Kadında Dizüriye Yaklaşım

Kadında Dizüriye
Yaklaşım
Doç. Dr. Selçuk Mıstık
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi
Aile Hekimliği AD
Dizüri



Ağrılı ya da zor işeme, bu işemede yanmayı da
kapsar, mesane ve perinede de ağrı olabilir,
kadınlarda çok sık görülen bir semptomdur, herhangi
bir yaşta olabilir
En sık idrar yollarının bakteryel enfeksiyon nedeniyle
olur (mesanenin enflamasyonu (sistit %50) ya da
böbreğin enflamasyonu (piyelonefrit)
Kadınlarda, dizüri vajina ya da vulvanın
enflamasyonunu yansıtabilir (vajinit ya da vulvit).
Patofizyoloji




Mesane trigonunun ya da üretranın irritasyonu ile oluşur
Üretranın enflamasyon ya da darlığı işemeye başlamada
güçlük ve işerken yanmaya neden olur
Trigonun irritasyonu mesanede kasılmaya neden olur ki bu da
sık ve ağrılı işemeye neden olur
Dizüri en sık alt üriner sistemde enfeksiyon nedeniyle oluşur,
fakat aynı zamanda üst üriner sistem enfeksiyonu ile de ilişkili
olabilir
Etiyoloji



Dizüri tipik olarak üretra ya da mesane irritasyonu
sonucu oluşurken, perineal enfeksiyonlarda da
olabilir
En sık nedeni sistit ve üretrittir (CYBH)
ANCAK…
Etiyoloji


Bisiklet ve ata binme gibi fiziksel
aktiviteler
Cinsel ilişki
Etiyoloji












Akut abakteryel sistit
Akut sistit
Akut intermitan porfiri
Akut piyelonefrit
Akut üretrit
Adenin fosforiboziltrans eksikliği
Apandisit
Arsenik trioksit
Arsenikler
Atrofik vajinit
Mesane kanseri
Mesane taşı
Etiyoloji














Kimyasal irritanlar
Konjenital dev megaüreter
Sistit
Sistosel
Dehidratasyon
Ektopik gebelik
Eozinofilik sistit
Fallop tüpü durumları
Fonksiyonel bozukluklar
Genital herpes
Overin granüloza hücreli tümörü
Hunner ülseri
Hydatid kist
Interstisyel sistit
Etiyoloji








Neisseria gonorrhoea
Nefrolitiazis
Pelvik lipomatozis
Postoperatif septisemi
Pyelonefrit
Rektovezikal fistül
Reiter sendromu
Schistosoma haematobium
Etiyoloji














Trichomoniazis
Uretral kanser
Uretral karünkül
Uretral kateterizasyon
Uretral sendrom
Uretrit
Uriner obstrüksiyon
İdrar yolu enfeksiyonu
İdrar yolu malformasyonu
Vajinit
Vezikovajinal fistül
X-e bağlı alfa talasemi mental retardasyon sendromu (ATR-X)
Ksantik ürolitiazis
Ksantin oksidaz eksikliği
Değerlendirme











Hikaye:
Semptom süresi ve geçmişte olup olmadığı
Eşlik eden ateş, böğür ağrısı
Üretral ya da vajinal akıntı
Frequency, urgency
İdrarın rengi, kokusu
Korunmasız cinsel ilişki
Perineye irritan uygulanması
Sistoskopi, kateterizasyon, cerrahi
Gebelik
Üriner sistem anomalisi
Değerlendirme












Fizik muayene
Vital bulgular-Ateş
Cilt, mukoza ve eklemler-reaktif artrit
Böğürde hassasiyet, mesane üzerinde hassasiyet
Perine enflamasyonu ya da lezyon, vajinal ya da servikal akıntı
Kırmızı işaretler:
Ateş
Böğür ağrısı ya da hassasiyet
Kateter vb uygulamalar
İmmunyetmezlikli hasta
Rekürren dönemler
Bilinen idrar yolu anomalisi
İYE’na tanısal yaklaşım
Bulguların yorumu






Genç sağlıklı kadında dizüri ve mesane irritasyonu-sistit
Görülen üretral ya da vajinal akıntı-CYBH (kalın pürülan materyal-gonokokal,
ince sulu akıntı-nongonokokal)
Herpes simplex virus enfeksiyonunun vajinit ve ülseratif lezyonları inspeksiyonda
tipik olarak görülür
Ateş, böğür ağrısı-piyelonefrit
Sık İYE-altta yatan anatomik anomali, immunyetmezlik
Hastaneye yatış ve instrumentasyon-atipik, dirençli patojen
Testler










Tek bir yaklaşım yok
Çoğu klinisyen-direk antibiyotik (testsiz, TİT bile yapmadan), genç dizüri, frequency ve urgencysi olup
kırmızı işaretleri olmayanlarda
Bazıları TİT ve ortaakım kültürü
Bazıları TİT’te beyaz küre varsa kültür
Doğurganlık çagında gebelik testi (gebelikte İYE-preterm doğum ve preterm membran rüptürü riskinde
artış.
Vajinal akıntı-servikal eksüdada STD testi (gonokok ve klamidya kültürü ya da PCR)
> 105 bakteri (CFU) unite/mL enfeksiyonu düşündürür (semptomatik hastalarda 102, 103 de olabilir
TİT’te beyaz küre olup kültür steril çıkarsa CYBH, vulvovajinit, TB, tümör ve diğer nedenler olabilir
TİT’te eritrosit mevcut olup beyaz küre yoksa ve kültür steril ise, kanser, taş yabancı cisim, glomerüler
anomaliler ya da yakın zamanda cihaz nedenli olabilir
Antibiyotiğe cevap yoksa, rekürren semptomlar , enfeksiyon olmadan hematüri varsa-obstrüksiyon,
anatomik anomali kanser ve diğer problemler için Sistostomi ve üriner sistem görüntülemesi gerekebilir
Dizürili kadında İYE için tanı
testleri
Tedavi






Nedene yöneliktir
TİT normal ve kırmızı işaretler yoksa, çoğu
hekim tedavi vermez
Tedaviye karar verilirse, TMP-SMX, ya da
florokinolon
Key Points
Dizüri her zaman mesane enfeksiyonu sonucu
oluşmaz
CYBH değerlendirilmeli
Gebelikte İYE





Sık görülür ve nedeni en sık Escherichia coli
Asemptomatik bakteriüri sistit ya da piyelonefrite
neden olabilir
Tüm gebeler bakteriüri açısından taranmalı ve oral
nitrofurantoin ya da sefaleksin ile tedavi edilmelidir
Ampisilin yüksek direnç nedeniyle kullanılmamalıdır
Reküren enfeksiyonlarda profilaktik tedavi gerekir
Gebelikte İYE



Tarama
The American College of Obstetrics and Gynecology
ilk prenatal muayenede idrar kültürü yapılmasını
öneriyor
Bütün gebelik boyunca steril kalınamayacağından 3.
trimasterde tekrarı öneriliyor
U.S. Preventative Services Task Force 12. ile 16.
haftalar arasında bir idrar kültürü öneriyor
Gebede İYE’nin Advers Etkileri
Kadınlarda İYE




Kadınlarda bir yıl içerisinde üçten fazla kültürle
gösterilmiş İYE olması durumunda aşağıdaki üç
korunma stratejisinden birisi kullanılır:
Kendi kendine üç günlük standart tedavi
Postkoital proflaksi- eğer İYE koitusla ilişkiliyse
6 ay boyunca günlük proflaksi-nitrofurantoin, 50-100
mg/gün, norfloksasin 200mg/gün, sefaleksin
250mg/gün

TEŞEKKÜRLER…