Ünite 2: Bilgi Felsefesi KAVRAMA Test 4 1. Jaspers’a göre; bizi felsefe yapma konusunda harekete geçiren, sebeplerden biri şüphe ve emin olma halidir. Yüzyıllardır, bilim adamları elde ettikleri sonuçlara bakıp, hakikati yakaladıklarını savunurken, felsefeciler ise hakikat konusunda temkinli davranmışlardır. Bu parçaya göre doğruluğu gerçeklikten ayıran temel fark aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilginin nesnesine uygun olup olmadığıdır. B) Yöntemli olarak edinilmiş olması C) Dış dünyada gözlenebilir olması D) Farklı kaynaklardan edinilmesi E) Nesnel ve denetlenebilir olması FELSEFE A) Tutarlılık bilginin can yeleğidir. B) Gerçeklik, özneden bağımsızdır. C) Doğrunun ölçütü dış dünyada işe yaramasıdır. D) Felsefe’de doğru bilgiye ulaşmak imkansızdır. E) Bilginin sınırı dış dünyadaki gerçeklikten ibarettir. 5. Bir felsefi düşüncenin, sistemli olabilmesi için, ortaya konan bilgilerde uygunluk, tutarlılık(kavramlarönermeler arasındaki), apaçıklık,pratik yarar ve tümel uzlaşım ölçütlerine uygun olması gerekir. Bunlar olmaksızın yola çıkan filozofun akıbeti, pusulasız yola çıkıp, fırtına içinde rotayı kaybeden kaptana benzer. MEB 2016 - 2017 2. Ahlak alanında kullanılan “doğru ve yanlış” değer ölçütleri, bireysel düşünce ve duygulardan etkilenmez. Tıpkı bilimsel bilgide olduğu gibi, kişiye ve zamana göre değişmez. “Hırsızlık kötüdür.” önermesi ile “dünyanın şekli geoid’tir” önermesinin doğruluk ölçütleri aslında aynıdır. 3. Doğruluk; bilginin nesnesine uygunluğudur. Nesne soyut yada somut olabilir. Uygunsa doğru değilse yanlıştır. Gerçeklik ise bir tür var olma-olmama durumudur. “Kar beyazdır” önermesi’nin doğruluğu, yağan karın gerçekte beyaz olup olmadığına bakmaktan geçer. SINIF Parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Felsefi bilgi de şüphe araçken bilimsel bilgi de amaçtır. B) Bilimsel bilgide, felsefeden farklı olarak ilerleme yoktur. C) Felsefi bilgide, bilimsel bilgiden farklı olarak sorgulama yapmak bir araçtır. D) Bilimsel bilgi ile felsefi bilginin kullandığı yöntemler ortaktır. E) Felsefi bilgi, kesinlik barındırmadığı gibi bilimsel bilgi kesindir. A) Rölatif olma. B) Eleştirel olma. C) Öznel olma. D) Evrensel olma. E) Dogmatik olma. 11. 4. Epistemoloji’nin temel konularından olan; doğruluk ve gerçeklik ilişkisi hakkında filozoflar,bazı doğruluk ölçütleri geliştirmişlerdir. Bu ölçütlerden en önemlisi, olan tutarlılık; bize sağlam bir zeminde hareket etme fırsatı vermekle, birlikte süreç boyunca, artık güvenlik sigortamız olacaktır. Buna göre bilimsel ve felsefi bilgi ile ilgili çıkarılabilecek doğru yargı aşağıdakilerden hangisidir? Bu düşünceyi savunan bir kişinin, ahlak alanında kullandığı değer ölçütü aşağıdakilerden hangisi olabilir? STİ TE KAZ AN IM Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Felsefi sistemler, toplumsal gelişmelerin ürünüdür. B) Bilgi,dış dünyadaki gerçeklik ile sınırlıdır. C) Felsefi bilgi doğruluk ölçütlerine uygun olmalıdır. D) Doğruluğun ölçütü, onu üreten özneye bağlıdır. E) Sistem her filozofun varacağı nihai bir hedeftir. 6. Platon “Asıl gerçeklik idealardır” derken aynı zamanda aşağıdakilerden hangisini ifade etmek istemiştir? A) Bilginin imkansız oluşunu B) Bilginin kaynağının duyular olduğunu C) Her şeyin, sürekli değiştiğini D) Duyularımızın bizi yanılttığını E) Bilginin kaynağının akıl olduğunu 11. Test 4 SINIF FELSEFE Ünite 2: Bilgi Felsefesi 7. İlk zamanlar felsefe bilgiyi iki boyutta ele alır. Theorik yaşam daha çok kuramsal bilgiye dayanırken, Praksis nesnel gerçekliğin iş ve üretim sürecine karşılık gelmektedir. Bu nedenle, praksis, evrene egemen olma anlamındaki sürece karşılık gelirken, Theoria, felsefenin bizatihi kendisini oluşturan “bilmek için bilme” arzusuna karşılık gelmektedir. 10. Bilmenin imkanlılığı sorusu, zaman zaman karamsarlığa kapılmamıza neden olsa da; bu çarpışma, yolculuğun devamı için bir engel değildir; Gorgias’ın doğru yoktur!, haykırışına şahit olurken, birdenbire Platon’un asıl gerçekliği başka dünyadaki ideler alemine dayandırmasına, oradan Hegel’in, gerçek olanı aklileştirme serüvenine geçebiliriz felsefede. Düşünmenin derin dehlizlerinde , sonluluk olmadığını ve duvarın öbür tarafına geçmenin de mümkün olabildiğini görürüz. Parçadan hareketle felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? Parçada anlatılmak istenen felsefi problem aşağıdakilerden hangisidir? A) Felsefe, bilgiyi sevmek, bilgi peşinde koşmaktır. B) Felsefi bilginin temeli, Antik Yunan’da atılmıştır. C) Theoria, doğaya egemen olma amacındadır. D) Praksis, sorgulama ile ulaşılan bir bilgidir. E) Praksis’ten çıkan bilgiler, kuramsaldır. Parçada felsefenin bilgiye yaklaşımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi anlatılmaktadır? MEB 2016 - 2017 8. Wegener’e göre bütün kıtalar Pangea adlı büyük bir ana karanın parçalanmasıyla ortaya çıkmıştır. Öğrenme sürecini de buna benzetebiliriz. Önce irili ufaklı kara parçaları görür, sonra bunları keşfederek; Pangea’nın varlığına dair ipuçları elde eder, nihayet en sonunda zihnimizde onun varlığını kesinleştiririz. Bu tıpkı yapbozun parçalarını birleştirmek gibi yapbozu yapıp tekrar bozarız sonra tekrar yaparız, sonu olmaksızın devam eden bir sürece benzer. A) Bilginin kaynağı sorunu B) Bilginin sınırı problemi C) Bilginin değeri sorunu D) Bilginin doğruluk ölçütleri E) Bilgi felsefesinin temel problemleri 11. Doğruluk, “herkesin aynı şeyi düşünmesi ve söylemesidir” diyenler evrensel bir hakikatten, hatta bunun öğretilebileceğinden söz edebilir. Oysaki çoğunluk üzerinde uzlaştığı konularda yanılabilir. Bu nedenle, doğruluğun meşruiyet zemini, kaygandır. Metinde eleştiri yapılan doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Pratik yarar B) Tutarlılık C) Apaçıklık D) Tümel uzlaşım E) Uygunluk A) Genelleyici bir bakışla yaklaşır. B) Objektif konulardan hareket eder. C) Sonuç olarak insanlığa yararlıdır. D) Sonu gelmeyen bir keşif sürecidir. E) Bilmek için bilme arzusuyla yapılır. 9. “Bilme edimi, oldukça karmaşık bir süreçtir. Şu anda bu satırları okurken bile; belki bir “acaba” deyip merak ettiniz ve” nasıl anlıyoruz” diye kendinize sormaya başladınız bile, kim bilebilir? Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap aranmaktadır? 12. Filozoflar; mevcut kavramlardan önermeler üretmektedir. Ancak bu sürecin sonunda akıl yürütme gerçekleşebilmektedir. Akıl yürütme sürecinde, ya yeni düşünce üretilir yahut başkalarının ürettiği düşünceler eleştirilir. Kavramların zihinsel analizi yapılır ve üretilen düşüncelerin birbirleriyle tutarlılığına bakılır. Verilen açıklama aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait olabilir? KAVRAMA IM STİ TE KAZ AN A) Nasıl biliriz? B) Bilginin ölçütü nedir? C) Bilginin sınırı nedir? D) Bilginin kaynağı nedir? E) Bilginin değeri nedir? A) Pozitivizm-Olguculuk B) Sensualizm-Duyumculuk C) Emprizm-Deneycilik D) Rasyonalizm-Akılcılık E) Entüisyonizm-Sezgicilik 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Adı :......................................................... Doğru :..................................... Soyadı :......................................................... Yanlış :..................................... Sınıf :......................................................... Boş No :......................................................... :..................................... Puan :..................................... E E E E E E E E E E E E