Slayt 1 - adundar01

Anahtar Kavramlar
Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Yenilenemez Enerji Kaynakları
Sizi zaman tünelinde kısa bir
enerji yolculuğuna davet
ediyoruz.İlk çağlarda insanlar
yaşamaları için gerekli
ihtiyaçlarını doğal kaynaklardan
sağlıyordu. Isınmak ve
kurutmak için güneşi kullanan
insan,daha sonra ateşi buldu ve
onun ısısından yararlandı.
Sonra tahıllardan un üretmek
için su ve rüzgar değirmenlerini
kullandı.Trenler ve
gemiler,yakılan kömürle elde
edilen buhar gücüyle hareket
etti.Önce bir kandilin ışığıyla
aydınlanmak yetiyorken nüfus
artıp ihtiyaçlar çeşitlendikçe
kullandığımız enerji
kaynaklarıda
çeşitlendi.Teknolojik
gelişmelere bağlı olarak artan
enerji ihtiyacımız beraberinde
enerji tüketimimizi de
arttırdı.Yeni enerji kaynakları
kullanılmaya başlandı.
Bilim insanları küresel
ısınmanın kullandığımız enerji
kaynaklarına bağlı olarak
havaya fazla miktarda karbon
dioksit ve diğer gazların
salınmasından kaynaklandığını
belirtiyorlar.Günümüzde birçok
ülke çevre sorunlarını çözmek
ve önlemek için doğal
kaynaklarını çevreye zarar
vermeden kullanmanın yollarını
arıyor.Peki,doğayı korumak için
neler yapabiliriz? ‘’ Her işin
Başı Enerji’’ adlı etkinliğimizi
yaparak sorularımıza cevap
arayalım.
Enerji Kaynağı nedir?
Enerji kaynakları ; Herhangi bir yolla
enerji
üretilmesini sağlayan kaynaklardır.
2’ye ayrılırlar.
Enerji Kaynakları
Yenilenemez Enerji
Yenilenebilir enerji
Fosil yakıtlar ve nükleer enerji elde edilen
radyoaktif elementler yenilenemez enerji
kaynaklarıdır.Bu kaynakların oluşumu ve
kulanıldıklarında yenilenmeleri çok uzun sürede
(milyonlarca yıl) gerçekleştiği için yenilenemez
enerji kaynakları olarak adlandırılır.
Yenilenemez
Enerji
Kaynakları
Fosil Yakıtlar
Nükleer Enerji
Fosil Yakıtlar: Doğalgaz,kömür ve petrol
fosil yakıtlardır.Fosil yakıtlar termik
santrallerde elektrik enerjisi üretmek
için kullanıldığı gibi işyerleri ve evlerde
ısınma amacıyla da kullanılır.Günümüzde
elektrik üretiminde dünyada en çok
kömür kullanılmaktadır.Petrol ise
dünyada en yaygın kullanım alanı olan
enerji kaynağıdır,sadece enerji üretmek
için kullanılmaz.Benzin,mazot,LPG (Likit
Petrol Gazı),plastik,naftalin,boya,teflon
ve günlük hayatta kullandığımız birçok
şey petrolden yapılır.Doğalgaz ise
renksiz,kokusuz,gaz halindeki bir fosil
yakıttır.Günümüzde bilinen kaynaklara
göre fosil yakıtları bu şekilde kullanmaya
devam edersek yaklaşık olarak kaç yıl
daha kullanabileceğimizi yukarıdaki
yandaki tabloda inceleyelim.
Fosil
Yakıtlar
Kalan
Kullanım
Ömrü
KÖMÜR
230 Yıl
DOĞAL 65
GAZ
PETROL 42
Yıl
Yıl
Nükleer Enerji: Yanda
bir
nükleer güç santrali
görülmektedir.Bu güç
santralinde uranyum,plütonyum
gibi radyoaktif elementler
kullanılarak elektrik enerji elde
edilir bu olay gerçekleşirken
aynı zamanda radyoaktif
atıklarda oluşur,Radyoaktif
atıklar dışarıya radyasyon
geçirmeyen özel kasalara
konularak yerin derinliklerine
gömülür.Aynı şekilde nükleer güç
santralleri de çevreye zarar
vermeyecek özel güvenlik
önlemleri alınarak yapılır.Bu
önlemlere dikkat edilmediği
takdirde,radyoaktif atıklar tüm
canlılara zarar verebilir.
Enerji gücünü Güneşten alan ,hiç
tükenmeyeceği düşünülen ve
çevreye zarar vermeyen enerji kaynakları
yenilenebilir enerji kaynaklarıdır.
Yenilenebilir Enerji
Kaynakları ve Kaynak veya
Yakıtları
Hidroelektrik
Enerjisi
Rüzgâr
Enerjisi
Jeotermal
Enerji
Güneş Enerjisi
Biyokütle
(Bitki Hayvan Atıkları)
Enerjisi
Nehirler
Rüzgârlar
Yeraltrı Suları
Güneş
Biyolojik Atıklar
Hidroelektrik
Enerjisi:
‘’Hidro’’,Latincede su
anlamına gelir.Hidroelektrik
de suyun hareketinden
yararlanarak üretilen
enerjidir.Bunun için,yanda
fotoğrafı görülen Keban
Barajı’nda olduğu gibi
akarsuyun önü kesilir ve bir
baraj gölü
oluşturulur.Böylece suyun
yüksekliği arttırılarak
potansiyel enerji kazanması
sağlanır.Suyun potansiyel
enerjisinden yararlanılarak
elektrik enerjisi
üretilir.Ülkemizde bulunan
hidroelektrik santrallerinden
hangilerini biliyorsunuz?
Rüzgar Enerjisi:
Rüzgarın hareket enerjisinden
geçmişte yel değirmenleri ile
yararlandık,günümüzde ise
rüzgar jeneratörleri ile elektrik
enerjisi üreterek
yararlanıyoruz.Sağdaki
fotoğrafta rüzgar enerjisinden
yararlanmak için kullanılan
rüzgar jeneratörleri
görülmektedir.Bir rüzgar
jeneratörü,bir evin,okulun
hatta bir köyün elektrik
ihtiyacını
karşılayabilir.Ülkemizin rüzgar
enerjisinden yararlanma
potansiyeli yüksektir ancak
henüz bu kaynaktan yeterince
yararlanılamamaktadır.Ülkemiz
de rüzgar enerjisinin kullanıldığı
yerleri biliyor musunuz?
Jeotermal Enerji:
Latincede ‘’Jeo’’ yer ‘’termal’’ ısı
anlamına gelir.Jeotermal
enerji,yandaki resimde görüldüğü
gibi yeryüzünün iç tabakalarında
bulunan sıcak su ya da buhardan
yararlanılarak elde edilir.Eski
çağlardan bu yana jeotermal
enerjinin ilk kullanım alanları
kaplıcalardır.20.yüzyılın
başlarından itibaren elektrik
enerjisi üretimi için jeotermal
güç santralleri kurulmaya
başlanmıştır.Ülkemiz jeotermal
enerji kaynakları açısından
zengindir.Jeotermal enerjiden
evlerin ve seraların
ısıtılması,dokuma
sanayisi,konservecilik gibi daha
birçok alanda
yararlanılır.Jeotermal enerji
kullanımı çevreye ve atmosfere
atık madde verilmesine neden
olmaz.Çevrenizde jeotermal
enerjiden yararlanılıyor mu?
Güneş Enerjisi:
Yaşadığımız çevrede
güneş enerjisinden nasıl
yararlanılıyor?Şu anda
var olan tüm enerji
kaynaklarının asıl
kaynağının güneş
enerjisi olduğunu biliyor
musunuz?
Güneş;Rüzgarların
oluşması,suyun
hareketi,bitkilerin
büyümesi gibi birçok
olayın gerçekleşmesini
sağlar.Ülkemizin
coğrafi konumu güneş
enerjisinden
yararlanmak için
oldukça elverişlidir.
Biyokütle(Bitki ve
Hayvan Atıkları)
Enerjisi
Bitki ve hayvan atıklarından
yararlanılarak elde edilen enerji
biyokütle enerjisi olarak
adlandırılır.Biyokütle
enerjisi;çiftlik hayvanlarının
dışkıları,besin atıkları,ölü
ağaçlar,ağaç dalları,ekinler,odun
parçalrı,ağaç kabuğu ve talaştan
elde edilebilir.Bitkilerden
biyodizel,biyoetonal elde etmek ise
modern yöntemlerin kullanıldığı
uygulamalardır.Peki bu enerjiden
nasıl yararlanılır?Biyokütle enerjisi
elde edilecek atıklar ve kalıntılar
güç santraline getirilir.Burada atık
çukuruna boşaltılır ve
yakılır.Yanma sırasında ortaya
çıkan sıcak gazlar çeşitli
işlemlerden geçirilerek elektrik
enerjisi üretmek için kullanılır.
Biodizel nedir?
Kolza (kanola), ayçiçek, soya,
aspir gibi yağlı tohum bitkilerinden
elde edilen yağların veya hayvansal
yağların bir katalizör eşliğinde kısa
zincirli bir alkol ile (metanol veya
etanol ) reaksiyonu sonucunda
açığa çıkan ve yakıt olarak
kullanılan bir üründür. (Yakıt türü)
Bioetanol nedir?
Bitkilerden elde edilir.Etanol yaygın olarak şeker kamışı ve
mısırdan
Elde edilmektedir.Etanol hava kirliliğini azaltmak ya da petrol
ürünlerinin
tüketimini azaltmak amacıyla,benzinle değişik oranlarda
karıştırılarak
kullanılabilir.
Her İşin Başı Enerji
Etkinlik soruları
• Peki bizler günlük hayatımızı
sürdürebilmek için hangi
enerji kaynaklarını
kullanıyoruz? Bu kaynaklara
örnekler verebilir misiniz?
• Kullandığımız bu enerji
kaynakları yaşadığımız
çevreyi nasıl etkiler?
• Kullandığımız enerji
kaynakları tükenirse ne olur?
Evlerimizde,iş yerlerinde,okul ve hastahane
gibi devlet kurumlarında ürettiğimiz atıkların neler
olduğunu düşünelim.Paketleme malzemeleri şişeler
plastik kaplar,artık yiyecekler,piller,boya artıkları,
gazeteler,eski giysiler,bozuk aygıtlar vb..
Peki bizler okulumuzda hangi tür ve miktarda
atıklar üretiyoruz?
Kullanım dışı kalan atıkların hammadde olarak
kullanılıp yeniden üretime
katılmasıdır.Atıkların
kimyasallar,plastikler,metaller,cam ve kağıt
olarak sınıflandırabiliriz.Bu atıkların içinde
değerlendirebilir olanların ayrı ayrı toplanıp
cinslerine göre ayrılarak
fiziksel,kimyasalveya biyolojik işlemlerle
dönüştürülerek yeniden kullanılır hale
getirilmesi veya enerji elde etmek için
kullanılması şeklindeki faaliyetlerin tümü
geri dönüşümdür.
Atıklarla baş edebilmek için en iyi
çözüm;
- Öncelikle daha az atık üretmeye çalışmak
- Daha sonra onları değerlendirmek için en
uygun yolu bulmak
- Onarıp yeniden ya da başka bir amaçla
kullanmaktır.
- Ayrıca,geri kazanımla yeni maddelerin
üretiminde kullanılması için çaba harcamak,
- Başka bir çare kalmadığında da çöpe atıp
çöp alanına göndermektir.
7.Grup
8-G
*Burcu Kiraz 296
*Begüm Yılmaz 313
*Gözde Kurtuluş 599
*Hande Tutar 1105
Fen ve Teknoloji
Performans Görevi
Öğretmen: Ahmet Dündar