Kelam Dersi Öğretim Programı - Din Öğretimi Genel Müdürlüğü

ANADOLU İMAM HATİP LİSELERİ
KELAM DERSİ (12. SINIF)
Öğretim Programı Tanıtım Sunusu
Programın Genel Amaçları
Kelam Dersi Öğretim Programı ile öğrencilerin;
Kelam ilminin amacını, konusunu ve yöntemini kavraması,
İslam dininin temel inanç konularını vahyin ilkeleri ışığında aklın
yardımıyla kavraması,
İnanç alanında geçmişteki ile günümüzdeki yorum farklılıklarının
ortaya çıkmasının nedenlerini açıklaması,
9.05.2017
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
2
Programın Genel Amaçları
Kelam Dersi Öğretim Programı ile öğrencilerin;
 İslam düşüncesinde ortaya çıkan belli başlı itikadi ve siyasi yorumlar ile günümüzdeki
yansımalarını tanıması,
 İslam düşüncesinde farklı ekollerin iman, varlık ve bilgi sorunlarına yaklaşımını
açıklaması,
 Çağımızın inançla ilgili güncel meselelerini tevhid ilkesine göre değerlendirmesi
amaçlanmaktadır.
9.05.2017
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
3
Programın Vizyonu
«Kelam Dersi Öğretim Programı»nın vizyonu;
 İnanç esaslarını ve temel ilkelerini nasslardan
hareketle temellendirmeyi, bunları akli
yöntemlerle açıklamayı ve karşı fikirleri eleştirip
cevaplama becerileri kazandırmayı
hedeflemektedir.
9.05.2017
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
4
Programın Uygulanmasına İlişkin İlke ve Açıklamalar - I
Kelam konuları; Kur’an-ı Kerim, sahih hadisler ve akli veriler çerçevesinde
işlenmelidir.
Konular, öğrencilerin İslam’ın inanç esaslarını bir bütün olarak içselleştirmelerine ve
tevhid merkezli bir bakış açısı geliştirmelerine yönelik etkinliklerle desteklenmelidir.
9.05.2017
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
5
Programın Uygulanmasına İlişkin İlke ve Açıklamalar - II
İnançla ilgili konuların daha iyi kavranabilmesi için akaid, felsefe, sosyoloji ve
psikoloji alanlarında da bilgi sahibi olmanın önemi vurgulanmalıdır.
Hadis metinlerinin işlenmesinde hadislerin anlamlarının ve verdiği mesajların
kavranması esas olmakla birlikte, öğrenciler hadislerin orijinal metinlerini ve
anlamlarını ezberlemeye teşvik edilmelidir. Ancak bu konuda zorlama
olmamalıdır.
9.05.2017
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
6
2017 Kelam Dersi Öğretim Programlarının Ünite ve Konuları
1. ÜNİTE
2. ÜNİTE
3. ÜNİTE
4. ÜNİTE
KELAM İLMİ
KELAM İLMİNDE TEMEL MESELELER
DİNİN ANLAŞILMASINDA
FARKLI YORUMLAR
KELAM İLMİ VE
GÜNCEL MESELELER
1. Kelam İlminin Tanımı, 1. Varlık Meselesi
1.1. Allah-ÂIem İlişkisi
Konusu ve Amacı
1.2. Madde
2. Kelam İlminin Doğuşu
1.3. Hayat
ve Gelişmesi
1.4. İnsan
3. Kelam İlminin İslami 2. Bilgi Meselesi
İlimlerle İlişkisi
2.1. Bilginin Tanımı
4. Kelam İlminin Diğer
2.2. Bilginin Kaynakları
2.2.1. Akl-ı Selim
İlimlerle İlişkisi
2.2.2. Haber-i Sadık
5. Kelam İlminin Yöntemi
2.2.3. Havass-ı Selîme
2.3. İman-Bilgi İlişkisi
2.4. Akıl-Vahiy ilişkisi
3. Delil
3.1. Naklî Deliller
3.2. Akli Deliller
4. Hüküm
4.1. Dinî Hükümler
4.2. Akli Hükümler
9.05.2017
1.
2.
3.
4.
Din ve Dinî Yorum
Dinî Yorumlarla ile İlgili
Bazı Kavram ve
Yaklaşımlar
Yorum Farklılıklarının
Sebepleri
İtikadi ve Siyasi Yorumlar
4.1. Ehl-i Sünnet
4.1.1.Selefilik
4.1.2. Eş’arilik
4.1.2.Maturidilik
4.2. Haricilik
4.3. Mürcie
4.4. Şia
4.5. Mutezile
4.6. Cebriye
1. Günümüzde Kelam İlmi
2. Kelam İlmi ve Güncel Meseleler
2.1. Deizm
2.2. Politeizm
2.3. Agnostisizm
2.4. Pozitivizm
2.5. Ateizm
2.6. Nihilizm
2.7. Sekülerizm
2.8. Satanizm
2.9. Tenasüh ve Reenkarnasyon
2.10. Kötülük Problemi
2.11. Sahte Peygamberlik
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
7
Ünite, Kazanım Sayısı ve Süre
ÜNİTELER
1.
2.
Kelam İlmi
Kelam İlminde Temel
Meseleler
DERS
SAATİ
16
7
16
3.
Dinin Anlaşılmasında Farklı
Yorumlar
6
20
4.
Kelam İlmi ve Güncel
Meseleler
3
20
21
72
TOPLAM
9.05.2017
KAZANIM
SAYILARI
5
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
8
Programın Yapısı
Konular; ünitenin ve
temanın özelliğine göre
öğrencilerin bilişsel,
duyuşsal ve psikomotor
gelişimleri göz önünde
bulundurularak onlara
peygamber sevgisini
kazandıracak, dinî ve
ahlaki gelişimlerine katkı
sağlayacak ve sünnet
kültürü kazandıracak
şekilde yapılandırılmıştır
9.05.2017
Ünite
1. KELAM İLMİ
Üniteler; dersin içeriği,
diğer derslerle ilgisi ve
öğretim hedefleri
dikkate alınarak
oluşturulmuştur.
Öğretmenlerimizin
programı daha iyi
uygulayabilmeleri için
üniteler alt konulara
bölünerek
yapılandırılmıştır
Konular
1. Kelam İlminin
Tanımı, Konusu ve
Amacı
2. Kelam İlminin
Doğuşu ve
Gelişmesi
3. Kelam İlminin
İslami İlimlerle
İlişkisi
4. Kelam İlminin
Diğer İlimlerle
İlişkisi
5. Kelam İlminin
Yöntemi
Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar
Bu ünite sonunda öğrenciler;
1. Kelam ilminin tanımını,
konusunu, önemini ve
amacını kavrar.
2. Kelam ilminin doğuşunu ve
gelişimini açıklar.
3. Kelam ilminin İslami ilimlerle
ilişkisini değerlendirir.
4. Kelam ilminin diğer ilimlerle
ilişkisini örneklerle açıklar.
5. Kelam ilminin esas aldığı
yöntemleri kavrar.
Kazanımlar; Programların en önemli unsuru
kazanımlardır. Kazanımlar; eğitim süreci
sonucunda öğrencilerin edinecekleri bilgi,
beceri, tutum ve değerleri ifade etmekte
olup öğrenme alanlarının özellikleri,
öğrencilerin gelişim düzeyleri ve konuların
muhtevası dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Açıklamalar
Amaçlar
Bu ünitenin konuları işlenirken
vahiy ve akl-ı selim vurgusu öne
çıkarılacak; yeri geldikçe konuyla
ilgili sahih hadislere ve İslam
bilginlerinin görüşlerine de yer
verilecektir.
Yeterlilikler-Beceriler:
•
Araştırma ve sorgulama
•
Dinî terim ve kavramları
doğru ve yerinde
kullanma
•
Temel dinî kaynakları
tanıma ve kullanma
3 ve 4. kazanımlar işlenirken
kelam ilminin akaid, tefsir, hadis,
ahlak, felsefe, sosyoloji, psikoloji,
astronomi, fizik, biyoloji ve
coğrafya gibi ilimlerle ilişkisi
ayrıntılara girilmeden ele
alınacaktır.
Kavramlar:
İlm-i kelam, ilm-i tevhid, fıkh-ı
ekber, mebde, mead, akıl,
nakil, vahiy.
5. kazanım işlenirken kelam
ilminin normatif bir yöntem
kullandığına vurgu yapılacaktır.
Açıklamalar kısmında;
ünite içinde özellikle
vurgulanması veya
sınırlandırılması gereken
hususlara yer verilmiştir
Yeterlilikler-Beceri; öğrencilerde öğrenme
süreci içerisinde kazanılması, geliştirilmesi ve
yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir.
Kavram; eşya, olgu veya olayların ortak
özelliklerini bir arada toplayarak bunları ortak
bir ad altında sınıflamaya tabi tutan
tasarımlardır.
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
9
2014-2017 Kelam Öğretim Programı Karşılaştırması
Ünite, Kazanım Sayısı ve Süre Karşılaştırması
2014’de yapılan Kelam Dersi öğretim
programında 5 ünite bulunmaktadır. 2017’de
yapılan programda ise 4 ünite bulunmaktadır.
2014’de yapılan programda Kelam Dersi
haftada 1 saattir. 2017’de yapılan programda
da 2 saate çıkarılmıştır.
2014’deki öğretim programında kazanım sayısı
26 iken, 2017’de yapılan programda kazanım
sayısı 21’e indirilerek azaltılmıştır.
9.05.2017
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
10
2014-2017 Kelam Dersi Öğretim Programlarının
Ünite ve Konuları Karşılaştırması
2014’de yapılan Kelam Dersi öğretim
programında «Kelam İlmi», «Kelam İlminde
Temel Sorunlar», «Dinin Anlaşılmasında
Farklı Yorumlar», «Yeni İlm-i Kelam ve İnanç
Problemleri» ve «Din ve İnanç Özgürlüğü»
adındaki üniteler bulunmaktadır.
9.05.2017
2017’de yapılan programda ise «Kelam İlmi»,
«Kelam İlminde Temel Meseleler» «Dinin
Anlaşılmasında Farklı Yorumlar» ve «Kelam
İlmi ve Güncel Meseleler» Üniteleri
bulunmaktadır.
Din Öğretimi Genel Müdürlüğü-Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığı
11
TEŞEKKÜR EDERİM