Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu,Mayıs 2011/II
advertisement
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. EKONOMİK GELİŞMELER ÖZET DEĞERLENDİRME RAPORU Mayıs 2011/II HAZIRLAYANLAR Mustafa ŞİMŞEK Fulya BAYRAKTAR Faruk SEKMEN EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR MÜDÜRLÜĞÜ Mayıs 2011 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II 2011 yılı Mayıs ayının üçüncü ve dördüncü haftalarında ekonomide yaşanan gelişmeler ve bunların piyasalara yansımaları, açıklanan son veriler doğrultusunda aşağıda özetlenmiştir.* Yurtiçi Piyasaları Etkileyen Gelişmeler TCMB Para Politikası Kurulu, 25 Mayıs 2011 tarihli toplantısında; politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı ile Banka bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo-Ters Repo Pazarı’nda uygulanmakta olan faiz oranlarının sabit tutulmasına karar vermiştir. • Kurul tarafından yapılan açıklamaya göre; özel tüketim ve yatırım talebi 2010 yılındaki güçlü artıştan sonra daha ılımlı bir seyir izlemekte, dış talep ise zayıf görünümünü korumaktadır. İstihdam koşullarındaki iyileşme devam ederken işsizlik oranları kriz öncesi seviyelerine yaklaşmaktadır. İmalat sanayinde kapasite kullanım oranlarının düşük düzeylerini koruması toplam talebin henüz enflasyon üzerinde baskı oluşturacak seviyeye gelmediğine işaret etmektedir. Bununla birlikte, ithalat fiyatlarındaki birikimli artışların gecikmeli etkilerine bağlı olarak kısa vadede temel enflasyon göstergelerindeki sınırlı yükselişin süreceği tahmin edilmektedir. Ayrıca Kurul enflasyonun Mayıs ayında yıl sonu hedefi olan %5.5’in üzerine çıkabileceğini ve Enflasyon Raporu’nda öngörülen seviyelerde dalgalı bir seyir izleyeceğini not etmiştir. Alınan sıkılaştırıcı tedbirlerin krediler ve iç talep üzerindeki etkileri yılın ikinci çeyreğinden itibaren görülmeye başlamıştır. Ancak, gerek enerji ve diğer emtia fiyatlarının bulunduğu yüksek seviyeler gerekse dış talebi zayıflatan gelişmeler, cari dengedeki iyileşmeyi yılın son çeyreğine ertelemiştir. Hazine Müsteşarlığı’ndan yapılan basın duyurusuna göre; “Ülkemizde büyümeyi desteklemeye, istihdamı artırmaya ve kamu mali yönetimini etkinleştirmeye yönelik olarak gerçekleştirilen reformlar kapsamında Dünya Bankası ile yürütülmekte olan Adil Büyümenin ve İstihdamın Tesisi Kalkınma Politikası Kredisi (Restoring Equitable Growth and Employment Programmatic Development Policy Loan – REGE DPL) serisinin ilk kredisi (REGE DPL I) 24 Mart 2010 tarihinde sağlanmıştır. Serinin ikinci kredisi (REGE DPL II) ise 5 Mayıs 2011 tarihinde Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu’nda görüşülerek onaylanmış olup, Kredi Anlaşması 27 Mayıs 2011 tarihinde imzalanmıştır. 506.1 milyon EUR tutarındaki kredi, 9 yılı geri ödemesiz dönem olmak üzere toplam 26.5 yıl vadelidir.” • • * Nomura, hazırladığı bir raporda, Türk ekonomisinin aşırı ısındığı değerlendirmesinde bulundu. Kuruluş raporda, “İncelediğimiz veriler, ekonominin yavaşladığına dair bir şey sunmuyor. Verilere bakarak söyleyebileceğimiz tek şey, ekonominin aşırı ısındığıdır. TCMB´nin bir yol ayrımına geldiğini düşünüyoruz. Enflasyon raporunda yer alan risk senaryosu gerçeğe dönüşüyor. Veriler, oldukça canlı bir ekonomiye işaret ederken, TCMB´nin politika opsiyonlarını değerlendireceğini ve Mayıs´ta 25 baz puanlık bir faiz artırımına Rapor, 16 – 27 Mayıs 2011 dönemindeki gelişmeleri içermektedir. 1 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II gidilebileceğini düşünüyoruz (ancak ilk artırımın Haziran´da gelmesi riski de söz konusu).” yorumunda bulundu. • Morgan Stanley ise, raporunda Türk ekonomisinin aşırı ısınma işaretleri göstermekten uzak olduğunu kaydetti. Raporda, “Türkiye’de ekonominin aşırı ısındığını düşünmüyoruz. Açıklanan son veriler Türkiye’de büyüme momentumunun açık bir şekilde güç kaybettiğini gösteriyor. Kapasite kullanımı hala kriz öncesi seviyelerin oldukça altında, işsizlik oranı yüksek kalmaya devam ediyor ve fiyat baskılarına dair ciddi bir emare yok. TCMB’nin mevcut politika stratejisine bağlı kalacağını ve politika faizini 2011’in 4. çeyreğine kadar değiştirmeyeceğini, sonrasında ise 75 baz puanlık artırıma gitmesini bekliyoruz.” ifadeleri yer aldı. • Barclays Capital, hazırladığı raporda, Türkiye´de cari işlemler açığının daha da genişleyebileceği uyarısında bulundu. Türkiye´nin gelişmiş ekonomilerde olmayan güçlü büyüme, sağlam kamu borç dinamikleri, sağlıklı bankalar ve sınırlı hanehalkı kaldıraç seviyesine sahip olduğunu belirten Barclays Capital, bu durumun Türkiye´ye büyük sermaye girişleri olmasına katkıda bulunduğunu kaydetti. Olumlu enflasyon verilerinin yatırımcı güveninin çıpalanmasına yardım etmesine karşın, enflasyonun baz etkisine bağlı olarak önümüzdeki aylarda artmaya devam edeceğini ve alınan tedbirlere rağmen kredilerin sadece kademeli şekilde yavaşlayacağını öngören Barclays, cari işlemler açığının daha da genişleyeceğini kaydetti. Bu ortamda TCMB´nin gelişmelere gerek TL gerekse döviz cinsinden yükümlülükler için zorunlu karşılık oranlarında ek artırımlarla cevap vereceğini ifade eden Barclays, TCMB´nin faizleri 4. çeyreğe kadar artırmayacağını tahmin etti. • Citi, raporunda, TCMB´nin Mayıs ayı faiz toplantısından çıkan kararları değerlendirdi. Raporda, “Beklentilerle aynı doğrultuda olmak üzere TCMB, politika faizini %6.25 seviyesinde sabit bıraktı. Aynı şekilde Banka, önceki kararlarının gecikmeli etkilerini değerlendirmek üzere zorunlu rezerv karşılıklarda da bir değişikliğe gitmeme kararı aldı. Banka, kapasite kullanımı oranı sonuçlarına atıfta bulunarak iç talebin halen enflasyona yönelik büyük bir tehdit oluşturmadığını düşünmeye devam ediyor ki bu konuda biz TCMB ile aynı fikri paylaşmıyoruz. TCMB’nin alışılmışın dışındaki stratejisine karşı kanıtların giderek arttığını düşünüyoruz. Sonuç itibariyle, TCMB’nin mevcut stratejisi, dışarıdan kaynaklanabilecek güven değişimleri ve ani duraklamalara karşı ekonomiyi savunmasız bırakıyor.” ifadeleri yer aldı. • EFG İstanbul, raporunda, TCMB´nin Mayıs ayı faiz toplantısından çıkan kararları değerlendirdi. Raporda, “TCMB, beklediğimiz gibi rezerv karşılık oranlarında ve politika faizinde bir değişikliğe gitmedi. Banka, son enflasyon raporundaki beklentilerini sürdürüyor. Bu nedenle, Haziran toplantısında da TL ya da döviz yükümlülüklerinde bir artırıma gidilmesini beklemiyoruz. Bununla birlikte, TCMB, 2011’in ikinci yarısında sınırlı bir ek sıkılaştırma planlıyor gibi. Bu, önce rezerv karşılıklar ve sonrasında politika faizinde kademeli bir artışa gidilmesi şeklinde olabilir. 2011’in 4. çeyreğinde politika faizinde 100 baz puanlık artırım yapılması yönündeki beklentimizi koruyoruz.” ifadelerine yer verildi. 2 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II Uluslararası Piyasalardaki Gelişmeler • Chicago FED Başkanı Charles Evans, FED´in yılsonundan önce kısa vadeli federal fon faizlerini artıracağını düşünmediğini belirtti. Evans, yaptığı açıklamada, Nisan ayında ortaya çıkan %9´luk işsizlik oranının bir faiz artırımına gitmek için çok yüksek, cari enflasyonun ise bir faiz artırımı gerektirmek için çok düşük olduğunu vurguladı. Evans, "Ben hala gevşek bir politika uygulanması gerektiğini düşünüyorum" diye konuştu. • New York FED Başkanı William Dudley, insanların FED´in oluşturduğu devasa miktardaki banka rezervlerinin enflasyonda bir artışa neden olmasının yakın olduğu endişesi içinde olmamaları gerektiğini söyledi. "İnsanların şu anda FED´in bilançosunda park etmiş olan rezervlerden endişe duymaları gerektiğini düşünmüyorum" diye konuşan Dudley, "Bu rezervlerin fiyat artışı kaynağı olmamasını, vaktinde bir çıkış politikası uygulanmasını sağlayacağız" dedi. Dudley ayrıca, enflasyon seviyelerinin herkes üzerinde bir yük olduğunun farkında olduğunu, bununla birlikte FED´in muhtemelen geçici olan fiyat artışlarına aşırı reaksiyon vermemek konusunda dikkatli olması gerektiğini vurguladı. • ABD Beyaz Saray sözcüsü John Boehner, ABD´nin borç limitini artırması gerektiğinin açık olduğunu söyledi. Ulus´a Sesleniş konuşmasında Boehner, "Bir noktada borç limitini artırmak zorunda olduğumuz açık. Bunu, ABD´nin uzun vadeli mali güçlüklerini göz önüne alarak yapacağız." dedi. ABD başkanı Barack Obama da borç limitinin artırılmamasının küresel finansal sistemi etkileyebileceğini ve ülkeyi başka bir resesyona sürükleyebileceğini söyledi. Obama, "Yatırımcılar, ABD´ye olan güvenin boşa çıktığını görürlerse tüm finansal sistem çözülebilir." diye konuştu. • ABD Hazine Bakanlığı, 14,294 trilyon USD olan yasal borçlanma sınırına ulaşıldığı bilgisini verdiler. ABD Hazinesi, federal emeklilik fonları alımlarını durdurarak Ağustos ayına dek temerrütten kaçınılabileceğini kaydetti. • ABD Hazine Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, Şubat´ta 27.2 milyar USD düzeyinde açıklanan uzun vadeli ABD hisse senedi ve tahvili alımı, Mart´ta 24 milyar USD seviyesine geriledi. ABD Hazine Bakanlığı´nın açıkladığı verilere göre, en çok ABD hazine tahviline sahip Çin´in Mart´ta elinde bulundurduğu toplam hazine tahvilleri 9.2 milyar USD düşerek 1,145 trilyon USD’ye indi. En çok ABD hazine tahvili tutan ikinci ülke Japonya´da ise bu rakam Şubat´taki 890.3 milyar USD seviyesinden Mart´ta 907.9 milyar USD seviyesine yükseldi. • ABD´de Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksinin Mayıs´ta 74.3 olduğu bildirildi. Beklenti, endeksin 69.8 seviyesinden Mayıs´ta 72.5 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. • ABD´de bekleyen ev satışlarının Nisan´da aylık bazda %11.6 azaldığı bildirildi. Yıllık bazda ise düşüş %26.5 olarak açıklandı. Bekleyen ev satışları endeksi Nisan´da 81.9 oldu. Endeks, Mart´ta 94.1 idi • ABD´de ev üreticilerinin güvenini ölçen endeks, Mayıs ayında değişim göstermedi. Ulusal Ev Üreticileri Birliği (NAHB) konut piyasası endeksi Mayıs ayında 16 seviyesinde kaldı. Ekonomistler, endeksin Nisan ayındaki 16 seviyesinden Mayıs´ta 17 seviyesine yükselmesini bekliyorlardı. 3 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II • ABD´de Nisan ayında konut başlangıçları %10.6 düşüşle 523 bine geriledi. Aynı dönemde inşaat izinleri de %4 düştü. Mart ayı konut başlangıçları 549 binden 585 bine, inşaat izinleri 575 bine revize edildi. Nisan´da konut başlangıçlarının 575 bin olması bekleniyordu • ABD´de Nisan´da sanayi üretimi yatay seyretti, beklenti %0.3 artış yaşanmasıydı. Aynı dönemde kapasite kullanımı %77´den %76.9´a indi. • ABD´de ikinci el konut satışlarının Nisan ayında %0.8 gerileyerek 5.05 milyona indiği bildirildi. Beklenti, verinin 5.2 milyon düzeyinde olması yönündeydi. FED Philadelphia imalat endesi Mayıs´ta 3.9 seviyesine indi. Beklenti, endeksin Nisan ayındaki 18.5 seviyesinden Mayıs´ta 23 seviyesine çıkması yönündeydi. • ABD´de yeni ev satışları Nisan´da %7.3 artış gösterdi. Mevsimsel ayarlanmış olarak yıllık bazda yeni ev satışları Nisan ayında 323 bin seviyesinde gerçekleşti. Beklenti, satışların Nisan´da 300 bin seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. • ABD´de dayanıklı mal siparişleri Nisan´da %3.6 düşüş kaydetti. Beklenti, dayanıklı mal siparişlerinin Nisan´da %2.5 düşmesi yönündeydi. • ABD ekonomisinin ilk çeyrekte %1.8 büyüdüğü bildirildi. Beklenti, ekonominin ilk çeyrekte %2.2 büyümesi yönündeydi. ABD ekonomisi, geçen yılın son çeyreğinde % 3.1 büyüme kaydetmişti. • ABD´de kişisel gelirler ve tüketim harcamalarının Nisan´da aylık %0.4 arttığı bildirildi. Ülkede çekirdek enflasyonun ise Nisan´da beklenti paralelinde aylık %0.2 arttığı bildirildi. • Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, euronun istikrarlı ve güvenilir bir para birimi haline geldiğini belirterek, "Euroda bir kriz yok" dedi. "Birçok Euro Bölgesi üyesi, geçmişte yaptıkları hataların ardından şimdi ekonomik ve mali politikalarını dikkatli bir şekilde ayarlıyorlar. Tüm üye ülkeler ihtiyatlı mali politikaların prensiplerine saygı göstermeli. Ortak kuralların iyileştirilmesi ve tüm üyelerin bunlara uymalarını sağlamak için önemli reformlar gerekli" diye konuşan Trichet, "Bu dönem hala çok kolay değil. Vatandaşlar ECB´nin önümüzdeki yıllarda, son 12 yıldır yaptıkları gibi fiyat istikrarını sağlayacağına güvenebilirler. Biz vatandaşların tarafındayız. Enflasyonun, en çok toplumun zayıf kesimlerini vurduğunun bilincindeyiz" dedi. • Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Jean Claude Trichet, Euro Bölgesi ekonomisinin giderek güç kazandığını ifade etti, ancak yeni bir faiz artırımının çok acil görünmediğini söyledi. Trichet, enflasyona yönelik yukarı yönlü riskleri yakından takip ettiklerini ve gereken neyse o şekilde hareket edeceklerini kaydetti. • Belarus Merkez Bankası, Belarus Rublesi´nin değerini %36 oranında devalüe etti. Belarus Merkez Bankası´nın internet sitesinde yer alan yeni kurlara göre, 3.155 Belarus Rublesi olan ABD Doları, bu sabah 4.930 Ruble seviyesine çıktı. Belarus Merkez Bankası, ayrıca, rublenin kur sepeti karşısında hareket bandını ortalama kurun %12 altı ve üstü olarak belirledi. • İsrail Merkez Bankası, faiz oranlarını 25 baz puan artırdı. Bankadan yapılan açıklamaya göre, faiz oranları %3.25 olarak uygulanacak. • Avrupa´da, kötüleşen borç krizi ve artan emtia fiyatlarının büyüme görünümünü olumsuz etkilemesi üzerine, bölgede tüketici güven endeksi Mayıs´ta 105.5 4 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II düzeyine indi. Nisan´da 106.1 seviyesinde açıklanan endeksin Mayıs´ta 105.7 olması bekleniyordu. • Euro bölgesinde özel sektör büyümesi beklentilerin üzerinde düşerek, Mayıs´ta yedi ayın en yavaş büyümesini kaydetti. Euro Bölgesi bileşik çıktı endeksi, Nisan´daki 57.8´den Mayıs´ta 55.4´e geriledi. Beklenti, endeksin Mayıs´ta 57.4 seviyesine gerilemesi yönündeydi. İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksinin Nisan´daki 58 seviyesinden Mayıs´ta 54.8´e gerilediği bildirilirken Euro Bölgesi hizmet sektörü endeksi 55.4 oldu. Ekonomistler, imalat gösterge endeksinin 57.5, hizmet endeksinin ise 56.7 olmasını bekliyorlardı. • İngiltere´de Nisan ayında enflasyon beklentinin üzerinde yükselerek, yıllık %4.5 oldu. Beklenti %4.2 idi. • Almanya´da Zew ekonomik algı endeksi Mayıs ayında 7.6´dan 3.1´e geriledi. Zew mevcut koşullar endeksi 87.1´den 91.5´e yükseldi. • Almanya´da iş dünyasının ekonomiye olan güvenini ölçen IFO endeksi Mayıs ayında değişim göstermedi. IFO endeksi, Mayıs´ta 114.2 seviyesinde kaldı. Beklenti, endeksin Nisan ayındaki 114.2 seviyesinden Mayıs´ta 113.7 seviyesine inmesi yönündeydi. • Japonya´da gıda hariç tüketici fiyatları, Nisan´da, bir önceki yılın aynı dönemine göre %0.6 artış kaydetti. Japonya Ekonomi Bakanı Kaoru Yosano, verinin, ülkede enflasyonda devamlı artışa işaret etmediğini ifade etti. • Japonya´da fabrika siparişleri Mart ayında önceki aya göre %2.9 arttı. Şubat ayı verisi %1.9 düşüşe revize edildi. Siparişlerin %10 düşmesi bekleniyordu. • Çin´de Nisan ayında yabancı yatırımları %15 arttı. Yatırımlar 8.5 milyar USD’ye yükseldi. Mart ayında da %33 artış olmuştu. Yılın ilk dört ayında yabancı yatırımları %26 artarak 38.8 milyar USD oldu. • Çinli kredi derecelendirme kuruluşu Dagong Global Credit Rating, İngiltere´nin yerel ve yabancı para cinsinden kredi notlarını AA-´den A+´ya indirdi, görünümü ise ´negatif´ olarak belirledi. Dagong, yaptığı açıklamada, "Kredi notunun düşürülmesi İngiltere´nin borç geri ödeme kapasitesindeki kötüleşmenin gerçek durumunu ve kredi notu seviyesini gelecekte iyileştirmesindeki zorluğu yansıtıyor" ifadelerine yer verdi. • Venezuela ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %4.5 büyüdü. Ülkede kamu sektörünün yılın ilk çeyreğinde %3.3, özel sektörün ise %4.6 büyüdüğü ifade edildi. İmalat sanayi, ilk çeyrekte %7.6, perakende sektörü %10.4, komünikasyon sektörü %8, ulaştırma sektörü ise %7.8 büyüdü. • Meksika ekonomisi bu yıl ilk çeyrekte %4.6 büyüdü. Geçen yılın son çeyreğinde Meksika %4.4 büyümüştü. Açıklamada, yılın ilk çeyreğinde sanayi üretiminin %5.2 ve hizmetler sektörünün de %4.4 büyüdüğü kaydedildi. Meksika ekonomisi 2009 yılında %6.1 daralmıştı. • Tayland ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda %3 büyüme kaydetti. Geçen yıl son çeyrekte Tayland ekonomisi %3.8 büyümüştü. • Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), küresel toparlanmanın sürdüğünü ancak, ülke ve bölgelere göre farklı hızlarda ilerlediğini bildirdi. OECD´nin Ekonomik Görünüm Raporunda, yüksek işsizliğin küresel ekonomik krizin mirası olduğuna işaret edilerek, ülkelerin istihdam piyasalarını iyileştirmeleri 5 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II gerektiği vurgulandı. OECD bölgesinde işsizlik oranının 2011´de %7.7´ye ve 2012 sonunda %7.1´e gerileyeceği, ancak kriz öncesi seviyelerin üstünde kalmaya devam edeceği vurgulanan raporda, küresel büyümenin geçen yılın ortalarından bu yana toparlanmakta olduğu ve ekonomik aktivitenin giderek artan şekilde, güçlenen özel sektör talebiyle yönlendirildiği ifade edildi. Bununla birlikte yaşanan toparlanmanın ekonomiler arasında farklı hızlarda ilerlemeye devam ettiği vurgulanan raporda, yüksek petrol ve emtia fiyatları ile Japonya depreminden kaynaklanan sorunların kısa vadede ekonomik aktiviteyi biraz azalttığı ve enflasyonu yukarı yönlü ittiği belirtildi. Raporda, yılın ikinci yarısında bu etkilerin ortadan kalkmasının beklendiği ifade edildi. • Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s (S&P), İtalya’nın ‘A’ olan uzun vadeli kredi notu ile ‘A-1’ olan kısa vadeli notlarını teyit ederken, ülkenin kredi not görünümünü “durağan”dan “negatif”e çevirdi. Kuruluştan yapılan açıklamada, kararda, hükümetin zayıf ekonomik büyüme hedefinin ve Euro Bölgesi’ne üye Yunanistan ve Portekiz’de yaşanan ülke borcu krizinin bölgenin üçüncü büyük ekonomisi İtalya’ya da sıçrama endişelerinin etkili olduğu vurgulanarak, ülkenin uzun vadeli kredi notunun düşürülme riskinin arttığına dikkat çekildi. • Fitch Ratings, Belçika´nın kredi görünümünü ´durağan´dan ´negatif´e revize etti ve AA+ olan yerel ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu yineledi. Fitch ayrıca, Belçika´nın kısa vadeli kredi notunu F1+ ve Ülke Tavanı notunu da AAA olarak teyit etti. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Yunanistan´ın "BB+" olan uzun vadeli döviz ve yerel para cinsinden kredi notlarını da "B+"ya düşürdüğünü bildirdi. Fitch, ülkenin görünümünü "negatif" olarak belirledi. • Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Japonya´nın “AA” olan uzun vadeli kredi notunu teyit etti ancak not görünümünü “durağan”dan “negatif”e çekti. Kuruluştan yapılan açıklamada, 11 Mart´ta meydana gelen deprem, tsunami ve nükleer felaketin Japonya´nın kamu finansmanının üzerindeki olası etkisine dikkat çekilerek, ülkenin kamu borcunun artmasının beklendiği ifade edildi. Fitch, Japonya´nın ülke kredibilitesinin, artan kamu borçlarının yarattığı negatif baskı altında olduğunun altını çizerek, istikrarlı bir görünüme ulaşabilmesi için Japonya´nın daha güvenilir ve daha güçlü bir mali konsolidasyon planına ihtiyacı olduğunu vurguladı. 6 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II Son Açıklanan Veriler • T.C. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamaya göre; 2010 yılı Mayıs ayında %73.3 olan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) (NACE Rev. 2), 2011 yılı Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre 1.9 puan, bir önceki aya göre de 0.3 puan artış göstererek %75.2 seviyesinde gerçekleşmiştir. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise; geçen yılın aynı ayına göre 1.9 puan artış, bir önceki aya göre ise 1.0 puan azalış göstererek %74.8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranlarında geçen yılın aynı ayına göre yatırım mallarında, ara mallarında ve dayanıksız tüketim mallarında artış gözlenirken, tüketim mallarında, gıda ve içeceklerde ve dayanıklı tüketim mallarında düşüş gözlenmiştir. • TÜİK tarafından açıklanan, Hanehalkı İşgücü Araştırması 2011 Şubat Dönemi (Ocak, Şubat, Mart 2011) Sonuçları’na göre; 2011 yılı Şubat döneminde, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus geçen yılın aynı dönemine göre 929 bin kişi artarak 53 milyon 152 bin kişiye ulaşmıştır. Bu dönemde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 535 bin kişi artarak 22 milyon 802 bin kişiye yükselirken, işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1 puanlık artışla %48.5 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye genelinde işsiz sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 600 bin kişi azalarak 2 milyon 964 bin kişiye düşerken, işsizlik oranı 2.9 puanlık azalış ile %11.5 seviyesinde, tarım dışı işsizlik oranı da %14.2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, istihdam edilenlerin %24.4’ü tarım, %20.4’ü sanayi, %5.9'u inşaat, %49.3’ü de hizmetler sektöründedir. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0.7 puan, sanayi sektörünün payının 0.1 puan, inşaat sektörünün payının ise 0.6 puan arttığı, buna karşılık hizmetler sektörünün payının 1.4 puan azaldığı görülmektedir. • Hazine Müsteşarlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; 2011 yılı Nisan ayı sonu itibarıyla, Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku, 487.5 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı Nisan sonu itibariyle merkezi yönetim brüt borç 7 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II stokunun 356.6 milyar TL (%73.1) tutarındaki kısmı Türk Lirası cinsinden, 130.9 milyar TL tutarındaki (%26.9) kısmı döviz cinsi borçlardan oluşmaktadır. İç borç stokunun alacaklılara göre dağılımına baktığımızda; 2010 yılının Ocak ayında %81.7 olan iç borç stokunun piyasa payının, yıl ortasına kadar sürekli arttığı, Temmuz ve Ağustos aylarında bir miktar gerilemesine rağmen izleyen aylarda artışına devam ederek Aralık ayında %85.4 olarak gerçekleştiğini görmekteyiz. 2011 yılının Ocak ayında %85.3 olan bu oran Şubat ve Mart aylarında %85.1, Nisan ayında ise %84.9 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2010 yılının Ocak ayında 25.4 ay olan iç borç stokunun ortalama vadeye kalan gün sayısı ise; yıl boyunca sürekli artış göstererek, Ekim ayında bir miktar gerilemesine rağmen, Aralık ayında 31 ay olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılının Ocak ayında 34.1 ay olan iç borç stokunun ortalama vadeye kalan gün sayısı, Şubat ayında 35.2 ay, Mart ayında 34.2 ay ve Nisan ayında 34.1 ay düzeyinde gerçekleşmiştir. • • • Türkiye İstatistik Kurumu ve T.C. Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen Aylık Tüketici Eğilim Anketi’ne göre, 2010 yılının Nisan ayında 85.80, 2011 yılının Mart ayında 93.43 olan Tüketici Güven Endeksi, 2011 yılının Nisan ayında bir önceki aya göre %0.03 oranında artarak 93.46 olarak gerçekleşmiştir. Ankete göre, güven endeksindeki artış, tüketicilerin mevcut dönem satın alma gücü ve gelecek dönem genel ekonomik durumlarına ilişkin değerlendirmelerinin iyileşmesinden kaynaklanmaktadır. T.C. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamaya göre; Reel Kesim Güven Endeksi, 2011 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 0.5 puan artarak 117.2 puan düzeyinde gerçekleşmiştir. 2011 yılının Nisan ayında sırasıyla; son üç aydaki toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stok miktarı ve mevcut toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek üç aydaki toplam istihdam, gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı ve genel gidişata ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemiştir. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan, Mayıs Ayı Sektörel Güven Endeksleri sonuçlarına göre; 2011 yılı Mayıs ayında Hizmet Sektörü Güven Endeksi, bir önceki aya göre %3,08, Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi %0,33 oranında artarken, İnşaat Sektörü Güven Endeksi %0,97 oranında azaldı. Nisan ayında 115.75 olan Hizmet Sektörü Güven Endeksi 119.31, 115.44 olan Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi 115.82 değerine yükseldi, İnşaat Sektörü Güven Endeksi de 100.51 değerinden 99.54’e geriledi. Hizmet Sektörü Güven Endeksindeki artış, son üç ayda iş durumu ve son üç ayda hizmetlere olan talep; Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksindeki artış da, son üç ayda iş hacmi; değerlendirmelerinin iyileşmesinden kaynaklanmaktadır. İnşaat Sektörü Güven Endeksindeki düşüş ise alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyine ilişkin değerlendirmelerin kötüleşmesinden kaynaklanmaktadır. Açıklamaya göre; Sektörel Güven Endeksleri 0-200 aralığında değer alabilmekte, endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini göstermektedir. • T.C. Merkez Bankası’nın mali ve reel sektörden katılımcılarla gerçekleştirdiği 2011 Yılı Mayıs Ayı II. Dönem Beklenti Anketi sonuçlarına göre; Türkiye 8 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II ekonomisinin 2011 yılında %5.2 oranında büyüyeceği, tüketici fiyatlarının %6.99 oranında artacağı, cari işlemler açığının 61,010 milyon USD ve dolar kurunun 1.58 TL civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Önümüzdeki 12 ve 24 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentileri ise sırasıyla %6.88 ve %6.29 düzeyindedir. 12 ay sonrası için, 6 ay vadeli hazine bonosunun yıllık bileşik getirisi %8.71, 5 yıl vadeli, 6 ayda bir ödemeli devlet tahvillerinin yıllık bileşik getirisi de %9.65 olarak beklenmektedir. 2011 yılı Mayıs Ayı II. Dönem Beklenti Anketi’nde, bir önceki dönem Beklenti Anketi’ne göre; sadece 24 ay sonrasının TÜFE beklenti değeri düşmüş, yılsonu büyüme beklentisi aynı kalmış, diğer tüm ekonomik göstergelerin beklenti değerleri yükselmiştir. • Merkez Bankası Analitik Bilânçosu Ana Kalemlerindeki Gelişmeler 6 Mayıs – 20 Mayıs 2011 döneminde Merkez Bankası Analitik Bilânçosu aktif büyüklüğü uzun süredir devam eden artış trendini sürdürerek yaklaşık %1 artışla 140,610 milyon TL’den 141,962 milyon TL seviyesine yükselmiştir. Aktif büyüklük geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırıldığında ise yaklaşık %23.6 oranında artış kaydetmiştir. Bu dönemde Dış Varlıklar kalemi yaklaşık %2 artarak 149,059 milyon TL’den 151,956 milyon TL seviyesine yükselirken, İç Varlıklar kalemi ise önceki dönemde kaydettiği %30 düşüşün ardından bu dönem de yaklaşık %18 oranında düşerek -8,449 milyon TL’den -9,994 milyon TL seviyesine gerilemiştir. Bilânçonun pasif kalemleri incelendiğinde Merkez Bankası Toplam Döviz Yükümlülüklerinin bu dönem yaklaşık %1.5 artarak 64,274 milyon TL’den 65,249 milyon TL düzeyine çıktığı görülmektedir. Toplam Döviz Yükümlülükleri kaleminin alt ayrımına bakıldığında, Dış Yükümlülükler kalemi %2 oranında gerileyerek 21,912 milyon TL düzeyinde bulunurken; İç Yükümlülükler kaleminin ise yaklaşık %3.4’lük bir artışla 43,336 milyon TL’ye çıktığı görülmektedir. Merkez Bankası Analitik Bilânçosu Ana Kalemleri (Milyon TL.) AKTİFLER 1.DIŞ VARLIKLAR 2.İÇ VARLIKLAR PASİFLER 1.TOPLAM DÖVİZ YÜKÜMLÜKLERİ 1.1. DIŞ YÜKÜMLÜKLER 1.2. İÇ YÜKÜMLÜKLER 1.2.1. Döv. Ol. Takip Ol. Mevduat 1.2.2. Bankaların Döviz Mevduatı 2.MERKEZ BANKASI PARASI 2.1. REZERV PARA 2.1.1. Dolaşıma Çıkan Banknot 2.1.2. Bankalar Mevduatı 2.1.3. Diğer Kalemler 2.2. DİĞER MB PARASI 2.2.1. APİ’den Doğan Borçlar 2.2.2. Kamu Mevduatı TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 14.05.10 06.05.11 20.05.11 114,876 118,264 -3,388 114,876 57,901 20,362 37,540 16,456 21,084 56,975 64,785 41,995 22,700 89 -7,810 -8,278 468 72,343 141,962 151,956 -9,994 141,962 65,249 21,912 43,336 9,382 33,955 76,713 116,947 54,110 62,653 184 -40,233 -48,017 7,783 89,454 Kaynak: TCMB 9 140,610 149,059 -8,449 140,610 64,274 22,374 41,900 10,147 31,753 76,336 116,085 52,832 63,131 121 -39,749 -48,042 8,293 89,931 Değişim Son Yıl Dönem 27,086 1,352 33,692 2,897 -6,606 -1,545 27,086 1,352 7,348 975 1,550 -462 5,796 1,436 -7,074 -766 12,871 2,202 19,738 377 52,162 862 12,115 1,278 39,953 -479 95 62 -32,423 -485 -39,739 25 7,315 -510 17,111 -477 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II Bu dönem itibariyle Emisyon Hacmi %2.4 oranında artış kaydetmiş ve 52,832 milyon TL’den 54,110 milyon TL’ye yükselmiştir. Bankalar Mevduatı kaleminin ise bu dönem %0.76 oranında düşüş kaydederek 62,653 milyon TL düzeyinde bulunduğu görülmektedir. Dolayısıyla da büyük oranda bu iki kalemin birleşmesinden oluşan Rezerv Para da %0.74 oranında artış kaydederek 116,085 milyon TL’den 116,947 milyon TL seviyesine yükselmiştir. Merkez Bankası’nın temel politika araçlarından biri olan Açık Piyasa İşlemlerinden Doğan Borçlar kalemi bu dönem önemli bir değişiklik kaydetmeyerek -48 milyar TL seviyesinde bulunmaktadır. Diğer yandan Merkez Bankası’nın bir diğer politika aracı olan Kamu Mevduatı kaleminin ise bu dönemde yaklaşık %6 azalarak 8,293 milyon TL’den 7,783 milyon TL’ye gerilediği dikkati çekmiştir. TC Merkez Bankası brüt döviz rezervleri ise uzun süredir devam edegelen artışını durdurarak bu dönem itibariyle %0.5 gibi düşük bir oranında gerileyerek 89,454 milyon USD seviyesindeki yerini korumuştur. • Tahvil-Bono Piyasası Küresel risk iştahındaki azalma ve Yunanistan’ın borç sorunlarının tüm Euro Bölgesini etkilemesi ve cari açık için önlem alma beklentilerinin yoğunlaşması sonucu 20.02.2013 itfa tarihli gösterge tahvilin bileşik faizi Mayıs ayının üçüncü haftasını önceki haftaya göre 24 baz puan artışla %8.90 düzeyinden kapattı. Euro bölgesi borç sorununun büyümesi ile sorunlu ülkelerde yapılandırma ihtimalinin güçlenmesi, ABD İmalat sanayi ve diğer verilerin beklenenin altında kalmasının küresel toparlanmaya dair endişelere sebep olmasıyla ve küresel risk iştahının azalması faizlerin de yukarı yönlü hareketine sebep oldu ve 20.02.2013 itfa tarihli gösterge tahvilin yıllık bileşik faizi %9 seviyesine kadar yükseldi. Merkez Bankası beklenti anketinde 2 yıllık enflasyon beklentisinin piyasa ile paralel olması, Para Politikası Kurulu toplantısında faiz oranlarının ve zorunlu karşılıkların değiştirilmemesi kararı piyasada olumlu karşılanması ve Çin’in Euro bölgesi tahvillerini alacağı haberleri ile düşüşe geçen gösterge tahvilin bileşik faizi JP Morgan’ın yayınladığı bir raporda Türk hisse senetlerinin portföydeki yerinin azaltılmasını tavsiye etmesiyle gelen satışlar sonucu haftayı 7 baz puan artışla %8.97 seviyesinden kapattı. • Döviz Piyasası Mayıs ayının üçüncü haftasında IMF Başkanı Dominique Strauss Kahn’nın gözaltına alınması ve küresel risk iştahında meydana gelen düşüş sonucu EUR/USD paritesi 1.41 düzeyine kadar geriledi. Euro bölgesi ekonomi ve maliye bakanları toplantısından Yunanistan’a dair yapılan açıklamalar ve FED’in faizleri düşük seviyelerde tutacağını belirtmesi ile toparlanan parite haftayı 1.4282 düzeyinden kapattı. EUR/USD paritesindeki düşüş ve küresel risk iştahındaki azalma sonucu USD/TL kuru, yüksek seviyesini devam ettirerek 1.5946 düzeyine 10 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II kadar çıktıktan sonra paritenin tekrar artması ve FED açıklaması ile haftayı 1.5812 seviyesinden kapattı. Euro Bölgesi borç krizinin büyümesi ve borçların yapılandırmaya gideceği bekletişinin güçlenmesi ile küresel risk iştahının azalması USD’nin tüm para birimleri karşısında değer kazanmasına neden oldu. Bunun yanında S&P’nin İtalya’nın kredi notunu durağandan negatife almasıyla da EUR/USD paritesi 1.40 düzeyine geriledi. Daha sonra Çin’in Portekiz ve Avrupa Finansal İstakrar Fonu’nun çıkaracağı tahvillerden alacağı haberi ile tekrar yükselen parite haftayı 1.4239 seviyesinden kapattı. Küresel risk iştahındaki azalma ve EUR/USD paritesindeki düşüş TL’nin USD karşısında değer kaybetmesiyle sonuçlandı. Hafta boyunca 1.60 düzeyindeki yüksek yerini koruyan USD/TL kuru Mayıs ayının son haftasını 1.6080 seviyesinden kapattı. • İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Önceki hafta gerek küresel dalgalanmalar gerekse yurt içinde yüksek oranda gelen cari açık nedeniyle kayda değer düşüşler yaşayan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Bileşik Endeksi Mayıs ayının üçüncü haftasına düzeltme hareketleriyle artış kaydederek başladı. Ancak Euro Bölgesi borç sorunu nedeniyle hem Avrupa borsalarında hem de ABD’de kayıpların yaşanması ile yurtiçinde cari açık ve banka kredilerinin sürekli büyümesini engellemek üzere çeşitli önlemler alınabileceği endişesinin oluşturduğu baskı nedeniyle tekrar değer kaybı yaşayarak haftayı 63,299 puandan kapatmıştır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Bileşik Endeksi Mayıs ayının son haftasına önceki hafta gelen satışlara tepki olarak teknik alımlarla başlayarak %2 artış kaydetti ve 64,561 puana yükseldi. Ancak hafta içinde Euro bölgesi borç sorununun büyümesi ile sorunlu ülkelerde yapılandırma ihtimalinin güçlenmesi, ABD İmalat sanayi ve diğer verilerin beklenenin altında kalmasının küresel toparlanmaya dair endişelere sebep olmasıyla küresel risk iştahının azalması hem gelişmiş hem de gelişmekte olan piyasalarda satışlara neden oldu. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında faiz oranlarının ve zorunlu karşılıkların değiştirilmemesi kararı piyasada olumlu karşılanmasına rağmen JP Morgan’ın yayınladığı bir raporda Türk hisse senetlerinin portföydeki yerinin azaltılmasını tavsiye etmesiyle gelen satışlar sonucu İMKB Bileşik Endeksi sert düşüş yaşadı ve haftayı 62,407 puandan kapattı. İstanbul Menkul Kıymetler 11 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II Borsasındaki yabancı yatırımların oranı ise son günlerdeki yabancı çıkışı sonucu 27 Mayıs itibariyle %62.44 olarak gerçekleşmiştir. • Türk Bankacılık Sektörü Gelişmeleri 13 Mayıs – 24 Mayıs 2011 döneminde bankacılık sektörü toplam mevduat hacmi uzun süredir devam eden büyüme trendine son vererek %0.44 gibi küçük bir oranda da olsa düşüş kaydederek 671,473 milyon TL’den 668,545 milyon TL seviyesine gerilemiştir. 2010 yılsonuna göre karşılaştırıldığında ise yaklaşık %3.7 oranında artış kaydeden Bankacılık sektörü toplam mevduat hacminin alt ayrımına bakıldığında ise vadeli mevduatlar bu dönem itibariyle %0.48 oranında düşüş göstererek 568,565 milyon TL’den 565,833 milyon TL’ye gerilerken, vadesiz mevduatların ise önemli bir değişiklik göstermediği görülmektedir. Bankacılık Sektörü ile İlgili Seçilmiş Göstergeler (Milyon TL.) Değişim (%) 31.12.10 13.05.11 24.05.11 Yıl Sonuna Göre MEVDUAT VE FONLAR TOPLAM MEVDUAT VE FONLAR Vadeli Vadesiz KREDİLER TOPLAM KREDİLER TL YP YP Krediler/Toplam Krediler (%) Krediler /Mevduat (%) Takipteki Alacaklar (Brüt) Takipteki Alacaklar / Krediler (%) Menkul Değerler Portföyü MDP/ Mevduat (%) Dönem 644,591 542,103 102,489 671,473 568,565 102,908 668,545 565,833 102,712 3.72 4.88 0.22 -0.44 -0.48 -0.19 532,315 386,342 145,972 27.42 82.58 19,783 3.72 287,883 44.66 591,501 423,940 167,561 28.33 88.09 18,844 3.19 278,877 41.53 594,128 424,681 169,447 28.52 88.87 18,786 3.16 279,377 41.79 11.61 9.92 16.08 0.44 0.17 1.13 -5.04 -0.31 -2.95 0.18 Kaynak: BDDK Bankacılık sektörü toplam kredi hacmi Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu’nun ikazları ve Merkez Bankası’nın önlemlerine rağmen uzun süredir olduğu gibi yine artış kaydetmeye devam etmiştir. Krediler 2010 yılsonuna göre %11.6, bir önceki döneme göre ise %0.44 oranında artış kaydederek 591,501 milyon TL’den 594,128 milyon TL’ye yükselmiştir. Toplam kredilerin alt ayrımına bakıldığında ise TL kredilerin çok küçük oranda artarak 424,681 milyon TL’ye çıktığı; yabancı para cinsinden kredilerin ise %1.13 oranında artış kaydederek 167,561 milyon TL’den 169,447 milyon TL’ye çıktığı görülmektedir. Bankacılık sektörü takipteki alacaklar hacmi ise uzun süredir olduğu gibi önceki döneme göre düşüş kaydederek 18,786 milyon TL seviyesine inmiştir. Böylece uzun süredir süregeldiği gibi takipteki alacakların kredilere oranı önceki döneme göre bu dönem de gerileyerek %3.19’dan %3.16 düzeyine inmiştir. 13 Mayıs – 24 Mayıs 2011 döneminde bankacılık sektörü menkul değerler portföyü hacmi %0.18 oranında artış kaydederek 279,377 milyon TL düzeyine yükselmiştir. 12 Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR) Mayıs 2011/II MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2009 2010 2010 Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Mar Şub Nis May - - 196,856 * - - 204,766 * - - - - - Büyüme Oranı (1998 fiyatlarıyla) -4.8 8.9 10.3* - - 5.2 * - - 9.2 * - - - - - İmalat Sanayi KKO (%) NACE Rev.2 65.2 72.6 73.3 74.4 73.0 73.5 75.3 75.9 75.6 74.6 73.0 73.2 74.9 75.2 İşsizlik Oranı (%) 14.0 11.9 10.5 10.6 11.4 11.3 11.2 11.0 11.4 11.9 11.5 - - - Enflasyon (ÜFE) (%) (yıllık) 5.93 8.87 7.64 8.24 9.03 8.91 9.92 8.17 8.87 10.80 10.87 10.08 8.21 - Enflasyon (TÜFE) (%) (yıllık) 6.53 6.40 8.37 7.58 8.33 9.24 8.62 7.29 6.40 4.90 4.16 3.99 4.26 - GSYİH (Milyon $) 616,703 735,828 TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi 174,074 * 2011 116.6 126.0 127.5 125.7 127.1 128.7 131.4 131.4 126.0 121.7 118.1 116.5 119.1 - -13,991 -48,557 -3,463 -3,584 -3,060 -3,883 -3,426 -6,044 -7,594 -6,061 -6,291 -9,766 - - Dış Ticaret Dengesi (Milyon $) -38,785 -71,598 -5,688 -6,502 -6,909 -6,730 -6,328 -7,743 -8,697 -7,346 -7,439 -9,811 - - - İhracat-FOB (Milyon $) 102,143 113,899 9,542 9,577 8,525 8,912 10,968 9,392 11,860 9,555 10,077 11,836 - - - İthalat-CIF (Milyon $) Karşılama Oranı (%) X/M 140,928 185,497 72.5 61.4 15,230 62.7 16,078 59.6 15,434 55.2 15,642 57.0 17,296 63.4 17,135 54.8 20,557 57.7 16,901 56.6 17,515 57.5 21,647 54.7 - - - - Bütçe Gelirleri (Milyon TL) 215,060 254,028 18,448 21,729 26,252 18,493 19,368 25,375 21,747 23,499 24,556 20,674 23,523 - - Vergi Gelirleri (Milyon TL) 172,417 210,532 15,839 16,959 23,208 15,000 16,622 22,163 17,958 19,765 21,093 16,593 19,287 - - Diğer Gelirler (Milyon TL) Bütçe Harcamaları (Milyon TL) 42,644 43,496 267,275 293,628 2,609 23,894 4,769 23,775 3,044 23,163 3,493 25,395 2,746 21,203 3,212 25,740 3,789 37,858 3,734 22,494 3,463 23,568 4,081 26,792 4,237 22,467 - Cari İşlemler Dengesi (Milyon $) - Faiz Harcamaları (Milyon TL) 53,201 - Faiz Hariç Harcamalar (Milyon TL) Bütçe Dengesi (Milyon TL) 48,296 3,343 4,624 3,103 3,997 2,186 4,989 1,838 3,803 6,171 3,994 2,841 - 214,074 245,332 -52,215 -39,600 20,552 -5,446 19,150 -2,046 20,060 3,089 21,398 -6,903 19,017 -1,835 20,751 -365 36,020 -16,110 18,691 1,005 17,397 988 22,798 -6,118 19,626 1,056 - -2,103 2,578 6,192 -2,906 351 4,624 -14,273 4,809 7,159 -2,123 3,897 - 217,909 229,417 229,211 239,636 243,215 236,033 228,228 223,132 224,742 232,448 237,908 - 73,529 75,229 76,507 77,906 78,324 77,232 78,085 78,929 - Faiz Dışı Denge (Milyon TL) 986 8,697 Merkezi Yönetim Toplam 219,170 228,228 İç Borç Stoku (Milyon $) Merkezi Yönetim Toplam 74,054 78,085 Dış Borç Stoku (Milyon $) *: Çeyrek dönemler itibariyledir. Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı İletişim Bilgileri Oktay Küçükkiremitçi Mustafa Şimşek Fulya Bayraktar Faruk SEKMEN Müdür Müdür Yardımcısı Kıdemli Uzman Uzman Yardımcısı 0312 4179200/2340 0312 4179200/2340 0312 4179200/2356 0312 4179200/2343 oktay.kucukkiremitci@kalkinma.com.tr mustafa.simsek@kalkinma.com.tr fulya.bayraktar@kalkinma.com.tr faruk.sekmen@kalkinma.com.tr 13 78,928 81,445 82,536 -
