sanat felsefesi - video.eba.gov.tr
advertisement
KÜLTÜR SORULARI MURAT YILMAZ EGE ANADOLU LİSESİ 1-) Her birey, içinde doğup büyüdüğü toplumda hakim olan inanç, değer ve davranışları benimser, o toplumun üyesi olur. Kısaca, o toplumdaki yaşam biçiminin belirlediği kişiliği kazanır. Her bireyin geçireceği bu öğrenme sürecine ne ad verilir? A) Çağdaşlaşma B) Toplumsal değişme C) Büyüme D) Toplumsallaşma E) Toplumsal bütünleşme 2-) “Kültür, toplumsal etkileşimin ürünüdür” “Kültür, çevremizin insan eseri olan kısmıdır” Yukarıdaki tanımların her ikisinde de kültürün hangi özelliği üzerinde durulmuştur? A) B) C) D) E) Toplumlar arasındaki ilişkilerden etkilenme Toplumdan topluma değişiklik gösterme Toplumsal birliği sağlayıcı olma İnsan tarafından yaratılmış olma İnsan gereksinimlerine cevap verme 3-) Kültür içgüdüsel ve kalıtımsal değil; her bireyin doğduktan sonraki yaşantısı içinde kazandığı alışkanlıklardır. Bu tanımda kültürün durulmuştur. A) B) C) D) E) hangi Öğrenme yoluyla kazanılma Tarihi ve sürekli olma Topluma özgü olma Bütünleştirici olma Dinamik olma özelliği üzerinde Atalarımızın yaratıp bize miras bıraktığı kültür, bizi yaratırken; bizim o mirasa kattıklarımızla birlikte gelecek kuşaklara miras kalır, onları yaratır. Burada kültürün hangi yönü üzerinde durulmaktadır? A) İnsanların hem kültürden etkilenip hem de kültürü etkilemesi B) Her toplumun kendine özgü bir kültürünün olması C) Kültür öğelerinin etkileşim halinde olması D) Kültür birliğinin ulusal dayanışmayı güçlendirmesi E) Kültürün giderek birbirine benzemesi 4-) 5-) Kültür, bireyin toplumun üyesi olarak sahip olması gereken bilgi, inanç, ahlak, töre, beceri ve alışkanlıklarını içeren karmaşık bir bütündür. Aşağıdakilerden hangisi kültürün özellikleri arasında yer almaz? A) Toplumdan topluma zamanla değişir B) Doğuştan gelir ve birtakım dogmatik kalıplara dayalıdır. C) Kültür öğrenilir. D) Toplumdan topluma zamanla değişir. E) Kültür, dil aracılığıyla taşınır. 6-) Kültür, insanın doğanın yarattıklarına karşılık ürettiği her şeydir. Maddi ve manevi iki yönü vardır. İnsanlar maddi öğelerle doğaya egemen olur ve onu değiştirir. Aşağıdakilerden hangisi kültürün özelliklerinden biri değildir? A) Kültür, sosyal kalıtım yoluyla aktarılır. B) Kültür, süreklidir. C) Hiçbir toplum kültürsüz değildir. D) Maddi ve manevi yönü daima aynı anda değişir. E) Her kültürel unsur zamanla değişikliğe uğrar. 7-) İnsanlar arasındaki kültürel ortaklık ne kadar çok ise onlar arasındaki uyum o kadar güçlüdür. Yukarıdaki sava göre kültürel ortaklık aşağıdakilerden hangisine yol açar? A) Ortak yaşam kurallarından sapmanın az olmasına B) Toplum bireyleri arasındaki anlaşmazlıkların bulunmasına C) Ülke çapında aynı eğitimin egemen olmasına D) Gelenek ve göreneklerin değişmeksizin var olmasına E) Toplumun diğer toplumlara göre daha hızlı ilerlemesine 8-) Çağdaş kültürü oluşturan bilim, sanat, felsefe, siyaset, hukuk ve eğitimle ilgili davranışların, tutum ve görüşlerin temelinde geçmiş kuşakların deneyimleri, uğraşılan ve idealleri yatar. Bu nedenle herhangi bir kültürel öğe kendi geçmişinden bağımsız değildir. Bu parçada kültürün hangi özelliği üzerinde durulmuştur? A) Toplumların ayırt edici özelliği olması B) Toplumsal ve tarihsel bir olgu olması C) Toplumsal gereksinimleri karşılaması D) Toplumdaki bireyleri birbirine yaklaştırması E) Zamanla değişime uğraması 9-) Türkiye’de anne-baba mümkün olduğu kadar çocuklarının tüm isteklerini yerine getirmeye ve her konuda onlara destek olmaya çalışır. Ancak Amerikan anne-babaları tam tersine çocuklarını, 18 yaşından sonra kendi ayakları üzerinde durabilmeleri için serbest bırakırlar. Bu parçada kültürün hangi özelliğinden söz edilmektedir. A) B) C) D) E) Toplumdan topluma farklılık gösterme Aynı toplumda zamanla değişme Tarihsel olma Toplumsal denetimi sağlama Sürekli olma 10-) Eskiden ülkemizde görülen uzun süreli ve masraflı düğünler, kına geceleri, gelin hamamları, başlık verme adetleri ekonomik zorluklar karşısında yavaş yavaş kalkmaktadır. Birçok çift sade bir nikah töreniyle evlenmeyi tercih etmektedir. Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır? A) Maddi kültürel öğeler hızlı değişir. B) Kültür, kuşaktan kuşağa aktarılarak varlığını korur. C) Maddi kültürel öğeler karşılıklı ilişki içindedir. D) Kültür öğeleri zaman içinde değişir. E) Toplumlar arası ilişkiler kültürü değiştirir. 11-) Konuşulan dilin Türkçe olması, misafirperverlik ve Türk mutfağı gibi ortak yönler taşıyan bir Türk kültüründen söz edilebilir. Ancak Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşayan insanlar şiveleri, misafir ağırlama ve yemek pişirme biçimleri bakımından birbirlerinden farklı özellikler taşımaktadır. Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin kanıtı olabilir? A) Kültürün tarihi ve sürekli olmasının B) Kültürel değerlerin aktarılmasının C) Alt kültürlerin varlığının D) Kültürün bütünleşmeyi sağladığının E) Kültürel öğelerin yayıldığının 12-) Maddi kültür, kullanım değeri olan her türlü araçgereç, manevi kültür ise sosyal değer, gelenek ve göreneklerin tümüdür. Buna göre, aşağıda maddi ve manevi kültür etkileşimi örneklerinden hangisi farklıdır? A) Telefonun yaygınlaşması ile yüz yüze ilişkilerin azalması B) Sanayileşmenin kadına olan bakış açısının değişmesi C) Yolların genişlemesi ile insanlar arası etkileşimin azalması D) Dinsel düşüncenin, ibadet yeri yapımını belirlemesi E) TV nin yaygınlaşması ile müzik anlayışının değişmesi 13-) Kendi ülkelerinin dışında yetişen insanlar, kendi ülkelerine döndüklerinde uyum problemleri yaşamaktadırlar. Bu insanlar, kendilerini ülkelerine ait hissetmekte zorlanırlar. Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilebilir? A) Kültür Şoku B) Kültürel çözülme C) Kültürel gecikme D) Kültürel yozlaşma E) Kültürel yayılma 14-) Kişinin içinde bulunduğu toplumun ahlak, hukuk ve görgü kuralları gibi normlar ile uyuşma içinde olması, sosyolojide aşağıdaki kavramlardan hangisi ile adlandırılır? A) Kültürleşme B) Kültürlenme C) Asimilasyon D) Kültürel yayılma E) Kültürel değişme 15-) İspanyolların boğa güreşleri bir Hint’liye yanlış gelebildiği gibi, Hindistan’da ineklere gösterilen saygı ve inanç bir ispanyol için hiçbir anlam ifade etmeyebilir. Bu parçada sözü edilen durum, kültürün aşağıdaki özelliklerinden hangisine örnektir? A) Toplumsal denetimi sağlama B) Sosyal kalıtım yoluyla, sonraki kuşaklara aktarılma C) Dinamik olma, zaman içinde değişme D) Toplumda yaşayan insanların ortak gereksinimlerden doğma E) Toplumsal olma ve toplumları birbirinden ayırt etme 16-) Radyo, televizyon gibi kitle iletişim araçları, sosyal davranışları, sosyal değerleri ve kişilik gelişimini etkiler. Bu durum, aşağıdakilerden hangisine bir örnek olabilir? A) Maddi kültürün manevi kültürü etkilemesine B) Maddi kültür öğelerinin etkileşimine C) Manevi kültür öğelerinin etkileşimine D) Manevi kültürün maddi kültürü etkilemesine E) Ana kültür içinde çeşitli alt kültürlerin bulunması 17-) “Güçlü devletlerin ekonomik yardımda bulunma, modernleşme gibi olumlu gerekçelere dayanarak güçsüz ülkeleri etkilemesi ve kültürün bir tür siyasi propaganda aracı ve sömürü aracı olarak kullanılmasıdır. “ Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Zorla kültürlenme B) Kültür emperyalizmi C) Kültürel yozlaşma D) Kültürel çözülme E) Kültür şoku 18-) Kültür, tanrısal bir yazgı olarak değil, insanın kendi etkinliğinin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu tanımda kültürün hangi özelliği vurgulanmaktadır? A) Aynı toplumda zamanla değişme B) Bireyin toplumsallaşmasını sağlama C) İnsanlar tarafından oluşturulma D) Bireye toplumsal kimlik kazandırma E) Zaman içinde değişme 19-) Tarım toplumlarında yaygın aile biçimi, anne, baba, evli çocuklar, gelinler, torunlardan kurulu geniş ailedir. Sanayi üretimine dayalı kent toplumlarında ise anne, baba ve evlenmemiş çocuklardan oluşan çekirdek aile yaygındır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Kültürün maddi öğeleri manevi öğelerinden daha hızlı değişir. B) Kültürün maddi ve manevi öğeleri arasında bir uyum vardır. C) Kültürel öğeler toplumsal ihtiyaçlar temelinde değişim gösterir. D) Kültürün her toplumda görülen evrensel öğeleri vardır. E) Kültür kuşaktan kuşağa aktarılan bir birikimdir. 20-) Toplumun ekonomik yapısının önemli ölçüde değişmesine karşın, kültürel yapının aynı hızda değişmemesi ya da kültürün maddi unsurlarının, manevi unsurlarından daha hızlı değişmesi durumu, aşağıdaki kavramlardan hangisi ile adlandırılır? A) Kültürlenme B) Kültür şoku C) Alt kültür D) Kültürel gecikme E) Kültürel yozlaşma 21-) Televizyonda seyrettiği bir yabancı dizide, kahvaltı meyve suyu içen bir çocuğu gören ve imrenen bir Türk çocuğu kendi kültüründeki çay yerine meyve suyu istemiştir. Bu örnek, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgilidir? A) Kültürlenme B) Kültür şoku C) Kültürleşme D) Kültürel etkileşim E) Kültürel çözülme 22-) Kapalı toplum özelliği taşıyan bir bölgeden, ileri bir toplumsal yapının olduğu bir bölgeye giden birinin, gittiği yerdeki kültüre ayak uydurması durumudur. Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Kültürel yozlaşma B) Alt kültür C) Kültürel gecikme D) Kültür şoku E) Kültürel ilerleme 23-) Batı toplumlarında, üniversite çağına gelmiş bir gencin tek başına ayrı bir evde yaşaması çevresi tarafından doğal karşılanır. Oysa aynı durum, Türk toplumunda tepki ile karşılanır. Bu yüzden sözü edilen durum Batı toplumlarında çok yaygınken Türk toplumunda seyrektir. Aynı insan davranışının bir toplumda sık, diğerlerinde seyrek olarak görülmesine neden olan etken aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumsal çözülme B) Toplumsal tabakalaşma C) Toplumsal kontrol D) Toplumsal hareketlilik E) Toplumsal dayanışma 24-) Değişmekte olan toplumlarda yeni ihtiyaçlar ve bunları karşılayan yeni normlar doğar. Geleneksel normlar ise alışkanlık yüzünden varlıklarını bir süre daha korurlar. Ancak bu tür normlardan sapmalar gittikçe artar ve norm zamanla ortadan kalkar. Bu parçada, normlardan sapmaya yol açan nedenlerden hangisi üzerinde durulmuştur? A) Normların işlevini yitirmesi B) Toplumsallaşma koşullarının elverişsiz olması C) Normların katı bir biçimde uygulanması D) Yaptırımların yetersiz kalması E) Toplumdaki bazı kesimlerin sapmayı desteklemesi 25-) Doğalgaz büyük şehirlerde enerji kaynağı olarak kullanıldıktan sonra doğalgaz ile ilgili kurumlar da tek tek ortaya çıkmaya başladı. Kullanma ile ilgili seminerler verilmeye başlandı. Belediye hizmetlerinde doğalgaz ile ilgili kurumlar oluşturuldu. Bu yönüyle birçok kişinin hayatını etkileyen çalışmalar başladı. Sosyal yaşantıda bununla ilgili gelişmeler oldu. Bu açıklamalardan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır? A) Sosyal kurumlar toplumdan topluma değişir. B) Doğalgaz enerjide kullanılarak faydalı hale getirilmiştir. C) Sosyal kurumların yenilikleri kabullenecek düzeye getirilmesi zorunludur. D) Teknolojik gelişmeler toplumsal yapının değişmesine yol açar. E) Statik (durağan) yapılı toplumlar yeniliklere karşı dirençlidir. 26-) Kültürün taşıyıcısı ve aktarıcısı insandır. Lidyalılar parayı, Fenikeliler Latin alfabesini, Çinliler de matbaayı icat etmişlerdir. Ancak bu kültürel öğeler zamanla diğer toplumlarda da kullanılmıştır. Bu kültüre ait olan para, alfabe ve matbaanın icadı daha sonra bütün toplumların ilişkilerinin temelini oluşturmaya başlamıştır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak istenmiştir? A) Kültür, toplumdan topluma değişir. B) Kültürel öğeler, toplumsal değişmeye bağlı olarak değişir. C) Kültürel öğeler, toplumsal etkileşim sonucu evrensel özellik kazanır. D) Bir toplumun maddi ve manevi kültürü birbirinden bağımsız düşünülemez. E) İhtiyaçlar kültürel oluşumları etkiler. 27-) Toplum içerisindeki bazı öğeler gerçek değerlerinin çok üzerinde anlamlar taşır. İstiklal Marşı bir şiirdir, ancak diğer şiirlerden çok farklı bir özellik taşır. Aynı şekilde, bir bayrak bir bez parçasıdır, ancak diğer bezlerden çok farklı anlam ve değer taşıyan bir simgedir. Yukarıda sözü edilen simgeleri benzerlerinden ayıran temel özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumsal çözülmeyi önlemeleri B) Toplumun tarihi kimliğinin simgeleri olmaları C) Toplumdan topluma değişebilir olmaları D) Toplumun özlemlerini benzerlerinden daha fazla üzerinde taşımaları E) Evrensel bir nitelikte olmaları 28-) Modern tıbbın birçok hastalığı teşhis etmesine rağmen hala bazı bölgelerimizde tıbbi tedaviler yerine muska yazdırma, yatırları, türbeleri ziyaret etme, kutsal yerlerde kurban kesme ve dilek bezleri bağlayarak, tedavi arandığı görülür. Bu ve benzeri inançların toplumsal hayatta etkili olmasını sağlayan temel etken aşağıdakilerden hangisidir? A) Gelenekçiliğin güçlü olmaması B) Modern tıbba olan güvenin sarsılması C) Tıbbın çözümünü bulamadığı sorunların varlığı D) İstenilen davranışların dini temellerle güçlendirilerek yapılması E) Halkın teknolojik gelişmeden çok, geleneksel değerlere sarılması 29-) Bir toplum, kendi içerisindeki azınlıkları belirli bir program dahilinde kendine uydurmaya çalışır. Örneğin, Çin’in Uygur Türklerine, Yunanlıların Batı Trakya Türklerine uyguladıkları politikalar bu türdendir. Bu parçada üzerinde durulan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Kültürel yozlaşma B) Toplumsal kimlik C) Kültürel asimilasyon D) Kültürleşme E) Kültürel yayılma 30-) Her kültür, kendi içerisinde bulunan bireyleri etkileyerek kendine uygun kişilikler oluşturur. Ancak kültür içerisinde yetişen bireyler de hem kendi kültürlerine hem de başka kültürlere örnek oluşturan eserler ve fikirler bırakırlar geride. Yunus Emre, Gandhi, Mikelenj, Mimar Sinan, Kant, Mevlana gibi Parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Kültür bireylerin kişiliklerinin oluşmasına etki eder. B) Kültür içerisinde yetişen bireyler, etkilendiği kültürü etkileyebilirler. C) Kültür içerisinde yetişen bireyler, etkilendiği kültürü etkileyebilirler. D) Bir kültüre ait eserler başka kültürleri etkiler. E) Maddi kültürel öğeler manevi kültürel öğelerden hızlı değişir. 31-) Bir kültürden başka bir kültür içerisine katılan bireyin yaşamış olduğu uyum zorluğuna kültürel sok adı verilir. Aşağıdaki durumların hangisinde böyle bir durum yoktur? A) Müslüman kültürde doğup büyüyen birinin Hristiyan kültürüne katılması B) Teokratik yönetimlerden demokratik yönetimlere geçiş yapma C) Türkiye’de okuyan bir öğrencinin, Japonya’ya gidip orada öğrenim görmesi D) Kast sisteminde bulunan bir kişinin, demokratik bir topluma girmesi E) Amerikalı bir iş adamının Türkmenistan’da yatırım yapması 32-) Televizyonun, köy ve kasabalara girmesiyle birlikte köy odalarındaki sohbetler ortadan kalkmıştır. İnsanların bir araya gelerek yaptıkları muhabbetlerin yerini artık televizyonlar almış ve bunun sonucunda bu ilişkiler ortadan kalkmıştır. Bu parçada belirtilen yargılar aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur? A) Kültürün evrenselliğine B) Kültürün insan ilişkilerinden ortaya çıktığına C) Maddi kültürün manevi kültürü belirlediğine D) Manevi kültürün maddi kültürü belirlediğine E) Kültürün medeniyetten doğduğuna
