yatırımı devam etmekte olan Kızıldere III
Jeotermal Enerji Santrali projesine yöneliktir.
58
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
stratejik önem taşıyan bu alana öncelik verilmesinde
önemli bir teşvik unsurudur. Zorlu Enerji, tüm jeotermal
enerji santrali projelerini hayata geçirerek orta vadede
jeotermalde en az 400 MW’lık kurulu güce ulaşmayı
hedeflemektedir.
Türkiye’nin jeotermal alanındaki en büyük yatırımı:
Kızıldere II Jeotermal Enerji Santrali
Zorlu Enerji’nin 2008 yılında ADÜAŞ özelleştirme ihalesi
ile 30 yıllığına işletme hakkını devraldığı 15 MW’lık
Kızıldere I JES, Türkiye’nin ilk jeotermal enerji santralidir.
Zorlu Enerji‘nin Türkiye’deki Yatırımları
Jeotermal Enerji
Zorlu Enerji, Türkiye’nin jeotermal enerjideki toplam
kurulu gücünün %17’sini tek başına temsil etmektedir.
Büyüme odağını Türkiye’nin zengin jeotermal kaynaklarını
değerlendirmek olarak belirleyen Zorlu Enerji, ülkenin
jeotermal kaynaklarının %87’sine sahip Ege Bölgesi’nin
bu alanda potansiyel olarak en verimli sahalarında faaliyet
ve yatırımlarını sürdürmektedir.
Türkiye’nin jeotermal enerjideki toplam kurulu gücünün
%17’sini tek başına temsil eden ve bu alanda en geniş
bilgi birikimi ve donanıma sahip yatırımcılardan biri
olan Zorlu Enerji, yatırım planlarını, ülkemizin jeotermal
alanındaki kurulu güç hedefinin yarısına ulaşma
vizyonuyla oluşturmuştur.
Jeotermal enerjideki yüksek kapasite faktörü ve devletin
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması
kapsamında 18.05.2005 tarihinden itibaren devreye
giren jeotermal enerji santrallerine 10,5 ABD Doları cent/
kWh fiyatından sağladığı 10 yıl süreli sabit alım garantisi,
Türkiye’nin elektrik üretimine uygun keşfedilmiş ilk ve
potansiyeli en yüksek sahası olan Kızıldere jeotermal
sahasında mevcut Kızıldere I JES santraline ek olarak,
2013 yılında 250 milyon ABD Doları yatırımla 80 MW
kurulu güce sahip Kızıldere II JES hayata geçirilmiştir.
Böylece Zorlu Enerji’nin bu sahadaki toplam kurulu gücü
95 MW’a ulaşmıştır.
Kızıldere II JES, 80 MW kurulu gücü ile Türkiye’nin tek
tesiste en büyük jeotermal enerji santrali olup, dünyanın
da sayılı jeotermal santralleri arasında yer almaktadır.
Jeotermal enerji kaynağını sürdürülebilir kılmaya
yönelik iyileştirme faaliyetlerinin gerçekleştirildiği
Kızıldere I Jeotermal Enerji Santrali’nde devralma
sonrası reenjeksiyon pompa sistemi kurulmuş ve
%15 olan reenjeksiyon kapasitesi %99’a çıkarılmıştır.
Kızıldere I ve II Jeotermal Enerji Santralleri kapalı çevrim
şeklinde çalışmakta olup, yeraltından çekilen jeotermal
suyun enerjisi alındıktan sonra kalan su reenjeksiyon
kuyuları aracılığıyla kaynağına geri gönderilmektedir.
Enerji üretimi için toplam 20 kuyudan akışkan üretimi
yapılırken, üretim bölgesinin doğusunda yer alan 13 adet
kuyuda ise sistemin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve
çevrenin korunması amacıyla sadece reenjeksiyon işlemi
gerçekleştirilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
59
2016 Yılına Bakış
Gerçek anlamda çevreci ve sürdürülebilir bir enerji
santrali olan Kızıldere II JES, en son teknolojilere olduğu
kadar çevreye ve bölgedeki sosyal yapıya da yatırım
yapan bir işletme özelliği taşımaktadır.
45 MW
Jeotermal enerjinin entegre kullanım özelliğiyle
Türkiye’de bir ilk olan Kızıldere II JES, elektrik üretiminin
yanı sıra, doğal gaz hattı bulunmayan Sarayköy ilçesindeki
2.500 konutun ısınma ihtiyacını karşılamakta, ayrıca,
içecek sektörüne ürün veren çevredeki endüstriyel
gaz tesislerine karbondioksit gazı, termal otellere
jeotermal su ve seralara da ısıtma sağlamaktadır.
Kızıldere II JES ile toplam 500 dönümlük seranın ısıtması
gerçekleştirilmektedir.
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı
Zorlu Jeotermal, 2040 yılına kadar
geçerli üretim lisansı kapsamında Manisa
Alaşehir jeotermal sahasında 45 MW
kurulu güce sahip Alaşehir I Jeotermal
Enerji Santrali’ni başarıyla tamamlayarak
devreye almıştır.
Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali
Her iki JES de ürettiği elektriği YEKDEM kapsamında
teşvikli fiyattan satmaktadır.
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Jeotermal,
2040 yılına kadar geçerli üretim lisansı kapsamında
Manisa Alaşehir jeotermal sahasında 45 MW kurulu güce
sahip Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali’ni başarıyla
tamamlayarak devreye almıştır.
Zorlu Jeotermal’in 178 milyon ABD Doları yatırım ile
hayata geçirdiği Alaşehir I JES’in inşasına 2014 yılı
Haziran ayında başlanmış ve santral rekor sayılabilecek
bir sürede tamamlamıştır. Santralin 33,73 MW gücündeki
ilk fazı 12 Eylül 2015 tarihinde, ikinci fazı oluşturan
11,27 MW’lık binary ünitesi ise 15 Ocak 2016 tarihi
itibarıyla devreye alınmıştır.
Alaşehir I JES için Yapı Kredi Bankası’ndan 148 milyon
ABD Doları proje finansmanı sağlanmış olup, bu
kredinin yaklaşık 28 milyon ABD Doları tutarındaki kısmı
Japon Bank for International Cooperation’dan (JBIC)
fonlanmıştır.
Kızıldere II JES, 2014 yılından itibaren YEKDEM
kapsamında satış yapmakta olup, Alaşehir I JES de
1 Ocak 2016 itibarıyla YEKDEM’den yararlanmaya
başlamıştır. YEKDEM kapsamında jeotermal santrallerine
verilen 10,5 ABD Doları cent/kWh’lik garantili alım
fiyatı, tesislerde yerli üretim aksam ve teçhizat kullanımı
durumunda tanınan ek yerli katkı destekleri ile santralin
işletmeye geçtiği ilk 5 yıl için 13,2 ABD Doları cent/
kWh’ye kadar yükselebilmektedir.
Kızıldere II ve Alaşehir I Jeotermal Enerji Santralleri’nde
yerli üretim ejektör kullanan Zorlu Enerji, Yenilenebilir
Enerji Genel Müdürlüğü’ne bu konuda başvuru yapan
ve jeotermal enerjide yerli üretim teşviki almaya
hak kazanan ilk firma olmuştur. Bu kapsamda, 2016
yılında her iki santral de 0,7 ABD Doları cent/kWh’lik
yerli katkı ilavesinden de yararlanarak, ürettikleri tüm
elektriği YEKDEM kapsamında 11,2 ABD Doları cent/
kWh fiyatından satmışlardır. Santraller 2017 yılında da
yerli aksam için verilen ek katkı payından faydalanarak
tüm üretimlerini 11,2 ABD Doları cent/kWh fiyatından
satmaya devam edecektir.
60
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
165 MW
Kızıldere VI JES projesinin yine
aynı sahada yatırımı devam etmekte
olan Kızıldere III JES projesi altında
yürütülmesine karar verilmiş olup,
Kızıldere III JES projesinin kurulu gücü
ikinci bir ünite eklenerek toplamda
165 MW’a tadil edilmiştir.
Planlanan Jeotermal Enerji Yatırımları
Kızıldere III Jeotermal Enerji Santrali Projesi
Denizli ve Aydın il sınırlarında yer alan Karataş mevkiinde
kurulmakta olan ve toplamda 165 MW kurulu güce
(proje sırasıyla 95,2 MW ve 69,8 MW kurulu güce
sahip 2 üniteden oluşmaktadır) sahip olması planlanan
Kızıldere III JES projesinde, Ünite I (95,2 MW) için arama
ve kuyu açma çalışmalarına 2014 yılında başlanmış ve
2016 yılı Mayıs ayında 2037 yıl sonuna kadar geçerli
olacak üretim lisansı alınmıştır. Projenin ilk ünitesine
ilişkin ana ekipman seçimi, ÇED süreci ve proje
finansmanı (255 milyon ABD Doları) 2015 yılı içinde
tamamlanmıştır. İnşaat çalışmalarına 2016 yılının ilk
çeyreğinin sonunda başlanan projenin ilk ünitesinin 2017
yıl sonunda devreye alınması planlanmaktadır.
Yapılan değerlendirmeler sonucu Kızıldere VI JES
projesinin yine aynı sahada yatırımı devam etmekte
olan Kızıldere III JES projesi altında yürütülmesine
karar verilmiş ve bu kapsamda Kızıldere VI JES projesi
için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yapılmış
olan 60 MW’lık önlisans başvurusu geri çekilmiştir.
Söz konusu iki projenin Kızıldere III JES yatırımı altında
birleştirilmesine karar verildiği için, Kızıldere III JES
projesinin üretim lisansında yer alan 95,2 MW’lık kurulu
gücün 69,8 MW kurulu gücünde ikinci bir ünite eklenerek
toplamda 165 MW’a tadil edilmesi için EPDK’ya başvuru
yapılmış ve yapılan başvuru Kurul tarafından uygun
bulunmuştur. Ünite II (69,8 MW) için proje finansmanı
görüşmeleri devam etmekte olup, ikinci ünitenin 2018 yılı
içinde devreye alınması planlanmaktadır.
Kızıldere III JES projesi için teknoloji sağlayıcılarıyla
yapılan teknik müzakereler neticesinde, Ünite I
(95,2 MW) ve Ünite II’nin (69,8 MW) planlanan kurulu
güçlerinin, projenin toplam kurulu gücü değişmeyecek
şekilde, sırasıyla 99,5 MW ve 65,5 MW’a tadil edilmesi
için EPDK’ya başvuruda bulunulmuş ve tadil talebi Şubat
2017’de Kurul tarafından uygun bulunmuştur.
Alaşehir II Jeotermal Enerji Santrali Projesi
Manisa Alaşehir sahasındaki ilave jeotermal potansiyelinin
değerlendirilmesi amacıyla kurulması ve 24,9 MW kurulu
güce sahip olması planlanan Alaşehir II JES projesi için
Eylül 2014’te önlisans ve 19 Haziran 2015’te ÇED gerekli
değildir belgesi alınmıştır. Proje için arama ve kuyu açma
çalışmalarına 2015 yılı içinde başlanmıştır.
Alaşehir III Jeotermal Enerji Santrali Projesi
Alaşehir II JES projesine ek olarak, Manisa Alaşehir’de
üçüncü faz olarak kurulması planlanan 30 MW’lık
Alaşehir III JES projesi için 2014 yılı içinde EPDK’ya
önlisans başvurusu yapılmış; ancak daha sonra, yapılan
kaynak aramaları ve değerlendirmeler neticesinde
önlisans başvurusundaki kurulu gücün 30 MW’tan
50 MW’a yükseltilmesi için 4 Kasım 2015’te
EPDK’ya yeni bir başvuru yapılmıştır. Yapılan başvuru
4 Nisan 2016’da kabul edilerek projeye EPDK tarafından
30 ay süreli önlisans verilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
61
2016 Yılına Bakış
Gold Standard Sertifikası’na sahip rüzgar santralleri
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Jeotermal,
27 Ekim 2016 tarihinde Kütahya İl Özel İdaresi tarafından
düzenlenen jeotermal kaynak arama sahasına ait arama
hakkının verilerek ruhsatlandırılması ihalesine katılmış
ve ihaleyi 450.000 TL artı KDV bedel ödemeyi kabul
ve taahhüt ederek kazanmıştır. Zorlu Jeotermal, ihale
kapsamında Kütahya ili, Simav ilçesi, Yeniköy mevkiinde
yer alan 4.950 hektar büyüklüğündeki Yeniköy jeotermal
sahasında jeotermal kaynak araması yapmaya hak
kazanmıştır.
Rüzgar Enerjisi
Rotor Rüzgar Enerji Santrali (Gökçedağ): Türkiye’nin en
büyük rüzgar santrallerinden biri
2016 yılında alınan jeotermal enerji kaynak arama ve
işletme ruhsatları
Zorlu Enerji jeotermal enerji alanında devam eden
yatırımları ve mevcut önlisanslarına ek olarak bu alanda
daha da büyüme hedefiyle 2016 yılında Denizli ve
Kütahya’da yer alan iki yeni jeotermal sahası için açılan
ihalelere katılarak kazanmıştır.
Zorlu Enerji, 21 Eylül 2016 tarihinde Denizli Büyükşehir
Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen jeotermal
alanların kiraya verilmesi ihalesine katılarak ihaleyi
KDV hariç yıllık 3.000.000 TL sabit kira bedeline ek
olarak, yıllık saha işletme cirosunun %19’u kadar yıllık
saha kira bedeli ödemeyi kabul ve taahhüt ederek
kazanmıştır. İhale kapsamında, Denizli ili, Sarayköy
ilçesi, Tekke mahallesi mevkiindeki yer alan 3.470
hektar büyüklüğündeki Sarayköy jeotermal sahası,
jeotermal kaynağa dayalı elektrik enerjisi üretilmek üzere
2 Haziran 2041 tarihine kadar Zorlu Enerji tarafından
kiralanmıştır. Saha İşletme Cirosu, satışı yapılan KDV
hariç net elektrik enerjisi bedeli ile jeotermal akışkanın
3. şahıslara satış veya kiralanması yoluyla elde edilen
KDV hariç net gelirlerin toplamından oluşmaktadır.
Zorlu Enerji’nin yurt içindeki ilk rüzgar enerji santrali olan
Rotor RES, 135 MW kurulu gücüyle Türkiye’nin en büyük
beş rüzgar enerji santralinden biridir.
Sağladığı sera gazı azaltımı ve sürdürülebilir kalkınmaya
katkısı nedeniyle Gold Standard Sertifikası almaya
hak kazanmış olan Rotor RES, gösterdiği çevresel ve
sosyal performans ile 2013 yılında Avrupa İmar ve
Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından “Çevresel ve Sosyal
Performans” kategorisinde Sürdürülebilirlik Ödülü’ne
layık görülmüştür.
2010 yılı içinde tamamı işletmeye alınan Rotor RES’in
performansının belirlenmesi amacıyla tesis işletmeye
geçtikten sonra santralin geçmiş 4 yıllık üretim değerleri
üzerinden çalışmalar yapılarak kapasite faktörü
düşük olan türbinler için rüzgar hızının daha yüksek
olduğu yerler belirlenmiştir. İki farklı danışmanlık
firması tarafından da teyit edilen değerlendirmelerde,
gerçekleşen üretim değerleri ve rüzgar ölçüm
direklerinden alınan verilerin korelasyonu ile toplam 12
adet yeni türbin lokasyonu belirlenmiştir. Mevcut 54
türbinden 12 tanesinin santral sahası içindeki yerinin
değiştirilmesi ile enerji üretiminde artış olabileceği
öngörülmüştür. Bu kapsamda 12 adet türbinin yerleri
62
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
2014 ve 2015 yılları içinde değiştirilmiş ve bu değişim
sonrası santralin üretim değerlerinde kayda değer artışlar
elde edilmiştir.
Rotor RES 2016 yılında ürettiği tüm elektriği YEKDEM
kapsamında, rüzgar santrallerine verilen 7,3 ABD Doları
cent/kWh’lik garantili alım fiyatından devlete satmıştır.
Santral 2017 yılında da üreteceği tüm elektriği 7,3 ABD
Doları cent/kWh fiyatından YEKDEM kapsamında
satmaya devam edecektir.
Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji Santralleri
Zorlu Enerji’nin %100 hissedarı olduğu Zorlu Rüzgar
tarafından Osmaniye’de hayata geçirilen ve toplamda
80,3 MW kurulu güce sahip olan Sarıtepe (57 MW)
ve Demirciler (23,3 MW) Rüzgar Enerji Santralleri
27 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla tam kapasitede
çalışmaya başlamıştır. İnşaat çalışmalarına 2015 yılında
başlanan ve toplam 108 milyon Avro yatırım ile hayata
geçirilen santraller 2016 yılı Haziran ayından itibaren
kademeli olarak devreye alınmıştır.
Sarıtepe RES ve Demirciler RES’in 2017 yılında
YEKDEM’e katılabilmesi için EPDK’ya yapılan başvuru
kabul edilmiş olup, santraller, 2017 takvim yılında
üretecekleri tüm elektriği rüzgar enerji santrallerine
verilen 7,3 ABD Doları cent/kWh’lik destek fiyatına
ek olarak yerli aksam kullanımdan dolayı verilen
1,28 ABD Doları cent/kWh’lik yerli katkı ilavesinden
de faydalanarak toplamda 8,58 ABD Doları cent/kWh
fiyatından devlete satacaklardır.
Zorlu Enerji, Rotor RES projesinden sonra, Sarıtepe RES
ve Demirciler RES için de “Gold Standard” Sertifikası
almıştır. Yılda 100 bin tona yakın CO2 emisyon azaltımı
sağlaması öngörülen Sarıtepe RES ve Demirciler RES,
gönüllü piyasada şeffaflığı ve kredibiliteyi garanti ederek,
yüksek kaliteli karbon kredilerinin oluşturulmasında
önemli güvence sağlayacaktır.
80,3 MW
Osmaniye’de hayata geçirilen ve toplamda
80,3 MW kurulu güce sahip olan Sarıtepe
(57 MW) ve Demirciler (23,3 MW)
Rüzgar Enerji Santralleri 27 Ağustos 2016
tarihi itibarıyla tam kapasite çalışmaya
başlamıştır.
Hidroelektrik Enerji
Türkiye’de sahip olduğu 7 hidroelektrik santraliyle Zorlu
Enerji’nin bu alandaki toplam kurulu gücü yaklaşık
113 MW’tır. İkizdere Hidroelektrik Santrali’nde devam
eden rehabilitasyon çalışması sonrasında Şirketin
hidroelektrikteki kurulu gücünün 119 MW’a çıkması
beklenmektedir.
İkizdere Regülatörü ve HES
Rize’nin İkizdere ilçesindeki 18,6 MW kurulu güce sahip
İkizdere Regülatörü ve HES santralinin kurulu gücünün
yapılacak rehabilitasyon çalışmaları doğrultusunda
24,94 MW’a yükseltilmesi için Temmuz 2016’da
başlatılan elektromekanik, hidromekanik ve saha inşaat
çalışmaları devam etmektedir.
İkizdere Regülatörü ve HES’in elektrik üretimi,
rehabilitasyon çalışmaları süresince durdurulmuş olup,
santralin Temmuz 2017’de yeniden devreye alınması
planlanmaktadır. Tünelde yapılan detaylı mühendislik
çalışmaları sonucu, İkizdere Regülatörü ve HES’in
lisansında yer alan kurulu gücün 26,05 MW’dan
24,94 MW’a tadil edilmesi için EPDK’ya başvurulmuştur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
63
2016 Yılına Bakış
Doğal Gaz Santralleri
Türkiye’de sahip olduğu 3 doğal gaz santraliyle Zorlu
Enerji’nin bu alandaki toplam kurulu gücü yaklaşık
232 MW elektrik ve 220 ton/saat buhar’dır. Lüleburgaz
Doğal Gaz Santrali’nde devam eden buhar kazanı
yatırımı sonrası Zorlu Enerji’nin Türkiye’deki buhar üretim
kapasitesinin 300 ton/saat’e çıkması beklenmektedir.
Lüleburgaz Doğal Gaz Santrali Akışkan Yataklı Buhar
Kazanı Yatırımı
Sami Soydam-Sandalcık Barajı ve HES Projesi
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Hidroelektrik
Enerji Üretim AŞ tarafından Denizli’de Dalaman Çayı
üzerinde inşa edilmesi planlanan Sami Soydam Sandalcık
Barajı ve HES projesine ilişkin izin süreçleri ve fizibilite
çalışmaları devam etmektedir. Projenin üretim lisansı
Ocak 2016’da tadil edilerek lisansa derç edilen kurulu
güç, cansuyu HES ilavesi yapılarak, 124 MW’tan
125,866 MW’a yükseltilmiştir.
Sami Soydam Hidroelektrik Santrali, santralin rezervuar
alanı 15 km2’nin (14,63 km2) altında kalacağı için, piyasa
fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak YEKDEM’den de
faydalanabilecektir. Diğer yandan, proje kapsamında
Devlet Su İşleri’ne (DSİ) ödenecek su kullanım hakkı diğer
hidroelektrik projelerine oranla daha düşük seviyededir.
Projeye ilişkin sosyal etki çalışmaları devam etmektedir.
Kırklareli’nin Lüleburgaz ilçesindeki 125,99 MW elektrik
ve 189,5 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip
Lüleburgaz Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali’nin buhar
üretim kapasitesini artırmak için santralde 2x40 ton/saat
buhar üretme kapasitesine sahip akışkan yataklı bir buhar
kazanı tesisi kurulmaktadır.
Toz linyit kömürü yakma özelliğine sahip kazanlar ve
yardımcı ekipmanları, kömür stok alanı da dahil olmak
üzere, toplamda 2.500 m2’lik bir alana inşa edilmektedir.
Projeye ilişkin inşaat ve mühendislik çalışmalarına Nisan
2016’da başlanmış olup, tesisin 2017 yılının ikinci
çeyreğinde devreye alınması hedeflenmektedir.
64
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
Pakistan Rüzgar Enerji Santrali 2016
yılında “Gold Standard” Sertifikası’na layık
görülmüş; Zorlu Enerji, Pakistan’da bu
sertifikayı alan ilk şirket olmuştur.
Zorlu Enerji’nin Yurt Dışı Yatırımları
Pakistan Rüzgar Enerji Santrali
Zorlu Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı Zorlu Enerji
Pakistan’ın 151 milyon ABD Doları yatırımla Pakistan
Jhimpir’de inşa ettiği 56,4 MW’lık rüzgar enerji santrali
2013 yılında üretime geçmiştir.
Pakistan, dünya üzerindeki en iyi rüzgar koridorları
arasında yer almaktadır. Santralin faaliyet gösterdiği
Gharo-Kheti Bandar-Hyderabad rüzgar koridoru, yılın 12
ayı rüzgar alan, bölgenin en verimli koridorlarından biridir.
Yapılan çalışmalar bu bölgede 50.000 MW’lık rüzgar
potansiyelinin bulunduğunu göstermektedir.
Zorlu Enerji ilgili mercilerle yaptığı anlaşma gereğince
santralin 20 yıllık elektrik satış garantisini sağlamanın
yanı sıra, mevzuat değişikliği ve rüzgar hızındaki olası
değişiklik gibi üretimi etkileyebilecek risklere karşı da
Pakistan devletinin teminatını almıştır.
Santral, Project Finance Dergisi tarafından 2011 yılında,
“Orta Doğu’nun En İyi Yenilenebilir Enerji Finansmanı
Ödülü”ne layık görülmüştür.
Pakistan Rüzgar Enerji Santrali 2016 yılında “Gold
Standard” Sertifikası’na layık görülmüş; Zorlu Enerji,
Pakistan’da bu sertifikayı alan ilk şirket olmuştur.
Pakistan’da Planlanan Projeler
Zorlu Enerji 2016 yılı Kasım ayında kurulan “Zorlu Solar
Pakistan (Private) Limited” (“Zorlu Solar Pakistan”) unvanlı
şirkete %99,7 sermaye payı ile kurucu ortak olarak
katılmıştır.
Zorlu Solar Pakistan’ın faaliyet konusu elektrik üretmek
ve tedarik etmek için, herhangi bir kaynak kısıtlaması
olmaksızın termal enerji tesisleri, rüzgar santralleri,
hidroelektrik santralleri, güneş enerji tesisleri ve ancak
bunlarla sınırlı olmaksızın herhangi bir yenilenebilir üretim
tesisinden şirketin seçeceği bir yol ile elektrik enerjisi
projeleri ve iletim sistemlerinin kurulması, işletilmesi,
bu tesislere ilişkin tamamlayıcı unsurların üretimi, satın
alınması, tedariki ve monte edilmesi ve bu işlemler
kapsamında şirketin yapması gereken her türlü işlemi
yapmasıdır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
65
2016 Yılına Bakış
İsrail elektrik sektörünün önemli oyuncularından biri
Zorlu Solar Pakistan’ın, ilk girişimi olarak, Pakistan’ın
Punjab eyaletinde geliştirmeyi planladığı 100 MW’lık
güneş enerji santrali projesi için yaptığı önlisans
başvurusu Aralık 2016’da Punjab Power Development
Board tarafından kabul edilmiştir. Bu, Pakistan Hükümeti
tarafından 3 yıl sonra kabul edilen ilk yenilenebilir enerji
önlisans başvurusu olma özelliği taşımaktadır.
Zorlu Enerji yine Pakistan’ın Punjab eyaletinde
geliştirmeyi planladığı 200 MW’lık bir güneş enerji
santrali projesi için Punjab Eyalet Hükümeti ile Şubat
2017’de iyi niyet anlaşması imzalamıştır.
İsrail’deki Doğal Gaz Santralleri ve Projeleri
İsrail elektrik piyasasına giren ilk özel sektör
kuruluşlarından biri olan Zorlu Enerji, ortaklarıyla birlikte
hayata geçirdiği doğal gaz santralleri ile İsrail elektrik
sektörünün önemli oyuncularından biri olmuştur.
Zorlu Enerji’nin İsrail’de faaliyette olan üç doğal gaz
santrali bulunmakta olup, söz konusu santrallerin toplam
kurulu gücü 1.031 MW’tır (Zorlu Enerji’nin santrallerdeki
ortaklık paylarına düşen kurulu güç 290 MW’tır).
Bu santrallerden en büyüğü, Zorlu Enerji’nin İsrailli
ortaklarıyla birlikte Ashkelon’da toplam 1,2 milyar ABD
Doları yatırımla 2014 yılında devreye aldığı 840 MW
kurulu güce sahip Dorad Doğal Gaz Kombine Çevrim
Santrali’dir.
Zorlu Enerji’nin %25 oranında ortak olduğu Dorad
Santrali İsrail’in en büyük özel sektör enerji santrali
olup, ülkenin elektrik ihtiyacının yaklaşık %6’sını
karşılamaktadır. Santral, ayrıca elektrik maliyetlerinin
düşürülmesi ve çevreci yapısı itibarıyla İsrail Enerji ve Su
Altyapıları Bakanlığı’nın da destek verdiği bir tesis özelliği
taşımaktadır.
Dorad’ın ürettiği elektrik, İsrail’deki resmi ve özel
kurumlara satılmaktadır. Santralin müşterileri arasında;
İsrail Savunma Bakanlığı, Mekorot, İsrail Uzay Endüstrisi,
Fattal Hotels, Keter Plastik, Isrotel, Strauss, Osem,
Tamares Hotels, the Cargal Group, Seven Stars Mall, Bank
Leumi ve Tnuva gibi önemli kuruluşlar bulunmaktadır.
Zorlu Enerji’nin %42,15 oranında iştiraki olan Ezotech
Electric Limited Şirketi tarafından hayata geçirilen
Ashdod ve Ramat Negev Doğal Gaz Kojenerasyon
Santralleri toplam 191 MW kurulu güce sahip olup, her
iki santral de 2015 yılının Aralık ayında devreye alınmıştır.
Ashdod şehrinin kuzey bölgesinde yer alan Ashdod Doğal
Gaz Kojenerasyon Santrali, yaklaşık 110 milyon ABD
Doları yatırımla inşa edilmiş olup 64,54 MW elektrik ve
40 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahiptir. Yapımına
Eylül 2012’de başlanan santral, 21 Aralık 2015’te devreye
alınmıştır.
Zorlu Enerji’nin İsrail’deki üçüncü projesi olan Ramat
Negev Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali, Neot Hovav
bölgesinde, 230 milyon ABD Doları yatırımla hayata
geçirilmiştir. 31 Aralık 2015’te faaliyete geçen santral
126,4 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim
kapasitesine sahiptir.
Her iki santral de sanayi bölgesinde yer almakta olup,
çevrelerindeki sanayi tesislerine hem elektrik hem de
buhar satışı gerçekleştirmektedir.
Dorad, Ashdod ve Ramat Negev santralleri için Delek
Group ve Noble Energy ile doğal gaz tedarik anlaşmaları
mevcuttur.
İsrail’de dördüncü bir proje olarak planlanan Solad Doğal
Gaz Kojenerasyon Santrali’nin fizibilite çalışmaları ise
devam etmektedir.
66
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
Değer
Zorlu Enerji, başarılarında ve hedeflerine
ulaşmadaki en önemli unsur olduğuna
inandığı insan kaynağını; gelişime
açık ve geniş vizyona sahip, mesleki
uzmanlığı ile örnek alınan bir değer olarak
nitelendirmektedir.
İnsan Kaynakları
İnsan Kaynakları Politikası
Zorlu Enerji, katılımcılığa imkan tanıyan, çağdaş, insana
yakışır ve insan haklarına saygılı bir çalışma ortamı
yaratılmasını kurumsal önceliği olarak görmektedir. Şirket,
katılımcı bir iş ortamı oluşturarak hem insan kaynağının
bireysel gelişimini ve kariyer hedeflerini teşvik etmekte,
hem de çalışanlarının sosyal ve kültürel zenginliğinin
ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
Zorlu Enerji İnsan Kaynakları Politikası’nı oluştururken,
öncelikli olarak şirketlerine karşı sorumlu, çalışanlarına
karşı duyarlı, iletişimde olduğu tüm paydaşlarına karşı
saygılı olmayı hedeflemiştir.
Şirket; güvenli, sağlıklı ve başarıyı ödüllendiren,
çalışanlarının sürekli gelişimini destekleyen ve inisiyatif
almalarını teşvik eden sürdürülebilir bir iş ortamı taahhüt
etmektedir.
Zorlu Enerji, başarılarında ve hedeflerine ulaşmadaki en
önemli unsur olduğuna inandığı insan kaynağını; gelişime
açık ve geniş vizyona sahip, mesleki uzmanlığı ile örnek
alınan bir değer olarak nitelendirmektedir.
2016 yıl sonu itibarıyla, Zorlu Enerji Grubu bünyesindeki
toplam çalışan sayısı 927’dir.
Zorlu Enerji’nin yazılı olarak hazırlanan İnsan Kaynakları
Politikası; işe alım, atama, terfi, yatay ilerleme, işten
çıkarma ve performans değerlendirme sistemini
kapsamaktadır. Söz konusu Politika ile çalışanlara
görev tanımları ve dağılımının yanı sıra performans ve
ödüllendirme kriterleri de bildirilmiştir.
Zorlu Enerji İnsan Kaynakları Politikası aşağıda
özetlenmiştir.
• Personel alımına ilişkin hazırlanan “İşe Alım
Prosedürü”nde işe alım süreciyle ilgili tüm detaylar
yazılı olarak yer almaktadır. Sürece dahil olan her aday
aynı yöntem ile işe alınmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
67
2016 Yılına Bakış
• Kariyer ve terfi sistemi, “Yedekleme Planları”nı
içermektedir ve yöneticilerin ayrılması durumunda
uygun bulunan adaylar şirket bünyesinden seçilerek
görevlendirilmektedir.
• Çalışanların yönetimde temsili, Yönetim Kurulu’nda yer
alan iki bağımsız üye vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir.
• Çalışanların mesleki ve kişisel gelişimini desteklemek
amacıyla gerçekleştirilecek eğitim çalışmaları
yapılandırılmış, hazırlanan “Eğitim Kartları” ile
çalışanlara ihtiyaçları doğrultusunda eğitim seçme
olanağı sağlanmıştır. Tüm eğitim çalışmalarının kariyer
planlamasına paralel bir biçimde izlenebilmesi amacıyla
hazırlanan Eğitim Portalı tüm çalışanlar tarafından
kullanılmaktadır.
• Çalışan ücret politikası, yerli ve uluslararası tüm
şirketlerin ortalamaları göz önünde bulundurularak
güncel skala üzerinden belirlenmektedir.
• Şirket çalışanlarının görev tanımları güncel olarak
personel veri tabanında bulunmaktadır. Çalışanlar bu
veri tabanına erişebilmektedir.
• Çalışanlarla ilgili alınan kararlar ve çalışanları
ilgilendiren tüm gelişmeler kurumsal portal, şirket
içi bilgilendirme duyuru e‑postaları ve toplantılar
aracılığıyla paylaşılmaktadır.
• Çalışanlara eğitim, kariyer oluşturma, terfi vb.
konularda herhangi bir ayrım olmaksızın eşit
davranılmaktadır. Çalışanlardan ayrımcılık konusunda
herhangi bir şikâyet gelmemiştir.
Performans Yönetim Sistemi
Zorlu Enerji’nin yetkinliklere ve hedeflere dayalı
Performans Yönetim Sistemi;
• yetkinliklerin belirlenmesi - derecelendirilmesi,
• kurum hedeflerinin çalışanlara indirgenmesi,
• birebir yapılan görüşmeler,
• kişisel gelişim planlarının hazırlanması
süreçlerinden meydana gelmektedir.
68
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
2016 Yılına Bakış
2016 Yılında Zorlu Enerji’nin Faaliyetleri
Performans Değerlendirme Sistemi, Şirket
bünyesinde altıncı ayını tamamlamış çalışanlara yıllık
bazda yapılmakta olup, çalışanların yetkinliklerine
odaklanmaktadır.
İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı
Zorlu Enerji, Zorlu Enerji Grubu’nun politika ve
uygulamaları doğrultusunda, iş güvenliği ve çalışan sağlığı
konusunda, yasal mevzuat ve yükümlülükler çerçevesinde
faaliyetlerini sürdürmektedir. Zorlu Enerji, tüm
faaliyetlerinde proaktif bakış açısı ve ortak sorumluluk
bilinciyle hareket ederek iş güvenliği ve çalışan sağlığı
süreçlerinde iyileşme ve gelişme sağlamaktadır.
İş yerinde çalışan sağlığı ve iş güvenliğini tam manasıyla
sağlamayı hedefleyen Zorlu Enerji, çalışanlarından bu
amaç doğrultusunda konulan kural/talimatlara uyulmasını
ve gereken önlemlerin alınmasını talep etmektedir.
Zorlu Enerji’nin iş güvenliği ve çalışan sağlığı alanındaki
yaklaşımı gereği çalışanlar, iş yeri ve/veya işçiler açısından
tehlike unsuru oluşturacak veya yasa dışı niteliklere
sahip hiçbir eşya ve maddeyi çalışma ortamında
bulunduramazlar.
Ek olarak, çalışanlar geçerli doktor raporu dışında, iş
yerinde her türlü uyuşturucu, bağımlılık yapıcı, akli
veya fiziksel yetilerini kısıtlayıcı ya da ortadan kaldırıcı
maddeleri bulunduramaz, kullandıramaz ve/veya söz
konusu maddelerin etkisi altında herhangi bir çalışma
yapamazlar.
Hedef: Çalışma ortamında “sıfır kaza”nın sürdürülmesi
Faaliyetlerinde iş güvenliğine odaklanan Zorlu Enerji, iş
yerinde sıfır kazanın sürdürülmesini hedeflemektedir.
Şirket çalışmalarını sahip olduğu ISO 18001 İş Güvenliği
ve Çalışan Sağlığı Sistemi doğrultusunda yürütmekte,
konusunda uzman, profesyonel danışmanlar ve hizmet
sağlayıcılarla işbirliği içerisinde sağlıklı ve güvenli bir
çalışma ortamının oluşturulmasını sağlamaktadır.
Zorlu Enerji’de çalışanlar işe başlamadan önce iş sağlığı ve
güvenliği konusunda bilgilendirilmekte; iş öncesi gereken
tedbirlerin alınması, ihtiyaç halinde kişisel koruyucu
teçhizat kullanılması esasına göre hareket edilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
69
2016 Yılına Bakış
Katılımcı, gelişime açık insan kaynağı
2016 yıl sonu itibarıyla, Zorlu Enerji Grubu’nun temel insan kaynakları göstergeleri aşağıdaki gibidir.
Zorlu Enerji Grubu Personel Sayısı
Kişi
927
139
788
Kadın
Toplam
Kadın
Erkek
Üst yönetimin cinsiyete göre dağılımı
CEO
Genel Müdür
Genel Müdür Yardımcısı (Direktör dahil)
Orta Kademe Yönetim (Müdür)
Personelin öğrenim durumuna göre dağılımı
Doktora
Yüksek lisans mezunu
Üniversite mezunu
Meslek Yüksek Okulu mezunu
Lise mezunu
Diğer (Ortaokul-İlkokul)
Toplam
3
5
Kadın
12
76
27
21
3
139
Dağılım
%15
%85
Erkek
1
1
6
35
Erkek
2
31
287
222
213
33
788
Zorlu Enerji Grubu İK Eğitim Göstergeleri - 2016
Kategori bazında
çalışan sayısı
Üst Yöneticiler
22
Diğer
Çalışanlar
Çalışan kategorisi bazında
toplam eğitim süresi
Toplam
eğitim saati
Toplam
eğitim saati
(İdari Personel hariç)
(Üst Yöneticiler)
(Diğer Çalışanlar)
251
682
5.989,50
Çalışan başına ortalama
eğitim süresi
Üst Yönetici
Diğer Çalışanlar
başına ortalama
başına ortalama
eğitim süresi (saat) eğitim süresi (saat)
31
23,86
70
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik
Zorlu Enerji, sürdürülebilirlikle ilgili yöneteceği alanları
belirlerken, iklim değişikliği ile mücadele, emisyonların azaltılması,
doğal kaynakların doğru kullanılması, sosyal yönetişim, enerji
verimliliği ve enerji arz güvenliği gibi konulara odaklanmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
71
Sürdürülebilirlik
Paydaşlara duyarlı ve sorumlu
Zorlu Enerji ve Sürdürülebilirlik
Zorlu Enerji, bir yandan dünyanın en hızlı büyüyen, en
dinamik enerji piyasalarından birine sahip Türkiye’de
artan enerji talebini karşılama hedefi doğrultusunda
faaliyetlerini sürdürürken, diğer yandan da ekonominin
yanı sıra çevresel ve sosyal sorumluluklarını yerine
getirmekte ve çevresel etkilerini bütüncül bir yaklaşımla
ele almaktadır.
Şirket, Türkiye’nin zengin ve henüz keşfedilmemiş
yenilenebilir enerji kaynak çeşitliliğini teknolojik
üstünlükleriyle birleştirip, yatırımlarını etkin paydaş
katılımı ile şekillendirmektedir.
Sürdürülebilir enerjiyi sürdürülebilir kalkınmanın önemli
bir unsuru olarak değerlendiren Zorlu Enerji, verimli
ve güvenli kaynaklara dayalı enerji üretimi politikası
temelinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Zorlu Enerji,
sürdürülebilirlikle ilgili yöneteceği alanları belirlerken,
iklim değişikliği ile mücadele, emisyonların azaltılması,
doğal kaynakların doğru kullanılması, sosyal yönetişim,
enerji verimliliği ve enerji arz güvenliği gibi konulara
odaklanmaktadır.
Türkiye’nin sürdürülebilir ekonomik gelişmesine katkı
hedefiyle paydaşlarıyla iş ortaklığını benimseyen Zorlu
Enerji, başta iş ortakları ve tedarikçileri olmak üzere tüm
paydaşlarıyla sinerji içerisinde çalışmakta, mevzuatın
yanı sıra çevresel ve sosyal boyutlardaki tüm risklerin en
iyi şekilde yönetilmesini ve topluma katkı sağlanmasını
amaçlamaktadır.
Zorlu Enerji’nin sürdürülebilirlik stratejisinin
temellerinden biri düşük karbon ekonomisinin
desteklenmesidir. Şirket, buna paralel olarak, çevresel ve
sosyal sorumluluklarının bilinciyle hareket ederek yerli ve
yenilenebilir enerji kaynaklarına yaptığı yatırımlara artan
oranda devam etmeyi planlamaktadır.
Sürdürülebilir enerjiyi, “enerjinin geri dönülmez
çevresel tahribatlara yol açmadan, ekolojik dengeyi
bozmadan kuşaklar arası adalet anlayışına uygun bir
şekilde üretimi ve kullanılması” olarak tanımlayan
Zorlu Enerji, sürdürülebilir enerji politikasına uygun
üretim gerçekleştirirken yaptığı yatırımlarda doğa ve
insanı odağına alacak şekilde hareket ederek, çevrenin
korunmasına özen göstermektedir.
Zorlu Enerji Grubu bünyesinde 2015 yılında faaliyete
geçen Sürdürülebilirlik Kurulu, Şirketin sürdürülebilirlik
ile ilgili stratejisinin yanı sıra aksiyon planını hazırlayarak
sürdürülebilirlik çalışmalarına odaklanmıştır. Zorlu Enerji,
Sürdürülebilirlik Kurulu rehberliğinde, faaliyet süreçlerine
entegre ettiği sürdürülebilirlik anlayışını “uzun vadeli
değer üretmek hedefiyle ekonomik, çevresel ve sosyal
faktörler ile bu alanlardaki riskleri yönetmek konusunda
yol gösterici” olarak tanımlamaktadır.
Zorlu Enerji Grubu’nun toplumsal yatırımlarının %40’ını
sportif ve kültürel destekler, %20’sini kurumsal sosyal
sorumluluk projeleri, %20’sini yerel toplulukların yaşam
kalitesini artırma destekleri, %20’sini ise eğitim, burs ve
araştırma destekleri oluşturmaktadır.
72
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik Öncelikleri
Zorlu Enerji sürdürülebilirlik önceliklerini, paydaşlarının da katılımını sağlayarak ortak bir çalışma
ile aşağıdaki matrikste belirlemiştir. Şirket, bu önceliklerin gerçek bir sürdürülebilirlik anlayışının
yerleşebilmesi noktasında tüm sektöre örnek oluşturacağına inanmaktadır.
Yüksek
Zorlu Enerji Grubu Sürdürülebilirlik Konuları Matrisi
Yerli ve Yenilenebilir
Kaynaklarla Üretim
Ekonomik
Performans
Paydaşlar için Önemi
Paydaş Katılımı
Güvenli ve
Sürdürülebilir
Enerji Tedariki
Su Yönetimi
Risk Yönetimi
Atık Yönetimi
Toplumsal
Yatırım
Tedarikçilerin
Çevresel ve
Sosyal
Uygunluğu
Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği
İnovasyon ve Ar‑Ge
İş Sağlığı ve Güvenliği
Enerji Verimliliği
Uygun Çalışma
Çalışan Gelişimi
Koşulları
Etik ve Uyum
Müşteri
Odaklılık ve Talep Yönetimi
Sürdürülebilir Satınalma
Yolsuzluk ve Rüşvetle Mücadele
Düşük
Biyoçeşitlilik
Emisyon Salınımı
Çevre Koruma Yatırımları
Düşük
Stratejik Önem
Yüksek
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
73
Sürdürülebilirlik
21. yüzyılda gezegenimizin karşı karşıya
kaldığı en büyük risklerden biri ve insan
yaşamı için giderek artan tehditlerden en
kritik olanı iklim değişikliğidir.
Bu bilgiler ışığında Zorlu Enerji Grubu Sürdürülebilirlik
Politikasını şekillendirmiştir.
Zorlu Enerji Grubu Sürdürülebilirlik Politikası
• Yerli, yenilenebilir ve temiz enerjilere yatırım yaparak
ülkenin enerjide dışa bağımlılığının azaltılmasına
katkıda bulunuruz. Dengeli portföyümüzle enerji
tedarikinde sürekliliği ve güvenliği sağlarız.
• Tüm faaliyetlerimizi etik kurallarımıza bağlı kalarak
ve yürürlükteki yasa ve düzenlemelere uyarak
gerçekleştiririz.
• Paydaş katılımına önem veririz; kapsayıcı stratejimiz,
paydaşlarımızın beklentilerini dikkate aldığı gibi,
risklerimizi azaltır ve uzun dönemli ve kalıcı ilişkiler
kurmamıza yardımcı olur. Yapılan yatırımlarla ilgili yerel
halkı, sivil toplumu ve tüm ilgili paydaşları bilgilendirir,
çalışmalara katılmalarını sağlarız.
• Yerel istihdama öncelik vermenin yanı sıra; bölgenin
ihtiyaçlarına destek verilmesi yoluyla yerel kalkınmaya
katkıda bulunuruz.
• Öncelikli paydaşımız olan çalışanlarımıza uygun
bir çalışma ortamı ve eşit fırsatlar sunar, sağlık ve
güvenliklerini sağlayarak gelişimlerine yatırım yaparız.
• Yatırımlarımızın doğal ve kültürel mirasa olan çevresel
ve sosyal etkilerini ölçer ve değerlendiririz; etkilerimizi
azaltmaya yönelik önlemler alırız.
• İklim değişikliği ile mücadele kapsamında yüksek
teknolojiye yatırım yapar, enerji verimliliğini gözeterek
süreçlerimizi iyileştirir ve projeler geliştiririz.
• Müşteri memnuniyetini ön plana alarak
müşterilerimizin elektriğe, doğal gaza ve destek
hizmetlerine ulaşmasını sağlarız. Sürdürülebilir enerji
kullanımını sağlamak üzere müşterilerimize çözümler
sunarız.
İklim değişikliği, çevre ve sürdürülebilirlik
21. yüzyılda gezegenimizin karşı karşıya kaldığı en
büyük risklerden biri ve insan yaşamı için giderek
artan tehditlerden en kritik olanı iklim değişikliğidir.
Yeryüzündeki canlı yaşamını etkileyen küresel
ısınma ve iklim değişikliği, fosil yakıtların kullanımı,
ormansızlaştırma ve sanayileşme, şehirleşme ve artan
nüfus ve insan etkinlikleriyle atmosfere salınan sera gazı
dünya gündeminde üst sıralarda yer almaktadır.
74
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik
Bu konuda Paris Anlaşması başta olmak üzere artan
oranda konferanslar, seminerler düzenlenmekte,
uluslararası işbirlikleri gerçekleştirilmekte, iklim
değişikliğiyle mücadele ve sera gazı emisyonlarını
azaltmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Kurumsal bir dünya vatandaşı olan Zorlu Enerji de
bu bağlamda üzerine düşen görev ve sorumlulukları
yerine getirmeye odaklıdır. Şirket yatırımlarında yerli
ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla elektrik üretimi
ve güvenli ve sürdürülebilir enerji tedariki konularına
yoğunlaşmıştır.
Şirketin stratejik konularının başında gelen enerji
verimliliğinin yanı sıra özel önem verdiği öncelikli
sürdürülebilirlik başlıkları; yerli ve yenilenebilir
kaynaklarla üretim, paydaş katılımı, ekonomik
performans, güvenli ve sürdürülebilir enerji tedariki, su
yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği, risk yönetimi ve çevre
koruma yatırımlarıdır.
Çevreye olan doğrudan ve dolaylı etkilerini azaltmak
adına inisiyatifler alan ve kapsamlı projelere imza atan
Zorlu Enerji, duyarlı, öncü ve sorumlu bir şirket olarak,
yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını ekonomiye ve
enerji sektörüne kazandırmayı sürdürecektir.
2023 hedefiyle, sürdürülebilir geleceğin inşası
için çalışıyoruz.
Zorlu Enerji, ana ortağı Zorlu Holding’in “Geleceğimizi
inşa ediyoruz, hedefimiz 2023” mottosu altında
şekillenen sürdürülebilir kalkınmaya yatırım yapmak
suretiyle gelecek kuşakların yaşam kalitesini artırma
vizyonunu desteklemekte ve içselleştirmektedir.
Şirketin sürdürülebilirlik yaklaşımı;
• kurumsal yönetim ilkelerine bağlı ve sorumlu iş yapmak,
• çalışanlarının mutluluk, sağlık ve güvenliğini sağlamak,
• çevreyi ve doğal kaynakları korumak ve
• paydaşlarıyla açık ve düzenli iletişim kurarak toplumsal
ve kültürel hayata katkı sağlamak
temel prensipleri üzerine kurulmuştur.
2016 yıl sonu itibarıyla, Zorlu Enerji’nin yerli ve
yenilenebilir enerji projelerinin Türkiye’deki üretim
portföyü içindeki payı %67’dir.
Şirket, gelecek dönemlerde de jeotermal, hidroelektrik,
rüzgar ve güneş enerjisi alanlarında yatırımlarına
kesintisiz devam etmeyi öngörmektedir.
Zorlu Enerji faaliyetlerinde BM Küresel İlkeler
Sözleşmesi’ni gözetmektedir.
Faaliyet döngüsünde uçta uca, Zorlu Holding’in imzacısı
olduğu ve tüm Zorlu Grubu şirketlerini kapsayan BM
Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni gözeten Zorlu Enerji, Holding
bünyesinde raporladığı performansını 2016 yılında da tüm
paydaşlarıyla açık ve şeffaf bir şekilde paylaşmıştır.
Çevre ve Zorlu Enerji
Zorlu Enerji, gelecek kuşaklara aktarılacak bir emanet
olarak gördüğü çevre konusunda performansını
iyileştirmekte, daha yaşanabilir bir dünya bırakmak adına
çalışmalarına odaklanmaktadır. Şirket, Çevre Yönetim
Sistemi çerçevesinde çevre bilincinin geliştirilmesine ve
doğal kaynakların korunmasına titizlik ve hassasiyetle
yaklaşmaktadır.
Söz konusu yaklaşım ışığında, Şirketin faaliyet
döngüsünde yaptığı çalışmalar aşağıdaki gibidir:
• Olumsuz çevresel etkileri minimuma indirecek malzeme
ve teknolojiler seçilmektedir.
• Enerji ve doğal kaynakların en verimli şekilde kullanımı
sağlanmaktadır.
• Kirliliği oluşmadan önce kaynağında önleyecek
sistemler geliştirilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
75
Sürdürülebilirlik
• Atıklar (katı, sıvı, gaz) kontrol altında tutulmakta ve
çevreye etki etmeyecek şekilde bertaraf edilmektedir.
• Çevre ile ilgili ulusal ve uluslararası yasa, mevzuat ve
düzenlemelere uyulmaktadır.
• Çalışanlar ve taşeronlar çevre bilincinin artırılması için
eğitilmektedir.
• Yeni yatırımlarda çevre faktörünü de göz önüne alan
etki analizleri gerçekleştirilmektedir.
• Küresel iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için sera
gazı emisyonları izlenmekte ve yönetilmektedir.
Çevreyi koruma çalışmaları doğrultusunda, 2010’dan
beri faaliyetlerinin sonucunda ortaya çıkan karbon ayak
izini ölçümleyen Zorlu Enerji, katıldığı tüm etkinliklerde
bıraktığı ayak izine karşılık yatırım yaptığı bölgelerde
ağaçlandırma çalışmaları gerçekleştirmektedir. “Sıfır
Karbon Ayak İzi Ormanları” projesi kapsamında 2016 yıl
sonu itibarıyla, toplam 38.000 fidan dikilmiştir.
Şirketin Gökçedağ Rüzgar Enerji Santrali’nin ardından
2016 yılında devreye aldığı Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar
Enerji Santralleri ve Pakistan Rüzgar Enerji Santrali
sağladıkları sera gazı azaltımı, projelerin yerel paydaşlarca
kabulü ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıları nedeniyle
Gold Standard Sertifikası ile ödüllendirilmiştir.
Çevresel ve sosyal etkilerin izlenmesi ve
değerlendirilmesi
Zorlu Enerji faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan
etkileri yönetmek amacıyla ölçme, izleme ve iyileştirme
çalışmaları gerçekleştirmektedir.
Şirket, 2016 yılında mevcut santrallerinde ve projelerinde
çevresel etkilere ilişkin gerekli tüm yasal tetkikleri
yaptırmış olup, denetim çalışmaları sonucunda çevrenin
korunmasına yönelik ciddi ve önemli bir ihlal tespit
edilmemiştir. Tüm uygulamalar ulusal çevre mevzuatı,
uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülükler ve
çevre duyarlılığı çerçevesinde hayata geçirilmektedir.
Zorlu Enerji, ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini
önceliklendirirken hem yerel hem de küresel tehditleri
içeren sorunları değerlendirmektedir.
Yatırım kararı alınmadan önce, yapılacak yatırımın
çok yönlü bir şekilde ekonomik, sosyal ve çevresel
etkileri incelenmekte, söz konusu etkiler uluslararası
standartlarda değerlendirilmektedir. Değerlendirme
sonuçlarına göre sürdürülebilirlik riskleri analiz edilmekte,
SWOT analizi gerçekleştirilerek etki azaltımı ve yönetim
planları doğrultusunda yatırım kararı alınmaktadır.
Zorlu Enerji, bir yandan sürdürülebilirlik odağında
çalışmalarına devam ederken diğer yandan da çevresel
sürdürülebilirliğin temini için çevresel etki analizleri ve
değerlendirmeleri sonuçlarına bağlı olarak;
• yatırımın yer seçimi,
• yatırım teknolojisinin belirlenmesi,
• mevcut etkilerin yatırım aşaması ve işletme aşamasında
sürekli izlenmesi ve değerlendirilmesi,
• mevcut etkilerin ulusal ve uluslararası regülasyonlarda
belirtilen sınır değerlerin altında tutulması,
• etkilerin azaltılması adına çevresel yönetim
planı geliştirilmesi, gerektiğinde ek projeler
geliştirilerek uygulanması konusunda çalışmalar
gerçekleştirmektedir.
Çevresel etkilerin izlenmesi, değerlendirilmesi ve
azaltılması amacıyla biyoçeşitlilik araştırmaları ve
izleme-koruma programları, mammaloji ve ornitoloji
araştırmaları, ekosistem değerlendirmeleri, habitat
restorasyonları, peyzaj onarım plan ve uygulamaları,
ağaçlandırma ve bitkilendirme çalışmaları, gerektiğinde
ağaç transplantasyonu ile çevresel etki analizi ve izleme
çalışmaları yürütülmektedir.
76
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik
Sektöründe karbon ayak izini ölçen ve
paydaşlarıyla paylaşan ilk şirket.
Türkiye’de karbon ayak izini hesaplayan ve ISO
14064‑1 Seragazı Emisyon Standardı Belgesi’ne
sahip ilk enerji şirketi olan Zorlu Enerji, CDP - Karbon
Saydamlık Projesi’ne katılarak yıllık bazda karbon
ayak izini raporlayarak kamuoyuyla şeffaf bir şekilde
paylaşmaktadır.
Ayrıca Şirket, 2011, 2013 ve 2014 yıllarında CDP
kapsamında “Türkiye Karbon Saydamlık Liderliği”
Ödülü’ne layık görülmüştür.
Zorlu Enerji, BIST 100 Endeksi’nde enerji
şirketleri arasında en yüksek performans
skorunu almıştır.
Zorlu Enerji 2016 yılında BIST 100 endeksinde yer alan
ve raporlama yapan 4 enerji şirketi arasında en yüksek
performans skorunu almaya hak kazanmıştır.
Sürdürülebilirlik alanında sektöründe birçok ilke imza
atan Zorlu Enerji, Borsa İstanbul’un Kasım 2016 - Ekim 2017 dönemi için açıkladığı Sürdürülebilirlik
Endeksi’ne gönüllü olarak dahil olmaya hak kazanmış ve
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan 43 şirketten
biri olmuştur.
Uluslararası sertifikalarla tescillenmiş yönetim
sistemleri
Türkiye’deki enerji şirketleri içerisinde Kalite Belgesi’ni
alan ilk şirket olan Zorlu Enerji;
• Çevre korumaya yönelik olarak ISO 14001 Çevre
Yönetim Sistem Belgesi,
• ISO 14064‑1 Sera Gazı Emisyonlarının ve
Uzaklaştırmalarının Kuruluş Seviyesinde Hesaplanması
ve Rapor Edilmesi Standardı Sistem Belgesi,
• ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistem Belgesi ve
• OHSAS 18001 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem
Belgesi’ne sahiptir.
Ayrıca 2015 yılında başlatılan ISO 27001 Bilgi Güvenliği
sertifikasyon süreci tamamlanmak üzeredir.
2016 yılında, 2014‑2015 dönemini kapsayan
dördüncü Sürdürülebilirlik Raporu
yayımlanmıştır.
2011 yılında enerji sektöründe sürdürülebilirlik
raporlaması yayımlayan ilk şirket olan Zorlu Enerji,
2012’de yayımladığı ikinci Sürdürülebilirlik Raporu,
sektörün GRI A seviyesinde onaylanan ilk raporu
unvanını almıştır. Rapor aynı zamanda, dünyadaki enerji
şirketlerinin hazırladığı GRI A seviyesindeki 24 rapordan
biri olmuştur.
Türkiye’de bu seviyede rapor hazırlayan ilk üç şirketten
biri ve enerji sektörünün de ilk şirketi olan Zorlu Enerji,
2012‑2013 dönemi sürdürülebilirlik performansını
içeren üçüncü raporunu 2014 yılında yayınlamış ve “A”
uygulama seviyesi onayını almıştır.
Şirket 2016 yılında, 2014‑2015 dönemini kapsayan
dördüncü Sürdürülebilirlik Raporu’nu paydaşlarının
bilgisine sunmuştur.
Rapor, Küresel Raporlama Girişimi (GRI)’nin
Sürdürülebilirlik Raporlama İlkeleri’nin son versiyonu G4
kriterleri doğrultusunda hazırlanarak onaylanmış olup,
Türkçe ve İngilizce olarak Şirketin kurumsal web sitesi
www.zorluenerji.com.tr’de yayımlanmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
77
Sürdürülebilirlik
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Küreselleşen günümüz dünyasında, sorumluluklarının
bilincinde kurumsal bir dünya vatandaşı olan Zorlu
Enerji, üyesi olduğu topluma, çevreye ve özellikle
çocuklara değer üreten sosyal sorumluluk projeleri
gerçekleştirmektedir.
Şirketin dört ana başlıkta; insan hakları, iş yaşamı,
çevre ve yolsuzlukla mücadele konularında belirlediği
prensipler doğrultusunda imza attığı projeleri aşağıda
özetlenmektedir.
Çalışan Gönüllüleri 2016 yılında, Kars’ın Arpaçay
ilçesinde, Tunceli’nin Ovacık ilçesinde ve Erzincan’ın
Tercan ilçesinde “Enerjimiz Köy Okulları İçin” Projesi
kapsamında 1.000’den fazla öğrenciye kışlık kıyafet
yardımı yapmıştır.
2016 yılında Cerebral Palsy’li çocuklar için Steptember
Projesi’nin yanı sıra Kanserli Çocuklara Umut Vakfı
(KAÇUV) ile işbirliği içerisinde Kıtalararası İstanbul
Maratonu’na katılımda bulunularak 146 çalışan gönüllü
ile gönüllü çalışmalar sürdürülmüş ve bağış toplanmıştır.
Zorlu Enerji Grubu Gönüllüleri
Enerjimiz Çocuklar İçin, 2015‑2016 eğitim-öğretim
döneminde 8.750 öğrenciye ulaşmıştır.
Zorlu Enerji’nin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri
çerçevesinde, 2013 yılından bu yana toplumsal gönüllük
esasına dayalı çalışmalar yürüten Zorlu Enerji Grubu
Gönüllüleri, toplumsal gönüllülük konusunda projeler
üretmeye devam etmektedir.
Zorlu Enerji’nin 2010 yılında hayata geçirdiği ve çocukları
enerji konusunda bilinçlendirmeyi amaçlayan “Enerjimiz
Çocuklar İçin” Projesi’nin 2015‑2016 eğitim-öğretim
döneminde etki alanı genişletilmiş olup, proje 5 bölgede
92 okulda toplam 8.750 öğrenciye ulaşmıştır.
78
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik
Zorlu Enerji sosyal etki değerlendirmeleri
kapsamında, hayata geçireceği yatırımın
sosyal ve ekonomik etkilerini uçtan uca
inceleyerek analizini yapmaktadır.
Milli Eğitim Müdürlükleri ile işbirliği içerisinde
gerçekleştirilen ve Türkiye’de bir enerji şirketi tarafından
yürütülen ulusal ölçekteki ilk enerji eğitim projesi olan
“Enerjimiz Çocuklar İçin” ile ilkokul üçüncü ve dördüncü
sınıfların müfredatlarında yer alan enerji konusundaki
kazanımları destekleyecek şekilde, enerji gibi stratejik
kaynaklar hakkında çocukların doğru bilgilerle donatılması
hedeflenmektedir.
2016 yılından yeniden yapılandırılan proje, 5 yılda Türkiye
çapında 190 binden fazla çocuğun eğitim almasını
sağlamıştır.
Paydaş katılımı
Zorlu Enerji hayata geçirdiği projelerinde yatırım
yaptığı yörenin bir parçası olmasına, yatırımlarının yöre
halkınca sahiplenilmesine ve bu doğrultuda paydaşlarıyla
iletişiminin geliştirilmesine önem vermektedir. Şirket, söz
konusu amaca yönelik olarak projelere başlamadan önce,
ilgili yerlerde halkı bilgilendirme ziyaretleri ve toplantıları
düzenlenmektedir.
Bu çerçevede Zorlu Enerji Gökçedağ Rüzgar Enerji
Santrali, Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji Santralleri,
Kızıldere III Jeotermal Enerji Santrali ve İkizdere
Hidroelektrik Santrali projelerine ilişkin Paydaş Katılım
Toplantıları gerçekleştirerek paydaşlarını bilgilendirmiştir.
Ayrıca paydaşlardan gelen geri bildirimler yatırım ve
işletme planlarına alınmıştır.
Sosyal Etki Değerlendirme çalışmaları
Zorlu Enerji sosyal etki değerlendirmeleri kapsamında,
hayata geçireceği yatırımın sosyal ve ekonomik etkilerini
uçtan uca inceleyerek analizini yapmaktadır. Söz konusu
projenin muhtemel olumsuz etkilerinin azaltılması ya
da iyileştirilmesi adına yönetim plan ve programları
geliştirilerek uygulanmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
79
Sürdürülebilirlik
Zorlu Enerji, yatırımlarının inşaat ve
işletme aşamasında, çevre ve yöre halkının
sağlığını korumaya dikkat etmekte, bu
süreçte vuku bulacak muhtemel etkileri
yakından izlemektedir.
Plan ve programlar dahilinde;
• yöre halkının yaşam kalitesini artırmaya yönelik
projeler,
• paydaş katılım planları,
• paydaş bilgilendirmeleri ve halkın katılım toplantıları,
• iç ve dış paydaş şikayet mekanizmaları,
• tarihi, kültürel ve doğal mirası tesadüfi keşif
prosedürleri,
• kırsal kalkınma destekleri,
• burs programları kapsamında öğrencilere burs
sağlanması,
• yerel altyapının güçlendirilmesi için yerel yönetimlere
malzeme ve makine desteği sağlanması,
• yatırım bölgelerinde amatör sporların desteklenmesi,
• tarımsal, ekonomik ve kültürel hayatta önemli bir yeri
olan geleneksel festivallerin desteklenmesi,
• yatırım bölgesi öncelikli sorunlarına bağlı olarak
sorunların çözümüne dönük yerel otoritelerle işbirlikleri
halinde proje geliştirme, uygulama ve destekleme,
• köylerde temiz suya erişim desteği
gibi pek çok çalışma yapılmaktadır.
Bunlara ek olarak; “Hayata Smaç”, “Hayata El Uzat”,
“Enerjimiz Çocuklar İçin”, “Enerjimiz Köy Okulları İçin”
gibi çeşitli sosyal sorumluluk projeleri ile yatırım yapılan
yerlerdeki gerek eğitim ortamlarının iyileştirilmesi
gerekse başarılı öğrencilerin desteklenmesi adına
faaliyetler yürütülmektedir.
Diğer yandan Zorlu Enerji, yatırımlarının inşaat ve işletme
aşamasında, çevre ve yöre halkının sağlığını korumaya
dikkat etmekte, bu süreçte vuku bulacak muhtemel
etkileri yakından izlemektedir. Söz konusu projelerdeki;
toprak koruma, ses, toz ve titreşim, su kalitesi, katı
atık yönetimi, görsel etki, iş güvenliği, yaban hayatın
etkileşimi ve doğal yaşam alanları konularında yurt içi
ve yurt dışından çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirlikleri
gerçekleştirilmekte, bu doğrultuda düzenli raporlar
hazırlanmaktadır.
80
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
81
82
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Riskler ve Yönetim Kurulu’nun Değerlendirmesi
RİSK YÖNETİMİ
Zorlu Enerji Grubu Şirketlerinin (Grup Şirketleri) varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken
teşhisi ve tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanarak risklerin merkezi bir yapıda yönetilmesi faaliyetleri
Zorlu Holding Kurumsal Risk Yönetimi Bölümü tarafından gerçekleştirilmektedir. Zorlu Holding bünyesinde faaliyet
gösteren tüm ilişkili şirketlerde geçerli olmak üzere tüm risk yönetimi faaliyetlerinde Zorlu Holding Risk Politika ve
Prosedürü ile Kurumsal Risk Yönetimi Çerçevesi esas alınmaktadır.
Zorlu Holding Kurumsal Risk Yönetimi Politikası aşağıda özetlenmiştir.
Hedef Belirleme
Risk Tanımlama
Risk Değerlendirme ve Doğal Risk
Aksiyonların Belirlenmesi
Artık Risk ve Aksiyon Plan Takibi
Risklerin Raporlanması ve Paylaşılması
• Stratejik planlama ve hedef belirleme süreçlerine risk
yönetimi prensiplerinin dahil edilmesi
• Belirlenen strateji ve hedeflerin şirketin risk iştahı ile
uyumlu olması
• Şirketin hedeflerini etkileyebilecek risk ve fırsatların
tüm organizasyonun katılımıyla, koordineli bir şekilde
ve ortak bir algı çerçevesinde ortaya çıkartılması
• Risklerin gerçekleşme olasılığı ve gerçekleşme
durumunda şirkete olan etkilerinin değerlendirilmesi
• Alınan aksiyonlar ve kontrol faaliyetleri öncesi riskin
aldığı değerin, yani doğal riskin tespit edilmesi
• Risk alma iştahı ve fayda/maliyet unsurları dikkate
alınarak en uygun risk yanıtlarının (Riskin Kabulü, Riskin
Transferi, Riskin Azaltılması, Riskten Kaçınma) verilmesi
• Belirlenen yanıtlar doğrultusunda aksiyonların tespit
edilerek risklerin proaktif bir şekilde yönetilmesi
• Alınan aksiyonlar sonrası riskin aldığı değerin, yani artık
riskin tespit edilmesi
• Aksiyon planlarında belirtilen aktivitelerin tamamlanma
sürecinin takip edilmesi
• Ortaya çıkarılan risklerin önceliklendirilerek Anahtar
Risk Göstergeleri ile takip edilmesi
• Uyarı veren anahtar risk göstergeleriyle diğer tüm
risklerin kontrol noktaları gözetilerek ölçülmesi ve
raporlanması
• Tüm çalışmaların şeffaf bir şekilde paylaşılması ve
grubun tüm faaliyetlerinde risk bilinci ve kültürünün
yerleştirilmesiyle birlikte risk yönetim sürecinin karar
mekanizmalarının bir parçası olmasının sağlanması
SÜREKLİ İZLEME
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
83
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Riskin Erken Saptanması Komitesi, Türk Ticaret Kanunu, Şirket Esas Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal
Yönetim Tebliği doğrultusunda Şirketin varlığını, gelişmesini ve devamlılığını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken
teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla kurulmuştur. Komite
şirketin devamlılığı ve gelişimi üzerinde olumsuz sonuçlar yaratabilecek tehditlerin önceden tespit edilebilmesi, bu
tehditlere karşı aksiyon planlarının alınarak, risklerin etkin bir şekilde yönetilebilmesi için çalışmalarını sürdürmektedir.
Kurumsal risk yönetimi süreçlerine ilişkin yeterli seviyede gözetim yapabilmesi için, 2016 yılı içerisinde Şirkete ilişkin 6
adet risk raporu Riskin Erken Saptanması Komitesi’ne sunulmuş ve Komite’nin incelemeleri neticesinde almış olduğu
kararlar doğrultusunda söz konusu raporlar Yönetim Kurulu’na sunulmuştur. Komite’ye ve Yönetim Kurulu’na sunulan
risk rapor başlıklarına aşağıda yer verilmiştir.
1. Enerji Sektörü Risk Raporu,
2. Paris İklim Anlaşması ve Türkiye’nin Durumu,
3. Elektrik Fiyatlarındaki Mevsimsellik,
4. Güneş Enerjisi Fırsatlar ve Riskler,
5. Enerji Sektörü Bilanço Analizi,
6. Zorlu Enerji Sürdürülebilirlik Riskleri.
Şirketin vizyonu; operasyonel etkinliğin, büyümenin ve mevzuatsal uyumun sağlanması ile tüm taraflar için sürdürülebilir
bir değer oluşturmak olarak tanımlanmaktadır. Bu vizyon doğrultusunda gerçekleştirilen faaliyetler sırasında, Şirketin
hedeflerine ulaşmasını etkileyebilecek mevcut ve olası 4 ana risk kategorisi ve alınan aksiyonlar aşağıdaki gibi özetlenmiştir;
Stratejik Riskler
Stratejik riskler, dış faktörlerin doğru gözlenememesi, güncel olmayan iş modeli kullanımı, iş portföyünün doğru
belirlenememesi, örgütsel yapının etkinliğinin sağlanamaması, performans ölçütlerinin iş stratejileri ile tutarsız olması,
kaynak tahsisinin yetersiz olması ve benzeri nedenler ile firmanın stratejilerinin yetersiz olması, rekabetçi kalamaması ve
hedeflerine ulaşamamasıdır.
Stratejik riskler kategorisinde örnek olarak çevre analizi, iş modeli ve portföyü, organizasyonel yapı, kaynak tahsisi ve
planlama gibi riskler yer almaktadır.
Söz konusu risklere ilişkin alınan aksiyonlar;
• Yeni yatırım kararlarına ilişkin olarak, ilgili bölümlerin koordineli olarak fizibilite çalışmaları, fayda maliyet analizleri ve
bütçe çalışmaları gibi faaliyetleri gerçekleştirmesi,
• Farklı enerji kaynaklarına yatırım yapılarak üretim portföyünün çeşitlendirilmesi,
• Hukuksal, politik, siyasi vb. risklerin yatırım öncesi ve sonrasında gerektiğinde danışmanlık hizmetleri de alınarak
değerlendirilmesi,
• İlgili yatırıma özgü farklı yönetim şekillerinin benimsenmesi,
• Yapılan yatırımların geri dönüş performansının takip edilmesi,
• Pazarlama ve satış anlamında yenilikçi stratejilerin belirlenmesidir.
84
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Riskler ve Yönetim Kurulu’nun Değerlendirmesi
Finansal Riskler
Finansal riskler şirketin finansal pozisyonunun yeterli olmaması, kur, faiz, kredi ve diğer finansal belirsizliklerin ve
dalgalanmaların ortaya çıkması ve bu gelişmelerin şirketi olumsuz yönde etkilemesi ve likiditenin sağlanamamasıdır.
Finansal riskler kategorisinde örnek olarak faiz, kur, sermaye, finansal türev enstrümanlar, enerji hammadde fiyatları,
hisse senedi fiyatları, likidite, nakit akımı yönetimi ve alacak tahsilatına ilişkin riskler yer almaktadır.
Söz konusu risklere ilişkin alınan aksiyonlar;
• Alternatif finansman yöntemlerinin kullanılması,
• Bilanço aktif-pasif dengesinin sağlanması,
• Gerektiğinde çeşitli finansal korunma amaçlı türev ürünlerinin kullanılması,
• Bütçe hedefleri ile gerçekleşmelerin aylık olarak takip edilmesi ve gerektiğinde revizyonların yapılması,
• İlgili kâr hedefi ile gerçekleşmelerin aylık olarak takip edilmesi ve gerektiğinde revizyonların yapılması,
• Ticari alacakların sigortalanması ve çeşitli teminatların alınmasıdır.
Operasyonel Riskler
Operasyonel riskler, firmanın iş modelinin; müşteri memnuniyetinin ve firmanın kalite, maliyet ve zamana ilişkin
performans hedeflerinin gerçekleştirilmesi aşamalarında operasyonel verimliliğin sürekliliğinin sağlanamamasıdır.
Operasyonel riskler kategorisinde örnek olarak tedarik, kapasite, iş kesintisi, müşteri memnuniyeti, insan kaynakları,
çevre sağlığı ve güvenliği, bilgi sermayesi, yetkilendirme, bilgi işlem ve teknoloji, kontrat yükümlülükleri, fiyatlama,
finansal raporlama ve bütçe vb. karar alma ve raporlama süreçlerine ve suistimallere ilişkin riskler yer almaktadır.
Söz konusu risklere ilişkin alınan aksiyonlar;
• Holding bünyesinde bulunan İç Denetim, Mali Denetim ve Vergi Denetimi Departmanlarının tüm operasyonel
faaliyetleri denetlemesi,
• Zorlu Holding Kurumsal Risk Yönetimi Bölümü’nün yapılan çalışmalar ile önemli olduğu kanaatine vardığı operasyonel
riskleri, bilgi teknolojileri sistemi üzerinden anahtar risk göstergeleri aracılığıyla izlemesi ve gerektiğinde ilgili iş
birimlerini, risk seviyeleri hakkında bilgilendirmesi,
• Müşteri ürün ve servis ağı memnuniyetinin ölçülerek raporlanması ve takip edilmesi,
• Tüm Zorlu Holding personeline, ilgili yönetmelikler doğrultusunda iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin zorunlu eğitimlerin
düzenli olarak verilmesi,
• Sigortacıların risk teftişleri sonrası Grup şirketlerine sunduğu tavsiyelerin merkezi bir yapıda takibinin yapılması,
• Çevre sağlığı, paydaş güvenliği ve paydaş sağlığı ile ilgili olarak kanunen belirlenmiş standartlara uyum ile ilgili politika
ve prosedürlerin takip edilmesi,
• Makine ve ekipmanın bakım ve onarımlarının kayıt altına alınması ve takip edilmesi,
• Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ile insan hakları, çevre, toplum, ahlak, yolsuzlukla mücadele gibi ilkelere
uyum konusunda taahhütte bulunulması.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
85
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Dış Çevre Riskleri
Dış çevre riskleri, kurumun iş modeli ile bu modeli belirleyen genel hedefleri ve stratejileri harekete geçiren temel
değerlerin devamlılığını etkileyebilecek dış etkenlerin ortaya çıktığı durumlardır.
Dış çevre riskleri kategorisinde; sermayeye erişim, hissedar ilişkileri, doğal felaketler (force majeure), rekabet, müşteri
istekleri (trendler), finansal piyasalar, piyasa duyarlılığı, sektörel riskler, hukuksal riskler ve yasal düzenlemelere uyum,
politik durum ve teknolojik yeniliğe ilişkin riskler yer almaktadır.
Söz konusu risklere ilişkin alınan aksiyonlar;
• Doğal felaket veya acil bir durumda, alternatif lokasyonlarda, kritik sistemlerin, teknik altyapı ve tesislerin kurtarılıp,
işlevselliğinin geri kazandırılması için gerekli planların hazırlanması, iş sürekliliği ve acil durum eylem planlarının düzenli
aralıklarla gözden geçirilmesi, tatbikatların düzenlenmesi,
• D
oğal afetler ve terör olaylarına ilişkin riskler de göz önüne alınarak, şirket bünyesinde geniş bir sigorta kapsamı
belirlenerek potansiyel risklerin sigorta şirketlerine transfer edilerek bunların olası maddi etkilerinin minimize edilmesi,
• R
egülasyondaki değişimlerin, hukuksal davaların, vergi ihtilaflarının, fikri hakların ihlalinin, haksız rekabetin ve bunlara
ilişkin risklerin şirket nezdinde ilgili tüm birimlerin koordineli bir şekilde iletişimi ile yönetilmesi,
• B
elirli kısa vadeli rehabilitasyonlar yapılarak yeni teknolojilere entegrasyon çalışmaları yapılması,
• Olumsuz coğrafi ve iklim şartlarına uygun önlemler alınması,
• Kurumsal İletişim Bölümü’nün faaliyetleri ile tüm paydaşlarla açık, sürekli ve sağlıklı bir iletişim sürecinin olmasıdır.
Yukarıdaki risk başlıkları altında belirtilen aksiyonların haricinde, risk transfer mekanizması olarak sigorta alımı da yoğun
olarak kullanılmaktadır. Başlıca alınan sigortaların listesine aşağıda yer verilmiştir.
Başlıca Alınan Sigortaların Listesi;
1. Yangın, Makine Kırılması ve Kâr Kaybı
2. İnşaat Poliçesi
3. İşveren Mali Mesuliyet
4. Yönetici Sorumluluk
5. Mesleki Sorumluluk
6. Üçüncü Şahıs Sorumluluk
7. Nakliyat
8. Emniyeti Suistimal
9. Ferdi Kaza
86
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
İç Denetim Bölümü ve Faaliyetleri
Zorlu Grubu Şirketleri’nde olduğu gibi Zorlu Enerji’de de iç denetim fonksiyonu, 2000 yılından beri hizmet veren Zorlu
Holding AŞ bünyesinde yapılanmış İç Denetim Bölümü tarafından yürütülmektedir. İç Denetim Bölümü, Uluslararası İç
Denetim Standartları’nı temel alarak, resmi yönetmelikler ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanan denetim programları
çerçevesinde denetimlerini gerçekleştirmekte ve hem her denetim sonrası hazırladığı denetim raporları, hem de yıllık
olarak hazırladığı faaliyet raporları ile bütün bir yılın denetim sonuçlarını Yönetim Kurulu ve var olan şirketlerin Denetim
Komiteleri ve Sektör Başkanları ile paylaşmaktadır. İç Denetim Bölümü’ne ek olarak 2011 senesi içerisinde oluşturulmuş
ve tüm Grup şirketlerinde finansal denetim yapmak üzere kurgulanmış Finansal Denetim ve Vergi Denetimi Bölümü de
2012 yılında denetimlerine başlamıştır. 2013 yılı son çeyreğinde ise İç Denetim ile Finansal ve Vergi Denetimi Bölümleri
Zorlu Holding Denetim ve İç Kontrol Genel Müdürlüğü çatısı altında toplanmıştır. Zorlu Grubu’nun değişen ihtiyaçları
doğrultusunda; Vergi Denetim Müdürlüğü 1 Aralık 2015 itibarıyla Vergi Denetim Direktörlüğü, İç Denetim Müdürlüğü
ise 1 Ocak 2016 itibarıyla İç Denetim Süreç Denetimi ve İç Denetim İnceleme Denetimi olmak üzere iki ayrı müdürlük
şeklinde yapılandırılmıştır.
İç Denetim faaliyetlerinin amaç, yetki ve sorumlulukları ile çalışma şekli ve yapısı, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış
ve şirketlere duyurusu yapılmış “Denetim Yönetmeliği” ve “İç Denetim Çalışma İlkeleri” gibi dokümanlar ile tanımlanmıştır.
İç Denetim Çalışmaları
Risk bazlı hazırlanan; Yönetim Kurulu tarafından onaylanan yıllık denetim programı çerçevesinde; kaynakların etkin ve
verimli kullanılması, yazılı kurallara uygunluk (kanun, yönetmelik, kurum içi politika ve kurallar), bilgilerin doğruluğu,
güvenilirliği ve güvenliği konularında süreç denetimleri gerçekleştirilmektedir. Her bir denetimin başında Üst Yönetim
ile bir araya gelinerek risk değerlendirilmesi yapılmakta; şirketlerin hedefleri ve bu hedeflerin oluşmasına engel teşkil
edebilecek riskler, risk matrisinde etki ve olasılıkları göz önünde bulundurularak konumlandırılmaktadır. Denetim saha
çalışması esnasında ise, etki ve olasılığı yüksek olan riskleri yöneten iç kontroller, yapılan testlerle değerlendirilmektedir.
Gözlem sonuçları taslak rapor halinde şirket yöneticileri ile paylaşılmakta, onların da görüşleri eklenerek Üst Yönetim’e
nihai rapor gönderilmektedir. Sonuç olarak; makul güvence ile danışmanlık hizmeti verilmekte aynı zamanda grup
sinerjisinden yararlanılarak en iyi uygulama örnekleri önerilmektedir. Nihai raporun yayınlanmasından 1 ay sonra ise
alınan aksiyonlar 4T yaklaşımı çerçevesinde (Treat = İyileştirme, Terminate = Sonlandırma, Transfer = Transfer ve Tolerate
= Üstlenme) Yönetim Kurulu ile ayrıca paylaşılmaktadır.
Yıl içerisinde, İç Denetim Bölümü ile Denetim Komitesi arasında periyodik olarak gerçekleştirilen toplantılarda; yıl
içerisindeki planlanan ve gerçekleşen denetim, danışmanlık, özel inceleme vb. faaliyetler değerlendirilmekte, karşılaşılan
bulgular paylaşılmakta, belirlenen bulgulara yönelik alınması gereken aksiyon planları ve takip sonuçları değerlendirilmekte
ve gelecek dönem için planlar gözden geçirilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
87
Raporlar ve Finansal Bilgiler
13 kişiden oluşan Zorlu Grubu İç Denetim Ekibi’nin mevcut bilgi, beceri ve diğer vasıflarının artırılması ve güçlendirilmesi
amaçlı olarak eğitimler alması, ilgili derneklere üyeliği (örn. Türkiye İç Denetim Enstitüsü - TIDE) ve mesleki uluslararası
sertifikaların iç denetçiler tarafından alınması gibi konular Zorlu Grubu tarafından desteklenmekte ve teşvik edilmektedir.
Ekipte 2 CIA (Sertifikalı İç Denetçi), 1 SMMM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir), 1 CISA (Sertifikalı Bilgi Teknolojileri
Denetçisi) ve 5 CRMA (Risk Yönetimi Güvencesi Sertifikası) bulunmaktadır.
Finansal Denetim ve Vergi Denetimi Çalışmaları
Finansal Denetim ve Vergi Denetimi Bölümleri tarafından 2012 yılından itibaren Zorlu Grubu şirketlerinde denetimlere
başlanmıştır. Hali hazırda bu Bölümler’de sırasıyla 12 ve 6 kişi olmak üzere toplam 18 kişilik bir ekip denetim çalışmalarını
yürütmektedir.
Grup şirketlerinde finansal ve vergi raporlamalarında kullanılacak olan bilanço ve gelir tablosu hesaplarının tek düzen
hesap planı kurallarına, vergi kanunlarına ve denetim standartlarına göre analizi ve doğruluğunun kontrolü yapılmakta
ayrıca ilgili konularda Yönetim Kurulu’na makul bir güvence verilmesi amaçlanmaktadır.
Denetimler neticesinde oluşan bulgulara istinaden hazırlanan raporlar ise şirket yöneticileri ve üst yönetim ile
paylaşılmaktadır.
Vergi Denetim Bölümü Grup şirketlerinin karşılaşabileceği vergi risklerine karşı gerek görüldüğü noktalarda makul
güvence ile danışmanlık faaliyetlerini de yerine getirmektedir
Ayrıca, Finansal Denetim ekibi, ilgili dönemler itibarıyla halka açık Grup şirketlerinin hazırlamış olduğu SPK mali tablo ve
raporlarının kontrolünü de gerçekleştirmekte ve yorumlarını ilgili birimlerle paylaşmaktadır.
Finansal Denetim Ekibi’nde 1 Kamu Gözetim Kurumu Lisanslı Denetçi, 4 SMMM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir),
Vergi Denetim Ekibi’nde ise 1 Kamu Gözetim Kurumu Lisanslı Denetçi ve 3 SMMM bulunmaktadır.
88
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI
BÖLÜM II - PAY SAHİPLERİ
2.1. Yatırımcı İlişkileri Bölümü
2.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı
2.3. Genel Kurul Toplantıları
2.4. Oy Hakları ve Azlık Hakları
2.5. Kâr Payı Hakkı
2.6. Payların Devri
BÖLÜM III - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK
3.1. Kurumsal İnternet Sitesi ve İçeriği
3.2. Faaliyet Raporu
BÖLÜM IV - MENFAAT SAHİPLERİ
4.1. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
4.2. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı
4.3. İnsan Kaynakları Politikası
4.4. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
BÖLÜM V - YÖNETİM KURULU
5.1. Yönetim Kurulunun Yapısı ve Oluşumu
5.2. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
5.3. Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı
5.4. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması
5.5. Şirketin Stratejik Hedefleri
5.6. Mali Haklar
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
89
Raporlar ve Finansal Bilgiler
BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’de (“Şirket” veya “Zorlu Enerji”) Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda, kurumsal
yönetim çalışmaları 2005 yılında başlatılmıştır. Bu çalışmalar kapsamında, ilk aşamada pay sahiplerine eşitlikçi, hesap
verebilir, sorumlu ve şeffaf bir yapı sunabilmek amacı ile Şirketin Esas Sözleşmesi’nde bir dizi değişikliğe gidilmiştir.
Esas Sözleşme değişikliklerinin ardından, Şirket bünyesinde kurumsal yönetim mekanizmalarının kurulması ile kurumsal
yönetim uygulamaları devam ettirilmiştir. Yönetim Kurulu’nun etkinliği bağımsız üyeler ile artırılırken, Yönetim Kurulu’na
bağlı komiteler ile de yönetimde etkinliğin artırılması hedeflenmiştir.
Zorlu Enerji tüm faaliyetlerini ilgili yasal düzenlemeler ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) “Kurumsal Yönetim
İlkeleri” ile uyum içinde yürütmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu’nun II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği ekinde yer
alan Kurumsal Yönetim İlkeleri’nden uygulanması zorunlu olmayanlar Şirket tarafından büyük ölçüde benimsenmiş olup,
bu kapsamda; Şirket bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uyumu daha da geliştirmek üzere 2016 yılında yapılan
çalışmalara aşağıda kısaca yer verilmektedir.
• B
orsa İstanbul’da işlem gören ve kurumsal sürdürülebilirlik performansları üst seviyede olan şirketlerin paylarından
oluşan BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ne girmek üzere 2015 yıl sonunda gönüllü olarak başvuruda bulunan Zorlu Enerji,
Borsa İstanbul AŞ’nin 2016 yılında yaptığı değerlendirmeler sonucu, Kasım 2016 - Ekim 2017 döneminde Endeks’te
yer almaya hak kazanmıştır.
• Sürdürülebilirlik Endeksi’ne dahil olma çalışmaları kapsamında, Şirketin Etik Kurallar’ı güncellenerek Yatırımcı İlişkileri
web sitesinde Türkçe ve İngilizce olarak tüm paydaşların bilgisine sunulmuştur.
• Ş
irketin internet sitesinin tasarımı pay sahiplerinin ve diğer tüm paydaşların Şirkete ilişkin bilgilere ulaşmasını
kolaylaştırmak için yenilenirken, içeriği de genişletilmiştir.
• S
ermaye Piyasası Kurulu’nun “Kurumsal Yönetim Tebliği”nin 10’uncu maddesi kapsamında; Şirket ve bağlı ortaklıkları
ile ilişkili tarafları arasında, öngörülen eşikleri aşan işlemlere ilişkin hazırlanan raporun sonuç kısmı Kamuyu Aydınlatma
Platformu (“KAP”) ve Şirketin internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca, 2016 yılında yapılacak bağış tutarının sınırı belirlenerek
Genel Kurul’un onayına sunulmuş ve kabul edilmiştir.
Uygulanmayan Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Gerekçeleri
Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanması esnasında Şirket yapısı ile uyuşmayan ve faaliyetleri engelleyebileceği
düşünülen bazı ilkelere yer verilmemiştir. Söz konusu ilkeler ve bu ilkelerin uygulanmama gerekçeleri aşağıda özetlenmiştir:
• Payların devri: Şirketin düzenlemeye tabi bir piyasada faaliyet göstermesi nedeniyle, Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu’nun (“EPDK”) ilgili kanun ve yönetmeliklerle getirilen yükümlülüklerine uyum sağlamak üzere, Şirket Esas
Sözleşmesi’nin 6. maddesinde “Önlisans süresi içerisinde ve üretim lisansı alınıncaya kadar, veraset ve iflas nedenleri
ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 57’nci maddesinde belirtilen istisnai haller hariç olmak üzere, Şirket
ortaklık yapısının doğrudan veya dolaylı olarak değişmesi, payların veya pay senetlerinin devri veya devir sonucunu
doğuracak iş ve işlemler yapılamaz. Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen pay devir işlemleri için uygulanmaz.
Üretim lisansı alındıktan sonra Şirket sermayesinin yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya
dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden
bağımsız olarak Şirketin ortaklık yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay veya pay senetlerinin devri için
-işlem gerçekleştirilmeden önce- her defasında, EPDK onayının alınması zorunludur. Söz konusu hüküm borsada
gerçekleştirilen pay devir işlemleri için uygulanmaz. Şirketin paylarının devri Türk Ticaret Kanunu, sermaye piyasası
90
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
mevzuatı, enerji piyasası mevzuatı ve işbu Esas Sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla serbesttir.” diye
öngörülmüştür. Esas Sözleşme’nin 15. maddesinde ise ”Üretim lisansı alındıktan sonra Şirketin pay senetlerinin nevi ve
pay devirleri ile şirket birleşme ve bölünmelerine, Şirket sermaye miktarının düşürülmesine ilişkin hükümlere yönelik
Esas Sözleşme değişikliklerinde EPDK onayı alınması zorunludur.” diye öngörülmüştür.
• Şirket Esas Sözleşmesi’nde pay sahiplerine özel denetim isteme hakkı tanınması ve azlık hakları ile ilgili ek düzenleme
bulunması: Türk Ticaret Kanunu’ndaki özel denetçi atanması ve azlık haklarına ilişkin mevcut düzenlemelerin yeterli
olduğu düşünüldüğünden bu haklar ayrıca Esas Sözleşme ile düzenlenmemiştir.
• Yönetim Kurulu üye sayısı ve komite yapılanma gereklilikleri nedeniyle bazı Yönetim Kurulu üyeleri birden fazla
komitede görev almaktadır.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin 4.6.5 no.lu maddesi uyarınca Yönetim Kurulu üyelerine ve üst düzey yöneticilere verilen
ücretler ile sağlanan diğer tüm menfaatler toplu olarak yıllık faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya açıklanmaktadır. Ancak
açıklama kişi bazında yapılmamaktadır.
• Şirketimiz Yönetim Kurulu’nda hali hazırda kadın üye olarak Sn. Selen Zorlu Melik yer almakta olup, Yönetim
Kurulu’ndaki kadın üye oranının Kurumsal Yönetim İlkeleri’nden 4.3.9 numaralı ilkede öngörülen orana yükseltilmesi
Şirketimizin orta vadeli hedefleri arasındadır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin görevleri esnasındaki kusurları ile Şirkette sebep olacakları zarar için Yönetici Sorumluluk
Sigortası yaptırılmıştır ancak toplam yıllık sorumluluk limiti Şirket sermayesinin %25’ini aşmamaktadır.
Hali hazırda uygulanmakta olan ilkeler dışında kalan ve henüz uygulanmayan ilkeler, bugüne kadar menfaat sahipleri
arasında herhangi bir çıkar çatışmasına yol açmamıştır.
Zorlu Enerji, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Şirket bünyesinde benimsenmesinin Şirkete sağladığı olumlu katkıların
bilincinde olarak, tüm çalışanları ve üst yönetim kademesindeki yöneticileri ile birlikte Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne
uyumu daha da geliştirmeyi ve kurumsal yönetim alanında en yüksek standartlara ulaşmayı bir hedef haline getirmiştir.
Şirketimiz SPK Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca uygulanması zorunlu tüm ilkelere uyum sağlamış olup uygulanması
zorunlu olmayan ilkelere de uyum sağlamak üzere gerekli çalışmalara devam etmektedir.
BÖLÜM II - PAY SAHİPLERİ
2.1. Yatırımcı İlişkileri Bölümü
Mevcut ve potansiyel pay sahipleri ile ilişkilerin düzenli bir şekilde yürütülmesi, başta bilgi alma ve inceleme hakkı
olmak üzere pay sahipliği haklarının korunması ve kullanılmasının kolaylaştırılması, yatırımcı ve analistlerden gelen bilgi
taleplerinin karşılanması, Şirketin sermaye piyasalarındaki bilinirliğinin ve tanınırlığının artırılması ve sermaye piyasası
mevzuatına gerekli uyumun sağlanması konularında çalışmalar yürüten Yatırımcı İlişkileri Bölümü Yönetim Kurulu Üyesi
Sn. Bekir Cem Köksal’a bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
Yatırımcı İlişkileri Bölümü yürütmekte olduğu faaliyetlerle ilgili olarak yılda en az bir kez Yönetim Kurulu’na rapor
sunmaktadır. Yatırımcı İlişkileri Bölümü, 2016 yılı faaliyetlerine ilişkin raporunu 06.01.2017 tarihinde Yönetim Kurulu’na
sunmuştur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
91
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Şirketimiz Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nde görev alan kişiler aşağıda belirtilmiştir:
Adı Soyadı
Görevi
Lisansları
Başak Dalga
Yatırımcı İlişkileri Müdürü ve
Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi
Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri
Düzey Lisansı (No: 202808),
Kurumsal Yönetim Derecelendirme
Uzmanlığı Lisansı (No: 700524)
Hande Ongun
Yatırımcı İlişkileri Bölüm Görevlisi
-
Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nde görev alan kişilere ilişkin bilgiler, 31.07.2014, 29.12.2014 ve 01.02.2016 tarihlerinde
KAP’ta yayımlanmıştır.
Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün 2016 Yılında Yürüttüğü Başlıca Faaliyetler:
• Y
atırımcılar ile Şirket arasında yapılan yazışmalar ile diğer bilgi ve belgelere ilişkin kayıtların sağlıklı, güvenli ve güncel
olarak tutulması sağlanmış, Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ (“MKK”) nezdindeki işlemler Hukuk Bölümü ile koordine edilmiş,
• Dönem içerisinde pay sahiplerinden gelen Şirket ile ilgili bilgi talepleri kamuya açıklanmamış, gizli ve ticari sır
niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, Şirketin Bilgilendirme Politikası doğrultusunda, açık ve net olarak, yüz yüze,
yazılı olarak veya diğer iletişim araçları aracılığıyla yanıtlanmış,
• Ş
irketi takip eden analistlerin bilgi talepleri karşılanmış, yatırımcıları bilgilendirmek üzere analistler tarafından Şirket
hakkında yazılan raporların Şirketi en iyi şekilde tanıtarak, doğru ve eksiksiz biçimde hazırlanmaları sağlanmış,
• D
önem içerisindeki gerçekleştirilen Genel Kurul toplantılarının ilgili Departmanlarla işbirliği içinde, mevzuata, Esas
Sözleşme’ye ve Şirket içi diğer düzenlemelere uygun olarak yapılması Hukuk Bölümü ile işbirliği içinde sağlanmış,
• Genel Kurul toplantıları ile ilgili olarak pay sahiplerinin bilgi ve incelemesine sunulacak dokümanlar hazırlanmış, pay
sahipliği haklarının kullanımını etkileyebilecek nitelikteki her türlü bilgi ve açıklama güncel olarak Şirket internet
sitesinde pay sahiplerinin bilgisine sunulmuş,
• Şirket web sitesi sürekli olarak güncellenerek pay sahiplerinin Şirket hakkında doğru, kesintisiz ve açık bilgi almaları
sağlanmış,
• Her mali tablo dönemi sonrasında Şirketin finansal sonuçlarını ve hisse performansını yurt içi benzer şirketler ile
karşılaştırılan bir analiz çalışması hazırlanarak üst yönetimin bilgisine sunulmuş,
• Kurumsal yönetim ve kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü husus da dahil olmak üzere sermaye piyasası mevzuatından
kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi gözetilerek ve Şirket içi gerekli bilgilendirmeler yapılarak ilgili süreçler
takip edilmiş, mevzuat ve Bilgilendirme Politikası gereği yapılması gereken KAP açıklamalarının yapılmasının yanı sıra
kamuoyu ile iletişimin koordinasyonu sağlanmış,
• Yerli ve yabancı yatırımcılar ve analistlerle Şirketin faaliyetleri, finansal performansı ve dönem içindeki diğer gelişmeler
hakkında bilgilendirme toplantıları yapılmış,
• S
PK düzenlemeleri uyarınca, kamuyu aydınlatma kapsamında 220 adet özel durum açıklaması yapılmış ve açıklamalar
eş zamanlı olarak internet sitesinde de yayınlanmıştır.
92
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
2.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı
• Şirket Esas Sözleşmesi’nde pay sahiplerinin mevzuatla tanınan bilgi alma ve inceleme hakkını kaldıran veya sınırlayan
hiçbir hüküm bulunmamaktadır.
• Yıl içinde Şirkete pay sahiplerinden ve analistlerden ulaşan bilgi taleplerine Şirketin Bilgilendirme Politikası
doğrultusunda ve gerekirse konu ile ilgili en yetkili kişi ile görüşülerek açık, net ve ayrıntılı olarak cevap verilmiş, ticari
sır kapsamına girmemek kaydıyla her soru en kısa zamanda ve etkin bir şekilde cevaplanmıştır. Gelen bilgi taleplerine
pay sahiplerinin isteği doğrultusunda telefon, e‑posta veya diğer yollarla yazılı veya sözlü olarak cevap verilmiştir.
• 2016 yılı içerisinde pay sahiplerinin haklarının kullanımını etkileyebilecek nitelikteki tüm hususlar Kamuyu
Aydınlatma Platformu aracılığıyla yapılan özel durum açıklamaları ve Şirketin internet sitesi vasıtasıyla pay sahiplerine
duyurulmuştur. Yabancı yatırımcıların da bilgilendirilmesini sağlamak üzere, KAP açıklamaları ve yatırımcılar açısından
önem arz eden her türlü bilgi İngilizce’ye de çevrilerek siteye eklenmiştir.
• Pay sahipliği haklarının en önemlileri arasında yer alan bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasının kolaylaştırılması
için 2016 yılında Şirketin internet sitesinin tasarımı yenilenmiş, içeriği genişletilmiş ve böylece, yerli ve yabancı
yatırımcılara en fazla bilginin en kısa zamanda, doğru, hızlı, eş zamanlı, tam ve anlaşılabilir şekilde aktarılabilmesi
sağlanmıştır. Şirket internet sitesinde SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde internet sitesi için öngörülen bilgilerin
tamamına yer verilmiştir. İnternet sitesinin güncellenmesi ve takibi Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün sorumluluğundadır.
• Şirket Esas Sözleşmesi’nde özel denetim yapılmasını zorlaştırıcı herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Özel denetim
isteme hakkı Türk Ticaret Kanunu’nun 438. ve 439. maddeleri uyarınca anonim ortaklıklar için her pay sahibine
tanınmış bir hak olduğundan Esas Sözleşme’de ayrıca düzenlenmemiştir. Dönem içerisinde Şirkete pay sahiplerinden
özel denetçi atanmasına ilişkin bir talep ulaşmamıştır. Şirket faaliyetleri, Yönetim Kurulu’nun önerisiyle Genel Kurul
tarafından atanan bağımsız denetim kuruluşu tarafından periyodik olarak denetlenmektedir.
2.3. Genel Kurul Toplantıları
• Şirketimizin Genel Kurul toplantıları Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin “Genel Kurul” başlığı altında bulunan tüm prensiplere
uygun şekilde düzenlenmektedir.
• Zorlu Enerji’nin 2015 yılına ait Olağan Genel Kurul toplantısı, 28 Nisan 2016 tarihinde, saat 14:00’te Organize Sanayi
Bölgesi Sarı Cadde No: 29, Bursa adresinde gerçekleştirilmiştir.
• Toplantıya ilişkin davet, ilgili mevzuat ve Esas Sözleşme’de öngörüldüğü gibi, toplantı zamanı ve toplantı gündemini
de ihtiva edecek şekilde, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 05.04.2016 tarih ve 9047 sayılı nüshasında, Kamuyu
Aydınlatma Platformu’nda, Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ’nin E‑Genel Kurul Sistemi üzerinde ve ayrıca Şirketin internet
sitesinde (“www.zorluenerji.com.tr”) ilan ve toplantı günleri hariç Genel Kurul toplantı tarihinden en az üç hafta önce
ilan edilmiştir. Genel Kurul’a katılımın kolaylaştırılması amacıyla, Şirket internet sitesinden, ilan da dâhil olmak üzere,
1.3.1 no’lu Kurumsal Yönetim İlkesi kapsamında hazırlanan Genel Kurul Bilgilendirme Dokümanı ile mevzuat gereği
yapılması gereken tüm bildirim ve açıklamaların yanı sıra, Olağan Genel Kurul’a ilişkin her türlü bilgi ve belgeye ulaşılması
sağlanmış, ilgili dokümanlar fiziki olarak da Şirket merkezinde pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulmuştur.
Ayrıca, Genel Kurul’a vekâleten katılım için gerekli olan vekâletname örneği de Şirket internet sitesinde pay sahiplerinin
kullanımına sunulmuştur.
• Olağan Genel Kurul toplantısında, Şirketin toplam 750.000.000 TL’lik sermayesine tekabül eden 75.000.000.000
adet paydan 618.107.745,025 TL’lik sermayeye karşılık 61.810.774.502 adet pay vekâleten temsil edilmiş olup, gerek
Kanun gerekse Şirket Esas Sözleşmesi’nde öngörülen asgari toplantı nisabı sağlanmıştır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
93
Raporlar ve Finansal Bilgiler
• Genel Kurul gündemi hazırlanırken, her teklifin ayrı bir başlık altında verilmiş olmasına dikkat edilmiş ve gündem
başlıkları açık ve farklı yorumlara yol açmayacak şekilde ifade edilmiştir. Gündemde “diğer”, “çeşitli” gibi ibarelerin yer
almamasına özen gösterilmiş ve Genel Kurul toplantısından önce verilecek bilgiler, ilgili oldukları gündem maddelerine
atıf yapılarak verilmiştir.
• Olağan Genel Kurul öncesinde pay sahiplerinin, Sermaye Piyasası Kurulu’nun ve/veya Şirketin ilgili olduğu diğer kamu
kurum ve kuruluşlarının gündeme madde konulmasına ilişkin bir talebi olmamıştır.
• 29.08.2012 tarihli ve 28396 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Uygulanacak
Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ’e uygun olarak pay sahiplerine Olağan Genel Kurul toplantısına
elektronik ortamda katılma ve oy kullanma hakkı verilmiştir.
• Esas Sözleşme’de menfaat sahipleri ve medyanın Genel Kurul’a katılımına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.
Ancak önceden Şirketin bilgilendirilmesi kaydıyla katılım mümkün kılınmaktadır. Şirketin 2015 yılına ait Olağan Genel
Kurul toplantısına pay sahipleri dışında menfaat sahipleri veya medyadan katılım olmamıştır.
• Gündemde özellik arz eden konularla ilgili Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili diğer kişiler, finansal tabloların hazırlanmasında
sorumluluğu bulunan yetkililer ve bağımsız denetim şirketi temsilcisinin gerekli bilgilendirmeleri yapabilmeleri ve
soruları cevaplandırabilmeleri için Olağan Genel Kurul toplantısında hazır bulunmaları sağlanmıştır.
• Olağan Genel Kurul toplantısında gündemde yer alan konular açık ve anlaşılabilir bir yöntemle aktarılarak pay
sahiplerine eşit şartlar altında görüşlerini açıklama ve soru sorma imkânı tanınmıştır. Toplantıda pay sahiplerinden
gündemle ilgili olmayan veya hemen cevap verilemeyecek kadar kapsamlı bir soru gelmemiştir. Olağan Genel Kurul
toplantısı esnasında pay sahiplerinden gelen sorulara Yönetim Kurulu üyeleri ve üst kademe yöneticiler tarafından
gerekli açıklamalar yapılmaktadır.
• Şirketin 2015 yılı içerisinde Mehmet Zorlu Vakfı ve çeşitli kurumlara yapmış olduğu 543.249 TL tutarındaki bağış ve
yardımlar hakkında Olağan Genel Kurul’da pay sahiplerine bilgi verilmiştir.
• 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca 2016 yılında yapılacak bağış miktarının sınırı
belirlenerek Genel Kurul’un onayına sunulmuştur.
• 2016 yılında Yönetim Kurulu’nda karar alınabilmesi için bağımsız yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun olumlu
oyunun arandığı ve bu durumun sağlanamaması nedeniyle kararın Genel Kurul’a bırakıldığı herhangi bir işlem olmamıştır.
• Şirketimizin bilgisi dahilinde, yıl içinde yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahipleri, Yönetim Kurulu üyeleri,
idari sorumluluğu bulunan yöneticiler ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî hısımları, ortaklık veya bağlı
ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek önemli bir işlem yapmamış ve/veya ortaklığın veya bağlı ortaklıklarının
işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapmamış ya da aynı tür ticari işlerle
uğraşan bir başka ortaklığa sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla girmemiştir. Söz konusu işlemler ile bu kişiler dışında
Şirket bilgilerine ulaşma imkanı olan kimselerin kendileri adına Şirketin faaliyet konusu kapsamında yaptıkları işlem de
bulunmamaktadır.
• Toplantı tutanağı ve hazır bulunanlar listesi toplantının yapıldığı aynı gün içinde Kamuyu Aydınlatma Platformu
aracılığıyla kamuya duyurulmuştur. Genel Kurul toplantı tutanakları ve hazır bulunanlar listeleri Şirket merkezinde ve
Levent 199 Büyükdere Cad. No: 199 34394 Şişli/İstanbul adresinde pay sahiplerinin incelemesine açık tutulmaktadır.
Ayrıca, Şirketin internet sitesinde Genel Kurul toplantılarına yönelik her türlü ilan, belge ve doküman pay sahiplerinin
ve tüm menfaat sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır.
• Yönetim Kurulu’nun Şirketin kayıtlı sermaye tavanını artırımına ilişkin kararına istinaden gerekli Esas Sözleşme
değişikliğinin pay sahiplerince onayı için, 15.12.2016 tarihinde saat 10:00’da WORKINTON Levent 199 Yan Giriş
Büyükdere Cad. No: 199 Levent/İstanbul adresinde Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı gerçekleştirilmiştir.
94
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
• Toplantıya ait davet Kanun ve Esas Sözleşme’de öngörüldüğü gibi ve toplantı tarihi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde,
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 23.11.2016 tarih ve 9204 sayılı nüshasında, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda ve
Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ’nin E‑Genel Kurul Sistemi üzerinde ve ayrıca Şirketin “www.zorluenerji.com.tr” adresli
internet sitesinde süresi içinde ilan edilmiştir.
• Şirketin toplam 750.000.000 TL’lik sermayesine tekabül eden 75.000.000.000 adet paydan 618.841.591,284 TL’lik
sermayeye karşılık 61.884.159.128 adet pay vekâleten toplantıda temsil edilmiş olup, gerek Kanun gerekse Şirket Esas
Sözleşmesi’nde öngörülen asgari toplantı nisabı sağlanmıştır. Toplantı esnasında pay sahiplerinden herhangi bir soru
gelmemiştir.
• Olağanüstü Genel Kurul toplantısına ilişkin ilan edilmesi gereken bilgileri içeren Genel Kurul bilgilendirme dokümanı ve
toplantı tutanağı hem KAP’ta hem de Şirket internet sitesinde pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
2.4. Oy Hakları ve Azlık Hakları
• Zorlu Enerji’de pay sahiplerinin oy hakkının kullanılmasını zorlaştırıcı uygulamalardan kaçınılırken sınır ötesi de dahil
olmak üzere her pay sahibine oy hakkını en kolay ve uygun şekilde kullanma imkânı verilmektedir. Bu kapsamda, Şirket
Esas Sözleşmesi’nin Genel Kurul Toplantılarına ilişkin 10. maddesi doğrultusunda, Şirketin Genel Kurul toplantılarına
katılma hakkı bulunan hak sahiplerine bu toplantılara, Türk Ticaret Kanunu’nun 1527. maddesi uyarınca elektronik
ortamda da katılabilme hakkı tanınmaktadır.
• Şirketin Esas Sözleşmesi uyarınca, herhangi bir gruba veya pay sahibine yönelik olarak oy hakkında imtiyaz
bulunmamaktadır. Olağan ve Olağanüstü Genel Kurul toplantılarında her payın 1 (bir) oy hakkı vardır. Şirket
Esas Sözleşmesi’nde pay sahibi olmayan kişinin temsilci olarak vekâleten oy kullanmasını engelleyen bir hüküm
bulunmamaktadır.
• Şirket sermayesinde karşılıklı iştirak ilişkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle karşılıklı iştirak ilişkisi ve bu ilişkinin Genel
Kurul’da oylamaya yansıması gibi bir durum oluşmamıştır.
• Kanunen tanınan haklar dışında, Şirket sermayesinin yirmide birinden azını temsil eden pay sahipleri için Şirket Esas
Sözleşmesi’nde ayrı bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak, azınlık pay sahipleri başta olmak üzere tüm pay sahiplerini
ve menfaat sahiplerini eşit olarak temsil etmek üzere Yönetim Kurulu’nda iki bağımsız yönetim kurulu üyesi görev
yapmaktadır.
2.5. Kâr Payı Hakkı
• Şirket kârına katılım konusunda pay sahiplerine tanınmış bir imtiyaz bulunmamaktadır. Her hisse eşit kâr payı hakkına
sahiptir.
• 07.05.2007 tarihli ve 2007/9 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile uygulanmakta olan Şirketimiz “Kâr Dağıtım Politikası”,
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kâr Payı Tebliği (II‑19.1) doğrultusunda tadil edilmek suretiyle, 2013 yılına ait Olağan
Genel Kurul’da pay sahiplerinin onayına ayrıca, Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirketin internet sitesi aracılığıyla
pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Yönetim Kurulu tarafından kabul edilerek Şirket internet sitesinde ve Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda açıklanan
Şirket Kâr Dağıtım Politikası’nda nakit ve/veya bedelsiz pay olarak dağıtılmak üzere kâr payı ödemelerinin oranı, ulusal
ve küresel ekonomik şartlara, Şirketin büyüme ve yatırım planları ile finansal durumuna bağlı olarak her yıl Yönetim
Kurulu tarafından gözden geçirilmek suretiyle, Şirketin her hesap yılı için belirlenecek dağıtılabilir net kârının en az
%25’i olarak belirlenmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
95
Raporlar ve Finansal Bilgiler
• Kâr Dağıtım Politikası ve kâr dağıtımına ilişkin olarak her yıl faaliyet raporunda mevzuatın öngördüğü bilgiler yer
almaktadır. Kâr Dağıtım Politikası ayrıca Şirketin internet sitesinde kamuya açıklanmıştır.
• 2015 yılı Olağan Genel Kurulu’nda, 05.04.2016 tarihli Yönetim Kurulu teklifi doğrultusunda, 2015 yılı hesap
döneminin, Sermaye Piyasası Mevzuatı gereğince Uluslararası Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları’na göre
hazırlanan konsolide finansal tablolara göre 267.755 bin TL net dönem zararı, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul
Kanunu hükümleri çerçevesinde düzenlenmiş mali tablolara göre ise 88.173 bin TL net dönem zararı ile sonuçlanması
nedeniyle kâr payı dağıtımının yapılamayacağına ilişkin ayrı bir gündem maddesi ile bilgi verilmiş ve kâr payı dağıtımı
yapılmamıştır.
2.6. Payların Devri
• Şirketin düzenlemeye tabi bir piyasada faaliyet göstermesi nedeniyle, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun ilgili
kanun ve yönetmeliklerle getirilen yükümlülüklerine uyum sağlamak üzere Şirket Esas Sözleşmesi’nin 6. maddesinde
“Önlisans süresi içerisinde ve üretim lisansı alınıncaya kadar, veraset ve iflas nedenleri ile Elektrik Piyasası Lisans
Yönetmeliğinin 57’nci maddesinde belirtilen istisnai haller hariç olmak üzere, Şirket ortaklık yapısının doğrudan veya
dolaylı olarak değişmesi, payların veya pay senetlerinin devri veya devir sonucunu doğuracak iş ve işlemler yapılamaz.
Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen pay devir işlemleri için uygulanmaz. Üretim lisansı alındıktan sonra Şirket
sermayesinin yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel
kişi tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden bağımsız olarak Şirketin ortaklık
yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay veya pay senetlerinin devri için -işlem gerçekleştirilmeden önce- her defasında, EPDK onayının alınması zorunludur. Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen pay devir işlemleri
için uygulanmaz. Şirketin paylarının devri Türk Ticaret Kanunu, sermaye piyasası mevzuatı, enerji piyasası mevzuatı
ve işbu Esas Sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla serbesttir.” diye öngörülmüştür. Esas Sözleşme’nin 15.
maddesinde ise ”Üretim lisansı alındıktan sonra Şirketin pay senetlerinin nevi ve pay devirleri ile şirket birleşme ve
bölünmelerine, Şirket sermaye miktarının düşürülmesine ilişkin hükümlere yönelik Esas Sözleşme değişikliklerinde
EPDK onayı alınması zorunludur.” diye öngörülmüştür.
BÖLÜM III - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK
3.1. Kurumsal İnternet Sitesi ve İçeriği
• Şirketin kolay ulaşılabilir ve aktif bir internet sitesi bulunmaktadır. İnternet sitesi; pay sahiplerinin, menfaat sahiplerinin
ve tüm kamuoyunun açık, net ve eş zamanlı olarak bilgilendirilmesi amacıyla kurulmuştur. İnternet sitesinde yer alan
bilgiler sürekli olarak güncellenmektedir.
• Şirketin internet sitesine “www.zorluenerji.com.tr” adresinden ulaşılabilir. Ayrıca, Şirketimiz “Sermaye Şirketlerinin
Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik” ile Türk Ticaret Kanunu’nun 1524. maddesinin birinci fıkrası uyarınca
internet sitesi açılması, bu sitenin belirli bir bölümünün Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayınlanması
için özgülenmesi ve bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde, Merkezi Veri Tabanı
Hizmet Sağlayıcısı destek hizmetini MKK’dan almakta ve Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlara MKK’nın e‑Şirket
Şirketler Bilgi Portalı üzerinden de erişilebilmektedir.
• Şirket internet sitesinde Türk Ticaret Kanunu ve SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde yer alan başlıca bilgilere yer
verilmiştir.
• İnternet sitesinde yer alan bilgilerin büyük kısmı, uluslararası yatırımcıların da yararlanması açısından ayrıca İngilizce
olarak da sunulmaktadır.
96
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
3.2. Faaliyet Raporu
• Şirketin faaliyet raporları, Türk Ticaret Kanunu ve buna bağlı mevzuat ile Sermaye Piyasası Mevzuatı ve bu kapsamda
Kurumsal Yönetim İlkeleri gözetilerek, kamuoyunun Şirketin faaliyetleri hakkında tam ve doğru bilgiye ulaşmasını
sağlayacak ayrıntıda hazırlanmaktadır.
• Ayrıca, Yönetim Kurulu yıllık faaliyet raporu 28/8/2012 tarihli ve 28395 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Şirketlerin
Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak hazırlanmaktadır.
BÖLÜM IV - MENFAAT SAHİPLERİ
4.1. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
• Menfaat sahipleri, Şirketin hedeflerine ulaşmasında veya faaliyetlerinde ilgisi olan çalışanlar, alacaklılar, müşteriler,
tedarikçiler, çeşitli sivil toplum kuruluşları gibi kişi, kurum veya çıkar gruplarıdır. Şirket işlem ve faaliyetlerinde menfaat
sahiplerinin mevzuat ve karşılıklı sözleşmelerle düzenlenen haklarını koruma altına almaktadır. Bu hakların mevzuat ve
karşılıklı sözleşmeler ile korunmadığı durumlarda ise menfaat sahiplerinin çıkarlarının iyi niyet kuralları çerçevesinde
ve Şirket imkânları ölçüsünde korunmasına azami özen gösterilmektedir.
• Menfaat sahipleri Şirketin Bilgilendirme Politikası çerçevesinde kendilerini ilgilendiren konularda düzenli olarak
bilgilendirilmektedir.
• Çalışanların bilgilendirilmelerini sağlamak için Şirket içi “intranet” sistemi mevcut olup, Şirkete ilişkin bilgilere bu
sistemden yetkiler dahilinde ulaşılabilmektedir. İntranet sisteminde çalışanlara yönelik her türlü bilgi ayrıntılı olarak
yer almaktadır.
• Müşteri ve tedarikçilerin bilgilendirilmesine yönelik olarak onlardan gelen toplantı talepleri olması halinde bilgilendirme
toplantıları düzenlenmektedir.
• Pay sahipleri ve yatırımcılar Sermaye Piyasası Mevzuatı ile SPK düzenlemeleri doğrultusunda ve belirlenen yöntemler
vasıtasıyla bilgilendirilmektedir.
• Menfaat sahipleri arasında çıkar çatışmaları ortaya çıkması veya bir menfaat sahibinin birden fazla çıkar grubuna dahil
olması durumunda; sahip olunan hakların korunması açısından mümkün olduğunca dengeli bir politika izlenmekte ve
her bir hakkın birbirinden bağımsız olarak korunması hedeflenmektedir.
• Menfaat sahipleri Şirketin ilgili mevzuata aykırı ve etik açıdan uygun olmayan işlemlerini Kurumsal Yönetim Komitesi’ne,
Denetim Komitesi’ne veya Yatırımcı İlişkileri Bölümü’ne telefon ve/veya e‑posta yolu ile iletebilmektedir.
4.2. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı
• Zorlu Enerji’de başta şirket çalışanları olmak üzere menfaat sahiplerinin şirket yönetimine katılımını destekleyici
modeller Şirket faaliyetlerini aksatmayacak şekilde geliştirilmektedir. Ayrıca, Yönetim Kurulu’nda yer alan bağımsız
üyeler Şirketin ve pay sahiplerinin yanı sıra tüm menfaat sahiplerinin de yönetimde temsil edilmesini mümkün
kılmaktadır.
• Menfaat sahipleri bakımından sonuç doğuran önemli kararlarda, menfaat sahiplerini temsilen üst düzey yöneticiler
Yönetim Kurulu toplantılarına görüş bildirmek üzere çağırılmaktadır. Ayrıca, Yönetim Kurulu ve üst yönetim
toplantılarına belli aralıklarla ilk ağızdan görüş bildirmek amacıyla çalışanların katılması hususuna önem verilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
97
Raporlar ve Finansal Bilgiler
• Şirketin her bir kilit paydaşıyla yılda en az bir kez fikir ve bilgi alışverişinde bulunabileceği platformları mevcuttur.
Şirket düzenli olarak çalışan ve müşteri memnuniyeti anketleri yapmakta, kamu ve düzenleyici kurumlarla istişare
toplantılarına katılmakta ve tesislerinin bulunduğu ya da kurulacağı yörelerde yaşayan halkın Şirketin faaliyetlerinin
çevresel ve sosyal etkilerini değerlendirebilmeleri ve bu konudaki fikir ve önerilerini paylaşabilmeleri için paydaş
katılım çalışmaları düzenlemektedir.
• Şirket çalışanları şikayet ve önerilerini Şirket içi intranet sistemindeki “Bir Fikrim Var” köşesinden İnsan Kaynakları
Departmanı’na iletebilmektedir.
4.3. İnsan Kaynakları Politikası
• Şirketimiz İnsan Kaynakları Politikası; işe alım, atama, terfi ve yatay ilerleme, işten çıkartma, eğitim ve performans
değerlendirme sistemini içerecek şekilde yazılı olarak hazırlanmıştır. İnsan Kaynakları Politikası aracılığıyla çalışanlara
görev tanımları duyurulmuştur.
• Çalışanlarla ilişkileri düzenlemek amacıyla bir temsilci atanmamıştır. Çalışanların yönetimde temsili görevi Yönetim
Kurulu’nda yer alan iki bağımsız üye vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir.
• Çalışanların mesleki ve kişisel gelişimini desteklemek amacıyla gerçekleştirilecek eğitim çalışmaları yapılandırılmış olup,
hazırlanan “Eğitim Kartları” ile çalışanlara ihtiyaçları doğrultusunda eğitim seçme olanağı sağlanmaktadır. Tüm eğitim
çalışmalarının kariyer planlamasına paralel bir biçimde izlenebilmesi amacıyla hazırlanan “Eğitim Portalı” çalışanlar
tarafından kullanılmaktadır.
• Çalışanlara eğitim, kariyer oluşturma ve terfi konularında herhangi bir ayrım olmaksızın eşit davranılmaktadır.
Çalışanlardan ayrımcılık konusunda herhangi bir şikâyet gelmemiştir.
4.4. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
• Şirket, tüm faaliyetlerinde, Zorlu Holding tarafından imzalanmış ve tüm Zorlu Grubu şirketlerini kapsayan Birleşmiş
Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni hassasiyetle göz önünde bulundurmaktadır.
• Şirket Etik Kuralları yazılı olarak hazırlanmış ve internet sitesi aracılığıyla çalışanların ve diğer tüm paydaşların bilgisine
sunulmuştur. Yönetim Kurulu, Şirket ve çalışanları için oluşturulmuş olan Etik Kurallar’ın uygulanmasına azami ölçüde
özen gösterilmektedir.
• Zorlu Enerji faaliyetlerini sadece ekonomik çıkarlarını gözeterek değil, Şirketin sürdürülebilirlik stratejisi doğrultusunda
çevresel, sosyal ve ekonomik sorumluluklarını da yerine getirerek sürdürmektedir. Bu kapsamda, Şirket çevresel
sürdürülebilirliği iş odağından ayırmayarak Türkiye’nin zengin ve keşfedilmemiş yenilenebilir enerji kaynaklarını
yüksek teknolojiyle buluşturmakta, yenilenebilir enerji yatırımlarını sürekli artırmakta ve aktif ve etkin paydaş katılım
çalışmalarıyla yatırımlarına yön vermektedir. Yatırım kararlarını bu anlayıştan yola çıkarak alan Zorlu Enerji’nin
Türkiye’deki santrallerinin toplam kurulu gücünün %67’si yenilenebilir enerji kaynaklarına dayanmaktadır. Zorlu Enerji,
ülkemizin yenilenebilir enerji dönüşümünün bir parçası olmak ve düşük karbonlu ve kendine yetebilen bir ekonomiye
geçiş yolundaki fırsatları değerlendirebilmek için, çevresel ve sosyal sorumluluklarının da bilinciyle, yerli ve yenilenebilir
enerji kaynaklarına dayalı yatırımlarını artırarak sürdürecektir.
98
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
• 2015 yılında Zorlu Enerji Grubu bünyesinde kurulan Sürdürülebilirlik Kurulu tarafından Şirketin sürdürülebilirlik
stratejisi ve aksiyon planı oluşturulmuştur. Oluşturulan sürdürülebilirlik stratejisi ve aksiyon planı kapsamında Zorlu
Enerji, operasyonel faaliyetlerinin sonucunda ortaya çıkan etkileri yönetme konusunda ölçme, izleme ve iyileştirme
çalışmaları yürütmektedir. Şirket, 2016 yılında mevcut santrallerinde ve yatırım projelerinde çevresel etkilere ilişkin
gerekli tüm yasal tetkikleri yaptırmıştır. Yapılan denetim çalışmaları sonucunda çevrenin korunmasına yönelik ciddi
ve önemli bir ihlal saptanmamış olup, tüm uygulamalar ulusal çevre mevzuatı, uluslararası sözleşmelerden doğan
yükümlülükler ve çevre duyarlılığı çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.
• Şirket, ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini önceliklendirirken hem yerel hem küresel tehditleri içeren sorunları
dikkate almaktadır. Yatırım fikirleri ve ön çalışmalar yatırım kararına çevrilmeden önce, çok yönlü olarak yapılacak
yatırımın tüm paydaşlar üzerindeki ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri dikkate alınmakta ve bu amaçla uluslararası
standartlarda ekonomik, sosyal ve çevresel etki değerlendirmeleri yapılmaktadır. Yapılan değerlendirme sonuçlarına
bağlı olarak yatırıma ilişkin sürdürülebilirlik riskleri analiz edilmekte, SWOT (Güçlü yönler, Zayıf yönler, Fırsatlar,
Tehditler) analizi yapılarak etki azaltımı ve yönetim planları yapılmakta ve bunların sonuçları dikkate alınarak yatırım
kararı verilmektedir.
Tüm faaliyetlerini sürdürülebilirliği odağına alan bir anlayışla sürdüren Zorlu Enerji, çevresel sürdürülebilirliğin temini için
yaptığı çevresel etki analizlerinin ve değerlendirmelerin sonuçlarına bağlı olarak;
·
·
·
·
·
atırım yerinin seçimi,
Y
Yatırım teknolojisinin belirlenmesi,
Yatırımın etkilerinin yatırım aşaması ve işletme aşamasında sürekli olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi,
Yatırımın etkilerinin ulusal ve uluslararası regülasyonlarda belirtilen sınır değerlerin altında tutulması,
Yatırımın etkilerinin azaltılması için çevresel yönetim planı geliştirilmesi, gerektiğinde ek projeler geliştirilerek
uygulanması konusunda çalışmalar gerçekleştirilmektedir.
Bu kapsamda çevresel etkilerin izlenmesi, değerlendirilmesi ve azaltılması amacıyla, biyoçeşitlilik araştırmaları ve
biyoçeşitliliği izleme ve koruma programları, mammaloji ve ornitolojik araştırmalar, ekosistem değerlendirmeleri, habitat
restorasyonları, peyzaj onarım plan ve uygulamaları, ağaçlandırma ve bitkilendirme çalışmaları ve gerektiğinde ağaç
transplantasyonu ile çevresel etki analizi ve izleme çalışmaları yapmakta, elde ettiği veriler doğrultusunda çevresel ve
sosyal yatırım çalışmalarını sürdürmektedir.
• Sosyal etki değerlendirmelerinde Şirketin yatırımlarının sosyal ve ekonomik etkileri analiz edilmekte ve yatırımların
olumsuz etkilerinin azaltılması için yönetim planları ve programları geliştirilerek uygulanmaktadır. Bu plan ve programlar
kapsamında;
· Yöre halkının yaşam kalitesini artırmaya yönelik projeler,
· Paydaş katılım planları,
· Paydaş bilgilendirmeleri ve halkın katılım toplantıları,
· İç ve dış paydaş şikayet mekanizmaları,
· Tarihi, kültürel ve doğal mirası tesadüfi keşif prosedürleri,
· Kırsal kalkınma destekleri,
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
99
Raporlar ve Finansal Bilgiler
· B
urs programları kapsamında 315 öğrenciye burs sağlanması,
· Y
erel alt yapının güçlendirilmesi için yerel yönetimlere malzeme ve makine desteği sağlanması,
· Y
atırım bölgelerinde amatör sporların desteklenmesi,
· Tarımsal, ekonomik ve kültürel hayatta önemli bir yeri olan geleneksel festivallerin desteklenmesi,
· Ş
irketin yatırım yaptığı bölgelerin öncelikli sorunlarının çözümüne yönelik olarak ilgili bölgelerdeki yerel otoritelerle
işbirliği yapılarak proje geliştirilmesi ve bu projelerin uygulanması ve desteklenmesi,
· H
ayata Smaç Projesi,
· H
ayata El Uzat Projesi,
· K
öylerde temiz suya erişim desteği,
· E
nerjimiz Çocuklar İçin, Enerjimiz Köy Okulları İçin gibi sosyal sorumluluk projeleri ile Zorlu Enerji’nin yatırım yaptığı
bölgelerdeki köylerde eğitim ortamlarının iyileştirilmesi ve bu bölgelerdeki başarılı öğrencilerin desteklenmesi gibi
birçok faaliyet yürütülmektedir.
• Zorlu Enerji, çocukların enerji konusunda bilinçlendirilmesine büyük önem vermekte olup, Şirketin 2010 yılında
başlatılan ve 5 yılda Türkiye’nin dört bir yanında 190 bin çocuğa ulaşan “Enerjimiz Çocuklar İçin” projesi 2015 yılında
yeniden yapılandırılmıştır. Türkiye’de bir enerji şirketi tarafından yürütülen ulusal ölçekteki ilk enerji eğitim projesini
başlatan Zorlu Enerji, 2015‑2016 eğitim ve öğretim döneminde projenin etki alanını genişleterek, Milli Eğitim
İl Müdürlükleri ile işbirliği içinde faaliyet gösterdiği 5 bölgede 92 okulda 8 bin 750 öğrenciye ulaşmıştır. Enerjimiz
Çocuklar İçin projesiyle, ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıfların müfredatlarında yer alan enerji konusundaki kazanımları
destekleyecek şekilde, enerji gibi stratejik kaynaklar hakkında çocukların doğru bilgilerle donatılması için gayret
edilmektedir.
• Şirket, projelerinin yörenin bir parçası olmasına, yöre halkı tarafından sahiplenilmesine ve paydaşlarla diyaloğunun
geliştirilmesine büyük önem vermektedir. Bu amaçla projelere başlamadan önce ilgili bölgelerde yöre halkını
bilgilendirme ziyaretleri ve toplantıları düzenlemektedir. Bu kapsamda, 2016 yılında Alibeyhöyüğü Güneş Enerji Santrali
ve Alaşehir III Jeotermal Enerji Santrali projeleri için halkın katılım toplantıları düzenlenmiş, İkizdere Hidroelektrik
Santrali, Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali, Kızıldere I ve II Jeotermal Enerji Santralleri, Gökçedağ Rüzgar Enerji
Santrali, Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji Santralleri için ise paydaş ziyaretleri gerçekleştirilmiş ve gerçekleştirilen
bu toplantılar ve ziyaretler sırasında paydaşların geri bildirimleri alınarak Zorlu Enerji’nin yatırım ve işletme planlarına
dahil edilmiştir.
• Ayrıca, projelerin yatırım aşamasında yöre halkının sosyal ve ekonomik durumu ile projenin çevreye ve toplumsal
hayata olan etkilerini belirlemeye yönelik araştırmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda 2016 yılında proje aşamasında
olan Kumpınar Termik Santrali ve Kızıldere IV Jeotermal Enerji Santrali projeleri ile yatırım aşamasındaki Kızıldere III
Jeotermal Enerji Santrali projesi için yapılan çevresel ve sosyal etki analizi çalışmaları devam ettirilmiştir.
• Şirketin çevre politikaları doğrultusunda Gökçedağ Rüzgar Enerji Santrali ile Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji
Santralleri için başlatılan mammaloji ve ornitolojik izleme çalışmaları 2016 yılında da sürdürülmüş, Kızıldere III
Jeotermal Enerji Santrali yatırımı kapsamında ise Türkiye’nin en büyük meyve ağacı transplantasyonu gerçekleştirilerek
raporlanmıştır.
100 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
• Zorlu Enerji, 2009 yılında Türkiye’de karbon ayak izini hesaplayan ilk enerji şirketi olmuştur. Şirket, sektöründe CDP
- Karbon Saydamlık Projesi’ne katılarak her yıl karbon ayak izini raporlayarak kamuoyuyla şeffaf bir şekilde paylaşan
ve ISO 14064‑1 Seragazı Emisyon Standardı Belgesi’ne sahip olan ilk enerji şirketi olarak bu çalışmalarını 2016 yılında
da sürdürmüştür. Ayrıca, Zorlu Enerji 2013 yılında BIST 100 endeksinde yer alan ve raporlama yapan 4 enerji şirketi
arasında en yüksek performans skorunu almış ve 2011, 2013 ve 2014 yıllarında CDP kapsamında “Türkiye Karbon
Saydamlık Liderliği” ödülünü kazanmıştır. Raporlama çalışmaları 2016 yılında da sürdürülmüştür.
• Şirket çevre korumaya yönelik olarak ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesi, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistem
Belgesi ve OHSAS 18001 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem Belgeleri’ne sahiptir, ayrıca 2015 yılında başlatılan ISO
27001 Bilgi Güvenliği Sertifikasyon sürecini tamamlamak üzeredir.
• Zorlu Enerji, enerji sektöründe 2011 yılında sürdürülebilirlik raporlaması yapan ilk şirket olmuş, 2012’de yayımlanan
ikinci Sürdürülebilirlik Raporu, sektörün GRI A seviyesinde onaylanan ilk raporu olma başarısını göstermiştir. Rapor
aynı zamanda dünyadaki enerji şirketlerinin hazırladığı GRI A seviyesindeki 24 rapordan biri olmuştur. Türkiye’de
bu seviyede rapor hazırlayan ilk üç şirketten biri ve enerji sektörünün de ilk şirketi olan Zorlu Enerji, 2016 yılında
2014‑2015 dönemini kapsayacak biçimde hazırladığı dördüncü Sürdürülebilirlik Raporu’nu paydaşlarının bilgisine
sunmuştur. Rapor GRI Küresel Raporlama Girişimi’nin yeni yayınlanan G4 kriterleri temel alınarak hazırlanmış ve onay
almıştır. Sürdürülebilirlik Raporu, Türkçe ve İngilizce olarak “www.zorluenerji.com.tr” web sitesinde Sürdürülebilirlik
sekmesi altında yayımlanmaktadır.
• Şirketin iklim değişikliğiyle mücadele girişimleri, İklim Platformu üyeliği, Sıfır Karbon Ayak İzi Ormanları Projesi ve
Gold Standard Sertifikasyonu uygulamalarıyla hayata geçmektedir. Zorlu Enerji, tüm etkinliklerinde bıraktığı ayak izine
karşılık yatırım bölgelerinde ağaçlandırma çalışmaları sürdürmektedir.
• Şirketin Gökçedağ Rüzgar Enerji Santrali ile 2016 yılında devreye alınan Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji Santralleri,
sağladıkları sera gazı azaltımı, projelerin yerel paydaşlar tarafından kabulü ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıları
nedeniyle Gold Standard Sertifikası almaya hak kazanmıştır.
• Kurumsal sorumluluk çalışmaları kapsamında 2012 yılında hayata geçirilen, Şirketin kurumsal gönüllülük yapılanması
olan ve çalışanların toplumsal gönüllülük konusunda projeler üretmesini destekleyen “Zorlu Enerji Grubu Gönüllüleri”
girişimi kapsamında 2016 yılında; Kars İli, Arpaçay İlçesi’nde ve Erzincan Tercan ile Tunceli Mercan hidroelektrik
santrallerimizin olduğu bölgelerde Enerjimiz Köy Okulları İçin Projesi kapsamında 1.000’i aşkın öğrenciye kışlık kıyafet
yardımı yapılmıştır. Ayrıca, Cerebral Palsy’li çocuklar için Steptember Projesi’ne ve Kanserli Çocuklara Umut Vakfı
(KAÇUV) ile işbirliği içerisinde Kıtalararası İstanbul Maratonu’na katılımda bulunularak 146 çalışan gönüllümüzle
gönüllü çalışmalar sürdürülmüş ve bağış toplanmıştır. Bunların yanı sıra, Otizmli çocukların tedavisi için çalışan Tohum
Otizm Vakfı’nın İstanbul’da bulunan genel merkezi ve tedavi merkezlerinin bir yıllık elektrik ihtiyacı bedelsiz olarak
karşılanarak otizmli çocukların tedavisi için destek verilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
101
Raporlar ve Finansal Bilgiler
BÖLÜM V - YÖNETİM KURULU
5.1. Yönetim Kurulu’nun Yapısı ve Oluşumu
• Şirketin 28.04.2016 tarihli 2015 yılı Olağan Genel Kurul toplantısında, Yönetim Kurulu üye sayısının 7 olarak
belirlenmesine ve 2016 yılı Olağan Genel Kurulu’na kadar görev yapmak üzere Sn. Zeki Zorlu, Sn. Olgun Zorlu, Sn. Selen
Zorlu Melik, Sn. Bekir Cem Köksal ve Sn. Burak İsmail Okay’ın Yönetim Kurulu Üyesi olarak, Sn. Ali Akın Tarı ve Sn. Hacı
Ahmet Kılıçoğlu’nun ise Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçilmelerine karar verilmiştir.
Rapor tarihi itibarıyla Şirketin Yönetim Kurulu’nun yapısı aşağıdaki şekildedir:
Adı Soyadı
Görevi
Görev Süresi
Son Durum İtibarıyla Grup İçinde Aldığı Son Durum
Görevler
İtibarıyla Grup
Dışında Aldığı
Görevler
Zeki Zorlu
Başkan
2016 Olağan Genel Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkan
Kurul toplantısına
Yardımcısı, Zorlu Grubu’nun tekstil ve
kadar
enerji sektörlerinde faaliyet gösteren
şirketlerinde Yönetim Kurulu Başkanlığı
Ali Akın Tarı
Üyelik
Sınıflandırması
-
İcrada yer
almayan üye
Başkan
2016 Olağan Genel Vestel Elektronik Yönetim Kurulu
Yardımcısı Kurul toplantısına
Başkan Yardımcısı, Vestel Beyaz Eşya
Yönetim Kurulu Üyesi
kadar
Dilerbank Yönetim
Kurulu Üyesi ve
Denetim Komitesi
Üyesi, Diler
Holding Yönetim
Kurulu Üyesi
Bağımsız üye
Olgun Zorlu
Üye
2016 Olağan Genel Zorlu Holding ve bağlı şirketlerinde
Kurul toplantısına
Yönetim Kurulu Üyesi
kadar
-
İcrada yer
almayan üye
Selen Zorlu Melik
Üye
2016 Olağan Genel Zorlu Grubu Şirketlerinde Yönetim
Kurul toplantısına
Kurulu Üyesi
kadar
-
İcrada yer alan
üye
Bekir Cem Köksal
Üye
2016 Olağan Genel Zorlu Holding Mali İşler Grup Başkanı,
Kurul toplantısına
Vestel Şirketler Grubu İcra Kurulu Üyesi
kadar
İcrada yer alan
üye
Hacı Ahmet
Kılıçoğlu
Üye
2016 Olağan Genel Vestel Beyaz Eşya Yönetim Kurulu
Kurul toplantısına
Başkan Yardımcısı, Vestel Elektronik
kadar
Yönetim Kurulu Üyesi
Şeker Mortgage
Finansman AŞ,
Şekerbank Kıbrıs
Ltd., Doğan
Gazetecilik AŞ ve
Doğan Holding
AŞ’de Yönetim
Kurulu Üyesi
Bağımsız üye
Burak İsmail Okay Üye
2016 Olağan Genel Zorlu Holding Hukuk Grubu Başkanı
Kurul toplantısına
kadar
-
İcrada yer
almayan üye
102
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Zeki ZORLU
Yönetim Kurulu Başkanı
(1939 - Denizli) Zeki Zorlu, çalışma hayatına Denizli Babadağ’da, tekstil sektöründe faaliyet gösteren aile şirketinde
başlamıştır. İlk tekstil mağazasını Trabzon’da açan Zeki Zorlu, 1976 yılında Bursa’da Korteks’in temellerini atmıştır.
Kardeşi Ahmet Nazif Zorlu ile birlikte, Zorlu Holding’i kuran ve 1994 yılında Vestel’i Holding bünyesine katan Zeki Zorlu,
enerji, turizm ve gayrimenkul alanlarında çok sayıda şirketin kurulması ve satın alınmasında önemli rol oynamıştır. Zeki
Zorlu, Zorlu Enerji Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın yanı sıra, Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı ve Zorlu
Grubu’nun tekstil ve gayrimenkul sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerinde Yönetim Kurulu Başkanlığı görevlerini
de yürütmektedir. Sivil toplum kuruluşlarında da aktif görev üstlenen Sn. Zorlu, TOBB Tekstil Sanayi Meclisi Başkan
Yardımcısı’dır. İki yıl BUSİAD’da Yönetim Kurulu Üyeliği yapan Zeki Zorlu, Uluslararası Patent Birliği, Bursa Afet Derneği
(BUFAD), Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Kalite Derneği (KALDER), Suni Sentetik İplik Üreticiler Birliği (SUSEB),
Bursa Araştırmalar Vakfı ve Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği üyesidir.
Ali Akın Tarı
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
(1943 - Koruköy) Ali Akın Tarı, İstanbul Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra, 1972‑1986 yılları arasında Maliye
Bakanlığı’nda hesap uzmanı ve baş hesap uzmanı olarak görev yapmıştır. 1986 yılında Hesap Uzmanları Kurulu Başkan
Yardımcılığı, 1989 yılında da İstanbul Grup Başkanlığı görevine atanmış ve bu görevini 2001 yılında Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurulu Kurul Üyeliği’ne atanana kadar sürdürmüştür. Ali Akın Tarı, aynı yıl Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu Kurul Üyeliği görevine ilaveten Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Fon Kurulu Üyeliği’ne seçilmiş, 2004
yılında görev süresinin dolması nedeniyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’ndan ayrılarak Maliye Bakanlığı
Bakanlık Müşavirliği görevine atanmıştır. 2007 yılına kadar bu görevi yürüten Sn. Tarı, 2007 yılında farklı alanlarda
faaliyet gösterme arzusu ile özel sektörde görev almak üzere kamudan kendi isteğiyle ayrılmıştır. 2008 yılında Dilerbank
Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Üyesi olmuş, buna ek olarak 2011 yılında da Diler Holding Yönetim Kurulu Üyeliği’ne
seçilmiştir. Ali Akın Tarı, Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin yanı sıra Zorlu Grubu Şirketlerinden Vestel Elektronik Sanayi
ve Ticaret AŞ ile Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve Ticaret AŞ’de de Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır. Kendisi
halen bu görevlerini sürdürmekte olup aynı zamanda Yeminli Mali Müşavir ve Bağımsız Denetçi’dir.
Olgun ZORLU
Yönetim Kurulu Üyesi
(1965 - Trabzon) Olgun Zorlu, İngiltere’de tekstil ve iş idaresi konularında tamamladığı yüksek öğreniminin ardından
1986 yılında iş hayatına atılarak 1988 yılından itibaren Zorlu Holding bünyesindeki şirketlerde yöneticilik yapmaya
başlamış ve görev aldığı şirketlerin yurt dışı pazar araştırmaları ve yeni uygulama geliştirme faaliyetlerini yönetmiştir.
Sn. Zorlu 1998 yılından itibaren Zorlu Holding Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaya başlamıştır. Olgun Zorlu,
Zorlu Enerji Yönetim Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra halen Zorlu Holding ve şirketlerinin Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini
de yürütmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
103
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Selen ZORLU MELİK
Yönetim Kurulu Üyesi
(1975 - Trabzon) Selen Zorlu Melik, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nden mezun
olmuştur. Çalışma yaşamına 1998 yılında Denizbank’ta başlamıştır. Denizbank Bursa Şubesi’ndeki stajının ardından
1999 yılında aynı bankada Management Trainee (MT) Programı’na katılmıştır. Denizbank Genel Müdürlüğü’nde çeşitli
görevlerde bulunduktan sonra 2001 yılında Kaliforniya Üniversitesi Berkeley’de Pazarlama Diploma Programı’na
katılmıştır. 2002 yılında Korteks İplik Fabrikası’nda çalışmaya başlayan Selen Zorlu Melik, 2004 yılında Korteks Yönetim
Kurulu Üyeliği’ne atanmıştır. Selen Zorlu Melik, 2005 yılından itibaren Zorlu Enerji Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev
yapmaktadır.
Bekir Cem KÖKSAL
Yönetim Kurulu Üyesi
(1967 - Ankara) 1988 yılında Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nü bitiren Bekir Cem Köksal, 1990
yılında Bilkent Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamlamıştır. Sn. Köksal 1990 ve 2001 yılları arasında bankacılık
sektöründe görev yapmıştır. 1997 yılında Denizbank’ta Genel Müdür Yardımcısı olarak göreve başlayan Cem Köksal,
2002 yılında Vestel’e Finans’tan Sorumlu Başkan olarak katılmıştır. Vestel Şirketler Grubu’nda İcra Kurulu Üyesi olarak
görevine devam etmekte olan Sn. Köksal, aynı zamanda Zorlu Holding AŞ Mali İşler Grup Başkanı’dır. Cem Köksal, Zorlu
Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin 31 Mayıs 2012 tarihinde yapılan 2011 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Yönetim Kurulu
Üyeliği’ne atanmıştır ve o tarihten bu yana her yıl yeniden seçilerek Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Hacı Ahmet Kılıçoğlu
Yönetim Kurulu Üyesi
(1956 - Giresun) Hacı Ahmet Kılıçoğlu, 1977 yılında İngiltere’de University of Essex’ten Ekonomi dalında lisans, 1978
yılında ise yüksek lisans derecelerini almıştır. Çalışma hayatına 1979 yılında T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nda başlayan
Sn. Kılıçoğlu, kariyerine 1980 yılında Türkiye İş Bankası’nda uzman yardımcısı olarak devam etmiştir. Askerlik görevini
tamamladıktan sonra bir dönem özel sektörde çalışmış ve 1984 yılından itibaren Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
ve F‑16 uçak projesinde idari görevlerde bulunmuştur. 1987 yılında Türk Eximbank’ta göreve başlayan Sn. Kılıçoğlu,
bu kurumda çeşitli kademelerde bulunduktan sonra, 1998‑2010 yılları arasında Genel Müdür ve Yönetim Kurulu
Üyesi olarak görev yapmıştır. 1998‑2010 yılları arasında Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği’ni de sürdüren
Sn. Kılıçoğlu, 2001 yılında Dünya Eximbankları Birliği (The Berne Union) Başkanlığı’na seçilmiştir. Ayrıca, 2008‑2009
yıllarında İslam Kalkınma Bankası Başkan Danışmanlığı görevinde bulunmuştur. 2010 yılında Denizbank Yönetim Kurulu
Başkan Vekili olarak görev yapan Sn. Kılıçoğlu, Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’deki Yönetim Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra,
Zorlu Grubu Şirketlerinden Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret AŞ ve Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve Ticaret AŞ’de de
Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır. Kılıçoğlu ayrıca Şeker Mortgage Finansman AŞ, Şekerbank Kıbrıs Ltd.,
Doğan Gazetecilik AŞ ve Doğan Holding AŞ’de de Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini sürdürmektedir.
104
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Burak İsmail OKAY
Yönetim Kurulu Üyesi
(1967 - Ankara) Burak İsmail Okay, 1990 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. New York’ta
tamamladığı Uluslararası Hukuk Sertifikası Programı sonrası Türkiye İş Bankası Hukuk Müşavirliği’nde avukat olarak
çalışmaya başlamıştır. Ardından, sırasıyla Garanti Bankası’nda Hukuk Müşavir Yardımcısı, MNG Bank’ta Hukuk Müşaviri,
Nortel Networks Netaş’ta Hukuk İşleri Direktörü ve Bener Hukuk Bürosu’nda Partner olarak görev yapmıştır. 2006
yılında Zorlu Grubu’na katılarak Grubun tüm şirketlerine hizmet veren Hukuk Bölümü’nün yapılandırılmasını sağlayan
Sn. Okay, Grubun Hukuk Başkanlığı’nın yanı sıra 2007’den bu yana Zorlu Enerji’de Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev
yapmaktadır.
İbrahim Sinan AK
Genel Müdür/Sektör Başkanı
(1971 - Ankara) İbrahim Sinan Ak, İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuştur.
Çalışma yaşamına Evgin Yatırım Menkul Değerler’de yatırım uzmanı olarak başlamıştır. Ardından, ABD’deki Old Dominion
University’de MBA yapmıştır. 2000‑2002 yılları arasında Vestel Komünikasyon’da Finans Şefi, 2002‑2006 yılları arasında
ise Vestel Beyaz Eşya’da Finans Müdürü olarak çalışan Sn. Ak, 2006 yılında Zorlu Enerji Grubu’na katılmıştır. 2012 yılına
kadar Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ Finans ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Sinan
Ak, Ocak 2012’de Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’ye Genel Müdür olarak atanmıştır. Sinan Ak 1 Aralık 2016 tarihinden
itibaren Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin de bir üyesi olduğu Zorlu Enerji Grubu’nda Sektör Başkanı olarak görev
yapmaktadır.
• Şirket Yönetim Kurulu, en üst düzeyde etki ve etkinlik sağlayacak şekilde yapılandırılmaktadır. Bu konuda Sermaye
Piyasası Kanunu, SPK Tebliğ ve düzenlemelerine uyuma azami özen gösterilmektedir.
• Yönetim Kurulu Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri ve Şirket Esas Sözleşmesi’nin 8. maddesinde belirtilen yetki
ve görevlere haizdir.
• Zorlu Enerji Yönetim Kurulu toplam yedi kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nda yer alan yedi üyeden üçü icrada
yer almayan üye, ikisi bağımsız üye, ikisi ise icracı üye niteliğine sahiptir. SPK’nın Kurumsal Yönetim Tebliğ’ine uygun
olarak Yönetim Kurulu’nda görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın yapabilme niteliğine sahip iki bağımsız üye yer
almaktadır.
• Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Genel Müdürlük görevleri farklı kişiler tarafından yerine
getirilir. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Zeki Zorlu’dur, Genel Müdürü ise Sn. İbrahim Sinan Ak’tır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket dışında başka görev veya görevler almasına ilişkin herhangi bir sınırlama getirilmemiştir
ancak bu konuda Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde öngörülen düzenlemelere uyulmaktadır.
• 2015 yılı Olağan Genel Kurulu öncesinde Aday Gösterme Komitesi görevlerini de üstlenen Kurumsal Yönetim
Komitesi’ne 2 bağımsız üye adayı sunulmuştur. Bağımsız Yönetim Kurulu üye adayları, aday gösterildikleri esnada,
mevzuat, Esas Sözleşme ve Kurumsal Yönetim Tebliği’nde yer alan kriterler çerçevesinde bağımsız olduklarına ilişkin
yazılı beyanlarını Kurumsal Yönetim Komitesi’ne iletmişlerdir. Komite tarafından adayların bağımsızlık kriterlerini
taşıyıp taşımadıklarına ilişkin hazırlanan 05.04.2016 tarihli değerlendirme raporu Yönetim Kurulu’na sunulmuş ve
Yönetim Kurulu’nun 06.04.2016 tarih ve 2016/17 sayılı kararıyla bağımsızlık beyanlarını sunan Sn. Ali Akın Tarı ve
Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu’nun Genel Kurul’da bağımsız üye olarak Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmek üzere ortakların
onayına sunulmasına karar verilmiş, ardından 28 Nisan 2016 tarihinde gerçekleştirilen 2015 yılı Olağan Genel Kurul
toplantısında söz konusu önerge ortaklarca kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Bağımsız Yönetim Kurulu üye adaylarına
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
105
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ilişkin bilgiler Genel Kurul toplantı ilanı ile birlikte yayınlanan Genel Kurul Bilgilendirme Dokümanı vasıtasıyla kamuya
açıklanmıştır.
• Bağımsız Yönetim Kurulu adaylarının bağımsızlık beyanları aşağıda yer almaktadır:
“Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ (Şirket) Yönetim Kurulu’nda mevzuat, Esas Sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun
II‑17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği”nde belirtilen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday
olduğumu, bu kapsamda;
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’de (ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin grup şirketlerinde) son on yıl içerisinde altı
yıldan fazla Yönetim Kurulu üyesi, ayrıca söz konusu şirketlerde son 5 yıl içerisinde icracı Yönetim Kurulu üyesi olarak
görev yapmamama ilaveten,
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü
elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip
olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli
görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının
veya imtiyazlı payların %5’inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin
kurulmadığını,
b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi
ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı
veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve
sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya Yönetim Kurulu üyesi olmadığımı,
c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim,
bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu,
ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve
kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı,
d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (G.V.K.)’na göre Türkiye’de yerleşik sayıldığımı,
e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı
koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki
itibara ve tecrübeye sahip olduğumu,
f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek
ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi,
g) Şirketin Yönetim Kurulu’nda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla Yönetim Kurulu üyeliği yapmadığımı,
ğ) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin
üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız Yönetim Kurulu üyesi olarak
görev almadığımı,
h) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu beyan ederim.”
106
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
• Yönetim Kurulu üyelerinden Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu ve Sn. Ali Akın Tarı SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Bağımsızlık
Kriterlerine uygun olarak bağımsızlık niteliğine sahiptir. 2016 faaliyet yılında bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin
bağımsızlıklarını ortadan kaldıracak bir durum söz konusu olmamıştır.
• Şirketin Yönetim Kurulu’nda hali hazırda 1 kadın üye yer almakta olup, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde en az %25 olarak
belirlenen kadın üye oranına ulaşmak Şirketin orta vadeli hedefleri arasında yer almaktadır. Ancak bu hedefe ulaşmak
için henüz bir politika oluşturulmamıştır.
5.2. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
• Yönetim Kurulu toplantılarının ne şekilde yapılacağı Şirket Esas Sözleşmesi’nde yazılı olarak düzenlenmiştir.
• Yönetim Kurulu toplantı gündemi Yönetim Kurulu Başkanı’nın diğer Yönetim Kurulu üyeleri ve Genel Müdür ile
yapacağı görüşmeler sonucunda belirlenmektedir. Gündemin belirlenmesi aşamasında yöneticilerden gelen taleplere
önem verilir.
• Yönetim Kurulu, üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanmakta ve kararlarını toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu
ile almaktadır.
• Şirket Yönetim Kurulu 2016 yılında 52 toplantıda toplam 37 karar almış, 7 karar oybirliğiyle, 30 karar ise mevcudun
oybirliğiyle alınmıştır.
• Yönetim Kurulu Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre ve Şirket işleri gerektirdikçe toplanmakta ve gündemde yer alan
konulara ilişkin karar almaktadır. Ancak ayda en az bir kere toplantı yapılması zorunludur. Toplantılarda her üyenin bir
oy hakkı bulunmaktadır.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Şirket bünyesinde Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışan bir sekretarya
oluşturulmuştur. Sekretarya, Yönetim Kurulu toplantı tutanaklarının tutulması, arşivlenmesi ve Yönetim Kurulu üyelerine
yönelik olarak eş zamanlı bilgilendirme yapılmasını sağlamak amacıyla görev yapmaktadır. Ayrıca, sekretarya vasıtasıyla
gündem ve gündeme ilişkin bilgiler ve raporlar toplantılardan önce Yönetim Kurulu üyelerine ulaştırılmaktadır.
• Yönetim Kurulu toplantılarında üyeler tarafından farklı görüş açıklanan konulara ilişkin makul ve ayrıntılı karşı oy
gerekçelerinin karar zaptına geçirilmesi esastır. Ayrıca, bağımsız üyelerin farklı görüş açıkladığı konulara ilişkin karşı oy
gerekçeleri kamuya açıklanır. Ancak, bugüne dek Yönetim Kurulu toplantılarında gerek bağımsız üyelerin gerekse diğer
üyelerin farklı görüşlerde olduğu bir durum oluşmamıştır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin Başkan da dahil olmak üzere hiçbirinin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı
bulunmamaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı da dahil olmak üzere tüm üyeler eşit oy hakkına sahiptir.
• Şirketin her türlü ilişkili taraf işlemlerine ilişkin Yönetim Kurulu kararları Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak
bağımsız üyelerin çoğunluğunun onayı ile alınmaktadır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin görevleri esnasındaki kusurları ile Şirkette sebep olacakları zarara karşılık Yönetici Sorumluluk
Sigortası yaptırılmıştır. Ancak toplam yıllık sorumluluk limiti Şirketin sermayesinin %25’ini aşmamaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
107
Raporlar ve Finansal Bilgiler
5.3. Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı
• Zorlu Enerji’de Yönetim Kurulu’nun görev ve sorumluluklarının sağlıklı bir biçimde yerine getirilmesini teminen Sermaye
Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda, Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışmak üzere Kurumsal
Yönetim Komitesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Denetim Komitesi oluşturulmuştur. Yönetim Kurulu’nun
yapılanması gereği ayrı bir “Aday Gösterme Komitesi” ve “Ücret Komitesi” oluşturulamadığı için bu Komitelerin
görevleri Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yerine getirilmektedir.
• 4.5.3 no.lu Kurumsal Yönetim İlkesi uyarınca Denetim Komitesi üyelerinin tamamı, diğer komitelerin ise başkanları
bağımsız Yönetim Kurulu üyeleri arasından seçilmektedir. Yine İlkeler’e uygun olarak Şirket Genel Müdürü komitelerde
yer almamaktadır.
• Komite üyelerinden Sn. Ali Akın Tarı, Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu ve Sn. Olgun Zorlu Yönetim Kurulu üye sayısı ve SPK
Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda komitelerin yapılanma gereklilikleri nedeniyle birden fazla komitede görev
yapmaktadır.
• Komite toplantıları çalışma esaslarında açıklanan sıklıkta veya herhangi bir üyeden gelen talep dikkate alınarak
yapılmaktadır. Komiteler, çalışmaları hakkındaki bilgiyi ve toplantı sonuçlarını içeren raporları Yönetim Kurulu’na
sunmaktadır.
• Komitelerin görevlerini etkin bir şekilde yerine getirmeleri için gereken her türlü kaynak ve destek Yönetim Kurulu
tarafından sağlanmaktadır. Komiteler, gerekli gördükleri kişiyi toplantılarına davet edebilir ve görüşlerini alabilir.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri uyarınca komitelerin görev alanları ve çalışma esasları ile hangi üyelerden oluşacağı Yönetim
Kurulu tarafından belirlenerek KAP’ta ve Şirket internet sitesinde kamuya açıklanmaktadır.
Denetim Komitesi
• Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: X, No: 19 sayılı Tebliği’nin 3. maddesi uyarınca kurulmuş olan Denetim Komitesi
finansal ve operasyonel faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde gözetilmesini teminen görev yapmaktadır. Komite’nin amacı;
Şirketin muhasebe sistemi, finansal bilgilerinin kamuya açıklanması, bağımsız denetimi ve Şirketin iç kontrol ve iç
denetim sisteminin işleyişinin ve etkinliğinin gözetimini yapmaktır.
• Denetim Komitesi faaliyetleriyle ilgili ihtiyaç gördüğü konularda bağımsız uzman görüşlerinden yararlanabilir. Denetim
Komitesi’nin ihtiyaç duyduğu danışmanlık hizmetlerinin bedeli Şirket tarafından karşılanır.
• “Denetim Komitesi Çalışma Esasları” Sermaye Piyasası Kurulu’nun II‑17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği kapsamında
revize edilerek 07.04.2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında kabul edilmiştir. Revize edilen çalışma esasları Kamuyu
Aydınlatma Platformu ve Şirketin internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Denetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak yapılandırılmıştır. Komite en az
iki üyeden oluşmaktadır.
• Komite Başkanı bağımsız üyeler arasından seçilmiştir ve seçiminde de belli niteliklere sahip olmasına dikkat edilmiştir.
Komite Başkanı’nın daha önce benzer bir görevde bulunmuş, mali tabloları analiz edebilecek bilgi birikimine sahip,
muhasebe standartlarına vakıf ve yüksek nitelikli olmasına özen gösterilmektedir.
• Denetim Komitesi’nin her iki üyesi de bağımsız üyeler arasından seçilmiştir. Komite Başkanı Sn. Ali Akın Tarı’dır, diğer
üye Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu’dur.
108
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Şirketimiz Yönetim Kurulu’nun 28 Nisan 2016 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda Komite görev dağılımı
aşağıdaki gibidir:
Komite Üyeleri
Görevi
Nitelikleri
Ali Akın Tarı
Komite Başkanı
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Hacı Ahmet Kılıçoğlu
Komite Üyesi
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
• Denetim Komitesi’nin en az üç ayda bir olmak üzere yılda en az 4 defa toplanması esastır. Komite 2016 yılında 6
toplantı yapmıştır.
• Denetim Komitesi’nin kararları ve toplantı tutanakları yönetim sekretaryası vasıtasıyla tutulmakta ve arşivlenmektedir.
• Komite ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda faaliyetlerini yürütmektedir.
Denetim Komitesi’nin 2016 yılında gerçekleştirmiş olduğu faaliyetler aşağıda yer almaktadır:
–– Şirketin finansal ve operasyonel faaliyetlerinin takibi,
–– Kamuya açıklanacak yıllık ve ara dönem finansal tabloların Şirketin izlediği muhasebe ilkeleri ile gerçeğe uygunluğunun
ve doğruluğunun gözetimi ve onayı,
–– Bağımsız denetim şirketinin seçimi, bağımsız denetim sözleşmelerinin hazırlanarak bağımsız denetim sürecinin
başlatılması,
–– Bağımsız denetim faaliyetinin etkinliğinin ve performansının takibi,
–– İç kontrol ve iç denetim sisteminin işleyişinin ve etkinliğinin gözetimi,
–– İç kontrol sistemine ilişkin olarak elde edilen bulguların değerlendirilmesi ve Yönetim Kurulu’na raporlanması,
–– İç kontrole ve iç denetime ilişkin raporların incelenmesi ve onaylanması.
Kurumsal Yönetim Komitesi
• Kurumsal Yönetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği doğrultusunda Şirketin
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne olan uyumunu izlemek, bu konuda iyileştirme çalışmalarında bulunmak ve Yönetim
Kurulu’na öneriler sunmak üzere kurulmuştur.
• “Kurumsal Yönetim Komitesi Çalışma Esasları” Sermaye Piyasası Kurulu’nun II‑17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği
kapsamında revize edilerek 07.04.2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında kabul edilmiştir. Revize edilen çalışma
esasları Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirketin internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Komite, icrada görevli olmayan iki Yönetim Kurulu üyesi ve Yatırımcı İlişkileri Bölüm Yöneticisi olmak üzere en az
3 üyeden oluşur. Komite Başkanlığı görevi bağımsız üyeler arasından seçilmiş Sn. Ali Akın Tarı tarafından yerine
getirilmektedir.
• Kurumsal Yönetim Komitesi, Aday Gösterme Komitesi ve Ücret Komitesi görevlerini de yerine getirmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
109
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Şirketimiz Yönetim Kurulu’nun 28 Nisan 2016 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda Komite görev dağılımı
aşağıdaki gibidir:
Komite Üyeleri
Görevi
Nitelikleri
Ali Akın Tarı
Komite Başkanı
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Olgun Zorlu
Komite Üyesi
İcracı Olmayan Yönetim Kurulu Üyesi
Başak Dalga
Komite Üyesi
Yatırımcı İlişkileri Müdürü
• Komite’nin görevlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmesini sağlamak amacıyla yılda en az 2 defa toplanması esastır.
Kurumsal Yönetim Komitesi 2016 yılında 4 toplantı yapmıştır.
• Komite’nin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda 2016 yılında gerçekleştirmiş olduğu
faaliyetler aşağıda yer almaktadır:
–– Sermaye Piyasası Kurulu’nun II‑17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’ne uyum kapsamında Yönetim Kurulu’na
kurumsal yönetim uygulamalarını iyileştirici tavsiyelerde bulunulması ve Şirket bünyesinde mevzuata uyum için gerekli
çalışmaların yürütülmesi ve gözetilmesi,
–– Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün çalışmalarının gözetilmesi,
–– Yönetim Kurulu bağımsız üye adaylarının bağımsızlık ölçütlerini taşıyıp taşımadıklarına ilişkin değerlendirme raporunun
hazırlanarak Yönetim Kurulu’na sunulması.
Riskin Erken Saptanması Komitesi
• Riskin Erken Saptanması Komitesi, Türk Ticaret Kanunu, Şirket Esas Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal
Yönetim Tebliği doğrultusunda Şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi,
tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla kurulmuştur. Komite şirketin
devamlılığı ve gelişimi üzerinde olumsuz sonuçlar yaratabilecek tehditlerin önceden tespit edilebilmesi ve bu tehditlere
karşı aksiyon planlarının alınarak risklerin etkin bir şekilde yönetilebilmesi için çalışmalarını sürdürmektedir.
• “Riskin Erken Saptanması Komitesi Çalışma Esasları” Sermaye Piyasası Kurulu’nun II‑17.1 sayılı Kurumsal Yönetim
Tebliği kapsamında revize edilerek 07.04.2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında kabul edilmiştir. Revize edilen
çalışma esasları Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirketin internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine
sunulmuştur.
• Riskin Erken Saptanması Komitesi, Yönetim Kurulu’nun en az iki üyesinden oluşur. Komitenin iki üyeden oluşması
halinde her ikisi, ikiden fazla üyesinin bulunması durumunda üyelerin çoğunluğu icrada görevli olmayan Yönetim Kurulu
üyelerinden oluşur. Komite Başkanlığı görevi bağımsız üyeler arasından seçilmiş Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu tarafından
yerine getirilmektedir. Riskin Erken Saptanması Komitesi’nin diğer üyesi ise Yönetim Kurulu üyesi Sn. Olgun Zorlu’dur.
• Riskin Erken Saptanması Komitesi’nin iki ayda bir Yönetim Kurulu’na rapor sunması esastır.
110
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Şirketimiz Yönetim Kurulu’nun 28 Nisan 2016 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda Komite görev dağılımı
aşağıdaki gibidir:
Komite Üyeleri
Görevi
Nitelikleri
Hacı Ahmet Kılıçoğlu
Komite Başkanı
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Olgun Zorlu
Komite Üyesi
İcracı Olmayan Yönetim Kurulu Üyesi
• Riskin Erken Saptanması Komitesi çalışmaların etkinliği için gerekli görülen ve çalışma esaslarında açıklanan sıklıkta,
prensip olarak yılda en az 3 defa toplanır. Riskin Erken Saptanması Komitesi 2016 yılında 6 defa toplanmış ve hazırladığı
6 adet risk raporunu Yönetim Kurulu’na sunmuştur.
• Komitenin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda 2016 yılında gerçekleştirmiş olduğu
faaliyetler aşağıda yer almaktadır:
–– Yüksek seviye risk değerlendirmesi yapılmış, stratejik, finansal ve operasyonel alanlarda Şirket için kritik öneme
sahip risklere ait envanter çıkarılmıştır. Riskler mevcut kontrol ve önlem faaliyetlerinin etkinlik performansı dikkate
alınmadan (Doğal Risk) ve dikkate alındıktan sonra (Artık Risk) olmak üzere 2 farklı şekilde değerlendirilmiştir.
–– Risk raporlarında yer alan doğal ve artık riskler, 4’lü risk skalasına (Kabul Edilebilir, Kontrol ile Kabul Edilebilir, Arzu
Edilmeyen, Kabul Edilemez) göre değerlendirilmiştir.
–– Risk raporlarında yer alan sektör ve şirket bazlı riskler, COSO (The Committee of Sponsoring Organisations of the
Treadway Commission) risk taksonomisine göre 9 adet ana risk başlığı (Dış Çevre, Operasyonel, Yetkilendirme,
Bilgi İşlem ve Teknoloji, Dürüstlük/Bütünlük, Finansal, Süreç/Operasyonel, Raporlama ve Stratejik) temel alınarak
gruplandırılmıştır.
–– Değerlendirmeler neticesinde, risklerin genel olarak; Dış Çevre, Operasyonel, Finansal ve Stratejik ana risk başlıkları
altında toplandığı görülmüştür.
–– Risk envanterleri ve Kurumsal Risk Yönetimi Bölümü araştırmaları neticesinde, şirketin varlığını, gelişmesini ve
devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması
ve riskin yönetilmesi amacıyla risk raporları hazırlanarak Komite’ye sunulmuştur.
–– Söz konusu raporlar;
· Enerji Sektörü Riskleri,
· Paris İklim Anlaşması ve Türkiye’nin Durumu,
· Elektrik Fiyatlarındaki Mevsimsellik,
· Güneş Enerjisi Fırsatlar ve Riskler,
· Zorlu Enerji Sürdürülebilirlik Riskleri ve
· Enerji Sektörü Bilanço Analizi Raporu’dur.
–– Kurumsal Risk Yönetimi Bölümü tarafından şirket risk envanterinde bulunan risklerin ve risklere ait aksiyon planlarının
SAP GRC (Governance, Risk and Compliance) Sistemi’ne girişleri yapılmıştır. Riskler ve aksiyonlar SAP GRC sistemi
üzerinden takip edilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
111
Raporlar ve Finansal Bilgiler
5.4. Risk Yönetimi ve İç Kontrol Mekanizması
• Şirketin varlığını, gelişmesini ve devamlılığını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle
ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve risklerin merkezi bir yapıda yönetilmesi amacıyla, 2012 yılında kurulan Zorlu
Holding Kurumsal Risk Yönetimi Bölümü faaliyetlerine devam etmektedir. Zorlu Holding bünyesinde faaliyet gösteren
tüm ilişkili şirketlerde devam eden risk yönetimi çalışmalarına, Zorlu Holding Risk Politika ve Prosedürü ile Kurumsal
Risk Yönetimi Çerçevesi dayanak oluşturmaktadır.
• İç kontrolün sağlanması amacıyla Şirket içinde yoğun olarak bilgi teknolojilerinden faydalanılmakta ve SAP sistemi
kullanılmaktadır. SAP sistemi vasıtasıyla işletmelerdeki tüm entegre iş süreçlerinin bilgi sistemleri üzerinde yürütülmesi/
kaydedilmesi sağlanarak işletmeye hız ve verimlilik kazandırılmaktadır. Bu sistemlerin etkin kullanılması ile birlikte
çalışanların ve yöneticilerin yetkileri doğrultusunda kendilerini ilgilendiren her türlü bilgi ve raporlamaya kolaylıkla
ulaşmaları sağlanmaktadır. Zorlu Enerji risklerinin bir bütün halinde yer aldığı ve takibinin yapıldığı sistem olarak SAP
GRC’yi (Governance Risk Compliance) kullanmaktadır.
• Şirketin iç kontrol sistemleri; risk yönetimi analizleri ile ve/veya iç denetim faaliyetleri esnasında ortaya çıkan riskler
ve ilgili risk azaltıcı aksiyonlar gözetilerek risk odaklı bir yaklaşım ile değerlendirilmektedir. Zorlu Enerji Grubu’nun
vizyonu ve misyonu doğrultusunda gerçekleştirilen faaliyetler sırasında Şirket, stratejik hedefler, finansal durum,
operasyonel aktiviteler, mevzuat, iş güvenliği ve sağlığı, varlıkların ve itibarın korunması ile ilgili risklerle karşı karşıya
kalabilir. Bu risklerin doğru şekilde tanımlanması ve yönetilmesi için, Zorlu Holding Kurumsal Risk Yönetimi felsefesi
aşağıda özetlenmiştir;
–– Grubun tüm faaliyetlerinde; risk bilinci ve kültürünün yerleştirilmesi ile risklerin karar mekanizmalarının bir parçası
olmasının sağlanması, –– Grubun hedeflerini etkileyebilecek risk ve fırsatların ortak bir algıyla birlikte ortaya çıkarılması,
–– Risklerin etki ve olasılığa göre tanımlanması ve değerlendirilmesi,
–– Risk alma iştahına uyumlu bir şekilde alınan en uygun aksiyonlar ile bu risklerin proaktif olarak yönetilmesi.
• 19.02.2013 tarihinden bu yana faaliyet gösteren Riskin Erken Saptanması Komitesi, 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu’nun 378’inci maddesine uyum ve risklerin koordineli şekilde yönetilmesi amacıyla; ilgili şirketlerin varlığını,
gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren risklerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ile çarelerin uygulanması ve
riskin yönetilmesine ilişkin çalışmalar yapmaktadır.
• Bu sistemlerin etkinliği ve verimliliği diğer Zorlu Grubu Şirketleri’nde olduğu gibi Zorlu Enerji’de de, Zorlu Holding
Denetim ve İç Kontrol Genel Müdürlüğü bünyesindeki İç Denetim Bölümü tarafından risk bazlı hazırlanan ve Yönetim
Kurulu tarafından onaylanan yıllık denetim programı çerçevesinde gerçekleştirilen denetim çalışmaları ile gözden
geçirilmekte ve Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır.
• Yıl içerisinde, İç Denetim Bölümü ile Denetim Komitesi arasında periyodik olarak gerçekleştirilen toplantılarda, yıl
içerisindeki planlanan ve gerçekleşen denetimler değerlendirilmekte, karşılaşılan bulgular paylaşılmakta, belirlenen
bulgulara yönelik alınması gereken aksiyon planları ve takip sonuçları değerlendirilmekte ve gelecek dönem için planlar
gözden geçirilmektedir.
112
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
5.5. Şirketin Stratejik Hedefleri
• Yönetim Kurulu büyüme, risk ve getiri dengesini en uygun düzeyde tutarak, akılcı ve tedbirli risk yönetimi anlayışıyla
Şirketin öncelikle uzun vadeli çıkarlarını gözeterek Şirketi idare ve temsil ederken, Şirketin belirlenen finansal ve
operasyonel hedeflerine ulaşmasından da sorumludur.
• Şirketin stratejik hedeflerine yönelik fikirler Yönetim Kurulu veya yöneticiler tarafından oluşturulabilir.
• Yönetim Kurulu oluşturduğu hedeflere ilişkin mutlaka yöneticilerin görüşünü alır. Yöneticiler tarafından oluşturulan
hedefler ise öncelikle yönetim kademesinde tartışıldıktan sonra Yönetim Kurulu’na sunulur ve Yönetim Kurulu
tarafından onaylanır. Onaylanan hedeflere yönelik çalışma en kısa sürede başlatılır ve ulaşılan sonuçlar üst yönetim
tarafından yıl içinde düzenli olarak izlenir ve Yönetim Kurulu’na raporlanır.
• Yönetim Kurulu Şirketin hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve geçmiş performansını gözden geçirmek
amacıyla yılda en az bir kez değerlendirme toplantısı gerçekleştirir.
5.6. Mali Haklar
• Kurumsal Yönetim İlkeleri gereğince, 09.05.2012 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile kabul edilerek, Şirketin internet
sitesinde pay sahiplerinin bilgisine sunulmuş bulunan “Yönetim Kurulu Üyeleri ve İdari Sorumluluğu Bulunan Yöneticileri
için Ücret Politikası”, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği’nin (II‑17.1) ekindeki Sermaye Piyasası
Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde tadil edilmek suretiyle, 28.03.2014 tarihinde Kamuyu Aydınlatma
Platformu ile kamuya açıklanmış, ayrıca Şirketin internet sitesi aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Yönetim Kurulu üyelerine verilecek olan üyelik ücreti her sene Genel Kurul tarafından belirlenmektedir. Yönetim
Kurulu üyelerinin ücret seviyeleri belirlenirken, üyelerin bağımsız veya icracı olmaları, karar verme sürecinde aldıkları
sorumluluk, sahip olmaları gereken bilgi, beceri, yetkinlik ve deneyim seviyesi ve ayırdıkları zaman gibi unsurlar dikkate
alınmakta, ayrıca sektörde yer alan benzer şirketlerin Yönetim Kurulu üyelerinin ücret seviyeleri ile karşılaştırmalar
yapılmaktadır.
• Şirketin Yönetim Kurulu üyelerine 2016 yılında sektör emsallerine uygun olarak yıllık 110.000,00 TL brüt ücret ödemesi
yapılmıştır. 2017 yılına ilişkin tutarlar 2016 yılı Olağan Genel Kurulu’nda belirlenecektir. Yönetim Kurulu üyelerine
başkaca bir menfaat sağlanmamaktadır.
• Yönetim Kurulu üyelerine yönelik performans ölçümü ve buna bağlı bir ödüllendirme ile kâr dağıtımı bulunmamaktadır.
• Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde kâr payı, pay opsiyonları veya Şirketin performansına dayalı
ödeme planları kullanılmamaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
113
Raporlar ve Finansal Bilgiler
• Şirketin İdari Sorumluluğu Bulunan Yöneticilerine Yönetim Kurulu tarafından onaylanan tutarda ücret ödenmektedir.
İdari Sorumluluğu Bulunan Yöneticilere, ayrıca, yıl sonlarında, Şirketin finansal performansı ve yöneticilerin buna
yaptıkları katkılar dikkate alınarak, Yönetim Kurulu tarafından uygun görülen tutarda prim ödenebilir. “Üst Düzey
Yönetici Ücret Politikası” belirlenirken; Şirketin üretim ve satış faaliyetlerinin boyutu, faaliyet alanının yaygınlığı, yurt
dışı faaliyetleri, çalışan sayısı, iştirakleri ve bunların toplamdaki ağırlığı, faaliyetlerin sürdürülmesi için sahip olunması
gereken bilgi seviyesi, bulunulan sektörün özellikleri, rekabet koşulları ve benzer firmaların ücret düzeyi dikkate
alınmaktadır.
• Şirketin Yönetim Kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticilerine sağlanan mali menfaatlere toplu olarak finansal tablo
dipnot açıklamalarında ve yıllık faaliyet raporunda yer verilmektedir. Bu kapsamda 31.12.2016 tarihinde sona eren on
iki aylık dönemde Yönetim Kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticilerine ödenen maaş ve ücretler toplamı 3.531 bin TL’dir
(01.01.‑31.12.2015: 2.641 bin TL).
• Şirket 2016 yılı içerisinde herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine veya idari sorumluluğu bulunan yöneticilerine borç
vermemiş, kredi kullandırmamış, verilmiş olan borçların ve kredilerin süresini uzatmamış, şartlarını iyileştirmemiş,
üçüncü bir kişi aracılığı ile şahsi kredi adı altında kredi kullandırmamış veya lehine kefalet gibi teminatlar vermemiştir.
114
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Yönetim Kurulu Komitelerinin Çalışma Esasları ve
Etkinliğine İlişkin Yönetim Kurulu Değerlendirmesi
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda, Yönetim Kurulu’nun görev ve sorumluluklarının
sağlıklı bir biçimde yerine getirilmesi için Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışmak üzere kurulan komitelere, Yönetim
Kurulu’nun 28 Nisan 2016 tarihli kararı ile;
• Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanlığı’na Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Ali Akın Tarı’nın, komite üyeliklerine ise
Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Olgun Zorlu ve Yatırımcı İlişkileri Bölümü Müdürü Sn. Başak Dalga’nın seçilmelerine,
• Denetim Komitesi Başkanlığı’na Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Ali Akın Tarı’nın, komite üyeliğine ise Bağımsız
Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu’nun seçilmelerine,
• Riskin Erken Saptanması Komitesi Başkanlığı’na Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Hacı Ahmet Kılıçoğlu’nun, komite
üyeliğine ise Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Olgun Zorlu’nun seçilmelerine karar verilmiştir.
Yönetim Kurulu yapılanması gereği Şirket tarafından ayrı bir “Ücret Komitesi” ve “Aday Gösterme Komitesi” kurulmamış
olup, bu komitelerin görevleri Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yerine getirilmektedir.
Yukarıda bahsedilen komitelerin “Çalışma Esasları” Sermaye Piyasası Kurulu’nun II‑17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği
kapsamında revize edilerek 07.04.2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında kabul edilmiştir. Revize edilen Çalışma
Esasları Kamuyu Aydınlatma Platformu ve Şirketin internet sitesi (www.zorluenerji.com.tr) aracılığıyla pay sahiplerinin
bilgisine sunulmuştur.
2016 yılında tüm Yönetim Kurulu Komiteleri, Kurumsal Yönetim İlkeleri ve kendi Çalışma Esasları uyarınca yerine
getirmeleri gereken görev ve sorumlulukları yerine getirmiş ve etkin bir şekilde faaliyet göstermişlerdir.
2016 yılında komitelerin görevlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmesini sağlamak amacıyla, Çalışma Esasları’nda
belirtilen yıllık toplantı planlarına uygun şekilde:
• Kurumsal Yönetim Komitesi 16.06.2016, 05.07.2016 ve 23.12.2016 tarihlerinde olmak üzere üç kez,
• Kurumsal Yönetim Komitesi, Aday Gösterme Komitesi’nin görevlerini yerine getirmek üzere 05.04.2016 tarihinde bir
kez,
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
115
Raporlar ve Finansal Bilgiler
• Denetim Komitesi 07.03.2016, 05.04.2016, 30.04.2016, 10.05.2016, 12.08.2016 ve 08.11.2016 tarihlerinde olmak
üzere altı kez,
• Riskin Erken Saptanması Komitesi 05.05.2016, 13.07.2016, 03.11.2016, 23.11.2016 ve 25.11.2016 tarihlerinde
olmak üzere beş kez
toplanmış ve çalışmaları hakkında bilgiler ile yıl içinde yaptıkları toplantıların sonuçlarını içeren raporlarını Yönetim
Kurulu’na sunmuşlardır. Bu toplantılara göre:
• Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda Şirketin Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uyumunu
izlemek, bu konuda iyileştirme çalışmalarında bulunmak ve Yönetim Kurulu’na öneriler sunmak üzere kurulan “Kurumsal
Yönetim Komitesi”, Şirkette Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanıp uygulanmadığını, uygulanmıyor ise gerekçesini ve
ilkelere tam olarak uymama dolayısıyla meydana gelen çıkar çatışmalarını tespit etmiş, Yönetim Kurulu’na kurumsal
yönetim uygulamalarını iyileştirici tavsiyelerde bulunmuş, Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün çalışmalarını gözetmiş,
Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatı doğrultusunda Şirketin Etik Kuralları’nı güncellemiş ve Şirketin BIST Sürdürülebilirlik
Endeksi’ne gönüllülük esasına dayanarak dahil edilme başvurusu kapsamında, endeks kriterlerini karşılama amacıyla
yapılan çalışmaları yürütmüştür.
• Aday Gösterme Komitesi’nin görevlerini de yerine getiren Kurumsal Yönetim Komitesi, bu komitenin görevleri
doğrultusunda, bağımsız Yönetim Kurulu üyeliği için aday önerilerini, adayın bağımsızlık kriterlerini taşıyıp taşımaması
hususunu dikkate alarak değerlendirmiş ve buna ilişkin değerlendirmesini bir rapora bağlayarak Yönetim Kurulu’nun
onayına sunmuştur.
• Şirketin muhasebe sistemi, finansal bilgilerinin kamuya açıklanması, bağımsız denetimi ve Şirketin iç kontrol ve iç
denetim sisteminin işleyişinin ve etkinliğinin gözetimini için kurulan “Denetim Komitesi”, sorumlu olduğu konulardaki
tüm görüş ve önerilerini Yönetim Kurulu’na iletmiştir.
• Şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili
gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla kurulan “Riskin Erken Saptanması Komitesi”, Çalışma
Esasları’nda belirtilen görevleri kapsamında yıl içinde yüksek seviye risk değerlendirmesi yapmış, stratejik, finansal ve
operasyonel alanlarda Şirket için kritik öneme sahip risklere ait envanter çıkarmış ve risk envanterleri ile Kurumsal Risk
Yönetimi Bölümü araştırmaları neticesinde altı adet Risk Raporu hazırlayarak Yönetim Kurulu’na sunmuştur.
116
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
2016 Yılında Esas Sözleşme’de Yapılan Değişiklikler
01.01.2016 - 31.12.2016 döneminde Şirket Esas Sözleşmesi’nin “Şirketin Sermayesi” başlıklı 6. maddesi aşağıdaki
şekilde tadil edilmiştir.
ESKİ
YENİ
Madde 6
Madde 6
Şirket, Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre
kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası
Kurulu’nun 02/05/2002 tarih ve 21/579 sayılı izni ile bu
sisteme geçmiştir.
Şirket, Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre
kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası
Kurulu’nun 02/05/2002 tarih ve 21/579 sayılı izni ile bu
sisteme geçmiştir.
Şirketin kayıtlı sermaye tavanı 1.000.000.000- (Birmilyar)
Türk Lirası (TL) olup, beheri 1 (bir) Kuruş (Kr) itibari
değerde 100.000.000.000 (Yüzyüzmilyar) nama yazılı
paya bölünmüştür.
Şirketin kayıtlı sermaye tavanı 3.000.000.000- (Üçmilyar)
Türk Lirası (TL) olup, beheri 1 (bir) Kuruş (Kr) itibari
değerde 300.000.000.000 (Üçyüzmilyar) nama yazılı paya
bölünmüştür.
Sermaye Piyasası Kurulu’nca verilen kayıtlı sermaye
tavanı izni, 2013-2017 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2017 yılı
sonunda izin verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılmamış
olsa dahi, 2017 yılından sonra Yönetim Kurulunun
sermaye artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin
verilen tavan ya da yeni bir tavan tutarı için Sermaye
Piyasası Kurulu’ndan izin almak suretiyle Genel Kuruldan
5 yılı geçmemek üzere yeni bir süre için yetki alınması
zorunludur. Söz konusu yetkinin alınmaması durumunda
Yönetim Kurulu kararıyla sermaye artırımı yapılamaz.
Sermaye Piyasası Kurulu’nca verilen kayıtlı sermaye
tavanı izni, 2016‑2020 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2020 yılı
sonunda izin verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılmamış
olsa dahi, 2020 yılından sonra Yönetim Kurulunun
sermaye artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin
verilen tavan ya da yeni bir tavan tutarı için Sermaye
Piyasası Kurulu’ndan izin almak suretiyle Genel Kuruldan
5 yılı geçmemek üzere yeni bir süre için yetki alınması
zorunludur. Söz konusu yetkinin alınmaması durumunda
Yönetim Kurulu kararıyla sermaye artırımı yapılamaz.
Şirketin
çıkarılmış
sermayesi
750.000.000- (yediyüzellimilyon) TL olup, söz konusu çıkarılmış
sermayesi muvazaadan ari şekilde tamamen ödenmiştir.
Bu sermaye beheri 1 (bir) Kr itibari değerde toplam
75.000.000.000 (yetmişbeşmilyar) adet paya ayrılmış
olup, bunlardan 7.500.000.000 (yedimilyarbeşyüzmilyon)
adedi nama yazılı (A) Grubu ve 67.500.000.000
(altmışyedimilyarbeşyüzmilyon) adedi nama yazılı (B)
Grubu paylardır. Şirketin paylarının tamamı nama yazılı
olup, Şirket hamiline yazılı pay çıkaramaz.
Şirketin
çıkarılmış
sermayesi
750.000.000- (yediyüzellimilyon) TL olup, söz konusu çıkarılmış
sermayesi muvazaadan ari şekilde tamamen ödenmiştir.
Bu sermaye beheri 1 (bir) Kr itibari değerde toplam
75.000.000.000 (yetmişbeşmilyar) adet paya ayrılmış
olup, bunlardan 7.500.000.000 (yedimilyarbeşyüzmilyon)
adedi nama yazılı (A) Grubu ve 67.500.000.000
(altmışyedimilyarbeşyüzmilyon) adedi nama yazılı (B)
Grubu paylardır. Şirketin paylarının tamamı nama yazılı
olup, Şirket hamiline yazılı pay çıkaramaz.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
117
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine
uygun olarak gerek gördüğü zamanlarda kayıtlı sermaye
tavanına kadar nama yazılı yeni pay ihraç ederek çıkarılmış
sermayeyi arttırmaya, imtiyazlı pay sahiplerinin haklarının
kısıtlanması ve pay sahiplerinin yeni pay alma hakkının
sınırlandırılması ile primli veya nominal değerinin altında
pay ihracı konularında karar almaya yetkilidir. Yeni pay
alma kısıtlama yetkisi pay sahipleri arasında eşitsizliğe
yol açacak şekilde kullanılamaz. Şirket sermayesini temsil
eden paylar kaydileştirme esasları çerçevesinde kayden
izlenir.
Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine
uygun olarak gerek gördüğü zamanlarda kayıtlı sermaye
tavanına kadar nama yazılı yeni pay ihraç ederek çıkarılmış
sermayeyi arttırmaya, imtiyazlı pay sahiplerinin haklarının
kısıtlanması ve pay sahiplerinin yeni pay alma hakkının
sınırlandırılması ile primli veya nominal değerinin altında
pay ihracı konularında karar almaya yetkilidir. Yeni pay
alma kısıtlama yetkisi pay sahipleri arasında eşitsizliğe
yol açacak şekilde kullanılamaz. Şirket sermayesini temsil
eden paylar kaydileştirme esasları çerçevesinde kayden
izlenir.
Çıkarılan paylar tamamen satılarak bedelleri ödenmedikçe Çıkarılan paylar tamamen satılarak bedelleri ödenmedikçe
veya satılamayan paylar iptal edilmedikçe yeni paylar veya satılamayan paylar iptal edilmedikçe yeni paylar
çıkarılmaz.
çıkarılmaz.
Gayri kabili rücu olarak sağlanan proje finansmanı
kapsamında, bankalar ve/veya finans kuruluşlarının
Şirketin ödemelerde temerrüde düşmesi hali gibi kredi
sözleşmesi hükümleri gereği olarak Şirket üzerinde
kontrol oluşturduğu ve/veya iştirak ilişkisinin oluştuğu
hallerde, ilgili mevzuatta öngörülen piyasa payı sınırları
aşıldığı takdirde, bu bankalar ve/veya finans kuruluşlarına
EPDK tarafından verilen süre içinde söz konusu ihlal
giderilecektir.
Gayri kabili rücu olarak sağlanan proje finansmanı
kapsamında, bankalar ve/veya finans kuruluşlarının
Şirketin ödemelerde temerrüde düşmesi hali gibi kredi
sözleşmesi hükümleri gereği olarak Şirket üzerinde
kontrol oluşturduğu ve/veya iştirak ilişkisinin oluştuğu
hallerde, ilgili mevzuatta öngörülen piyasa payı sınırları
aşıldığı takdirde, bu bankalar ve/veya finans kuruluşlarına
EPDK tarafından verilen süre içinde söz konusu ihlal
giderilecektir.
Önlisans süresi içerisinde ve üretim lisansı alınıncaya
kadar, veraset ve iflas nedenleri ile Elektrik Piyasası Lisans
Yönetmeliğinin 57’nci maddesinde belirtilen istisnai haller
hariç olmak üzere, Şirket ortaklık yapısının doğrudan veya
dolaylı olarak değişmesi, payların veya pay senetlerinin
devri veya devir sonucunu doğuracak iş ve işlemler
yapılamaz. Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen
pay devir işlemleri için uygulanmaz.
Önlisans süresi içerisinde ve üretim lisansı alınıncaya
kadar, veraset ve iflas nedenleri ile Elektrik Piyasası Lisans
Yönetmeliğinin 57’nci maddesinde belirtilen istisnai haller
hariç olmak üzere, Şirket ortaklık yapısının doğrudan veya
dolaylı olarak değişmesi, payların veya pay senetlerinin
devri veya devir sonucunu doğuracak iş ve işlemler
yapılamaz. Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen
pay devir işlemleri için uygulanmaz.
Üretim lisansı alındıktan sonra Şirket sermayesinin
yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden payların,
doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi
tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye
payı değişikliklerinden bağımsız olarak Şirketin ortaklık
yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay veya
pay senetlerinin devri için -işlem gerçekleştirilmeden
önce- her defasında, EPDK onayının alınması zorunludur.
Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen pay devir
işlemleri için uygulanmaz.
Üretim lisansı alındıktan sonra Şirket sermayesinin
yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden payların,
doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi
tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye
payı değişikliklerinden bağımsız olarak Şirketin ortaklık
yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay veya
pay senetlerinin devri için -işlem gerçekleştirilmeden
önce- her defasında, EPDK onayının alınması zorunludur.
Söz konusu hüküm borsada gerçekleştirilen pay devir
işlemleri için uygulanmaz.
118
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
2016 Yılında Esas Sözleşme’de Yapılan Değişiklikler
Herhangi bir hisse devri söz konusu olmasa dahi, mevcut
hisseler üzerinde imtiyaz tesisi, imtiyazın kaldırılması
hisse devrine ilişkin oransal sınırlara bakılmaksızın EPDK
onayına tabidir. Sermaye piyasası mevzuatı hükümleri
saklıdır.
Herhangi bir hisse devri söz konusu olmasa dahi, mevcut
hisseler üzerinde imtiyaz tesisi, imtiyazın kaldırılması
hisse devrine ilişkin oransal sınırlara bakılmaksızın EPDK
onayına tabidir. Sermaye piyasası mevzuatı hükümleri
saklıdır.
Birleşme ve bölünme işlemleri Türk Ticaret Kanunu, Birleşme ve bölünme işlemleri Türk Ticaret Kanunu,
sermaye piyasası mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat uyarınca sermaye piyasası mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat uyarınca
gerçekleştirilir.
gerçekleştirilir.
Üretim lisansı alındıktan sonra Şirketin;
Üretim lisansı alındıktan sonra Şirketin;
a)Başka bir lisans sahibi ile,
a)Başka bir lisans sahibi ile,
b)Lisans sahibi olmayan bir tüzel kişiyle birlikte, kendi b)Lisans sahibi olmayan bir tüzel kişiyle birlikte, kendi
veya lisans sahibi diğer bir tüzel kişi bünyesinde, tüm
veya lisans sahibi diğer bir tüzel kişi bünyesinde, tüm
aktif ve pasifleri ile birlikte birleşmek istemesi,
aktif ve pasifleri ile birlikte birleşmek istemesi,
c)Tam veya kısmi olarak bölünmek istemesi, halinde c)Tam veya kısmi olarak bölünmek istemesi, halinde
-birleşme veya bölünme işlemi gerçekleştirilmeden
-birleşme veya bölünme işlemi gerçekleştirilmeden
önce- EPDK’nın onayının alınması zorunludur.
önce- EPDK’nın onayının alınması zorunludur.
Söz konusu iznin verildiği tarihten itibaren altı ay içerisinde,
birleşme veya bölünme işlemi tamamlanmadığı takdirde,
verilen izin geçersiz olur. Bu durumda, EPDK kararı ile
yeniden izin almaksızın birleşme veya bölünme işlemlerine
devam olunamaz. Birleşme ve bölünme işlemlerine ilişkin
olarak sermaye piyasası mevzuatı hükümleri saklıdır.
Söz konusu iznin verildiği tarihten itibaren altı ay içerisinde,
birleşme veya bölünme işlemi tamamlanmadığı takdirde,
verilen izin geçersiz olur. Bu durumda, EPDK kararı ile
yeniden izin almaksızın birleşme veya bölünme işlemlerine
devam olunamaz. Birleşme ve bölünme işlemlerine ilişkin
olarak sermaye piyasası mevzuatı hükümleri saklıdır.
Şirketin sermayesi, gerektiğinde Türk Ticaret Kanunu Şirketin sermayesi, gerektiğinde Türk Ticaret Kanunu
ve Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümleri çerçevesinde ve Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümleri çerçevesinde
artırılabilir veya azaltılabilir.
artırılabilir veya azaltılabilir.
Yapılacak sermaye artırımlarında (A) Grubu paylar
karşılığında (A) Grubu, B Grubu paylar karşılığında B
Grubu paylar ihraç edilir. Ancak (A) Grubu pay sahiplerinin
sahip oldukları yeni pay alma haklarını kullanmamaları
durumunda yeni çıkarılan paylar sadece (B) Grubu paylar
olur.
Yapılacak sermaye artırımlarında (A) Grubu paylar
karşılığında (A) Grubu, B Grubu paylar karşılığında B
Grubu paylar ihraç edilir. Ancak (A) Grubu pay sahiplerinin
sahip oldukları yeni pay alma haklarını kullanmamaları
durumunda yeni çıkarılan paylar sadece (B) Grubu paylar
olur.
Şirketin paylarının devri Türk Ticaret Kanunu, sermaye Şirketin paylarının devri Türk Ticaret Kanunu, sermaye
piyasası mevzuatı, enerji piyasası mevzuatı ve işbu esas piyasası mevzuatı, enerji piyasası mevzuatı ve işbu esas
sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla serbesttir. sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla serbesttir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
119
Raporlar ve Finansal Bilgiler
16.05.2017 Tarihli 2016 Yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı
Gündemi
1. Açılış, saygı duruşu ve Toplantı Başkanlığı’nın seçilmesi;
2. Genel Kurul toplantı tutanağının imzalanması hususunda Toplantı Başkanlığı’na yetki verilmesi;
3. 2016 yılı hesap dönemine ilişkin Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu’nun okunması ve görüşülmesi;
4. 2016 yılı hesap dönemine ilişkin Bağımsız Denetim Rapor Özeti’nin okunması;
5. 2016 yılı hesap dönemine ilişkin konsolide finansal tabloların okunması, müzakeresi ve onaylanması;
6. 2016 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı yapılmamasına ilişkin Yönetim Kurulu kararı hakkında pay
sahiplerinin bilgilendirilmesi;
7. Yönetim Kurulu üyelerinin 2016 hesap dönemi faaliyet ve işlemlerinden dolayı ayrı ayrı ibra edilmeleri;
8. Yönetim Kurulu üye sayısının ve görev sürelerinin belirlenmesi ve Bağımsız Yönetim Kurulu üyeleri dahil Yönetim
Kurulu üyelerinin seçimi;
9. Yönetim Kurulu üyelerine 2017 yılı için ödenecek ücretin tespiti;
10.Yönetim Kurulu üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddelerinde yazılı iş ve işlemleri yapabilmeleri için
izin verilmesinin pay sahiplerinin onayına sunulması;
11.Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu gereği 2017 yılı hesap ve işlemlerinin denetimi için Yönetim
Kurulu’nun bağımsız denetim şirketi ile ilgili önerisinin görüşülerek karara bağlanması;
12.Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzenlemeleri çerçevesinde, Şirketin ve bağlı ortaklıklarının 2016 yılında üçüncü kişiler
lehine verdiği teminat, rehin, ipotek ve kefaletler ile bunlardan elde edilen gelir veya menfaatler hakkında ortaklara
bilgi verilmesi;
13.2016 yılında yapılan bağış ve yardımlar hakkında Genel Kurul’a bilgi verilmesi; 01.01.2017 - 31.12.2017 hesap
döneminde yapılacak bağışların üst sınırına ilişkin Yönetim Kurulu önerisinin görüşülerek karara bağlanması;
14.Kapanış.
120
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kâr Dağıtım Politikası
Şirket, Türk Ticaret Kanunu hükümleri, Sermaye Piyasası Düzenlemeleri, Vergi Düzenlemeleri ve diğer ilgili düzenlemeler
ile Esas Sözleşme’nin kâr dağıtımı ile ilgili maddesi çerçevesinde kâr dağıtımı yapmaktadır. Dağıtılacak kâr miktarı ve
dağıtım tarihi Yönetim Kurulu’nun teklifi doğrultusunda, Genel Kurul tarafından onaylanarak karara bağlanmaktadır.
Şirket, kâr dağıtım politikası olarak, dağıtılabilir kârının en az %25’ini nakit ve/veya bedelsiz pay olarak dağıtmayı
benimsemiştir. Bu politika, ulusal ve küresel ekonomik şartlara, Şirketin büyüme ve yatırım planlarına ve finansal
durumuna bağlı olarak her yıl Yönetim Kurulu tarafından gözden geçirilir. Politikada yapılan değişiklikler, değişiklikten
sonraki ilk Genel Kurul toplantısında pay sahiplerinin onayına sunulur ve Şirket internet sitesinde yayınlanır.
Kâr payı dağıtımına, en geç Genel Kurul toplantısının yapıldığı yılın sonuna kadar olmak kaydıyla, Genel Kurul’da belirlenen
tarihte başlanır. Şirket yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olarak kâr payı avansı dağıtmayı veya kâr payını eşit
veya farklı tutarlı taksitlerle ödemeyi değerlendirebilir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
121
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Yönetim Kurulu’nun 2016 Yılına İlişkin Kâr Dağıtım Kararı
Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Sayın Zeki Zorlu başkanlığında Şirket merkezinde toplanmış,
gündeminde bulunan konu müzakere edilerek aşağıdaki karar alınmıştır.
2016 yılı hesap döneminin; Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) II‑14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya
İlişkin Esaslar Tebliği” uyarınca Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) ve
SPK tarafından belirlenen formatlarla uyumlu olarak hazırlanan konsolide finansal tablolara göre 4.503 bin TL net dönem
zararı, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde düzenlenmiş mali tablolara göre ise 57.667
bin TL net dönem zararı ile sonuçlanması nedeniyle kâr dağıtımının yapılamayacağının 2016 yılı Olağan Genel Kurul
Toplantısı’nda pay sahiplerinin bilgisine sunulmasına oybirliği ile karar verilmiştir.
122
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Türk Ticaret Kanunu’nun 199. Maddesi Kapsamında
Hazırlanan Bağlı Şirket Raporu Sonuç Bölümü
2016 faaliyet yılı içerisinde; ilgili Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri çerçevesinde Şirketimiz Zorlu Holding AŞ şirketler
topluluğunun bağlı bir şirketidir. TTK Madde 199 gereğince Şirketimiz Yönetim Kurulu, hakim şirketle veya hakim şirkete
bağlı bir şirketle olan ilişkileri hakkında düzenlediği bağlılık raporunda aşağıdaki beyanı vermiştir:
“Şirketimizin, hakim şirket ve hakim şirkete bağlı şirketlerle 2016 yılında yapmış olduğu tüm işlemlerde tarafımızca bilinen
hal ve şartlara göre, hakim şirketin yönlendirmesiyle hakim şirketin ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı hukuki
işlemleri ve 2016 faaliyet yılında hakim şirketin ya da ona bağlı bir şirketin yararına alınan veya alınmasından kaçınılan,
tüm önlemler değerlendirilmiştir.
Bu değerlendirme sonucunda 2016 faaliyet yılına ilişkin olarak tüm işlemlerde, tarafımızca bilinen hal ve şartlara göre
Şirketimizce uygun bir karşı edim sağlandığını ve Şirketi zarara uğratabilecek, alınan ve alınmasından kaçınılan herhangi
bir önlem bulunmadığını beyan ederiz.”
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
123
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Bağımsız Yönetim Kurulu Üye Adaylarının
Bağımsızlık Beyanları
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ (“Şirket”) Yönetim Kurulu’nda mevzuat, Esas Sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun
II‑17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği”nde belirtilen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday
olduğumu, bu kapsamda;
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’de (ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin grup şirketlerinde) son on yıl içerisinde altı
yıldan fazla Yönetim Kurulu üyesi, ayrıca söz konusu şirketlerde son 5 yıl içerisinde icracı Yönetim Kurulu üyesi olarak
görev yapmamama ilaveten,
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü
elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip
olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli
görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının
veya imtiyazlı payların %5’inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin
kurulmadığını,
b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi
ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı
veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve
sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya Yönetim Kurulu üyesi olmadığımı,
c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim,
bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu,
ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve
kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı,
d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (G.V.K.)’na göre Türkiye’de yerleşik sayıldığımı,
e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı
koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki
itibara ve tecrübeye sahip olduğumu,
f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek
ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi,
g) Şirketin Yönetim Kurulu’nda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla Yönetim Kurulu üyeliği yapmadığımı,
ğ) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin
üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız Yönetim Kurulu üyesi olarak
görev almadığımı,
h) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu
beyan ederim.
Ali Akın Tarı
124
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Bağımsız Yönetim Kurulu Üye Adaylarının
Bağımsızlık Beyanları
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ (“Şirket”) Yönetim Kurulu’nda mevzuat, Esas Sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun
II‑17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği”nde belirtilen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday
olduğumu, bu kapsamda;
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’de (ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin grup şirketlerinde) son on yıl içerisinde altı
yıldan fazla Yönetim Kurulu üyesi, ayrıca söz konusu şirketlerde son 5 yıl içerisinde icracı Yönetim Kurulu üyesi olarak
görev yapmamama ilaveten,
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü
elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip
olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli
görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının
veya imtiyazlı payların %5’inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin
kurulmadığını,
b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi
ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı
veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve
sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya Yönetim Kurulu üyesi olmadığımı,
c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim,
bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu,
ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve
kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı,
d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (G.V.K.)’na göre Türkiye’de yerleşik sayıldığımı,
e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı
koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki
itibara ve tecrübeye sahip olduğumu,
f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek
ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi,
g) Şirketin Yönetim Kurulu’nda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla Yönetim Kurulu üyeliği yapmadığımı,
ğ) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin
üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız Yönetim Kurulu üyesi olarak
görev almadığımı,
h) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu
beyan ederim.
Hacı Ahmet Kılıçoğlu
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
125
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Sorumluluk Beyanı
FİNANSAL TABLO VE FAALİYET RAPORLARININ KABULÜNE İLİŞKİN YÖNETİM KURULU’NUN
KARAR TARİHİ: 07.03.2017
KARAR SAYISI: 2017/7
SERMAYE PİYASASI KURULU’NUN II‑14.1 SAYILI SERMAYE PİYASASINDA FİNANSAL RAPORLAMAYA İLİŞKİN
ESASLAR TEBLİĞİ’NİN 9. MADDESİ GEREĞİNCE HAZIRLANAN SORUMLULUK BEYANI
a) Şirketimizin, Sermaye Piyasası Kurulu’nun II‑14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar
Tebliği” hükümleri uyarınca ve Tebliğ’in 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları
Kurumu tarafından yayınlanan Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları çerçevesinde
hazırlanmış ve 07/03/2017 tarih ve 2017/7 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile onaylanan, 01.01.2016-31.12.2016 hesap
dönemine ait konsolide finansal tablolarının ve faaliyet raporunun tarafımızca incelendiğini,
b) Şirketteki görev ve sorumluluk alanında sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde, konsolide finansal tablo ve faaliyet
raporunun önemli konularda gerçeğe aykırı bir açıklama veya açıklamanın yapıldığı tarih itibariyle yanıltıcı olması
sonucunu doğurabilecek herhangi bir eksiklik içermediğini,
c) Şirketteki görev ve sorumluluk alanında sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde, Tebliğ uyarınca hazırlanmış finansal
tabloların konsolidasyon kapsamındakilerle birlikte, işletmenin aktifleri, pasifleri, finansal durumu ve kâr ve zararı ile ilgili
gerçeği dürüst bir biçimde yansıttığını ve faaliyet raporunun işin gelişimi ve performansını, işletmenin finansal durumunu,
karşı karşıya olunan önemli riskler ve belirsizliklerle birlikte dürüstçe yansıttığını beyan ederiz.
Saygılarımızla,
Ali Akın Tarı
Denetim Komitesi Başkanı
Elif Yener
Finansal Raporlamadan Sorumlu Yönetici
Hacı Ahmet Kılıçoğlu
Denetim Komitesi Üyesi
126
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
127
Raporlar ve Finansal Bilgiler
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu’na
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor
1. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır)
31 Aralık 2016 tarihli konsolide bilançosunu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kâr veya zarar
tablosu ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynaklar değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile
önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide finansal
tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
2. Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak hazırlanmasından,
gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen konsolide finansal
tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
3. Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir.
Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu
Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir
parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk
sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul
güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla
denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya
hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dahil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine
dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak
amacıyla, işletmenin konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü
değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz.
Bağımsız denetim, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, Grup
yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul
olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve
uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
128
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Görüş
4. Görüşümüze göre, konsolide finansal tablolar, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin ve bağlı ortaklıklarının
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını
ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde
sunmaktadır.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler
5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 398’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin
Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 7 Mart 2017 tarihinde Şirket’in Yönetim Kurulu’na
sunulmuştur.
6. TTK’nın 402. Maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, Şirket’in 1 Ocak - 31 Aralık 2016 hesap döneminde defter tutma
düzeninin, kanun ile şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli
bir hususa rastlanmamıştır.
7. TTK’nın 402. Maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen
açıklamaları yapmış ve istenen belgeleri vermiştir.
İstanbul, 7 Mart 2017
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
129
Raporlar ve Finansal Bilgiler
İÇİNDEKİLER
SAYFA
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
130
KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI 133
KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI
135
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI
136
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
138-221
DİPNOT 1
ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
138
DİPNOT 2
FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
145
DİPNOT 3
BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA
168
DİPNOT 4
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
169
DİPNOT 5
FİNANSAL BORÇLANMALAR
170
DİPNOT 6
TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR 174
DİPNOT 7
DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR 176
DİPNOT 8
DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER
177
DİPNOT 9
PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER
178
DİPNOT 10
SATIŞ AMAÇLI SINIFLANDIRILAN DURAN VARLIKLAR
178
DİPNOT 11
FİNANSAL YATIRIMLAR
179
DİPNOT 12
ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR
179
DİPNOT 13
MADDİ DURAN VARLIKLAR 181
DİPNOT 14
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
184
DİPNOT 15
KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 185
DİPNOT 16
TÜREV ARAÇLAR
188
DİPNOT 17
ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALARA İLİŞKİN UZUN VADELİ KARŞILIKLAR
189
DİPNOT 18
ÖZKAYNAKLAR
190
DİPNOT 19
VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
192
DİPNOT 20
HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ
196
DİPNOT 21
ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER
197
DİPNOT 22
ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER
197
DİPNOT 23
YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER
198
DİPNOT 24
FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ
199
DİPNOT 25
İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 200
DİPNOT 26
PAY BAŞINA KAYIP
205
DİPNOT 27
FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 205
DİPNOT 28
BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
221
130
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
31 ARALIK 2016, 31 ARALIK 2015 VE 31 ARALIK 2014 TARİHLERİ İTİBARIYLA
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2016
Yeniden
düzenlenmiş (*)
31 Aralık 2015
Yeniden
düzenlenmiş (*)
31 Aralık 2014
98.160
100
100
148.578
20.769
127.809
903.308
896.525
6.783
26.338
26.338
7.416
46.164
46.164
158.546
106.581
4.712
101.869
495.851
489.814
6.037
23.853
23.853
2.080
18.837
18.837
108.632
5.940
5.940
102.209
45.829
56.380
327.357
316.620
10.737
7.183
7.183
2.420
39.911
39.911
1.230.064
805.748
593.652
67.139
-
-
1.297.203
805.748
593.652
246
246
730.396
730.396
194.222
4.385.368
50.054
133.162
33.528
3.591.411
761
14.505
671
561.276
24.577
22.199
2.378
69.625
69.625
110.794
28.813
28.813
246
246
576.992
576.992
183.409
4.023.061
42.409
124.081
29.617
3.418.810
794
9.960
397.390
19.507
18.036
1.471
26.922
26.922
869
41.342
41.342
246
246
1.020.119
1.020.119
111.999
3.160.710
15.337
47.690
46.178
2.810.394
451
7.111
233.549
16.264
15.164
1.100
44.329
44.329
2.208
13.254
13.254
Toplam Duran Varlıklar
5.544.041
4.872.348
4.369.129
TOPLAM VARLIKLAR
6.841.244
5.678.096
4.962.781
Dipnot
referansları
VARLIKLAR
DÖNEN VARLIKLAR
Nakit ve Nakit Benzerleri
Finansal Yatırımlar
- Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Ticari Alacaklar
- İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar
Diğer Alacaklar
- İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar
Peşin Ödenmiş Giderler
- İlişkili Olmayan Taraflara Peşin Ödenmiş Giderler
Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar
Diğer Dönen Varlıklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Dönen Varlıklar
4
11
25
6
25
7
9
8
Ara Toplam
Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar
10
Toplam Dönen Varlıklar
DURAN VARLIKLAR
Finansal Yatırımlar
- Diğer Finansal Yatırımlar
Diğer Alacaklar
- İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar
Maddi Duran Varlıklar
- Arazi ve Arsalar
- Yeraltı ve Yerüstü Düzenlemeleri
- Binalar
- Tesis, Makina ve Cihazlar
- Taşıtlar
- Mobilya ve Demirbaşlar
- Özel Maliyetler
- Yapılmakta Olan Yatırımlar
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
- Diğer Haklar
- Lisanslar
Peşin Ödenmiş Giderler
- İlişkili Olmayan Taraflara Peşin Ödenmiş Giderler
Ertelenmiş Vergi Varlığı
Diğer Duran Varlıklar
- İlişkili Olmayan Taraflara İlişkin Diğer Duran Varlıklar
11
25
12
13
13
13
13
13
13
13
13
14
14
9
19
8
1 Ocak - 31 Aralık 2016 tarihli hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 7 Mart 2017 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında
onaylanmış olup söz konusu konsolide finansal tablolar Genel Kurul’da onaylanması sonucunda kesinleşecektir.
(*)
Bakınız Dipnot 2.6
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
131
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
31 ARALIK 2016, 31 ARALIK 2015 VE 31 ARALIK 2014 TARİHLERİ İTİBARIYLA
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2016
Yeniden
düzenlenmiş (*)
31 Aralık 2015
Yeniden
düzenlenmiş (*)
31 Aralık 2014
672.102
672.102
662.169
9.933
1.274.623
362.338
362.338
332.434
29.904
1.150.299
380.293
380.293
273.377
1.028
105.888
1.327.318
1.274.623
1.036.801
237.822
301.427
107.671
193.756
486
77.603
77.512
91
10.235
10.235
4.708
4.708
451
451
4.997
4.997
1.150.299
1.018.100
132.199
281.468
165.603
115.865
273
177.814
177.814
56.185
56.185
4.161
4.161
585
449
449
10.917
10.917
1.327.318
1.061.002
266.316
119.230
50.046
69.184
193
70.620
70.620
35.637
35.637
276
276
183
495
495
2.159
2.159
Toplam Kısa Vadeli Yükümlülükler
2.346.632
2.044.489
1.936.404
Uzun Vadeli Borçlanmalar
İlişkili Olmayan Taraflardan Uzun Vadeli Borçlanmalar
- Banka Kredileri
- İhraç Edilmiş Borçlanma Araçları
- Diğer Uzun Vadeli Borçlanmalar
Ticari Borçlar
- İlişkili Taraflara Ticari Borçlar
- İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar
Diğer Borçlar
- İlişkili Taraflara Diğer Borçlar
- İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar
Türev Araçlar
- Riskten Korunma Amaçlı Türev Araçlar
Uzun Vadeli Karşılıklar
- Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü
3.409.200
3.409.200
3.201.866
107.334
100.000
6.229
6.229
568.120
567.875
245
11.949
11.949
985
985
33.392
2.636.422
2.636.422
2.377.663
158.759
100.000
326
326
128.777
128.699
78
16.559
16.559
826
826
98.719
1.510.095
1.510.095
1.415.629
94.466
851.477
851.469
8
39.295
39.295
636
636
99.924
Toplam Uzun Vadeli Yükümlülükler
4.029.875
2.881.629
2.501.427
TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER
6.376.507
4.926.118
4.437.831
Dipnot
referansları
KAYNAKLAR
KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
Kısa Vadeli Borçlanmalar
İlişkili Olmayan Taraflardan Kısa Vadeli Borçlanmalar
- Banka Kredileri
- Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar
- Diğer Kısa Vadeli Borçlanmalar
Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları
İlişkili Olmayan Taraflardan Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli
Kısımları
- Banka Kredileri
- İhraç Edilmiş Borçlanma Araçları
Ticari Borçlar
- İlişkili Taraflara Ticari Borçlar
- İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar
Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar
Diğer Borçlar
- İlişkili Taraflara Diğer Borçlar
- İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar
Türev araçlar
- Riskten Korunma Amaçlı Türev Araçlar
Ertelenmiş Gelirler
- İlişkili Olmayan Taraflardan Ertelenmiş Gelirler
Dönem Kârı Vergi Yükümlülüğü
Kısa Vadeli Karşılıklar
- Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar
Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler
- İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler
(*)
5
5
5
5
5
25
6
25
7
16
8
5
5
5
25
6
25
7
16
17
19
Bakınız Dipnot 2.6
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
132
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
31 ARALIK 2016, 31 ARALIK 2015 VE 31 ARALIK 2014 TARİHLERİ İTİBARIYLA
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
referansları
31 Aralık 2016
Yeniden
düzenlenmiş (*)
31 Aralık 2015
Yeniden
düzenlenmiş (*)
31 Aralık 2014
ÖZKAYNAKLAR
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar
465.817
752.589
525.182
Ödenmiş Sermaye
18
750.000
750.000
500.000
Sermaye Düzeltme Farkları
18
102.575
102.575
102.575
Paylara İlişkin Primler (İskontolar)
18
273
273
67
Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş
Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler)
1.020.199
1.044.090
835.955
- Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazançları (Kayıpları)
1.020.199
1.044.090
835.955
Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları)
1.022.131
1.044.857
835.611
(1.932)
(767)
344
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları
(Kayıpları)
Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler (Giderler)
(320.430)
(2.456)
5.537
146.395
105.010
32.510
- Riskten Korunma Kazançları (Kayıpları)
(466.825)
(107.466)
(26.973)
Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları)
(466.825)
(107.466)
(26.973)
7.897
7.897
7.897
7.897
7.897
7.897
(1.090.663)
(886.383)
(702.609)
Net Dönem Kârı veya Zararı
(4.034)
(263.407)
(224.240)
Kontrol Gücü Olmayan Paylar
(1.080)
(611)
(232)
464.737
751.978
524.950
6.841.244
5.678.096
4.962.781
- Yabancı Para Çevrim Farkları
Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler
- Yasal Yedekler
18
Geçmiş Yıllar Kârları veya Zararları
TOPLAM ÖZKAYNAKLAR
TOPLAM KAYNAKLAR
(*)
Bakınız Dipnot 2.6
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
133
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 VE 2015 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT
KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
referansları
1 Ocak 31 Aralık 2016
Yeniden
düzenlenmiş (*)
1 Ocak 31 Aralık 2015
20
21
1.194.613
(925.993)
709.417
(546.876)
Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr
268.620
162.541
BRÜT KÂR
268.620
162.541
(45.386)
(9.154)
23.283
(10.056)
(42.066)
(4.935)
15.277
(3.372)
227.307
127.445
7.461
(157)
(884)
918
16.824
233.727
145.187
372.810
(705.437)
503.784
(929.070)
(98.900)
(280.099)
94.397
(75)
94.472
16.313
(1.738)
18.051
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM ZARARI
(4.503)
(263.786)
DÖNEM ZARARI
(4.503)
(263.786)
(469)
(4.034)
(379)
(263.407)
(0,00006)
(0,00487)
KÂR VEYA ZARAR KISMI
Hasılat
Satışların maliyeti (-)
Genel Yönetim Giderleri (-)
Pazarlama Giderleri (-)
Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler
Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-)
21
21
22
22
ESAS FAALİYET KÂRI
Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler
Yatırım Faaliyetlerinden Giderler
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kârlarından (Zararlarından) Paylar
23
23
12
FİNANSMAN GELİRİ (GİDERİ) ÖNCESİ FAALİYET KÂRI
Finansman Gelirleri
Finansman Giderleri (-)
24
24
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ ZARARI
Sürdürülen Faaliyetler Vergi (Gideri) Geliri
- Dönem Vergi Gideri
- Ertelenmiş Vergi Geliri
Dönem Zararının Dağılımı
Kontrol Gücü Olmayan Paylar
Ana Ortaklık Payları
Pay Başına Zarar
- Sürdürülen Faaliyetlerden Pay
Başına Zarar
(*)
19
19
26
Bakınız Dipnot 2.6
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
134
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 VE 2015 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT
KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
1 Ocak 31 Aralık 2016
Yeniden
düzenlenmiş (*)
1 Ocak 31 Aralık 2015
Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar
36.236
248.601
- Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları)
46.752
288.296
- Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları)
(1.456)
(1.389)
Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin
Vergiler
(9.060)
(38.306)
- Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları), Vergi Etkisi
(9.351)
(38.584)
Dipnot
referansları
DİĞER KAPSAMLI GELİR (GİDER) KISMI
- Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları, Vergi Etkisi)
Kâr veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılacaklar
- Yabancı Para Çevrim Farkları
Yabancı Para Çevrim Farklarından Kazançlar (Kayıplar)
- Nakit Akış Riskinden Korunmaya İlişkin Diğer Kapsamlı Gelir (Gider)
291
278
(317.974)
(7.993)
41.385
72.500
41.385
72.500
(449.199)
(100.616)
(449.199)
(100.616)
Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Vergiler
89.840
20.123
- Nakit Akış Riskinden Korunmaya İlişkin Diğer Kapsamlı Gelir, Vergi Etkisi
89.840
20.123
DİĞER KAPSAMLI (GİDER) GELİR
(281.738)
240.608
TOPLAM KAPSAMLI GİDER
(286.241)
(23.178)
Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları)
Toplam Kapsamlı Giderin Dağılımı
Kontrol Gücü Olmayan Paylar
Ana Ortaklık Payları
(*)
Bakınız Dipnot 2.6
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
(469)
(379)
(285.772)
(22.799)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
135
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 VE 2015 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT
KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Kâr veya zararda
Yeniden
Sınıflandırılmayacak
Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler
Maddi
duran
varlık
yeniden
Sermaye
Pay İhraç
Önceki Dönem
Ödenmiş Düzeltme
Primleri/ değerleme
1 Ocak - 31 Aralık 2015 Sermaye
Farkları (İskontoları)
artışları
Kâr veya zararda
Yeniden
Sınıflandırılacak
Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler
Tanımlanmış
Fayda
Planları
Yeniden
Ölçüm
Kazançları/
(Kayıpları)
Yabancı
Riskten
Kârdan
Para Korunma
Ayrılan
Çevrim Kazanç/ Kısıtlanmış
Farkları Kayıpları
Yedekler
Dönem Başı Bakiyeler
500.000
102.575
67
835.611
344
32.510
(26.973)
7.897
Transferler
Toplam Kapsamlı Gelir
(Gider)
- Dönem Kârı (Zararı)
- Diğer Kapsamlı Gelir
(Gider)
Sermaye Artırımı
-
-
-
(40.466)
-
-
-
-
-
-
-
249.712
-
(1.111)
-
72.500
-
(80.493)
-
250.000
-
206
249.712
-
(1.111)
-
72.500
-
Dönem Sonu Bakiyeler
750.000
102.575
Cari Dönem
1 Ocak - 31 Aralık 2016
Dönem Başı Bakiyeler
750.000
102.575
-
-
-
(60.127)
-
-
-
-
37.401
-
-
-
-
-
-
-
750.000
102.575
Transferler (**)
Toplam Kapsamlı Gelir
(Gider)
- Dönem Kârı (Zararı)
- Diğer Kapsamlı Gelir
(Gider)
Ortak Kontrole Tabi
Teşebbüs veya
İşletmeleri İçeren
Birleşmelerin Etkisi (*)
Dönem Sonu Bakiyeler
(*)
Geçmiş
Yıllar
Kâr/
Zararları
Net
Ana Kontrol
Dönem
Ortaklığa
Gücü
Kârı
Ait Olmayan
Zararı Özkaynaklar
Paylar Özkaynaklar
525.182
(232)
524.950
224.240
-
-
-
-
- (263.407)
- (263.407)
(22.799)
(263.407)
(379)
(379)
(23.178)
(263.786)
(80.493)
-
-
-
-
240.608
250.206
-
240.608
250.206
273 1.044.857
(767) 105.010 (107.466)
7.897
(886.383) (263.407)
752.589
(611)
751.978
273 1.044.857
(767) 105.010 (107.466)
7.897
(886.383) (263.407)
752.589
(611)
751.978
(183.774)
-
-
(203.280)
263.407
-
-
-
(1.165)
-
41.385 (359.359)
-
-
-
(4.034)
(4.034)
(285.772)
(4.034)
(469)
(469)
(286.241)
(4.503)
37.401
(1.165)
41.385 (359.359)
-
-
-
(281.738)
-
(281.738)
-
-
-
(1.000)
-
(1.000)
-
(1.000)
7.897 (1.090.663)
(4.034)
465.817
(1.080)
464.737
273 1.022.131
-
(702.609) (224.240)
-
-
(1.932) 146.395 (466.825)
Bakınız Dipnot 2.6.
(**)
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla, yeniden değerlenen varlıkların taşınan değerleri üzerinden hesaplanan amortisman ve itfa payları ile bu varlıkların elde
etme maliyetleri üzerinden hesaplanan amortisman ve itfa payları arasındaki fark 66.568 bin TL tutarında olup, ertelenmiş vergi etkisi netlendikten sonra
53.254 bin TL olarak yeniden değerleme değer artış fonundan geçmiş yıllar zararlarına transfer edilmiştir. Ayrıca 2016 yılı içerisinde satışı gerçekleşmiş
olan türbinlere ilişkin satış tarihi itibarıyla üzerinde bulunan yeniden değerleme fonu tutarı 6.873 bin TL olup, satış tarihinde yeniden değerleme değer artış
fonundan geçmiş yıllar zararlarına transfer edilmiştir.
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
136
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 VE 2015 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
referansları
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
(155.601)
1.167.884
(4.503)
(4.503)
(263.786)
(263.786)
219.093
704.875
199.164
161
159
2
383.894
(74.784)
458.420
395
(137)
(264.642)
(16.430)
144.717
151
197
(46)
364.844
(84.718)
449.686
445
(569)
230.943
(12.180)
(16.430)
884
884
(94.397)
(12.180)
(16.824)
(16.824)
(16.313)
(7.304)
(918)
(7.304)
17.763
(918)
10.455
İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler
(368.634)
729.369
Finansal Yatırımlardaki (Artış) Azalış
Ticari Alacaklardaki Artış ile İlgili Düzeltmeler
- İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklardaki (Artış) Azalış
- İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklardaki (Artış)
Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki (Artış) Azalış ile İlgili Düzeltmeler
- İlişkili Taraflardan Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki (Artış) Azalış
- İlişkili Olmayan Taraflardan Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki (Artış) Azalış
Ticari Borçlardaki Artış ile İlgili Düzeltmeler
- İlişkili Taraflara Ticari Borçlardaki (Azalış) Artış
- İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlardaki Artış
Faaliyetler ile İlgili Diğer Borçlardaki Artış ile İlgili Düzeltmeler
- İlişkili Olmayan Taraflara Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış
İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Diğer (Azalış) Artış ile İlgili Düzeltmeler
- Faaliyetlerle İlgili Diğer Varlıklardaki Artış
- Faaliyetlerle İlgili Diğer Yükümlülüklerdeki Artış
(100)
(29.178)
(16.057)
(13.121)
(279.204)
(278.458)
(746)
9.997
(58.258)
68.255
258
258
(70.407)
(65.246)
(5.161)
5.940
(4.316)
41.536
(45.852)
565.209
560.509
4.700
155.680
115.557
40.123
70
70
6.786
(5.937)
12.723
İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI
Dönem Kârı (Zararı)
- Sürdürülen Faaliyetlerden Dönem Kârı (Zararı)
Dönem Net Kârı (Zararı) Mutabakatı İle İlgili Düzeltmeler
Amortisman ve İtfa Gideri ile İlgili Düzeltmeler
Karşılıklar İle İlgili Düzeltmeler
- Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar (İptali) ile İlgili Düzeltmeler
- Diğer Karşılıklar (İptalleri) İle İlgili Düzeltmeler
Faiz (Gelirleri) ve Giderleri İle İlgili Düzeltmeler
- Faiz Gelirleri İle İlgili Düzeltmeler
- Faiz Giderleri İle İlgili Düzeltmeler
- Vadeli Alımlardan Kaynaklanan Ertelenmiş Finansman Gideri
- Vadeli Satışlardan Kaynaklanan Kazanılmamış Finansman Geliri
Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevrim Farkları İle İlgili Düzeltmeler
Gerçeğe Uygun Değer Kayıpları (Kazançları İle İlgili Düzeltmeler
- Türev Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değer Kayıpları (Kazançları) İle İlgili
Düzeltmeler
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Dağıtılmamış Kârları İle İlgili Düzeltmeler
- İştiraklerin Dağıtılmamış Kârları İle İlgili Düzeltmeler
Vergi (Geliri) Gideri İle İlgili Düzeltmeler
Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kayıplar (Kazançlar) İle İlgili
Düzeltmeler
- Maddi Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kayıplar (Kazançlar) İle
İlgili Düzeltmeler
Kâr (Zarar) Mutabakatı İle İlgili Diğer Düzeltmeler
13, 14
24
24
24
24
24
12
19
23
24
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
137
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 VE 2015 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
referansları
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
(154.044)
1.170.458
(1.482)
(75)
(1.421)
(1.153)
(508.475)
(652.510)
(1.000)
-
13
53.717
53.717
3.103
3.103
13
14
(561.192)
(554.747)
(6.445)
(655.613)
(650.356)
(5.257)
590.421
(443.970)
1.589.311
1.419.206
160.000
10.105
(912.840)
(776.313)
(106.345)
(30.182)
295.197
(340.769)
20.201
(60.679)
250.206
250.206
3.508.814
3.224.617
179.500
4.697
100.000
(3.202.769)
(2.873.403)
(249.879)
(79.015)
(472)
(704.941)
(266.387)
10.137
(39.030)
YABANCI PARA ÇEVRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN ÖNCE
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (AZALIŞ)
(73.655)
71.404
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (AZALIŞ)
(73.655)
71.404
153.958
80.303
82.554
153.958
Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar Kapsamında Yapılan Ödemeler
Vergi İadeleri (Ödemeleri)
17
19
YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI
Bağlı Ortaklıkların Kontrolünün Elde Edilmesine Yönelik
Alışlara İlişkin Nakit Çıkışları
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit
Girişleri
- Maddi Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Alımından Kaynaklanan Nakit
Çıkışları
- Maddi Duran Varlık Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları
- Maddi Olmayan Duran Varlık Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları
FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI
Pay ve Diğer Özkaynağa Dayalı Araçların İhracından Kaynaklanan Nakit Girişleri
- Pay İhracından Kaynaklanan Nakit Girişleri
Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri
- Kredilerden Nakit Girişleri
- İhraç Edilen Borçlanma Araçlarından Nakit Girişleri
- Faktoring İşlemlerinden Nakit Girişleri
- Diğer Finansal Borçlanmalardan Nakit Girişleri
Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları
- Kredi Geri Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları
- İhraç Edilmiş Borçlanma Araçları Geri Ödemelerinden Nakit Çıkışları
- Faktoring İşlemlerinden Nakit Çıkışları
- Diğer Finansal Borç Ödemelerinden Nakit Çıkışları
İlişkili Taraflardan Alınan Diğer Borçlardaki Artış
İlişkili Taraflardan Alınan Diğer Borçlardaki Azalış
Ödenen Faiz
Alınan Faiz
Diğer Nakit Girişleri (Çıkışları)
DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
4
4
Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.
138
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim Şirketi (“Zorlu Enerji” veya “Şirket”), bağlı ortaklıkları ve iştiraklerinin (hep birlikte
“Grup” olarak anılacaktır) ana faaliyet konusu, elektrik ve buhar üretimi ve satışı ile elektrik ticaretidir. Zorlu Enerji, 1993
yılında Zorlu Holding AŞ (“Zorlu Holding”) ve Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret AŞ (“Korteks”) tarafından kurulmuştur.
Şirket, Türkiye’de kayıtlı olup merkez adresi:
Bursa Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Caddesi, No: 13 Bursa, Türkiye’dir.
Zorlu Enerji, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlıdır ve hisseleri 2000 yılından beri Borsa İstanbul’da (“BİST”) işlem
görmektedir. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla, Şirket hisselerinin %32’si halka açıktır (31 Aralık 2015: %32).
1 Ocak - 31 Aralık 2016 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar Yönetim Kurulu tarafından 7 Mart 2017 tarihinde
onaylanmıştır.
Şirket’in bağlı ortaklıkları ve iştirakleri aşağıdaki gibidir:
Bağlı ortaklıklar
Temel faaliyet konusu
Ülke
Rotor Elektrik Üretim AŞ (“Rotor”)
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim AŞ (“Zorlu Hidroelektrik”)
Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi AŞ (“Zorlu Jeotermal”)
Zorlu Enerji Pakistan Ltd. (“Zorlu Enerji Pakistan”)
Zorlu Wind Pakistan (Private) Ltd. (“Zorlu Wind Pakistan”)
Zorlu Solar Pakistan (Private) Ltd. (“Zorlu Solar Pakistan”)
Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretimi AŞ (“Zorlu Rüzgar”)
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi AŞ (“Zorlu Doğal”)
Nemrut Jeotermal Elektrik Üretimi AŞ (“Nemrut”)
Zorlu Solar Enerji Tedarik ve Ticaret AŞ (“Zorlu Solar”)
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret AŞ (“Zorlu Elektrik”)
Zorlu Osmangazi Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ (“Zorlu Osmangazi”)
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik ticareti
Elektrik dağıtımı
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Pakistan
Pakistan
Pakistan
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
İştirakler
Temel faaliyet konusu
Ülke
Solad Energy Ltd.
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Electric Ltd.
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi
Elektrik ticareti
İsrail
İsrail
İsrail
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Grup bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 129’dur (31 Aralık 2015: 147).
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
139
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ (“Zorlu Enerji”):
Zorlu Enerji, 1993 yılında Zorlu Holding ve Korteks tarafından kurulmuştur. Şirket’in ana faaliyet konusu, elektrik ve
buhar üretimi ve satışı ve elektrik ticaretidir.
Zorlu Enerji’nin 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Bursa, Kırklareli (Lüleburgaz) ve Yalova’da faaliyette olan 3 doğal gaz
santrali bulunmakta olup, santrallerin toplam elektrik ve buhar üretim kapasiteleri sırasıyla 231,9 MW ve 219,5 ton/
saat’tir. Şirketin 50,3 MW kurulu güce sahip Doğal Gaz Yakıtlı Ankara OSB Santrali’nin üretim lisansı 30 Eylül 2014
tarihi itibarıyla, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi’nde bulunan 163,2 MW kurulu güçteki Doğal Gaz Yakıtlı Kombine Çevrim
Santrali’nin (Kayseri Santrali) üretim lisansı ise 1 Ekim 2015 tarihi itibarıyla sona erdirilmiştir. 25 Ocak 2017 tarihli özel
durum açıklamasına istinaden, Zorlu Enerji’nin Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan kombine çevrim doğal gaz
santralinin üretim lisansı, santralin ekonomik ömrünü doldurması ve doğal gaz maliyetlerinde yaşanan artışlar sonucu
tadil edilmiş olup, lisansa derç edilen kurulu güç 90 MWe’den 34,3 MWe’ye düşürülmüştür. Lüleburgaz santralinin
mevcut 189,5 ton/saat olan buhar üretim kapasitesini artırmak için santralde 2x40 ton/saat buhar üretim kapasitesine
sahip akışkan yataklı buhar kazanı tesisi kurulmaktadır. Projeye ilişkin inşaat ve mühendislik çalışmalarına Nisan 2016’da
başlanmış olup, tesisin 2017 yılının ikinci çeyreğinde devreye alınması hedeflenmektedir.
Zorlu Enerji’ye Şubat 2015’te Yozgat İl Özel İdaresi tarafından Yozgat İli, Şefaatli İlçesi’nde 3 ayrı bölgede arama yapmak
üzere 10 Şubat 2018 tarihine kadar geçerli olacak 3 adet “Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Arama Ruhsatı”
verilmiştir.
Zorlu Enerji, rüzgar enerjisine dayalı önlisans başvuruları kapsamında, beş bölgede yer alan altı projede toplamda
523,5 MW kapasite için 49 yıl süreyle üretim lisansı almak üzere 27 Nisan 2015 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu’na (“EPDK”) önlisans başvurusunda bulunmuştur. Söz konusu önlisans başvuruları ile ilgili ihale sürecinin
başlatılması beklenmektedir.
Zorlu Enerji’nin Kırklareli İli, Vize İlçesi’nde kurmayı planladığı 1.200 MW’lık doğal gaz kombine çevrim santral yatırımı için
EPDK’ya yaptığı önlisans başvurusu kabul edilmiş olup, önlisans şartı olarak projeye ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi
(“ÇED”) sürecinin iki yıl içerisinde tamamlanması gerekmektedir.
Zorlu Enerji, TEİAŞ’ın “Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin
Yarışma Paket 3” kapsamında 46 MW bağlantı kapasitesine sahip Konya 1 Bölgesi için 30 Ocak 2015 tarihinde açtığı
ihaleye katılmış olup, başvurduğu 18 MW kapasitenin tamamını alarak ihaleyi kazanmıştır. 5 Nisan 2016 tarihli özel
durum açıklamasına istinaden, EPDK, kazanılan ihale kapsamında Zorlu Enerji’ye Konya İli, Çumra İlçesinde kurmayı
planladığı Alibeyhöyüğü Güneş Enerji Santrali Projesi için 30 ay süreli önlisans vermiştir.
Zorlu Enerji, 21 Eylül 2016 tarihinde Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen jeotermal alanların
kiraya verilmesi ihalesine katılmış ve ihaleyi KDV hariç yıllık 3.000.000 TL sabit kira bedeline ek olarak ihale şartnamesinin
26/G maddesinde tanımlanan yıllık saha işletme cirosunun %19’u kadar yıllık saha kira bedeli ödemeyi kabul ve taahhüt
ederek kazanmıştır. İhale kapsamında, Denizli İli, Sarayköy İlçesi, Tekke mahallesi mevkii 32 (J-559/C) işletme ruhsat
numaralı 3470 hektar büyüklüğündeki Sarayköy jeotermal sahası, jeotermal kaynağa dayalı elektrik enerjisi üretilmek
üzere 2 Haziran 2041 tarihine kadar kiralanacaktır. Saha İşletme Cirosu, satışı yapılan KDV hariç net elektrik enerjisi
bedeli ile jeotermal akışkanın 3. şahıslara satış veya kiralanması yoluyla elde edilen KDV hariç net gelirlerin toplamıdır.
140
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Rotor Elektrik Üretim AŞ (“Rotor”):
Rotor, rüzgar enerjisi santralleri kurmak amacıyla 2007 yılında Zorlu Enerji bünyesinde kurulmuştur. Rotor, Osmaniye
ilinde 135 MW kapasiteli bir rüzgar santrali kurmak üzere 19 Aralık 2003 tarihinde EPDK’dan 30 yıl süreli üretim
lisansı almıştır. 2008 yılının Temmuz ayında inşaatına başlanmış olan Gökçedağ Rüzgar Enerji Santrali (“Rotor RES”),
15 Ekim 2010 tarihinden itibaren tam kapasiteyle üretime geçmiş olup, faaliyetlerine devam etmektedir.
2016 yılında Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’na (“YEKDEM”) dahil olan Gökçedağ Rüzgar
Santralinin 2017 takvim yılında da YEKDEM‘den faydalanabilmesi için EPDK’ya yapılan başvuru Kasım 2016’da kabul
edilmiştir. Bu kapsamda santral 2017 yılında da ürettiği tüm elektriği YEKDEM kapsamında, rüzgar enerjisine dayalı
üretim tesislerine verilen kaynak bazında destek fiyatı olan 7,3 ABD Doları cent/kWh’ten satmaktadır.
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi AŞ (“Zorlu Doğal”):
Zorlu Doğal, enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere proje geliştirmek, hidroelektrik ve jeotermal santraller başta
olmak üzere her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri için fizibilite çalışmaları
yaparak bu tesisleri kurmak ve üretilen enerjiyi satmak amacıyla 2008 yılında kurulmuştur.
Şirket, 5 Mart 2008 tarihinde gerçekleştirilen Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ (“ADÜAŞ”) özelleştirme ihalesi
sonucunda ADÜAŞ bünyesindeki 7 hidroelektrik, 1 jeotermal ve 1 motorin santralini devralarak 1 Eylül 2008 tarihinden
itibaren bu santralleri işletmeye başlamıştır. Zorlu Doğal’ın ekonomik gerekçelerle 15 MW’lık Van Engil Motorin Santralinin
üretim lisansının sonlandırılması için EPDK’ya yaptığı başvuru 5 Mart 2014 tarihinde Kurul tarafından onaylanmıştır.
Akabinde 10 Kasım 2015 tarihinde pazarlık usulü yapılan satış görüşmeleri neticesinde söz konusu santralin arazisi ile
birlikte satışı gerçekleştirilmiştir.
Zorlu Doğal, Tokat, Eskişehir, Kars, Rize, Erzurum, Erzincan ve Tunceli’de bulunan hidroelektrik santralleri ile Denizli’de
faaliyet gösteren Türkiye’nin ilk jeotermal enerji santralinin ve Türkiye’nin jeotermal enerji potansiyeli en yüksek sahasının
30 yıllık işletme hakkına sahiptir.
Zorlu Doğal tarafından Denizli’nin Sarayköy mevkiinde kurulan 80 MW kurulu güce sahip Kızıldere II Jeotermal Enerji
Santralinin (“Kızıldere II JES”) 60 MW’lık ilk fazı 31 Ağustos 2013 tarihi itibarıyla ticari elektrik satışına başlamış,
20 MW’lık ikinci ve son fazı ise 31 Ekim 2013 tarihinde devreye alınmış ve santral bu tarih itibarıyla tam kapasite
çalışmaya başlamıştır. Kızıldere II JES’in tam kapasite devreye girmesiyle birlikte Zorlu Doğal’ın 7 hidroelektrik ve 2
jeotermal santralindeki toplam kurulu gücü 207,6 MW’a ulaşmıştır.
Kızıldere II JES YEKDEM’den yararlanmakta olup santral, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında ürettiği tüm elektriği YEKDEM
kapsamında satmıştır. Santralin 2017 takvim yılında da YEKDEM’den faydalanabilmesi için EPDK’ya yapılan başvuru
Kasım 2016’da kabul edilmiştir. Bu kapsamda santral 2017 yılında da ürettiği tüm elektriği jeotermal enerjisine dayalı
üretim tesislerine verilen 10,5 ABD Doları cent/kWh’lik destek fiyatına ilave olarak yerli aksam kullanımdan dolayı verilen
0,7 ABD Doları cent/kWh’lik ek katkı payından da faydalanarak toplamda 11,2 ABD Doları cent/kWh’ten satmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
141
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Zorlu Doğal, Denizli ve Aydın il sınırlarında yer alan Karataş mevkiinde geliştirmekte olduğu Kızıldere III JES projesi
için EPDK’dan 2037 yıl sonuna kadar geçerli olacak üretim lisansı almıştır. Kızıldere III JES projesi, aynı sahada
geliştirilmesi planlanan Kızıldere VI JES projesi ile birleştirilmiş olup, toplamda 165 MW kurulu güce sahip olacak iki
üniteden oluşacaktır. Projenin toplam kurulu gücü değişmeyecek şekilde, Ünite I ve Ünite II’nin kurulu güçlerinin 95,2
ve 69,8 MW’dan 99,5 MW ve 65,5 MW’a tadil edilmesi için Zorlu Doğal’ın EPDK’ya yapmış olduğu başvuru kabul
edilmiştir. İlk ünitenin 2017 yıl sonunda, 2. ünitenin ise 2018 yılı içinde devreye alınması planlanmaktadır. Kızıldere VI
JES projesinin Kızıldere III JES projesi altında yürütülmesine karar verilmesi nedeniyle Kızıldere VI JES projesi için daha
önce EPDK’ya yapılan 60 MW’lık önlisans başvurusu geri çekilmiştir.
Zorlu Doğal ayrıca, Aydın ili, Buharkent ilçesi Karataş mevkiinde kurmayı planladığı 24,9 MW kurulu güce sahip olacak
Kızıldere IV Jeotermal Enerji Santrali projesi için 22 Haziran 2015 tarihinde EPDK’dan önlisans almıştır. 10 Kasım 2016
tarihli özel durum açıklamasına istinaden, projenin önlisansında yer alan kurulu gücün 24,9 MW’tan 60 MW’a tadil
edilmesi için EPDK’ya başvuru yapılmıştır.
21 Nisan 2015 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Zorlu Doğal’ın sahip olduğu Tercan Barajı ve Hidroelektrik
Santralinin (“HES”) mevcut üretim lisansında yer alan 15 MW’lık kurulu gücün, ilave 4. ünite ile birlikte
17,04 MWm/16,90 MWe olarak tadil edilmesi konusunda EPDK’ya yapılan başvuru, Kurul tarafından uygun
bulunmuştur. Kurulu gücün artırılmasına yönelik inşaat çalışmalarına henüz başlanmamış olup mühendislik çalışmaları
devam etmektedir.
Zorlu Doğal’ın Rize’nin İkizdere ilçesindeki 18,6 MW kurulu güce sahip İkizdere Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji
Santralinin kurulu gücünün yapılacak rehabilitasyon çalışmaları doğrultusunda 24,94 MW’a yükseltilmesi için Temmuz
2016’da başlatılan elektromekanik, hidromekanik ve saha inşaat çalışmaları devam etmektedir. İkizdere Regülatörü
ve HES’in elektrik üretimi, rehabilitasyon çalışmaları süresince durdurulmuş olup santralin Temmuz 2017’de yeniden
devreye alınması planlanmaktadır. Tünelde yapılan detaylı mühendislik çalışmaları sonucunda, İkizdere Regülatörü ve
HES’in lisansında yer alan kurulu gücün 27,10 MWm/26,05 MWe’dan 25,78 MWm/24,94 MWe’a tadil edilmesi için
EPDK’ya başvuru yapılmıştır.
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim AŞ (“Zorlu Hidroelektrik”):
Zorlu Hidroelektrik, hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim
tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 yılında kurulmuştur.
EPDK’nın 7 Haziran 2012 tarih ve 3870/3 sayılı kararı ile Zorlu Enerji’nin Denizli ilinde kurmayı planladığı
127,8 MWm/124 MWe kapasiteli Sami Soydam Sandalcık Barajı ve HES projesine ilişkin üretim lisansı, 4628 sayılı Elektrik
Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca, 7 Haziran 2012 tarihinden itibaren Zorlu Hidroelektrik’e devredilmiştir.
25 Ocak 2016 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Sami Soydam Sandalcık Barajı ve HES projesine ilişkin üretim
lisansı tadil edilerek lisansa derç edilen kurulu güç 127,8 MWm/124 MWe’den 130,801 MWm/125,866 MWe’ye
yükseltilmiştir.
142
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Zorlu Jeotermal Elektrik Üretimi AŞ (“Zorlu Jeotermal”):
Zorlu Jeotermal 30 Haziran 2008 tarihinde kurulmuş olup faaliyet konusu her türlü enerji, buhar ve ısı ihtiyacını
karşılamak üzere proje geliştirmek, fizibilite hazırlayarak her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi
üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmaktır.
Zorlu Jeotermal, 30 Temmuz 2009 tarihinde Zorlu Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayi ve Ticaret
AŞ’nin sahibi olduğu Alaşehir jeotermal ruhsatını devralmıştır.
Zorlu Jeotermal tarafından Manisa’nın Alaşehir ilçesinde kurulan ve Eylül 2015 ve Ocak 2016 olmak üzere iki fazda
devreye alınan 45 MW kurulu güce sahip Alaşehir I Jeotermal Enerji Santrali tam kapasite çalışmaktadır. Alaşehir I
JES YEKDEM’den yararlanmakta olup santral, 2016 yılında ürettiği tüm elektriği YEKDEM kapsamında satmıştır.
Alaşehir I JES’in 2017 takvim yılında da YEKDEM’den faydalanabilmesi için EPDK’ya yapılan başvuru Kasım 2016’da
kabul edilmiştir. Bu kapsamda santral 2017 yılında da ürettiği tüm elektriği YEKDEM kapsamında jeotermal enerjisine
dayalı üretim tesislerine verilen 10,5 ABD Doları cent/kWh’lik destek fiyatına ek olarak yerli aksam kullanımdan dolayı
verilen 0,7 ABD Doları cent/kWh’lik katkı payından da faydalanarak toplamda 11,2 ABD Doları cent/kWh fiyatından
satmaktadır.
Ayrıca yine aynı sahada gerçekleştirilmesi ve 24,9 MW kurulu güce sahip olması planlanan Alaşehir II Jeotermal Enerji
Santrali projesi için 8 Eylül 2014 tarihinde EPDK’dan önlisans alınmıştır. Proje için 19 Haziran 2015 tarihinde ÇED gerekli
değildir belgesi alınmış ve 2015 yılı içinde arama ve kuyu açma çalışmalarına başlanmıştır.
Alaşehir III Jeotermal Enerji Santrali projesi içinse 10 Aralık 2014 tarihinde EPDK’dan 30 MW’lık kurulu güç için önlisans
alınmış olup, 4 Kasım 2015 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, önlisansta yer alan kurulu gücün, yapılan kaynak
aramaları ve değerlendirmeleri neticesinde 50 MW olarak tadil edilmesi için EPDK’ya başvuruda bulunulmuştur.
4 Nisan 2016 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, başvuru kabul edilmiş olup, Kurul, Zorlu Jeotermal’e Alaşehir III
JES projesi için karar tarihinde yürürlüğe giren ve 30 ay süreyle geçerli olacak önlisans verilmesine karar vermiştir.
Zorlu Jeotermal, 27 Ekim 2016 tarihinde Kütahya İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen jeotermal kaynak arama sahasına
ait arama hakkının verilerek ruhsatlandırılması ihalesine katılmış ve ihaleyi 450.000 TL artı KDV bedel ödemeyi kabul ve
taahhüt ederek kazanmıştır. Zorlu Jeotermal, ihale kapsamında Kütahya İli, Simav İlçesi, Yeniköy mevkiinde yer alan 4950
hektar büyüklüğündeki Yeniköy jeotermal sahasında jeotermal kaynak araması yapmaya hak kazanmıştır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
143
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretimi AŞ (“Zorlu Rüzgar”):
Zorlu Rüzgar, rüzgar enerjisi santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim
tesislerini kurmak ve bu tesislerde üretilen elektrik enerjisinin satışını yapmak üzere 2009 yılında kurulmuştur.
Rotor, Osmaniye ilinin iki ayrı bölgesinde 50 MW ve 60 MW kurulu güce sahip olacak rüzgar enerjisine dayalı elektrik
üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde 5 Ağustos 2008 tarihinden itibaren 25 yıl süre ile elektrik üretmek için sahibi
olduğu üretim lisanslarını 16 Kasım 2009 tarih ve 2009/9 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile Zorlu Rüzgar’a devretmiştir.
Zorlu Rüzgar tarafından Osmaniye’de inşa edilen ve toplamda 80,3 MW kurulu güce sahip Sarıtepe (57 MW) ve Demirciler
(23,3 MW) Rüzgar Enerji Santralleri Haziran 2016’dan itibaren kısmen devreye alınmaya başlanmış ve 27 Ağustos 2016
tarihi itibarıyla tam kapasitede üretime başlamıştır.
Sarıtepe ve Demirciler RES’in 2017 takvim yılında YEKDEM’den faydalanabilmesi için EPDK’ya yapılan başvuru Kasım
2016’da kabul edilmiştir. Bu kapsamda santraller 2017 yılında ürettiği tüm elektriği YEKDEM kapsamında 7,3 ABD
Doları cent/kWh’lik destek fiyatına ek olarak yerli aksam kullanımdan dolayı verilen 1,28 ABD Doları cent/kWh’lik katkı
payından da faydalanarak toplamda 8,58 ABD Doları cent/kWh fiyatından satmaktadır.
Zorlu Enerji Pakistan Ltd. (“Zorlu Enerji Pakistan”):
Zorlu Enerji Pakistan 13 Eylül 2007 tarihinde, rüzgar enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu
tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere kurulmuştur. Zorlu Enerji Pakistan’ın Jhimpir bölgesinde inşa ettiği 56,4 MW
kurulu güce sahip rüzgar enerji santrali 26 Temmuz 2013 tarihi itibarıyla Pakistan Ulusal İletim ve Dağıtım Şirketi’ne
(“NTDC”) ticari elektrik satışına başlamıştır.
Nemrut Jeotermal Elektrik Üretimi AŞ (Nemrut):
Nemrut, Bitlis ve çevresindeki jeotermal kaynakların enerji üretiminde değerlendirilmesi amacıyla Zorlu Enerji’nin %75
ve Rarik-Turkison Enerji İnşaat Maden Proje Ltd. Şti’nin %25 oranında kurucu ortaklığında kurulmuş ve 2 Ağustos 2013
tarihinde İstanbul Ticaret Sicili’ne 878732 sicil numarası ile kayıt ve tescil edilmiştir.
Bitlis İl Özel İdaresi tarafından, Nemrut’a 23 Eylül 2013 tarihinde yürürlüğe girmek ve Bitlis ili, Tatvan ilçesinde geçerli
olmak üzere, 30 yıl süreli Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular İşletme Ruhsatı ve 3 Haziran 2014 tarihine kadar
geçerli Jeotermal ve Doğal Kaynaklar Arama Ruhsatı verilmiştir. Arama ruhsatının süre uzatımı için Bitlis İl Özel İdaresi’ne
başvurulmuş olup, süreç henüz neticelenmemiştir.
Zorlu Solar Enerji Tedarik ve Ticaret AŞ (“Zorlu Solar”):
Zorlu Solar, yurt içinde ve yurt dışında güneş enerjisinden elektrik üretmek, solar fotovoltaik (PV) panelleri kiralamak,
satmak, satın almak, ihraç etmek, bunları çatılara yerleştirmek ve buna ilişkin her türlü kurulum hizmeti ve danışmanlık
hizmeti vermek ve yurt içinde elektrik enerjisi ve/veya kapasite toptan alım ve satım faaliyetlerinde bulunmak amacıyla
kurulmuştur. Şirketin kuruluşuna ilişkin tescil işlemleri 28 Mart 2016 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır.
144
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret AŞ (“Zorlu Elektrik”):
Zorlu Elektrik elektrik enerjisinin yurt içinden ve serbest bölgelerden satın alınarak, yurt içinde toptan veya doğrudan
satışı ya da yurt dışı ülkelere ihraç edilmesi amacıyla 2000 yılında kurulmuştur. Toptan elektrik ticareti faaliyetlerinin Zorlu
Enerji bünyesinde konsolide edilmek suretiyle faaliyet bütünlüğünün sağlanması ve şeffaflığın artırılması amacıyla, Zorlu
Elektrik’in paylarının tamamı Zorlu Enerji tarafından satın alınmış olup, satın almaya ilişkin tescil işlemleri 7 Mart 2016
tarihi itibarıyla tamamlanmıştır.
Zorlu Elektrik’in temel faaliyetleri:
• Serbest tüketici kapsamındaki kişi ve kurumlara perakende elektrik satışı,
• EPİAŞ tarafından işletilen Organize Toptan Elektrik Piyasaları’nda elektrik alım-satımı,
• Tezgahüstü (“OTC”) ve Vadeli İşlem Piyasaları’nda (“VIOP”) toptan elektrik ticareti,
• Elektrik ihracat ve ithalatı ve
• Dengeden sorumlu grup yönetiminden oluşmaktadır.
Zorlu Wind Pakistan (Private) Ltd. (“Zorlu Wind Pakistan”):
5 Ocak 2015 tarihli özel durum açıklamasına istinaden Zorlu Enerji’nin %99,7 ortaklığında toplam 464 TL karşılığı 10.000
PKR sermayeye sahip ve ana faaliyet konusu rüzgar enerjisinden elektrik üretimi olan “Zorlu Wind Pakistan (Private)
Limited” unvanlı bir şirket kurulmuş olup, söz konusu şirketin kayıt ve tescil işlemleri tamamlanmıştır.
Zorlu Solar Pakistan (Private) Ltd. (“Zorlu Solar Pakistan”):
25 Kasım 2016 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Zorlu Enerji’nin %99,7 ortaklığında 10.000 PKR sermayeye
sahip ve ana faaliyet konusu elektrik üretimi olan “Zorlu Solar Pakistan (Private) Limited” unvanlı bir şirket kurulmuş olup,
söz konusu şirketin Pakistan’da kayıt ve tescil işlemleri tamamlanmıştır.
7 Aralık 2016 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Zorlu Solar Pakistan’ın Pakistan’ın Punjab eyaletinde geliştirmeyi
planladığı 100 MW’lık güneş enerji santrali projesi için yaptığı önlisans başvurusu Punjab Power Development Board
tarafından kabul edilmiştir. Bu, Pakistan Hükümeti tarafından 3 yıl sonra kabul edilen ilk yenilenebilir enerji önlisans
başvurusu olma özelliği taşımaktadır.
Zorlu Osmangazi Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ (“Zorlu Osmangazi”):
15 Kasım 2016 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Zorlu Enerji’nin %100 ortaklığında 50.000 TL sermaye sahip
ve ana faaliyet konusu elektrik enerjisinin dağıtımı olan “Zorlu Osmangazi Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ” unvanlı bir şirket
kurulmuş olup, söz konusu şirketin kayıt ve tescil işlemleri tamamlanmıştır. Zorlu Osmangazi, Osmangazi Elektrik Dağıtım
AŞ (“OEDAŞ”) ve Osmangazi Elektrik Perakende Satış AŞ’nin (“OEPSAŞ”) paylarının tamamını 360.000.000 ABD Doları
bedelle 2 Şubat 2017 tarihi itibarıyla satın almıştır.
OEDAŞ, Eskişehir, Afyon, Bilecik, Kütahya ve Uşak il sınırları dahilinde elektrik enerjisinin dağıtım faaliyetini yürütmektedir.
OEPSAŞ ise ilgili dağıtım bölgesindeki görevli tedarik şirketidir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
145
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı)
Dorad Energy Ltd. (“Dorad”):
Zorlu Enerji, İsrail’in Ashkelon kentinde 840 MW kapasiteli kombine çevrim doğal gaz santrali yatırımını gerçekleştirmek
üzere 2003 yılında Dorad’a %25 oranında ortak olmuştur. Dorad’ın Ashkelon, İsrail’de inşa ettiği 840 MW’lık Dorad
kombine çevrim doğal gaz santrali 19 Mayıs 2014 tarihi itibarıyla ticari faaliyete geçmiştir.
Ezotech Electric Ltd. (“Ezotech”):
Zorlu Enerji’nin %42,15 oranında ortağı olduğu Ezotech, İsrail’de Ashdod Energy Ltd. (“Ashdod”) ve Ramat Negev
Energy Ltd. (“Ramat”) şirketlerinin %100’ünü elinde bulundurmak ve iştiraklerin faaliyet planına göre elektrik ticaretinde
bulunmak amacıyla kurulmuştur. Ezotech’in diğer ortağı, %57,85 hisse oranıyla İsrail’de enerji santrali projeleri geliştiren
ve yatırımı yapan Edeltech Ltd. Şirketi’dir. Ezotech tarafından yürütülen iki doğal gaz kojenerasyon santrali projesinden
Ashdod santrali 20 Aralık 2015 tarihinde, Ramat Regev santrali ise 31 Aralık 2015 tarihinde devreye alınmıştır. Santrallerin
devreye alınmasıyla piyasa düzenleyicisi “Israel Electric Corporation” tarafından yapılan performans testlerinde daha
yüksek üretim değerlerine ulaşılması neticesinde 2016 yılında santrallerin üretim lisansları tadil edilerek Ashdod
santralinin kurulu gücü 55 MW’tan 64,54 MW’a, Ramat Negev santralinin kurulu gücü ise 120 MW’tan 126,4 MW’a
yükseltilmiştir.
Solad Energy Ltd. (“Solad”):
Zorlu Enerji’nin %42,15 oranında ortak olduğu Solad Energy Ltd., İsrail’de Ashdod ve Ashkelon’da faaliyet gösteren
soya yağı üretim tesisleri ile yakın çevresinde faaliyet gösteren sanayi tesislerine enerji sağlamak amacıyla 2006 yılında
yaklaşık 77 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar kapasitesine sahip olacak ve doğal gaz ile çalışacak kojenerasyon santral
yatırımını gerçekleştirmek üzere kurulmuştur.
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
2.1 Uygulanan Finansal Raporlama Standartları
İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine uygun
olarak hazırlanmış olup Tebliğ’in 5. maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
(“KGK”) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları/ Türkiye Finansal Raporlama Standartları
(“TMS/ TFRS”) esas alınmıştır. TMS’ler, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile
bunlara ilişkin ek ve yorumları içermektedir.
Şirket ve Türkiye’de kayıtlı olan bağlı ortaklıkları, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının
hazırlanmasında, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı tarafından
çıkarılan Tekdüzen Hesap Planını esas almaktadır. Konsolide finansal tablolar, makul değerleri ile gösterilen maddi duran
varlık grubundan arsalar, yer altı ve yer üstü düzenleri, binalar, makine ve teçhizat ile yine, gerçeğe uygun değerleri ile
gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır.
Grup’un yurtdışında kayıtlı olan ve konsolide edilen bağlı ortaklıkları ise finansal tablolarını bulundukları ülkelerin standart,
kanun ve düzenlemelerine göre hazırlamakta olup finansal tabloları TMS/TFRS’ye uygun olarak gerekli düzeltme ve
sınıflandırmalar yansıtılarak yeniden düzenlenmiştir. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış
kanuni kayıtlara TMS/TFRS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak
düzenlenmiştir.
146
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.2 Konsolidasyon Esasları
a) Konsolide finansal tablolar, aşağıda (b)’den (c)’ye kadar olan paragraflarda yer alan hususlar kapsamında, ana şirket olan
Zorlu Enerji ile bağlı ortaklıklarının hesaplarını içermektedir. Konsolidasyon kapsamı içinde yer alan şirketlerin finansal
tabloları, konsolide finansal tabloların tarihi itibarıyla ve yeknesak muhasebe ilke ve uygulamaları gözetilerek gerekli
düzeltme ve sınıflandırmalar yapılarak TMS / TFRS’ye uygun olarak hazırlanmıştır. Bağlı ortaklıkların faaliyet sonuçları,
satın alma veya elden çıkarma işlemlerine uygun olarak söz konusu işlemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmiş veya
hariç bırakılmışlardır.
b) Bağlı ortaklıklar, Zorlu Enerji’nin doğrudan ve / veya dolaylı olarak kendisine ait olan hisseler neticesinde şirketlerdeki
hisselerle ilgili oy kullanma hakkının %50’den fazlasını kullanma yetkisi kanalıyla mali ve işletme politikalarını Zorlu
Enerji’nin menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip olduğu şirketleri ifade eder.
Aşağıda yer alan tabloda 31 Aralık 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibarıyla bağlı ortaklıklar ve bağlı ortaklıklardaki
ortaklık oranları gösterilmektedir. Etkinlik oranları, ortaklık oranları ile aynıdır ve bağlı ortaklıklara ait finansal tablolar,
tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmektedir.
Bağlı ortaklık
Rotor
Zorlu Hidroelektrik
Zorlu Jeotermal
Zorlu Enerji Pakistan
Zorlu Wind Pakistan
Zorlu Rüzgar
Zorlu Doğal
Nemrut
Zorlu Solar (*)
Zorlu Elektrik (**)
Zorlu Solar Pakistan (*)
Zorlu Osmangazi (*)
(*)
(**)
Zorlu Enerji ve bağlı ortaklıklarının doğrudan veya
dolaylı olarak sahip olduğu sermaye payı (%)
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
100,00
100,00
100,00
100,00
99,70
100,00
100,00
75,00
100,00
100,00
99,70
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
99,70
100,00
100,00
75,00
-
Dipnot 1
Dipnot 1, 2.6
Bağlı ortaklıklar, faaliyetleri üzerindeki kontrolün Grup’a transfer olduğu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınır
ve kontrolün ortadan kalktığı tarihte de konsolidasyon kapsamından çıkartılır. Gerekli görüldüğünde, bağlı ortaklıklar için
uygulanan muhasebe politikaları Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanması amacıyla
değiştirilir.
Şirket’in bağlı ortaklıkları üzerinde sahip olduğu payların kayıtlı değeri, ilgili özkaynaklardan mahsup edilmektedir. Şirket
ile bağlı ortaklıkları arasındaki işlemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsamında karşılıklı olarak silinmiştir. Şirket’in ve bağlı
ortaklıklarının, bağlı ortaklıklarda sahip olduğu hisselere ait temettüler, sırasıyla, ilgili dönem gelirinden ve özkaynaklardan
çıkarılmıştır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
147
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.2. Konsolidasyon Esasları (Devamı)
c) Grup’un, önemli etkilere sahip olduğu ancak kontrolünün olmadığı iştirakleri üzerindeki oy hakları, genellikle %20 ile
%50 aralığında olmaktadır. İştiraklerdeki yatırımlar, özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilmektedir.
Aşağıda yer alan tabloda 31 Aralık 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibarıyla iştirakler ve iştiraklerdeki etkin ortaklık
oranları gösterilmektedir.
İştirakler
Solad Energy Ltd.
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Electric Ltd.
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
%42,15
%25,00
%42,15
%42,15
%25,00
%42,15
d) Bağlı ortaklıkların net varlıkları ve faaliyet sonuçlarında ana ortaklık dışı paya sahip hissedarların payları, konsolide
bilanço ve kapsamlı gelir tablosunda “kontrol dışı paylar” olarak gösterilmektedir.
2.3 Türkiye Finansal Raporlama Standartları’ndaki değişiklikler
a. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla yürürlükte olan yeni standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve
yorumlar:
• TFRS 14, “Düzenlemeye dayalı erteleme hesapları”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık
raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, ilk defa TFRS uygulayacak şirketlerin, düzenlemeye dayalı
erteleme hesap bakiyelerini önceki genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre finansal tablolarına yansıtmaya
devam etmesine izin vermektedir. Ancak daha önce TFRS uygulamış ve ilgili tutarı muhasebeleştirmeyecek diğer
şirketlerle karşılaştırılabilirliği sağlamak adına, tarife düzenlemesinin etkisinin diğer kalemlerden ayrı olarak sunulması
istenmektedir.
• 2014 Dönemi yıllık iyileştirmeler; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. İyileştirmeler 4 standartta değişiklik getirmiştir:
- TFRS 5, “Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler”, satış yöntemlerine ilişkin değişiklik
- TFRS 7, “Finansal araçlar: Açıklamalar”, TFRS 1’e bağlı olarak yapılan, hizmet sözleşmelerine ilişkin değişiklik
- TMS 19, “Çalışanlara sağlanan faydalar” iskonto oranlarına ilişkin değişiklik
- TMS 34, “Ara dönem finansal raporlama” bilgilerin açıklanmasına ilişkin değişiklik.
• TFRS 11, “Müşterek anlaşmalar”daki değişiklik; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Müşterek faaliyetlerde pay edinimi ile ilgilidir. Standarttaki değişiklik ile işletme tanımına
giren bir müşterek faaliyette pay satın ediniminde bu payın nasıl muhasebeleşeceği konusunda açıklık getirilmiştir.
• TMS 16, “Maddi duran varlıklar”, ve TMS 41 “Tarımsal faaliyetler”, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra
başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerlidir. Bu değişiklik üzüm asması, kauçuk ağacı, palmiye ağacı
gibi bitkilerin finansal raporlamasını değiştirmektedir. Taşıyıcı bitkilerin, maddi duran varlıkların üretim sürecinde
kullanılmasına benzemesi sebebiyle, maddi duran varlıklarla aynı şekilde muhasebeleştirilmesine karar verilmiştir.
Buna bağlı olarak bu değişiklik ile bu bitkiler TMS 41’in kapsamından çıkararak TMS 16’nın kapsamına alınmıştır.
Taşıyıcı bitkiler üzerinde büyüyen ürünler ise TMS 41 kapsamındadır.
148
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.3 Türkiye Finansal Raporlama Standartları’ndaki değişiklikler (Devamı)
a. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla yürürlükte olan yeni standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve
yorumlar (Devamı):
• TMS 16 ve TMS 38’deki değişiklik: “Maddi duran varlıklar” ve “Maddi olmayan duran varlıklar”, 1 Ocak 2016 tarihinde
veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikle bir varlığın kullanımını içeren
bir faaliyetten elde edilen hasılatın, genellikle varlığın ekonomik yararlarının tüketimi dışındaki etkenleri yansıttığından,
hasılat esaslı amortisman ve itfa yöntemi kullanımının uygun olmadığına dair açıklık getirilmiştir.
• TMS 27, “Bireysel finansal tablolar”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. Bu değişiklik, işletmelere bireysel mali tablolarında, bağlı ortaklık, iştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarını
muhasebeleştirirken özkaynak yönetimini kullanmalarına izin vermektedir.
• TFRS 10, “Konsolide finansal tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar”; 1 Ocak 2016
tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler yatırım işletmeleri
ve onların bağlı ortaklıkları için konsolidasyon muafiyeti uygulamasına açıklık getirir.
• TMS 1, “Finansal tabloların sunuluşu”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. TMSK’nın ‘açıklama girişimi’ projesinin bir parçası olarak, bu değişiklikler ile finansal raporların
sunum ve açıklamalarını iyileştirmek amaçlanmıştır.
b. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla yayınlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar ve değişiklikler:
• TMS 7, “Nakit akış tabloları”ndaki değişiklikler; 1 Ocak 2017 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler finansal tablo okuyucularının finansman faaliyetlerinden kaynaklanan
yükümlülük değişikliklerini değerlendirebilmelerine imkan veren ek açıklamalar getirmiştir. Değişiklikler TMSK’nın
‘açıklama girişimi’ projesinin bir parçası olarak finansal tablo açıklamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair çıkarılmıştır.
• TMS 12, “Gelir vergileri”ndeki değişiklikler; 1 Ocak 2017 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Değişiklik bir varlığın gerçeğe uygun değerinden ölçülmesi ve gerçeğe uygun değerinin vergi
matrahının altında kalması durumunda ertelenmiş verginin muhasebeleştirilmesi ile ilgili netleştirme yapmaktadır.
Ayrıca ertelenmiş vergi varlıklarının muhasebeleştirilmesi ile ilgili diğer bazı yönleri de açıklığa kavuşturmaktadır.
• TFRS 2, “Hisse bazlı ödemeler”deki değişiklikler; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Değişiklik nakde dayalı hisse bazlı ödemelerin ölçüm esaslarını ve bir ödüllendirmeyi nakde
dayalıdan özkaynağa dayalıya çeviren değişikliklerin nasıl muhasebeleştirileceğini açıklamaktadır. Bu değişiklik aynı
zamanda bir işverenin çalışanının hisse bazlı ödemesine ilişkin bir miktarı kesintiyle ayırarak bunu vergi dairesine
ödemekle yükümlü olduğu durumlarda, TFRS 2’nin esaslarına bir istisna getirerek, bu tarz bir ödülün sanki tamamen
özkaynağa dayalıymışçasına işlem görmesini gerektirmektedir.
• TFRS 9, “Finansal araçlar”; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. Bu standart TMS 39’un yerini almaktadır. Finansal varlıklar ve yükümlülüklerin sınıflandırması ve ölçülmesi
ile ilgili zorunlulukları ve aynı zamanda şuanda kullanılmakta olan, gerçekleşen değer düşüklüğü zararı modelinin yerini
alacak olan beklenen kredi riski modelini de içermektedir.
• TFRS 15, “Müşterilerle yapılan sözleşmelerinden doğan hasılat”; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra
başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Amerika’da Kabul Görmüş Muhasebe Standartları ile yapılan uyum
çalışması sonucu ortaya çıkan yeni standart hasılatın finansal raporlamasını ve finansal tabloların toplam gelirlerinin
dünya çapında karşılaştırılabilir olmasını sağlamayı amaçlamıştır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
149
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.3 Türkiye Finansal Raporlama Standartları’ndaki değişiklikler (Devamı)
b. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla yayınlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar ve değişiklikler (Devamı):
• TFRS 15, “Müşterilerle yapılan sözleşmelerinden doğan hasılat”taki değişiklikler; Bu değişikliklerle edim yükümlülüklerini
belirleyen uygulama rehberliğine, fikri mülkiyet lisanslarının muhasebesine ve işletmenin asil midir yoksa aracı mıdır
değerlendirmesine (net hasılat sunumuna karşın brüt hasılat sunumu) ilişkin açıklamaları içermektedir. Uygulama
rehberliğindeki bu alanların her biri için yeni ve değiştirilmiş açıklayıcı örnekler eklenmiştir. TMSK, aynı zamanda yeni
hasılat standardına geçiş ile ilgili ek pratik tedbirler getirmiştir.
• TFRS 16, “Kiralama işlemleri”; 1 Ocak 2019 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir, TFRS 15 ‘Müşteri sözleşmelerinden hasılat’ standardının uygulanması durumunda erken uygulamaya izin
verilmektedir. Yeni standart hemen hemen tüm kiralama sözleşmeleri için kiralayanların gelecekteki kira ödemelerini
yansıtan bir kiralama yükümlülüğü ve karşılığında da bir ‘varlık kullanım hakkı’ muhasebeleştirmesini gerektirmektedir.
TMSK bu gerekliliğe ek olarak seçimlik bir istisna hakkı da getirmiştir, bu istisna sadece kiralayan taraflar için kısa
vadeli kiralama işlemleri ve düşük değerli varlık kiralamaları için geçerlidir. Kiraya verenler için muhasebe neredeyse
aynı kalmaktadır. Ancak, TMSK’nın kiralama işlemlerinin tanımını değiştirmesinden ötürü (sözleşmelerdeki
içeriklerin birleştirilmesi ya da ayrıştırılmasındaki rehberliği değiştirdiği gibi) kiraya verenler de bu yeni standarttan
etkileneceklerdir. En azından yeni muhasebe modelinin kiraya verenler ve kiralayanlar arasında pazarlıklara neden
olacağı beklenmektedir. TFRS 16’ya göre, bir sözleşme bir süreliğine bir tutar karşılığında belirlenmiş bir varlığın
kullanımını kontrol etme hakkını içeriyorsa o sözleşme bir kiralama sözleşmesidir ya da kiralama işlemi içermektedir.
• TFRS 4, ‘Sigorta Sözleşmeleri’ndeki değişiklikler; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. TFRS 4’de yapılan değişiklik sigorta şirketleri için ‘örtülü yaklaşım (overlay approach)’ ve
‘erteleme yaklaşımı (deferral approach)’ olarak iki farklı yaklaşım sunmaktadır. Buna göre:
- Sigorta sözleşmeleri tanzim eden tüm şirketlere yeni sigorta sözleşmeleri standardı yayımlanmadan önce TFRS 9
uygulandığında çıkabilecek dalgalanmayı kâr veya zarardan ziyade diğer kapsamlı gelirlerde muhasebeleştirme hakkı
sağlayacaktır ve
- Faaliyetleri ağırlıklı olarak sigorta ile bağlantılı olan şirketlere isteğe bağlı olarak 2021 yılına kadar geçici TFRS 9’u
uygulama muafiyeti getirecektir. TFRS 9 uygulamayı erteleyen işletmeler halihazırda var olan IAS 39 ‘Finansal Araçlar’
standardını uygulamaya devam edeceklerdir.
• TMS 40, ‘Yatırım amaçlı gayrimenkuller’ standardındaki değişiklikler; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra
başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin sınıflandırılmasına ilişkin yapılan bu
değişiklikler, kullanım amacında değişiklik olması durumunda yatırım amaçlı gayrimenkullere ya da gayrimenkullerden
yapılan sınıflandırmalarla ilgili netleştirme yapmaktadır. Bir gayrimenkulün kullanımının değişmesi durumunda
bu gayrimenkulün ‘yatırım amaçlı gayrimenkul’ tanımlarına uyup uymadığının değerlendirilmesinin yapılması
gerekmektedir. Bu değişim kanıtlarla desteklenmelidir.
• 2014-2016 Dönemi yıllık iyileştirmeler; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler 3 standardı etkilemektedir:
- TFRS 1, ‘Türkiye finansal raporlama standartlarının ilk uygulaması’, TFRS 7, TMS 19, ve TFRS 10 standartlarının ilk kez
uygulama aşamasında kısa dönemli istisnalarının 1 Ocak 2018’den itibaren geçerli olarak kaldırılmıştır.
150
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.3 Türkiye Finansal Raporlama Standartları’ndaki değişiklikler (Devamı)
b. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla yayınlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar ve değişiklikler (Devamı):
- TFRS 12 ‘Diğer işletmelerdeki paylara ilişkin açıklamalar’, standardın kapsamına ilişkin bir netleştirme yapılmıştır.
1 Ocak 2017 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geriye dönük olarak
uygulanacaktır.
- TMS 28 ‘İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar’, 1 Ocak 2018’den itibaren geçerli olarak bir iştirak ya da iş
ortaklığının gerçeğe uygun değerden ölçülmesine ilişkin değişiklik.
• TFRS Yorum 22, ‘Yabancı para cinsinden yapılan işlemler ve avanslar ödemeleri’, 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten
sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu yorum yabancı para cinsinden yapılan işlemler ya da bu
tür işlemlerin bir parçası olarak yapılan ödemelerin yabancı bir para cinsinden yapılması ya da fiyatlanması konusunu
ele almaktadır. Bu yorum tek bir ödemenin yapılması/alınması durumunda ve birden fazla ödemenin yapıldığı/alındığı
durumlara rehberlik etmektedir. Bu rehberliğin amacı uygulamadaki çeşitliliği azaltmaktadır.
Grup yukarıda yer alan değişikliklerin operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip geçerlilik tarihinden itibaren
uygulayacaktır. Yukarıdaki standart ve yorumların, gelecek dönemlerde Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde
önemli bir etki yaratmayacağı beklenmektedir.
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti
a) Hasılatın Muhasebeleştirilmesi
Satışlar, elektrik teslimatının gerçekleşmesi durumunda aldığı veya alacağı tutarın gerçeğe uygun değeridir. Satışlar,
tahakkuk esasına göre, faturalanan tutarlar üzerinden kaydedilir. Net satışlar, faturalanmış elektrik teslimatının, satış
komisyonları ve satış vergileri düşüldükten sonraki tutarları üzerinden gösterilir.
Faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle vadesine kalan süre içinde tahakkuk esasına göre kayıtlara yansıtılır.
b) Ticari Alacaklar ve Değer Düşüklüğü
Doğrudan bir borçluya hizmet tedariki (elektrik tedariki) ile oluşan Şirket kaynaklı ticari alacaklar, iskonto edilmiş maliyeti
üzerinden değerlendirilmiştir. Belirtilmiş bir faiz oranı bulunmayan kısa vadeli ticari alacaklar, faiz tahakkuk etkisinin
önemsiz olması durumunda fatura tutarından değerlendirilmiştir.
Şüpheli alacak karşılığı, ancak bütün alacağın tahsil edilemeyeceği doğrultusunda objektif kanıt olduğunda ayrılmaktadır.
Ayrılan karşılık, ticari alacağın ilk kayıt tutarı ile alınan garanti ve teminatlar da dahil olmak üzere ileride tahsil edilebilecek
nakit akımlarının bugünkü değerini ifade eden, tahsil edilebilecek tutarı arasındaki farktır. Şüpheli alacak tutarına karşılık
ayrılmasını takiben, şüpheli alacak tutarının tamamının veya bir kısmının tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilen tutar
ayrılan şüpheli alacak karşılığından düşülerek diğer gelirlere kaydedilir.
c) Nakit ve Nakit Benzerleri
Nakit ve nakit benzerleri, eldeki nakit, vadesiz mevduat ve vadeleri üç ay veya üç aydan daha az olan nakde kolayca
çevrilebilen ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır
(Dipnot 4).
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
151
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
d) İlişkili Taraflar
Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında taraf Grup ile ilişkili sayılır:
a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:
i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana
ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere),
ii) Grup üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması, veya
iii) Grup üzerinde ortak kontrole sahip olması,
b) Tarafın, Grup’un bir iştiraki olması,
c) Tarafın, Grup’un ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması,
d) Tarafın, Grup’un veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması,
e) Tarafın, (a) ya da (d)’de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması,
f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)’de bahsedilen herhangi bir
bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması, veya,
g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan
fayda planları olması gerekir.
İlişkili taraflarla yapılan işlem, ilişkili taraflar arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı
olup olmadığına bakılmaksızın transferidir. Grup, ilişkili taraflarıyla olağan faaliyetleri çerçevesinde iş ilişkisine girmektedir
(Dipnot 25).
e) Fonksiyonel ve Raporlama Para Birimi
Konsolide finansal tablolar ana şirketin işlevsel ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. Konsolide
finansal tablolar, makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak
hazırlanmıştır. Şirket ve Türkiye’de kayıtlı olan bağlı ortaklıkları muhasebe kayıtlarını ve finansal tablolarını TL cinsinden
Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılmış tekdüzen muhasebe planına uygun olarak
hazırlamaktadır.
Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların muhasebe kayıtları ve yasal finansal tabloları faaliyette bulundukları ülkenin
para birimleri cinsinden, o ülkedeki kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmış olup TFRS uyarınca doğru
sunum yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzeltilmiştir. Yabancı ülkelerde yerleşik
bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama döviz kuru kullanılarak Türk
Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı
para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir.
152
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
f) Maddi Duran Varlıklar
Grup, TMS 16 “Maddi Duran Varlıklar” standardına uygun olarak arazi ve arsalar, yer altı ve yer üstü düzenleri, binalar,
makine, tesis ve cihazlar için 20 Nisan 2015, 29 Ocak 2016 ve 16 Ocak 2017 tarihlerinde Avrupa Gayrimenkul Değerleme
ve Danışmanlık AŞ ve 3 Ağustos 2015 tarihinde A A Baig & Co. Chartered Accountants tarafından yapılan değerleme
çalışmalarında tespit edilen makul değerleri baz alarak “Yeniden değerleme modelini” benimsemiştir. Motorlu taşıtlar
önceki yıllarla tutarlı olarak elde etme maliyetleri üzerinden, birikmiş amortisman ve mevcutsa kalıcı değer düşüklüğünün
indirilmesi sonrasında oluşan değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. Arazi, arsa ve binanın makul değerinin
tespitinde “Maliyet yöntemi” ve “Gelirlerin Kapitalizasyonu-INA analizi” yöntemi kullanılmıştır. Zorlu Doğal, Rotor,
Zorlu Jeotermal, Zorlu Pakistan ve Zorlu Rüzgar’a ait makina, tesis ve cihazlar için makul değerin tespitinde “Gelirlerin
Kapitalizasyonu-INA analizi” ve Zorlu Enerji’ye ait makina, tesis ve cihazlar için makul değerin tespitinde ise “Maliyet
yöntemi” (“Emsal Karşılaştırma Yöntemi”) kullanılmıştır.
Maddi duran varlıklarda, söz konusu yeniden değerleme sonucu meydana gelen artışlar, bilançoda özkaynaklar grubunda
yer alan yeniden değerleme fonu hesabına ertelenmiş vergi etkisi netlendikten sonra, alacak kaydedilmektedir. Yeniden
değerlenen varlıkların taşınan değerleri üzerinden hesaplanan amortisman ve itfa payları (gelir tablosuna yansıtılan
amortisman) ile bu varlıkların elde etme maliyetleri üzerinden hesaplanan amortisman ve itfa payları arasındaki fark
her yıl ertelenmiş vergi etkisi netlendikten sonra yeniden değerleme fonundan birikmiş kâr/zarara transfer edilir. Aynı
uygulama maddi duran varlık çıkışlarında da geçerlidir.
Arsalar ekonomik ömürleri sonsuz olarak kabul edildiği için amortismana tabi tutulmamıştır. Amortisman, maddi
varlıkların değerleri üzerinden faydalı ömürleri esas alınarak doğrusal amortisman yöntemi ile ayrılmaktadır. Söz konusu
varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Yıllar
Binalar
Yer altı ve yer üstü düzenleri
Makine ve teçhizat
Motorlu taşıtlar
Döşeme ve demirbaşlar
30-50
15-48
2-31
4-7
2-50
Her bilanço tarihinde, varlıkların hurda değeri ve faydalı ömürleri gözden geçirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır.
Maddi duran varlıkların bakım ve onarım giderleri normalde gider hesaplarına kaydedilmektedir. Ancak, eğer varlıklarda
genişletme veya önemli ölçüde geliştirme ile sonuçlanırsa aktifleştirilebilir ve ilişkilendirildiği sabit kıymetin kalan
ekonomik ömrü üzerinden amortisman ayrılır.
Maddi duran varlıkların elden çıkartılması sonucu oluşan kâr veya zarar, düzeltilmiş tutarlar ile tahsil olunan tutarların
karşılaştırılması ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır. Bir varlığın kayıtlı değeri, varlığın
tahmini geri kazanılabilir değerinden daha yüksekse, kayıtlı değer derhal geri kazanılabilir değerine indirilir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
153
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
g) Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce iktisap edilen kalemler için TL’nin 31 Aralık 2004 tarihindeki
alım gücüyle ifade edilen düzeltilmiş elde etme maliyetleri üzerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra iktisap edilen
kalemler için ise elde etme maliyetleri üzerinden, birikmiş itfa payı ve mevcutsa kalıcı değer düşüklüğünün indirilmesi
sonrasında oluşan değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar lisanslar ve bilgisayar
yazılımlarını içermektedir (Dipnot 14).
Ticari işletme lisansları
Ayrı olarak elde edilen ticari işletme lisansları maliyet değerleriyle gösterilmektedir. Ticari işletme lisanslarının sınırlı
faydalı ömürleri vardır ve maliyetten birikmiş itfa payları düşüldükten sonraki değerleri ile takip edilirler. Ticari işletme
lisanslarının itfa payları, tahmini faydalı ömürleri boyunca 15- 30 yıl maliyet değerleri üzerinden doğrusal amortisman
yöntemi kullanılarak hesaplanır.
Bilgisayar yazılımları
Bilgisayar yazılımları, elde etme maliyeti üzerinden kaydedilir. Bilgisayar yazılımları tahmini sınırlı faydalı ömürleri
üzerinden doğrusal amortisman yöntemi ile amortismana tabi tutulur ve elde etme maliyetinden birikmiş itfa payının
düşülmesi ile bulunan değer üzerinden taşınırlar. Bilgisayar yazılımlarının tahmin edilen faydalı ömürleri 3-15 yıldır.
h) Finansal Olmayan Varlıkların Değer Düşüklüğü
Grup, maddi ve maddi olmayan duran varlıkları da içeren her varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin
değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa,
o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Kullanıma uygun olmayan maddi olmayan duran varlıklarda ise geri
kazanılabilir tutar her bir bilanço tarihinde tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi
bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana
gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Bir varlıkta oluşan değer düşüklüğü kaybı, o varlığın geri kazanılabilir tutarındaki müteakip artışın, değer düşüklüğünün
kayıtlara alınmasını izleyen dönemlerde ortaya çıkan bir olayla ilişkilendirilebilmesi durumunda daha önce değer
düşüklüğü ayrılan tutarı geçmeyecek şekilde geri çevrilir.
i) Alınan Krediler ve Borçlanma Maliyetleri
Krediler, alındıkları tarihlerde, alınan kredi tutarından işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki değerleriyle kaydedilir.
Krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden belirtilir. İşlem masrafları
düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, gelir tablosuna kredi dönemi süresince
finansman maliyeti olarak yansıtılır. Grup’un bilanço tarihinden itibaren oniki ay için yükümlülüğü geri ödemeyi erteleme
gibi koşulsuz hakkı bulunmuyorsa krediler, kısa vadeli yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Ayrıca bilanço tarihi itibarıyla
veya bilanço tarihi öncesinde, alınan kredinin temin eden finansal kuruluş tarafından geri çağırılmasına neden olabilecek;
söz konusu kredi sözleşmelerindeki koşulların ihlali durumunda ilgili kredinin uzun vadeye düşen kısmı da kısa vadeli
yükümlülükler içerisinde gösterilir.
154
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
i) Alınan Krediler ve Borçlanma Maliyetleri (Devamı)
Kredilerden kaynaklanan finansman maliyetleri, özellikli varlıkların iktisabı veya inşası ile ilişkilendirildikleri takdirde,
özellikli varlıkların maliyet bedeline dahil edilirler. Özellikli varlıklar amaçlandığı şekilde kullanıma veya satışa hazır hale
getirilmesi uzun bir süreyi gerektiren varlıkları ifade eder. Diğer borçlanma maliyetleri oluştuğu dönemde kâr veya zarar
tablosuna kaydedilir.
Finansal borçlar sözleşmede belirtilen yükümlülük yerine getirildiğinde, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında
finansal durum tablosundan çıkarılır. Ortadan kalkan veya başka bir tarafa devredilen finansal borcun defter değeri ile
devredilen her türlü nakit dışı varlık veya üstlenilen her türlü borç da dahil olmak üzere anılan borca ilişkin olarak ödenen
tutar arasındaki fark, diğer gelir veya finansman gideri olarak kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
Finansal borçların yeniden yapılandırılması durumunda, bu borca ilişkin gerçekleşen her türlü maliyet ve bedel, borcun
kayıtlı değerinden indirilerek yeniden yapılandırılmış kredi sözleşmesinin kalan ömrü boyunca amortismana tabi
tutulmaktadır.
Grup, ihtiyaç duyması halinde faktoring yoluyla nakit ihtiyaçlarını karşılamakta olup, ilişikteki finansal tablolarda faktoring
borçları finansal borçlar içerisinde sınıflandırılmıştır (Dipnot 5). Faktoring kaynaklı finansal borçlar iskonto edilmiş maliyet
ile ifade edilmiştir.
Grup, yatırımlarının finansmanında kullanmak üzere tahvil ihracı gerçekleştirmiştir. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen
tahviller, ilk muhasebeleştirilmeleri sırasında gerçeğe uygun değerlerinden ölçülürler. Tahvillerin ilk muhasebeleştirmesinde,
ilgili tahvilin ihracı ile doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri bunların gerçeğe uygun değerlerinden düşülür.
j) Ticari Borçlar
Ticari borçlar, gerçeğe uygun değerleriyle deftere alınır ve müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak
iskonto edilmiş değerleri ile muhasebeleştirilir.
k) Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler
Karşılıklar, Grup’un bilanço tarihi itibarıyla mevcut bulunan ve geçmişten kaynaklanan yasal veya yapısal bir yükümlülüğün
bulunması, yükümlülüğü yerine getirmek için ekonomik fayda sağlayan kaynakların çıkışının gerçekleşme olasılığının
olması ve yükümlülük tutarı konusunda güvenilir bir tahminin yapılabildiği durumlarda muhasebeleştirilmektedir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya
daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün olmayan yükümlülükler
finansal tablolara dahil edilmemekte ve koşullu yükümlülükler olarak değerlendirilmektedir (Dipnot 15).
Koşullu varlıklar, genellikle, ekonomik yararların işletmeye girişi olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen
olaylardan oluşmaktadır. Koşullu varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin
muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklar finansal tablolarda yer almamaktadır. Koşullu
varlıklar, ekonomik faydaların işletmeye girişleri olası ise finansal tablo dipnotlarında açıklanmaktadır. Koşullu varlıklar
ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak yansıtılmalarını teminen sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur.
Ekonomik faydanın Grup’a girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin
oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
155
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
l) Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Yükümlülükler
Kıdem tazminatı karşılıkları:
İş Kanunu’na göre grubun bir yılını tamamlayan ve sebepsiz yere işten çıkartılan, askerlik görevini yapmak için çağrılan,
vefat eden, 25 yıllık hizmet süresini doldurup (kadınlarda 20 yıl) emeklilik yaşını doldurarak (kadınlarda 58, erkeklerde 60
yaş) emekli olan çalışanlarına kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü vardır.
Kıdem tazminatı karşılığı, TMS 19 “Çalışanlara sağlanan faydalar” standardı uyarınca, Grup’un, personelin Türk İş Kanunu
uyarınca emekliye ayrılmasından doğacak gelecekteki olası yükümlülüklerinin aktüeryal tekniklerle belirlenen tahmini
toplam karşılığının şimdiki zamana indirgenmiş değerini ifade eder (Dipnot 17).
m) Pay Başına Kazanç / (Kayıp)
Pay başına kazanç / (kayıp), net dönem kârının dönem içindeki hisselerin ağırlıklı ortalamasına bölünmesiyle hesaplanır.
Dönem içerisinde içsel kaynaklardan sermaye artırımı yapılması halinde, hisselerin ağırlıklı ortalaması hesaplanırken yeni
bulunan değerin dönem başı itibarıyla da geçerli olduğu kabul edilir. Şirketler mevcut hissedarlara birikmiş kârlardan ve
izin verilen yedeklerden hisseleri oranında hisse dağıtarak (“Bedelsiz Hisseler”) sermayelerini artırabilir. Pay başına kazanç
hesaplanırken, bu bedelsiz hisse ihracı çıkarılmış hisseler olarak sayılır. Dolayısıyla hisse başına kâr hesaplamasında
kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, hisselerin bedelsiz olarak çıkarılmasını geriye dönük olarak uygulamak suretiyle
elde edilir (Dipnot 26).
n) Dönem Vergi Gideri ve Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri
Dönemin kâr veya zararı üzerindeki vergi yükümlülüğü, cari dönem vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir. Cari yıl
vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihi itibarıyla geçerli olan vergi oranları
ile yürürlükteki vergi mevzuatı uyarınca hesaplanan vergi yükümlülüğünü ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülüğü ile ilgili
düzeltme kayıtlarını içermektedir.
Ertelenmiş vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin konsolide bilançodaki kayıtlı değerleri ile
vergi değerleri arasında oluşan geçici farklar üzerinden hesaplanır. Varlık ve yükümlülüklerin vergi değeri, vergi mevzuatı
çerçevesinde söz konusu varlık ve yükümlülükler ile ilgili gelecek dönemlerde vergi matrahını etkileyecek tutarları ifade
eder. Ertelenmiş vergi, yürürlükte olan veya bilanço tarihi itibarıyla yürürlüğe giren vergi oranları ve vergi mevzuatı
dikkate alınarak, vergi varlığının gerçekleşeceği veya yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenen vergi
oranları üzerinden hesaplanır.
Ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğü, söz konusu geçici farkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek
vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında konsolide finansal tablolara yansıtılmaktadırlar.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü, tüm vergilendirilebilir geçici farklar için hesaplanırken ertelenmiş vergi varlığı gelecekte
vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle indirilebilir geçici farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla
konsolide finansal tablolara alınır. Ertelenmiş vergi varlığının bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde
edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı
değeri azaltılır.
156
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
n) Dönem Vergi Gideri ve Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri (Devamı)
Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olunması ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi
konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması şartlarıyla ertelenmiş vergi varlıkları ve ertelenmiş vergi
yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir (Dipnot 19).
o) Nakit Akış Tablosu
Konsolide nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akımları işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine göre
sınıflandırılarak raporlanır.
İşletme faaliyetleriyle ilgili nakit akımları, Grup’un elektrik satışı faaliyetlerinde kullandığı ve elde ettiği nakit akımlarını
gösterir.
Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akımları, Grup’un yatırım faaliyetlerinde (duran varlık yatırımları ve finansal yatırımlar)
kullandığı ve elde ettiği nakit akımlarını gösterir.
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, Grup’un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların
geri ödemelerini gösterir.
Nakit ve nakit benzeri değerler, nakit ve banka mevduatı ile tutarı belirli nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli, yüksek
likiditeye sahip ve vadesi 1 yıl veya daha kısa olan yatırımları içermektedir (Dipnot 4).
p) Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar
Bilanço tarihinden sonraki olaylar, dönem kârına ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya
açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki
tüm olayları kapsar. Grup, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide
finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir (Dipnot 28).
r) Sermaye ve Temettü
Adi hisseler, sermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettü, beyan edildiği dönemde birikmiş
kârlardan indirilerek kaydedilir (Dipnot 18).
s) Paylara İlişkin Primler
Paylara ilişkin primler Grup’un elinde bulunan bağlı ortaklık ya da iştirak hisselerinin nominal bedelinden daha yüksek bir
fiyat üzerinden satılması neticesinde oluşan farkı ya da Grup’un iktisap ettiği şirketler ile ilgili çıkarmış olduğu hisselerin
nominal değerleri ile makul değerleri arasındaki farkı temsil eder (Dipnot 18).
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
157
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
t) Türev Araçlar ve Riskten Korunma İşlemleri
Türev araçlar ilk olarak kayda alınmalarında elde etme maliyeti ile, kayda alınmalarını izleyen dönemlerde ise gerçeğe
uygun değerleri ile değerlenmektedir. Gerçeğe uygun değerdeki sonradan oluşan değişimlerin muhasebeleştirilmesi
türevin, finansal riskten korunma aracı olarak tanımlanıp tanımlanmamasına ve öyle olması durumunda, korunma konusu
kalemin niteliğine bağlıdır. Grup’un türev finansal araçları nakit akış riskinden korunma amaçlı yapılan faiz oranı swap
işlemlerinden oluşmaktadır.
Grup, etkin olarak nitelendirilen finansal riskten korunma işlemine ilişkin kazanç ve kayıplarını özkaynaklarda “finansal
riskten korunma fonu” altında göstermektedir. Finansal riskten korunan taahhüdün veya gelecekteki muhtemel işlemin
bir varlık veya yükümlülük haline gelmesi durumunda özkaynak kalemleri arasında izlenen bu işlemlerle ilgili kazanç ya
da kayıplar bu kalemlerden alınarak söz konusu varlık veya yükümlülüğün elde etme maliyetine veya defter değerine
dahil edilmektedir. Finansal riskten korunma aracının elde etme maliyetine ya da defter değerine dahil edilen kazanç ve
kayıplar, net kâr/zararı etkiliyorsa konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Finansal riskten korunma aracının satılması, sona ermesi veya finansal riskten korunma amaçlı olduğu halde finansal riskten
korunma muhasebesi koşullarını sağlayamaması veya taahhüt edilen ya da gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlemin
gerçekleşmesinin beklenmediği durumlardan birinin oluşması halinde, taahhüt edilen ya da gelecekte gerçekleşmesi
muhtemel işlem gerçekleşene kadar özkaynaklar içerisinde ayrı olarak sınıflandırılmaya devam eder. Taahhüt edilen
ya da gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlem gerçekleştiğinde gelir tablosuna kaydedilir ya da gerçekleşmeyeceği
öngörülürse, işlem ile ilgili birikmiş kazanç veya kayıplar kâr veya zarar olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır
(Dipnot 16).
u) Netleştirme/Mahsup
Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye
niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net
olarak gösterilirler.
v) Finansal Varlıklar
TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” standardı kapsamındaki finansal varlıklar, kredi ve alacaklar
olarak sınıflandırılır. Finansal varlıklar, ilk olarak, rayiç değerlerinden ve finansal varlıkların rayiç değerlerinin gelir tablosu
ile ilişkilendirilmemesi durumunda, birebir ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri dâhil olmak üzere kayda alınırlar.
Grup, finansal varlıklarının sınıflandırılmasına ilk kayda alımdan sonra karar vermektedir ve izin verildiği ve uygun olduğu
sürece, her mali dönem sonunda bunu yeniden değerlendirmektedir.
Bütün olağan finansal varlık alım ve satım işlemleri Grup’un ilgili varlığı almayı taahhüt ettiği işlem tarihinde kayıtlara
yansıtılır. Söz konusu alım ve satımlar genellikle piyasada oluşan genel teamül ve düzenlemelerle belirlenen zaman
dilimleri içerisinde finansal varlığın teslimini gerektiren alım ve satımlardır.
158
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.4 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)
Krediler ve alacaklar
Krediler ve alacaklar sabit veya belirlenebilir ödemeli ve belirli bir piyasada işlem görmeyen türev dışı finansal araçlardır.
Bu finansal varlıklar, etkin faiz metodu kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden, eğer varsa değer düşüklüğü
çıkarıldıktan sonra yansıtılır. Krediler ve alacaklar elden çıkarıldığı veya değer düşüklüğüne uğradığı zaman, gerçekleşen
kâr ya da zarar, itfa sürecinde olduğu gibi kâr veya zarar tablosuna yansıtılır.
2.5 İşletmenin Sürekliliği
Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin tahmin edilebilir bir gelecekte faaliyetlerini sürdüreceği varsayımıyla
hazırlamıştır. Grup, yatırımlarının bir kısmını finansal borç ile bir kısmını ise sermaye ilave etmek suretiyle karşılamaktadır.
Grup’un 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla brüt kârı 268.620 bin TL tutarında olup, brüt kârlılık geçen yılın aynı dönemine
kıyasla %65 oranında artış göstermiştir. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Grup’un geçmiş yıllar zararı 1.090.663 bin TL,
ana ortaklığa ait net dönem zararı ise 4.034 bin TL olup, kısa vadeli yükümlülükleri dönen varlıklarını 1.049.429 bin TL
tutarında aşmaktadır.
Şirket’in ana ortağı Zorlu Holding, 16 Ocak 2017 tarihli yazısında Şirket’in faaliyetlerinin sürekliliğine ilişkin gerekli
desteği sağlamaya niyetli olduğunu belirtmiştir.
Grup’un hayata geçmiş projelerinin, cari oran ve kârlılık üzerinde olumlu yönde etki etmesi beklenmektedir. Şirketimizin,
yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten tesisler için oluşturulan ve ABD Doları bazında sabit fiyat garantisi
veren Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’ndan (YEKDEM) faydalanabilmesi adına Gökçedağ
(Rotor I) RES, Kızıldere II JES, Alaşehir I JES ve Sarıtepe ve Demirciler RES santralleri için EPDK’ya yaptığı başvurular
kabul edilmiş ve söz konusu santraller 2017 yılında ürettikleri tüm elektriği YEKDEM kapsamında satacaklardır.
Gökçedağ RES, rüzgar enerjisine dayalı üretim tesislerine verilen kaynak bazında destek fiyatı olan 7,3 ABD Doları cent/
kWh fiyatından, Sarıtepe ve Demirciler RES santralleri 2017 yılında ürettiği tüm elektriği YEKDEM kapsamında 7,3 ABD
Doları cent/kWh’lik destek fiyatına ek olarak yerli aksam kullanımdan dolayı verilen 1,28 ABD Doları cent/kWh’lik
katkı payından da faydalanarak toplamda 8,58 ABD Doları cent/kWh fiyatından ve ayrıca Kızıldere II JES ve Alaşehir I
JES jeotermal enerjisine dayalı üretim tesislerine verilen kaynak bazında destek fiyatı olan 10,5 ABD Doları cent/kWh
fiyatına ek olarak yerli aksam kullanımından dolayı verilen 0,7 ABD Doları cent/kWh’lik katkı payından da faydalanarak
toplamda 11,2 ABD Doları cent/kWh fiyatından elektrik satışı gerçekleşmektedir. Satışların büyük oranda YEKDEM
kapsamında fiyat garantili olarak gerçekleşmesiyle, 2016 yılında Grup’un brüt kârlılığında ciddi oranda artış meydana
gelmiştir. Grup, ABD dolarına endeksli gerçekleşen satışları ile söz konusu şirketlerdeki yabancı para kredilerinden doğan
kur farkı zararını büyük ölçüde doğal yolla bertaraf etmektedir.
Borç ve özkaynak dengesinin sağlıklı bir şekilde kurularak kârlılığın ve piyasa değerinin arttırılması amacıyla Sermaye
Piyasası Kanunu’nun 18.’nci maddesi hükmü ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun, II.18-1 sayılı Kayıtlı Sermaye Sistemi
Tebliği çerçevesinde; Şirketin 1.000.000.000 TL olan kayıtlı sermaye tavanı 3.000.000.000 TL’ye yükseltilmiştir.
Şirket’in 3.000.000.000 TL tutarındaki kayıtlı sermaye tavanı içerisinde kalacak şekilde, 750.000.000 TL olan çıkarılmış
sermayesinin nakden 1.250.000.000 TL artırılarak 2.000.000.000 TL’ye çıkarılmasında, rüçhan haklarının kullanılmasının
ardından kullanılmayan haklara ilişkin payların Borsa İstanbul Birincil Piyasa’daki satış işlemi 16 Şubat 2017 tarihi
itibarıyla tamamlanmıştır. Toplamda 1.250.643.421 TL tutarında sermaye artışından fon elde edilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
159
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.5 İşletmenin Sürekliliği (Devamı)
Şirket’in %100 bağlı ortaklığı Zorlu Osmangazi 2 Şubat 2017 tarihinde imzalanan hisse alım sözleşmesine ilişkin kapanış
protokolü ile Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ (“OEDAŞ”) ve Osmangazi Elektrik Perakende Satış AŞ’nin (“OEPSAŞ”)
paylarının tamamını, toplam satın alma bedeli olan 360.000.000 ABD Doları’nı nakden ve peşin ödeyerek devralmıştır.
Taraflar arasında imzalanan kapanış protokolü ile söz konusu payların Zorlu Osmangazi’ye devrine ilişkin tüm işlemler
2 Şubat 2017 tarihinde tamamlanmıştır.
Grup, mevcut projeleri ile ve devam eden projelerinin tamamlanmasıyla birlikte sağlayacağı nakit girişi ve kârlılıkla
borçlarında azalma kaydetmeyi planlamaktadır. Grup yönetimi işletmenin sürekliliğine ilişkin bir risk öngörmemektedir ve
konsolide finansal tablolarını işletmenin tahmin edilebilir bir gelecekte faaliyetlerini sürdüreceği varsayımıyla hazırlamıştır.
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi
2.6.1 Zorlu Elektrik’in paylarının satın alınması
KGK tarafından 21 Temmuz 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin
Muhasebeleştirilmesi” kapsamında, finansal tablolarda şerefiyeye yer verilmeyeceği, hakların birleştirilmesi yöntemi
uygulanırken, ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başı itibarıyla birleşme gerçekleşmiş gibi finansal tabloların
düzeltilip ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başından itibaren karşılaştırmalı olarak sunulacağı ve ortak
kontrole tabi işletme birleşmesi nedeniyle oluşacak muhtemel aktif-pasif uyumsuzluğunu gidermek amacıyla özkaynaklar
altında denkleştirici bir hesap olarak “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs ve İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” hesabının
kullanılacağı belirtilmiştir. Bu tebliğ uyarınca, 31 Aralık 2016 tarihli finansal tablolar ile karşılaştırmalı olarak sunulan
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 dönemlerine ait finansal tablolar üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Yeniden
düzenlenen 2015 yılına ait finansal tablolar ise yeniden düzenlenmiş 2014 senesiyle karşılaştırmalı sunulmuştur.
Zorlu Enerji’nin 8 Şubat 2016 tarih ve 2016/4 sayılı kararıyla, Zorlu Elektrik’in paylarının tamamı, EPDK’dan gerekli
onayın alınmasını takiben, 7 Mart 2016 tarihi itibarıyla nominal bedel üzerinden toplam 1.000 TL’ye satın alınmıştır.
Yukarıda bahsi geçen tebliğ uyarınca, Zorlu Elektrik’in 7 Mart 2016 tarihinde Zorlu Enerji tarafından devralınması işlemi,
ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başı itibarıyla birleşme gerçekleşmiş gibi yeniden finansal tablolara
yansıtılmış ve finansal tablolarda karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Bununla beraber, 31 Aralık 2015 tarihli finansal
sonuçlarda, Zorlu Elektrik’in 2015 yılına ait 3.969 TL tutarındaki, dönem kârı, konsolide kâr veya zarar tablosunda ilgili
kalemler üzerinde sınıflandırılmıştır.
Maliyet bedelinden gösterilen Zorlu Elektrik’in alımı esnasında oluşan toplam 1.000 TL’lik tutar, 31 Aralık 2015 tarihi
itibarıyla “Geçmiş Yıllar Zararı” kalemi altında özkaynaklara sınıflandırılmıştır.
160
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı)
2.6.2 Mali tablo ve dipnot formatlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltme ve sınıflamalar
Grup, SPK’nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca düzenlenecek mali tablo ve
dipnot formatları hakkındaki duyurusuna istinaden geçmiş dönemlere ait konsolide finansal tablolarda cari dönemde
yapılan gösterim değişikliklerine uygun olarak aşağıdaki gerekli sınıflandırmaları yapmıştır. SPK ve KGK düzenlemelerine
ilişkin yapılan düzeltme ve sınıflandırmaların etkisi aşağıda sunulmuştur:
1 Ocak 2015 tarihli bilanço mutabakatı:
Önceden
raporlanan
finansal tablolar
Düzeltmelerin
etkisi (*)
Yeniden
düzenlenmiş
finansal tablolar
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal yatırımlar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Peşin ödenmiş giderler
Cari dönem vergisi ile ilgili varlıklar
Diğer dönen varlıklar
108.178
5.940
98.262
330.347
7.163
2.416
39.098
454
3.947
(2.990)
20
4
813
108.632
5.940
102.209
327.357
7.183
2.420
39.911
Dönen varlıklar
591.404
2.248
593.652
Finansal yatırımlar
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar
İlişkili taraflardan diğer alacaklar
Maddi duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar
Peşin ödenmiş giderler
Diğer duran varlıklar
Ertelenmiş vergi varlığı
246
111.999
1.020.119
3.160.281
15.516
44.329
13.254
2.181
429
748
27
246
111.999
1.020.119
3.160.710
16.264
44.329
13.254
2.208
Duran varlıklar
4.367.925
1.204
4.369.129
Toplam varlıklar
4.959.329
3.452
4.962.781
Kısa vadeli borçlanmalar
Türev araçlar
Ticari borçlar
Ertelenmiş gelirler
İlişkili taraflara diğer borçlar
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Dönem kârı vergi yükümlülüğü
Diğer kısa vadeli karşılıklar
1.704.562
35.637
115.394
235
70.620
146
1.024
183
495
3.049
3.836
41
47
1.135
-
1.707.611
35.637
119.230
276
70.620
193
2.159
183
495
Kısa vadeli yükümlülükler
1.928.296
8.108
1.936.404
(*)
Ortak kontrole tabi teşebbüs veya işletmeleri içeren birleşmelerin etkisini içermektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
161
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı)
2.6.2 Mali tablo ve dipnot formatlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltme ve sınıflamalar (Devamı)
1 Ocak 2015 tarihli bilanço mutabakatı: (Devamı)
Önceden
raporlanan
finansal tablolar
Düzeltmelerin
etkisi (*)
Yeniden
düzenlenmiş
finansal tablolar
Uzun vadeli borçlanmalar
Diğer borçlar
Türev araçlar
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli
karşılıklar
1.510.095
851.469
39.295
99.924
8
-
1.510.095
851.477
39.295
99.924
541
95
636
Uzun vadeli yükümlülükler
2.501.324
103
2.501.427
Toplam yükümlülükler
4.429.620
8.211
4.437.831
500.000
102.575
67
32.510
(26.973)
-
500.000
102.575
67
32.510
(26.973)
191
835.611
7.897
(697.697)
(224.240)
(232)
153
(4.912)
-
344
835.611
7.897
(702.609)
(224.240)
(232)
529.709
(4.759)
524.950
4.959.329
3.452
4.962.781
Ödenmiş sermaye
Sermaye düzeltme farkları
Paylara ilişkin primler
Yabancı para çevrim farkları
Riskten korunma kayıpları
Tanımlanmış fayda planları, yeniden ölçüm kazanç/
(kayıpları)
Yeniden değerleme değer artış fonu
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar (zararları)/kârları
Net dönem zararı
Kontrol gücü olmayan paylar
Toplam özkaynaklar
Toplam kaynaklar
(*)
Ortak kontrole tabi teşebbüs veya işletmeleri içeren birleşmelerin etkisini içermektedir.
162
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı)
2.6.2 Mali tablo ve dipnot formatlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltme ve sınıflamalar (Devamı)
31 Aralık 2015 tarihli bilanço mutabakatı:
Önceden
raporlanan
finansal tablolar
Düzeltmelerin
etkisi (*)
Yeniden
düzenlenmiş
finansal tablolar
Nakit ve nakit benzerleri
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Peşin ödenmiş giderler
Cari dönem vergisi ile ilgili varlıklar
Diğer dönen varlıklar
153.670
71.271
494.659
6.094
2.080
18.831
4.876
35.310
1.192
17.759
6
158.546
106.581
495.851
23.853
2.080
18.837
Dönen varlıklar
746.605
59.143
805.748
Finansal yatırımlar
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar
İlişkili taraflardan diğer alacaklar
Maddi duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar
Peşin ödenmiş giderler
Ertelenmiş vergi varlığı
Diğer duran varlıklar
246
183.409
576.992
4.022.422
18.787
26.922
830
41.342
639
720
39
-
246
183.409
576.992
4.023.061
19.507
26.922
869
41.342
Duran varlıklar
4.870.950
1.398
4.872.348
Toplam varlıklar
5.617.555
60.541
5.678.096
Kısa vadeli borçlanmalar
Türev araçlar
Ticari borçlar
Ertelenmiş gelirler
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar
Diğer borçlar
Diğer kısa vadeli karşılıklar
Dönem kârı vergi yükümlülüğü
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
1.433.499
56.185
254.232
2.885
229
177.814
449
10
7.209
79.138
27.236
1.276
44
575
3.708
1.512.637
56.185
281.468
4.161
273
177.814
449
585
10.917
Kısa vadeli yükümlülükler
1.932.512
111.977
2.044.489
(*)
Ortak kontrole tabi teşebbüs veya işletmeleri içeren birleşmelerin etkisini içermektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
163
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı)
2.6.2 Mali tablo ve dipnot formatlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltme ve sınıflamalar (Devamı)
31 Aralık 2015 tarihli bilanço mutabakatı: (Devamı)
Önceden
raporlanan
finansal tablolar
Düzeltmelerin
etkisi (*)
Yeniden
düzenlenmiş
finansal tablolar
Uzun vadeli borçlanmalar
Ticari borçlar
İlişkili taraflara diğer borçlar
Türev araçlar
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli
karşılıklar
2.633.550
326
182.419
16.559
98.719
2.872
(53.642)
-
2.636.422
326
128.777
16.559
98.719
733
93
826
Uzun vadeli yükümlülükler
2.932.306
(50.677)
2.881.629
Toplam yükümlülükler
4.864.818
61.300
4.926.118
Ödenmiş sermaye
Sermaye düzeltme farkları
Paylara ilişkin primler
Yabancı para çevrim farkları
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar zararları
Tanımlanmış fayda planları, yeniden ölçüm kazanç/
(kayıpları)
Yeniden değerleme değer artış fonu
Riskten korunma kayıpları
Net dönem (zararı) / kârı
Kontrol gücü olmayan paylar
750.000
102.575
273
105.010
7.897
(881.471)
(4.912)
750.000
102.575
273
105.010
7.897
(886.383)
(951)
1.044.857
(107.466)
(267.376)
(611)
184
3.969
-
(767)
1.044.857
(107.466)
(263.407)
(611)
752.737
(759)
751.978
5.617.555
60.541
5.678.096
Toplam özkaynaklar
Toplam kaynaklar
(*)
Ortak kontrole tabi teşebbüs veya işletmeleri içeren birleşmelerin etkisini içermektedir.
164
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı)
2.6.2 Mali tablo ve dipnot formatlarındaki değişikliklere ilişkin düzeltme ve sınıflamalar (Devamı)
1 Ocak - 31 Aralık 2015 dönemine ait kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu mutabakatı:
Önceden
raporlanan
finansal tablolar
Düzeltmelerin
etkisi
Yeniden
düzenlenmiş
finansal tablolar
575.036
(431.672)
134.381
(115.204)
709.417
(546.876)
Ticari faaliyetlerden brüt kâr (zarar)
143.364
19.177
162.541
Genel yönetim giderleri (-)
Pazarlama giderleri (-)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler
Esas faaliyetlerden diğer giderler (-)
(36.833)
(655)
14.301
(2.659)
(5.233)
(4.280)
976
(713)
(42.066)
(4.935)
15.277
(3.372)
Esas faaliyet kârı (zararı)
117.518
9.927
127.445
Hasılat
Satışların maliyeti (-)
Yatırım faaliyetlerinden gelirler
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların
kârlarından (zararlarından) paylar
918
-
918
16.824
-
16.824
Finansman gideri öncesi faaliyet kârı (zararı)
135.260
9.927
145.187
Finansman gelirleri
Finansman giderleri (-)
481.329
(901.243)
22.455
(27.827)
503.784
(929.070)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kâr (zarar)
(284.654)
4.555
(280.099)
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri (gideri):
Dönem vergi (gideri) geliri
Ertelenmiş vergi (gideri) geliri
(1.131)
18.030
(607)
21
(1.738)
18.051
Sürdürülen faaliyetler dönem kârı (zararı)
(267.755)
3.969
(263.786)
Dönem (zararının)/ kârının dağılımı:
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortaklık payları
(379)
(267.376)
3.969
(379)
(263.407)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
165
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.6 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı)
2.6.3 Diğer düzeltmeler
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un cari dönem konsolide finansal tabloları
önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk
sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.
Yapılan sınıflamanın etkisi aşağıda sunulmuştur:
31 Aralık 2014 tarihli konsolide bilançoda “geçmiş yıllar zararı” hesabı içerisinde yer alan 8.000 TL tutarındaki yabancı
para çevrim farkları, “TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklik ve Hatalar” standardı uyarınca
“yabancı para çevrim farkları” hesabına sınıflandırılmıştır.
2.7 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları
Konsolide finansal tabloların hazırlanması, bilanço tarihi itibarıyla raporlanan varlıklar ve yükümlülüklerin tutarlarını,
şarta bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin açıklamasını ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin tutarlarını
etkileyebilecek tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Bu tahmin ve varsayımlar, Grup yönetiminin
mevcut olaylar ve işlemlere ilişkin en iyi bilgilerine dayanmasına rağmen, fiili sonuçlar varsayımlardan farklılık gösterebilir.
Grup’un varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değerleri ve faaliyet sonuçları açısından önemlilik arz eden tahmin ve varsayımlar
aşağıda belirtilmiştir:
Mali zararlar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığı
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir geçici farkların tümü için muhasebeleştirilirken, indirilebilir geçici
farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanmanın
kuvvetle muhtemel olması şartıyla muhasebeleştirilmektedir. Yapılan çalışmalar neticesinde, Grup’un 31 Aralık 2016
tarihi itibarıyla 720.769 bin TL (31 Aralık 2015: 445.861 bin TL, 31 Aralık 2014: 379.970 bin TL) tutarında kullanılmamış
geçmiş yıl mali zararları için ertelenmiş vergi varlığı ayrılmıştır. Geriye kalan 753.642 bin TL kullanılmamış geçmiş yıl mali
zararları için ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamıştır.
Vadeli faiz oranı sözleşmelerinin gerçeğe uygun değeri
Vadeli faiz oranı sözleşmelerinin gerçeğe uygun değeri uygun değerleme teknikleri kullanılarak belirlenir. Grup her
bilanço tarihinde swapların gelecekteki değişimini büyük ölçüde piyasa verilerine dayanarak tahmin eder.
166
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.7 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları (Devamı)
Makul değer tespitine ilişkin açıklamalar
Zorlu Enerji, 31 Aralık 2013 tarihli finansal tabloların sunumundan geçerli olmak üzere, santrallerine ilişkin arsalar,
yer altı ve yer üstü düzenleri, binalar ve makine ile teçhizatların gerçeğe uygun değerleriyle gösterilmesi hususunda
TMS 16’da yer alan uygulama yöntemlerinden maliyet modelini uygulama dışı bırakmış ve yeniden değerleme modelini
seçmiştir. Grup’un yurtiçinde faaliyet gösteren doğal gaz santralleri, Zorlu Doğal’ın bünyesinde yer alan hidroelektrik
ve jeotermal santraller ve Rotor’un sahip olduğu Gökçedağ rüzgar santrali 31 Mart 2015 tarihinde, Zorlu Jeotermal’in
kurmuş olduğu Alaşehir I jeotermal santrali 31 Aralık 2015 tarihinde, Zorlu Rüzgar’ın 2016 yılında devreye aldığı
Sarıtepe ve Demirciler rüzgar enerji santralleri ise 31 Aralık 2016 tarihinde yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olup,
çalışmalar SPK’nın yetkilendirdiği değerleme şirketi olan Avrupa Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık AŞ tarafından
yürütülmüştür. Pakistan’daki rüzgar enerji santraline ilişkin değerleme sonuçları ise Pakistan’da hizmet veren A A Baig &
Co. Chartered Accountants tarafından hazırlanan 3 Ağustos 2015 tarihli değerleme raporunda tespit edilen değerleriyle
dikkate alınmıştır.
Uzun dönemli elektrik fiyatları belirlenirken, modeldeki en önemli girdiler; talebin önümüzdeki yıllardaki seyri, yeni
santrallerin devreye girişleri ve eski santrallerin devreden çıkışları, yenilenebilir enerji kapasitesi ve kapasite faktörünün
gelişimi, doğal gaz ve kömür fiyatları, elektrik ihracat ve ithalat gelişimi ve termik santrallerin verimliliklerinin gelişimi
olmuştur. Modellerde kullanılan ileriye dönük elektrik fiyatlarının artması ve ayrıca modellerde kullanılan %13-%80,5
arasında değişen kapasite kullanım oranlarının artması santrallerin makul değerlerini artıracaktır. ABD Doları baz alınarak
hazırlanan değerleme modellerinde kullanılan iskonto oranları ise, Zorlu Pakistan, Zorlu Doğal, Rotor I, Zorlu Jeotermal ve
Zorlu Rüzgar bünyesindeki santraller için sırasıyla %10, %9, %9, %9,5 ve %9’dur. İskonto oranının artması ise santrallerin
makul değerlerini azaltıcı yönde bir etki yaratacaktır.
Grup’un yurtiçinde faaliyet gösteren santralleri için, Avrupa Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık AŞ tarafından
hazırlanan 20 Nisan 2015 tarihli değerleme raporlarında, Zorlu Enerji’nin aktifinde yer alan Ankara, Kayseri ve Bursa
Doğal gaz Kombine Çevrim Enerji Santralleri ile Lüleburgaz ve Yalova Doğal gaz Kojenerasyon Enerji Santrallerine
ilişkin arsalar, yer altı ve yer üstü düzenleri, binalar ile makine ve teçhizatların adil piyasa değerlerinin tespitinde emsal
karşılaştırma ve maliyet yöntemleri birlikte uygulanmıştır.
Pakistan’da kurulu Rüzgar Enerjisi Santraline ilişkin makine ve teçhizatların değerlemesi A A Baig & Co. Chartered
Accountants tarafından yapılmış olup, adil piyasa değerinin tespitinde “Gelir İndirgeme” (Gelirlerin Kapitalizasyonu- İNA
Analizi) yöntemi uygulanmıştır. Bu değerleme yöntemi çerçevesinde aşağıdaki temel varsayımlar kullanılmıştır:
• iskonto oranı: %10
• risksiz yatırım getirisi oranı: %7
• risk primi: %3
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
167
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)
2.7 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları (Devamı)
Makul değer tespitine ilişkin açıklamalar (Devamı)
Zorlu Doğal Elektrik Üretim AŞ’nin 5 Mart 2008 tarihinde gerçekleştirilen ADÜAŞ özelleştirme ihalesi sonucunda 30
yıllığına işletme hakkını devraldığı (7 hidroelektrik ve 1 jeotermal) santrallere ilişkin işletme hakkı ile 2013 yılının ikinci
yarısında tam kapasitede devreye aldığı 80 MW’lık Kızıldere II jeotermal enerji santralinin adil piyasa değerlerinin ve
Rotor Elektrik Üretim AŞ’nin aktifinde yer alan Gökçedağ Rüzgar Santrali’ne ait arsalar, binalar, yer altı ve yer üstü
düzenleri ile makine ve teçhizatlara ilişkin makul değerlerin tespitinde “Gelir İndirgeme” (Gelirlerin Kapitalizasyonu - İNA
Analizi) yöntemi uygulanmıştır. Bu değerleme yöntemi çerçevesinde aşağıdaki temel varsayımlar kullanılmıştır:
• iskonto oranı: %9
• büyüme oranı: %3
Zorlu Jeotermal’in Alaşehir’de kurulu Jeotermal Enerjisi Santraline ilişkin arsa, bina, yer altı ve yer üstü tesisleri ile
makine ve teçhizatların değerlemesi Avrupa Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık Anonim Şirketi tarafından yapılmış
olup, adil piyasa değerinin tespitinde “Gelir İndirgeme” (Gelirlerin Kapitalizasyonu - İNA Analizi) yöntemi uygulanmıştır.
29 Ocak 2016 tarihli değerleme raporuna göre bu değerleme yöntemi çerçevesinde aşağıdaki temel varsayımlar
kullanılmıştır:
• iskonto oranı: %9,5
• risksiz yatırım getirisi oranı: %6
• risk primi: %3
Zorlu Rüzgar Elektrik Üretim AŞ’nin Osmaniye’de 2016 yılında devreye aldığı Sarıtepe ve Demirciler Rüzgar Enerji
Santrallerine ilişkin arsa, bina, yer altı ve yer üstü tesisleri ile makine ve teçhizatların değerlemesi Avrupa Gayrimenkul
Değerleme ve Danışmanlık Anonim Şirketi tarafından yapılmış olup, adil piyasa değerinin tespitinde “Gelir İndirgeme”
(Gelirlerin Kapitalizasyonu - İNA Analizi) yöntemi uygulanmıştır. 16 Ocak 2017 tarihli değerleme raporuna göre bu
değerleme yöntemi çerçevesinde aşağıdaki temel varsayımlar kullanılmıştır:
• iskonto oranı: %9
• büyüme oranı: %3
Değerlemesi yapılan varlıkların net defter değerleri yeniden değerlenmiş tutarlarına getirilmiş ve Zorlu Rüzgar için
oluşan 46.752 TL tutarındaki ilave değer özsermayedeki yeniden değerleme değer artış fonuna ertelenmiş vergi etkisi
netlenerek, 37.401 TL olarak kaydedilmiştir.
168
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 3 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA
Grup’un faaliyet gösterdiği ülkeler bazında iki raporlanabilir faaliyet bölümü vardır. Grup’un söz konusu faaliyet bölümleri
Türkiye, Pakistan ve İsrail olup, ürünleri farklılık göstermediğinden dolayı endüstriyel raporlama bölümü bulunmamaktadır.
Her bir ülke ile ilgili bilgiler aşağıda yer almaktadır. Ülkelerin performansının düzenli olarak değerlendirilmesinde faiz,
amortisman ve vergi öncesi kâr (“FAVÖK”) dikkate alınmaktadır. Grup’un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili mercii,
bölüm performanslarının değerlendirilmesinde FAVÖK’ü aynı endüstride yer alan şirketlerle karşılaştırılabilirliği açısından
en uygun yöntem olarak görmektedir.
1 Ocak - 31 Aralık 2016 döneminde Grup’un satış gelirlerinin %92,9’u (1 Ocak - 31 Aralık 2015: %89,8’i) Türkiye’de
gerçekleşmektedir.
1 Ocak - 31 Aralık 2016
Hasılat
Brüt kâr
FAVÖK
Finansman gelirleri
Finansman giderleri
Amortisman ve tükenme payları
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardan paylar
Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları
1 Ocak - 31 Aralık 2015
Hasılat
Brüt kâr
FAVÖK
Finansman gelirleri
Finansman giderleri
Amortisman ve tükenme payları
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardan paylar
Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları
31 Aralık 2016
Bölüm varlıkları
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar
Bölüm yükümlülükleri
Türkiye
Pakistan
İsrail
Toplam
1.110.186
216.413
365.945
369.485
(686.585)
(175.877)
561.179
84.427
52.207
66.946
3.325
(18.852)
(23.287)
13
(884)
-
1.194.613
268.620
432.891
372.810
(705.437)
(199.164)
(884)
561.192
Türkiye
Pakistan
İsrail
Toplam
637.140
114.987
228.543
502.844
(911.796)
(126.472)
655.598
72.277
47.554
61.361
940
(17.274)
(18.245)
15
16.824
-
709.417
162.541
289.904
503.784
(929.070)
(144.717)
16.824
655.613
İsrail Eliminasyon
Toplam
Türkiye
Pakistan
7.080.515
7.110.432
576.482
276.050
194.222
-
(1.009.975)
(1.009.975)
6.647.022
194.222
6.376.507
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
169
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 3 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (Devamı)
31 Aralık 2015
Bölüm varlıkları
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar
Bölüm yükümlülükleri
31 Aralık 2014
Bölüm varlıkları
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar
Bölüm yükümlülükleri
Türkiye
Pakistan
5.619.402
5.293.921
506.609
263.521
Türkiye
Pakistan
4.963.577
4.651.684
333.751
232.693
İsrail Eliminasyon
183.409
-
Toplam
(631.324)
(631.324)
5.494.687
183.409
4.926.118
İsrail Eliminasyon
Toplam
111.999
-
(446.546)
(446.546)
4.850.782
111.999
4.437.831
DİPNOT 4 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
Kasa
Banka
- Vadeli mevduat
- Vadesiz mevduat
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
63
44
33
59.639
38.458
109.779
48.723
41.658
66.941
98.160
158.546
108.632
Vadeli mevduatların vadeleri 3 aydan kısa olup, vadeli mevduatlara ilişkin ortalama etkin yıllık faiz oranları aşağıda
sunulmuştur:
ABD Doları
Pakistan Rupisi
TL
Avro
31 Aralık 2016 (%)
31 Aralık 2015 (%)
31 Aralık 2014 (%)
0,89
3,88
7,65
0,25
1,08
6,80
8,42
0,51
0,50
7,55
7,50
-
170
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 4 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ (Devamı)
31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akış tablolarında yer alan nakit ve
nakit benzerleri değerler aşağıdaki gibidir:
Nakit ve nakit benzerleri
Eksi: Bloke mevduatlar
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
98.160
(17.857)
158.546
(4.588)
108.632
(26.078)
80.303
153.958
82.554
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Grup’un 17.857 TL tutarında bloke mevduatı bulunmaktadır (31 Aralık 2015: 4.588 TL,
31 Aralık 2014: 26.078 TL).
DİPNOT 5 - FİNANSAL BORÇLANMALAR
Grup’un 31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla finansal borçlanmalarının detayı aşağıdaki
gibidir:
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
Kısa vadeli banka kredileri
Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları
Faktoring borçları
Çıkarılmış tahvillerin anapara borç ve taksitleri
Finansal kiralama işlemlerinden borçlar
662.169
1.036.801
9.933
237.822
-
332.434
1.018.100
29.904
132.199
-
273.377
1.061.002
105.888
266.316
1.028
Toplam kısa vadeli borçlanmalar
1.946.725
1.512.637
1.707.611
Uzun vadeli banka kredileri
Çıkarılmış tahvillerin anapara borçları
Çıkarılmış diğer menkul kıymetler
3.201.866
107.334
100.000
2.377.663
158.759
100.000
1.415.629
94.466
-
Toplam uzun vadeli borçlanmalar
3.409.200
2.636.422
1.510.095
Toplam finansal borçlanmalar
5.355.925
4.149.059
3.217.706
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
171
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 5 - FİNANSAL BORÇLANMALAR (Devamı)
Grup’un 31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla kısa vadeli banka kredilerinin ve faktoring
borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:
ABD
Doları
Avro
TL
Orijinal
para tutarı
31 Aralık 31 Aralık
2016
2015
31 Aralık
2014
23.667
6.071
566.291
21.117
1.106
327.177
17.575
311.238
Yıllık ağırlıklı ortalama
etkin faiz oranı (%)
31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2016
2015
2014
6,4
7,3
17,1
5,80
16,30
6,15
7,16
14,52
31 Aralık
2016
TL
karşılığı
31 Aralık
2015
31 Aralık
2014
83.288
22.523
566.291
51.100
311.238
48.968
3.120
327.177
672.102
362.338
379.265
Grup’un 31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla uzun vadeli borçlanmalarının kısa vadeli
kısmının detayı aşağıdaki gibidir:
ABD
Doları
Avro
TL
Diğer
Orijinal
para tutarı
31 Aralık 31 Aralık
2016
2015
31 Aralık
2014
234.909
41.150
290.340
147.244
212.237
34.772
733.567
153.715
270.321
33.962
252.445
143.327
Yıllık ağırlıklı ortalama
etkin faiz oranı (%)
31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2016
2015
2014
6,9
4,0
14,4
12,37
6,60
4,90
14,20
12,37
5,47
5,92
14,97
12,37
31 Aralık
2016
TL
karşılığı
31 Aralık
2015
31 Aralık
2014
826.692
152.663
290.340
4.928
785.985
107.918
252.445
3.951
492.156
98.080
733.567
3.515
1.274.623 1.150.299 1.327.318
172
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 5 - FİNANSAL BORÇLANMALAR (Devamı)
Grup’un 31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla uzun vadeli banka kredilerinin, çıkarılmış
tahvillerinin ve diğer uzun vadeli borçlanmalarının detayı aşağıdaki gibidir:
Orijinal
para tutarı
31 Aralık 31 Aralık
2016 (*)
2015
ABD
Doları
Avro
TL
Diğer
775.338
129.598
171.046
860.135
31 Aralık
2014
668.823
455.087
114.399
105.071
301.959
134.804
952.867 1.032.673
Yıllık ağırlıklı ortalama
etkin faiz oranı (%)
31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2016
2015
2014
6,9
4,0
14,4
12,37
6,60
4,90
14,20
12,37
5,47
5,92
14,97
12,37
31 Aralık
2016
TL
karşılığı
31 Aralık
2015
31 Aralık
2014
2.728.570 1.944.669 1.055.301
480.794
363.514
296.373
171.046
301.959
134.804
28.790
26.280
23.617
3.409.200 2.636.422 1.510.095
Zorlu Enerji ve bağlı ortaklıklarının finansal kuruluşlardan sağladığı borçlanmalara ilişkin komisyonların toplam tutarı 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla
91.364 TL olup kredi bakiyeleri ilgili komisyon tutarları düşülerek gösterilmiştir. Söz konusu komisyon tutarları, kredilerin vade süresine yayılmak suretiyle
giderleştirilmektedir.
(*)
Finansal borçlanmalara ilişkin verilen teminat, rehin ve ipotekler Dipnot 15’de açıklanmıştır.
Grup’un 31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla finansal borçlanmalarının geri ödeme planı
aşağıdaki gibidir:
Vadesi 1 yıla kadar
Vadesi 1-2 yıla kadar
Vadesi 2-3 yıla kadar
Vadesi 3-4 yıla kadar
Vadesi 4-5 yıla kadar
Vadesi 5 yıldan uzun
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
1.946.725
812.347
437.878
438.811
345.310
1.374.854
1.512.637
699.862
302.808
291.651
300.122
1.041.979
1.707.611
426.859
200.382
186.444
182.371
514.039
5.355.925
4.149.059
3.217.706
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
173
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 5 - FİNANSAL BORÇLANMALAR (Devamı)
İskonto işleminin etkisinin önemli olmamasından dolayı kredilerin kayıtlı değerinin gerçeğe uygun değerine yakınsadığı
öngörülmektedir.
Şirket tarafından halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara satılmak üzere 1.092 gün vadeli 24.345.000 TL nominal
değerdeki değişken faizli tahvillere ilişkin satış işlemi 1 Kasım 2013 tarihinde gerçekleşmiştir. 28 Mayıs 2015 tarihli
özel durum açıklamasında, Şirket tarafından 356.224.000 TL tutarı aşmayacak şekilde, ihraç belgesinin tebliği akabinde
1 yıl içerisinde çeşitli tarihlerde, 1 yıl ile 3 yıla kadar vadeli, TL cinsinden, yurt içinde, bir veya birden çok seferde, halka
arz edilmeksizin, tahsisli ve/veya nitelikli yatırımcılara satış şeklinde borçlanma aracı ihraç edilmesi için söz konusu
başvurumuzun onaylandığı duyurulmuştur. Bu kapsamda Şirket tarafından halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara;
20 Ağustos 2015 tarihinde, 546 gün vadeli, 88.900.000 TL nominal değerli ve 1.092 gün vadeli, 50.600.000 TL nominal
değerli 27 Ekim 2015 tarihinde ise 569 gün vadeli, 23.450.000 TL nominal değerli ve 1.024 gün vadeli, 16.550.000 TL
nominal değerli değişken faizli toplam 179.500.000 TL tutarında tahvil ihraçları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 3 Şubat 2016
tarihinde 727 gün vadeli 54.000.000 TL ve 4 Ağustos 2016 tarihinde 455 gün vadeli 50.000.000 TL nominal değerli
değişken faizli tahvil ihracı yapılmıştır.
Şirket, 24 Mart 2015 tarihinde, halka arz edilmeksizin, 3 ayda bir kupon ve vade sonunda anapara ödemeli olmak üzere;
17 Mart 2020 vadeli 100 milyon TL nominal değerde kira sertifikası ihraç etmiştir.
Şirket’in bağlı ortaklıklarından Rotor, Osmaniye ilinde bulunan 135 MW kapasiteli rüzgar enerji santrali yatırımı için
çeşitli finansal kuruluşların oluşturduğu konsorsiyum ile 8 Mayıs 2009 tarihinde 130 milyon Avro tutarında uzun vadeli
kredi anlaşması imzalamıştır.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissesine sahip olduğu Pakistan’da kurulu bağlı ortaklığı Zorlu Enerji Pakistan Limited,
Pakistan’ın Sindh bölgesinde bulunan Jhimpir’deki 56,4 MW kapasiteli Rüzgar Enerji Santrali (“RES”) projesinin
finansmanında kullanılmak üzere, 26 Ekim 2011 tarihinde International Finance Corporation (“IFC”), the Asian
Development Bank (“ADB”), Eco Trade and Development Bank (“ECO”) ve yerel konsorsiyum lideri Habib Bank Limited
(“HBL”) ile toplam 111 milyon ABD Doları tutarına kadar kaynak sağlayacak uzun vadeli (12 yıla kadar vadeli) bir kredi
anlaşması imzalamıştır.
Zorlu Doğal, mevcut borçlarının refinansmanı ve Denizli ilinde kurmayı planladığı Kızıldere III jeotermal enerji santrali
yatırımının finansmanında kullanılmak üzere, 27 Ekim 2015 tarihinde Akbank TAŞ, Türkiye Garanti Bankası AŞ, Türkiye
İş Bankası AŞ ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ ile 785 milyon ABD Doları nakit, 30 milyon ABD Doları gayrinakit
olmak üzere toplamda 815 milyon ABD Doları tutarında ve 14 yıl vadeli bir kredi sözleşmesi imzalamıştır. 31 Aralık 2016
tarihi itibarıyla Zorlu Doğal’ın temin ettiği toplam kredi tutarı 732,5 milyon ABD Doları’dır.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu Zorlu Jeotermal tarafından Manisa’nın Alaşehir ilçesinde kurulan 45 MW
kurulu güce sahip Alaşehir I jeotermal santral yatırımının finansmanında kullanılmak üzere, 25 Kasım 2013 tarihinde Yapı
Kredi Bankası AŞ ile toplam 113 milyon ABD Doları tutarına kadar kaynak sağlayacak olan 14 yıl vadeli proje finansman
kredi anlaşması imzalanmış olup, 24 Haziran 2015 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, santralin kurulu gücünün
30 MW’dan 45 MW’a yükseltilmesi nedeniyle projeye ilişkin kredi tutarı 113 milyon ABD Doları’ndan 148 milyon ABD
Doları’na çıkarılmıştır. Kredinin diğer şartlarında herhangi bir değişiklik olmamıştır. Bu kredi kapsamında 31 Aralık 2016
tarihi itibarıyla, kredinin yaklaşık 148 milyon ABD Dolarlık kısmı temin edilmiştir.
174
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 5 - FİNANSAL BORÇLANMALAR (Devamı)
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu Zorlu Rüzgar tarafından Osmaniye’nin Bahçe ilçesinde kurulan toplamda
80,3 MW kurulu güce sahip Demirciler ve Sarıtepe RES projesinin finansmanında kullanılmak üzere, 24 Kasım 2014
tarihinde Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ile 40 milyon Avro ve Bayerische Landesbank ile ECA finansmanı kapsamında
Alman İhracat Finansman Ajansı (Euler Hermes) destekli olarak 41,3 milyon Avro olmak üzere, toplamda 81,3 milyon Avro
tutarında proje finansman kredi anlaşması imzalanmıştır. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’ndan alınan kredinin vadesi 2 yılı
geri ödemesiz olmak üzere toplamda 12 yıl, Bayerische Landesbank’tan alınan kredinin vadesi ise 1,5 yılı geri ödemesiz
olmak üzere toplamda 15,5 yıldır. 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla, kredinin 80,6 milyon Avro’luk kısmı temin edilmiştir.
DİPNOT 6 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR
a) Ticari alacaklar:
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
20.769
4.712
45.829
-
-
-
20.769
4.712
45.829
126.120
5.198
(3.509)
99.890
7.396
(5.280)
58.619
2.361
(4.586)
-
(137)
(14)
127.809
101.869
56.380
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Dipnot 25)
Eksi: Vadeli satışlardan tahakkuk etmemiş
finansman geliri
İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
Alacak senetleri ve vadeli çekler
Eksi: Şüpheli alacaklar karşılığı
Eksi: Vadeli satışlardan tahakkuk etmemiş
finansman geliri
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla, ticari alacakların vadesi ortalama 15 gün olup, iskonto edilmemektedir (31 Aralık 2015:
%12 etkin faiz oranı, 31 Aralık 2014: %7,5 etkin faiz oranı).
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Dönem başı - 1 Ocak
Dönem içinde ayrılan karşılıklar
Konusu kalmayan karşılıklar
Dönem sonu - 31 Aralık
2016
2015
5.280
2.196
(3.967)
4.586
1.592
(898)
3.509
5.280
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
175
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 6 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR (Devamı)
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla 3.509 TL (31 Aralık 2015: 5.280 TL, 31 Aralık 2014: 4.586 TL) tutarındaki ticari alacakların
vadesi geçmiş ve bu alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılmıştır. Söz konusu alacakların 31 Aralık 2016, 2015 ve 2014
tarihleri itibarıyla yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:
12 ay üzeri
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
3.509
5.280
4.586
3.509
5.280
4.586
Grup’un alacak hesaplarını tahsil etmekteki geçmiş deneyimi, ayrılan karşılıklarda göz önünde bulundurulmuştur. Grup,
olası tahsilat kayıpları için ayrılan karşılık dışında herhangi bir ek ticari alacak riskinin bulunmadığını düşünmektedir.
Grup’un vadesi geçmiş olduğu halde şüpheli olarak değerlendirilmemiş alacakları bulunmamaktadır.
b) Ticari borçlar:
İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar (Dipnot 25)
Eksi: Vadeli alışlardan tahakkuk etmemiş finansman
gideri
İlişkili olmayan taraflara kısa vadeli ticari borçlar
Eksi: Vadeli alışlardan tahakkuk etmemiş finansman
gideri
İlişkili taraflara uzun vadeli ticari borçlar (Dipnot 25)
İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
107.671
165.603
50.046
-
-
-
107.671
165.603
50.046
193.756
116.260
69.395
-
(395)
(211)
193.756
115.865
69.184
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
6.229
326
-
-
6.229
326
-
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla, ticari borçların vadesi ortalama 30 gün olup, iskonto edilmemektedir (31 Aralık 2015:
%12 etkin faiz oranı, 31 Aralık 2014: %7,5 etkin faiz oranı).
176
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 7 - DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR
a) Kısa vadeli diğer alacaklar:
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (Dipnot 25)
İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
896.525
6.783
489.814
6.037
316.620
10.737
903.308
495.851
327.357
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
730.396
576.992
1.020.119
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
77.512
91
177.814
-
70.620
-
77.603
177.814
70.620
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
567.875
245
128.699
78
851.469
8
568.120
128.777
851.477
b) Uzun vadeli diğer alacaklar:
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (Dipnot 25)
c) Kısa vadeli diğer borçlar:
İlişkili taraflara diğer borçlar (Dipnot 25)
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar
d) Uzun vadeli diğer borçlar:
İlişkili taraflara diğer borçlar (Dipnot 25)
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
177
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 8 - DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
a) Diğer dönen varlıklar:
Devreden KDV
Diğer
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
44.332
1.832
18.468
369
39.283
628
46.164
18.837
39.911
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
28.813
41.342
13.254
28.813
41.342
13.254
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
4.995
2
10.904
13
2.154
5
4.997
10.917
2.159
b) Diğer duran varlıklar:
Devreden KDV
c) Diğer kısa vadeli yükümlülükler:
Ödenecek vergi ve fonlar
Diğer
178
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 9 - PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER
a) Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler:
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
22.337
4.001
5.948
17.905
6.473
710
26.338
23.853
7.183
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
62.820
6.805
26.275
647
43.284
1.045
69.625
26.922
44.329
Gelecek aylara ait giderler
Verilen sipariş avansları
b) Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler:
Verilen sipariş avansları
Gelecek yıllara ait giderler
DİPNOT 10 - SATIŞ AMAÇLI SINIFLANDIRILAN DURAN VARLIKLAR
Ankara ve Kayseri santrallerinde bulunan 57.674 bin TL tutarındaki tesis, makine ve cihazlar ile Şirket’in Proenergy
Services LLC ile Eylül 2016’da yapılan Türbin Satış Sözleşmesi’ne istinaden, bir yıl içinde satışı tamamlanması beklenen
ve gerçeğe uygun değeri 9.465 bin TL olan Kayseri doğal gaz santraline ait gaz türbini TFRS 5 “Satış Amaçlı Elde Tutulan
Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” standardı kapsamında değerlendirilmeleri nedeniyle, TFRS 5 standardına
istinaden “Maddi Duran Varlıklar”dan “Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar” hesabına transfer edilmiştir.
Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıkların detayı aşağıdaki gibidir:
Sabit Kıymetler
Tesis, makine ve cihazlar
Maliyet
Bedeli
Birikmiş
Amortisman
Net
Defter Değeri
157.305
(90.166)
67.139
157.305
(90.166)
67.139
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
179
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 11 - FİNANSAL YATIRIMLAR
Kısa vadeli finansal yatırımlar
Vadesi 3 ay-1 yıl arası mevduatlar
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
100
-
5.940
100
-
5.940
31 Aralık 2016 itibarıyla kısa vadeli finansal yatırım TL cinsindendir ve faiz oranı %10,5’tir (31 Aralık 2015:
Bulunmamaktadır; 31 Aralık 2014: ABD Doları cinsinden, 1 yıldan kısa vadeli ve faiz oranı %6,25).
Uzun vadeli finansal yatırımlar
Bağlı menkul kıymetler (*)
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
246
246
246
246
246
246
Zorlu Enerji, 61.572.770 TL sermaye ile kurulan Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi’ne (EPİAŞ) 246.291 adet pay adediyle (Pay tutarı: 246 TL) %0,4
oranında iştirak etmiştir.
(*)
DİPNOT 12 - ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir:
2016
2015
1 Ocak itibarıyla
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kâr/(zararlarındaki) paylar
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardaki değişim (*)
183.409
(884)
11.697
111.999
16.824
54.586
31 Aralık itibarıyla
194.222
183.409
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardaki 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla oluşan 11.697 TL tutarındaki değişim, yabancı para çevrim farklarından
kaynaklanmaktadır (31 Aralık 2015: 54.586 TL).
(*)
180
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 12 - ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR (Devamı)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların finansal tablolarıyla ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2016
Ortaklık payı (%)
Toplam Varlıklar
Toplam Yükümlülükler
Net Varlıklar
Grup’un Net Varlıklardaki Payı
Hasılat
Net Dönem Kârı/(Zararı)
Grup’un Net Dönem Kârındaki/
(Zararındaki) Payı
31 Aralık 2015
Ortaklık payı (%)
Toplam Varlıklar
Toplam Yükümlülükler
Net Varlıklar
Grup’un Net Varlıklardaki Payı
Hasılat
Net Dönem Kârı/(Zararı)
Grup’un Net Dönem Kârındaki/
(Zararındaki) Payı
31 Aralık 2014
Ortaklık payı (%)
Toplam Varlıklar
Toplam Yükümlülükler
Net Varlıklar
Grup’un Net Varlıklardaki Payı
Hasılat
Net Dönem Kârı
Grup’un Net Dönem Kârındaki Payı
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Electric Ltd.
Solad Energy Ltd.
25
4.630.774
3.859.992
770.782
192.696
1.810.259
40.310
42,15
1.299.086
1.301.266
(2.180)
(919)
411.203
(26.008)
42,15
31.558
25.757
5.801
2.445
-
10.078
(10.962)
-
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Electric Ltd.
Solad Energy Ltd.
25
3.859.161
3.269.457
589.704
147.426
1.650.961
72.022
42,15
1.060.630
979.981
80.649
33.994
4.348
(2.804)
42,15
25.678
20.960
4.718
1.989
-
18.006
(1.182)
-
Dorad Energy Ltd.
Ezotech Electric Ltd.
Solad Energy Ltd.
25
3.176.481
2.764.002
412.479
103.120
882.788
47.308
11.827
42,15
148.533
131.229
17.304
7.294
1.200
506
42,15
20.465
16.703
3.762
1.585
-
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
181
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 13 - MADDİ DURAN VARLIKLAR
1 Ocak 2016
Girişler (*)
Transferler (**) Çıkışlar (***)
42.409
7.583
-
(25)
140.766
53
16.849
-
38.350
4
4.105
-
Tesis, makine ve
cihazlar
4.324.902
11.147
184.067
(106.695)
Motorlu taşıtlar
1.303
173
-
(102)
18.700
6.994
241
(142)
Yapılmakta olan
yatırımlar
397.390
528.793
(363.781)
Özel maliyetler
-
-
671
4.963.820
554.747
16.685
8.733
Tesis, makine ve
cihazlar
Motorlu taşıtlar
Yeniden
Yabancı para
değerleme
çevrim
değer
farkı (azalışı) / artışı
31 Aralık 2016
Maliyet:
Arsalar
Yeraltı ve yerüstü
düzenleri
Binalar
Döşeme ve demirbaşlar
-
87
50.054
-
77
157.745
-
545
43.004
84.080
46.043
4.543.544
-
-
1.374
39
-
25.832
(1.126)
-
-
561.276
-
-
-
671
(157.848)
(108.090)
84.119
46.752
5.383.500
7.898
-
-
-
-
24.583
743
-
-
-
-
9.476
906.092
185.249
(90.166)
(61.430)
12.388
-
952.133
509
206
-
(102)
-
-
613
8.740
2.732
-
(145)
-
-
11.327
940.759
196.828
(90.166)
(61.677)
12.388
-
998.132
Birikmiş amortisman:
Yerüstü düzenleri
Binalar
Döşeme ve demirbaşlar
Net defter değeri
4.023.061
4.385.368
Zorlu Enerji, Rotor, Zorlu Hidroelektrik, Zorlu Jeotermal, Zorlu Rüzgar, Nemrut ve Zorlu Doğal’ın 2016’da yapmış olduğu ilave toplam yatırım 528.793 bin
TL olup sırasıyla 13.600 bin TL, 5 bin TL, 3.927 bin TL, 31.959 bin TL, 120.891 bin TL, 18 bin TL ve 358.393 bin TL’dir.
(*)
(**)
Zorlu Jeotermal’e ait 17.275 bin TL tutarındaki yatırım, yeraltı yer üstü düzenlerine, makine ve teçhizata ve demirbaşa, Zorlu Doğal’a ait 13.751 bin
TL tutarındaki yatırım, makine ve teçhizata, Zorlu Rüzgar’a ait 332.212 bin TL tutarındaki yatırım, yeraltı yer üstü düzenlerine, makine ve teçhizata ve
demirbaşa ve Zorlu Enerji’ye ait 543 bin TL tutarındaki yatırım, haklara transfer olmuştur. Makine teçhizata sınıflanan maliyet bedeli 157.305 bin TL,
birikmiş amortismanı 90.166 bin TL olan maddi duran varlıklar satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar altında gösterilmiştir.
(***)
Toplam net defter değeri 46.413 bin TL olan çıkışların 45.026 bin TL’si, Proenergy Services LLC ile yapılan Türbin Satış Sözleşmesi’ne istinaden Bursa,
Kayseri ve Ankara santrallerine ilişkin satışı ifade etmektedir.
182
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 13 - MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı)
Yeniden
Yabancı para
değerleme
çevrim
değer
farkı (azalışı) / artışı
1 Ocak 2015
Girişler (*)
Transferler (**)
Çıkışlar
-
-
31 Aralık 2015
Maliyet:
Arsalar
15.337
9.756
-
Yeraltı ve yerüstü
düzenleri
17.316
42.409
61.866
9.114
45.285
-
Binalar
54.182
9.052
-
-
-
24.501
140.766
-
(24.884)
Tesis, makine ve
cihazlar
38.350
3.573.319
15.930
392.878
Motorlu taşıtlar
873
489
-
(2.974)
74.386
271.363
4.324.902
(59)
-
-
14.709
4.433
1.303
448
(920)
30
-
18.700
233.549
601.582
(435.825)
(1.916)
-
-
397.390
3.953.835
650.356
2.786
(5.869)
74.416
288.296
4.963.820
14.176
2.509
-
-
-
-
16.685
8.004
729
-
-
-
-
8.733
Tesis, makine ve
cihazlar
762.925
138.071
2.075
(2.811)
5.832
-
906.092
Motorlu taşıtlar
422
145
-
(58)
-
-
509
7.598
1.957
-
(815)
-
-
8.740
793.125
143.411
2.075
(3.684)
5.832
-
940.759
Döşeme ve demirbaşlar
Yapılmakta olan
yatırımlar
Birikmiş amortisman:
Yerüstü düzenleri
Binalar
Döşeme ve demirbaşlar
Net defter değeri
3.160.710
4.023.061
Zorlu Jeotermal, Zorlu Doğal, Zorlu Hidroelektrik, Zorlu Rüzgar, Nemrut ve Zorlu Elektrik’in 2015’te yapmış olduğu ilave yatırımların tutarı sırasıyla
336.916 bin TL, 46.278 bin TL, 12.593 bin TL, 203.545 bin TL, 1.952 bin TL ve 298 bin TL’dir.
(*)
31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla Zorlu Jeotermal’e ait 423.180 bin TL tutarındaki yatırım, yeraltı yer üstü düzenlerine, makine ve teçhizata ve demirbaşa,
Zorlu Doğal’a ait 12.557 bin TL tutarındaki yatırım, makine ve teçhizata ve Zorlu Elektrik’e ait 88 bin TL tutarındaki yatırım haklara transfer olmuştur.
(**)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
183
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 13 - MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı)
Dipnot 2.4 ve Dipnot 2.7’de bahsedildiği üzere, 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla, arsa, yer altı ve yer üstü düzenleri,
binalar, makine, tesis ve cihazları ve döşeme ve demirbaşlar Avrupa Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık AŞ ve
MYK Associates (Pvt.) Ltd. tarafından yapılan değerleme çalışmalarında tespit edilen makul değerleri üzerinden TMS
16 “Maddi duran varlık” standardı uyarınca da kabul edilen yeniden değerleme modeli baz alınarak şirketin finansal
tablolarına yansıtılmıştır.
31 Aralık 2016 ve 2015 tarihleri itibarıyla arsa, yer altı ve yerüstü düzenleri, binalar ile makine, tesis ve cihazları için
yeniden değerleme fonunun hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
1 Ocak 2015
835.611
Yeniden değerleme değer artışı
Amortisman transferi
249.712
(40.466)
31 Aralık 2015
1.044.857
1 Ocak 2016
1.044.857
Yeniden değerleme değer artışı
Amortisman transferi
Diğer (*)
31 Aralık 2016
37.401
(53.254)
(6.873)
1.022.131
31.12.2016 tarihi itibarıyla satışı yapılan sabit kıymetlerin yeniden değerleme değer artış fonlarındaki azalışa ilişkin olup söz konusu tutar geçmiş yıllar
zararlarına transfer edilmiştir.
(*)
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla yapılmakta olan yatırımlar ile doğrudan ilişkilendirilen 79.359 bin TL tutarındaki borçlanma
maliyetleri, ilgili varlık maliyetine eklenmiştir (31 Aralık 2015: 59.011 TL).
Maddi duran varlıklar üzerinde bulunan teminat, rehin ve ipotekler Dipnot 15’de sunulmuştur.
Cari dönem amortisman giderlerinin, satışların maliyeti ve genel yönetim giderleri bazında kırılımı Dipnot 21’de
belirtilmiştir.
184
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 14 - MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Maliyet
Haklar
Lisanslar
Birikmiş amortisman
Haklar
Lisanslar
Net defter değeri
Maliyet
Haklar
Lisanslar
Birikmiş amortisman
Haklar
Lisanslar
Net defter değeri
1 Ocak 2016
İlaveler
Yabancı para
çevrim farkları
Transferler
31 Aralık 2016
24.877
2.068
5.421
1.024
428
-
543
-
31.269
3.092
26.945
6.445
428
543
34.361
6.841
597
2.219
117
10
-
-
9.070
714
7.438
2.336
10
-
9.784
19.507
24.577
1 Ocak 2015
İlaveler
Yabancı para
çevrim farkları
Transferler
31 Aralık 2015
22.714
1.749
4.938
319
11
-
(2.786)
-
24.877
2.068
24.463
5.257
11
(2.786)
26.945
7.550
649
1.214
92
8
-
(1.931)
(144)
6.841
597
8.199
1.306
8
(2.075)
7.438
16.264
19.507
Cari dönem amortisman giderlerinin, satışların maliyeti ve genel yönetim giderleri bazında kırılımı Dipnot 21’de
belirtilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
185
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 15 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
15.1 Alınan teminatlar
Orijinal
para cinsi
Alınan teminatlar
Alınan teminatlar
Alınan teminatlar
Alınan teminatlar
Alınan teminatlar
Alınan çekler
Alınan çekler
Alınan çekler
TL
ABD Doları
Avro
JPY
GBP
TL
ABD Doları
Avro
31 Aralık 2016
Yabancı
para
TL
tutarı
karşılığı
31 Aralık 2015
Yabancı
para
TL
tutarı
karşılığı
31 Aralık 2014
Yabancı
para
TL
tutarı
karşılığı
40.102
41.081
5.343
1.032
5
53
22.769
19.120
2.047
47.658
7
930
-
40.702
21.907
2.052
55.163
1.205
5
38
40.102
144.573
19.822
1.032
18
197
205.744
22.769
55.593
6.505
1.148
30
930
86.975
40.702
50.800
5.788
1.067
1.205
12
107
99.681
Alınan teminatlar Grup faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan satışlara istinaden müşterilerden alınan teminat mektuplarından
ve teminat çek ve senetlerinden oluşmaktadır.
15.2 Şirket tarafından verilen Teminat/Rehin/İpotekler
Grup’un önemli tutarda zarara veya borca neden olacağını beklemediği taahhütler ve muhtemel yükümlülükler aşağıda
özetlenmiştir:
Orijinal
para cinsi
Verilen teminatlar
Verilen teminatlar
Verilen teminatlar
Verilen teminatlar
TL
Avro
ABD Doları
PKR
31 Aralık 2016
Yabancı
para
TL
tutarı
karşılığı
277.247
182.856
151.207
1.875.000
277.247
678.377
532.128
62.756
1.550.508
31 Aralık 2015
Yabancı
para
TL
tutarı
karşılığı
220.172
182.906
145.652
1.875.000
220.172
581.202
423.498
51.713
1.276.585
31 Aralık 2014
Yabancı
para
TL
tutarı
karşılığı
209.928
142.762
160.740
1.875.000
209.928
402.689
372.740
42.881
1.028.238
Verilen teminatlar, genel olarak Grup’un elektrik iletim ve dağıtım işlemlerine istinaden devlet kurumlarına (başlıca
EPDK’ya ve elektrik iletim ve dağıtımını sağlayan devlet kurumlarına) verilen, doğal gaz alımına istinaden doğal gaz temin
edilen firmalara verilen, bankalardan alınan krediler için bankalara verilen teminat mektuplarından, teminat senetlerinden
ve ipoteklerden oluşmaktadır.
186
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 15 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı)
31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla Grup’un teminat/rehin/ipotek (“TRİ”) pozisyonu TL
cinsinden aşağıdaki gibidir:
Orijinal
para cinsi
Şirket Tarafından Verilen TRİ’ler
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş
olduğu TRİ’lerin toplam tutarı (*)
B. Tam konsolidasyon kapsamına
dahil edilen ortaklıklar lehine
vermiş olduğu TRİ’lerin toplam
tutarı
31 Aralık 2016
Orijinal
TL
tutar
karşılığı
31 Aralık 2015
Orijinal
TL
tutar
karşılığı
31 Aralık 2014
Orijinal
TL
tutar
karşılığı
ABD Doları
Avro
TL
PKR
130.797
182.506
256.589
1.875.000
460.301
677.079
256.589
62.756
121.500
182.556
199.514
1.875.000
353.273
580.090
199.514
51.713
121.738
142.412
189.232
1.875.000
282.298
401.702
189.232
42.881
ABD Doları
TL
20.658
20.658
10.000
20.658
29.076
20.658
10.000
20.696
23.189
20.696
20.410
350
71.827
1.298
14.152
350
41.149
1.112
29.002
350
67.253
987
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
C. Olağan ticari faaliyetlerinin
yürütülmesi amacıyla diğer 3.
kişilerin borcunu temin amacıyla
vermiş olduğu TRİ’lerin toplam
tutarı
ABD Doları
Avro
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam
tutarı
i. Ana ortak lehine vermiş
olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
ii. B ve C maddeleri kapsamına
girmeyen diğer grup şirketleri
lehine vermiş olduğu TRİ’lerin
toplam tutarı
iii. C maddesi kapsamına
girmeyen 3. kişiler lehine
vermiş olduğu TRİ’lerin
toplam tutarı
-
1.550.508
1.276.585
1.028.238
31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Şirket’in vermiş olduğu TRİ’lerin özkaynaklara oranı %334’tür (31 Aralık 2015: %170,
31 Aralık 2014: %196).
(*)
Şirket’in bağlı ortaklıklarından Rotor, Osmaniye ilinde bulunan 135 MW kapasiteli elektrik üretim santrali yatırımı için çeşitli finansal kuruluşların
oluşturduğu konsorsiyum ile 8 Mayıs 2009 tarihinde 130 milyon Avro tutarında uzun vadeli kredi anlaşması imzalamıştır. Söz konusu kredi sözleşmesine
ek olarak, ipotek, ticari işletme rehni, hisse rehni, hesap rehni, alacakların temliki, hissedar alacaklarının devri ve sigorta alacakları devri sözleşmeleri
imzalanmıştır. Rotor ile Bankalar arasında imzalanan ipotek sözleşmesi uyarınca Rotor’un taşınmaz menkulleri üzerinde 130.000.000 Avro tutarında
ipotek tesis edilmiştir. Ayrıca yine Rotor ve Bankalar arasında imzalanan Ticari İşletme Rehni Sözleşmesi uyarınca Rotor’un sabit kıymetleri üzerine toplam
119.654.194 TL değerinde bir işletme rehni tesis edilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
187
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 15 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı)
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissesine sahip olduğu Pakistan’da kurulu iştiraki Zorlu Enerji Pakistan Limited, Pakistan’ın Sindh bölgesinde bulunan
Jhimpir’deki 56,4 MW kapasiteli Rüzgar Enerji Santrali (“RES”) projesinin finansmanında kullanılmak üzere, 26 Ekim 2011 tarihinde International Finance
Corporation (“IFC”), the Asian Development Bank (“ADB”), Eco Trade and Development Bank (“ECO”) ve yerel konsorsiyum lideri Habib Bank Limited
(“HBL”) ile toplam 111 milyon ABD Doları tutarına kadar kaynak sağlayacak uzun vadeli (12 yıla kadar vadeli) bir kredi anlaşması imzalamıştır. Söz konusu
kredi sözleşmesine ek olarak, hesap rehni, hisse rehni, sigorta alacakları devri, tapu rehni, proje haklarının temliki ve duran varlıklar üzerinde ipotek
sözleşmeleri imzalanmıştır. Zorlu Enerji Pakistan ile Bankalar arasında imzalanan ipotek sözleşmesi uyarınca Zorlu Enerji Pakistan’ın duran varlıkları
üzerinde 118.625.000 ABD Doları ve 1.875.000.000 PKR ipotek tesis edilmiştir.
Zorlu Doğal, mevcut borçlarının refinansmanı ve Denizli ilinde kurmayı planladığı Kızıldere III jeotermal enerji santrali yatırımının finansmanında kullanılmak
üzere, 27 Ekim 2015 tarihinde Akbank TAŞ, Türkiye Garanti Bankası AŞ, Türkiye İş Bankası AŞ ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ ile 785 milyon ABD
Doları nakit, 30 milyon ABD Doları gayrinakit olmak üzere toplamda 815 milyon ABD Doları tutarında ve 14 yıl vadeli bir kredi sözleşmesi imzalamıştır. Söz
konusu kredi sözleşmesine ek olarak, hesap rehni, hisse rehni, alacak devri ve hissedar alacaklarının devri sözleşmeleri imzalanmıştır.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu Zorlu Jeotermal tarafından Manisa’nın Alaşehir ilçesinde kurulan 45 MW kurulu güce sahip Alaşehir I
jeotermal santral yatırımının finansmanında kullanılmak üzere, 25 Kasım 2013 tarihinde Yapı Kredi Bankası AŞ ile toplam 113 milyon ABD Doları tutarına
kadar kaynak sağlayacak olan 14 yıl vadeli proje finansman kredi anlaşması imzalanmış olup, 24 Haziran 2015 tarihli özel durum açıklamasına istinaden,
santralin kurulu gücünün 30 MW’dan 45 MW’a yükseltilmesi nedeniyle projeye ilişkin kredi tutarı 113 milyon ABD Doları’ndan 148 milyon ABD Doları’na
çıkarılmıştır. Söz konusu kredi sözleşmesine ek olarak, hesap rehni, hisse rehni, ardıl alacaklılık ve alacağın devri sözleşmeleri imzalanmıştır.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu Zorlu Rüzgar tarafından Osmaniye’nin Bahçe ilçesinde kurulan toplamda 80,3 MW kurulu güce sahip
Sarıtepe ve Demirciler RES projesinin finansmanında kullanılmak üzere, 24 Kasım 2014 tarihinde Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ile 40 milyon Avro ve
Bayerische Landesbank ile ECA finansmanı kapsamında Alman İhracat Finansman Ajansı (Euler Hermes) destekli olarak 41,3 milyon Avro olmak üzere,
toplamda 81,3 milyon Avro tutarında proje finansman kredi anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu kredi anlaşmasına ek olarak, hesap rehni, hisse rehni,
alacak devri, elektrik üretim lisansının devri ve ticari işletme rehni sözleşmeleri imzalanmış olup Ticari İşletme Rehni Sözleşmesi uyarınca toplam 193.711
TL değerinde bir işletme rehni tesis edilmiştir. Ayrıca Bayerische Landesbank’a 41.381.320 Avro tutarında teminat mektubu verilmiştir.
Geri kalan 314.631 bin TL tutarındaki verilen teminatlar, Grup’un elektrik iletim ve dağıtım işlemlerine istinaden devlet
kurumlarına (başlıca EPDK’ya ve elektrik iletim ve dağıtımını sağlayan devlet kurumlarına), doğal gaz alımına istinaden
doğal gaz temin edilen firmalara verilen ve bankalardan alınan krediler için bankalara verilen teminat mektuplarından,
teminat senetlerinden ve ipoteklerden oluşmaktadır.
Ayrıca Zorlu Holding, Zorlu Doğal’ın temin ettiği toplam 732,5 milyon ABD Doları tutarındaki kredi, Zorlu Jeotermal’in
Yapı ve Kredi AŞ’den temin ettiği yaklaşık 148 milyon ABD Doları tutarındaki kredi, Rotor’un çeşitli finansal kuruluşların
oluşturduğu konsorsiyumdan temin ettiği 130 milyon Avro tutarındaki kredi ve Zorlu Rüzgar’ın Türkiye Sınai Kalkınma
Bankası ve Bayerische Landesbank’tan temin ettiği toplam 80,6 milyon Avro tutarındaki kredi için garantör sıfatıyla kefil
olmuştur.
188
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 16 - TÜREV ARAÇLAR
Riskten korunma amaçlı türev araçlar:
31 Aralık 2016
Kontrat Rayiç değer
miktarı yükümlülük
Faiz oranı swap işlemleri
Nakit akım riskinden
korunma amaçlı faiz
oranı swap işlemleri
31 Aralık 2015
Kontrat Rayiç değer
miktarı yükümlülük
31 Aralık 2014
Kontrat Rayiç değer
miktarı yükümlülük
2.643.888
(2.150)
2.206.943
(6.949)
1.574.032
(12.191)
868.803
(20.034)
799.814
(65.795)
747.478
(62.741)
3.512.691
(22.184)
3.006.757
(72.744)
2.321.510
(74.932)
Türev finansal araçlar ilk olarak kayda alınmalarında elde etme maliyeti ile kayda alınmalarını izleyen dönemlerde ise
makul değerleri ile değerlenmektedir. Grup’un türev finansal araçları, faiz oranı swap işlemleri ve vadeli yabancı para
işlemlerinden oluşmaktadır.
Grup’un, türev sözleşmesi yapıldığı tarihte, kayıtlı bir varlığın veya yükümlülüğün veya belirli bir riskle ilişkisi kurulabilen
ve gerçekleşmesi muhtemel olan işlemlerin nakit akışlarında belirli bir riskten kaynaklanan ve kâr/zararı etkileyebilecek
değişimlere karşı korunma sağlayan işlemleri (nakit akım riskinden korunma) bulunmaktadır.
Söz konusu türev finansal araçlar ekonomik olarak Grup için risklere karşı etkin bir koruma sağlaması ve risk muhasebesi
yönünden de gerekli koşulları taşıması nedeniyle konsolide finansal tablolarda riskten korunma amaçlı türev finansal
araçlar olarak muhasebeleştirilmektedir. Grup, etkin olarak nitelendirilen finansal riskten korunma işlemine ilişkin kazanç
ve kayıplarını özkaynaklarda “riskten korunma kayıpları” altında göstermektedir.
Finansal riskten korunma aracının satılması, sona ermesi veya finansal riskten korunma amaçlı olduğu halde finansal riskten
korunma muhasebesi koşullarını sağlayamaması veya taahhüt edilen ya da gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlemin
gerçekleşmesinin beklenmediği durumlardan birinin oluşması halinde, taahhüt edilen ya da gelecekte gerçekleşmesi
muhtemel işlem gerçekleşene kadar özkaynaklar içerisinde ayrı olarak sınıflandırılmaya devam eder. Taahhüt edilen
ya da gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlem gerçekleştiğinde gelir tablosuna kaydedilir ya da gerçekleşmeyeceği
öngörülürse, işlem ile ilgili birikmiş kazanç veya kayıplar kâr veya zarar olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır.
Şirket, ABD Doları cinsinden kredilerinden kaynaklanan kur farkı zararlarını, söz konusu kredilerle finanse ettiği Kızıldere II
ve Kızıldere III Jeotermal JES (Zorlu Doğal) ve Alaşehir I JES (Zorlu Jeotermal) yatırımlarından elde ettiği/ileride elde
edeceği ve ABD Doları cinsinden gerçekleştirdiği/gerçekleştireceği satışlarının kur farkı gelirleriyle dengeleyerek, nakit
akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaktadır.
31 Aralık 2016 tarihli finansal tablolarda ertelenmiş vergi etkisi netlendikten sonra 386.663 bin TL tutarındaki kur
farkı gideri ile (27.304) bin TL tutarındaki faiz oranı swap işlemleri özkaynaklar altında “Riskten Korunma Kazançları/
(Kayıpları)” hesabında muhasebeleştirilmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
189
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 16 - TÜREV ARAÇLAR (Devamı)
Faiz oranı swap işlemlerinin dönem içerisindeki hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
1 Ocak itibarıyla
Kâr veya zarar tablosu ile ilişkilendirilen
- Finansal gider
Diğer kapsamlı gelir ile ilişkilendirilenler
- Finansal riskten korunma fonu
31 Aralık itibarıyla
2016
2015
72.744
74.932
(16.430)
(12.180)
(34.130)
9.992
22.184
72.744
DİPNOT 17 - ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALARA İLİŞKİN UZUN VADELİ KARŞILIKLAR
Kıdem tazminatı yükümlülüğü
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
985
826
636
985
826
636
2016
2015
826
133
52
(1.482)
1.456
636
95
127
(1.421)
1.389
985
826
Grup’un kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
1 Ocak itibarıyla
Hizmet maliyeti
Faiz maliyeti
Ödenen tazminatlar
Aktüeryal kazanç
31 Aralık itibarıyla
Kıdem tazminatı karşılığı aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde ayrılmaktadır.
Türk İş Kanunu’na göre, Grup bir senesini doldurmuş olan ve Grup’la ilişkisi kesilen veya emekli olan 25 hizmet yılını
(kadınlarda 20) dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan
veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. 23 Mayıs 2002’deki mevzuat değişikliğinden
sonra emeklilikten önceki hizmet süresine ilişkin bazı geçiş süreci maddeleri çıkartılmıştır. Ödenecek tazminat her
hizmet yılı için bir aylık maaş kadardır ve bu tutar 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla 4.297 TL (31 Aralık 2015: 3.828 TL) ile
sınırlandırılmıştır.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı
bulunmamaktadır.
190
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 17 - ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALARA İLİŞKİN UZUN VADELİ KARŞILIKLAR (Devamı)
Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin
tahminiyle hesaplanır.
KGK tarafından yayımlanan TMS/TFRS’ler, Grup’un kıdem tazminatı karşılığını tahmin etmek için aktüer değerleme
yöntemlerinin geliştirilmesini öngörmektedir. Buna göre toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıda yer alan aktüer
öngörüler kullanılmıştır:
İskonto oranı (%)
Emeklilik olasılığı (%)
2016
2015
3,30
99,4
3,30
94,54
Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece
uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Grup’un kıdem tazminatı
karşılığı, kıdem tazminatı tavanı her altı ayda bir ayarlandığı için 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerli olan 4.426 TL
(1 Ocak 2016: 4.093 TL) üzerinden hesaplanmaktadır.
DİPNOT 18 - ÖZKAYNAKLAR
a) Sermaye
Zorlu Enerji, SPK’ya kayıtlı olan şirketlerin yararlandığı kayıtlı sermaye sistemini benimsemiş ve beheri 1 Kr (“bir
kuruş”) nama yazılı hisselerle temsil edilen kayıtlı sermayesi için bir limit tespit etmiştir. Zorlu Enerji’nin 31 Aralık 2016,
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla tarihi ve ödenmiş sermayesi aşağıda gösterilmiştir:
Kayıtlı sermaye limiti (*)
Çıkarılmış sermaye
(*)
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
3.000.000
750.000
1.000.000
750.000
500.000
500.000
18 Kasım 2016 tarihi itibarıyla, Şirket’in kayıtlı sermaye tavan artırımı gerçekleşmiştir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
191
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 18 - ÖZKAYNAKLAR (Devamı)
Şirket’in 31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi
değerlerle aşağıdaki gibidir:
Zorlu Holding
Korteks
Halka açık kısım
Diğer
Hisse (%)
31 Aralık 2016
Hisse (%)
31 Aralık 2015
Hisse (%)
31 Aralık 2014
45,7
17,5
32,0
4,8
342.999
131.606
239.859
35.536
45,7
17,5
32,0
4,8
342.999
131.606
239.859
35.536
45,7
17,5
32,0
4,8
228.666
87.737
159.906
23.691
100,0
750.000
100,0
750.000
100,0
500.000
Sermaye
düzeltmesi farkları
102.575
102.575
102.575
Toplam sermaye
852.575
852.575
602.575
Şirket’in 3.000.000.000 TL tutarındaki kayıtlı sermaye tavanı içerisinde kalacak şekilde, 750.000.000 TL olan çıkarılmış
sermayesinin nakden 1.250.000.000 TL artırılarak 2.000.000.000 TL’ye çıkarılmasında, rüçhan haklarının kullanılmasının
ardından kullanılmayan haklara ilişkin payların Borsa İstanbul Birincil Piyasa’daki satış işlemi 16 Şubat 2017 tarihi
itibarıyla tamamlanmıştır.
b) Paylara ilişkin primler
Konsolide finansal tablolarda yer alan paylara ilişkin primler, Şirket’in ilk kuruluşundan sonraki sermaye artışlarında ihraç
edilen hisse senetlerinin nominal değerinin üzerinde bir bedelle ihraç edilmeleri sonucu, ihraç bedeli ile nominal değeri
arasındaki farktan oluşmaktadır.
c) Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler ve geçmiş yıl kârları
Yasal yedekler
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
7.897
7.897
7.897
Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret
Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net
kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Türk
Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararların kapatılmasında,
işlerin iyi olmadığı zamanlarda işletmenin devamlılığının sağlanması veya işsizliğin önüne geçilmesinde ve sonuçlarının
hafifletmeye dönük önlemler alınması için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün
değildir. Bu tutarların SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca “Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” içerisinde
sınıflandırılması gerekmektedir.
192
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 18 - ÖZKAYNAKLAR (Devamı)
Yasal finansal tablolardaki geçmiş yıl kârları ve cari dönem kârı yukarıda belirtilen yasal yedek akçe ayırma şartlarının
yerine getirilmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun kâr dağıtımına ilişkin yasal düzenlemelerine uyulması şartı ile
dağıtılmaya hazırdır.
Halka açık şirketler, kâr payı dağıtımlarını SPK’nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no.’lu Kâr Payı
Tebliği’ne göre yaparlar.
Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat
hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit
edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kâr dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kâr payı öderler. Ayrıca,
kâr payları eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden
nakden kâr payı avansı dağıtılabilecektir.
TTK’ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen
kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim
kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi,
pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz.
DİPNOT 19 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
75
(75)
1.738
(1.153)
996
(813)
-
585
183
Cari dönem kurumlar vergisi gideri
Eksi: Peşin ödenen vergi ve fonlar
Dönem kârı vergi (varlığı)/yükümlülüğü (net)
Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden
vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi
karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı 2016 ve 2015 yılları için %20’dir.
Türkiye’de şirketler üçer aylık mali kârları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın
14’üncü gününe kadar beyan edip 17’inci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup
izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba
rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan herhangi bir başka
mali borca da mahsup edilebilir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
193
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 19 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)
31 Aralık 2016 ve 2015 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait vergi geliri aşağıda detaylandırılmıştır:
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Cari dönem vergi gideri
Ertelenmiş vergi geliri
(75)
94.472
(1.738)
18.051
Toplam vergi geliri
94.397
16.313
31 Aralık 2016 ve 2015 tarihlerinde sona eren yıllara ait konsolide kâr veya zarar tablolarındaki cari dönem vergi gideri
ile vergi öncesi kâr üzerinden cari vergi oranı kullanılarak hesaplanan vergi giderinin mutabakatı aşağıdaki gibidir:
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Vergi öncesi zarar
(98.900)
(280.099)
Etkin vergi oranı kullanılarak hesaplanan vergi
Üzerinden vergi hesaplanmayan birikmiş zararlar (*)
İndirim ve istisnaların etkisi
Kanunen kabul edilmeyen giderler
Nakit akış riskten korunma kazanç/(kayıpları)
Önceki dönemlerde dikkate alınmayan birikmiş zararlarının ertelenmiş
vergi hesaplamasına dahil edilmesi
Yatırım indiriminin etkisi
Mahsup edilen geçmiş yıllar zararları
Diğer
19.780
(65.937)
71.003
(46.678)
96.666
56.020
(48.364)
58.278
(75.791)
20.123
18.865
834
(136)
453
2.281
3.313
94.397
16.313
Cari dönem vergi geliri
Cari dönem ve geçmiş dönem zararlarından oluşmakta olup, 41.882 bin TL tutarındaki kısım cari yılda oluşan ve üzerinden vergi hesaplanmayan, kalan
tutar ise zamanaşımına uğrayıp faydalanılamayan kısmı ifade etmektedir.
(*)
194
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 19 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)
Ertelenmiş vergiler
Grup, ertelenmiş gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin TFRS ve Vergi Usul Kanunu düzenlemeleri
çerçevesinde hazırlanan finansal tabloları farklı değerlendirilmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini
dikkate alarak hesaplamaktadır. Geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenmiş vergi
varlıkları ve yükümlülükleri için uygulanacak oran %20’dir (31 Aralık 2015: %20).
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
110.794
(33.392)
869
(98.719)
2.208
(99.924)
77.402
(97.850)
(97.716)
Ertelenmiş vergi varlıkları
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri
Ertelenmiş vergi varlıkları/
(yükümlülükleri), net
Kıdem tazminatı karşılığı
Maddi duran varlık yeniden değerleme
artışı ile maddi ve maddi olmayan duran
varlıkların kayıtlı değerleri ile vergi
matrahları arasındaki fark Yatırım indirimi
Devreden mali zararlar
Riskten korunma kayıpları
Türev araçlar
Kredi komisyonu ve tahakkuk etmemiş
finansal borç reeskontu
Diğer
Ertelenmiş vergi varlıkları/
(yükümlülükleri), net
31 Aralık
2016
Geçici
farklar
31 Aralık
2015
31 Aralık
2014
(985)
(826)
(636)
197
165
127
903.228 1.088.170
(46.108)
(41.939)
(720.769) (445.861)
(583.529) (134.330)
(23.719)
(29.636)
956.766
(39.674)
(379.970)
(33.716)
(41.216)
(180.646)
9.222
144.154
116.706
4.744
(217.634)
8.388
89.172
26.866
5.927
(191.353)
7.935
75.994
6.743
8.243
29.523
(2.501)
(17.215)
240
(9.886)
(848)
(5.905)
500
77.402
(97.850)
(97.716)
86.077
(1.200)
49.432
4.241
Ertelenmiş vergi
varlıkları/(yükümlülükleri)
31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2016
2015
2014
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
195
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 19 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)
Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin 31 Aralık 2016 ve 2015 tarihlerinde sona eren dönemlere ait hareketleri
aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
(97.850)
(97.716)
Gelir tablosu ile ilişkilendirilen sürdürülen faaliyetler (net)
Özkaynaklar ile ilişkilendirilen
94.472
80.780
18.051
(18.185)
31 Aralık itibarıyla
77.402
(97.850)
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
110.794
869
2.208
-
-
-
110.794
869
2.208
(33.392)
(98.719)
(99.924)
-
-
-
(33.392)
(98.719)
(99.924)
1 Ocak itibarıyla
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin analizi aşağıdaki gibidir:
Ertelenmiş vergi varlıkları:
- 12 aydan uzun sürede yararlanılacak ertelenmiş
vergi varlıkları - 12 aydan kısa sürede yararlanılacak ertelenmiş
vergi varlıkları
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri:
- 12 aydan uzun sürede yararlanılacak ertelenmiş
vergi varlıkları - 12 aydan kısa sürede yararlanılacak ertelenmiş
vergi varlıkları 196
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 19 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)
Yapılan çalışmalar neticesinde, Grup’un 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla 720.769 bin TL (31 Aralık 2015: 445.861 bin TL,
31 Aralık 2014: 379.970 bin TL) tutarında kullanılmamış geçmiş yıl mali zararları için ertelenmiş vergi varlığı ayrılmıştır.
Geriye kalan 753.642 bin TL (31 Aralık 2015: 698.099 bin TL, 31 Aralık 2014: 367.177 bin TL) kullanılmamış geçmiş
yıl mali zararları için ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamıştır. Grup’un bilanço tarihi itibarıyla ertelenmiş vergi varlığı
hesapladığı mali zararları ve son kullanım yılları aşağıdaki gibidir:
Geçerlilik tarihi
Mali zarar
2017
2018
2019
2020
2021
6
144.112
53.400
222.920
300.331
720.769
Grup’un bilanço tarihi itibarıyla yaptığı değerlendirmede ertelenmiş vergi varlığı hesaplamadığı mali zararları ile son
kullanım yılları aşağıdaki gibidir:
Geçerlilik tarihi
Mali zarar
2017
2018
2019
2020
2021
149.119
170.817
141.124
83.172
209.410
753.642
DİPNOT 20 - HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ
1 Ocak - 31 Aralık 2016
1 Ocak - 31 Aralık 2015
Satış gelirleri
Satıştan iadeler (-)
Satışlardan iskontolar (-)
1.230.600
(30.047)
(5.940)
713.966
(246)
(4.303)
Hasılat (Net)
1.194.613
709.417
Satışların maliyeti (-)
(925.993)
(546.876)
268.620
162.541
Brüt Kâr
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
197
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 21 - ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
650.959
199.164
53.798
17.633
9.167
7.876
4.887
37.049
333.283
144.717
52.990
13.839
8.038
9.172
650
31.188
980.533
593.877
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
196.816
2.348
143.944
773
199.164
144.717
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Sigorta gelirleri (*)
Konusu kalmayan karşılıklar
Proje komisyon gelirleri
Diğer gelir ve kârlar
15.714
3.967
3.602
1.843
2.483
5.672
5.279
Toplam
23.283
15.277
İlk madde, malzeme ve ticari mal giderleri
Amortisman ve tükenme payları (*)
Bakım onarım giderleri
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler
Danışmanlık giderleri
İşçi ve personel gideri
Enerji gideri
Diğer
(*)
Dönem amortisman gideri ve itfa paylarının gelir tablosu hesaplarına dağılımları aşağıdaki gibidir:
Satışların maliyeti
Faaliyet giderleri
DİPNOT 22 - ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER
a) Esas faaliyetlerden diğer gelirler
Sigorta gelirleri, Şirket’in ticari işletme ve unsurlarının, makine kırılması, kâr kaybı, yangın vb. tüm rizikolara karşı teminat altına alındığı sigorta poliçelerine
istinaden, tahsil edilen ve bir yıl içinde tahsil edilmesi beklenen hasar tazminatı gelirleri ile ilgilidir.
(*)
198
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 22 - ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER (Devamı)
b) Esas faaliyetlerden diğer giderler
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
6.772
1.679
1.018
587
714
1.877
781
10.056
3.372
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış kârı (*)
7.461
918
Toplam
7.461
918
Karşılık giderleri
Risk paylaşım gideri
Vadeli işlemler borsası elektrik alım satım zararı
Proje maliyetleri
Diğer gider ve zararlar
Toplam
DİPNOT 23 - YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER
a) Yatırım faaliyetlerinden gelirler
7.461 bin TL tutarındaki sabit kıymet satış kârının 7.228 bin TL tutarındaki kısmı, Şirket’in Proenergy Services ile yapılan Türbin Satış Sözleşmesine
istinaden Bursa, Kayseri ve Ankara santrallerine ait türbinlerin satışından elde edilen satış kârını ifade etmektedir. Sözleşme kapsamında bir yıl içinde satışı
yapılacak olan ve gerçeğe uygun değeri 9.465 bin TL olan türbinler, TFRS 5 standardına istinaden “Maddi Duran Varlıklar”dan “Satış Amaçlı Elde Tutulan
Varlıklar” hesabına transfer edilmiştir.
(*)
b) Yatırım faaliyetlerinden giderler
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış zararı
157
-
Toplam
157
-
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
199
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 24 - FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ
a) Finansman gelirleri:
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Kur farkı geliri
Faiz geliri
Türev finansal araçlar gelirleri
Ertelenmiş finansman gelirleri
Diğer olağan dışı finansal gelirler (*)
281.459
74.784
16.430
137
-
274.468
84.718
12.180
569
131.849
Finansman gelirleri
372.810
503.784
30 Ekim 2015 tarihli özel durum açıklamasına istinaden; Zorlu Doğal’ın sağladığı finansman ile ilişkili taraflara olan borçların 115.000.000 ABD Doları
tutarındaki kısmı kapanmış olup, söz konusu borçlara ilişkin olarak tahakkuk etmiş olan 43.780.417 ABD Doları tutarındaki faiz borcu ise silinmiştir. Zorlu
Doğal’ın faiz borcunun silinmesine ilişkin olumlu etki, Zorlu Enerji’nin konsolide finansal tablolarında, diğer olağan dışı finansal gelir olarak yansıtılmıştır.
(*)
b) Finansman giderleri:
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
Faiz gideri
Kur farkı gideri
Banka komisyon ve diğer finansman giderleri
Ertelenmiş finansman gideri
458.420
228.859
17.763
395
449.686
468.484
10.455
445
Finansman giderleri
705.437
929.070
200 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI
i) İlişkili taraf bakiyeleri:
a) İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar
Zorlu Tesis Yönetimi AŞ
Korteks
Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret AŞ (“Vestel
Elektronik”)
Meta Nikel Kobalt Madencilik Sanayi ve Ticaret AŞ
(“Meta Nikel”)
Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi AŞ (“Zorluteks”)
Zorlu Holding
Diğer
Eksi: Tahakkuk etmemiş finansman geliri
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
9.553
4.329
2.636
-
2.485
5.648
1.886
-
-
1.475
829
2.697
747
349
292
688
3.507
31.954
2.327
-
-
(92)
20.769
4.712
45.829
İlişkili taraflardan alacaklar ortalama 21 gün vadelidir (31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014: 21 gün). ABD Doları, Avro ve TL
alacakların yıllık vade farkı oranları sırasıyla %6, %6 ve %15’tir (31 Aralık 2015: ABD Doları ve Avro için %6, TL için %15,
31 Aralık 2014: ABD Doları ve Avro için %7,5, TL için %12).
b) İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret AŞ
(“Zorlu Endüstriyel”) (*)
Zorlu O&M (*)
Dorad Energy Ltd. (“Dorad”) (**)
Edeltech Ltd. (“Edeltech”) (**)
Zorlu Enerji İnşaat AŞ
Edelcom Ltd. (“Edelcom”) (**)
Diğer
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
735.136
120.648
18.344
8.943
1.696
355
11.403
285.377
102.157
67.175
22.960
9.788
2.357
230.198
76.629
1.204
7.424
1.165
896.525
489.814
316.620
Kısa vadeli diğer alacaklarda sınıflanan Zorlu Endüstriyel ve Zorlu O&M’den olan finansman niteliğindeki alacağın vadesi 1 yıldan kısa olup, uygulanan
faiz oranı %6’dır.
(*)
Dorad, Edelcom ve Edeltech’ten olan alacaklar, İsrail’deki enerji santral projeleri kapsamında sağlanan tutarlardan oluşmaktadır. Zorlu Enerji’nin %25
oranında hissedarı olduğu Dorad, 2017 yılı içerisinde ortaklarına toplam 80.000.000 NIS tutarında kredi borç ödemesi gerçekleştirecek olup, Zorlu
Enerji’nin payına düşen kısım 20.000.000 NIS’tir. Ayrıca Dorad’ın kredi borçlarına istinaden, ortaklarına yapacağı 350.000.000 NIS tutarındaki ödemenin
Zorlu Enerji’nin payına düşen kısmı 87.500.000 NIS tutarında olup söz konusu tutar tahsil edilmiştir.
(**)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
201
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)
c) İlişkili taraflardan uzun vadeli diğer alacaklar
Zorlu Holding (*)
Ezotech Electric Ltd. (“Ezotech”) (**)
Edeltech (**)
Dorad (**)
Solad Energy Ltd. (“Solad”) (**)
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
519.805
97.452
68.935
36.088
8.116
399.728
80.516
57.339
32.704
6.705
813.005
64.214
62.375
75.225
5.300
730.396
576.992
1.020.119
Yönetim Kurulu’nun 10 Nisan 2015 tarih ve 2015/21 sayılı kararı çerçevesinde; Şirket’in Zorlu Holding’ten olan finansman niteliğindeki alacak ve borç
tutarlarının 228.413.677 ABD Doları tutarındaki kısmının birbiriyle mahsup edilmesine, Şirket’in bu mahsup işlemi sonucunda kalan 130.000.000 ABD
Doları tutarındaki Zorlu Holding’den olan alacağının, Zorlu Grubu’nun piyasa koşulları paralelinde belirlediği oran dikkate alınarak, 31 Aralık 2020 tarihinde
faiziyle birlikte tek seferde ödenmesine karar verilmiş olup 31 Aralık 2016 tarihinde faiziyle birlikte toplam alacak tutarı 147.705.701 ABD Doları’dır.
(*)
(**)
Dorad, Ezotech, Edelcom ve Edeltech’ten olan alacaklar, İsrail’deki enerji santral projeleri kapsamında sağlanan tutarlardan oluşmaktadır.
d) İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
64.762
32.286
10.082
2
539
95.463
22.880
21.677
11.673
12.638
1.272
17.912
17.370
13.438
100
18
1.393
-
-
(185)
107.671
165.603
50.046
Zorlu Endüstriyel (**)
Zorlu Holding (*)
Zorlu O&M (**)
Zorluteks
Korteks
Diğer
Eksi: Tahakkuk etmemiş finansman gideri
(*)
Zorlu Holding’e olan kısa vadeli ticari borçlar, genel giderlere istinaden oluşmaktadır.
Zorlu O&M ve Zorlu Endüstriyel’e olan ticari borçlar, projeler için alınan mühendislik ile işletme ve bakım hizmetlerine ilişkin olup ortalama vade 1 aya
kadardır. ABD Doları, Avro ve TL borçların yıllık vade farkı oranları ise sırasıyla %6, %6 ve %15’tir (31 Aralık 2015: ABD Doları ve Avro için %6, TL için %15,
31 Aralık 2014: ABD Doları ve Avro için %7,5, TL için %12).
(**)
202 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)
e) İlişkili taraflara uzun vadeli ticari borçlar
Korteks
Zorluteks
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
-
203
123
-
-
326
-
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
45.226
21.946
9.300
6
1.034
60.550
4.350
9.300
102.390
1.224
69.930
690
77.512
177.814
70.620
f) İlişkili taraflara kısa vadeli diğer borçlar
Zorlu Faktoring (**)
Zorluteks (*)
Korteks (*)
Zorlu Endüstriyel (*)
Diğer
(*)
(**)
Şirket’in finansman amaçlı sağladığı tutarlardan oluşmakta olup, ABD Doları ve TL borçların yıllık vade farkı oranları sırasıyla %6 ve %15’tir.
İlişkili kuruluşlardan finansman amaçlı yapılan faktoring işlemine ilişkindir.
g) İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar
Zorlu Holding (*)
Z.F.S. Financial Services Ireland
Korteks
Diğer
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
567.875
-
125.472
3.227
507.192
328.546
9.385
6.346
567.875
128.699
851.469
Şirket’in Zorlu Holding’den kullandığı finansman amaçlı borcun bir kısmı Türk Lirası cinsinden bir kısmı ise döviz cinsinden olup, faiz oranı dövizli
borçlanmalar için %6, Türk Lirası borçlanmalar için %15’tir (31 Aralık 2015: %6, 31 Aralık 2014:%7,5).
(*)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu 203
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)
ii) 1 Ocak - 31 Aralık 2016 ve 2015 hesap dönemlerine ilişkin, ilişkili taraflara yapılan satışlar ve ilişkili taraflarla yapılan
diğer işlemler
Satışlar
Faaliyet
giderleri
ve diğer gelirler/
(giderler), net
Alımlar
47.137
35.130
24.755
12.281
5.961
762
92
18
-
13
51.304
249
1
-
268
529
3
12
5.169
8.344
1.438
24
757
1.765
(6.414)
(1.959)
33.117
35.362
119.935
20.176
19.152
16.936
(4.780)
(2)
9.288
6
580
500
1.699
2.100
1.712
135.424
51.573
21.088
235.335
Finansal
gelirler/
(giderler), net
1 Ocak - 31 Aralık 2016
Korteks
Zorluteks
Zorlu Tesis Yönetimi
Vestel Elektronik
Meta Nikel
Zorlu Holding
Zorlu O&M
Zorlu Endüstriyel
Edeltech
Dorad
Ezotech
Zorlu Faktoring
Mehmet Zorlu Vakfı
Zorlu Gayrimenkul Geliştirme ve Yatırım AŞ
Zorlu Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan
Ticaret AŞ
Edelcom
Diğer
204 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)
ii) 1 Ocak - 31 Aralık 2016 ve 2015 hesap dönemlerine ilişkin, ilişkili taraflara yapılan satışlar ve ilişkili taraflarla yapılan
diğer işlemler (Devamı)
Satışlar
Faaliyet
giderleri
ve diğer gelirler/
(giderler), net
Alımlar
48.561
35.015
25.341
666
290
159
-
7
1.002
50.273
5
-
166
114
156
5.185
2.008
1.344
112
30
387
1.499
452
118
6
70.268
92.065
42.582
83.395
17.807
1.907
25.742
16.302
(13.393)
-
5.486
50
691
2.325
11
1.334
115.518
51.337
14.017
338.596
Finansal
gelirler/
(giderler), net
1 Ocak - 31 Aralık 2015
Korteks
Zorluteks
Zorlu Tesis Yönetimi
Zorlu Holding
Zorlu Endüstriyel
Zorlu O&M
Vestel Elektronik
ZFS
Edeltech
Edelcom
Dorad
Ezotech
Zorlu Faktoring
Zorlu Gayrimenkul Geliştirme ve Yatırım AŞ
Zorlu Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan
Ticaret AŞ
Diğer
İlişkili taraflara yapılan satışlar, elektrik satışını içermektedir.
Zorlu O&M’den alımlar santrallere ilişkin bakım onarım maliyetlerinden oluşmaktadır.
Faaliyet gelir ve giderleri genel olarak, ortak giderlere istinaden oluşan tutarlardan oluşmaktadır.
Net finansal gelirler/giderler ise diğer alacak ve borçlar ile ticari alacak ve borçlara ilişkin faiz, vade ve kur farklarından
oluşmaktadır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu 205
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)
iii) 1 Ocak - 31 Aralık 2016 ve 2015 hesap dönemlerine ilişkin, Grup’un üst düzey yöneticilerine yapılan ödemeler:
Bu finansal tabloların sunumu açısından, üst düzey yöneticilere yapılan ödemelere Grup ortaklarına ve üst düzey yönetim
kadrosuna (Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ve Direktörler dahil olmak üzere) yapılan ödemeler dahil edilmiştir.
Ücret ve ücret benzeri menfaatler
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
3.531
2.641
DİPNOT 26 - PAY BAŞINA KAYIP
Konsolide kâr veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kayıp, net kâr ya da zararın ilgili dönem içinde çıkarılmış hisse
senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir.
Ana ortaklığa ait net dönem zararı
Çıkarılmış adi hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi
1.000 adet pay başına kayıp
1 Ocak 31 Aralık 2016
1 Ocak 31 Aralık 2015
(4.034)
75.000.000
(0,00006)
(263.407)
54.166.667
(0,00487)
31 Aralık 2016 ve 2015 tarihlerinde sona eren yıllara ait çıkarılmış nama yazılı hisse senetlerinin her birinin nominal
bedelinin 1 Kr (“bir kuruş”) olduğu öngörülmüştür.
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Finansal risk yönetimi
Finansal risk faktörleri
Grup, faaliyetlerinden dolayı çeşitli finansal risklere maruz kalmaktadır. Bu riskler; likidite riski, piyasa riski (kur riski, faiz
oranı riski), kredi riski ve fonlama riskidir.
Grup, faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatlarındaki, döviz kurları ile faiz oranlarındaki değişimlerin
etkileri dahil çeşitli finansal riskleri yönetmeye odaklanmış olup, Grup’un finansal performansı üzerindeki potansiyel
olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamaktadır. Grup maruz kaldığı çeşitli risklerden korunma amacıyla türev
finansal araçlardan da yararlanmaktadır.
(a) Likidite riski
Grup bazında, iş sürekliliği anlamında yeterli miktarda nakit ve menkul kıymet sağlayamamak, nakit akımı dengelemek
adına yeterli fonlama bulamamak ve de açık pozisyon kapatabilme kabiliyetinin zayıflaması gibi grubun maruz kalabileceği
likidite riskleri için periyodik analiz çalışmaları yapılarak riskler yönetilmeye çalışılmaktadır.
206 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Aşağıdaki tablo Grup’un bilanço tarihi itibarıyla kalan vadelerine göre bilanço içi finansal yükümlülükleri için maruz
kalacağı nakit çıkışlarını göstermektedir. Tabloda gösterilen tutarlar sözleşmeye dayalı indirgenmemiş nakit akım tutarları
olup, Grup, likidite yönetimini beklenen indirgenmemiş nakit akımlarını dikkate alarak yapmaktadır.
31 Aralık 2016, 2015 ve 2014 tarihleri itibarıyla Grup’un finansal yükümlülüklerinin vadelerine göre analizi aşağıdaki
gibidir:
Türev olmayan finansal yükümlülükler(1)(2):
2016
Finansal borçlanmalar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
2015
Finansal borçlanmalar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca
nakit akışı
3 aydan
kısa
3 - 12 ay
arası
1 - 5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
5.355.925
307.656
7.310.992
307.656
146.100
307.656
1.749.121
-
3.233.227
-
2.182.544
-
655.914
655.914
87.794
-
-
568.120
6.319.495
8.274.562
541.550
1.749.121
3.233.227
2.750.664
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca
nakit akışı
3 aydan
kısa
3 - 12 ay
arası
1 - 5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
4.149.059
281.794
5.731.546
281.794
621.570
281.468
990.742
-
2.373.998
326
1.745.236
-
321.942
321.942
193.165
-
-
128.777
4.752.795
6.335.282
1.096.203
990.742
2.374.324
1.874.013
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
207
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca
nakit akışı
3 aydan
kısa
3 - 12 ay
arası
1 - 5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
3.217.706
119.230
3.603.080
119.230
343.601
119.230
1.074.252
-
1.637.167
-
548.060
-
924.725
924.725
73.248
-
-
851.477
4.261.661
4.647.035
536.079
1.074.252
1.637.167
1.399.537
2014
Finansal borçlanmalar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
(1)
Vade analizleri sadece finansal araçlara uygulanmış olup yasal yükümlülükler vade analizine dahil edilmemişlerdir.
Belirtilen tutarlar kontrata bağlı iskonto edilmemiş nakit akımlarıdır. Vadesi 3 aydan kısa olan bakiyeler iskonto tutarının önemsiz düzeyde olması
sebebiyle kayıtlı değerlerine eşittirler.
(2)
Riskten korunma amaçlı türev araçlar:
2016
Defter
değeri
3 aydan
kısa
3 - 12 ay
arası
1 - 5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
Riskten korunma amaçlı türev araçlar
22.184
-
10.235
11.616
333
2015
Defter
değeri
3 aydan
kısa
3 - 12 ay
arası
1 - 5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
Riskten korunma amaçlı türev araçlar
72.744
-
56.185
15.971
588
2014
Defter
değeri
3 aydan
kısa
3 - 12 ay
arası
1 - 5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
Riskten korunma amaçlı türev araçlar
74.932
-
35.637
39.295
-
(b) Piyasa Riski
Faiz oranı riski
Şirket, yatırımlarını çeşitli finansman kaynaklarıyla fonlanması sebebiyle ulusal ve uluslararası piyasalardaki faiz oranı
değişimlerinden etkilenmektedir. Şirket yatırımlarının ağırlıklı sermaye dışı kaynaklardan finanse edildiği düşünüldüğünde
faiz oranlarındaki artışın önemli bir risk faktörü olduğu görülmektedir. Riskin minimize edilmesi amacıyla ise faiz swap
ürünleri kullanılmaktadır.
208 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
31 Aralık 2016, 2015 ve 2014 tarihleri itibarıyla Grup’un faiz pozisyonu tablosu aşağıda belirtilmiştir: 2016
2015
2014
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal yatırımlar
Diğer alacaklar
Diğer borçlar
Finansal borçlar
Türev finansal araçlar
59.639
100
1.633.704
645.723
1.653.686
22.184
109.779
1.072.843
306.591
1.910.665
72.744
41.658
5.940
1.347.476
922.097
1.808.756
74.932
Değişken faizli finansal araçlar
Finansal borçlar
3.702.239
2.238.394
1.408.950
Sabit faizli finansal araçlar
Grup tarafından mevcut pozisyonların yenilenmesi, alternatif finansman ve riskten korunma dikkate alınarak değişken
faizli banka kredileri için çeşitli senaryolar oluşturulmuştur. Bu senaryolara göre 31 Aralık 2016 tarihinde değişken faizli
kredilerin yıllık faizi 1 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı; faiz oranı swap işlemleri ile
korunmayan değişken faizli kredilerden oluşan yüksek faiz gideri sonucu vergi öncesi cari dönem zararı yaklaşık 15.489
TL (2015: 11.408 TL, 2014: 9.671 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
Kur riski
Şirket’in yatırımlarının finansmanında kullandığı kaynaklar ağırlıklı yabancı para cinsindendir. Şirket, ağırlıklı olarak
ABD Doları ve Avro cinsinden borçlu veya alacaklı bulunduğu tutarların TL’ye çevrilmesinden dolayı doğan kur riskine
maruz kalmaktadır. Bu riskleri bertaraf etmek amacıyla çeşitli türev ürünler kullanma yönünde korunma politikaları
uygulamaktadır.
31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla Grup tarafından tutulan yabancı para varlıkların ve
yükümlülüklerin tutarları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
Varlıklar
Yükümlülükler
1.838.751
(5.044.216)
1.280.690
(3.556.762)
1.612.753
(3.004.235)
Net yabancı para pozisyonu
(3.205.465)
(2.276.072)
(1.391.482)
-
(37.659)
(28.667)
(3.205.465)
(2.313.731)
(1.420.149)
Türev enstrümanların net pozisyonu
Yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu (net)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu 209
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibarıyla, Grup’un yabancı para varlıklarının ve yükümlülüklerinin
tutarları ile TL karşılık tutarları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2016
TL karşılığı
(fonksiyonel para birimi)
ABD Doları
Avro
PKR
NIS
JPY
12a2b3-
Ticari alacak
Parasal finansal varlıklar
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
23.810
1.084.545
-
286.824
-
268
233
-
681.676
1.404.310
-
29.750
-
1
-
4-
Dönen varlıklar (1+2+3)
1.108.355
286.824
501
2.085.986
29.750
1
56a6b7-
Ticari alacaklar
Parasal finansal varlıklar
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
730.396
-
199.833
-
-
-
29.594
-
-
8-
Duran varlıklar (5+6+7)
730.396
199.833
-
-
29.594
-
9-
Toplam varlıklar (4+8)
1.838.751
486.657
501
2.085.986
59.344
1
101112a12b-
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
112.288
1.090.094
18.636
10.235
27.400
258.576
5.002
2.427
2.265
47.221
457
221.820
147.244
30.892
-
-
1.154
-
13-
Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
1.231.253
293.405
49.943
399.956
-
1.154
141516a16b-
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
3.238.154
562.860
11.949
775.338
151.295
3.395
129.598
8.200
-
860.135
-
-
-
17-
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
3.812.963
930.028
137.798
860.135
-
-
18-
Toplam yükümlülükler (13+17)
5.044.216
1.223.433
187.741
1.260.091
-
1.154
19-
Bilanço dışı türev araçların net varlık /yükümlülük pozisyonu
(19a-19b)
-
-
-
-
-
-
19a-
Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
-
-
-
-
-
-
19b-
Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
-
-
-
-
-
-
20-
Net yabancı para varlık yükümlülük pozisyonu (9-18+19)
(3.205.465)
(736.776)
(187.240)
825.895
59.344
(1.153)
21-
Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu
(1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
(3.183.281)
(730.954)
(186.783)
825.895
59.344
(1.153)
22-
Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe
uygun değeri
-
-
-
-
-
-
23-
İhracat
30.199
8.581
-
-
-
-
24-
İthalat
156.604
44.500
-
-
-
-
210
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
TL karşılığı
(fonksiyonel para birimi)
1-
Ticari alacak
2a2b3-
31 Aralık 2015
ABD
Doları
Avro
1
PKR
NIS
JPY
856.835
-
-
23.635
-
Parasal finansal varlıklar
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
654.713
-
189.464
-
2.834 1.002.438
-
90.000
-
1
-
4-
Dönen varlıklar (1+2+3)
678.348
189.464
2.835 1.859.273
90.000
1
56a6b7-
Ticari alacaklar
Parasal finansal varlıklar
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
602.342
-
195.913
-
-
-
43.817
-
-
8-
Duran varlıklar (5+6+7)
602.342
195.913
-
-
43.817
-
9-
Toplam varlıklar (4+8)
1.280.690
385.377
2.835 1.859.273
133.817
1
101112a12b-
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
73.257
948.954
97.942
16.018
7.506
287.896
24.081
4.025
14.343
33.962
8.522
1.358
182.678
143.327
30.590
-
-
34.029
-
13-
Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
1.136.171
323.508
58.185
356.595
-
34.029
141516a16b-
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
2.334.463
69.570
16.558
668.823
23.927
5.355
114.399
311
952.867
-
-
-
17-
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
2.420.591
698.105
114.710
952.867
-
-
18-
Toplam yükümlülükler (13+17)
3.556.762 1.021.613
172.895 1.309.462
-
34.029
19-
Bilanço dışı türev araçların net varlık / yükümlülük pozisyonu
(19a-19b)
(37.659)
(12.952)
-
-
-
-
19a19b-
Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
82.000
119.659
28.202
41.154
-
-
-
-
20-
Net yabancı para varlık yükümlülük pozisyonu (9-18+19)
(2.313.731)
(649.188)
(170.060)
549.811
133.817
(34.028)
21-
Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu
(1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
(2.243.496)
(626.856)
(168.391)
549.811
133.817
(34.028)
22-
Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe
uygun değeri
-
-
-
-
-
-
23-
İhracat
4.638
1.595
-
-
-
-
24-
İthalat
164.521
56.583
-
-
-
-
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
211
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
TL karşılığı
(fonksiyonel para birimi)
1-
Ticari alacak
2a2b3-
31 Aralık 2014
ABD
Doları
Avro
PKR
NIS
35.150
13.797
123
122.830
-
Parasal finansal varlıklar
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
531.436
-
219.868
-
4.297
-
413.787
-
-
4-
Dönen varlıklar (1+2+3)
566.586
233.665
4.420
536.617
-
56a6b7-
Ticari alacaklar
Parasal finansal varlıklar
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
1.046.167
-
419.395
-
-
-
123.792
-
8-
Duran varlıklar (5+6+7)
1.046.167
419.395
-
-
123.792
9-
Toplam varlıklar (4+8)
1.612.753
653.060
4.420
536.617
123.792
101112a12b-
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
60.445
646.867
506.465
20.175
18.510
233.797
218.111
6.086
3.200
35.878
2.149
371.471
153.715
30.078
-
-
13-
Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
1.233.952
476.504
41.227
555.264
-
141516a16b-
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
1.378.341
378.641
16.351
455.087
152.888
5.673
105.071
8.547
1.133
1.032.673
-
-
17-
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
1.770.283
613.648
114.751
1.032.673
-
18-
Toplam yükümlülükler (13+17)
3.004.235 1.090.152
155.978
1.587.937
-
19-
Bilanço dışı türev araçların net varlık / yükümlülük pozisyonu (19a-19b)
(28.667)
(12.362)
-
-
-
19a19b-
Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
175.000
203.667
75.467
87.829
-
-
-
20-
Net yabancı para varlık yükümlülük pozisyonu (9-18+19)
(1.420.149)
(449.454)
(151.558) (1.051.320)
123.792
21-
Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu
(1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
(1.354.956)
(425.333)
(148.276) (1.051.320)
123.792
22-
Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri
23-
İhracat
-
-
-
-
-
24-
İthalat
48.757
21.026
-
-
-
212
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
31 Aralık 2016, 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla Grup’un sahip olduğu Avro, ABD Doları, PKR, NIS
ve JPY cinsinden döviz pozisyonunun TL’nin yabancı para karşısında %10 değer kazanması ve kaybetmesi ve diğer tüm
değişkenlerin sabit olduğu varsayımı altında dönem net kâr/zararı ve özkaynakları üzerindeki etkisi aşağıda belirtilmiştir.
31 Aralık 2016
Kâr/Zarar (*)
Yabancı paranın
Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi
31 Aralık 2016
Özkaynak (*)
Yabancı paranın
Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
ABD Doları net varlık sebebi ile oluşan net
etki
27.545
(27.545)
(259.286)
259.286
ABD Doları Net Etki
27.545
(27.545)
(259.286)
259.286
Avro’nun TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
Avro net varlık sebebi ile oluşan net etki
(69.464)
69.464
(69.464)
69.464
Avro Net Etki
(69.464)
69.464
(69.464)
69.464
PKR’nin TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
PKR net varlık sebebi ile oluşan net etki
2.764
(2.764)
2.764
(2.764)
PKR Net Etki
2.764
(2.764)
2.764
(2.764)
NIS’in TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
NIS net varlık sebebi ile oluşan net etki
5.443
(5.443)
5.443
(5.443)
NIS Net Etki
5.443
(5.443)
5.443
(5.443)
JPY’nin TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
JPY net varlık sebebi ile oluşan net etki
(3)
3
(3)
3
JPY Net Etki
(3)
3
(3)
3
(33.715)
33.715
(320.546)
320.546
Toplam Net Etki
Net yabancı para varlık/yükümlülük pozisyonuna dahil edilen ve 2016 yılı içinde yapılan yatırımın finansmanında kullanılan kredilere ilişkin kur farkının
44.849 bin TL (31 Aralık 2015: 42.682 bin TL, 31 Aralık 2014: 15.021 bin TL) tutarındaki kısmı, yatırımın üzerinde sınıflandırılmış olup, kâr zarar tablosuyla
ilişkilendirilmemiştir. Bu nedenle, söz konusu krediler net yabancı para varlık/yükümlülük pozisyonunda yer alırken, yabancı para kredilerin, döviz kurunun
%10’luk değişime maruz kalması halinde kâr/zarara ya da özkaynaklara olan etkisi çıkarılarak dikkate alınmalıdır.
(*)
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
213
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
31 Aralık 2015
Kâr/Zarar
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer
değer
kaybetmesi
kazanması
31 Aralık 2015
Özkaynak
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer
değer
kaybetmesi
kazanması
ABD Doları’nın TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
ABD Doları net varlık sebebi ile oluşan net
etki
(24.714)
24.714
(188.758)
188.758
ABD Doları Net Etki
(24.714)
24.714
(188.758)
188.758
Avro’nun TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
Avro net varlık sebebi ile oluşan net etki
(54.038)
54.038
(54.038)
54.038
Avro Net Etki
(54.038)
54.038
(54.038)
54.038
PKR’nin TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
PKR net varlık sebebi ile oluşan net etki
1.516
(1.516)
1.516
(1.516)
PKR Net Etki
1.516
(1.516)
1.516
(1.516)
NIS’in TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
NIS net varlık sebebi ile oluşan net etki
9.989
(9.989)
9.989
(9.989)
NIS Net Etki
9.989
(9.989)
9.989
(9.989)
JPY’nin TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
JPY net varlık sebebi ile oluşan net etki
(82)
82
(82)
82
JPY Net Etki
(82)
82
(82)
82
(67.329)
67.329
(231.373)
231.373
Toplam Net Etki
214
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
31 Aralık 2014
Kâr/Zarar
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer
değer
kaybetmesi
kazanması
31 Aralık 2014
Özkaynak
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer
değer
kaybetmesi
kazanması
ABD Doları’nın TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
ABD Doları net varlık sebebi ile oluşan net
etki
(104.223)
104.223
(104.223)
104.223
ABD Doları Net Etki
(104.223)
104.223
(104.223)
104.223
Avro’nun TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
Avro net varlık sebebi ile oluşan net etki
(42.750)
42.750
(42.750)
42.750
Avro Net Etki
(42.750)
42.750
(42.750)
42.750
PKR’nin TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
PKR net varlık sebebi ile oluşan net etki
(2.404)
2.404
(2.404)
2.404
PKR Net Etki
(2.404)
2.404
(2.404)
2.404
NIS’in TL karşısında %10
değerlenmesi/değer kaybetmesi halinde
NIS net varlık sebebi ile oluşan net etki
7.363
(7.363)
7.363
(7.363)
NIS Net Etki
7.363
(7.363)
7.363
(7.363)
(142.014)
142.014
(142.014)
142.014
Toplam Net Etki
(c) Fonlama riski
Şirket, faaliyetleri gereği uzun dönemli yatırımlar yapmaktadır. Bu yatırımların finansman ihtiyacı likit değerlerle
karşılanmakta olup proje finansman kredisi için uygun şartlarda fon bulunamaması, mevcut borçların vadelerinin aktifte
yer alan varlıkların vadelerine göre oluşturulamaması ve varlık ve kaynaklar arasında optimum bir denge sağlanamaması
gibi riskler takip edilmektedir.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
215
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
(d) Sermaye risk yönetimi
Şirket sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak
dengesini en verimli şekilde kullanarak kârlılığını artırmayı hedeflemektedir.
Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından değerlendirilir.
Üst yönetim değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri
ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.
31 Aralık 2016, 2015 ve 2014 tarihleri itibarıyla borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2016
31 Aralık 2015
31 Aralık 2014
Toplam finansal borçlar (Dipnot 5)
Diğer borçlar (*)
5.355.925
77.848
4.149.059
181.119
3.217.706
414.905
Toplam borçlar
Eksi: Nakit ve nakit benzeri değerler (Dipnot 4)
5.433.773
(98.160)
4.330.178
(158.546)
3.632.611
(108.632)
Net borç
5.335.613
4.171.632
3.523.979
464.737
751.978
524.950
%1.148
%555
%671
Toplam özkaynaklar
Net borç/toplam sermaye oranı
10 Nisan 2015 tarih ve 2015/21 sayılı karar çerçevesinde; Şirket’in Zorlu Holding’den olan finansman niteliğindeki alacak ve borç tutarlarının mahsubu
sonucunda, Zorlu Holding’ten finansman niteliğinde alacak bırakılması sebebiyle, 567.875 TL (31 Aralık 2015: 125.472 TL, 31 Aralık 2014: 507.192 TL)
tutarındaki Zorlu Holding’e uzun vadeli diğer borç, toplam borç tutarından düşülmek suretiyle dikkate alınmıştır.
(*)
(e) Kredi Riski
Kredi riski, nakit ve nakit benzeri değerlerden, bankalarda tutulan mevduatlardan ve tahsil edilmemiş alacakları kapsayan
kredi riskine maruz kalan müşterilerden oluşmaktadır.
Finansal araçları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır.
Grup yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat
alarak karşılamaktadır.
Grup, ticari alacakların tahsilatında yaşanabilecek olası riskleri bertaraf etmek adına müşteri kredi riskleri şirket
yönetiminin geçmiş tecrübelerinden faydalanılarak yakın bir şekilde takip edilmektedir. Kredi riskinin yönetimi adına
belirli kredi kontrol prosedürleri, kredi derecelendirme sistemi ve iç kontrol politikaları kullanılmaktadır.
216
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
(e) Kredi Riski (Devamı)
Grup’un 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla finansal araç türleri itibarıyla maruz kaldığı kredi riskleri aşağıda belirtilmiştir:
2016
Ticari alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
Raporlama tarihi itibarıyla maruz
kalınan azami kredi riski
20.769
127.809
1.626.921
6.783
-
98.097
- Azami riskin teminat ile güvence
altına alınmış kısmı
-
-
-
-
-
-
20.769
127.809
1.626.921
6.783
-
98.097
Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların net
defter değeri
-
-
-
-
-
-
- Teminat ile güvence altına alınmış
kısmı
-
-
-
-
-
-
Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların
net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
-
3.509
(3.509)
-
-
-
-
- Teminat ile güvence altına alınmış
kısmı
-
-
-
-
-
-
Vadesi geçmemiş/değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net
defter değeri
Diğer alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
Bankalardaki mevduat
İlişkili
taraf
Diğer
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
217
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
(e) Kredi Riski (Devamı)
Grup’un 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla finansal araç türleri itibarıyla maruz kaldığı kredi riskleri aşağıda belirtilmiştir:
2015
Ticari alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
Diğer alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
Bankalardaki mevduat
İlişkili
taraf
Diğer
Raporlama tarihi itibarıyla maruz
kalınan azami kredi riski
4.712
101.869
1.066.806
6.037
-
158.502
- Azami riskin teminat ile güvence
altına alınmış kısmı
-
-
-
-
-
-
4.712
101.869
1.066.806
6.037
-
158.502
Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların net
defter değeri
-
-
-
-
-
-
- Teminat ile güvence altına alınmış
kısmı
-
-
-
-
-
-
Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların
net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
-
5.280
(5.280)
-
-
-
-
- Teminat ile güvence altına alınmış
kısmı
-
-
-
-
-
-
Vadesi geçmemiş/değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net
defter değeri
218
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
(e) Kredi Riski (Devamı)
Grup’un 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla finansal araç türleri itibarıyla maruz kaldığı kredi riskleri aşağıda belirtilmiştir:
2014
Ticari alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
Raporlama tarihi itibarıyla maruz
kalınan azami kredi riski
45.829
56.380
1.336.739
10.737
-
108.599
- Azami riskin teminat ile güvence
altına alınmış kısmı
-
-
-
-
-
-
45.829
56.380
1.336.739
10.737
-
108.599
Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların net
defter değeri
-
-
-
-
-
-
- Teminat ile güvence altına alınmış
kısmı
-
-
-
-
-
-
Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların
net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
-
4.586
(4.586)
-
-
-
-
- Teminat ile güvence altına alınmış
kısmı
-
-
-
-
-
-
Vadesi geçmemiş/değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net
defter değeri
Diğer alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
Bankalardaki mevduat
İlişkili
taraf
Diğer
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
219
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Finansal araçların makul değeri
Makul değer, bir finansal enstrümanın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında gönüllü taraflar arasındaki bir cari
işlemde, el değiştirebileceği tutar olup, eğer varsa kote edilen bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir.
Grup, finansal araçların tahmini makul değerlerini, halihazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini
kullanarak belirlemiştir. Ancak piyasa bilgilerini değerlendirip gerçek değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme
gerektirmektedir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, her zaman, Grup’un cari bir piyasa işleminde elde edebileceği
değerlerin göstergesi olmayabilir.
Finansal araçların makul değerinin tahmini için kullanılan yöntem ve varsayımlar aşağıdaki gibidir:
Parasal varlıklar
Yabancı para cinsinden bakiyeler dönem sonunda yürürlükteki döviz alış kurları kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmektedir.
Bu bakiyelerin kayıtlı değere yakın olduğu öngörülmektedir.
Nakit ve nakit benzeri değerlerin de dahil olduğu belirli finansal varlıklar maliyet değerleri ile taşınırlar ve kısa vadeli
olmaları sebebiyle kayıtlı değerlerinin yaklaşık olarak makul değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.
Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili şüpheli alacak karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı öngörülmektedir.
Parasal yükümlülükler
Kısa vadeli olmaları sebebiyle banka kredileri ve diğer parasal borçların kayıtlı değerlerinin makul değerlerine yaklaştığı
varsayılmaktadır.
Uzun vadeli döviz kredileri genellikle değişken faizli olduğundan makul değerleri kayıtlı değerlerine yakın olmaktadır.
Uzun vadeli banka kredileri ilgili notlarda açıklanmak üzere saptanan gerçeğe uygun değerleri, sözleşmenin öngördüğü
nakit akımlarının cari piyasa faiz oranı ile iskonto edilmiş değeridir.
220 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Gerçeğe uygun değer tahmini:
1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Grup, bilançoda gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülen finansal
araçlar için TFRS 7’deki değişikliği uygulamıştır. Bu değişiklik, gerçeğe uygun değer hesaplamalarının aşağıdaki hesaplama
hiyerarşisinde belirtilen aşamalar baz alınarak açıklanmıştır:
Seviye 1: Belirli varlık ve yükümlülükler için aktif piyasalardaki kote edilmiş fiyatlar.
Seviye 2: Seviye 1 içinde yer alan kote edilmiş fiyatlardan başka varlık veya yükümlülükler için direkt veya dolaylı
gözlenebilir girdiler.
Seviye 3: Gözlenebilir bir piyasa verisi baz alınarak belirlenemeyen varlık ve yükümlülükler için girdiler.
Yıl sonu kurlarıyla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul
edilmektedir.
Nakit ve nakit benzerleri gibi maliyetten gösterilen bazı finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları
nedeniyle makul değerlerini yansıttığı kabul edilmektedir.
Ticari alacak ve borçlar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyetleri üzerinden değerlenmekte ve bu şekilde
kayıtlı değerlerinin makul değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir (Seviye 2).
Aktif piyasalarda ticareti yapılmayan finansal araçların gerçeğe uygun değeri, değerleme tekniklerinin kullanılması
yoluyla belirlenir. Bu belirleme teknikleri, en az şirketin spesifik tahminleri kadar güvenilir ve mevcut olduğu durumlarda
gözlenebilir piyasa verilerinin maksimum düzeyde kullanımını sağlar. Eğer bir finansal aracın gerçeğe uygun değeri
açısından gereken tüm önemli girdiler gözlenebilir durumdaysa, bu araç Seviye 2 kapsamındadır.
31 Aralık 2016, 2015 ve 2014 tarihleri itibarıyla Grup’un gerçeğe uygun değer ile ölçülen varlık ve yükümlülükleri
aşağıdaki gibidir:
2016
2015
2014
(22.184)
-
(72.744)
-
(74.932)
-
(22.184)
(72.744)
(74.932)
Türev finansal araçlar
Seviye 1
Seviye 2
Seviye 3
Grup’un santrallerine ilişkin arsaları, yeraltı ve yerüstü düzenleri, binaları ile makine ve teçhizatları için bağımsız
profesyonel değerleme şirketi tarafından dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri
kullanılarak belirlenen makul değerleri ile ölçülmüştür (Seviye 2).
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
221
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)
Gerçeğe uygun değer tahmini (Devamı):
19 Ocak 2017 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Şirket’in %100 bağlı ortaklığı Zorlu Doğal’ın devam etmekte
olan ve iki üniteden oluşacak Kızıldere III JES projesinde, yapılan teknik müzakereler neticesinde, Ünite I ve Ünite II’nin
planlanan kurulu güçlerinin, santralin toplam kurulu gücü değişmeyecek şekilde, sırasıyla 95,2 MW ve 69,8 MW’tan
99,5 MW ve 65,5 MW’a tadil edilmesi konusunda EPDK’ya başvuruda bulunulmuş olup, yapılan başvuru 27 Şubat 2017
itibarıyla EPDK tarafından uygun bulunmuştur.
25 Ocak 2017 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Zorlu Enerji’nin Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan
kombine çevrim doğal gaz santralinin üretim lisansı santralin ekonomik ömrünün dolması ve doğal gaz maliyetlerinde
yaşanan artışlar sonucu tadil edilmiş olup, lisansa derç edilen kurulu güç 90 MWe’den 34,3 MWe’ye düşürülmüştür.
1 Şubat 2017 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Şirket’in %100 bağlı ortaklığı Zorlu Osmangazi’nin 50.000 TL
olan mevcut sermayesinin, tamamı nakden karşılanmak suretiyle 1.150.000.000 TL artırılarak 1.150.050.000 TL’sına
çıkarılmasına karar verilmiş olup, Şirket Yönetim Kurulunun 1 Şubat 2017 tarih ve 2017/3 sayılı kararı ile, yapılacak bedelli
sermaye artırımına iştirak edilmesine ve Şirket’in %100 oranındaki payına isabet eden 1.150.000.000 TL tutarındaki yeni
pay alma haklarının tamamının kullanılmasına karar verilmiştir. 6 Mart 2017 tarihli özel durum açıklamasına istinaden,
sermaye artırım işlemleri tamamlanmış olup, yeni sermaye 3 Mart 2017 tarihinde tescil edilmiştir.
DİPNOT 28 - BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
Şirket’in %100 bağlı ortaklığı Zorlu Osmangazi 2 Şubat 2017 tarihinde imzalanan hisse alım sözleşmesine ilişkin kapanış
protokolü ile Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ ve Osmangazi Elektrik Perakende Satış AŞ’nin paylarının tamamını, toplam
satın alma bedeli olan 360.000.000 ABD Doları’nı nakden ve peşin ödeyerek devralmıştır. Taraflar arasında imzalanan
kapanış protokolü ile söz konusu payların Zorlu Osmangazi’ye devrine ilişkin tüm işlemler 2 Şubat 2017 tarihinde
tamamlanmıştır.
Şirket’in 13 Şubat 2017 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Şirket’in %62 oranında hissedarı olan Zorlu Holding
AŞ (“Zorlu Holding”), First Solar, Inc. (“First Solar”) ile yüksek performanslı ince film fotovoltaik (PV) modüllerinin seçilmiş
26 ülkede münhasıran dağıtımını kapsayan bir işbirliği anlaşması imzalamıştır. Beş yıl süre ile geçerli olacak anlaşmaya
göre, Zorlu Holding ve bağlı ortaklıkları, First Solar modüllerinin Türkiye dahil Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan,
Kıbrıs, Gürcistan, Kosova, Libya, Makedonya, Pakistan, Romanya, Sırbistan, Türkmenistan, Ukrayna ve Bağımsız
Devletler Topluluğu’nun (BDT) da aralarında yer aldığı toplam 26 ülkede tek yetkili distribütörü olacak ve bunun yanı
sıra geliştirdiği özel projelerde de First Solar’ın güneş enerjisi alanındaki gücünden yararlanacaktır. ABD’li First Solar Inc.
kendi ürünü olan gelişmiş modül ve sistem teknolojisini kullanan kapsamlı fotovoltaik güneş sistemlerinin küresel çapta
lider üreticisidir.
Şirket’in 3.000.000.000 TL tutarındaki kayıtlı sermaye tavanı içerisinde, 750.000.000 TL olan çıkarılmış sermayesinin
1.250.000.000 TL bedelli olarak artırılarak 2.000.000.000 TL’ye çıkarılmasında, rüçhan haklarının kullanımının ardından
kullanılmayan haklara ilişkin payların satış işlemi 16 Şubat 2017 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır.
222 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
1 OCAK - 31 ARALIK 2016 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 28 - BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR (Devamı)
17 Şubat 2017 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Şirketin İsrail şirketler mevzuatı uyarınca İsrail’de kurulmasına
karar verilen “Zorlu Enerji Israil Ltd.” unvanlı şirkete 10.000 NIS sermaye payı ile tek kurucu ortak olarak katılmasına karar
verilmiştir.
7 Şubat 2017 tarihli özel durum açıklamamızda, Şirketimizce 280.000.000 TL tutarı aşmayacak şekilde, ihraç belgesinin
tebliği akabinde 1 yıl içerisinde çeşitli tarihlerde, 1 yıl ile 3 yıla kadar vadeli, Türk Lirası cinsinden, yurt içinde, bir veya
birden çok seferde, halka arz edilmeksizin, tahsisli ve/veya nitelikli yatırımcılara satış şeklinde borçlanma aracı ihraç
edilmesi için söz konusu başvurumuzun onaylandığı duyurulmuş olup, bu kapsamda Şirketimizce halka arz edilmeksizin
nitelikli yatırımcılara satılmak üzere, 455 gün vadeli 74.000.000 TL nominal değerdeki değişken faizli tahvillere ilişkin
satış işlemi 22 Şubat 2017 itibarıyla tamamlanmıştır.
23 Şubat 2017 tarihli özel durum açıklamamıza istinaden, Şirketimiz Pakistan’ın Punjab eyaletinde geliştirmeyi planladığı
200 MW’lık güneş enerji santrali projesi için Punjab Eyalet Hükümeti ile iyi niyet anlaşması imzalamıştır.
21 Şubat 2017 tarihli özel durum açıklamamıza istinaden, Şirketimiz Esas Sözleşmesinin “Şirketin Sermayesi” başlıklı
maddesinin tadili ile ilgili uygunluk görüşü alınması amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu’na 6 Mart 2017 tarihinde başvuru
yapılmıştır.
Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
YATIRIMCI BİLGİLERİ
GENEL BİLGİLER
Raporun İlgili Olduğu Hesap Dönemi: 1 Ocak - 31 Aralık 2016
Ticaret Unvanı: Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ
Ticaret Sicil Numarası: Bursa Ticaret Sicil Müdürlüğü, No: 33550
Şirket Merkez Adresi: Organize Sanayi Bölgesi Pembe Cadde No: 13 16159 BURSA
İletişim Adresi: Levent 199 Büyükdere Cad. No: 199 34394 Şişli - İSTANBUL
Telefon: (212) 456 23 00
Faks: (212) 422 00 99
Kayıtlı Sermaye Tavanı: 3.000.000.000 TL
Son Çıkarılmış Sermaye: 2.000.000.000 TL
Bağımsız Denetçi
PwC Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik AŞ
Süleyman Seba Cad. BJK Plaza No: 48 B Blok
Kat: 9 Akaretler 34357 Beşiktaş - İSTANBUL
Tel: (212) 326 60 60
Fax: (212) 326 60 50
Finansal Bilgiler ve Şirket Haberleri
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ’nin mali tabloları, denetim raporları, faaliyet raporları ve özel durum açıklamalarına
Şirketin www.zorluenerji.com.tr adresindeki web sitesinden ulaşılabilmektedir.
Ayrıca Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nden telefon ve e-posta ile bilgi talep edilebilmektedir.
Yatırımcı İlişkileri
Başak Dalga
Yatırımcı İlişkileri Müdürü
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ
Levent 199 Büyükdere Cad. No: 199
34394 Şişli - İSTANBUL
Tel: (212) 456 34 56
E-posta: yatirimci@zoren.com.tr
Hande Ongun
Yatırımcı İlişkileri Bölüm Görevlisi
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ
Levent 199 Büyükdere Cad. No: 199
34394 Şişli - İSTANBUL
E-posta: yatirimci@zoren.com.tr
223
224 Zorlu Enerji 2016 Faaliyet Raporu
Raporlar ve Finansal Bilgiler
İLETİŞİM
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
İstanbul
Levent 199 Büyükdere Cad.
No: 199 34394 Şişli - İstanbul
T: +90 212 456 23 00
F: +90 212 422 00 99
Bursa (Merkez)
Organize Sanayi Bölgesi,
Pembe Cad. No: 13,
16159 Bursa
T: +90 224 242 56 16
F: +90 224 242 56 11
Kırklareli
Yenimahelle D100 Karayolu 17/F
Lüleburgaz - Kırklareli
T: +90 288 427 31 17
F: +90 288 427 31 77
Yalova
İpek Kağıt Fabrikası, Zorlu Enerji
Tesisleri, Tokmakköyü
77700 Altınova - Yalova
T: +90 226 462 89 00
F: +90 226 462 88 99
ROTOR ELEKTRİK ÜRETİM AŞ
İstanbul
Levent 199 Büyükdere Cad.
No: 199 34394 Şişli - İstanbul
T: +90 212 456 23 00
F: +90 212 422 00 99
Osmaniye (RES İşletme Müdürlüğü)
Gökçedağ Mevkii 8. Km
Yönetim Binası Bahçe - Osmaniye
T: +90 328 861 30 01
F: +90 328 861 30 07
ZORLU DOĞAL ELEKTRİK ÜRETİMİ AŞ
İstanbul
Levent 199 Büyükdere Cad.
No: 199 34394 Şişli - İstanbul
T: +90 212 456 23 00
F: +90 212 422 00 99
Erzincan (Tercan Santrali)
Atatürk Mah. Erzurum Yolu 2. Km
Tercan - Erzincan
T: +90 446 441 30 75
F: +90 446 441 30 41
Rize (İkizdere Santrali)
İkizdere HES İşletme Müdürlüğü
İkizdere - Rize
T: +90 464 416 12 06
F: +90 464 416 10 05
Eskişehir (Beyköy Santrali)
Sarıcakaya İlçesine 16 Km mesafede,
26870 Sarıcakaya - Eskişehir
T: +90 222 663 73 81
F: +90 222 663 73 81
Kars (Çıldır Santrali)
Zorlu O&M Enerji Tesisleri İşletme ve
Bakım Hizmetleri AŞ
Carcı köyü mevkii, Çıldır HES
Arpaçay - Kars
T: +90 474 281 24 32
F: +90 474 281 23 52
Tokat (Ataköy Santrali)
Almus ilçesine 7 Km mesafede
Almus - Tokat
T: +90 356 411 34 66
F: +90 356 411 30 70
Tunceli (Mercan Santrali)
Ovacık İlçesi’ne 13 Km mesafede
Ovacık - Tunceli
T: +90 428 511 24 92
Erzurum (Kuzgun Santrali)
İspir Yolu 56. Km
Ilıca - Erzurum
T: +90 442 645 20 76
F: +90 442 645 20 86
Denizli (Sarayköy Santrali)
Denizli İzmir Karayoluna
1 Km mesafede
Sarayköy - Denizli
T: +90 258 429 11 00
F: +90 258 429 11 48
ZORLU JEOTERMAL ENERJİ
ELEKTRİK ÜRETİMİ AŞ
İstanbul
Levent 199 Büyükdere Cad.
No: 199 34394 Şişli - İstanbul
T: +90 212 456 23 00
F: +90 212 422 00 99
Manisa (Alaşehir Santrali)
Alhan Mahallesi İstasyon Sokak No: 6
Alaşehir - Manisa
T: +90 236 206 22 22
F: +90 236 206 22 23
ZORLU HİDROELEKTRİK
ENERJİ ÜRETİM AŞ
İstanbul
Levent 199 Büyükdere Cad.
No: 199 34394 Şişli - İstanbul
T: +90 212 456 23 00
F: +90 212 422 00 99
ZORLU RÜZGAR ENERJİSİ
ELEKTRİK ÜRETİMİ AŞ
İstanbul
Levent 199 Büyükdere Cad.
No: 199 34394 Şişli - İstanbul
T: +90 212 456 23 00
F: +90 212 422 00 99
Sarıtepe ve Demirciler
Rüzgar Enerji Santrali
Osmaniye ili Bahçe ilçesi
Sarıtepe-Demirciler mevkii 3.km
T: +90 850 878 02 48
F: +90 212 456 30 96
ZORLU ENERJİ PAKİSTAN LIMITED
Pakistan
House No. C-117, Blok-2 Clifton
Kehkashan Scheme
Karachi - PAKİSTAN
T: +92 21 777 97 06
F: +92 21 529 16 81
Bu rapor geri dönüştürülmüş kağıttan üretilmiştir.
Produced by Tayburn
Tel: (90 212) 227 04 36
www.tayburnkurumsal.com
www.zorluenerji.com.tr