hüseyin seymen sorgunaihl

advertisement
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
10. SINIF ÖĞRENME ALANLARI
1
4
İNANÇ
VAHİY VE
AKIL
2
6
İBADET
DİN VE
LAİKLİK
3
5
7
HZ.
MUHAMMED
AHLAK VE
DEĞERLER
DİN, KÜLTÜR
VE MEDENİYET
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
2.1. YAŞAMA HAKKI
2.2. SAĞLIK HAKKI
2.3. EĞİTİM HAKKI
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
2.6. İBADET HAKKI
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
2.8. EKONOMİK HAKLAR
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI ENGELLEYEN
ALIŞKANLIKLAR
5.HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK
GÜNAHTIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
Hak; adalet, hukukun gerektirdiği
şey, kazanç, gerçeğe uygunluk,
doğruluk, emek karşılığı ücret
anlamlarında kullanılır.
Hak; kişinin lehine olan, hukuken
korunan yetki demektir.
Özgürlük; herhangi bir kısıtlamaya
zorlamaya şarta bağlı olmadan,
serbestçe kendi kendine hareket
etme ve karar verebilmektir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
Kuran’ı Kerim'de hak kelimesi;
“İnsaf, görev, sorumluluk, lehte
olanın korunması gözetilmesi veya
sahibine ödenmesi gereken maddi
manevi imkan, değer, pay, eşya ve
menfaatler“ gibi anlamları da ifade
eder.
Ayrıca Allah'a ve insanlara karşı
yerine getirilmesi gereken ödevler;
diğer bir kişi veya kişilerden,
toplumdan ya da devletten bazı
taleplerde bulunma gibi
anlamlarda da kullanılır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
Özgürlük, bir kimsenin
başkalarına ve kendisine zarar
vermeden istediğini yapabilmesidir.
Özgürlüğün eylemsel bir alanı
vardır.
Temel hak ve özgürlükle beraber
bir de sorumluluk vardır.
İnsanlar ancak başkalarının hak ve
özgürlüklerine zarar vermeden hak
ve özgürlüklerini kullanabilirler.
İnsanın aklına her geleni ve arzu
ettiğini yapması özgürlük
sayılmaz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
Kamu düzenini, başkalarının hak
ve özgürlüklerini, genel sağlık ve
toplumsal ahlakı ihlal eden hak ve
özgürlükler kısıtlanabilir.
Temel hak ve özgürlükler bütün
insanlar için geçerli olduğundan
evrenseldir.
Bir kimsenin dini, dili, ırkı, cinsiyeti,
rengi, milliyeti, makam ve mevkii
ne olursa olsun her zaman her
yerde bu hak ve özgürlüklere
sahiptir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
2.1. YAŞAMA HAKKI
2.2. SAĞLIK HAKKI
2.3. EĞİTİM HAKKI
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
2.6. İBADET HAKKI
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
2.8. EKONOMİK HAKLAR
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI ENGELLEYEN
ALIŞKANLIKLAR
5.HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK
GÜNAHTIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Şahsi hak ve hürriyetleri Peygamberimiz
Veda Hutbesi'nde şöyle buyurarak ilan etmiştir.
“Ey insanlar bu günleriniz
nasıl mukaddes bir gün, bu aylarınız nasıl mukaddes
bir ay ve bu şehriniz nasıl mübarek bir şehir ise
canlarınız, mallarınız ve namuslarınız da
öyle mukaddestir, dokunulmazdır
ve her türlü tecavüzden korunmuştur.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
İnsanlar bazı hak ve özgürlüklere
sahip olarak doğarlar.
İnsanın maddi, manevi ve
ekonomik varlığı nedeniyle
üzerinde sahip olduğu haklara ve
özgürlüklere şahsi hak ve
özgürlükler denir.
Bunlar insanın insan olmasından
kaynaklanan haklardır.
Bu hakların olmaması durumunda
insanın insanca yaşama imkânı
ortadan kalkar.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran, temel hak ve özgürlüklerden bahsederken inanan
inanmayan, kadın erkek, siyah beyaz ayrımı yapmadan
bütün insanlığa seslenir ve şöyle der;
“İnsanların hakkı olan şeyleri kısmayın.
Yeryüzünde bozgunculuk yaparak
karışıklık çıkarmayın.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
Bu ayetten de anlaşıldığı gibi
haklar kısıtlanamaz; fakat
hakkımı kullanıyorum diye de
başkalarının hakkı ihlal edilerek
toplumda kargaşa çıkarılmamalıdır.
Temel hak ve özgürlükler,
toplumumuzda yasalarla güvence
altına alınmıştır.
Bu durum Anayasamızda,
şeklinde yerini almıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA TEMEL HAKLAR
“Herkes kişiliğine bağlı
dokunulmaz, devredilemez,
vazgeçilemez temel hak
ve hürriyetlere sahiptir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.1. YAŞAM HAKKI
Hak ve özgürlüklerin en önemlisi
yaşam hakkıdır.
Yani can güvenliği ve kişi
dokunulmazlığıdır.
Bunun dışındaki temel hak ve
özgürlükler, ancak bu hakka sahip
olan insanlar için lazımdır.
Kişi dokunulmazlığı;kişinin maddimanevi varlığını koruyabilmesi,
sürdürebilmesi ve geliştirebilmesi
haklarını içerir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.1. YAŞAM HAKKI
Bir kişinin, her ne sebeple olursa
olsun başka birinin hayatına son
verme yetkisi olmadığı gibi kendi
yaşamına da son verme hakkı
yoktur.
Allah, “...kendinizi öldürmeyin...”
ayetiyle dinimizde cana kıymanın
yasak olduğunu belirterek, can
alma yetkisinin sadece
VERENE ait olduğunu ifade
etmiştir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.1. YAŞAM HAKKI
İslam inancına göre herkes,
günahsız, hür ve yaşamını devam
ettirme hakkına sahip olarak doğar.
İslam, geçerli bir sebep olmaksızın
yaşama hakkını alan kimseyi,
bütün insanları öldürmüş sayar.
Diğer taraftan bir kimsenin hayatını
kurtarmayı da bütün insanların
hayatını kurtarmış gibi
değerlendirir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
BÜTÜN İNSANLARI ÖLDÜRMEK
YA DA BÜTÜN İNSANLARIN HAYATINI KURTARMAK?
“Haklı bir sebep olmadıkça
Allah'ın saygın kıldığı cana kıymayın...”,
“...Kim bir kimseyi öldürürse sanki
bütün insanları öldürmüş gibidir.
Kim de onu hayatını kurtarmak suretiyle yaşatırsa,
bütün insanları
yaşatmış
gibi olur...”
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
İnsanın şeref ve haysiyeti de
yaşam hakkı içinde değerlendirilir.
“...Allah'ındır şeref ve üstünlük,
bir de Resulünün ve müminlerin...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.1. YAŞAM HAKKI
İslam, diğer dinlere mensup
kimselerin hayat haklarını da
koruma altına alır.
Savaş halinde olsa bile, fiilen
savaşa katılmayan, kadına, din
adamlarına, sadece işiyle uğraşan
esnaflara, çocuklara, yaşlılara,
esirlere ve savunmasız yaralılara
dokunulmaz.
Bizler de tüm insanların, yaşama
hakkına saygılı olalım, canlılara
zarar verici eylemlerde
bulunmayalım.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA YAŞAMA HAKKI
“Herkes yaşama,
maddi ve manevi
varlığını koruma ve
geliştirme
hakkına sahiptir....”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.2. SAĞLIK HAKKI
Sağlık hakkı da en az yaşama
hakkı kadar önemlidir.
Çünkü sağlığı yerinde olmayan bir
kimse sahip olduğu hakları
kullanamaz.
Sağlık hakkı kişinin hem beden
hem de ruh sağlığını ifade eder.
Sosyal devlet, bu hakları koruma
geliştirme, teşhis ve tedavi
hizmetleri vererek yerine getirir.
Vatandaşların sağlığını korumada
yeterli sayıda kurum, eleman
istihdamı ve malzeme temin etmek
devletin görevleri arasındadır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
BİR OYUN
HAYATTA SAHİP OLDUĞUMUZ
(OLCAĞIMIZ) ŞEYLERİ DEĞERLERE DÖNÜŞTÜRELİM…
HAYATTA SAHİP OLDUĞUMUZ HER ŞEYİN
BİR DEĞERİ OLDUĞUNU UNUTMAYIN.
SAĞLIKLISINIZ
1
MUTLUSUNUZ
10
İYİ BİR AİLENİZ VAR
100
LİSEYİ BİTİRDİNİZ
1000
ÜNİVERSİTEYİ KAZANDINIZ
10000
İYİ BİR MESLEĞİNİZ VAR
100000
EVLENDİNİZ
1000000
……
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
10000000 GİBİ…
ŞİMDİ BÜTÜN BUNLARA SAHİP OLDUĞUNUZU
BİR DÜŞÜNÜN!!!
VE SAĞLIĞINIZI KAYBETTİNİZ…
BAŞTAKİ 1’ ATIN...
ELDE KALAN???
SAĞLIKLISINIZ
1000000000
MUTLUSUNUZ
10
000000000
100
000000000
1000
000000000
10000
000000000
000000000
100000
000000000
1000000
000000000
10000000
GİBİ…
İYİ BİR AİLENİZ VAR
LİSEYİ BİTİRDİNİZ
ÜNİVERSİTEYİ KAZANDINIZ
İYİ BİR MESLEĞİNİZ VAR
EVLENDİNİZ
……
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.2. SAĞLIK HAKKI
Herkesin, beden ve ruh sağlığı
açısından tedavi hakkı vardır.
Hukuk devleti, gereken tedavinin
masraflarını karşılayamayacak
durumda olanlar için gereken
tedbirleri alır.
Bu alanla ilgili hizmetleri her
vatandaşın devletten isteme
hakkı vardır.
İslam'a göre kişinin sağlık hakkıyla
birlikte sağlığını koruma
sorumluluğu da verilmiştir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Bu sebeple kişi sağlığını bozucu her türlü iş ve
davranışlardan, kötü alışkanlıklardan, ortamlardan
uzak durmak zorundadır. Allah bizleri şöyle uyarır;
“...Kendi ellerinizle
kendinizi tehlikeye atmayın...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz de şöyle buyurmuştur;
“.Hastalık gelmeden sağlığınızın kıymetini biliniz...”
“Hastalandığınızda tedavi olunuz. Şüphe yok ki Allah
İlacı olmayan hiçbir hastalık vermemiştir.”
“Bir yerde hastalık varsa, oraya girmeyiniz;
eğer hastalık bulunan yerde iseniz oradan ayrılınız.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA SAĞLIK HAKKI
“Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama
hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre
sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini
önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.
Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı
içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde
gücünde tasarruf ve verimini arttırarak, iş birliğini
geliştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden
planlayıp hizmet vermesini düzenler...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.2. SAĞLIK HAKKI
Her işin başı sağlıktır.
Dünya kadar servetimiz olsa, eğer
sağlığımız yerinde değilse hiçbir
işe yaramaz.
Hem kendimizin hem de
başkalarının sağlığına dikkat
etmeliyiz.
Başkalarının sağlığını tehdit eden
gıdalar üretmek, satmak, dinimizce
büyük günah sayılır.
Ayrıca çevre sağlığına da dikkat
etmemiz gerekir. Çünkü çevremize
gereken önemi vermemiz
hepimizin yararınadır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.3. EĞİTİM HAKKI
Eğitim, kişide olan yetenekleri ortaya
çıkarmak, iyi insan yetiştirmek, günlük
ihtiyaçları karşılama becerisi
kazandırmak, taklitten kurtulmak, sözle
davranışı birleştirmek, evrensel ahlakı
gerçekleştirmek ve iyi bir vatandaş
yetiştirmek amacıyla yapılır.
İslam'da eğitim, doğum öncesinden
(eş seçimi ve iyi bir hamilelik
dönemiyle) başlar ve çocuğun
dünyaya gelmesiyle ev, okul ve çevre
üçgeninde devam eder.
İslam'da, çocukların anne baba
üzerindeki en önemli hakkı eğitim
hakkıdır. Bu aynı zamanda anne
babanın bir görevidir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
İslam'da bilginin ayrı bir değeri vardır.
Bu konuda Kuran’da şöyle buyrulur;
“...Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?...”
“...Allah'tan ancak bilgin
kulları hakkıyla korkar...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz de şöyle buyurmaktadır;
“Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
İslam'a göre, kişinin günlük hayatta kullanacağı iş ve
mesleği ile ilgili bilgileri öğrenmesi zorunludur.
Peygamberimiz başka bir hadisinde şöyle buyurmuştur;
“Kadın, erkek herkese ilim öğrenmek farzdır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
İnsanları iyiye doğruya ve güzele götüren
her tür ilim, kaynağı neresi olursa olsun değerlidir.
Peygamberimiz Şöyle buyurmuştur;
“İlim Çin'de bile olsa gidiniz ve alınız.”
“İlim öğrenme niyetiyle evinden çıkan
her öğrencinin
üstüne melekler kanat gererler ve
Allah ona cennetin yolunu kolaylaştırır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.3. EĞİTİM HAKKI
İslam'da ilk emrin “Oku!” olması,
öğrenmenin önemini ortaya
koymaya yeter.
“Oku!” emriyle Kuran’ın okunup
anlaşılmasına, kainatın
incelenmesine ve bizzat okumanın
önemine dikkat çekilmektedir.
Peygamberimiz, Bedir Savaşı'nda
esir düşenleri, Müslümanlardan on
kişiye okuma yazma öğretmeleri
karşılığında serbest bırakmıştır.
Bu, Kuran'ın “Oku!” emrinin
pratiğe dönüşmesidir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz, bu konuda şöyle buyurmuştur;
“Âlimler peygamberlerin mirasçılarıdır.
Çünkü peygamberler ilim mirası bırakmışlardır.”
“İlim Müslüman'ın yitiğidir nerde bulursa alır."
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA EĞİTİM HAKKI
“Kimse, eğitim ve öğrenim haklarından yoksun
bırakılamaz. İlköğretim kız ve erkek bütün
vatandaşlar için zorunludur ve devlet okullarında
parasızdır... Devlet, maddi imkânlardan yoksun
başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri
amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli
yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel
eğitime ihtiyacı olanları topluma
yararlı kılacak tedbirleri alır..."
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
Düşünce özgürlüğü kişinin
serbestçe düşünebilmesi,
düşündüklerini de sözlü veya yazılı
olarak her türlü vasıtayla ifade
edebilmesidir.
Düşünce özgürlüğü bilgiye
ulaşmayı ve düşünceyi insanlara
ulaştırmayı da içerir.
İslam, insanı, akıllı olduğu için diğer
varlıklardan üstün tutar. Fakat asıl
vurgu, düşünce üzerine yapılır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran, düşünmeye özendirir ve
yararlı fikirler ortaya koymayı emreder.
“Kendi kendilerine Allah'ın gökleri, yeri ve ikisinin arasında
bulunanları ancak hak olarak ve belli bir süre için
yarattığını hiç düşünmediler mi?...”
“Onlar ayakta dururken, otururken, yanları üzerine yatarken
Allah'ı anarlar. Göklerin ve yerin yaratılışı hakkında
derin derin düşünürler ve şöyle derler; Sen bunu boşuna
yaratmadın. Seni tespih ederiz
cehennem azabından koru."
HÜSEYİNbizi
SEYMEN
SORGUNAİHL
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
Kuran, araştırma yapmayı,
tefekkürü, aklı kullanmayı ve
yeryüzünde dolaşarak önceki
insanların bıraktıklarından ibret
almayı da emreder.
Peygamberimiz farklı fikirlere açık
olmayı, Kuran’ın “...iş hakkında onlara
danış...” emriyle uygulamaya
koymuştur.
O, fikirleri paylaşmaya büyük önem
vermiş ve bizzat hayatında
uygulamıştır. Yeri geldiğinde
arkadaşlarıyla fikir alışverişinde
bulunmuş, bazen arkadaşlarının
uyarısını dinlemiş, bazen de aldığı
kararlardan vazgeçmiştir..
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran’ın belirttiğine göre, fikrin önce
dinlenmesi sonra da en doğrusu hangisi ise
onun benimsenmesi gerekir;
“O kullarım ki onlar sözü dinler sonra da
en güzeline uyarlar...
İşte Allah'ın doğru yola eriştirdikleri
onlardır ve onlar akıl sahipleridir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
Düşünce özgürlüğü demek, her
akla gelenin yerli yersiz söylenmesi
anlamına gelmez.
Düşünceyi açıklarken
iyi niyet, inanca saygı, ahlaka
riayet, devlet ve milletin birlik ve
bütünlüğü, dikkate alınması şarttır.
Birini dinlemek, fikirlerini aynen
kabul etmek anlamına gelmez.
Başkalarının düşüncelerine saygılı
olmalıyız ve dinlemeliyiz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
Önyargıdan uzak olarak dinleyip
sonra fikirlerimizi söyleyebiliriz.
Konuşan birini, sözünü bitirene
kadar sabırla dinleyip sözünü
kesmemeliyiz.
Ayrıca yapacağımız bir işle ilgili
fikir alışverişinde bulunmalıyız.
Çünkü akıl akıldan üstündür.
Şunu da unutmamalıyız, bir aklın
düşünmesi ile birkaç aklın birlikte
düşünmesi arasında büyük fark
vardır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA YAŞAMA HAKKI
“Herkes düşünme ve kanaat
hürriyetine sahiptir.
Her ne sebep ve amaçla olursa
olsun kimse, düşünce ve
kanaatlerini
açıklamaya zorlanamaz;
düşünce ve kanaatleri sebebiyle
kınanamaz ve suçlanamaz.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
İnanç özgürlüğü,
Serbestçe inanma,
İnancını uygulama,
İnancını öğrenme-öğretme
İnancını yayma
Anlamlarını içerir.
İnançta özgürlük, kişinin bir dine
inanma veya inanmamasıdır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
İnsanlar herhangi bir dine inanma ya da
inanmama hususunda insan serbest bırakılmıştır.
“Dinde zorlama yoktur.
Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
İslam bilginleri Allah inancını;
“Allah'ın varlığına, birliğine,
Hz.
Muhammed'in onun kulu ve elçisi
olduğuna kişinin özgür iradesi ile
inanmasıdır."
Şeklinde tanımlamışlardır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
İslam,
inanç özgürlüğüne son derece hoşgörü ile yaklaşır;
“De ki gerçek Rabbinizdendir.
Dileyen inansın dileyen inkar etsin...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Dini tebliğ noktasında
Peygamberimize Allah şöyle buyurur;
“Sen öğüt ver, hatırlat.
Çünkü sen ancak öğüt verici, hatırlatıcısın.
Onların üzerinde zorlayıcı değilsin.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Ayrıca bir başka ayette şöyle buyrulur;
“De ki: Ey insanlar, işte size Rabbinizden gerçek geldi!
Artık yola gelen kendisi için gelir. Sapan da kendi
zararına sapar. Ben sizin üzerinize bekçi değilim.”
“Eğer Rabbin dileseydi yeryüzündekilerin hepsi
iman ederlerdi. O halde inanmaları için insanları sen mi
zorlayacaksın?”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
Bu ayetlerde Allah, kullarını
inanma konusunda onları özgür
bıraktığını belirtmektedir.
Müslüman olan bir kişinin din
değiştirmesine İslam’da olumlu
bakılmaz.
Ancak “Dinde zorlama yoktur.”
ayeti, insanların dine girmek için de
girdiği dinde kalmak için de
zorlanamayacaklarını açık olarak
ifade eder.
İslam kendi dışındaki inançlara da
son derece saygı gösterir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran’da şöyle buyrularak
Bu konudaki İslam'ın temel prensibi ortaya konulur.
“De ki, ...sizin dininiz size
benim dinim de banadır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
Diğer dinlere mensup kişiler de
diledikleri gibi inanırlar.
İnandıkları dinin buyruklarını yerine
getirirler.
Dinlerinin esaslarını öğrenirler ve
çocuklarına da öğretirler.
İslam insanların inanmadığı halde
inanıyormuş gibi yapmalarını kınar.
Çünkü İslam, inanmak için zorlama
yapmayarak insanların bu duruma
düşmesine neden olacak yolu
kapamıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
Fakat inanmadığı halde inanmış
gibi davrananlara da hoşgörüyle
bakmaz.
Din, inananlardan kendi değerlerini,
kurallarını pratiğe geçirmesini ister.
İnanç, inanan ile inandığı arasında
sadece bir vicdani bağ değildir.
Çünkü bir inanan (insan) bir de
inanılan (Allah) vardır.
Ayrıca Allah'ın buyrukları vardır.
İnanan insanın bu buyrukları yerine
getirmesi de inanç özgürlüğünün
bir unsurudur.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
İnanç özgürlüğü o inancın eğitimöğretim özgürlüğünü de içerir.
Her dinin kendine inanmış
insanlardan birtakım talepleri vardır.
Bunlar ancak öğretim ve eğitim
yoluyla kazanılabilir.
Dinin varlığı, ancak yaşaması ve
sürekliliğini koruması yoluyla
mümkündür.
Bu hakkın engellenmesi
durumunda bir zaman sonra dinin
varlığı ortadan kalkar.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
Bu yüzden insan hakları sahasında
yayımlanan
1948 Birleşmiş Milletler (18. madde)
ve
1950 Avrupa insan hakları
sözleşmesinde (9. madde)
dinin eğitim-öğretimi ve
açıklanması din ve vicdan
özgürlüğünün unsurlarından biri
olarak yer almıştır.
İslam'a göre dinin inanç ve
esaslarını başkalarına duyurmak,
etrafa yaymak dini bir görevdir.
Ancak kesinlikle zorlama
yapılamaz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.6. İBADET HAKKI
İbadet hakkı
kişinin inandığı dinin buyruklarını
yerine getirebilme ve toplu yapılan
ibadetler için bir yer belirlenmesini
isteme haklarını kapsar.
İslam, inanca tanıdığı özgürlüğü,
ibadet etmeye de tanımıştır.
Müslümanlar diğer din
mensuplarının ibadet ve
ibadethanelerine saygılı olmuşlar
ve korumuşlardır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.6. İBADET HAKKI
Şam'ın Müslümanlar tarafından
fethedilmesinden sonra camiye
çevrilen bir kilisenin (Şam Ümeyye
Camii) yarısında Müslümanlar
ibadet ederlerken diğer yarısında
da Hıristiyanların kendi dinlerine
göre ibadet etmelerine izin
verilmiştir.
Aynı düşüncenin bir sonucu olarak
İstanbul Darülacezede kilise,
havra ve mescit yan yana
yapılmıştır.
İbadethane inşasını istemek, ibadet
edenlerin bir hakkıdır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ŞAM ÜMEYYE CAMİİ
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Bu kurumların harap edilmesi veya buralarda yapılan
ibadetlerin engellenmesi ibadet hakkına bir müdahaledir.
Bu hususta Allah Kuran'da şöyle buyurur;
“Allah'ın mescitlerinde onun adının anılmasına
engel olan ve onların
harap olmasına çalışanlardan
daha zâlim kim vardır...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Allah bir ayetinde bunları yan yana sıralamaktadır;
“...Eğer Allah, bir kısım insanları (kötülüklerini)
diğer bir kısmı ile defedip önlemeseydi,
mutlak surette, içlerinde Allah'ın ismi
bol bol anılan manastırlar, kiliseler, havralar
ve mescitler yıkılır giderdi...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.6. İBADET HAKKI
İnanan bir insan için ibadet,
hak olmanın yanında, inancının
gereği olarak da görülmelidir.
Her inanç sahibinin ibadetine ve
ibadethanesine saygılı olmalıyız.
Bu, dinimizin bir emridir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA İBADET HAKKI
“İbadet, dini ayin ve
törenler serbesttir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
Özel yaşam, kişinin sadece
kendisine ait olan, başkalarıyla
paylaşmak istemediği hayat
alanıdır.
Başkaları tarafından bilinmesi,
görülmesi veya görüntülenmesi
istenmeyen bu alan herkese
kapalıdır.
Haberleşme özgürlüğü de kişinin temel
haklarından biridir. Yasal bir dayanağı
olmadığı müddetçe hiç kimse bir
kimsenin telefon konuşmalarını
dinleme, mektuplarını okuma, açma ve
açıklama hakkına sahip değildir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
İslam'ın ortaya koyduğu bazı
prensipler vardır ki insanlar bu
prensiplere uydukları takdirde özel
hayatın gizliliği kendiliğinden
korunmuş olur.
Birinin para miktarını, aile
hayatındaki yeme içme ve konuşma
tarzlarını, hatıra defterini,
günlüğünü, eşiyle olan
konuşmalarını araştırmak özel
hayatın gizliliğine müdahale
olarak kabul edilir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Allah Kuran’da şöyle buyurur;
“...Birbirinizin suç ve ayıplarını araştırmayınız...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Bununla birlikte, bir kimsenin “gizli” kaydıyla diğerine
verdiği bir eşya veya söylediği bir söz de gizlidir ve saklanması
zorunludur. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur;
“...Müslümanlara eziyet etmeyiniz
ve onların gizli taraflarını araştırmayınız...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
Bir kimse hakkında yanında
konuşulamayacak hususları
arkasından konuşmak özel
yaşamın gizliliğine müdahaledir.
İslam, bir kimse hakkında onun
hoşlanmayacağı hususları hazır
bulunmadığı bir ortamda
konuşmayı özel yaşamın gizliliğine
müdahale olarak kabul eder.
Konuşulan özellikler kişide varsa
gıybet, yoksa iftira kabul edilir.
Söz götürüp getirme de özel
yaşamın gizliliğine müdahaledir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz bu konuda bizi şöyle uyarır;
“Ara bozmak için laf getirip götüren kimse
cennete giremez.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Başkalarının evine izinsiz olarak girmek özel
yaşamın gizliliğine müdahaledir.
Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurur;
“Ey iman edenler evlerinizden başka evlere
izin almadan seslenip selam vermeden girmeyiniz.
Eğer düşünürseniz böyle hareket etmeniz
sizin için hayırlıdır.
Şayet evde kimseyi bulamazsanız,
yine de size izin verilmedikçe
HÜSEYİN SEYMEN içeriye girmeyin.”
SORGUNAİHL
HADİS
Kendi evimize girerken bile geldiğimizi usulüne uygun
olarak haber vererek girmemiz, habersizce girmekten
daha uygundur. Peygamberimiz de şöyle buyurmuştur;
“Bir kimsenin evinin içine bakmak
hiç kimseye helal değildir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
Verilen bir sırrı açıklamak İslam'a
göre özel yaşamın gizliliğine
müdahaledir.
Özel yaşamın gizliliğini koruyan
prensiplerden biri de sır
saklamaktır.
Bu prensibe uyan bir kimse bir
başkasının özel hayatıyla ilgili gizli
bilgileri kimseye söyleyemez.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Sırrı ifşa etmenin kötülüğünü
Peygamberimiz şöyle haber verir;
“Kıyamet gününde insanların
Allah nezdinde derecesi en kötü olanı,
karı koca sırrını yayan kimsedir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
Hz. Ali; “Sırrın senin esirindir.
Eğer onu söylersen, sen onun
esiri olursun.” buyurur.
Bununla birlikte, meslekleri icabı
özel hayatın gizliliklerini öğrenen
kimseler (doktor, avukat, noter,
psikolog vb.) bu sırları ilan
edemezler.
Özel hayatın gizliliği konusunda
herkes yabancı sayılır.
Hatta “annemiz” bile odasına izinle
girilecek bir yabancı gibi kabul
edilir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
Kişinin özel hayatı kendi istediği
müddetçe özel kalır.
Bu gizliliğe müdahale eden herkes
yabancı sayılır.
Ayrıca küçük çocuklarımızın sabah
kalkarken, istirahata çekilmişken,
akşam yattıktan sonra, yatak
odamıza girmek için izin istemeleri
gerektiği Kuran'da belirtilir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA ÖZEL YAŞAM HAKKI
“Herkes, özel hayatına aile ve
hayatına saygı gösterilmesini
isteme hakkına sahiptir.
Özel hayatın ve aile hayatının
gizliliğine dokunulamaz...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA HABERLEŞME HAKKI
“Herkes haberleşme
hürriyetine sahiptir.
Haberleşmenin
gizliliği esastır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
YAŞAM
HAKKI
İNANÇ
HAKKI
SAĞLIK
HAKKI
EĞİTİM
HAKKI
DÜŞÜNCE
HAKKI
İBADET
HAKKI
ÖZEL
YAŞAMIN
GİZLİLİĞİ
HAKKI
EKONOMİK
HAKKLAR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
KİŞİNİN EKONOMİK HAKLARI
MÜLKİYET
EDİNME
HAKKI
İŞ VE ÇALIŞMA
HAKKI
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ÜCRET VE
ADALETLİ GELİR
DAĞILIMI HAKKI
KİŞİNİN EKONOMİK HAKLARI
1- MÜLKİYET EDİNME HAKKI
İnsanın satın alma, sözleşme, çalışma ve
miras yoluyla mal elde edebilmesidir.
İslam'a göre, hırsızlık, kumar ve rüşvet gibi
haksız kazanç yoluyla mülk edinilemez.
İslam'da mülkiyet başkalarına zarar verdiğinde veya
kamu yararı söz konusu olduğunda sınırlama getirilir
ya da müdahale edilir.
Toplumun yararına hizmetler için bedeli ödenmek şartıyla
yetkili makamlarca kişinin malına el konulabilir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
KİŞİNİN EKONOMİK HAKLARI
2- İŞ VE ÇALIŞMA HAKKI
İslam'ın hayat felsefesi çalışma temeli üzerine kurulmuştur.
“İki günü birbirine eşit olan zarardadır.”
Sözü bunu en güzel şekilde açıklar.
Herkes istediği işte çalışabilir ve çalıştığı iş sebebiyle kınanamaz.
Ancak bu işlerin kamuya ve ahlaki değerlere zarar vermeyen,
dinen ve hukuken sakıncası olmayan işler olması gerekir.
Kişi istediği zaman işinden ayrılabilir.
Ancak işin bırakılmasıyla halk zarar görürse,
devlet ücretini vermek şartıyla kişiyi çalışmaya zorlayabilir.
Devletin görevi; iş sahaları açmak, işsizlere iş bulmak,
çalışanların hakkını korumak ve yükümlülüklerini yerine
HÜSEYİN sağlamaktır.
SEYMEN
getirmelerini
SORGUNAİHL
AYET
İslam çalışmayı teşvik eder.
Kuran’ da şöyle buyrulur;
“İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz de şöyle buyurmuştur;
“Hiç kimse kendi el emeği ile kazandığından
daha hayırlı bir lokma yememiştir...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
KİŞİNİN EKONOMİK HAKLARI
3- ÜCRET VE ADALETLİ GELİR DAĞILIMI HAKKI
Her şahsın toplumsal üretime yaptığı katkı
karşılığında bir ücret alma hakkı vardır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Bu hak Kuran’ da şöyle geçer;
“İnsanları hak ettiği şeylerden
yoksun bırakmayın..."
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz de şöyle buyurmuştur;
“İşçiye teri kurumadan ücretini veriniz.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Gelir dağılımındaki adaletsizlikler ve dengesizlik İslam'ın istemediği
bir durumdur. İslam, servetin birkaç elde toplanmasını da istemez.
Bu durum Kuran’ da şöyle ifade edilmiştir;
“...o mallar içinizden yalnız zenginler
arasında dolaşan bir şey olmasın...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.8. EKONOMİK HAKLAR
Nafaka hakkı: Kişiler şahsi
eksiklikleri, bir özür sebebiyle hiç
çalışamayacak durumda da
olabilirler.
Böyle durumlarda İslam bu kişilerin
bakım yükümlülüğünü belli bir kural
çerçevesinde kan bağı bulunan
yakın akrabalara yüklemiştir.
Zekat verebileceklerin, öncelikle
muhtaç yakınlarına vermesini
tavsiye edilir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.8. EKONOMİK HAKLAR
Eğer fakir kimsenin ihtiyaçlarını
karşılayacak kimse bulunmazsa
veya akrabaları bu görevi yerine
getirebilecek durumda değillerse;
devlet gıda, giyim, barınma tedavi
giderlerinden ibaret olan zaruri
giderlerini üstlenmek zorundadır.
İslam'da her fert ihtiyaç hâlinde
geçimi için devlete müracaat
hakkına sahiptir.
Devlet bilerek hiçbir ferdin açlıktan
ölmesine göz yumamaz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz şöyle buyurur;
“Dul kadınların ve bir günlük geçimi olmayan
fakirlerin nafakalarını kazanmaya koşan
Müslüman, Allah yolunda harp eden
mücahit gibidir. Yahut gece namazlı,
gündüz oruçlu kimse gibidir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA MÜLKİYET HAKKI
“Herkes; mülkiyet ve miras
haklarına sahiptir. Bu haklar,
ancak kamu yararı amacıyla
kanunla sınırlanabilir.
Mülkiyet hakkının
kullanılması toplum yararına
aykırı olamaz.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
2.8. EKONOMİK HAKLAR
Mülk edinirken alnımızın teri,
elimizin emeği olmasına dikkat
etmeliyiz.
Haksız kazançla mülk
edinmemeliyiz.
Dinimiz haksız kazancı yasaklamış
ve haksız yollarla elde edilen malı
haram saymıştır.
Haksız kazancın büyüğü küçüğü
olmaz.
Kendi hakkımıza razı, başkalarının
haklarına saygılı olmayı
öğrenmeliyiz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
2.1. YAŞAMA HAKKI
2.2. SAĞLIK HAKKI
2.3. EĞİTİM HAKKI
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
2.6. İBADET HAKKI
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
2.8. EKONOMİK HAKLAR
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI ENGELLEYEN
ALIŞKANLIKLAR
5.HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK
GÜNAHTIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
Hak ve özgürlükler insana
herhangi bir şahıs veya kurum
tarafından verilmemiştir. İnsanlar
bunlara doğuştan sahiptir.
Özgürlük şahsa bağlı
vazgeçilemeyecek ve başkasına
devredilemeyecek bir haktır.
Özgürlüğün kullanılması ne
kendimize ne de başkasına zarar
vermeyecek şekilde olmalıdır.
Bu bakımdan mutlak özgürlük
yoktur.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
İnsanın aklına her geleni ve
istediğini yapması özgürlük
sayılmaz.
Evimizde komşularımızı rahatsız
edecek her türlü davranıştan uzak
durmalıyız.
Gürültü kirliliği yapmak, trafikte
kurallara uymamak hak ve
özgürlüklerin kötü kullanımıdır.
Hak ve özgürlüklerimizi kullanırken
başkalarının haklarını ihlal ve
ihmal etmemeliyiz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA TEMEL HAKLAR
“…Temel hak ve hürriyetler,
kişinin, topluma, ailesine
ve diğer kişilere karşı
ödev ve sorumluluklarını
da ihtiva eder."
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
İslam’ da emir ve yasaklar
Hz. Peygamber aracılığıyla Kuran’
la insanlara bildirilmiştir.
Bu emirler karşısında kimsenin
makamı, mevkii, konumu ne olursa
olsun ayrıcalığı yoktur.
Allah ile insan arasında bu ilişkide;
1.Dünya hayatının, ahiret hayatını
şekillendirecektir,
2.İnsanın, kendi hürriyetinden vazgeçerek
Allah'ın emir ve yasakları çerçevesinde
yaşaması gerekir.
3.Allah'ın emirlerinin yerine getirilmesi;
kişiye vazife ve sorumluluk bilinci
kazandırmaktadır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA TEMEL HAKLAR
“Hak ve hürriyetlerin
hiçbiri temel hak
ve hürriyetleri yok
etmek amacıyla
kullanılamazlar.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
Hak ve hürriyetlere zarar gelmesi
halinde, kuvvet kullanılarak hak
alma cihetine gidilemez.
Eğer ederse bunun adı, intikam
veya şahsi adalet olur.
Böyle bir anlayışın kabul edilmesi
mümkün değildir.
İslam'a göre insanın ruhuna ve
bedenine zarar veren içki,
uyuşturucu kullanmak ve benzerleri
özgürlük sınırları içerisinde
değerlendirilemez.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
Çünkü insanın sağlığına zarar
veren, aklını kullanmasına, bilinçli
davranmasına engel olan bu tür
şeyler dinen özgürlük sınırları
içerisine alınmamıştır.
Fertlerin hak ve özgürlüklerinin
yanında sorumlulukları da vardır.
Toplumda hak ve özgürlüklerin
güvence altına alınabilmesi ve
bireylerin hak ve hukuklarının
korunması devletin varlığı ile
mümkündür.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN İHLALİ HALİNDE
KİŞİ ŞUNLARI YAPABİLİR
MAHKEMEYE
BAŞ
VURABİLİR
EMNİYET
KUVVETLERİNE
BAŞ
VURABİLİR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
DİLEKÇE
İLE İDARİ
VE SİYASİ
YOLLARA
BAŞ
VURABİLİR
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
2.1. YAŞAMA HAKKI
2.2. SAĞLIK HAKKI
2.3. EĞİTİM HAKKI
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
2.6. İBADET HAKKI
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
2.8. EKONOMİK HAKLAR
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI ENGELLEYEN
ALIŞKANLIKLAR
5.HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK
GÜNAHTIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI
ENGELLEYEN ALIŞKANLIKLAR
İnsanın çevresi ile uyum içinde
olması, hem kendisinin hem de
toplumun huzur ve mutluluğunu
sağlar. Sağlıklı bireylerden
meydana gelen toplumlar ise
gelişip kalkınırlar.
Bir ülkenin gelişip kalkınması
hak ve özgürlüklerin en iyi şekilde
kullanılmasıyla mümkün olur.
Özgürlüklerin kullanımının
engellenmesi
bireylerin yeteneklerinin ortaya
çıkmasını engeller, üretkenliği azaltır
veya verimin düşmesine sebep olur.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA TEMEL HAKLAR
“Herkes, yaşama, maddi
ve manevi varlığını koruma
ve geliştirme
hakkına sahiptir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI
ENGELLEYEN ALIŞKANLIKLAR
İnsan, topluluk halinde yaşamak
zorunda olduğundan hem kendine
hem de topluma karşı sorumlulukları
vardır.
Dinimiz;
Aklı,
Canı,
Malı ve
Dini
Nesli
korumayı esas almıştır.
Bu değerlere herhangi bir şekilde
zarar verilmesini de şiddetle
yasaklamıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI
ENGELLEYEN ALIŞKANLIKLAR
Hak ve özgürlüklerimizin kullanımını
engelleyen davranışlardan birisi
içkidir.
İçki, insanın akıl, ruh ve beden
sağlığını bozar ve dolayısıyla onun
ailevi, sosyal ve mesleki hayatını,
olumsuz yönde etkiler.
İçkinin verdiği zarar, yalnız içenle
sınırlı kalmaz, toplumun diğer fertlerini
de etkiler.
Kendisine ve başkalarına olan
saygısını yitirir.
Taşkın hareketleriyle kırgınlık,
dargınlık, kavga, cinayet ve trafik
kazaları gibi çeşitli zararlara sebep olur.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran’da Yüce Allah
içki konusunda şöyle buyurmuştur;
“Şeytan, içki ve kumar yoluyla
ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi,
Allah'ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister.
Artık bunlardan vazgeçtiniz değil mi ?”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz de
aynı konuda şöyle buyurmuştur;
“Çoğu sarhoş eden şeyin azı da haramdır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
DİNİMİZ, İNSANLARA
YARARLI VE
TEMİZ OLAN
ŞEYLERİ
HELAL,
ZARARLI VE
TEMİZ
OLMAYANLARI
DA
HARAM
KILMIŞTIR.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI
ENGELLEYEN ALIŞKANLIKLAR
İnsana fiziksel ve ruhsal açıdan büyük
zararları dokunan uyuşturucu da hak
ve özgürlüklerimizin kullanılmasını
engeller.
Uyuşturucu kullanmak; Yüce Allah'ın
insana verdiği en büyük nimet olan
aklın düşünme kabiliyetini
zayıflatmakta ve insanı ne yaptığını
bilmez hale getirmektedir. Aklını gereği
gibi kullanamayan kimse de hem
Allah'a hem de diğer insanlara karşı
sorumluluklarını yerine
getirememektedir.
Dinimiz içki ve uyuşturucu
kullanımını yasaklamıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
UYUŞTURUCU VE ALKOLÜN ZARARLARI
AKLA
BEDENE
DİNE
ZARAR VERİR
ÇOCUKLARINA
ZARAR
VERİR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
MADDİ
KAYIPLARA
NEDEN
OLUR
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI
ENGELLEYEN ALIŞKANLIKLAR
Dinimizin yasakladığı
davranışlardan birisi de kumardır.
Kumar oynayan kimse haksız yolla
başkasının hakkını almakta veya
kendi hakkını başkasına
vermektedir.
Kendimizin ve diğer insanların
sağlıklarının tehlikeye girmelerine
neden olmamalıyız.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran bu konuda şöyle buyurmaktadır:
“Ey inananlar!
İçki,
kumar,
dikili taşlar,
fal ve şans okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir.
Bunlardan uzak durun
ki kurtuluşa eresiniz.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah Kuran’ da şöyle buyurarak insanlığın
iyiliğine olanı emretmiş; zararlı olanları yasaklamıştır.
“İyilikle kötülük bir olmaz.
Sen kötülüğü en güzel bir şekilde önle.
O zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kimse
sanki candan bir dost olur…”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran’ da Yüce Allah şöyle buyurarak
kişinin kendi kendisine verdiği zarara dikkat çekmektedir.
“...Kendi ellerinizle kendinizi
tehlikeye atmayınız..”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
2.1. YAŞAMA HAKKI
2.2. SAĞLIK HAKKI
2.3. EĞİTİM HAKKI
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
2.6. İBADET HAKKI
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
2.8. EKONOMİK HAKLAR
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI ENGELLEYEN
ALIŞKANLIKLAR
5.HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK
GÜNAHTIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
5. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Hak, Allah'ın bir isminin tecellisi
olarak
Metafizikte gerçekliği,
Mantıkta ve bilimde doğruluğu,
Ahlakta ve siyasette iyiliği ve
güzelliği içeren geniş bir
kavramdır.
Hukukun üstünlüğü; Toplumda
herkesin hukuk kurallarına uyması
ve bu kurallar tarafından
yönetilmesidir.
Hukukun üstünlüğü; İnsanlar
arası ilişkilerde hukuk kurallarının
hakim olmasıdır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
5. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Hukuk, hakkı temsil eder ve
etmelidir. Bu manada hukuktan
daha yüce bir değer yoktur.
Toplumda, zengin, fakir, kadın
erkek, amir, memur, işçi, çiftçi,
çalışan, çalışmayan, rengi, dili ve
düşüncesi ne olursa olsun herkes
kanunlara uymak zorundadır.
Kanunların da herkese eşit olarak
uygulanmasıdır.
Adalet; Haklıya hakkını vermek,
haksıza ise haksızlığına uygun bir
karşılık vermektir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
MUTLAK ADALETİN EVRENSEL İLKELERİ
HAKKI
TEMEL
ALMALIDIR
GÖREVİN
EHLİNE
VERİLMESİDİR
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYNI
DURUMDA
OLANLARA
EŞİT
DAVRANMAKTIR
AYET
Kuran’a göre adaletin dayanağı veya ölçüsü hakkaniyettir.
Adalet de ancak hakka tabi olmakla mümkün olmaktadır.
Yüce Allah hak ve hakikatin yerleşmesini istemektedir.
“Yarattıklarımızdan, daima hakka ileten ve
adaleti hak ile yerine getiren bir millet bulunur.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
5. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Kuran,
adalet ilkesini, ihsan anlayışı ile
destekleyerek ahlaki bir zemine
oturtmaktadır.
Adalet iyilik ve kötülükte eşit
davranmak,
İhsan ise bir görevi en güzel
şekilde yapmaktır.
İhsan, iyiliğe daha fazlasıyla,
kötülüğe daha azıyla karşılık
vermektir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah şöyle buyurarak adaletin dışına çıkılmamasını,
aksi davranışın cehalet olduğunu belirtmektedir;
“...Eğer hüküm verirsen, aralarında
adaletle hükmet. Allah adil olanları sever.”
“Yoksa onlar İslam öncesi cahiliye
idaresini mi arıyorlar?...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
5. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Hukukun üstünlüğü denilince
anlaşılması gereken bir husus da;
Yürütmenin (hükümetlerin)
hukuka bağlılığı ve yargı
denetimi altında bulunmasıdır.
Temel hak ve hürriyetlere yönelik
ihlaller genelde yürütme gücünü
elinde bulunduran yöneticilerden
gelmesi sebebiyle eylem ve
tasarruflarının yargı denetimine
tabi tutulması hukukun üstünlüğü
ilkesinin gereğidir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran’da şöyle buyrulur;
“Ey iman edenler!
Allah'a itaat edin. Peygamberce ve sizden
olan ulül-emre de itaat edin.
Eğer bir hususta anlaşmazlığa düşerseniz,
onu Allah'a ve Resul'e götürün; bu hem hayırlı
hem de netice bakımından
HÜSEYİN SEYMEN daha güzeldir.”
SORGUNAİHL
5. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Yargı bağımsızlığı, hukuk
devletinin önemli özelliklerinden
biridir.
Hangi sistemde olursa olsun yargı;
baskı guruplarından ve nüfuzlu
kişilerden etkilenmeyecek şekilde
yapılanması hukuk devletinin
başlıca güvencesidir.
Kanun önünde herkesin eşit olması,
Yasaların herkese eşit şekilde
uygulanması
hukukun üstünlüğü açısından
önemli bir ilkedir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA HUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
“Hiç kimseye,
aileye,
zümreye veya
sınıfa imtiyaz tanınamaz.
devlet organları ve
idare makamları bütün
işlemlerinde kanun
önünde eşitlik ilkesine
uygun olarak hareket
etmek zorundadır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Dinimiz hukukun üstünlüğü ilkesini esas alır ve adaletle
hükmedilmesini emreder. Yüce Allah bir ayette şöyle buyurur;
“O halde insanlar arasında
adaletle hükmet.
Heva ve hevese uyma...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Peygamberimiz Veda Hutbesi’ nde;
insanların eşitliğini vurgulamıştır;
“Bütün insanlar Adem'den,
Âdem de topraktan yaratılmıştır.
Bilmelisiniz ki Cahiliyle Devrine ait
olup iftihar vesilesi yapılıp gelen her şey kan,
mal davaları bunların hepsi
şu ayaklarımızın altında kalmış,
ortadan
kaldırılmıştır.”
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Eşitlik ilkesi vatandaşların kanun önünde eşit olduklarını
kabul ederek devlete güvenlerini sağlar. Peygamberimiz,
hukuk önünde herkesin eşit olduğunu vurgulamıştır.
“Sizden öncekiler içlerinden bir asilzade
hırsızlık yaptığı zaman onu cezasız bırakır,
kimsesiz biri hırsızlık yaptığı zaman ise
onu cezalandırdıkları için helak olmuşlardır.
Allah'a yemin ederim ki Muhammed'in kızı
Fatma da hırsızlık HÜSEYİN
etse cezasız
bırakmazdım.”
SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Kuran da Yüce Allah
hukuk önünde herkesin eşit olduğunu belirtmiştir.
“Haydi siz dünya hayatında onlara
taraf çıkıp savundunuz, ya kıyamet günü
Allah'a karşı onları kim savunacak
yahut onlara kim vekil olacak?”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA HUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
“Herkes, dil, ırk, renk,
cinsiyet, siyasi düşünce,
felsefi inanç, din, mezhep
ve benzeri sebeplerle
ayırım gözetilmeksizin
kanun önünde eşittir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
İslamiyet'e göre insanlar eşit haklarla dünyaya gelirler.
Yüce Allah Kuran’da yaratılış olarak Allah katında
hiç kimsenin üstünlüğü olmadığını kadın ve erkek herkesin
aynı haklarla dünyaya geldiğini belirtmiştir.
“Ey insanlar! Doğrusu biz sizi bir erkekle bir dişiden
yarattık. Ve birbirinizle tanışmanız için sizi kavimlere ve
kabilelere ayırdık. Muhakkak ki Allah yanında
en değerli olanınız, ondan en çok korkanınızdır.
Şüphesiz Allah bilendir, her şeyden haberdardır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
5. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Haklarımızın ihlal edildiği
zaman; haklarımızı almak için
nereye, nasıl, ne şekilde müracaat
edeceğimizi bilmemiz gerekir.
Hukukun üstünlüğü ile
İnsanın - insanla,
İnsanın - devletle
ilişkileri düzenlenerek,
Hem bireylerin hakları ve
hürriyetleri, hem de devletin
vatandaşlara karşı görev ve
sorumluluğu teminat altına alınmış
olur.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
1. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARI
2. BAZI HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER VE DİN
2.1. YAŞAMA HAKKI
2.2. SAĞLIK HAKKI
2.3. EĞİTİM HAKKI
2.4. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
2.5. İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
2.6. İBADET HAKKI
2.7. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI
2.8. EKONOMİK HAKLAR
3. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMI
4. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANIMINI ENGELLEYEN
ALIŞKANLIKLAR
5.HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK
GÜNAHTIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
DİNİMİZE GÖRE HAKLAR,
İKİYE AYRILMAKTADIR;
ALLAH'A AİT HAKLAR,
KULLARA AİT HAKLAR
KULLARA AİT HAKLARI
İSE ALLAH
ALLAH KENDİSİNE
AFFETMEMEKTEDİR.
ORTAK KOŞULMASI
BİREY HAKKINI İHLAL
(ŞİRK) HARİÇ KENDİ
ETTİĞİ KİŞİ VEYA KİŞİLERLE
İLE İLGİLİ
ONLARA HAKKINI VERİP
HAKLARDAN,
HELALLEŞMEDİKÇE,
İNSANLARI
O GÜNAHINDAN
BAĞIŞLAYABİLECEĞİNİ
DOLAYI TÖVBE
BİLDİRMİŞTİR.
ETMESİYLE KUL
HÜSEYİN SEYMEN
HAKKINDAN KURTULAMAZ.
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Bu hak kamuya ait ise, bu
durumda yapılan haksızlık,
helalleşilmesi için ulaşılamayacak
bir insan topluluğunu ilgilendirir.
Dolayısıyla kamuya ait haklar,
toplumdaki o konuyla ilgili
insanların tümünü ilgilendirdiği için
daha fazlasıyla dikkat edilmesi
gereken bir konumdadır.
İnsanlar, birbirlerinin haklarına
saygılı olmalı, söz ve davranışlarla
birbirlerine zarar vermemelidir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Çünkü insanlara yapılan her türlü
haksızlık kul hakkına girmektedir.
İslamiyet kul hakkına büyük
önem vermiştir.
Kul haklarından en önemlisi
yaşama hakkıdır.
Bu hakkı ihlal etmek, haksız yere
adam öldürmek bütün insanları
öldürmüş gibi kabul edilmiş ve
büyük günahlardan sayılmıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah Kuran’ da şöyle buyurmuştur;
“Kim bir mümini kasten öldürürse
cezası, içinde ebediyen kalacağı cehennemdir.
Allah onu lanetlemiş ve onun için
büyük bir azap hazırlamıştır.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
HADİS
Veda Hutbesi’nde Peygamberimiz bütün
müslümanlara hitaben şöyle buyurmuştur;
“Bu gün, bu ay ve bu belde
nasıl kutsal ve masun ise,
canlarınız, mallarınız ve ırzlarınız da
öylesine masundur.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Peygamberimizin ifadesi bize
dinimizin insan hayatına verdiği
önemi göstermektedir.
Dinimiz bu manada kan davasını
da yasaklamıştır.
İslamiyet bu hakların başkaları
tarafından ihlal edilmesini
yasaklandığı gibi;
Kişinin kendisini de bu haklar
üzerinde istediği gibi tasarrufta
bulunmasını yasaklamıştır.
Bundan dolayı intihar etmek de
büyük günahtır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Aslında zorluk ve sıkıntılara
katlanmak, şartlar ne olursa olsun
Allah olan inancını ve güvenini
kaybetmemektir.
İnsanın Allah'ın verdiği cana kıyması
ve bu konuda kendini yetkili kılması
büyük günah olmakla birlikte aynı
zamanda büyük bir nankörlüktür.
Dinimizde iffet ve namus kişilerin en
temel hakları olup bunlara karşı
saldırılar suç ve günah sayılmıştır.
Bunlarla ilgili şüpheye dayanarak bir
isnatta bulunmayı doğru bulmamış,
ispatı mümkün olmayan durumlarda
ise susulmasını istemiştir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah Kuran’ da şöyle buyurmuştur;
“Müminler
ancakalaya
kardeştirler.
Kadınlar
da kadınları
almasınlar.
Öyleyse
kardeşlerinizin
düzeltin
Belki onlar
kendilerinden arasını
daha iyidirler.
ve Allah'tan
korkun ayıplamayın,
ki esirgenesiniz.
Kendi kendinizi
birbirinizi
kötü lakaplarla
çağırmayın.
Ey müminler!
Bir topluluk
diğer
İmandan
sonra fasıklık
ne kötü
bir isimdir!
bir topluluğu
alaya
almasın.
Kim de tövbe etmezse işte onlar zalimlerdir.”
Belki de onlar, kendilerinden
daha iyidirler.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Dinimizin yasakladığı
davranışlardan birisi de iftiradır.
İftira, bir kimsenin işlemediği suçu
işlemiş gibi anlatmak veya
kendisinde bulunmayan bir kötü
davranışı varmış gibi göstermektir.
Kuran’ın değişik ayetlerinde
İftira,
Gıybet,
Dedikodu,
Başkalarının özel hayatlarını ve gizli
hâllerini araştırmak,
Kötü lakap takmak,
Alay etmek gibi
tavır ve davranışlar yasaklanmıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
İslamiyet,
Haksız yoldan mülk edinmeyi de
haram kılmıştır.
Bu manada mala ve mülkiyet
hakkına karşı işlenen suçlar da
hırsızlıktır.
İslam'da hırsızlık büyük günah ve
ayıp sayılmıştır.
Hırsızlık, kul hakkını gasp etmektir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah Kuran’da şöyle buyurarak helal lokma
ile beslenmemizi emretmektedir.
“Mallarınızı aranızdan
haksız sebeplerle yemeyin...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Mülkiyet hakkına karşı işlenen
suçlardan biri de gasp ve
yağmadır.
Gasp, başkasına ait bir malı zorla
almak demektir.
Ayrıca günümüzde
Kamu arazilerinin gasp edilmesi,
Ormanlık alanların yakılması,
Yakılan arazilerin zamanla işgal
edilmesi,
Satılması
dinimizin tasvip etmediği ve
haram kıldığı bir davranıştır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Dinimizin haksız saydığı davranışlardan biri de başkasının
malına zarar vermektir. Bu davranış kul hakkının ihlalidir.
Kuran’da Yüce Allah şöyle buyurmuştur;
“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi,
ana babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde
emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin
yanında yaşlanırsa, kendilerine “Öf !” bile deme;
onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yine Kuran’da Allah
yetim haklarının korunmasını istemiştir.
“Ergenlik çağına erişinceye kadar,
yetimin malına, sadece en iyi tutumla yaklaşın...”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Ayrıca ölçü ve tartıya dikkat
etmemiz istenmiştir.
İnsanlara eziyet etmek, onları
sıkıntıya sokmak yasaklanmıştır.
Evlere girerken selam verilmesi,
Borçlu olanlara zaman
tanınması,
Fakir ve yoksulların
gözetilmesi de kul hakkının
sınırları içindedir.
Evlat, kardeş, komşu, akraba,
dost ve arkadaş, yolcu hakkı yine
kul hakkı kapsamındadır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Kul hakkı ile ilgili olarak
İslamiyetin koyduğu temel ilke;
“Kendine yapılmasını istediğin bir
şeyi başkası için de istemek;
kendine yapılmasını istemediğin bir
şeyi de başkası için de
istememektir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Kitabımız Kuran’ da, kul hakkının
önemi ile ilgili olarak şöyle buyurmuştur;
“Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan
ticaret olması hâli müstesna, mallarınızı,
haksız ve haram yollar ile aranızda yemeyin.
Ve kendinizi öldürmeyin.
Şüphesiz Allah, sizi esirgeyecektir.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
KUL HAKKI İHLALİNE SEBEP OLAN DAVRANIŞLAR
İNSANLARI
YERLERE
VERGİ KAÇIRMAK,
TÜKÜRMEK,
ALDATMAK,
KAMU HİZMETİ VERİRKEN
YERLERE
HİLE
İNSANLAR
YAPMAK,
ÇÖP ATMAK,
ARASINDA AYRIM YAPMAK,
TRAFİK
İŞİNİ GEREĞİ
KURALLARINA
GİBİ YAPMAMAK,
UYMAMAK,
KAMU GÖREVİ YAPANLARIN
GÖREVİNİ
KÖTÜYE KULLANMASI,
RÜŞVET ALIP
VERMEK,
KAMU
BORCUNU
MALINI
ZAMANINDA
ZİMMETİNE
ÖDEMEMEK,
GEÇİRMEK,
OKULSESLE
VE EŞYALARINA,
KÜTÜPHANELERE,
YÜKSEK
MÜZİK DİNLEYİP
KOMŞULARI VE
RAHATSIZ
ETMEK, ZARAR VERMEK,
HASTANELERE, ÇEVREYİ
TOPLU TAŞIMA
ARAÇLARINA
HAVAYI, SUYU VE TOPRAĞI KİRLETMEK,
KAÇAK ELEKTRİK VE SU KULLANMAK,
ÇEVREYE ZEHİRLİ ATIKLARI BIRAKMAK,
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
DEVLETE KARŞI GÖREVLERİMİZ
VERGİ
VERMEK,
ASKERE
GİTMEK,
SEÇİMLERE
KATILMAK,
KANUNLARA
UYMAKTIR.
BU GÖREVLER KAMU
HAKLARI
KAPSAMINDADIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Vergi,
Devletin giderlerini karşılamak
üzere kişilerden kanunlara uygun
olarak topladığı paradır.
Devlet, ülkenin bağımsızlığını ve
bütünlüğünü korumak için güçlü
olmak zorundadır.
Bunun için vergilerin eksiksiz ve
zamanında ödenmesi gerekir.
Devletin gelir kaynağının vergiler
olduğunu unutmamalıyız.
Devletin malının hepimizin malı
olduğunu bilerek onu korumalı
ve zarar vermemeliyiz.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
ANAYASAMIZDA VERGİ GÖREVİ
“Herkes kamu giderlerini
karşılamak üzere,
mali gücüne göre,
vergi ödemekle
yükümlüdür.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah Kuran’da şöyle buyurmaktadır;
“Allah'ın kereminden kendilerine verdiklerini,
cimrilik gösterenler, sanmasınlar ki o,
kendileri için hayırlıdır;
tersine bu onlar için
pek fenadır...
Allah bütün yaptıklarından
HÜSEYİN SEYMEN haberdardır.”
SORGUNAİHL
VERGİ VERMEZSEK NE OLUR?
VATANDAŞLIK GÖREVİMİZİ
YAPMAMIŞ OLURUZ.
HİZMET BEKLEMEYE DE
HAKKIMIZ OLMAZ.
SUÇ İŞLEMİŞ VE
KAZANCIMIZA HARAM
KATMIŞ OLURUZ.
DEVLET GÖREVİNİ
YAPAMAZ, İÇ VE DIŞ
GÜVENLİĞİMİZ
TEHLİKEYE GİRER.
YOL, KÖPRÜ, HASTANE
VB. YAPILAMAZ.
DEVLET KALKINAMAZ.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
DEVLETE KARŞI GÖREVLERİMİZ
VERGİ
VERMEK,
ASKERE
GİTMEK,
SEÇİMLERE
KATILMAK,
KANUNLARA
UYMAKTIR.
BU GÖREVLER KAMU
HAKLARI
KAPSAMINDADIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Devlete karşı görevlerimizden biri
de askere gitmektir.
Askerlik çağına gelmiş her Türk
gencinin bu kutsal görevi yerine
getirmesi gerekir.
Kültürümüzde; Vatan sevgisi
imandandır.” denilerek vatan
sevgisinin önemi ifade edilmiştir.
Devletin iç güvenliği
sağlayabilmesi için askere ihtiyaç
vardır.
Bu ihtiyaç askerlik çağına gelmiş
gençlerimizden karşılanmaktadır.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
AYET
Yüce Allah, şöyle buyurmuştur;
“Düşmanlara karşı gücünüz yettiği kadar
kuvvet hazırlayın, onunla düşman kimseleri
korkutursunuz. Allah yolunda ne harcarsanız
size eksiksiz ödenir.
Siz asla haksızlığa uğratılmazsınız.”
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
DEVLETE KARŞI GÖREVLERİMİZ
VERGİ
VERMEK,
ASKERE
GİTMEK,
SEÇİMLERE
KATILMAK,
KANUNLARA
UYMAKTIR.
BU GÖREVLER KAMU
HAKLARI
KAPSAMINDADIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Devlete karşı görevlerimizden
birisi de seçimlere katılmaktır.
Demokrasilerde halk, kendisini
yönetecek insanları kendi oyları ile
belirler. Bu bakımdan seçimlere
katılmak; devlete karşı en önemli
görevlerimizdendir.
Oylarımız ülkemizin kaderini
belirlediğinden önemlidir.
Seçimlerde oy kullanmamak
vatandaşlık görevini yerine
getirmemektir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Vatandaşın, seçtikleri kimseler;
İnsanlarımızın beklentilerine
cevap vermeli,
Bütün vatandaşlarımıza eşit
davranmalı,
Yasalara uygun hareket etmelidir,
Çünkü halka hizmet Hakk'a
hizmettir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
DEVLETE KARŞI GÖREVLERİMİZ
VERGİ
VERMEK,
ASKERE
GİTMEK,
SEÇİMLERE
KATILMAK,
KANUNLARA
UYMAKTIR.
BU GÖREVLER KAMU
HAKLARI
KAPSAMINDADIR.
HÜSEYİN
SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Devlete karşı görevlerimizden
birisi de kanunlara saygıdır.
Kanun, devletçe yapılıp ilan edilen
vatandaşların temel hak ve
özgürlüklerini koruyan, genel ve
emredici kurallardır.
Dolayısıyla herkes kanunlara
uymak zorundadır.
Devlet işlerin düzenli yürümesi,
vatandaşlarının birbirinin haklarına
saygı göstererek bir arada
yaşamaları için kanunlar
koymuştur.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
6. KUL HAKKI YEMEK BÜYÜK GÜNAHTIR
Devlet, vatandaşların temel hak ve
özgürlüklerini kullanırken baskı ve
zorlama ile karşılaşmamaları için
kanunlar çıkarmıştır.
Allah'a inanan kimse bütün
otoritenin üstünde kendisini her an
görüp gözeten Yaratıcının varlığını
bilerek davranışlarını ona göre
ayarlar.
Kanunlara saygı göstermek
güvenli ve huzurlu yaşamımızın
gereklerindendir.
HÜSEYİN SEYMEN
SORGUNAİHL
Download