İlk Girişimler

¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
Ünite 01: Avrupa’da ilk bütünleşme hareketleri İlk Girişimler; Avrupa’da “Birlik” Fikrinin Doğuşu ve Gelişimi Immanuel Kant ¨ 
©özgür tonus Avrupa’da ulus-­‐devletler arasında yapılan savaşlar ve imzalanan barışlar sırasında “Avrupa Federasyonu” düşüncesi gelişmişLr. 17. Yüzyılda Alman düşünür Immanuel Kant, Avrupa’da sürekli barış ortamını sağlayacak, “Avrupa Birleşik Devletleri” fikrini ortaya a[. Victor HUGO Ünlü Fransız yazar Victor Hugo'nun "...ABD nasıl yeni bir dünyayı taçlandırdıysa, bir gün gelecek Avrupa Birleşik Devletleri de eski dünyayı süsleyecek<r. İster benimsensin, ister reddedilsin Birlik fikri hiç durmadan yakılıp yıkılan, kasılıp kavrulan bir Kıt'anın bin yıllık hülyası olarak her zaman varlığını sürdürmektedir" fikri, Avrupa'da ulus devletlerin ortaya çıkmasıyla birlikte yayılmaya başlamışdr. ©özgür tonus İKT461 AB Türkiye İlişkileri Avrupa birliği düşüncesi 13. yy’dan iLbaren Avrupalı filozof, tarihçi ve siyaset adamlarını cezbetmişLr. Tarihte haçlı seferleri Avrupa devletlerinin eylemsel olarak örgütlenmelerinin en büyük örneğidir. 19. Yüzyılın son çeyreğinde belirginleşen Fransız-­‐Alman rekabeL, kıtasal birliğin önündeki en önemli engel oldu. I. Dünya Savaşı kıtadaki bölünmeyi daha da derinleşLrdi. İki Savaş arası dönemde, Avrupa’da Birlik kurma girişimleri taraXar bulamadı. Avusturyalı Kalergi’nin 1926’daki “Pan-­‐Avrupa HarekeL” kongresi ve Fransız devlet adamı Briand’ın 1930’da ortaya a[ğı “Avrupa Federal Birliği” fikri sonuçsuz kaldı. II. Dünya Savaşı Avrupa’ya, barbar kavimlerin saldırılarından beri en büyük yıkımı geLrdi. ©özgür tonus 19.10.2016 1 19.10.2016 Avrupa’da “Birlik” Fikrinin Doğuşu ve Gelişimi ¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
Nazi Almanyası'nın Polonya'yı işgal eqği tarih olan 1 Eylül 1939 olarak kabul edilir. I. Dünya Savaşı'nda ölen 9.5 milyon insanın %95'i asker, %5'i sivildi. II. Dünya Savaşı'nda ölen 65 milyon insanın ise %33'ü asker, %67'si sivil... Gümrük birliğinin Avrupa’nın diğer bölgelerine de yaygınlaşdrılması için çalışmalar yapıldı. İkili Lcaret anlaşmalarında MFN ayrıcalığının tanınmasıyla Lcaret bir ölçüde serbestleşL. Fakat, 19. Yüzyıl dengelerinde, kıtasal bir gümrük birliği sağlanamadı. Korumacılık ar[. Yalta Konferansı: 4 -­‐ 11 Şubat 1945 ©özgür tonus II. Dünya Savaşı (1939-­‐1945) Sanayi devrimiyle birlikte, ulus-­‐devletlerin kendi iç pazarları ürünlerin sadlması için yetersiz hale geldi. Bu dönemde, siyasi değil, Lcari engellemelerin olmadığı, serbest Lcarete dayanan ekonomik birlik düşüncesi taraXar topladı. (Adam Smith). 1819’da Prusya’da Maassen Tarifesi’nin kabulüyle ilk kez iç Lcari engeller kaldırıldı. 1834’de Alman devletleri arasında Zollverein (gümrük birliği) kuruldu. ©özgür tonus ¨ 
II. Dünya Savaşı sırasında 4 Şubat 1945 -­‐ 11 Şubat 1945 tarihleri arasında Churchill (Birleşik Krallık Başbakanı), Roosevelt (Amerika Birleşik Devletleri Devlet Başkanı) ve Stalin (Sovyetler Birliği Komünist ParLsi Genel Sekreteri ve SSCB Halk Komiserleri Kurulu Başkanı) olmak üzere "Üç Büyük" (Big Three)'ün kadldığı konferansdr. Konferansın başlıca konuları, Polonya topraklarının değişimi, Almanya'nın bölünmesi ve SSCB'nin Japon İmparatorluğu'na savaş ilan etmesi idi. Birleşmiş Milletlerdeki veto yetkisi de bu konferansta kararlaşdrılmış yeni bir dünya düzeninin temelleri adlmışdr. ©özgür tonus ¨ 
Kuşkusuz, kapitalistler arasında ve güçler arasında geçici olarak anlaşmalar olabilir. Bu anlamda, Avrupa kapitalistleri arasında bir anlaşma olarak, bir Birleşik Avrupa Devletleri olanağı vardır. ... ama ne için bir anlaşma? Yalnızca Avrupa'daki sosyalizmi ortaklaşa ezmek, sömürgelerin bugünkü bölüşülmesinde haklarının yendiğini düşünen ve son yarım yüzyılda, yaşlılıktan çürümeye başlayan geri ve monarşist Avrupa'dan çok daha büyük bir hızla güçlenen Japonya ve Amerika'ya karşı sömürge yağmasını ortaklaşa korumak amacıyla. Amerika Birleşik Devletleri'yle kıyaslandığında, Avrupa, tüm olarak ekonomik durgunluğu simgeler. Bugünkü ekonomik temel üzerinde, yani kapitalizm koşullarında, bir Avrupa Birleşik Devletleri, Amerika'nın daha hızlı gelişmesini gecikLrmek için gericiliğin örgütlenmesi anlamını taşır. Demokrasi ve sosyalizm davası denince yalrızca Avrupa'nın akla geldiği dönemler bir daha geri dönmemek üzere geçip gitmişLr. (Lenin, V.İ, Marx-­‐Engels-­‐Marksizm, Sol Yayınları, İkinci Baskı, Mayıs 1990, s. 210-­‐215) ©özgür tonus ¨ 
2 19.10.2016 Amaç; ¨ 
¨ 
Siyasi: Almanya ile Fransa arasındaki sorunları Güvenlik: Sovyet tehdidine karşı koyabilecek bir bütünleşme (Truman doktrini-­‐NATO) Ekonomik kalkınma; Marshall yardımları, OEEC-­‐
OECD ©özgür tonus ¨ 
Avrupa’da “Birlik” Fikrinin Doğuşu ve Gelişimi Avrupa'nın birleşmesinde dönemin en önemli isimleri Jean Monnet ve Prof. Walter Hallstein'dır. Bu iki isim, Avrupa'da bir daha savaş çıkmaması için savaş malzemesi üreLminin iki temel unsuru olan kömür ve çelik üreLminin ortak bir otoritede toplanması gerekLği önerisini geLrmişlerdir. Bu fikir daha sonra Robert Schuman taraxndan Schuman Planı aracılığıyla 9 Mayıs 1950 tarihinde hayata geçirilmişLr. Robert Schuman
(1958)
Jean Monnet
(1967)
Walter Hallstein
©özgür tonus ¨ 
Savaşlardan yorulmuş Avrupa'nın hem Nazi işgaline hem de Sovyetler'in Avrupa'da yayılma olasılığına karşı örgütlenmesi kaçınılmaz olmuştur. İlk adım olarak 1948 yılında Avrupa Kongresi toplanmış, ardından Avrupa HarekeL ve 1949 yılında ise Türkiye'nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi'nin kuruluşu gerçekleşmişLr. 19 Eylül 1946 Winston Churchill’in ünlü Zürich konuşması: “Fransız-­‐Alman işbirliğine dayalı Avrupa Birleşik Devletleri kurulmalı.” ©özgür tonus ¨ 
©özgür tonus Soğuk Savaş Avrupa’da “Birlik” Fikrinin Doğuşu ve Gelişimi 3 19.10.2016 Avrupa Günü Avrupa’da İlk Ekonomik Birleşme Hareketleri: AET ve EURATOM’un kuruluşu ¨ 
©özgür tonus 1951 tarihinde Paris Antlaşması ile kurulmuştur. Kömür ve çelik LcareLnde serbestlik, pazarlardaki sınırlama ve ayrıcalıkların ortadan kaldırılması, işçilerin serbest dolaşımı amaçlarını hedeflemişLr. ©özgür tonus 9 Mayıs tarihi Avrupa Birliği'nin temellerinin adldığı tarih olarak kabul edilmekte ve 1973 yılından iLbaren de bu gün Avrupa Günü olarak kutlanmaktadır. AKÇT ¨ 
Benelüks (1932) gümrük birliği temelindedir. ¨  Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) Paris Antlaşması 1951. ¨ 
©özgür tonus ¨ 
Schuman Deklarasyonu İkinci Dünya Savaşı sonrası siyasi ve ekonomik koşulların hazırladığı bir ortamda ortaya adlmışdr. Söz konusu teklif, Alman Şansölyesi Konrad Adenauer’in 7 Mart 1950’de Fransa ve Almanya arasında “ekonomik birlik” oluşturulması teklifine karşılık olarak Fransız HükümeL taraxndan ortaya adlmışdr. Roma -­‐ 25 Mart 1957. AET ve EUROATOM'u kuran ald ülkenin (Belçika, Lüksemburg, Hollanda, Fransa, Almanya ve İtalya) Roma Antlaşması'nı imzalamaları ©özgür tonus ¨ 
4 19.10.2016 AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu) 1957 yılında imzalanan Roma Antlaşması ile kurulmuştur. Atom enerjisinin sanayide ve enerji üreLminde barışçıl amaçlar için kullanılmasını hedeflemişLr. Ortadoğudan gelen petrole bağımlılık Avrupa ekonomilerini yakından etkilemişLr. ¨ 
©özgür tonus Kurucu Antlaşmalara Değişiklikler GeLren ve Yeni PoliLkaların Oluşturulduğu Antlaşmalar: Avrupa Toplulukları (AT) AKÇT, EURATOM ve AET BirleşLrme Antlaşması ile tek bir çad aldnda toplanmışdr (1965). ¨ 
Avrupa Tek Senedi ¨ 
Avrupa Birliği Antlaşması (Maastricht Antlaşması) ¨ 
Amsterdam Antlaşması ¨ 
Nice Antlaşması ¨ 
On Yeni Aday Ülkenin Kadlım Antlaşması ¤ 
¤ 
¤ 
Avrupa Toplulukları
Birleştirme Anlaşması
1965
¤ 
¤ 
AET
Roma Antlaşması
1957
EURATOM
Roma Antlaşması
1957
AKÇT
Paris Antlaşması
1951
©özgür tonus ¨ 
AKÇT’nin başarılı olmasıyla birlikte sektör bazındaki birleşme genişleLlmiş. İngiltere böyle bir birleşmeye taraf olmamışdr. ¨ 
¨ 
1 Temmuz 1987 1 Kasım 1993 1 Mayıs 1999 1 Şubat 2003 1 Mayıs 2004 AB Anayasası* Lizbon Anlaşması ©özgür tonus ¨ 
©özgür tonus EURATOM 5 19.10.2016 AET’nu kuran Roma Antlaşması’na göre temel hedef; “bir ortak pazarın kurulması ve üye devletlerin ekonomi poliLkalarının zamanla yakınlaşdrılması yoluyla, Topluluğun tümü içinde ekonomik etkinliklerin uyumlu olarak gelişmesini, sürekli ve dengeli yayılmasını, isLkrarın artmasını, hayat seviyesinin yükselLlmesini ve birleşLrdiği devletler arasında daha sıkı işbirliğini gerçekleşLrmekLr” ¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
©özgür tonus İSTİKRAR ¨ 
Üyeler arasında tek bir Pazar yaratmak, Kişi, hizmet ve sermayenin tam dolaşımını sağlamak, Ortak tarım poliLkasının belirlenmesi, Ortak ulaşım poliLkası, Topluluk içinde rekabeLn korunması, Üyelerin ekonomi poliLkalarının uyumu, Çalışanların hayat standartlarını yükseltmek için ASF’nun kurulması, Avrupa Yadrım Bankası’nın kurulması, AB’ye doğru; AVRUPA
TOPLULUKLARI
GÜVENLİK
Ortak Savunma
ve Dışişleri
Adalet ve
İçişlerinde
İşbirliği
Tek Pazar
EKONOMİK
BÜYÜME
DÖVİZ KURLARI:
APS ve Euro
ENERJİ
ULUSLARÜSTÜ
EKONOMİK
HUKUKİ
BÜTÜNLEŞME
©özgür tonus GIDA GÜVENLİĞİ
ORTAK TARIM
POLİTİKASI
©özgür tonus ¨ 
Bu amaçlara ulaşabilmek için; ©özgür tonus AET’nun Amaçları: 6 19.10.2016 ¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
¨ 
1. Genişleme: İngiltere, İrlanda ve Danimarka (1973) 2. Genişleme: Yunanistan (1981) 3. Genişleme: İspanya ve Portekiz (1986) 4. İki Almanya’nın Birleşmesi (1990) 5. Genişleme: Avusturya, İsveç ve Finlandiya (1995) 6. Genişleme: Mayıs 2004’te gerçekleşL... 7. Genişleme: 1 Ocak 2007 HırvaLstan: 2013 ¨ 
¨ 
©özgür tonus ¨ 
Diğer Tam Üyelik Başvuruları: Türkiye ve Fas: Topluluğun üçüncü genişlemesinden sonra 1987 yılında başvurmuşlardır. Fas, demokrasi ile yöneLlen ve kıt’a Avrupası’nda toprağı bulunan bir ülke kabul edilmemiş ve başvuru reddedilmişLr. İsviçre ve Norveç: 1992 yılında başvuran bu ülkelere olumlu yanıt verilmesine rağmen yapılan halkoylamalarında AB’ye kadlmama kararı çıkmışdr. ©özgür tonus AT’larının Genişlemesi 15’ler Avrupası ¨ 
Almanya ¨ 
Avusturya ¨ 
Belçika ¨ 
Danimarka ¨ 
Finlandiya ¨ 
Fransa ¨ 
Hollanda ¨ 
İngiltere ¨ 
İrlanda ¨ 
İspanya ¨ 
İsveç ¨ 
İtalya ¨ 
Lüksemburg ¨ 
Portekiz ¨ 
Yunanistan 1 Mayıs 2004: Çek CumhuriyeL, Estonya, Kıbrıs Rum Kesimi, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya. 1 Ocak 2007: Bulgaristan ve Romanya 1 Temmuz 2013: HırvaLstan KaSlım: •  HırvaLstan 1 Temmuz 2013 Aday Ülkeler: •  Arnavutluk •  İzlanda (*) •  Makedonya, •  Karadağ, (Kasım. 2014) •  Sırbistan, •  Türkiye.... Potansiyel adaylar: •  Bosna-­‐Hersek, •  Kosova. ©özgür tonus AB Genişleme Süreçleri 7