Program Değerlendirme

EĞİTİMDE PROGRAM
DEĞERLENDİRME
Belgin TOPAL, Eğtimci
Hakan AKSOY, Eğitim Yöneticisi
Program
• Program, çok genel yaklaşımla, «önceden
hazırlanmış çizelge (izlence)» biçiminde
tanımlanabilir.
Program
Program kavramı; elemanları ( hedef, içerik,
eğitim durumu ve değerlendirme) ve her bir elemana
sorulan sorular dikkate alınarak;
• Hedef: Niçin?
• İçerik: Ne?
• Eğitim Durumu : Nasıl? Nerede? Ne zaman? ve
Kim?(Kim İle?)
• Değerlendirme: Ne kadar?
6N+1K şeklinde formüle edilebilir.
Program Tasarımı
• Yirmi birinci yüzyıla kadar program, öğretmenler
tarafından düzenlenen ve öğrenciler tarafından
öğrenilmesi gereken dersler, konular veya konu
alanları olarak tanımlanmıştır.
• Program tasarısı ise, kaynaklar, düzenleme
prensipleri ve uygulama için gerekli yönetimsel
şartlara bağlı olarak, program elemanlarının
belirlenmesi, seçilmesi, sıralanması ve
düzenlenmesini gösteren bir plandır.
Program tasarısı
Eğitim Programı tasarımı geliştirmede;
1. Konu Merkezli program tasarımları
2. Öğrenen Merkezli Program tasarımları
3. Sorun Merkezli Program tasarımları
olmak üzere üç temel yaklaşım izlenmektedir.
Öğretim tasarımı
• Öğretim Tasarımı, program tasarımı çalışmasının
eğitim durumu ( öğrenme öğretme süreçleri) öğesi il
ilgili olup, belirli bir grup öğrenci ve içerikle ilişkili
olarak, öğrencilerde istendik davranışları geliştirmek
için uygun öğretim yöntem ve ortamlarını seçme
sürecidir (Doğan,1997:347).
Programa Çözümleme
• Programın niteliğini tanımlama ve belirleme;
programın yapısal öğelerine, öğeler arası ilişkilere,
öğeleri ve öğeler arası ilişkileri örgütleme ilkelerine
ayırma-ayrıştırma; programın, öğelerin ve öğeler
arası ilişkilerin dayandığı, temelleri, programın diğer
programlarla ilişkilerini, yönelimlerini ya da
yöneltisini belirleme sürecidir.
Program Düzenleme
• Basılı bir program hazırlama.
• MEB’in amaçları, söz konusu okulun ya da eğitim
kademesinin amaçları,
• Derslerin amaçları ve açıklamaları,
• Konular
«zaman unsuru ile birlikte» belirtilir.
Program geliştirme
Program geliştirmeyi; sosyolojik, kültürel,
ekonomik, teknolojik ve küresel gelişmeler doğrultusunda bir
programın hedef, içerik, eğitim durumu ve değerlendirme
öğelerinin sistem yaklaşımı içinde daha gerçekçi, yararlı,
verimli
ve etkili duruma geliştirilmesine yönelik
araştırma-geliştirme süreci olarak tanımlayabiliriz.
Değerlendirme ve
Değerlendirme Süreci
• Değerlendirme , iki şeyin karşılaştırılması esasına
dayanan bir yargılama, karşılaştırma, değer biçme ve
yorumlama işlemidir.
• Değerlendirme üç aşamada gerçekleşir:
-
Değerlendirme yönteminin belirlenmesi.(Planlama)
- Değerlendirme çalışması
- Sonuçlar ve öneriler
Değerlendirme Süreci
Değerlendirme süreci
Program değerlendirme
• Program değerlendirme çok
olmakta birlikte genel olarak;
çeşitli
tanımlara
Program değerlendirmeyi, sistematik veri
toplama ve analizini esas lan bilimsel araştırma
süreçleri kullanılarak, geliştirilmiş olan bir programın
doğruluğu,
gerçekçiliği,
yeterliliği,
uygunluğu,
verimliliği,
etkililiği,
yararlılığı,
başarısı
ve
yürütülebilirliği vb. herhangi bir özelliği hakkında karar
verme süreci olarak tanımlayabiliriz.
Program değerlendirmenin
amacı
• Program değerlendirme, eğitim programının
uygulamada işleyip işlemediği ve değiştirilmesi
gereken yönlerin neler olduğunu, var olan programın
etkililiğini, okulların ürünlerinin yüksek öğretimde
ve iş yaşamında başarılı olup olmadığını,
programların maliyet açısından uygun olup
olmadığını ve mesleki yönden akreditasyonun
gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemeyi amaçlar.
Değerlendirme çeşitleri
Değerlendirme, kullanılan kıyaslama esasına ve
yönelik olduğu amaca göre yapılabilir. (Ertürk, 1975)
• Kıyaslamaya göre sınıflandırma;
1. Norma dayalı değerlendirme
2. Hedefe dayalı değerlendirme
Değerlendirme çeşitleri
• Yönelik olduğu amaca göre;
1. Programa girişte yapılan değerlendirme, tanılayıcı
değerlendirme,
2. Program sürecinde yapılan değerlendirme,
biçimlendirici değerlendirme,
3. Program çıkışında yapılan değerlendirme, düzey
belirleyici değerlendirme,
Program Değerlendirmede
Kullanılan Araştırma Yaklaşımları
Program Değerlendirmede Kullanılan Araştırma
Yaklaşımları:
• Nicel yaklaşım
a) betimsel b) ilişkisel ve deneysel
• Nitel yaklaşım
a) fenomoloji b) etnografi c) gömülü teori
d) örnek olay e) tarihsel model
• Karma yaklaşım
Değerlendirme raporu
• Programın geliştirilmesi, programın devamı ya da
sonlandırılması kararlarının alınması, ilgili kesime
programda yaşanan bir sorunla ilgili bilgi verilmesi,
programa destek sağlanması, programa ilişkin
tutumların değiştirilmesi için değerlendirme raporu
oluşturulmalıdır.
• Zamanlama, uzunluk, içerik ve dil yönünden hedef
kitlenin beklentileri gereksinimleriyle örtüşmelidir.
Değerlendirme raporları