haftanın ekonomik görünümü - İstanbul Kültür Üniversitesi

EKONOMIK GÖRÜNÜM
Haftalık Ekonomi Bülteni
İktisat Bölümü|EKOMER
8-14 Haziran 2015/12
GEÇEN HAFTADAN...
Yurtiçi Gelişmeler
ÜFE ve TÜFE Açıklandı
Tüketici Fiyat Endeksi, mayıs ayında yüzde 0,56, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ise yüzde 1,11 arttı.
TÜFE’de (2003=100) 2015 yılı Mayıs
ayında bir önceki aya göre %0,56, bir
önceki yılın Aralık ayına göre %5,30, bir
önceki yılın aynı ayına göre %8,09 ve on
iki aylık ortalamalara göre %8,45 artış
gerçekleşti.
TÜFE’de Aylık en yüksek artış %10,06 ile
giyim ve ayakkabı grubunda olurken, aylık
en fazla düşüş gösteren grup ise %2,68 ile
gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Yıllık
olarak en fazla artış %13,44 ile lokanta ve
oteller grubunda gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2015 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,11 artış, bir
önceki yılın Aralık ayına göre %5,22 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,52 artış ve on iki aylık
ortalamalara göre %6,98 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri;
madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %0,86 artış, imalat sanayi sektöründe %1,53 artış, elektrik
ve gaz sektöründe %2,73 azalış ve su sektöründe %1,06 artış olarak gerçekleşti. (TÜİK)
2014 ilk çeyreğinden itibaren enflasyon sepeti içerisinde karı yönlü itici rol
oynayan gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyat seviyesinde yaşanan
düzeltmenin yılsonu enflasyon düzeyi üzerindeki olası etkisi önümüzdeki
aylardaki hareketlere bağlı kalacaktır.
1
Kurumlar
Uzun Dönem Enflasyon Tahminleri
2015- 2.
Çeyrek
20153.Çeyrek
20154.Çeyrek
7.5
20161.Çeyrek
20162.Çeyrek
20163.Çeyrek
20164.Çeyrek
7.2
AKInvesment
6.3
6.5
6.4
4.9
5.4
6.0
6.5
BGC
Partners
AS
BNP
Paribas
Capital
Economic
Commerzb
ank
HSBC Hldg
HSBC Hldg
Is Invest
Nomura Co
Ltd
Odeabank
6.9
7.0
6.4
5.5
5.5
5.8
6.4
Kurumlar
ABank
6.5
6.4
7.2
-
-
-
7.0
6.5
6.8
7.0
7.5
7.5
7.3
6.5
6.6
6.8
6.8
6.8
7.0
7.4
6.6
6.4
7.4
7.8
6.5
6.2
6.8
-
-
-
-
-
6.9
-
-
-
-
-
6.5
5.9
-
-
8.8
7.0
Kaynak: Thomson&Reuters
6.3
ABank
AKInvesment
BGC Partners AS
Burgan
Securities
Erste Group
Finans Yatırım
Garanti Bank
Garanti Yatırım
HSBC Portfolio
ING Bank
Is Invest
Odeabank
TEB
TFKB
TSKB
Vakıfbank
Yatırım
Finansman
Ziraat sec
Aylık
Enflasyon
Tahminleri
0.55%
0.30
1.00%
0.60%
0.55%
0.60%
0.70%
0.90%
0.80%
0.65%
0.65%
0.38%
0.80%
1.10%
0.35%
0.75%
0.55%
0.25%
Kaynak: Thomson&Reuters
İhracat Açıklaması
İhracat Mayıs'ta yüzde 19 azalışla 10,8 milyar dolar oldu
Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM) Mayıs ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Buna göre ihracat Mayıs'ta
yüzde 19 azalışla 10,8 milyar dolar oldu. Ocak-Mayıs'ta ise ihracat yüzde 8,3 azalışla 61,3 milyar dolar
olarak gerçekleşti. Son 12 aylık ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,7 gerileme ile 151
milyar 725 milyon dolar oldu (nvt.com.tr)
PMI açıklandı
HSBC Markit Türkiye imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mayıs'ta 50,2 ile yılın en
yüksek seviyesine çıktı. Endeks Nisan ayında 48,5 olarak gerçekleşmişti.(bloomberght)
Yurtdışı Gelişmeler
ABD Dış Ticaret Dengesi ve İşsizlik Oranı Yayımlandı
2
ABD Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, dış ticaret açığı ithalattaki düşüşe bağlı olarak
Nisanda ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 19,1 azalarak 40,9 milyar dolar oldu. Şirketlerin de Mayıs
ayında bir önceki ayın aksine işe alımlarını arttırmasıyla, ABD ekonomisinin geçen çeyrekteki
gerilemenin ardından iyileşmeye doğru gittiği ve Fed’in faiz oranlarını artırabileceği yorumları yapıldı.
Fakat hizmetler sektöründe yavaş büyüme, petrol fiyatları artışı ve cansız yurtdışı talebi halen ABD
ekonomisinin olumsuz taraflarını oluşturmaktadır. (nytimes.com)
Kişisel harcamalar nisan ayında bir önceki aya göre değişmeden kalırken, kişisel gelirde yüzde 0.40
artış yaşanmıştır. (tradingeconomics)
İşsizlik oranında da daha çok insanın iş gücü piyasasına girip aktif olarak iş aramaya başlamasıyla,
mayıs ayından bir önceki aya göre sadece yüzde 0.1 artarak %5.5 olması ekonominin genel gidişatına
dair olumlu görüşleri güçlendirdi. (nytimes.com)
Avro bölgesi İşsizlik Oranı ile Avrupa Merkez Bankası Faiz Kararı açıklandı
Son verilere göre avro bölgesindeki işsizliğe dair görüntü umut vericidir. Verilere göre, işsizlik oranı
Nisan ayında, bir önceki ay %11.2 olan orandan %11.1’e gerilemiştir. İş dünyasındaki büyüme geçen
ay ivme kaybetse de var olan talebi karşılamak için şirketlerin işçi alımıyla birlik içinde işsizlik oranı
düşmüştür. (Reuters)
Avrupa merkez bankası faiz oranlarında değişikliği gitmedi. Banka, mevduat faizini yüzde -0,2,
yeniden finanslama faizini yüzde 0.05 ve marjinal kredi tesis oranını ise yüzde 0.3’te korudu.
Avrupa merkez bankası faiz kararından sonra da enflasyona dair tahminini açıkladı ve trilyon-avroluk
varlık alımı programına bağlı olarak enflasyon oranı tahminini yüzde 0.3 olarak revize etti.(Reuters)
Almanya İşsizlik Oranı ve Enflasyon Oranı Açıklandı
Almanya’daki büyümenin yavaşlamasına rağmen, işsizlik oranında oldukça dirençli bir durum
gözlenmektedir. Berlin Duvarının yıkılmasından bu yana işsizlik oranı hem Nisan ayında hem de Mayıs
ayında yüzde 6.4 olarak gerçekleşerek en düşük seviyesinde olmaya devam etmektedir. (www.dw.de)
Almanya yılık enflasyon oranı enerji fiyatlarındaki artışın hızlanması nedeniyle Mayıs ayında
beklenenden fazla artmıştır. Bir önceki yılın aynı ayına göre harmonize edilmiş Almanya enflasyon
oranı yüzde 0.7 artış göstermiştir.(Reuters)
BU HAFTANIN EKONOMİK GÜNDEMİ
Genel seçim sonrasına denk gelen hafta, aynı zamanda makroekonomik duruma dair temel verilerin de
açıklanacağı gündeme sahip. Sanayi üretim endeksi, konut satışları, 1. çeyrek büyüme oranı, ödemeler
bilançosu dengesi ve Mart ayı işsizlik oranı bu hafta seçim sonuçları üzerine ortaya çıkacak ekonomik
dalgalanmanın seyrini belirleyecektir.
Geçen hafta öngördüğümüz haliyle, dolar kurunda yaşanan rekor düzey, bu hafta açıklanacak yurtiçi
veriler ile yukarı yönlü hareket ihtimalini korumaktadır.
Uluslararası piyasalar açısından Yunanistan’ın kreditörler ile yürütmekte olduğu görüşmeler bu hafta da
ekonomik gündemin ilk sıralarında yer alacaktır.
Almanya ve Avro Bölgesine ilişkin bu hafta açıklanacak veriler Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz
kararı üzerinde büyük ölçüde etkili olacaktır.
3
HAFTANIN YORUMU
Pariteler
DOLAR/TL
Önceki
Değ(%)
hafta fiyatı
2,8054
2,6590 5,5▲
EURO/TL
3,1152
2,9205 6,6▲
Beş Aylık İhracat
EUR/USD
1,1104
1,0988 1,06▲
İhracatımız 2003 yılından itibaren 2009 yılı hariç sürekli yükselen bir seyir
izliyordu. Öyle ki, 2003 yılında 47 milyar dolar olan yıllık ihracat her türlü
olumsuzluklara rağmen 2014 yılında 157.7 milyar dolara yükselmişti. Ekonomi
yönetimi bu trendin sürmesi halinde ve özel desteklerle 2023 yılındaki hedefini
500 milyar dolar olarak belirledi.
USD/JPY
125,4375
124,176 1,1▲
GBP/USD
1,5266
EUR/JPY
139,2835
136,371 2,1▲
USD/CHF
0,9413
0,9403 1,1▲
Prof.Dr. Durmuş Dündar
d.dundar@iku.edu.tr
Ancak 2015 yılının ilk beş ayında gerçekleşen ihracatın geldiği nokta hiç de iyi
görünmüyor. Yılın ilk dört ayında Nisan hariç gerileyen ihracat dövizleri Mayıs’ta
geriye doğru zirve yaptı dolar -%19.
İhracat Ocak’ta yüzde 0.8, Şubat’ta yüzde 6.5, Mart’ta yüzde 14.6 Mayıs’ta da
beklenmedik şekilde yüzde 19.0 azaldı. Başta grev yaşayan otomotiv sektörü
olmak üzere kimyevi maddeler, hazır giyim ve konfeksiyon, elektrik-elektronik ve
çelik sektörleri yüzde 37 ile 13 arasında gerilediler. Ayrıca ihracatımızın ilk
sıralardaki ülkelerinden Irak pazarına yapılan ihracat %38.1 düşerken Almanya
ihracat mayıs ayında yüzde 26.1 oranında geriledi. Rusya pazarının sorunları
devam ettiği için azalmanın oranı yüzde 40’a yükseldi. Özetle mayıs ihracatı
tüm sektörlerde geriledi.
Ekonominin bu görüntüsü döviz kurlarındaki yükselmenin ihracatı olumlu
etkilemediğini göstermektedir. Kamu ekonomi yönetimi ise ihracattaki
rakamların beklentiler doğrultusunda olduğunu ve ihracatın yılın ikinci yarısında
toparlanacağını söylüyor. Azalan ihracatın ithalatta düşüşe neden olarak, olumlu
algılanması gerektiğini ileri süren Ekonomi Bakanlığı, sonuçta dış ticaret
dengesine olumlu yansımalar bekliyor.
Türk ekonomisinin ihracat talebine dayalı büyüme süreci içinde olduğu kabul
edildiğine göre, bu gelişmelerin büyümeyi olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır.
Zaten bu günlerde OECD de Türkiye’nin 2015 yılı büyümesini yüzde 3.2’den
3.1’e revize etmiş bulunuyor.
Fiyat
1,5294 -0,18▼
Hisse Senedi Piyasaları
Seviye
BIST 100
81.943
BIST 30
100.259
Seviye
S&P 500
Nikkei
2.092,83
20.460,90
BOVESPA 52.973,38
Shanghai
3.478,52
300
CAC Paris 4.920,74
Önceki
Değ(%)
hafta
seviyesi
82.981 -1,3▼
101.003 -0,7▼
Önceki
hafta
Değ(%)
seviyesi
2.107,39 -0,7▼
20.563,15
0,5▼
52.760,48 0,4▲
3.478,52
-
5.007,89 -1,7▼
Haftanın Veri Takvimi
Emtia
08.06.2015
08.06.2015
08.06.2015
08.06.2015
08.06.2015
09.06.2015
10.06.2015
11.06.2015
12.06.2015
12.06.2015
15.06.2015
04:00
09:00
09:00
10:00
10:00
04:30
10:00
10:00
12:00
10:00
12:00
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) – Çin Halk Cumhuriyeti
Dış Ticaret Dengesi (Nisan) – Almanya
Sanayi Üretimi (Nisan) – Almanya
Sanayi Üretimi (Nisan) – Türkiye
Konut Satışları – Türkiye
Önceki
Değ(%)
hafta fiyatı
ALTIN ONS 1.174,33
1.224,08 -4,1▼
HAM
58,57
60,54 -3,3▼
PETROL
Fiyat
-
BAKIR
95,85
95,85
1. Çeyrek Yıllık Büyüme Oranı – Türkiye
BRENT
62,71
66,92 -6,3▼
Ödemeler Bilançosu Dengesi – Türkiye
GUMÜŞ
16,13
17,50 -7,9▼
Enflasyon Oranı (Mayıs) – Çin Halk Cumhuriyeti
Sanayi Üretimi (Nisan) – Avro Bölgesi
İşsizlik Oranı (Mart) – Türkiye
Dış Ticaret Dengesi (Nisan) – Avro Bölgesi
Ekonomik Görünüm Haftalık Ekonomi Bülteni, TC İstanbul Kültür Üniversitesi, İktisat Bölümü ve Ekonomik ve Finansal Araştırmalar Merkezi
(EKOMER) tarafından hazırlanmaktadır. Bültende yer alan değerlendirmeler herhangi bir yatırım önerisi olmayıp görüş niteliğindedir.
4
Yayın Koordinatörü: Doç.Dr. Sinan Alçın
Editörler: Ar.Gör. Zehra Atik, Ar.Gör. Ady. Tuğba Aynacı
Yayın Kurulu: Prof.Dr. Durmuş Dündar, Prof.Dr. Zafer Tunca, Yrd.Doç.Dr. Mesut Eren, Yrd.Doç.Dr. Billur
Güner, Öğr.Gör.Dr. Deniz Dereli, Öğr.Gör. Raif Bakova, Ar.Gör. Özgür Atılgan, Ar.Gör. Ady. Deniz Çolak,
Ar.Gör.Ady. Nurdan Bozkurt Çakır, Nur Cin
İletişim: ekonomikgorunum@iku.edu.tr