Dr. Nejat ÖZGÜL Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı Bşk. Yrd. Büyük oranda önlenebilir kanserlerdir. %90’ının öncü adenomlardan geliştiği bilinmektedir. Teorik olarak bu öncü adenomların ortadan kaldırılması kolorektal kanser insidansı ve mortalitesinde azalmaya yol açacaktır. Sıklık 65-75 yaş arasında tepe noktaya ulaşmaktadır. Adenomlar ise 55-65 yaşlar arasında sık görülmektedir. Bu adenomlardan invaziv kansere geçiş yaklaşık 10 yıllık bir süre almaktadır. 5,378071573 6,041508224 Over Endometrium 6,627682726 Kemik İliği 0 7,510439621 5 Kolon 9,591223733 10 Mesane 9,920506067 15 Mide Meme 17,95639622 18,90921319 20 Deri 25 24,32835629 30 Prostat 30,13283658 35 Akciğer ve Bronş İnsidans(100.000'de) Türkiye İlk 10 Kanser Türü (2005) 12,99181519 7,219220648 7,135761449 5,744774812 4,506796705 Larinks Beyin Rektum 0 Kemik İliği 8,69 10 Kolon Mide 20,00238784 16,38582259 20 Mesane Deri 30 24,32835629 40 Prostat Akciğer ve Bronş İnsidans (100.000'de) 52,73230342 60 Erkeklerde Görülen İlk 10 Kanser Türü (2005) 50 25 20 6,803755278 6,309706658 6,041508836 6,027393161 5,378072118 5,307493744 Mide Kolon Over Kemik İliği Endometrium Serviks 0 7,198994173 5 Akciğer ve Bronş 10 8,44117356 15 Tiroid 17,79986599 30 Deri Meme İnsidans (100.000'de) 35,4726909 40 Kadınlarda Görülen İlk 10 Kanser Türü (2005) 35 10 5 0 6,691104451 Mesane 5,116726933 7,038393609 Deri Kemik İliği 7,260507383 Over 5,81130525 7,408835378 Kolon Beyin 8,31178719 Mide 17,32274092 15 Prostat 20 17,59598402 25 Meme Akciğer ve Bronş İnsidans(100.000'de) 25,60678728 30 Ankara Kanser Olgularında İlk 10 (2005) 7,424885325 6,542054164 Mide Over 6,133175779 7,923199777 Kemik İliği Endometrium 8,177567705 0 Serviks 5 9,21881735 10 Mesane 13,85314175 15 Meme 17,39117435 20 Deri 25 20,38106106 30 Akciğer ve Bronş 34,71145254 35 Prostat İnsidan(100.000'de) 40 Antalya Kanser Olgularında İlk 10 (2005) 5 0 7,46330611 6,62473239 6,373160274 5,199157066 Beyin Kolon Larinks 10,56602888 Mesane Kemik İliği 11,74003208 Mide 17,44233338 10 Deri 15 17,61004813 20 Prostat 25 18,2809071 30 Meme Akciğer ve Bronş İnsidans(100.000'de) 30,85951291 35 Samsun Kanser Olgularında İlk 10 (2005) 20 10 0 49,87689724 9,290257233 9,261842142 Tiroid Endometrium 9,15323279 10,68790655 Kolon Kemik İliği 10,68790655 14,36016162 26,50052727 Mide Mesane Meme 34,36947903 30 Prostat 40 35,57154539 50 Deri Akciğer ve Bronş İnsidans (100.000'de) 60 Tüm İllerdeki Taranabilir Kanserler (2005) 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 ERKEK Erkek inc. KADIN Kadın inc. TOPLAM Toplam inc. Amaç: Ülke çapında oluşturulacak ulusal bir tarama programını hedef popülasyona uygulamak, Kolorektal patolojileri henüz premalign veya erken evrede iken tespit etmek, Etkin ve basit yöntemlerle tedavi etmek İnvazif kanser sıklığını, buna bağlı morbidite ve mortaliteyi düşürmek, Yöntem: Yılda bir uygulanacak Gaitada Gizli Kan Testi (GGK) ve 10 yılda bir yapılacak kolonoskopi yöntemleri ile yapılacak olan taramadır. Gaitada Gizli Kan Testi; ▪ Gaitada hemoglobin varlığını kantitatif olarak gösterebilmeli ▪ Testlerde kullanılan antijenler sadece insan hemoglobinine hassas olmalı, ▪ Gıdalarla alınabilecek hayvan kaynaklı hemoglobinlerle reaksiyona girmemeli ve bu şekilde yalancı pozitif sonuçlara yol açmamalıdır Başlangıç ve Bitiş Yaşları: 50 yaşında başlayacak ve 70 yaşında bitecek olan toplum tabanlı taramadır. Taranacak popülasyon, ETF’ler esas alınarak tanımlanmalı ve geliştirilecek davet yöntemleriyle Tarama Sıklığı: Yıllık intervallerle tekrarlanmalı ve son iki testi negatif olan 70 yaşındaki kadın ve erkeklerde tarama kesilmelidir. Yüksek Riskli ve Çok Yüksek Riskli Olgu Grupları: Birinci derece akrabalarında kolorektal kanser veya adenomatöz polip öyküsü olan bireylerde normal popülasyonla aynı prosedürler 40 yaşından itibaren başlamak şartıyla, Birinci derece akrabalarında erken yaşta kolorektal kanser ortaya çıkan bireylerde ise akrabalarında kanserin çıkış yaşından 5 yıl önce tarama prosedürü başlamalıdır. Yer: Bu çalışmalar Aile Sağlığı Merkezleri, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), AÇSAP’lar, Sağlık Ocakları ve Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından yürütülebilir.