HABER BÜLTENİ 3 Temmuz 2008 Haber Özetleri Irak Irak Başbakanı Nuri El-Maliki’nin, başkent Bağdat’ta Birleşmiş Milletlerin (BM) Irak temsilcisi Staffan De Mistura ile görüştüğü bildirildi. Yapılan görüşmede ülkede yerel seçimlerin belirlenen zamanda yapılması gerektiğinin altının çizildiği açıklandı. Özellikle Kerkük meselesinin yerel seçimlerin yapılmasının önünde herhangi bir engel teşkil etmemesi gerektiğini vurgulayan El-Maliki, Kerkük meselesinin ayrı olduğuna ve bu meselenin de askıda kalamayacağına dikkat çekti. BM temsilcisi De Mistura da BM’nin hükümete ülkedeki seçim sürecine yönelik her türlü desteği vermeye hazır olduğunu dile getirdi. (www.radiodijla.com) Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile uzun vadeli bir güvenlik paketini imzalamaya yakın olduklarını açıkladı. Zebari, Bağdat'ta düzenlediği bir basın toplantısında, stratejik çerçeve anlaşmasını tamamlamak üzere olduklarını söyledi. Zebari, anlaşmanın Irak ile Amerika'nın birçok konuya ilişkin iş birliğini güçlendireceğini de kaydetti. (www.nahrain.com) Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari yaptığı açıklamada, bu ay içerisinde Irak Başbakanı Nuri El-Maliki’nin körfez ülkeleri ile İtalya ve Almanya’ya ziyaret gerçekleştireceğini belirtti. Zebari, yapılacak olan ziyaretin ikili ilişkilerin geliştirilmesi konusunda gerçekleşeceğini açıkladı. (www.hewarat.dk) Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, ülkesinin Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Ürdün Kralı Abdullah'ın ziyaretlerini beklediğini söyledi. Zebari, Bağdat'ta düzenlediği basın toplantısında, beklenen bu ziyaretlerin Irak'ın normalleşmesinin bir işareti olduğunu kaydetti. Hoşyar Zebari, ziyaretlere ilişkin tarih vermedi. ''Kısa sürede önde gelen bazı liderlerin Irak ziyareti olacak'' diyen Zebari, Erdoğan'ın ziyaretinin çok kısa sürede olmasını beklediğini söyledi. Zebari, Ürdün Kralı Abdullah'ın Bağdat'ta kendilerini ziyaret eden ilk Arap ülkesi lideri olacağına işaret etti. ''Irak için diplomatik bir açılım var. Bu çok cesaret verici'' diyen Zebari, uluslararası toplumda ve Arap ülkelerinde Irak'ın istikrarı sağlama, mezhep çatışmalarının kötülüklerinden kurtulma konularındaki yeteneklerinin güven verdiğini ifade etti. (AA)(REUTERS) Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El-Haşimi’nin, Irak’ın yeniden yapılandırılması ve ekonomisinin güçlendirmesi konusunda Japonya’ya çağrıda bulunduğu açıklandı. El-Haşimi, Irak’taki ihalelere katılan uluslararası 1 şirketlerin yanında Japon şirketlerinin de bulunması gerektiğini dile getirirken, Japon Hükümetinin de kendi şirketlerine destek sağlaması gerektiğini vurguladı. (www.alsumaria.tv) Irak güvenlik güçlerinin, Şii lider Mukteda El-Sadr hareketinden üç yerel yetkiliyi tutukladığı bildirildi. Irak polis yetkilisi, Amara'da bu sabah düzenlenen operasyonda, hareketin bölge konseyi lideri ile konsey üyesi iki kişinin tutuklandığını belirtti. Polis yetkilisi, bu kişilerin Şii milislere destek vermekle suçlandığını kaydetti. (AA)(AFP) Ortadoğu ABD Başkanı George W. Bush, İran'ın nükleer programı konusunda ilk seçeneğin diplomasi olduğunu söyledi. Bush, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, İran'ın nükleer silah geliştirebileceğinden endişe duyduğunu belirtirken, "Her zaman tüm seçeneklerin tartışmaya açık olduğunu söylüyorum; ancak ABD için ilk seçenek bu sorunu diplomatik yoldan çözmektir", dedi. Bush, ABD'nin İran'a, uranyum zenginleştirmeye devam etmesi halinde, "Tecrit edilirsiniz ve ekonomik zorluklarla yüzleşirsiniz" mesajını vermek için diğer ülkelerle birlikte çalışacağını belirtti. (AA)(AP)(REUTERS) ABD Genelkurmay Başkanı Oramiral Mike Mullen, ''İsrail'in, İran'ın nükleer tesislerini vurması çok tehlikeli olacaktır'', dedi. Mike Mullen, basına açıklamasında, ''Dünyanın bu parçası, yani Ortadoğu zaten son derece istikrarsız. Şahsen İran'ın vurularak bu bölgenin daha da karmaşık duruma sokulmasına taraftar değiliz'', diye konuştu. Mullen, ''İsrail devletinin ABD Genelkurmayı'na, İran'ın nükleer tesislerini vurma hususunda plan iletip iletmediğini'' açıklamaktan kaçındı. (AA)(AP) İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, ülkesine saldırı tehditlerini önemsemeyerek, ABD'nin Ortadoğu'da ikinci bir cephe açabilecek durumda olmadığını, İsrail'in de çok fazla siyasi kargaşa içinde bulunduğunu belirtti. Mutteki, New York'ta Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "ekonomisi çok kötü durumdayken, Irak ve Afganistan'da batağa saplanmışken, ABD'nin kendilerine saldırmak gibi bir çılgınlığa başvuracağını sanmadığını" söyledi. İran Dışişleri Bakanı, "ABD, bölgede yeni bir risk alacak durumda değil" dedi, ancak saldırılması halinde İran'ın "her bağımsız ülke gibi" buna karşılık vereceğini ifade etti. Ülkesinin diplomatik çözüm istediğini söyleyen Mutteki, nükleer programlarıyla ilgili sorunun çözümü için sunulan uluslararası öneri paketine bir iki haftadan kısa bir süre içinde cevap vereceklerini kaydetti. Öte yandan Mutteki, İran ile ABD arasında doğrudan uçak seferlerine başlamanın mümkün olabileceğini söyledi. Mutteki, Amerikan NBC televizyonuna verdiği mülakatta, iki ülke arasında doğrudan uçak seferlerine başlanmasının kendi önerileri olduğunu ve bu konunun incelenebileceğini bildirdi. (AA)(AP) İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in Dış Politika Danışmanı Ali Ekber Velayeti, İran'ın nükleer çalışmalarının yarattığı krizin uzlaşmayla sonuçlanmasının mümkün olduğunu söyledi. Fransa'da Liberation gazetesinde bugün yayımlanan haberde görüşleri yer alan Velayeti, İran'ın nükleer teknolojisinin gelecek için korunması gerektiğini kaydetti. Eski Dışişleri Bakanı 2 Velayeti, nükleer silahsızlanma anlaşmasına bağlılığının İran'a bazı yükümlülükler yanında haklar da tanıdığını belirtti. Velayeti, uzlaşmanın mümkün olduğunu, ancak önemli olanın "İran ile diğer devletler arasında bu uzlaşmanın nasıl sağlanacağı" olduğunu belirtti. (AA)(AP) Hizbullah lideri Şeyh Hasan Nasrallah, İsrail ile esir değişimi anlaşmasını doğruladı. Nasrallah, Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta gazetecilere video konferans yoluyla yaptığı açıklamada, "Bu anlaşmayı kabul ettiğimizi resmi olarak ilan ediyorum", dedi. Hizbullah lideri, İsrail'de tutuklu bulunan 5 Lübnanlının serbest bırakılması karşılığında 2006 yılında kaçırılan iki İsrail askerinin teslim edileceğini belirtti. Değiş tokuşun bir iki hafta içinde yapılmasının beklendiğini söyleyen Nasrallah, kayıp İsrailli pilot Ron Arad ile ilgili bilgi sağlayacağını da ifade etti. (AA)(AP)(REUTERS) Kudüs'te Filistinli bir buldozer sürücüsünün bazı araçları devirip ezmesi sonucu 3 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Saldırıyı üç Filistin örgütü üstlendi. Saldırıyı Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın lideri olduğu El Fetih'e bağlı El Aksa Şehitleri Tugayı, Lübnan'daki Hizbullah örgütüne bağlı olduğu bildirilen Galile Özgürlük Taburu ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi örgütleri üstlendi. İsrail ile kısa süre önce ateşkes anlaşması yapan Hamas örgütü ise saldırıyla ilgisi olmadığını bildirmekle birlikte, saldırıya destek verdi. İsrail polisi ise saldırıyı düzenleyen kişinin tek başına hareket eden bir terörist olduğunu belirtti. Polis sözcüsü Şumuel Ben Rubi, saldırganın Doğu Kudüs'ten 30 yaşlarında bir Arap olduğunu ve sabıka kaydının bulunduğunu ifade etti. Kudüs'ün merkezinde işlek bir caddede saldırıyı düzenleyen Filistinli öldürülürken, yetkililer, 45 kişinin de yaralandığını söyledi. (AA)(AP) Kafkasya ve Orta Asya Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Dışişleri Bakanı Ali Babacan'la görüşmesinde ikili ilişkiler ve bu çerçevede karşılıklı üst düzey ziyaretlerin artırılması ile enerji ve bölgesel sorunlar gibi konular ele alındı. Edinilen bilgiye göre, Lavrov ile Babacan başkanlığında Dışişleri Bakanlığında yapılan görüşmelerde, ilişkilerin güçlendirilerek karşılıklı üst düzey ziyaretlerin daha da artırılması kararlaştırıldı. Babacan, Türkiye'nin enerji politikaları hakkında bilgi vererek, kendisinde enerji kaynağı bulunmayan Türkiye'nin çevresinde bu kaynaklardan bulunduğu için kilit ülke olduğunu, Rusya'nın da hem üretim, hem de nakliye açılarından kilit rolde bulunduğunu aktardı. Babacan, bu nedenle Türkiye ile Rusya'yı enerji alanında birbirine rakip değil, tamamlayıcı iki ülke olarak gördüklerini ifade etti. Lavrov da Rusya olarak enerji konusundaki projelerin piyasa koşullarına göre yürümesinden yana olduklarını aktardı. Dışişleri Bakanı Babacan, Nabucco projesine ilişkin de bilgi vererek, Rus katılımını beklediklerini söyledi. Türk boğazlarının Türkiye için öneminden bahseden ve boğazların güvenliği konusundaki hassasiyeti aktaran Babacan'a karşılık Lavrov, Montrö Sözleşmesine saygılı olduklarını iletti. Lavrov, Türkiye ile Rusya'nın Karadeniz'de stratejik ortak olduğunu belirterek, Tarabya'daki Rus gayrimenkullerine ilişkin sorunun çözümü konusunda Babacan'dan yardım istedi. Lavrov, Türk iş adamlarını 2014 Soçi olimpiyatlarının altyapısı projeleri için ülkesine davet etti. (AA) 3 Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Savunma Bakanları Konseyinin 54. toplantısı, Kırgızistan'ın Başkenti Bişkek'te yapıldı. Toplantı için Bişkek'te bulunan Azerbaycan Savunma Bakanı Safar Abiyev, genel görüşmelerin ardından düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, "Özellikle Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sorunun henüz çözüme kavuşmadığı dönemde, BDT ülkeleri ilişkilerinde ideal bir durumdan söz etmek çok zor. Kafkas ve Yukarı Karabağ sorunları bir numaralı sorundur. Azerbaycan topraklarında Ermenistan işgali devam ediyor", dedi. Abiyev, "Bu tür toplantılarda sorunumuzu dile getiriyoruz. Ancak toplantılarda bu konunun yüksek sesle dile getirilmemesine çalışılıyor. Bu da BDT ülkeleri arasındaki ilişkilerin zedelenmesine sebep oluyor", diye konuştu. Abiyev, BDT ülkelerinin işbirliği temelinde uluslararası hukuka riayet edilmesini istediklerini sözlerine ekledi. Ermenistan Savunma Bakanı Seyran Oganyan ise Yukarı Karabağ sorununun barışçıl yollarla çözümünden başka alternatif bulunmadığını ifade ederek, "Sorun ancak barış yoluyla çözülebilir", diye konuştu. Rusya Savunma Bakanı Anatoliy Serdükov'un başkanlığında yapılan BDT Savunma Bakanları Konseyi toplantısında, uçak kaçırılması durumlarına karşı ortak nöbetçi füze savunma sistemi kurulması, uçak kazalarında inceleme ve tahkikat alanında işbirliği, savunma bakanlıklarının askeri teknik ve donanımlarının tamiri gibi konular ele alındı. Bu arada BDT savunma bakanları, Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev ile görüştü. (AA) Gürcistan Dışişleri Bakanı Eka Tkeşelaşvili, Rusya'nın tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Abhazya'da temsilcilik açmasının, ülkesinin toprak bütünlüğünün ihlal edilmesi anlamına geleceğini belirtti. Tkeşelaşvili, yaptığı açıklamada, Rusya'nın Abhazya'da temsilcilik açma niyetini hayata geçirmesi halinde bunun ağır sonuçlar doğuracağını, uluslararası hukuk kurallarına herkesin saygılı olması gerektiğini ifade etti. ''Rusya'nın Abhazya'da temsilcilik açması toprak bütünlüğümüzün ihlali anlamına gelir'' diyen Tkeşelaşvili, ''bu tür adımlardan kaçınılmasını'' istedi. Gürcü Rustavi-2 televizyonu, Rusya Dışişleri Bakanlığının Abhazya'nın başkenti Sohumi'de bugün temsilcilik açmayı planladığını, ancak bölgede son günlerde meydana gelen patlamalar nedeniyle bu açılışı ertelemek zorunda kaldığını belirtti. (AA) Diğer Haberler ABD, Doğu Avrupa'ya kurmak istediği füze kalkanı konusunda Polonya ile ilke anlaşmasına vardığını bildirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan isminin açıklanmasını istemeyen bir yetkili, uzmanlar düzeyinde varılan bu anlaşmanın henüz Polonya hükümeti tarafından onaylanmadığını söyledi. ''Polonya'nın vereceği yanıtı bekliyoruz'' diyen Amerikalı yetkili, bu aşamada son günlerde önemli gelişme sağlanmasından memnuniyet duyduklarını bildirdi. Ancak Polonya'nın müzakere heyeti Başkanı Vitold Vaşcsikovski, bir süre önce yaptığı açıklamada, Amerikalı dengi John Rood ile müzakerenin sonuçsuz kaldığını söyledi. ABD, Polonya'ya 10 adet ''füzesavar füze'' yerleştirmek istiyor. (AA)(AFP) Afganistan'da düzenlenen saldırılarda 11 Taliban militanı ile 2 polisin öldüğü bildirildi. Savunma Bakanlığının bildirisinde, Kandahar bölgesinde Afgan ordusunun konvoyuna pusu kurmaya teşebbüs eden Taliban militanlarıyla 4 çıkan çatışmada 8 militanın öldürüldüğü belirtildi. Gazni vilayetinde ise, bomba yerleştirmeye çalışan 3 Taliban militanının, bombanın patlaması sonucu öldüğü kaydedildi. Helmand vilayetinde de, yola yerleştirilen bir bombanın devriye görevi yapan polis aracının geçişi sırasında patlaması sonucu 2 polisin öldüğü, 7 polisin yaralandığı, bu saldırıyı Taliban'ın üstlendiği belirtildi. (AA)(AFP) Dünya Basını Financial Times gazetesinin iç sayfalarında Ankara muhabiri Vincent Boland'ın değerlendirmesi yer alıyor. Yazıya eşlik eden fotoğrafta, İstanbul'da Adalet ve Kalkınma Partisi aleyhinde protesto gösterisi düzenleyenler görülüyor. Göstericilerden biri, Atatürk'ün büyük bir posterini taşırken görüntülenmiş. Yazının başlığı ise "Gözaltılar Türkiye'deki mücadelede yeni bir aşamaya işaret ediyor". Ergenekon adıyla bilinen soruşturma kapsamında son olarak beş ilde 23 kişi gözaltına alınmıştı. Vincent Boland değerlendirmesinde, hem soruşturmayı hem de Adalet ve Kalkınma Partisi hakkında açılan kapatma davasını ele alıyor. Boland'a göre çok dikkat çekici bu iki hukuki sürecin kökeninde, laiklik ile İslamiyet arasındaki gerilim var. Yazı, "Türkiye'de 1980'deki askeri darbeye önderlik eden Kenan Evren Marmaris'te mutlu bir emeklilik yaşamı sürüyor. Diğer Türk generaller ise sessizce kenara çekilmeyi reddediyor" ifadeleriyle başlıyor. Vincent Boland, son olarak gözaltına alınanlar arasında, eski Birinci Ordu Komutanı Emekli Orgeneral Hurşit Tolon ve eski Jandarma Genel Komutanı Emekli Orgeneral Şener Eruygur'un da olduğuna dikkat çekmiş. Görüşlerine yer verilen kişilerden gazeteci Yavuz Baydar, Hurşit Tolon'un Adalet ve Kalkınma Partisi'ni "cumhuriyet için en büyük tehdit" olarak gördüğünü söylüyor. Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden Soli Özel'e göre ise Türkiye'de ordu içinde çeşitli kamplar olduğu açık. Daha alt rütbeli generallerin, ordunun üst kademesinin AKP'yle giderek daha uyumlu hareket etmesi nedeniyle mutsuz olabileceği belirtiliyor. "Belki de bu gözaltılar, hükümet ve genelkurmayın eşgüdüm içinde orduyu temizlemeye yönelik bir çabasıdır" diyor Soli Özel ve ekliyor: "Olayın bu boyutu da gözlerden kaçamaz". Türkiye'nin yeni genelkurmay başkanı olması beklenen Kara Kuvvetler Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ'un dün yaptığı "soğukkanlı davranma" çağrısı da, Financial Times'ın sayfalarına yansımış. Gazetenin bugünkü başyazısının başlığı ise "Türkiye krizde". Financial Times, Türkiye'nin anayasal bir krizin sancılarını çektiğini bunun da ülke ve dünya üzerinde derin etkilerinin olacağını belirtiyor. Gazete Avrupa'da saygı duyulan bir parti olduğunu söylediği AKP'nin sıkıntılı bir dönemden geçtiğini aktarıyor. Bu duruma gerekçe olaraksa, Türkiye'nin güçlü ordusu tarafından desteklenen geleneksel laik kesimlerin, AKP ve liderlerine karşı neredeyse darbe niteliğindeki bir dizi eyleme girişmeleri gösterilmiş. Financial Times'a göre, AKP muhafazakâr olsa da popüler ve liberal bir parti. Aynı zamanda İslam'ın modern yüzünü temsil ediyor. "Umutlar AKP'yi devirmeye yönelik bu teşebbüsün, kısa sürede ve tamamen bertaraf edilmesi yönündedir" diyen gazete, Avrupa Birliği'ne de bir çağrıda bulunuyor. Financial Times, "Avrupa Birliği, Türkiye'nin birliğe katılımı konusunda fazla telaşa kapılmayı da artık bir kenara bırakmalıdır" diyor. Yazı şöyle noktalanıyor: "Bu kriz Avrupa Birliği için de bir uyarı niteliğinde olmalıdır. Avrupa Birliği Türkiye'yle bütünleşme konusundaki tereddütlü yaklaşımı üzerinde yeniden düşünmelidir.'' ''Eğer birlik üyesi ülkeler bugüne dek sürekli üyelik çıtasını yükseltmek yerine Türkiye'ye 5 üyelik için net ve iyimser bir takvim sunsalardı; hem generaller hem de AKP, Avrupa hedefi üzerinde odaklanmış olurdu.'' ''Avrupa Birliği, Türkiye'ye yönelik kaçamak tavrına ve Türkiye konusundaki bölünmüşlüğüne son vermelidir. Ancak bunun için bugün çok geç." Guardian gazetesinde bugün Rusya Federasyonu Başkanı Dimitri Medvedev'le yapılmış özel bir mülakat var. Gazetenin manşeti, "Ruslar İngiltere'yle anlaşmazlığa son vermek için harekete geçiyor." Dimitri Medvedev mülakatta, İngiltere'yle ilişkilerde yeni bir döneme başlama çağrısında bulunuyor. Rusya Federasyonu Başkanı "Aramızda görüş ayrılığı olan konuları yüz yüze tartışmalıyız" demiş. Guardian'a göre Medvedev, Putin'li yılları geride bırakmayı arzuladığının sinyalini veriyor. Gazete, eski KGB ajanı Andrey Lugovoy'un yine eski bir ajan olan Alexander Litvinenko'yu Londra'da öldürmekle suçlandığını ve İngiltere'ye iadesinin istendiğini hatırlatıyor. Guardian'a göre bu olay ve sonrasındaki gelişmelerin ardından Rusya'yla ilişkileri en kötü büyük Avrupa ülkesi İngiltere. İngiltere'yle Rusya arasındaki son sorunun kökeninde ise iki ülkenin ortak petrol şirketi TNK-BP'nin kontrolü için verilen mücadele vardı. Rus yetkililerin önceki gün BP'nin çok sayıda yabancı yöneticisine çalışma izni vermeyi reddettikleri bildirilmişti. Guardian Rusya'nın dün şirketin bazı yöneticilerinin ülkede kalabileceğini söylediklerini aktarmış. Konuyu başyazısını taşıyan Times ise Rusya'da Göçmenlik Dairesi'nin dün TNK-BP'nin 48 yabancı çalışanına çalışma izni verilmesini onayladığını belirtiyor. Gazeteye göre sıradan bir bürokratik işlemin bu kadar anlam ifade etmesi ender rastlanan bir gelişme. Rus polisi, TNK-BP'nin Moskova'daki bürosuna iki kez baskın düzenlemiş, şirketin İngiliz yönetim kurulu başkanı vergi kaçakçılığı suçlamasıyla sorgulanmıştı. Şirketin kontrolü için verilen mücadeleye değinen Times, Rusya'da Vladimir Putin döneminde hukukun üstünlüğü prensibiyle alay edildiğini belirtiyor. Gazeteye göre oligarklar ve Rus yetkililer yatırımcıları nezdinde ülkelerinin saygınlığına zarar verirken, Rusya Federasyonu Başkanı Dimitri Medvedev bu gelişmeye uzak kalamaz. "İngiltere Başbakanı Gordon Brown önümüzdeki hafta Japonya'daki G8 zirvesi sırasında Medvedev'le buluştuğunda, onu, tavır almaya ve hukukun üstünlüğü prensibini hayata geçirmeye davet etmelidir" diyor Times. Independent'ın bugünkü manşeti ise "Zengin ülkeler Afrika'ya ihanet ediyor." Gazete İngiltere Başbakanı Gordon Brown'un bugün zengin ülkelere yapacağı çağrıya dikkat çekiyor. Independent'a göre Gordon Brown, zengin ülkelere, Afrika'ya yardımı 2010'a kadar iki katına çıkarma sözünden dönmeye yönelik tavırlara son verme çağrısında bulunacak. Live Aid ve Live 8 yardım konserlerinin mimarı İngiliz müzisyen Bob Geldof dün yükselen enerji fiyatlarının Afrika'da en yoksul kesim arasında açlığı daha da arttırdığını söylemişti. Independent Gordon Brown'un da aynı görüşte olduğunu belirtiyor. Ancak gazeteye göre son çağrısı, İngiltere Başbakanı'yla sanayileşmiş diğer ülkelerin liderleri arasında G8 zirvesinde tartışma yaşanması riskini de beraberinde getiriyor. 6