skolyoz

Skolyoz
Prof. Dr. Önder Aydıngöz
Skolyoz
Tanım
• Omurganın lateral eğriliğine skolyoz adı
verilir.
• Ayakta çekilen grafilerde bu eğriliğin 10oo’nin
üzerinde olması skolyoz olarak kabul edilir. Bu
derecenin altındaki eğrilikler spinal asimetri
olarak tanımlanır, patolojik olarak kabul
edilmez ve tedavi gerektirmezler.
Skolyoz
Sıklık
• Adölesan idiopatik skolyozun sıklığı 10o’yi aşan
eğrilikler eşik olarak kabul edildiğinde % 1-3’tür.
• 30o’yi aşan eğriliklerin sıklığı ise %o 1-3’tür.
Skolyoz
Cinsiyet dağılımı
• 10o’yi aşan eğriliklerde kız/erkek oranı 1.4/1’dir.
• 30o’yi aşan eğriliklerde ise bu oran 10/1’dir.
Yapısal olmayan skolyoz
• Omurgada frontal planda yana eğrilik vardır, ancak
omurların aksiyel rotasyonu yoktur. Yani yapısal
değişiklikler oluşmamıştır.
• postural
• alt ekstremite uzunluk eşitsizliğini dengeleyici
• Sinir kökü irritasyonu (tümör, disk hernisi)
• histeri
• enfeksiyon
• Uzun süre tedavi edilmezse tabloya yapısal değişiklikler de
eklenebilir.
Sınıflama
•
•
•
•
•
•
•
•
•
İdiopatik skolyoz
Konjenital skolyoz
Nöromusküler skolyoz
Nörofibromatik skolyoz
Mezenkimal doku hastalıklarına (Marfan sendromu,
Ehler’s Danlos sendromu vb) bağlı skolyoz
Postravmatik skolyoz
Osteokondrodistrofilerde (Mukopolisakkaridozlar,
akondroplazi, epifizyal displaziler vb) görülen eğrilikler
Metabolik nedenlere bağlı (Raşitizm, osteogenezis
imperfekta vb) skolyoz
Dejeneratif skolyoz
İdiopatik skolyoz
Tüm skolyoz olgularının %70-80’idir.
• İnfantil (3 yaştan önce)
• Jüvenil (3-10 yaş arası)
• Adölesan (10 yaştan iskelet olgunluğuna kadar)
Konjenital skolyoz
• Vertebral
• Açık - Posterior spinal defekti olanlar
• Nörolojik kayıpla birlikte olanlar
(Myelomeningosel)
• Nörolojik kaybı bulunmayanlar
(Spina bifida)
• Kapalı - Posterior spinal defekti olmayanlar
• Formasyon kusurları (kama vertebra, hemivertebra)
• Segmentasyon kusurları (blok vertebra, unsegmente bar)
Bu olgulara eşlik edebilen diastamatomyeli ve gergin kord gibi
durumlara bağlı olarak nörolojik bozukluklar gelişebilir.
• Ekstra vertebral
(konjenital kostal füzyon)
• Konjenital skolyoz olgularında özellikle üriner
sistem ve kardiovasküler sisteme ait eşlik eden
anomali varlığı araştırılmalıdır.
Nöromusküler skolyoz
• Nöropatik
• Poliomyelitis, serebral palsy, syringomyeli, vs.
• Myopatik
• Musküler distrofiler, amyotoni konjenita vs
Mezenkimal doku hastalıklarına bağlı
skolyoz
• Konjenital
•
•
•
•
Marfan sendromu
Morquio hastalığı
Amyoplasia konjenita
Çeşitli cücelik tipleri
• Edinsel
• Romatoid artrit
• Still hastalığı
• Diğerleri
• Scheurmann hastalığı
• Osteogenezis imperfekta
Posttravmatik skolyoz
• Vertebral
• Kırık
• Radyasyon
• Vertebra cerrahisi
• Ekstravertebral
• Yanıklar
• Toraks cerrahisi
İrritatif fenomenlere sekonder skolyoz
• Spinal kord tümörü
• Osteoid osteoma vb omurga tümörleri
• Sinir kökü irritasyonu
Klinik değerlendirme
Hasta şikayetleri
Hasta şikayetleri
Ağrı
• Çocuk ve erişkinlerde eğrilik genellikle
ağrısızdır.
• Ağrı mevcutsa tümör, disk hernisi, enfeksiyon
gibi nedenler araştırılmalıdır.
• Erişkinde dejeneratif nedenlerle gelişen
skolyozda ağrı ön planda olabilir.
Hasta şikayetleri
Kozmetik şikayetler
• İdiopatik skolyozda genellikle başvuru sebebi
görünüş bozukluklarıdır.
Hasta şikayetleri
Solunum şikayetleri, çabuk yorulma
• Ciddi eğriliklerde (>60-70o)
• Nöromusküler skolyozlarda
Hasta şikayetleri
Nörolojik şikayetler
İdiopatik tipte çok nadirdir.
• Uyuşma
• Güç kaybı
Klinik değerlendirme
Fizik muayene bulguları
Radyolojik değerlendirme
• Direkt grafiler (Omurga boy grafileri)
• BT
• MR görüntüleme
Radyolojik değerlendirme
• Rotasyona AP grafide
pediküllerin durumuna
bakarak karar verilir.
Apikal vertebra (A.V.)
• Ayakta çekilen AP grafide
•
•
•
•
En horizontal
En fazla rotasyonlu
En deforme (kuneiform)
Vertikal aksdan en uzak, lateral kenarı yere dik
Nötral vertebra (N.V.)
• Ayakta çekilen AP grafide
• En fazla tilti olan (Cobb açısı ölçümüne olanak verir)
• Genellikle nötral rotasyonda
• Vertikal aksa ya da santral sakral hatta çok yakın
Tedavi
İdiopatik skolyoz
•
Kemik gelişimi tamamlanmamış hastalar
• Eğrilik <20o ise egzersiz + takip
• Eğrilik 20o-40o ise egzersiz + korse + takip (İskelet gelişimi sonuna kadar)
• Eğrilik >40o ise Cerrahi (Genellikle 12 yaş ya da Risser I beklenir)
•
Kemik gelişimi tamamlanmış hastalar
• Eğrilik <20o ise bel egzersizleri
• Eğrilik 20-40o ise yıllık takip
• Eğrilik >40o ise cerrahi
Cerrahi tedavi
•
•
•
•
Posterior yaklaşımlar
Anterior yaklaşımlar
Anterior + posterior yaklaşımlar
Torakoplasti
Cerrahi tedavi komplikasyonları
•
•
•
•
•
•
•
•
Nörolojik komplikasyonlar
Kardiopulmoner problemler
Gastrointestinal problemler
Enfeksiyon
Pseudoartroz
Dekompenzasyon
Enstruman belirginliği
Bel ağrısı