Birleşmiş Milletler

Coğrafya Performans Ödevi
Burçin Taş
11-F 1572
KÜRESEL ve BÖLGESEL ÖRGÜTLER
 ULUSLARASI ŞİRKETLER
1. Siyasi Örgütler
 Birleşmiş Milletler
• 24 Ekim 1945 tarihinde 51 üye ülkenin katılımıyla
kurulmuştur.
• II. Dünya Savaşı sonrasında çıkabilecek
anlaşmazlıkları çözmek amacıyla kurulmuştur.
• Türkiye, Birleşmiş Milletler’in kurucuları
arasındadır. Birleşmiş Milletler örgütü amaçlarını
yerine getirebilmek için çeşitli
organlar kurmuştur.
• Bu organlar şunlardır:
• Genel Sekreterlik: Birleşmiş Milletler Örgütünün en
üst organıdır. Genel sekreter, Genel Kurulca seçilir.
Birleşmiş Milletler’in idari işlerini yürütmek ve
arabuluculuk yapmak yetkilerine sahiptir.
• Genel Kurul: Bir tartışma ve karar organıdır. Her üye
ülkenin bir oy hakkı vardır. Genel Kurul kararları
tavsiye niteliğindedir. Ülkeler için bağlayıcılığı
yoktur. Ekonomik ve Sosyal Konsey ile Vesayet
Konseyi doğrudan genel kurula bağlıdır.
• Güvenlik Konseyi: Beş sürekli ve on geçici üyeden
oluşur.
• Sürekli üyeler ABD, Fransa, Çin, İngiltere ve Rusya’dır.
Bu üyelerin alınan kararları veto hakları vardır. Alınan
kararlara uymayan ülkelere karşı, konsey kararı
ile yaptırımlar uygulanabilir. Güvenlik konseyi her ay bir
sürekli üyenin başkanlığında toplanır.
• Ekonomik ve Sosyal Konsey: Genel kurul tarafından üç
yıl için seçilmiş 54 üyeden oluşur. Ekonomik ve
sosyal konularda Genel Kurula yardımcı olur.
• Uluslararası Adalet Divanı: Genel kurul ve
Güvenlik konseyi tarafından dokuz yıl için seçilen Onbeş
üyeden oluşmaktadır. Merkezi Hollanda’nın Lahey
kentindedir.
• ülkeler arasındaki Hukuki anlaşmazlıklara bakar.
• Birleşmiş Milletler’in uluslararası sorunlarla ilgilenmek
ve Genel Kurul’a yadımcı olmak için birçok yardımcı
organı vardır.
 Bunlar;
• UNESCO : Bilim ve Kültür Örgütü
FAO : Gıda ve Tarım Örgütü
UNİCEF : Çocuklara Yardım Fonu
WHO : Dünya Sağlık Örgütü
İLO : Uluslararası Çalışma Örgütü
IMF : Dünya Para Fonu
2. Askeri Örgütler
 NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü)
• İkinci Dünya Savaşı sonrasında Doğu Bloku
ülkelerinden gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı 9
Nisan 1949 tarihinde kurulmuştur. Kurucu ülkeler: ABD,
Kanada, Belçika,Hollanda, Fransa, Danimarka, İngiltere,
İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz.
• Türkiye 1952 yılında NATO’ya üye olmuştur.
NATO’nun en yüksek sivil organı Kuzey Atlantik
Konseyi’dir. Merkezi Brüksel’dedir.
• NATO’nun en yüksek askeri organı ise Askeri Komite’dir.
• Üye devletlerin Genelkurmay başkanlarından oluşur.
3. Ekonomik Örgütler:
OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü)
• 1960 yılında Bağdat’ta petrol ihraç eden Suudi
Arabistan,Kuveyt, Irak, İran ve Venezuela’nın
birleşerek kurdukları bir örgüttür.
• Dünya petrol fiyatlarının ve üretim
miktarlarının belirlenmesinde büyük etkileri
vardır.
OECD (Ekonomik Kalkınma ve
İşbirliği Örgütü)
• 14 Aralık 1960 tarihinde
imzalanan Paris
sözleşmesi’ne dayanılarak
kurulmuştur. Savaş yıkıntıları
içindeki Avrupa’nın yeniden
yapılandırılması amacıyla
kurulan Avrupa
• Ekonomik İşbirliği Örgütünün
devamıdır. ABD,
Kanada,Japonya, Avustralya ve
Yeni Zelanda’nın katılımıyla
sınırları genişlemiştir.
• OECD’nin başlıca hedefi;
ülkelerin sosyoekonomik
gelişmelerine katkı
sağlamaktır.
Dünya Bankası
• 1945 yılında Uluslararası yeniden yapılanma
ve kalkınma Bankası adıyla kurulmuştur.
Birleşmiş Milletlerin Özerk kuruluşlarından
biridir.
• Dünya Bankası gelişmekte olan ülkelerin
kredi ihtiyacını karşılamaktadır.
• IMF (Ulusulararası Para Fonu) 1944 yılında
kurulmuş, 1947 de fiilen çalışmaya
başlamıştır.
• IMF ortaya çıkabilecek kısa vadeli ödeme
güçlükleri için devletlere kredi vererek Dünya
ticaretinin canlılığını korumaya çalışmaktadır.
• Türkiye 1947 yılında IMF’ye üye olmuştur.
Zaman zaman IMF’den kredi kullanmıştır.
4. Çevre Örgütleri
Greenpeace (Yeşil Barış)
• 1971 yılında Dünya çapında çevre duyarlılığını
artırmak amacıyla kurulmuştur. Çalışmalarını
bağımsız olarak sürdürmektedir. Hiçbir kurum
ve kuruluştan maddi destek almamaktadır.
• Greenpeace Çevre sorunlarını barışçıl yollarla
duyurmak ve kamuoyu oluşturmak için çalışır.