12.QXP_Mizanpaj 1

advertisement
BİZİM GEVEZE DER Kİ...
8 EKİM 2017 PAZAR
KAKTÜS-KARİKATÜR
Hazırlayan: Akdağ SAYDUT
‘Siyasetçiler ve Karikatür’
Mizah yoksa yaşam da yok!
n Akdağ SAYDUT
Kadıköy Belediyesi ve Karikatürcüler Derneği
işbirliği ile hazırlanan “Siyasetçiler ve Karikatür”
sergisi 30 Eylül 2017’de Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu’nun katılımıyla açıldı. Sergi
27 Ekim 2017’ye kadar izlenebilecek. Bu karikatürler “Bugün çizilse acaba ne olur?” sorusunu
akla getiren sergide, gazete ve dergilerde usta
sanatçıların yayınlanmış eserlerinden derlenen
50 kadar karikatür yer alıyor.
Siyasi Karikatürler Sergisinde yer alan eserler
1945’den 2000’e kadar uzanan 65 yıllık bir
dönemi kapsıyor. O günleri anımsayan, karikatürleri bilen kuşaklar için nostalji, gençler için günümüzdeki siyasi olaylarla bağlantı kurabilecekleri
ilginç bir deneyim ve sergiyi izleyen herkes için
ise bir tür zaman tüneli gezisi niteliği taşıyor. Demokrasi pratiğinin evrensel normlar çerçevesinde
hayata geçirilememesi nedeniyle oluşan kısır
döngü, sürekli benzer olayların yaşanmasına yol
açıyor.
Hep söylenir, karikatür muhalif sanattır. Peki, karikatür kime, neye, niçin muhalefet eder? “İktidara
muhalefet” klasik yanıttır. Muhalefete karşı muhalefet olmaz mı? Olağan alışkanlıklar çerçevesinde bu soru absürt kaçar, muhalefete niçin muhalefet yapılsın ki, iktidar da kim varsa sorumlu odur.
Bu sorun hep tartışılıp, konuşula gelmiştir.
1970’lerde karikatür ve siyaset ilişkisini anlatmak
bağlamında “İnsan nerede bir aksama varsa,
oraya odaklanır, onun üstüne gider” şeklinde bir
söylem kullanılırdı. Başın ağrırsa başınla, kolun
ağrırsa kolunla ilgilenirsin. Bu önermeden yola çıkarak; toplumsal yaşamdaki aksamaların sorumlusu da siyaset ve dolayısıyla siyasi iktidar olur ister istemez! O zaman siyasetin başında kimler
varsa, onların söylevleri, demeçleri, uygulama ve
eylemleri de karikatürün, aslında bütün sanat dallarının konusu olabilir. İşin aslına bakarsanız, sadece siyasetçiler değil, toplumun her kesimi, içinde bulunduğu toplumsal yapının bir parçası olarak aksaklıkların da ortağı sayılır.
Cumhuriyet ve demokrasi süreçlerinde de karikatür, gazete sayfalarında ve mizah dergilerinde
gerek siyasal, gerek sosyal olayları ve kısmen de
olsa eğlencelik konuları işleyerek yaşamını sürdürmüştür. Bu süreçte siyasal karikatürleriyle Cemal Nadir, Ramiz, Ratip Tahir, Necmi Rıza, Semih Balcıoğlu, Turhan Selçuk, Ali Ulvi, Ferruh Doğan, Bedri Koraman, Nehar Tüblek, Tan Oral
adları öne çıkar. Ali Fuat Bey’in kurduğu Karagöz, Yusuf Ziya Ortaç’ın bizzat yönettiği Akbaba ve Oğuz Aral’ın bir gazete köşesinden alıp
500 Bin tiraja kadar yükselttiği GIRGIR mizah
dergileri unutulmaz.
Siyasetçi ve karikatür arasındaki ilişkiyi yorumlayan Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu
“Politikacıların karikatürleri geçmişte çizilebiliyordu. Bizim gülen yüzümüzü ortaya çıkaracak,
içinde bulunduğumuz gerginlik, sıkıntı ve stresli
vaziyetten çıkmamızda bu karikatürlerin ciddi katkı sağlayacağını düşünüyorum. Türkiye mizahı
olan bir toplum. Bu gelenek devam edecek” dedikten sonra sözlerini “Mizah yoksa yaşam da
yok!” diyerek bitirirken, günün manşetini de vermiş oldu.
Gerçekten, karikatür ve mizah geniş anlamda
hayatın, hayatı dizayn eden siyaset bağlamında
ise siyasetin ve siyasetçilerin gülen yüzüdür. Usta
çizerlerin eserlerinden yapılan seçkilerle oluşturulan sergide yer alan karikatürleri izlerken, karikatürcülerin ve siyasetçilerin birbirlerini nasıl ve ne
kadar anladıklarına da tanık oluyoruz.
Bireysel silahlanma ile özgürlük ve anayasal
hak kavramlarının birlikte anılması parodaksal
bir sapmadır! ABD’nin Las Vegas kentindeki
terör eyleminin psikolojik arka planının, küresel
boyuttaki yansımasını Ortadoğu’ye yönelik
siyasal tasarımda görmek olanaklıdır!
Download