Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları H BARİLEM Evrimsel Psikiyatri G
advertisement
Dr. Hakan Karaş Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi BARİLEM Evrimsel Psikiyatri Grubu BARİLEM Evrimsel Psikiyatri Grubu Araştırmacı: Yok Danışman: Yok Konuşmacı: Yok } Grubun kollektif refahına katkı (Brewer&Kramer,1986) } Gruplara göre sınıflandırma otomatik,hızlı, bilinçsizce(Lamont&Molnar,2002) } Grup içi iltimas ve grup dışına düşmanlık rekabet ve dışsal tehditlerde artar (Sherif 1961,1996;Brown,1988) } Grup yakınlaşması-temas temas (Taijfel,1982) grup üyeliği } Etnik gruba üyelik } Grup içi iltimas ile grup dışındakilere düşmanlık her zaman birlikte görülmez. Bazen birbiriyle ilgisiz. (Rubin&Willis 2002) Yurtseverlik nasyonalist agresyondan farklı (Fecshbach,1994) } ortak özellikler (açık, taklidi zor?) } Koku ve MHC kompozisyona bağlı tanıma } Görsel enformasyon(yüz ve mimik tanıma) } Olfaktor lob-amigdala amigdala bağlantısı } Görsel emosyonel bellek(hipokampus) } Öncelikle anne-bebek bebek bağının süresi uzar } Bununla birlikte sosyal emosyonel bağımlılıkla genişlemiş sosyal bağlar kurulur. } Görsel emosyonel bellek gelişimi zihin kuramı yetileri ile paralel gider. } Zihin Kuramı yetileri-diğerinin diğerinin mental özeti } Ötekinin mental durumu kişinin kendi emosyonlarından yola çıkarak anlaşılabilir. } Anne-bebek bebek bağı güçlü görsel duyum karakterini korur } Bağın stabilitesi ve süresinde artış(ses) } Yüz ve mimik tanıma için spesifik beyin bölgeleri(ayna nöronlar) emosyonel içeriği tanımanın yanında birey arasında grup bağlantısı sağlamak üzere hızlı bir sembolik kapasiteye sahip olur. } Anne bağı bu gelişimin temelini oluşturur ve Prolaktin, oksitosin, vazopressin ile opioid sistem tarafından empatik/agresif bağ dengesi kurulur. Diğer primatlardan farklı olarak yavruya bağlanmada paternal rol çiftler arası bağ diğer emosyonel bağlar (benzer nörokimyasal mekanizmalar) } } } } } Anne-yavru bağlanması, paternal bağlanma çiftler arası bağlanma toplumun diğer üyelerine, daha geniş sosyal gruplara bağlanma Bu bağ türleri birer prototip oluşturur. } } } } } Evrimsel olarak yeni bir grup kimliği biçimi gelişimiyle ilintili dil İşitsel temelli sosyal bağlar Diğer zihinlerle hem ses hem görüntü(ayna nöron) kullanılarak emosyonlar yoluyla bağlantı Dil yoluyla sembolik anlam üretilmesi grup kimliği tanımlanmasında major rol oynar Dilin sürekliliği grup kimliğini sürdürmede temel öneme sahip olur } Dil temelli grup kimliği aynı zamanda ‘inanış’larla ilintili İnanışlar sosyal kimlik oluşmasında (populasyona emosyonel bağ ile bağlanma) önemli İnanışlar genellikle belirli bir grubun özelliğini tanımlarlar ve insanlardaki grup içini pozitif, grup dışındakileri negatif tanımlama ile uyum içindedir. Sonraki öğrenmelere direnç } Kognitif immünite } } } } İnanışın bir kimlik sistemi olarak gelişmesi din gibi sistemlerin ve yazının da ortaya çıkışıyla büyük ölçüde stabilize olur. } Dil ve ideoloji aynı zamanda sosyal üyeliğin daha geniş populasyonlara yayılmasına yol açar. } Dilsel iletişim yanında diğer türlerde olmayan insana has bir diğer özellik } Sentetik veya değiştirilmiş hafıza } Dilsel imajinasyon ve sentaks yoluyla sözel enformasyon iletilmesi grupları ayırt etme ve sınıflandırma ile bire bir bağlantılı. } Sosyal bir yapı sentaksa neden ihtiyaç duyar? Sosyal grupların genişlemesiyle birlikte kin selection ve karşılıklı özgecilik gibi moduller grup oluşumu için yetersiz kalır. Grupların birbirlerinden farklılaşma gereksinimi ise artarak devam eder. Başkasının aynı gruba dahil olup olmadığını saptamak için(diğer özelliklerin özdeş olduğu göz önüne alınırsa) görsel hafıza yetersizdir (primatlarda 150 kişi). } Diğer homo türlerinde vokal bazlı ayırt etme (bazı kuş türlerinde de görülen özellikler). } protolanguage/şarkı (erken bir insan adaptasyonu olarak-tıpkı olarak maternal ve paternal bağlanmanın sosyal bağın öncüsü olması gibi) } Bununla birlikte öğrenme taklit yoluyla olur ve hala da dil öğreniminin başlarında başvurulan yöntemdir.Bu halliyle(kimliğin sentaks bağımlı olmadığı vokal yapılar) sosyal parazitler veya rakipler tarafından taklit edilmesi kolaydı. } İmajinasyonun da etkisiyle sentaksın anlam üretimi için kullanılmasıyla işitsel temelli bir kimlik veya iletişim sadece taklit edilmeye ve taklit yoluyla öğrenilmeye dirençli hale gelir. } Dolayısıyla sentaks daha kompleks bir işitsel temelli sosyal kimlik sağlamış olur.Duruma göre değişmeyen kelime anlamlarına bağlı basit sözel sisteme bağlı ve görsel tanımaya bağlı kimlikten daha karmaşık bir kimlik sistemi elde edilir. } Dil temelli kimliğe geçişle emosyonel sistem ve sosyal bağlanma ile ilgili emosyonel bellek de daha fazla gelişir çünkü dil de görüntü gibi güçlü sembolik ve emosyonel içeriğe sahiptir. } Metaforlar ve diğer yüklü kelimeler güçlü emosyonlar açığa çıkarırlar. } Dil kapasitesine sahip olan sosyal beyin nasıl ortaya çıktı? } Bebeğin uzamış bağımlılığı diğer büyük maymunlarda da var. } İnsanlarda olan parental sosyal bağlanma yeni dünya maymunlarında da görülüyor. } Buna ek olarak insanlardaki çiftler arası sosyal (romantik) bağlanma diğer vertebralılarda da görülüyor.Bunun için de gelişmiş bir sosyal beyine ihtiyaç yok. } İnsanlardaki romantik bağlanma daha az biyokimyasal sinyal içerir ve çoğunlukla kognitifdir. } Sosyal özellik taşıyan ve sadece insan beyninde bulunan büyük sosyal beyin gelişimiyle ilgili tek özellik ise dildir. } Dil grup kimliği taşımanın yanında sağkalım deneyimlerinin aktarılması ve sosyal kooperasyon sağladığı için büyük bir sosyal beyin ihtiyacı tam da bununla ilintilidir. } Dolayısıyla büyük bir sosyal beyin gelişimiyle daha büyük gruba sosyal üyelik, sosyal bağlanma ve kimlik mümkün hale gelir. } Bu aynı zamanda sosyal kognitif fonksiyonlar ve sosyal emosyonel bağımlılık modülllerini de kapsayan(DLPFC, ACC, VTA,NA) bir sosyal beyindir. } Maternal, paternal ve romantik bağlanmada olduğu gibi sosyal bağlanma ile ilgili beyin bölgeleri ve ilintili emosyonlar madde bağımlılığı ile ilintili olanlarla benzerlik gösterirler. } Burada da bir bağımlılık modülü söz konusudur (Bağlanmanın genişlemiş versiyonu) } Bağımlılıkta olduğu gibi bağlanan nesnenin varlığında(yavrunun varlığında huzur) haz alma } Nesnenin yokluğunda veya bağ tehdit edildiğinde ise negatif emosyonlar (bağ tehdit edildiğinde agresyon, bağ yok olduğunda korku, anksiyete) söz konusudur. } İnsanlarda paternal ve maternal bağlanmanın türün diğer üyelerini kapsayacak şekilde genişlemesi } Dilin gelişimiyle bu bağların stabil hale gelmesi, diğerlerinin yokuluğunda görsel temsiller yanında işitsel temsiller ve inanışlar yoluyla bağın sürdürülmesi ile } Genişlemiş grup kimliği mümkün hale gelir.
