Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

08
OCAK
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
KASIM 2015
Kasım ayında arındırılmamış sanayi üretim endeksi yıllık bazda 130,0 olarak
gerçekleşirken takvim etkisinden arındırılmış endeks % 3,5 artarak 129,7 seviyesinde
gerçekleşti.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Türkiye Geneli Sanayi Üretim Endeksi ise
beklentilerle paralel olarak önceki aya göre % 0,9 azalarak 125,4 değerini aldı. Endeks 125,4
değeriyle bir önceki yılın aynı ayında 120,6 olan değerini geçerek yıllık bazda %3,9 arttı.
128
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi
126
Endeks
124
122
2014
120
2015
118
116
114
TÜİK
Sanayi Üretim Endeksi, alt sektörlere göre incelendiğinde toplam sanayi endeksinin
imalat sanayi endeksi trendiyle neredeyse birebir uyum içinde ilerlemesi, ülkenin sanayi
üretiminin yaklaşık %80’inin imalat sanayiinden oluştuğu gerçeğini destekliyor. İmalat Sanayi
Sektörü Kasım ayında, geçen seneye göre % 4,3 artışla 132,9 olarak gerçekleşirken,
Madencilik ve Taş ocakçılığı % 6,6 azalışla 108,8, Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme
Üretimi ve Dağıtımı Sektörü % 2,4 artışla 118,8 olarak gerçekleşti.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,5 arttı.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, bu ay bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taş
ocakçılığı sektörü endeksi %6,6 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %4,3 ve elektrik, gaz,
buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,4 arttı.
Maden - metal sektöründeki azalışta fiyatlarda son dönem yaşanan hem ulusal hem küresel
düşüşün etkisinden bahsetmek mümkün. Düşük seyreden fiyatlar arzı aşağı çekme eğiliminde.
Özellikle Çin’in düşük büyüme oranlarından kaynaklanan azalan talebi küresel talepte
küçülmeye sebep olmaya devam ediyor. Bu durum Londra Metal Borsa(LME)’sında yaşanan
yüksek oynaklık ve düşen fiyatlarda da görülebilir. LME Bakır Endeksi son bir ay içinde 4,750
seviyelerinden 4,500’e kadar geriledi.
1
08
OCAK
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi (Mevsim ve Takvim
Etkisinden Arındırılmış)
140
Toplam sanayi
120
Endeks
100
80
B-Madencilik ve
taşocakcılığı
60
C-İmalat sanayi
40
D-Elektrik, gaz, buhar
ve iklimlendirme
üretimi ve dağıtımı
20
0
TÜİK
İmalat Sanayindeki 9. ayda başlayan (%124’den %145 civarına yükseliş) ihracattaki miktar
artışının Kasım’da da devam ediyor olması öncelikle etkili oldu. Ayrıca iç piyasada da,
enflasyon verilerinde de gözlemlenebilen, tüketimde artış yakalanması imalat rakamlarını
artışın bir diğer sebebi olarak göze çarpıyor.
İmalat sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, söz konusu dönemde en yüksek artış %
3,6 ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu artışı, % 3,3 ile deri
ve ilgili ürünlerin imalatı ve % 3,2 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman
imalatı takip etti.
Endeks
En yüksek düşüş % 15,0 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu düşüşü, %
12,9 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı ve % 10,8 ile temel eczacılık
ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı takip etti.
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Ana Sanayi Gruplarına Göre Sanayi Üretim Endeksi (Mevsim ve
Takvim Etkisinden Arındırılmış)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
ARM-Ara malı imalatı
DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı
Enerji
Kasım
TÜİK
2
08
OCAK
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında, en yüksek düşüş %6,5 ile
dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. Yine on iki aylık dönem boyunca yaşanan
trende bakıldığında en yüksek oynaklığa Dayanıklı Tüketim Malı İmalatının sahip olduğu
gözlemleniyor.
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Değişim OranlarıKarşılaştırmalı (Bir Önceki Aya Göre)
10
Değişim Oranı
5
0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
-5
-10
-15
İhracat Aylık Değişim
İthalat Aylık Değişim
Sanayi Üretim Aylık Değişim
TÜİK
Ayrıca GSYH büyüme hızı ile imalat sanayi üretim endeksi artış hızları birbirleriyle son
derece yakın hareket etmekte olduğundan, daha önce açıklanan sanayi üretim endeksleri,
GSYH hakkında önbilgi niteliğindedir. Bu yüzden GSYH’nin öncü göstergesi olarak anılan ve
milli gelir düzeyini tahmin etmekte kullanılan imalat sanayi üretim endeksi, Kasım ayında
geçen seneye göre % 3,9 ile güçlü bir artış göstererek GSYH adına ümit verici olmuştur.
İmalat sanayi endeksinin dış ticaret ile ilişkisine bakıldığında ise, yapılan çalışmalar dış
ticaret ile büyüme arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Grafikte de görüldüğü gibi
dış ticaretteki artış veya azalış trendi ülkenin imalat sanayi endeksinin trendiyle paraleldir.
Zaman zaman ithalat artışıyla birlikte imalat sanayi endeksinde görülen artış da ülkenin ithal
ikameci büyüme yaklaşımını destekler niteliktedir. Ancak daha genel bir bakış açısıyla
bakıldığında, dış ticaret hacminde yaşanan artış ülkenin büyümesini desteklemektedir. Bu
gerçek aşağıdaki grafikte daha açık görülmektedir.
3
08
OCAK
2016
Değişim Oranı
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Değişim OranlarıKarşılaştırmalı (Geçen Senedeki Aya Göre)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Sanayi Üretim
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Dış Ticaret Hacmi
Ekim
Kasım
TÜİK
İhracatın yıllık bazda %8,7 daralması dış talep açısından olumsuzluğa işaret etse de, son
çeyrek görünümü için diğer öncü göstergelerden İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı’ na
bakıldığında, 2015 yılı Aralık ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış verinin bir önceki aya
göre 0,4 puan artarak yüzde 75,4 seviyesinde gerçekleşmesi, İSO PMI endeksinde görülen %
2,5 ’lik artış, TCMB Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE)’ nin Ekim-Aralık döneminde önceki
çeyreğe göre yükselmiş olması, kapasite kullanımı ortalamasında kayda değer bir değişim
olmaması ve tüketici güven endeksinde yaşanan artışlar da son çeyrekte üçüncü çeyreğe
benzer bir artış görülebileceğini işaret ediyor.
4