MESANE TÜMÖRLERİ EPİDEMİYOLOJİ, ETİYOLOJİ, PATOLOJİ VE DOĞAL SEYİR Prof. Dr. Murat BOZLU Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji Anabilim Dalı 9. ÜROONKOLOJİ KONGRESİ, 5 KASIM 2009, ANKARA MESANE TÜMÖRÜ SIKLIĞI NEDİR? • Sık görülür • Kuzey Amerika ve Batı Avrupa X Yeni hasta Ölüm Jemal A et al. CA Cancer J Clin, 2009 Toplam Jemal A et al. CA Cancer J Clin, 2009 Jemal A et al. CA Cancer J Clin, 2009 • • • • En sık orta yaş ve yaşlılarda < 40 Yaş daha iyi seyirli Genç hastalarda daha çok yüzeyel ve düşük dereceli Histolojik derecesi benzer mesane kanserlerinin yaşlı ve genç hastalardaki ilerleme hızı aynıdır. Temel Biyoloji • Tümör Baskılayıcı Genlerin İnaktivasyonu – TP53 (17p; DNA ve anormal gen tamiri) – RB (13q) , P21, P27, P16 (hücre siklusu düzenlenmesi) • Onkogenler – RAS (P21) • Normal Genlerin Aşırı Ekspresyonu – EGF (ERBB1) ve ERBB2 Yörükoğlu K, Üroonkoloji Bülteni, 2006 Etiyoloji ve Risk Faktörleri • • • • • • • • • • Mesleksel kimyasallara maruz kalma Sigara kullanımı Kahve ve çay Analjezikler Tatlandırıcı maddeler Enfeksiyonlar Kronik irritasyonlar Pelvik radyasyon Genotoksik kemoterapötik ajanlar Kalıtım Mesleksel Kimyasallara Maruz Kalma • Anilin Boyaları (Ludwig Rehn, 1895) • 2-naftilamin • 4-aminobifenil • 4-nitrobifenil • Benzidin • 2-amino-1-naftol • Yanıcı gazlar • Kömür isi • Alifatik hidrokarbonlar • Akrolein • Aromatik aminler • • • • • • • Boya Otomotiv Tekstil Makine Metal Deri Kuru temizleme Sigara • Hiç içmemişlere göre 4 kat risk – Sayısı, süresi, inhalasyon derecesi • Bıraktıktan sonraki 20 yıllık bir sürede içmeyenlerle eşit duruma gelmektedir • Kimyasal karsinojenlerle beraber risk artıyor Nitrozaminler, 2-naftilamin, 4-aminobifenil ve idrarda artmış triptofan metabolitleri Kronik Sisitit ve Enfeksiyonlar • Kronik irritasyonlara bağlı olarak mesane kanseri (%80 Yassı Hücreli) gelişebilir • Uzun süreli üretral kateter – Paraplejiklerde %2-10 • Mesane taşı • Şistozomiazis (haematobium) – Nitrit, N-nitrozo bileşikleri • HPV – Transizyonel tümörogenezis Pelvik Radyasyon • Jinekolojik kanserler nedeniyle RT alan kadınlarda 4 kat risk Genotoksik Kemoterapötikler • Siklofosfamid – Risk 9 kat fazla – Metaboliti akrolein hemorajik sistit ve mesane kanseriyle ilişkili – Mesna (2-merkaptoetansülfonik asit) riski azaltıyor Patoloji • Epitelyal Tümörler – – – – Ürotelyal Karsinom Yassı Hücreli Karsinom Adenokarsinom Nöroendokrin/Küçük Hücreli Kanser • Epitel Dışı Tümörler – – – – Sarkom Lenfoepitelyal Benzeri Kanser Feokromasitoma Melanoma • Sekonder Tümörler Patoloji WHO/ISUP 1998 (WHO 2004) Doğal Seyir • İlk tanıda sıklıkla yüzeyel (%70) • Yüzeyel tümörlerin tedavisi endoskopik komplet rezeksiyondur • Bu tümörlerin %10-70’inde 5 yıllık takiplerde nüks veya yeni oluşmuş tümörler gözlenebilir. • Bunların nüksü veya progresyonu kanser tanısı alındığındaki evre ve dereceyle ilişkilidir.