VII. Ünite – TANZİMAT MEŞRUTİYET

Hakan DOĞAN
Tarih Öğretmeni
Murat Eğitim Kurumları
İlk
BAĞIMSIZ
kazanan
YUNAN
1829
TANZİMAT DÖNEMİ
1876
I. MEŞRUTİYET
OSMANLICILIK
ABDULMECİD
1861 ABDÜLLAZİZ
1853-56 KIRIM SVŞ
OSM-RUS SVŞ
1856 Paris Antlaşması
TANZİMAT FERMANI (1839)
*Abdülmecit zamanında hazırlandı.
*Hazırlayan Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa.
*Gülhane-i Hattı Hümayun ya da Tanzimat-ı Hayriye
olarak da bilinir.
*1839 fermanın ilan tarihinden itibaren, 1876 Kanun-i
Esasi’nin ilanına kadar geçen döneme Tanzimat
Dönemi denir.
*Amaç;
1-Devlet ile Yurttaş arasındaki bağı güçlendirmek
2-Azınlık İsyanlarını önlemek
3-Mısır Meselesinde Avrupalıların desteğini almak
4-Avrupa’nın azınlıkları bahane ederek içişlerimize
karışmasını önlemek
NOT: Fermanın hazırlanmasında Avrupa’nın etkisi var,
fakat baskısı yoktur
Sonuç;
1-Ferman hem Müslümanlar hem de Gayrimüslimler
tarafından olumlu karşılanmadı
2-Azınlık İsyanlarını engelleyemedi
3-Avrupalılar içişlerimize daha çok müdahale ettiler
4-Padişah kendi iradesiyle kendi yetkilerini yasalarla
kısıtladı
*Tanzimat fermanının içeriği;
1-Herkes kanun önünde eşit olacak
2-Herkese CAN ve MAL güvencesi verilecek
3-Herkesten gelirine göre vergi alınacak
4-Herkes zorunlu askerlik yapacak
5-Herkes Mal Mülk sahibi olabilecek
6-Herkes için Rüşvet ve iltimas engellenecek
7-Herkese Mahkemeler açık olacak, bağımsız yargıçlar
yargılama yapacak
8-Kimse yargılanmadan ceza almayacak
1856
ISLAHAT FERMANI
*Tanzimat Fermanını
tamamlayıcı niteliktedir
*Daha çok AZINLIKLARLA
ilgili fermandır.
*Bedelli Askerlik
*Okul Banka Şirket
*Devlet memuru olma
vb azınlık hakları verildi
TANZİMAT DÖNEMİ ISLAHATLARI
Hukuk
1-Batı tarzı Ceza Kanunu (LAİK)
2-Batı Tarzı Nizamiye Mahkemeleri
3-Mahkemeler Açık-Bağımsız
4-Şuray-ı Devlet
5-Divanı Ahkamı Adliye
6-Mecelle hazırlanması
7-Arazi Kanunnamesi
8-Vilayet Nizamnamesi
9-İl Genel Meclisi (Yerel Yönetim)
Ekonomik
1-İlk kâğıt para
2-ilk Demiryolu Hattı
3-ilk Telgraf Hattı
4-İlk Dış Borç (ing)
5-Muhassıllık Meclisi (Vergi için)
6-Vergide reform
7-ilk Banka (Bank-ı Der Saadet)
8-Memleket Sandıkları
Eğitim
1-Mülkiye
2-Galatasaray Sultanisi
3-Darülfünun
4-Azınlık – Yabancı Okulları
5-Darülmuallim – Darülmuallimat
6-Maarif Nazırlığı
7-Encümen-i Daniş
8-ilk Özel Gazete Tercüman-ı Ahval
1878
OSMANLICILIK
İSTİBDAT DÖNEMİ
PANİSLAMİZM
1908
II. MEŞRUTİYET
OSMANLICILIK-TÜRKÇÜLÜK
II. ABDÜLHAMİT
23 Aralık 1876
KANUN-İ ESASİ
1789
FRANSIZ İHTİLALİ
*Milliyetçilik
akımı yayıldı.
*Çok uluslu İmp
bu akımdan
olumsuz etkilendi
1839
3 Kasım 1839
TANZİMAT
FERMANI
ilk İSYAN
SIRPlar
Fransız
İhtilali ilk
etkisi
1804
*Genç Osmanlılar
*Tersane Konferansı
* II. Abdülhamit
*İlk kez halk yönetimde
söz sahibi
KANUN-İ ESASİ
*Egemenlik Padişaha ait
*Hük. Padişaha karşı sorumlu
*113. md sürgün hakkı
*Seçme yaşı 25, seçilme 30
*Pad Veto, Sansür, Af-İdam,
Mec. Açma-Kapam yetkisi var
*Osmanlı Milleti tanımı
*Resmi Din İslam
*Resmi Dil Türkçe
(Osmanlıca)
*Başkenti İstanbul
*Meclisin adı MECLİSİ
UMUMİ. İki kanattan oluşur.
1.AYAN MECLİSİ
2.MEBUSAN MECLİSİ
*31 Mart 1877 de ilk
Mebusan Meclisi açılır.
1909 V MEHMET REŞAT
1877-1878
(93 Harbi)
OSM-RUS
Ayastefanos Ant
*İngiltere’nin çıkarlarına
ters düştüğü için geçersiz
BERLİN ANTLAŞMASI (1878)
1.Sırbistan, Karadağ, Romanya
Bağımsız oldu
2.Kars, Ardahan, Batum,
Rusya’ya verildi
3.Kıbrıs Askeri Üs olarak
İngiltere’ye verildi
4.Osm, Ermenilerin yaşadığı
yerlerde ıslahat yapacak
NOT; II. Abdülhamit 1878
Berlin Antlaşmasını bahane
ederek Kanun-i Esasi
uygulamadan kaldırdı
İSTİBDAT DÖNEMİ
(1878-1908)
*Otoriter baskıcı bir yönetim anlayışı benimsenerek merkezi
otoriteyi güçlendirmeye çalıştı. (Yıldız Sarayı Yönetim merkezi)
*Otoriter rejime rağmen toprak kayıpları devam etmiştir;
Mısır İngilizler, Tunus Fransızlar tarafından işgal edildi.
*Donanma Haliç’te çürümeye bırakıldı
*Reji İdaresi kuruldu, Kabotaj hakkı yabancılara verildi
*1881 Muharrem Kararnameleri
*1881 Duyun-u Umumiye kuruldu
*1888 Ziraat Bankası (Memleket Sandıkları Bankaya dönüştü)
*İlk kez Ermeniler isyan etti. (1890 Erzurum)
*Hamidiye Alayları kuruldu. (Ermeni isyanlarına karşı)
*BEŞİKTAŞ, Galatasaray , Fenerbahçe kulüpleri kuruldu.
*İttihat ve Terakki kuruldu. (İstibdat Rejimine karşı gizli
kuruldu ve II. Meşrutiyeti ilan ettirdi)
1908
Kanun-i Esasi
2. Kez-2.Abdülhamit
tarafından ilan edildi
1909
31 Mart İsyanı
(ilk Gerici İsyan)
İTTİHAT VE TERAKKİ
*1889’da İstibdat rejimine karşı gizli kurulmuş cemiyettir.
*1908’de Manastır’da İttihatçı subaylar ayaklanarak,
meşrutiyetin yeniden ilan edilmesini sağladılar
*Kurucuları, Resneli Niyazi, Tunalı Hilmi, İbrahim Temo,
Abdullah Cevdet gibi isimler yer alır. Sonradan Enver, Talat ve
Cemal Beyler tarafından yönetildi
*Genç Osmanlıların devamı niteliğinde, Jön Türkler olarak bilinir
*Mustafa Kemal 1906’da Şam’da kurduğu VATAN VE HÜRRİYET
cemiyetini 1907’de İ.T.C ile birleştirdi. 1909’da İttihatçılardan
ayrıldı.
II Meşrutiyet
*İ.T.C tarafından ilan edildi
*Reval Görüşmeleri (İNG-RUS)
*Bulgaristan - bağımsız
*Bosna Hersek- AvsMac işgali
*Girit- Yunanistan işgali
BBG elimizden çıktı
31 Mart İsyanı
*Rejime karşı çıkan ilk gerici isyan (Serbesti ve Volkan
gazeteleri)
*4. Avcı Taburu-Medrese Öğrencileri- İstanbul halkı
*Hareket Ordusu, isyanı bastırmakla görevlendirildi
*Hareket Ordusunun isyanı bastırması ile Meclis kararı ile II.
Abdülhamit tahtan indirildi ve V.Mehmet Reşat tahta çıktı
1909 Anayasa Değişikliği
*Padişahın yasama yetkisi kısıtlandı
*Mebusan Meclisinin yasama yetkisi artı
*113 md. kaldırıldı
*Padişahın Meclisi Açma Kapama yetkisi zor şartlara bağlandı
*Hükümet, Meclise karşı sorumlu hale getirildi
*Siyasi hak ve özgürlükler anayasada yer aldı
ilk kurulan parti İttihat ve Terakki Fırkası oldu
ilk Muhalif parti ise Ahrar Fırkası olarak mecliste yer aldı