Erken eği)m: Ya.rımı neden ve nasıl yapmalıyız? Bölgesel Eği)m Bakanları Konferansı İstanbul, 10-­‐13 Aralık 2013 Jan van Ravens, Yale Üniversitesi İki açıdan kanıtlar: ik)sat... …. nöro bilim . Beyin gelişimi (bilişsel işlev) de erken tepe yapar. Age 0 Age 5 Age 10 Age 15 Age 20 Uyarlandığı kaynak: C. Nelson (2000) “From Neurons to Neighborhoods” Daha düşük gelir düzeyindeki ODA/BDT ülkeleri de erken eği)mde geniş bir kapsama ulaşabilir Source: Transmonee database İlkokul öncesi net okullaşma oranı 2010-­‐2011 100.0 90.0 80.0 70.0 60.0 50.0 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 Kişi başına GSYH 2010 (sabit 2000 yılı US$ bazında) 8,000 3 yaşından i)baren evrensel okullaşma mümkün • Erken dönem eği)m bir halk hizme)dir. İlgili giderlerin büyük bölümü öğretmenlere yapılacak ödemelerle ilgilidir. Eğer A ülkesinin ortalama geliri B ülkesinin iki ka. ise, maaşların da iki kat fazla olması gerekir. Dolayısıyla maliyet açısından katlanılabilirlik durumu her iki ülkede de aynıdır. • Ancak, birim maliyetler programa göre farklılaşır. Örneğin kısa programların maliye) tüm günlük okul öncesi kurumlara göre 4-­‐7 defa daha azdır. • Eski Yugoslav Cumhuriye) Makedonya : son derece maliyet etkin üç vardiyalı bir model. • Kırgızistan’da Ağa Han “uydu modelin” uygulamaktadır. Bu modelde merkezi bir okul öncesi kurum, aksi durumda çok küçük ölçekte kalacak ev ve okul temelli programları desteklemektedir. • Arnavutluk, Romanya ve muhtemelen daha fazla ülke: Normal okul öncesi kurum sistemi içinde daha kısa süreli programlar sunulmaktadır. Ge)riler hakkında bildiklerimiz • Uygulama grubu ile kontrol grubu karşılaş.rmalarını temel alan araş.rmalar, ilk baştaki ya.rımın 4, 6 haka 17 ka. ge)ri sağlandığını göstermektedir. En fazla ge)ri dezavantajlı gruplarda görülmektedir. • Ülke düzeyinde regresyon analizini temel alan bir çalışma (Lancet 2011) bir birimlik ya.rımın 17 birimlik ge)risi olduğunu göstermiş)r. • Yanı. bulunmamış bir soru: ülkelerin kendi içlerinde, yoksul kesimlerdeki ge)ri varlıklı kesimlere göre daha fazla çıkmaktadır. Ne var ki, ülkeler arası karşılaş.rmada yoksullardaki ge)rinin varlıklılardakinden daha az olduğu görülmektedir. Neden? • Örneğin Uganda da önsel bir yarar/maliyet analizi ge)rileri 17 değil 1.6-­‐8.6 kat arasında bulmuştur (Behrman & van Ravens). • Ülkeye özgü yarar-­‐maliyet analizleri tanı.m-­‐savunu çalışmalarını desteklemek üzere ODA/BDT ülkelerinde de yapılabilir.