TEKFEN DOSYA DOSYA KÜRESEL ISINMA VE Doğa dostu İTÜ’nün Maslak’taki kampüsünde kurulması planlanan ekolojik yapı Tekfen Emlak Geliştirme Grubu tarafından inşa edilecek. Söz konusu binanın dışarıya bağımlı olmadan kendi enerjisini üretebilmesi hedefleniyor. “çevreci binalar” Gelişen sanayinin yol açtığı iklim değişiklikleri, azalan doğal kaynaklar, çevre kirliliği ve belirli hastalıklarda gözlemlenen artışlar, insanoğlunu daha az tüketmeye ve daha sağlıklı bir yaşam sürmeye yöneltiyor. u Çevre dostu binalar, dünya metropollerinde birer birer boy göstermeye başladı. İnsanlara çok daha sağlıklı bir yaşam sunan bu binalar, enerji tüketiminde büyük tasarruf sağladığı gibi doğanın korunmasına da yardımcı oluyor. u Tekfen Emlak Geliştirme Grubu, yeşil binaların Türkiye’de de tanınması ve yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla kurulan Çevre Dostu Binalar Konseyi Derneği‘nin kurucu üyeleri arasında. K üresel ısınma ve dünyanın azalan enerji kaynakları insanları tasarrufa zorlarken, sağlıklı olmayan ortamlarda yaşamanın yol açtığı endişeler de insanların bu konudaki hassasiyetlerini artırıyor. Özellikle çevresel faktörlerin insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkileri konusunda bilinç düzeyi daha yüksek kesimlerde, sağlıklı ortamlarda yaşamaya duyulan özlem her geçen gün biraz daha artıyor. Çevreci binalar olarak adlandırılan, enerji tasarruflu ve daha sağlıklı yapılar inşa etme fikri de, işte bu beklentilerden güç alıyor. Biz de ilk sayımızda küresel ısınmanın tarım sektöründeki etkilerine değindiğimiz yazı dizimizin bu bölümünde çevreci binaları ele alıyoruz. Çevreci binalarla ilgili ilk araştırmalar yaklaşık 40 yıl öncesine dayanıyor. Bu zaman içinde yapılan araştırmalar, çevreci bina kavramının giderek somutlaşmasını ve bu alanda oldukça büyük mesafe kat edilmesini sağladı. İlk çevreci dizaynlar, odak noktası olarak ya enerji verimliliğini ya da geri dönüşümlü maddelerin kullanımını esas alıyordu. Oysa 1990’lı yıllarda çevreci mimarlar, her iki faktörün birleştirilebileceğini ve en iyi sonuçların bu şekilde alınabileceğini fark ettiler. Aynı yıllarda, insan sağlığına uygun malzeme kullanımı da ön plana çıkmaya başladı. Dünya Yeşil Binalar Konseyi’nin üç temel amacı bulunuyor: Global ölçekte çevreci binalar için pazar dönüşümüne öncülük etmek, konuya dikkat çekmek ve eğitim faaliyetleriyle bilinç düzeyini yükseltmek. “Çevreci bina” nedir? yatı en aza indiren yöntemler kullanılıyor. İnşaat artıkları çeşitli yöntemlerle Çevreci binaları diğer yapılardan ayıran yeniden değerlendiriliyor. Çevreci malbirçok faktör bulunuyor. Enerji tasarruzeme seçimi ve yapım tekniği uygulanıfunun ön planda tutulduğu binalarda, yor. Tükenme tehlikesi olmayan ve ısıtma ve havalandırmada kullanılan mümkün olduğunca yakın mesafelerdeenerji yarı yarıya düşürülebiliyor. Bu biki kaynaklardan temin edilen malzemenaların yatırım maliyeti standart yolla ler tercih ediliyor. Ayrıca bina yapımıninşa edilenlerin yüzde 10-20 üstünde olda kullanılan malzemelerin, insan makla birlikte, enerji kullanımında sağsağlığı açısından tehlikeli olmamasına lanan tasarruf sayedikkat ediliyor. Özelsinde çevreci yapılar likle toksik gazlar içerkısa sürede kendilemeyen boyaların seçilrini amorti edebiliçevreci mesi ve halı kullanılyor. Bu binalarda maması, bina içerisinbinalar ısıtma, soğutma, deki hava kalitesini havalandırma ve enerjide % 30, etkiliyor. elektrik ihtiyaçladoğalgazda % 35, rının karşılanması ABD’de yapılan bir için sürdürülebilir suda % 30-50 araştırmaya göre, ülenerji çözümlerinkedeki elektriğin yüztasarruf den yararlanılıyor. de 65’inden fazlası bisağlıyor. nalarda tüketiliyor. Tasarımlar, doğal Sera gazı üretiminin ışıktan maksimum yüzde 30’u binalar tayararlanacak şekilde rafından gerçekleştirihazırlanıyor. Binada lirken, içme suyunun ya da bahçesinde bulunan bitkiler, suyu yüzde 12’si de yine binalarda tüketiliyor. az tüketen türlerden seçiliyor. Tasarruflu Rakamsal verilere bakıldığında, binalaampuller, duş başlıkları, musluklar ve rın tüketim yelpazesinde çok önemli bir akıllı klozetler kullanılıyor. Isı pompalayere sahip olduğu görülüyor. Oysa çevrıyla 75 metre derinlikteki toprak ısısı reci binalar yüzde 30 daha az enerji, bina içine taşınıyor. yüzde 35 daha az doğalgaz ve yüzde 3050 daha az su tüketirken, atık maliyetleBu binaların inşa edileceği araziler seçirini yüzde 50-90 oranında azaltıyor. lirken bazı özel kriterler göz önünde bulunduruluyor. Tarım arazilerine, tarihi alanlara ve ekolojik dengeyi bozacak Dünya Çevre Dostu Binalar bölgelere çevre dostu binalar yapılmıKonseyi Derneği yor. Binaların inşaatı sırasında, daha az yakıt harcanmasını sağlamak için hafriDünya Çevre Dostu Binalar Konseyi “ ” DOSYA TEKFEN DOSYA DOĞAL IŞIKTAN MAKSİMUM YARAR Çevre dostu binaları diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerinden biri de, doğal ışıktan olabildiğince çok yararlanmaları. Bu nedenle yapıların inşa edileceği arazinin tespit edilmesi ve binanın açısıyla tasarımının ışığın durumuna göre ayarlanması büyük önem taşıyor. Ayrıca binanın çatısına yerleştirilen güneş panelleri yoluyla bina kendi elektriğini üretebiliyor. Dünya Yeşil Binalar Konseyi’nin Türkiye ayağını oluşturmak üzere 26 Eylül 2007 tarihinde kurulan Çevre Dostu Binalar Konseyi Derneği (ÇEDBİK), çevreye değer veren iş dünyası tarafından da destekleniyor. Çevre Dostu Okullar Çevre Dostu Binalar Konseyi Derneği Genel Sekreteri ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Duygu Erten, özel sektörün yanı sıra kamu sektörünün de çevreci binalar konusuna ciddiyetle eğilmesi gerektiğine inanıyor. Erten’e göre, kamu sağlığı açısından, başta hastane ve okullar olmak üzere kamu binalarının bir an önce çevreci yapılara dönüştürülmesi büyük önem taşıyor: “Ülkemizde eğitim sektöründe yapacak çok işimiz var. Çünkü hâlâ yüzlerce okul binasına ve dersliğe ihtiyaç var. Yeniyi yaparken neden yapabileceğimizin en iyisini yapmayalım? Dünyada ve ülkemizde sınıfları boş olsa da ışıkları açık bırakılmış, musluklarından hep su damlayan ve bahçesinde ağaç olmayan birçok okul var. Haftanın beş günü ve bazen hafta sonları da tam kapasite ile çalışan, içinde ülkemizin geleceği çocuklarımızı barındıran okullarımızı, çevre dostu tasarlama ve inşa etme vakti geldi geçiyor...” Erten’e göre bugün Türkiye’de sadece ilköğretim düzeyinde 11,5 milyon çocuk okula gidiyor. Çocukların neredeyse bütün günlerini geçirdikleri sınıflar, çoğunlukla öğrenme kabiliyetlerini engelleyen, ışıksız, yalıtım problemleri olan ve genellikle yazın aşırı sıcak, kışın ise ısınma problemi yaşayan sağlıksız ortamlar. İç hava kalitesinin belki de en önemli olduğu yerler okul binaları olduğu halde, buralardaki havasız ortam öğrenci ve öğretmenlerin sık sık hastalanmalarına yol açıyor. Oysa çevre dostu olarak inşa edilen bina ve okullarda küflenme ve küflenme sonucunda ortaya çıkan hastalıklar en aza indiriliyor. Eğitim verilen sınıfın iç hava ısısı hem öğretmenin performansını, hem de öğrencinin başarısını artırıyor. Akustik iyileştirme sayesinde ses iletişimi daha rahat yapılabilirken, özellikle toksik gaz içermeyen boya ve halı kullanımı sayesinde sınıflardaki hava kalitesi artırılıyor. Aynı zamanda çevre dostu tasarımla yapılan okullar, çocukların çevreyle olan ilişkilerinin okul sıralarında başlamasını sağlıyor. Derneği’nin kökeni (World Green Bulding Council), 1993 yılında kurulan ABD Çevre Dostu Binalar Derneği’ne dayanıyor. Derneğin faaliyetlerinin yarattığı etkiler, dünyanın farklı ülkelerinden gelen taleple 1999 yılında Konsey’in kurulmasını sağladı. Konsey, kısa zamanda yaygınlaşarak ABD dışında Avustralya, Brezilya, Kanada, Hindistan, Japonya, Tayvan, İspanya, Meksika ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde örgütlendi. 2005 yılında, Dünya Çevre Dostu Binalar Konseyi Derneği ve Clinton İklim Girişimi işbirliğiyle “Memorandum of Understanding” başlıklı bir proje gündeme geldi. Projenin amacı, dünyanın en büyük şehirlerini Büyük Şehirler İklim Liderliği grubu altında birleştirmek ve enerji verimliliği ile çevreci binaların stratejileri konusunda bu şehirlere liderlik sağlayacak araçlar sunmaktı. 26 Eylül 2007 tarihinde Türkiye ayağı kurulan örgütün halen Çin, Almanya ve İngiltere’deki kurulma çalışmaları sürüyor. Enerji tasarrufu için binalarda kullanılan malzemelerin seçimi, yapım tekniği ve atık malzemelerin yeniden kullanılması gibi konulara dikkat çeken organizasyon, çevre dostu binaların yönetimlerce desteklenmesi için bir yandan lobi faaliyetlerini sürdürürken, diğer yandan inşaat sektöründe faaliyet gösteren kuruluşları konu hakkında bilgilendiriyor. Ayrıca çevre dostu binaların yapımı konusunda eğitim ve danışmanlık desteği sağlıyor. İstanbul Belediyesi’nden çevreci adım 2005 yılında dünya ölçeğinde 50 büyük şehrin belediye başkanı, Birleşmiş Milletler Dünya Çevre Günü Konferansı çerçevesinde bir araya geldi. Konferans “ İÇİNDE ÜLKEMİZİN GELECEĞİ ÇOCUKLARIMIZI BARINDIRAN OKULLARIMIZI, ÇEVRE DOSTU TASARLAMA VE İNŞA ETME VAKTİ GELDİ GEÇİYOR... Dr. Duygu Erten ” sonucunda Kentsel Çevre İyi Niyet Sözleşmesi’ni imzalayan belediye başkanları, kendi şehirlerinde 2012 yılına kadar 21 sürdürülebilir yaşam projesini uygulamaya koyma kararı aldılar. Ayrıca bu tarihe kadar kendi belediye binalarını, çevre dostu yapacakları konusunda taahhütte bulundular. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, söz konusu konferansa katılan üyelerden biri olarak, çevre dostu binaların tanıtılmasını ve yaygınlaşmasını sağlamak üzere, bu konudaki çalışmalara destek veriyor. Belediyenin ilk etapta destek verdiği projeler arasında, fosil yakıt kullanmayan, kendi enerjisini kendi üreten, yağmur ve deniz suyunu arıtıp içme suyuna dönüştüren, Türkiye’nin ilk “ekolojik yeşil ev”inin kurulması da bulunuyor. Türkiye’de yerel yönetimler düzeyinde gerçekleştirilen girişimlere ek olarak, özellikle binalardaki enerji kayıplarının engellenmesine yönelik, hükümet seviyesinde de çalışmalar yapılıyor. Örneğin Enerji Verimliliği yasa tasarısı, merkezi ısıtma sistemlerini teşvik edecek şekilde yeniden düzenlendi. Tasarıya göre önümüzdeki dönemde bütün yeni konutlara enerji kimlik belgesi verilecek ve eski binalar da en geç 10 yıl içinde bu belgeyi almak zorunda kalacak. Çevre Dostu Binalar Konseyi Derneği’nin kurucuları, bu düzenlemelerin yanı sıra mevcut diğer yasaların da enerji korunumunu teşvik edecek şekilde yeniden gözden geçirilmesini talep ediyor. Çevre dostu binalar ve Tekfen Çevreci yaklaşımını tüm faaliyet alanlarında sergileyen Tekfen Grubu, çevre dostu binaların Türkiye’de tanınması ve yaygınlaşması çalışmalarına destek veriyor. Bunun bir göstergesi olarak Tekfen Emlak Geliştirme Grubu, Çevre Dostu Binalar Konseyi Derneği’nin kurucu üyeleri arasında yerini aldı. Tekfen Holding kurucularından Nihat Gökyiğit de, bu hareketin Türkiye’deki öncülüğünü yapan Yüksek Mühendis Dr. Duygu Erten’in çalışmalarını destekliyor. Tekfen Emlak Geliştirme Grubu, tasarlayıp geliştirdiği projelerin yanı sıra uygulamasını yaptığı projelerde de insan güvenliği, işletme verimliliği, donanım ömrü gibi konulara önem veriyor. Yapıların tasarım aşamasından itibaren planlanan verimlilik çalışmaları sayesinde kaynak kullanımı ve çevresel etkiler en aza indiriliyor. Ayrıca işletme verimliliği çalışmaları ile kaynak kullanımının optimizasyonu sağlanıyor. Bu uygulamalara en iyi örnekler, Tekfen Tower ve Bodrum’daki Yalıkavak Tekfen Evleri. Çevreye en az zararlı ve en yüksek verimle çalışan ekolojik bir bina olarak tasarlanan Tekfen Tower’da enerji tasarrufuna maksimum özen gösterildi. Tüm havalandırma, ısıtma ve soğutma sistemleri yatırımı yüksek, ancak işletme maliyeti düşük teknolojiler arasından seçildi. Yağmur ve bina altı drenaj suyunu toplama sistemi sayesinde, su tüketimleri yüksek olan soğutma kuleleri beslendi. Gürültüye karşı eşine az rastlanır önlemlerin alındığı yapıda, insan sağlığına son derece duyarlı, çevre dostu yapı standartları benimsendi. Emlak Geliştirme Grubu’nun desteklediği bir diğer proje ise İTÜ Maslak kampüsünde inşa edilecek ekolojik yapı. Tekfen, bu yapının inşaat sorumluluğunu üstleniyor. Yapı Endüstri Merkezi ve İTÜ’nün çözüm ortaklığında geliştirilen ekolojik yapının “sıfır enerji binası” olması, yani dışarıdan herhangi bir enerji almaksızın, tüketeceğinden fazla enerjiyi üretebilmesi hedefleniyor. Bu çalışmalarla binaların çevresel etkilerinin en aza indirilmesi konusuna dikkat çekmeyi hedefleyen Tekfen, gelecekte gayrimenkul yatırımlarının bu yönde yapılmasına da öncülük ediyor. Bir sonraki sayımızda küresel ısınmaya karşı enerji tasarruflu aydınlatmadan ve Tekfen’in bu konudaki çalışmalarından söz edeceğiz. Küresel ısınmanın etkilerine karşı basit ama etkili önlemler! Küresel ısınmanın etkilerini azaltmaya yönelik sizler de günlük yaşamınızda küçük önlemler alabilir, böylece çocuklarınıza daha iyi bir dünya bırakabilirsiniz: S Bozuk su tesisatını onarın. Bozuk musluklardan sızan su, evinizdeki toplam su tüketiminin yüzde 5’i kadar bir ek sarfiyata yol açar. S Bulaşıklarınızı elde değil makinede yıkayın. 4 kişilik bir ailenin günlük bulaşığı elde yıkanırsa ortalama 84-126 litre su harcanır. Oysa bulaşık makinesi aynı bulaşığı sadece 12 litre suyla yıkar. Bu da bir yılda ortalama 26-40 ton suyu kurtarmanız demektir. S Sebzelerinizi kapta yıkayın. Her gün sebzeleri elde yıkamak yerine, su dolu bir kapta yıkarsanız, çok daha az su tüketirsiniz. 4 kişilik bir aile bu yöntemle yılda ortalama 18 ton su kurtarabilir. S Muslukları açık bırakmayın. Diş fırçalarken ya da tıraş olurken muslukları açık bırakmayın. Böylece dakikada 15-20 litre suyun boşa akmasını engellersiniz. S Daha kısa duş alın. 5 dakikalık bir duş sırasında ortalama 60 litre su harcarsınız. 4 kişilik bir ailenin her bir ferdi duş süresini 1 dakika azaltırsa yaklaşık 18 ton su kurtarırsınız. S Temizlik için hortum kullanmayın. Kapı önü, balkon gibi yerlerin veya aracınızın temizliğinde hortumla su tutmak yerine süpürge veya sünger kullanın. S Çamaşır makinesini daha az kullanın. Bir çamaşır makinesi tek bir çalıştırmada 176 litre su harcar. Makinenizi haftada bir kez bile az kullansanız, yılda 9 ton su kurtarırsınız. S Geri dönüşümlü ürünleri tercih edin. Alışverişlerinizde ambalajında “geri dönüşüm” işareti olan ve büyük boy ürünleri tercih edin. Geri dönüşümlü kâğıt kullanabilen yazıcılar ile geri dönüşümlü ofis malzemeleri kullanmaya özen gösterin. S Atık yağlarınızı lavaboya dökmeyin. Lavaboya dökülen 1 litre bitkisel atık yağ, 1 milyon litre suyu kirletir. Atık yağlarınızı 444 28 45 nolu “Alo Atık Hattı“nı arayarak biodizele dönüştürebilirsiniz. S Enerji tasarruflu ampul kullanın. Mekânlarınızı enerji tasarruflu, doğru tip ve büyüklükte aydınlatma araçlarıyla ışıklandırın. S Isı kaybına engel olun. Yaşadığınız mekânları ısı kaybına karşı yalıtın. Radyatörlerinizin önünü eşya ile kapatmayın; arkasına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirin. S Toplu ulaşım araçlarını tercih edin. Özel aracınızı mümkün olduğunca az kullanın. Aracınızı başkalarıyla ortak kullanın ve çevreci yakıtları tercih edin.