Anatomi El ve Parmak Yaralanmaları El ve Parmak Yaralanma
advertisement
27.09.2012 El - El Bileğ Bileği, Ön kol ve Dirsek Yaralanmalarına Yaklașım Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Murat BERBEROĞLU 12.06.2012 El ve Parmak Yaralanmaları - Anatomi El ve Parmak Yaralanmaları Anatomi Klinik özellikler , öykü ,el muayenesi, grafi Tendon yaralanmaları Dislokasyon ve kırıklar Yüksek basınç injeksiyon yaralanması Algoritimler El Bilek Yaralanmaları Anatomi Klinik özellikler, grafi Ligament yaralanmaları Karpal fraktürler Distal radius ve ulna fraktürleri Önkol ve Dirsek Yaralanmaları Anatomi ve değerlendirme ilkeleri Dirsek çıkıkları ve kırıkları Önkol kırıkları Kaynakça El ve Parmak Yaralanmaları - Anatomi 27 kemikten olușur 14 falanks, 5 metakarpal, 8 karpal DİP, PİP, MCP, CMC eklemler 2. ve 3. CMC eklem sabit Fleksör retinaculum; karpal tünel Median sinir ve fleksör tendonlar Birçok ligament Sunu Planı tarafından eklemlerin stabilizasyonu sağlanır. El ve Parmak Yaralanmaları - Anatomi El ve Parmak Yaralanmaları - Anatomi 7 interosseal kas mevcut 3 ü palmar yerleșimli addüksüyon yaptırır, 4 ü dorsal yerleșimli abdüksüyon yaptırır Ekstansör; orta falanksa santral dal, distalin bazisine lateral bantlar Fleksör; süperfisial orta falanksa; profundus süperfisiali geçerek distalin bazisine yapıșır. Fleksörler sinovial kılıflı Bașparmağın tek, fleksör pollicis longus 1 27.09.2012 El ve Parmak Yaralanmaları - Anatomi El ve Parmak Yaralanmaları - Anatomi Radial sinir (C5-T1) sadece duyu Ulnar sinir (C7 –T1) duyu + lumbrikal (2), interosseal , adduktor pollicis, fleksör pollicis longusun derin bașı Median sinir (C5-T1) duyu + abdüktör pollicis brevis ve fleksör pollicis brevisin yüzeyel bașı İki nokta diskriminasyonu rutin bakılmalı Digital sinirlerin volar ve dorsal dalları var. El ve Parmak Yaralanmaları –Klinik Özellikler El ve Parmak Yaralanmaları – Sinir Muayenesi Hayatı tehdit edebilecek yaralanmalar öncelikli değerlendirilmeli Kanama kontrolü sonrasında ayrıntılı öykü alınmalı Genel el muayenesi yapılmalı; sinir ve tendon muayenesi Anestezi ișleminin ardından direk yara bakısı yapılmalı Motor ve duyu muayenesi sağlam elle karșılaștırılarak yapılmalı Ezilme, yanık, kimyasal madde, injeksiyon yaralanması sorgulanmalı Median sinir; - Bașparmak distal falanksın dirence karșı fleksiyonu - Dirence karșı oppozisyon - Bașparmak abdüksiyonu Ulnar sinir; - 1. interosseal kasın palpasyonu - 5. falanks abdüksüyonu - Froment testi; addüktör pollicis Radial sinir; - Parmakların ve el bileğinin ekstansiyonu - Dirence karșı otostop hareketi El ve Parmak Yaralanmaları – Sinir Muayenesi Duyu muayenesi için iki nokta diskriminasyonuna bakılmalı Normal diyebilmek için < 6mm olmalı sıklıkla <2mm Her iki el karșılaștırılmalı Her parmakta iki – dört kez yapılmalı El ve Parmak Yaralanmaları –Tendon Muayenesi % 80 oranında tanımlanan his, kabul edilebilirdir. His < % 80 ise sinir yaralanmasını düșün Tendon yaralanması olmasına rağmen normal hareketler yapılabilir Hareket esnasında olușan derin ağrı parsiyel kesiyi akla getirmeli Muayene bilateral ve tüm eklemlerin dirence karșı sınanması ile olur EDC kesisinde direnç uygulanmaksızın hareketler tam olabilir. FDP ; parmak ekstansiyonda iken DİP FDS ; MCP eklem ekstansiyonda iken PIP eklemin fleksiyonu eklemin fleksiyonu 2 27.09.2012 El ve Parmak Yaralanmaları– Yaralanmaları– Anestezi ve Yara Bakısı El ve Parmak Yaralanmaları – Grafi, Grafi, Konsültasyon PA , lateral ve gerektiği taktirde oblik grafiler çekilmeli Parsiyel tendon kesileri ve eklem içi yaralanmaları saptamak için Tendon kesileri ve sinir kesileri uzmana yönlendirilmeli Duyu ve ROM muayenesi tamamlandıktan sonra yapılmalı Acil konsültasyon veya izlem bazı durumlarda yerel olanaklara göre Kanamayı azaltma için turnike uygulaması yapılabilir. belirlenir Turnike materyali uzunluğunun % 150 sinden fazla gerilmemeli İzlem yapılacaksa yara kapatılarak immobilizasyon yapılmalı Uygulanan turnike 20 dk dan daha uzun bırakılmamalı Çoğu ortopedist 3 – 5 gün sonra onarımı tercih ediyor. Kontamine yaralar normal salinle irrige edilmeli < % 20 tendon kesileri cerrahi olarak onarılmaz ancak izlem için Antibiyoterapi ve gerektiği taktirde tetanoz toksoidi unutulmamalı El ve Parmak Yaralanmaları – Grafi Grafi,, Konsültasyon uzmana yönlendirilmeli El ve Parmak Yaralanmaları – Grafi, Grafi, Konsültasyon Acil Konsültasyon Endikasyonlar; Vasküler yaralanma;; iskemi bulgularının varlığı veya kontrolsüz Geç Konsültasyon Endikasyonları; hemoraji Redükte edilemeyen çıkıklar – kırıklı çıkıklar Büyük kirli yaralar Ciddi ezilme yaralanmaları Acilde tedavi edilemeyen Fleksör/Ekstansör tendon kesileri Kapalı FDP rüptürü Proksimal – orta falanks seviyesine kadar olan sinir yaralanmaları Kapalı kırıklar Açık fraktürler Kompartman sendromu Çıkıklar Yüksek basınçlı injeksiyon yaralanmaları Ligamantöz yaralanmalara bağlı olușan instabilite El – Parmak amputasyonları El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları Fleksör Tendon; Zone I : FDP ile FDS insersiyosu arasındaki bölgedir, prognoz kötü Zone II : FDP ve FDS in birlikte seyrettiği alan; sık görülür, cerrahi Zone III : Karpal p tünel ile fleksör kılıf arasında kalan alan; prognoz iyi Zone IV : Karpal tünel bölgesi; cerrahi olarak eksplore edilmeli Zone V : Karpal tünele kadar olan proksimal tendonlar; birçok önemli yapıyı içerdiği için uzman tarafından onarılmalı. Fraktür varlığı, kanlanma, onarım zamanı prognozu belirler. 3 27.09.2012 El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları Ekstansör Tendon; Zone I : DİP düzeyi,“mallet finger “ adını alır. - Tip I sadece tendon rüptürü, - Tip II küçük avülsüyon fraktürü, - Tip III eklem yüzeyinin > % 25 ininin etkilenmesi. Tip I-II de 6-10 hafta hiperekstansiyonda immobilizasyon Tip III tedavi cerrahi Kronik mallet finger sonrasında “kuğu boynu deformitesi” gelișir El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları Zone II : sıklıkla laserasyonla olușur tedavi Zone I gibidir Zone III : PİP düzeyi, santral tendon etkilenir, “ boutonniere El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları deformitesi “ adını alır. - Tip III yaralanmalarda konservatif tedavi de yapılabilir - Kapalı yaralanmalarda 5 – 6 hafta PİP hiperekstansiyon immobilizasyonu ve uzman takibi Zone IV : bulgular Zone III yaralanma gibidir. - Eklem etkilenmediği için ,tendon bu düzeyde geniș ve yassı olduğu için tedavi daha kolay El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Yaralanmaları El ve Parmak YaralanmalarıYaralanmaları-Tendon Onarımı Zone V : MCP düzeyi, sıklıkla insan ısırığıyla olușur. Eklem kapsülü açılmıșsa cerrahi yıkama ve İ.V.Antibioterapi uygulanmalı - Temiz yaralar matris sütürle kapatılmalı Zone VI : el sırtı, tendonlar yüzeyel olduğu için kolay yaralanır Zone VII : el bilek, ekstansör retinakulum nedeniyle onarım zor. Zone VIII : distal ön kol, cerrahi eksplorasyon gerekir. - < % 25 cerrahi onarım gerektirmez - % 25 – 50 primer sütür - > % 50 uzman onarımı gerektirir Zone VI-VII-VIII yaralanmaları sıklıkla cerrahi tedavi ve onarım sonrası atelleme gerektirir 4 27.09.2012 El ve Parmak Yaralanmaları - Dislokasyonlar El ve Parmak Yaralanmaları - Dislokasyonlar DİP ; sıklıkla dorsale, digital blok sonrası redükte edilmeli, redükte olmuyorsa, Bașparmak İPE : sıklıkla açık çıkıklardır Bașparmak MCP : sıklıkla dorsale doğru Bașparmak MCP Ulnar Kollateral ve volar yüzeyedir, 3 hft atel tuzaklanma - fraktür akla gelmeli PİP ; sıklıkla dorsale ve ulnar tarafa olur. Redüksüyon sonrası tendon olur, radial blokajla redükte edilir muayenesi yapılmalı ve 3 hft immobilazasyon Ligament Rüptürü : “ skier thumb”, kıskaç hareketinde kuvvat kaybı olan, duyu MCP ; sıklıkla dorsale olur volar plate defisiti olan veya direnç sonrası > 40 yırtığı eșlik eder, redüksüyon sonrası eklem derece radial açılanması olan hastalar fleksiyonda iken atelleme yapılır, konsülte edilmeli CMC : yüksek enerjili travmalarla olușur ve Bennet fraktürü eșlik eder ve redüksiyon bölgesel anestezi ile redükte edilebilir, volar sonrasıda El ve Parmak Yaralanmaları - Fraktürler - CMC eklem dislokasyonu sıklıkla Proksimal ve orta falanks : stabil ve ayrılmamıș kırıklar body taping ile tedavi edilebilir. dereceden daha fazla açılanmalar fonksiyon kaybina neden olur, konsülte edilmeli nadir sıklıkla basis kırığı görülür müdahaleyi gerektirir. yaralanabilir. Rolando Fraktürleri - CMC eklemde subluksasyon ve dislokasyonun eșlik ettiği parçalı fraktür. -Birinci metakarp basisin dislokasyon cihaz kontrol edilirken veya Yüksek basınç ve kimyasal etkiye yanıt olarak gelișen ödem nedeniyle dolașım bozulur. Sıklıkla gres yağı, boya, boya inceltici, su, mazot, hidrolik sıvısı Diğer ğ İntra-artiküler fraktürler : Bennet ve Sıklıkla temizlenirken gelișir. hallerde 4 hft bașparmak istirahat ateli Basis ; sıklıkla karpal kırıklar eșlik eder, 4-5. bazis kırıklarında ulnar sinirin motor dalı spiral kırıklar ve > 20 derece açılanmalar cerrahi Gövde : rotasyon deformiteleri ve kısalık daha sık görülür, sıklıkla cerrahi gerekir. mobil olduğu için gövde kırıkları oldukça fraktürler: Boyun : 2-3. parmakta 15, 4-5. parmakta 40 El ve Parmak Yaralanmaları – İnjeksiyon Yaralanmaları Birinci metacarp fraktürleri : oldukça Ekstra-artiküler Baș : sıklıkla ligaman yaralanması eșlik eder, uzman tarafından değerlendirilmeli - Shaft transvers kırıkları, spiral kırıklar, ve intraartiküler kırıklar internal fiksasyon gerektirir El ve Parmak Yaralanmaları - Fraktürler Metakarplar ( II – V) : baș, boyun, gövde eșlik eder ve ilk değerlendirmede atlanır. - İnstabil kapalı kırıklar dirsekten DİPe kadar atellenmeli,, bilek 30 derece ekstansiyon MCP 90 derece fleksiyon ateli ve basis kıaıkları olmak üzere sınıflandırılır. Distal falanks : yumușak doku yaralanması gibi tedavi edilir ve koruyucu atelleme yapılır Bașparmak El ve Parmak Yaralanmaları - Fraktürler instabildir. uygulanmalı, cerrahi tedavi bir seçenek çıkıklar konsülte edilmeli Bașparmak CMC : oldukça nadir, sıklıkla sıklıkla fraktür eșlik eder, dorsal çıkıklar Özellikle yağ bazlı boyalar amputasyona kadar En kısa zamanda cerrahi dekompresyon ve götürebilecek iskemiye neden olur debridman yapılmalı İmmobilizasyon, elevasyon, antibiyoterapi, tetanoz toksoidi, analjezi ve acil ortopedi konsültasyonu gerekir. olmaksızın parçalı fraktürü 5 27.09.2012 El ve Parmak Yaralanmaları - Algoritimler El ve Parmak Yaralanmaları - Algoritimler El ve Parmak Yaralanmaları - Algoritimler El ve Parmak Yaralanmaları - Algoritimler El ve Parmak Yaralanmaları - Algoritimler El Bilek Yaralanmaları - Anatomi Karpal kemiklerle radius eklem yapar ( skafoid, lunat) Üçgen fibrokartilaj kompleks ulnanın eklem yapmasını önler ve radioulnar eklemin temel stabilizatörüdür Karpal eklemler iki sıra halinde bulunur, proksimal sıra hareketlidir h k lidi ve skafoid k f id stabilizasyonu bili i i için dayanakdır Hareketler midkarpal ve radiokarpal eklemlerle yapılır Poirier aralığı; volar yüzde bulunan ekstrinsik arklar arasındaki boșluktur, perilunat ve lunat dislokasyon İntrinsik bağlar temel stabilizatörlerdir 6 27.09.2012 El Bilek Yaralanmaları – Klinik Özellikler Yaralanma mekanizması iyi bilinmeli Her iki bilek karșılaștırılmalı, ROM, simetri bakılmalı Enfiye çukuru; skafoid yaralanması Lister çıkıntısı ; skafolunat yaralanma veya lunat fraktür El bileği fleksiyonda iken palpe edilen çıkıntıda duyarlılık; lunat veya triquetrolunat yaralanma Ulnar çıkıntı duyarlılığı, ulnar çıkıntı veya Bilek ulnar deviasyondayken aksiyel yüklenme üçgen fibrokartilaj yaralanması ile ağrı varlığı üçgen fibrokartilaj yaralanması Supinasyon ve pronasyonda ağrı, radioulnar El Bilek Yaralanmaları - Grafi PA grafide: - radius ve ulna distal eklem seviyesinde üst üste binmez - 3. metakarp aksı radius uzun aksına paraleldir. - birbirine mevcut Gilula pparalel 3 ark - tüm karpal kemikler arasında 1 – 2 mm aralık - skafoid uzun yapıdadır ve palmar fleksiyon konumundadır - fraktür veya ligament yaralanmalarında palmar rotasyon nedeniyle boyu daha kısa görülür - skafoid yağ yastıkcığı – distal radial styloidde eklem yaralanması El Bilek Yaralanmaları - Grafi El Bilek Yaralanmaları - Grafi Radial styloid radioulnar eklemden 8-18 mm daha uzundur ve 13 - 30 derecelik ulnar açılanma yapar Radioulnar bitișik kısımlar eșit, eklem yüzeyleri düzgün olmalı, radius lunatumun enaz yarısıyla eklem yapmalı Lateral grafi : - radial styloid, ulna ve radius aynı hat üzerinde bulunmalı, - üç C bulgusu - capitolunat açı < 10 – 20 derece - skafolunat açı 30 – 60 derece - radial volar tilt 10 – 15 derece El Bilek Yaralanmaları – Ba Bağ ğ Yaralanmaları Skafolunat bağ yaralanması Elin en sık yaralanan ligamenti El dorsalinde Lister tüberkülünde duyarlılık saptanır El Bilek Yaralanmaları – Ba Bağ ğ Yaralanmaları Perilunat / lunat Dislokasyon Elde ödem, ağrı, duyarlılık mevcuttur Tanıda anahtar nokta grafidir Lateral grafide 3 c görüntüsü kaybolur, “spilled teacup” SSkafolunat a o u at eeklem e aaralığı a ğ > 3 mm “ kortical ring sign “ artmıș palmar tilt “ dorsal intercalated segment instability“ Lunatum üçgen șeklinde görülür Acil servis tedavisi radial gutter atel ve Acil ortopedi konsültasyonu ortopedi konsültasyonu Kapalı redüksiyon ve uzun kol atel Kapalı-açık redüksiyon, açık onarım, Dejeneratif perkutan fiksasyon AP grafide lunatum ve kapitatum üst üste biner artrit, mal-nonunion, avasküler nekroz, median sinir basısı 7 27.09.2012 El Bilek Yaralanmaları - Skafoideum Kırığ Kırığı El Bilek Yaralanmaları - Karpal Kırıklar En sık kırılan karpal kemik, açık el üzerine düșme Enfiye çukuru, supinasyonpronasyon ve aksiyel yüklenmede duyarlılık Grafide boyutları değerlendirilmeli, yağ yastıkcığı aranmalı Ek yaralanmalar eșlik edebilir altın standart MRI Proksimal parçada avasküler nekroz Oblik, > 1 mm deplase, rotasyon, parçalanma varsa unstabil % 10 vakada ilk grafilerde kırık atlanır, süpha varsa baș parmak destekli atel Dorsifleksiyon ve radial deviasyon El Bilek Yaralanmaları - Lunatum Kırığ Kırığı El Bilek Yaralanmaları -Triquetrum Kırı Kırığ ğı 2. sırada yer alır avülsüyon kırığıdır El dorsalinde distal ulnar çıkıntı üzerinde duyarlılık mevcuttur En iyi lateral grafide veya oblik grafide görünür. Non union olabilir ancak avasküler nekroz bildirilmemiș. bildirilmemiș Semptomatik hastalar 1-2 hafta el bilek istirahat ateli Asemptomatik mobilizasyon hastalar parmağa aksiyel yüklenmede ağrı uzmana Sıklıkla baș parmağa olan travmalarla olușur ve intraartikülerdir. El Bilek Yaralanmaları - Pisiforme Kırığ Kırığı Stabil kırıklarda bașparmak destekli atel Triquetrumun volar yüzeyinde hipotenar çıkıntı üzerinde bulunur. Bu bölgenin palpasyonunda ağrı varsa süphelenilmeli Hamatın kancasıyla birlikte ulnar arter ve sinirin içinden geçtiği guyon kanalının kemik kısmını olușturur film Major komplikasyonu nonunion Fleksör karpi ulnaris içinde bulunan bir sesamoid kemiktir 20 derece pronasyonda çekilen oblik Șüphe varsa bașparmak destekli atel yap Muayenede y bașș pparmak hareketleri ağrılıdır ve sıkma zayıflamıștır Yan grafide radius, lunat ve kapitat aynı düzlemde olmalı yapan bir kemik Proksimal parçada avasküler nekroz gelișebilir. ( kienböck hastalığı) Eyer șeklinde ve 1. metakarpla eklem Bilek fleksiyonunda orta kısımda olușan çukurlukta duyarlılık, 3 . erken El Bilek Yaralanmaları -Trapezium Kırığ Kırığı sıklıkla diğerlerine eșlik eder Unstable kırık, perilunat/lunat dislokasyon varlığında internal fiksasyon Gövde kırıkları yönlendirilmeli Tek bașına oldukça nadir görülür Karpal tünel filmi veya parsiyel supinasyon 12 yașından önce kemikleșmez İstirahat ateli veya sıkı bandaj, prognozu mükemmel Ayrıșma >1mm ise cerrahi yapılmalı 8 27.09.2012 El Bilek Yaralanmaları - Kapitatum Kırı Kırığ ğı El Bilek Yaralanmaları - Hamatum Kırığ Kırığı Hipotenar bölgede yumușak doku palpe edilir Bașarısız golf vurușu Karpal tünel grafisi veya AP grafi, baș, boyun ve gövde Sıklıkla skafoid kırıklarıyla birlikte görülür ve Lunat/perilunat dislokasyon eșlik ederse ark okült kırıklarda BT kırığı denir Guyon kanalına dikkat Stabil kırıklarda istirahat ateli veya sıkı bandaj uzun, kısımlarından olușur skafokapitat sendrom adını alır İnce Proksimal parçada avasküler nekroz riski vardır 3. metakarpın proksimalinde ödem ve gelișir ve parça çıkarılır Boyun kırıkları en iyi lateral grafide görülür Kanal etkilenmișse veya instabilse Stabilse atelle ancak sıklıkla cerrahi gerekir duyarlılık Ayrıșma varsa sıklıkla non union cerrahi yapılmalı Distal Önkol Kırıkları – Colles Kırığ Kırığı Distal Önkol Kırıkları - Smith Kırı Kırığ ğı Avuç içi düșme nedeniyle dorsale angüle, dorsale ve proksimale deplase distal radial metafiz kırığı Sıklıkla radioulnar veya radiokarpal ekleme uzanır ( die –punch ) Sıklıkla ulnar styloid açılanması , kırığı; üçgen fibrokartilaj kompleks yaralanması gelișir Ters Colles; distal radiusun volar yüze > 20 derece açılanma, belirgin ayrıșma, eklem içine uzanma, > 1cm kısalma varsa B h küreği Bahçe kü ği deformitesi d f i i Lateral grafi açılanmayı ve ayrıșmayı daha net gösterir Diğer özellikler Colles kırığı ile aynı instabil ; cerrahi Stabil kırıklarda kapalı redüksüyon ve sugar tong atel Distal Önkol Kırıkları – Barton Kırı Kırığ ğı Distal Önkol Kırıkları – Radial Çıkıntı Kırığ Kırığı Distal radius kenarının dorsal veya volar açılı intraartiküler kırığıdır Sıklıkla lunat dislokasyon eșlik Major carpal ligamanlar buraya eder Sıklıkla kırıklı çıkık șeklindedir Ligaman yaralanması nedeniyle tutunur radiokarpal instabiliteye neden olur Lateral grafide eklem içine uzanım ve En iyi PA grafide görülür karpal subluksayon daha net görülür Deplase kırıklar cerrahi gerektirir İnstabil kırıklarda sugar < tong atel yapılmalı > % 50 radiokarpal eklem yüzeyi veya subluksasyon varlığında cerrahi yapılır 3 mm lik deplasmana skafolunat yaralanma eșlik eder Hafif fleksiyon, ulnar deviasyonda kısa kol atel 9 27.09.2012 Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Anatomi ve De Değ ğerlendirme Epikondüller yüzeyine Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Anatomi ve De Değ ğerlendirme eklem katılmazlar el bilek, parmak fleksörlerinin, ayrıca el sırtının duyusunu alır. Kapitellum, radius bașı ile pivot eklem olușturur Brakial arter biceps kasının medialinde, medial ulnar Radial siniri değerlendiren en basit test; dirence Troklea ve olekranon tek karșı el ve parmakların ekstansiyonudur. akslı bir eklem olușturur. Radial sinir lateral epikondülden seyreder, ön kol ve parmak ekstansörlerini inerve eder ekstansörlerinin origosudur. Radial sinir duyusu 1. ve 2. parmak arasında bulunan dorsal web üzerinden değerlendirilir sinir epikondülün arkasında yer alır. Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Anatomi ve De Değ ğerlendirme Median sinir elbilek ve parmak fleksiyon Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Anatomi ve De Değ ğerlendirme grup kasları inerve eder ve elin volar yüz duyusunu alır. duyusu El intrinsik kaslarını inerve eder 2.parmağın dirence karșı abdüksiyonu Baș parmak ve ișaret parmağıyla “OK” ișareti yapmak, dirence karșı bașparmağın 5. ve 4. parmağın ulnar kısmının abdüksüyonu ve ișaret parmağı volar yüzde ve iki nokta diskriminasyonu diskriminasyonu ile test edilir Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Anatomi ve De Değ ğerlendirme 5. parmakta iki nokta Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Dirsek Çıkıkları “ terrible triad” radius bașı ve coroid kırığı ile olan dirsek çıkığı %90 posterolateral yerleșimli Öncelikle nörovasküler yapıların korunmasına ve değerlendirilmesine dikkat edilmeli Muayene redüksüyon sonrasında tekrarlanmalı Nörovasküler kapsül yaralanma, yaralanması, eklem irredüktable çıkıklar, açık çıkıklar, kırıklı çıkılar konsülte edilmeli 10 27.09.2012 Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Dirsek Kırıkları Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Dirsek Kırıkları Suprakondüler kırıklar Distal humerus, proksimal ulna ve radius kırıkları içi düșme ile olușur Distal humerus; kondüler yapılar ve eklem yüzeyleri, Ulna; koronoid çıkıntı ve olekranon Radius; radius bașı Dirsek çıkıklarıyla karıștırılmamalı Deplase kırıklar redükte edilmeli ve acil ortopedi görüșü alınmalı Açık redüksüyon vasküler “Fat pad sign” ; posterior her zaman , yaralanma endikasyonları; ve redükte edilemeyen çıkıklar anterior “yelken “ șeklini aldığında Dirsek tam ekstansiyonda iken avuç Deplase kırığı olaan hastalar yada patolojik belirgin yumușak doku șișliği olan Yaralanmanın tek bulgusu olabilir hastalar nörovasküler fonksiyon takibi için yatırılmalı Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Dirsek Kırıkları Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Dirsek Kırıkları İnterkondüler kırıklar Erișkinlerde daha sık görülür Ciddi yumușak doku yaralanmalarıyla birlikte görülür Genç hastalarda anatomik redüksüyon tedaviyi belirler Yașlı hastalarda eklem yüzey uyumu Kapalı girișimle bașarılı olunamazsa tedaviyi belirler tedavi cerrahi Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Önkol Kırıkları Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Dirsek Kırıkları Radius ve Ulna kırıkları Radius Bașı kırıkları: Dirseğin ensık kırıklarından Çevre kemik ve yumușak yaralanması sık eșlik eder Dirsek lateralinde supinasyon ve pronasyonda d ağrı ğ vardır, d palpasyonda l d radius bașında duyarlılık Radiokapitelar çizgi ve fat pad sign varlığı acil serviste tanı koyduran bulgulardır Deplase veya ROM kısıtlı ise genelde cerrahi tedavi gerekir Hareket kısıtlılığı olmayan nondeplase kırıklarda RİCE 1 hft içinde ortopedi görmeli Sıklıkla deplase ve parçalı kırıklardır Dikkatli bir nörovasküler muayene yapılmalı Dirsek ve el bileğinin grafileride çekilmeli –ek yaralanma olasılığı T ğ k ğ dıșındaki d d ki Torus ve yaș ağaç kırığı kırıklar cerrahi tedavi edilir Kompartman sendromu ve Wolkman iskemik kontraktürü gelișebilir Pasif parmak hareketleriyle fiziksel bulgularla orantısız kompartmanın erken bulguları Radial nabzın yokluğu geç bulgu varlığı dıșlatmaz İlk 8 saatte fasyatomi doku ağrı, ağrı 11 27.09.2012 Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Önkol Kırıkları Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Önkol Kırıkları Monteggia Kırığı Ulnanın proksimal üçte birinin kırığı ve radius bașının çıkığı Radius bașı çıkığı kolayca atlanabilir; kronik ağrı, kısıtlı ROM, radius bașının eksizyonu Kural olarak ulna fraktürünün bașı radius çıkığının yönünü gösterir Sıklıkla açık redüksüyon gerektirir Önkol ve Dirsek Yaralanmaları– Yaralanmaları–Önkol Kırıkları Kaynakça Proksimal Radius Kırığı Radius proksimal üçte ikilik kısmın izole kırıkları nadirdir. Deplase ise cerrahi tedavi aksi halde alçı ile immobilizasyon Kompartman sendromu açısından dikkatli olunmalı Galeazzi Kırığı Radius distal üçte birinin kırığı ve radioulnar eklem çıkığı Açık redüksiyon ve fiksasyon ile düzeltilir Nörovasküler yaralanma açısından dikkatli olunmalı - Tintinalli’s 7th Edition - Emergency Medicine Practice , “Diagnosis and Management of Hand İnjuries İn The ED” , February 2005 Volume 7 Number 2 internal Teșekkürler!.... 12
