Hafif-Orta Mitral Darl›¤› Hastalar›nda Valsartan`›n Kalp

Hafif-Orta Mitral Darl›¤› Hastalar›nda
Valsartan’›n Kalp H›z› De¤iflkenli¤i ve Kalp
H›z› Toparlanmas› Üzerine Etkisi
Dr. Hekim Karap›nar1, Dr. Özlem Batukan Esen2, Dr. Mustafa Akçakoyun3,
Dr. Göksel Açar3, Dr. Selçuk Pala3, Dr. Ramazan Karg›n3, Dr. Hasan Kaya3,
Dr. An›l Avc›3, Dr. Cevat K›rma3, Dr. Ali Metin Esen3
Van Yüksek ‹htisas Hastanesi, Kardiyoloji Klini¤i, Van
‹stanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü, Kardiyoloji Bölümü, ‹stanbul
3
Kartal Kofluyolu Yüksek ‹ht. E¤t. ve Arafl. Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, ‹stanbul
1
2
ÖZET
Amaç: Atriyal fibrilasyon (AF) mitral darl›¤› (MD)’nin önemli bir komplikasyonudur. AF gelifliminde otonom sinir
sisteminin etkili oldu¤u, kalp h›z› de¤iflkenli¤i (KHD) ve kalp h›z› toparlanmas› (KHT)’n›n otonom sinir sisteminin
göstergesi oldu¤u ve MD hastalar›nda bozuldu¤u bildirilmifltir. Çal›flmam›zda MD hastalar›nda Valsartan’›n KHD
ve KHT üzerine, dolay›s›yla otonom sinir sistemi üzerine etkilerini araflt›rd›k.
Yöntem: Hafif-orta MD olan 11 hasta (39±8 y›l, 10 kad›n) çal›flmaya al›nd›. Yafl ve cins olarak efllefltirilmifl 16
gönüllü (38±8 y›l, 14 kad›n) kontrol gurubu olarak seçildi. Tüm popülasyona transtorasik ekokardiyografi (TTE),
semptomla s›n›rl› egzersiz testi ve 24 saatlik holter incelemesi yap›ld›. Hastalar 14 hafta boyunca günde 160 mg
Valsartan ile tedavi edildi. Tedavi sonunda TTE, egzersiz testi ve holter incelemesi tekrarland›. Holter
incelemesinde frekans ve zaman iliflkili alan KHD analizi, egzersiz testinde birinci ve üçüncü dakika analizi yap›ld›.
Bulgular: Tedavi öncesinde KHT ve KHD parametreleri bak›m›ndan hasta gurubu ile kontrol gurubu aras›nda
önemli bir fark saptanmad›. Valsartan tedavisi sonras›nda hastalar›n sistolik (117±6 karfl›n 107±4 mmHg p<0.002)
ve diyastolik kan bas›nc›(76±6 karfl›n 69±9 mmHg p<0.044) de¤erlerinde ve 1. dakika KHT zamanlar›nda anlaml›
azalma (44±14 karfl›n 33±12 sn p< 0.014), egzersiz sürelerinde ise anlaml› art›fl saptand› (786±114 karfl›n 846±95
sn p< 0.044). Holter EKG analizinde ise KHD’nin hem zaman alan hem de frekans alan parametrelerinde anlaml›
de¤ifliklik izlenmedi.
Sonuç: Valsartan kullan›m› ile orta MD’li hastalarda egzersiz kapasitesinde art›fl olmas›na ra¤men, KHD ve KHT
süreleri esas al›nd›¤›nda otonom fonksiyonlar› gösteren parametrelerde anlaml› bir farkl›l›k saptanmad›.
Anahtar Kelimeler: Kalp h›z› de¤iflkenli¤i, kalp h›z› toparlanmas›, mitral darl›¤›, valsartan
ABSTRACT
The Effect of Valsartanon Heart Rate Variability and Heart Rate Recovery in Patients With Mild to Moderate
Mitral Stenosis
Summary: Atrial fibrillation (AF) is known to be one of the most important complications of mitral stenosis (MS).
It has been reported that autonomic nervous system (ANS) had an effect on AF development, heart rate variability (HRV) and heart rate recovery (HRR) were under the control of ANS, and their disorders were present in MS.
We studied the effect of Valsartan on HRV and HRT, and thus its effect on ANS.
Methods: Eleven patients (39±8 years, 10 females) with mild to moderate MS were included in the study. Sixteen
volunteers (38±8 years, 14 females) matched for age and sex were selected for control group. All subjects underwent transthoracic echocardiography (TTE), symptom-limited treadmill test and 24 hour Holter monitorization.
The patients were administered 160 mg of Valsartan daily for 14 weeks. TTE, treadmill test and Holter monitorization were repeated at the end of treatment period. In Holter monitorization, the time and frequency domain
analysis of HRV and in exercise test, HRR at first and third minutes (HRR1 and HRR3) were examined.
Results: Before Valsartan treatment, no significant difference was found in HRR and HRV parameters between the
two groups. Systolic and diastolic blood pressure, and also HRR1values were significantly decreased after treatment of Valsartan (117±6 vs. 107±4 mmHg p<0.002, 76±6 vs. 69±9 mmHg p<0.044, 44±14 vs. 33±12 p< 0.014,
‹letiflim Adresi
Dr. Ali Metin Esen
Barbaros Mh. Ihlamur Sok. Uphill-Court Sitesi A2 Blok D:51
Telefon: +90 216 688 23 19 e-posta: ameoz@superonline.com.tr
Kofluyolu Kalp Dergisi
2010;13(1):11-15
respectively), while the exercise time was significantly increased (786±114 vs. 846±95 sn p< 0.044). In Holter analysis neither time nor frequency domain of HRV parameters showed a meaningful change.
Conclusion: In moderate MS, treatment with Valsartan improved the effort capacity, while autonomic function
parameters have been defined on the base of HRV and HRR were not significantly different.
Key Words: Heart rate variability, heart rate recovery, mitral stenosis, valsartan
G‹R‹fi
Mitral darl›¤› (MD) mortalite ve morbiditesi yüksek bir
hastal›kt›r. Özellikle atriyal fibrilasyon (AF) baflta olmak
üzere atriyal aritmilerle iliflkilidir. AF en s›k görülen ve
kardiyak mortaliteyi art›rd›¤› bilinen bir ritim bozuklu¤udur. AF’yi öngörebilmek ve geliflimini engellemek klinik
kardiyolojinin güncel konular›ndand›r. Renin Angiotensin Aldesteron Sistemi (RAAS)’nin AF gelifliminde etkili
oldu¤u anjiyotensin de¤ifltirici enzim inhibitörleri (ADE‹), anjiyotensin II reseptör blokerleri (ARB) veya aldosteron antagonistleri (AA) ile etkisinin s›n›rland›r›lmas›n›n
AF geliflimini engelleyebilece¤ini iflaret eden çal›flmalar
vard›r (1). RAAS inhibisyonun hangi mekanizmayla bunu gerçeklefltirdi¤i aç›k de¤ildir. Ancak RAAS inhibisyonunun parasempatik sistem aktivasyonunu art›rarak
otonom sistem üzerine olumlu etkileri oldu¤u bildirilmifltir (2). Bu durum kalp h›z› de¤iflkenli¤i (KHD)’ni art›rmas›yla da gösterilmifltir (3).
KHD analizi otonom sistemin de¤erlendirilmesinde,
kardiyak mortalite ve morbiditeyi öngörmede yayg›n
olarak kullan›lmaktad›r (4). KHD analizi sempatik-vagal
dengenin göstergesi olarak kabul edilmifl ve otonom
sistemin kalp rahats›zl›klar› üzerindeki rolünü de¤erlendirmek için kullan›lm›flt›r (5,6). Bir ARB olan Telmisartan
kullan›m› ile KHD analizinde HF komponentinin artt›¤›,
dolay›s›yla kalp üzerinde parasempatik etkinin bask›nlaflt›¤› tespit edilmifltir (7,8).
Otonom sinir sisteminin di¤er bir göstergesi de kalp h›z› toparlanmas› (KHT)’d›r. Egzersiz sonras›nda kalp h›z›n›n egzersiz öncesine dönme h›z›d›r. Gecikmifl
KHT’nin mortaliteyle iliflkili oldu¤u bildirilmifltir (9). ADE‹
olan Kinapril ile tip II diyabetes mellituslu hastalarda
düzeldi¤i gösterilmifltir (10).
MD’de otonom düzenlemenin bozuldu¤u, bu durumun
AF gelifliminde etkili olabilece¤i bildirilmifltir (11,12).
ADE‹ ve ARB’lerin de¤iflik hasta populasyonlar›nda AF
s›kl›¤›n› azatl›¤›na dair bilgiler vard›r (1). Bu sonucun sol
ventrikül diyastolik bas›nc›n› azaltmas›yla m›, yoksa
otonom sistemini düzenlemesiyle mi olufltu¤una dair
yeterli bilgi yoktur. AF’nin önemli bir sebebi olan MD’de
Valsartan’›n egzersiz pulmoner arter bas›nc› (PAB) üzerine olumlu etkilerinin oldu¤u daha önceki bir çal›flmam›zda gösterilmiflti. Ancak dinlenme PAB üzerine ayn›
etkinin olmad›¤› bulunmufltu (13). Valsartan’›n MD’li
hastalarda otonom sistem üzerine etkisine dair bilgi
yoktur. Çal›flmam›zda MD’li hastalarda Valsartan’›n
otonom sistemin göstergeleri olan KHD ve KHT üzerine
etkilerini araflt›rd›k.
YÖNTEM
Hafif-orta derecede MD (kapak alan› 1.2-2.0 cm2)’si
olan, sinüs ritminde toplam 11 hasta çal›flmaya al›nd›.
12
Kofluyolu Kalp Dergisi
Hafif dereceden fazla mitral yetersizli¤i veya aort yetersizli¤i, önemli aort darl›¤›, mitral kapak prolapsusu, koroner arter hastal›¤›, diyabetes mellitusu, hipertansiyonu, tiroid disfonksiyonu, klinik akci¤er hastal›¤› olanlar
ile gebeli¤i olan veya gebelikten etkin olarak korunamayacak olan kad›n hastalar çal›flma d›fl› tutuldu. KHD
veya KHT etkileyebilecek ilaçlar çal›flmaya al›nmadan
önce kesildi ve en az befl yar›-ömür süresince beklenildi. Yafl ve cinsiyet olarak benzer 16 sa¤l›kl› gönüllü
kontrol grubu olarak seçildi. Tüm deneklerden ayd›nlat›lm›fl onam al›nd›. Hastane etik kurulu taraf›ndan çal›flma onayland›.
Ekokardiyografi
Trans torasik ekokardiyografi (TTE) 2.5-3.5 MHz tranduser ve Vingmed system 5 cihaz› (GE, Horten, Norvay)
ile yap›ld›. ‹nceleme bafllang›çta ve hastalarda 14 haftal›k Valsartan tedavisi sonunda yap›ld›. Parasternal
uzun eksenden M-mode ile sol atriyum (SoA) ve sol
ventrikül (SoV) çaplar› al›nd›. Teicholz yöntemiyle SoV
ejeksiyon fraksiyonu hesapland›. Mitral kapak alan›
(MKA) apikal dört boflluktan CW Doppler kullan›larak
bas›nç yar›lanma zaman› ile hesapland›. Mitral kapak
gradyentleri yine CW Doppler kullan›larak diyastolik
h›z-zaman integrali ile hesapland›. Tüm ölçümler ard›fl›k üç at›m›n ortalamas› olarak al›nd›. TTE incelemesi
Amerikan Ekokardiyografi Derne¤i k›lavuzlar›na uygun
olarak yap›ld› (14).
Egzersiz Testi ve Kalp H›z› Toparlanmas› Analizi
Tüm deneklere Modifiye Bruce Protokolü’ne göre koflu
band›nda semptomla s›n›rl› egzersiz testi yap›ld›. Hastalara tedavi sonras›nda test tekrarland›. Dinlenmede,
maksimum eforda, toparlanma faz› birinci ve üçüncü
dakikada kalp h›z› kaydedildi.
Holter Elektrokardiyografi ve Kalp H›z› De¤iflkenli¤i
Analizi
Tüm popülasyona 12 derivasyonlu 24 saatlik ambulatuvar elektrokardiyografi tetkiki yap›ld› (Cardioscan 12
Premier Holter System, DMS, Stateline, NV). Hastalara
ayn› tetkik Valsartan tedavisi sonunda da yap›ld›. Çal›flmaya al›nanlara günlük aktivitelerine devam etmeleri
bildirildi. Kay›tlar deneyimli bir kardiyolog taraf›ndan incelenip, parazitli kay›tlar ç›kar›ld›ktan ve RR aral›klar›
düzeltildikten sonra programla (CardioScan-12 Holter
ECG Systems, DMSoftware) analiz edildi. Süreklilik
gösteren bir EKG kayd›ndan RR mesafeleri (takogram)
elde edildi. Befl veya daha az izole ektopik vuru içeren
5 dakikal›k tüm bölümler spektral analiz için ayr›ld›. Nitelikli sinüs at›mlar›n›n < %85 oldu¤u veya 18 saatten
k›sa süreli olan kay›tlar de¤erlendirilmeye al›nmad›.
Kalp h›z› de¤iflkenli¤inin (HRV) zaman ve frekans alanl›
Dr. Ali Metin Esen
analizi Avrupa Kardiyoloji Derne¤i’nin ilgili çal›flma kolunun tavsiyelerine uygun olarak yap›ld› (4). Ortalama
kalp h›z›, tüm normal RR aral›klar›n›n standart sapmas›
(SDNN), ard›fl›k farklar›n kareleri ortalamas›n›n karekökü (RMSSD) ve ard›fl›k normal RR aral›klar› aras›nda
50msn’den büyük farklar›n yüzdesi (PNN50) kalp h›z›
de¤iflkenli¤inin (HRV) zaman alanl› analizinde ölçüldü.
‘Fast Fourier Transform’ analiz yöntemi kullan›larak 3
ana spektral birleflen; <0.04 (çok düflük frekans, VLF),
0.04–0.15 (düflük frekans, LF) ve 0.15–0.40 Hz (yüksek
frekans, HF) olmak üzere hesaplanarak kalp h›z› de¤iflkenli¤inin (HRV) güç spektrum yo¤unlu¤u ölçüldü. HF
ve LF s›ras›yla parasempatik ve sempatik aktivite ile
iliflkili belirteçler olarak kullan›ld› (6). Bu bileflenlerin gücü standardize birimler (nu) haline getirildi. Bu standartlaflt›rma (düzeltme) ifllemi verilerin yorumlanmas›
için son derece önemli oldu¤u bildirilmifltir (14). Ayr›ca
sempatovagal dengeyi yans›tan düflük-yüksek frekans
gücü (LF/HF) ölçümü yap›ld›. Ölçülen yüksek de¤erlerin
(>2) sempatovagal dengeden sempatik aktivite bask›nl›¤›na do¤ru yer de¤iflikli¤ini yans›tt›¤› düflünüldü (14).
Hastalardan elde edilen kay›tlar esas al›narak frekans
alanl› de¤iflkenler için; tam 24 saat, diürnal ve noktürnal dönemler olmak üzere 3 ayr› sirkadiyen periyot belirlendi. Diürnal dönemler en az 6 saat ve en fazla 10 saat uzunlu¤unda olacak flekilde belirlenirken, noktürnal
dönemler en az 4 saat ve en fazla 6 saati kapsayacak
flekilde seçildi. Do¤rudan kaydedilen dalga formunun
toplam spektral gücü (TP) ve çok düflük frekans band›
(VLF) verilerinden HF/(TP-VLF)x100 formülüyle düzeltilmifl HF (nuHF), LF/(TP-VLF)x100 formülüyle de düzeltilmifl LF (nuLF) hesapland›.
Tedavi-Takip
Tüm hastalara ilk gün 80 mg, sonraki günler 160 mg olmak üzere, 14 hafta boyunca Valsartan tedavisi verildi.
Hastalara iletiflim kurabilecekleri doktor telefonu verildi. Dört haftal›k periyotlarda hastalar kontrole ça¤r›larak flikayetleri sorguland›, muayene edildi.
‹statistik
Parametrik de¤iflkenler ortalama± standart sapma, parametrik olmayan de¤iflkenler ise s›kl›k ve yüzde olarak
verildi. Parametrik de¤iflkenlerin tedavi öncesi-sonras›
de¤erleri efllefltirilmifl t-test ile de¤erlendirildi. Hastalar›n bafllang›ç bulgular ile kontrol grubunun bulgular› ttest ile karfl›laflt›r›ld›. Sonuçlar SPSS 11.0 ile de¤erlendirildi. p<0.05 olmas› anlaml› kabul edildi.
BULGULAR
Hasta ve kontrol guruplar›n›n bafllang›ç de¤erleri aras›nda SoA (4.16±0.5 karfl›n 2,93±0,5 cm p<0.001), Dinlenme sistolik PAB (38±7 karfl›n 27±6 mmHg p<0.001),
Egzersiz Süreleri (786±114 karfl›n 909±59 sn p< 0.003 )
aras›nda anlaml› fark mevcut iken bak›lan di¤er parametreler aras›nda anlaml› fark saptanmad› (Tablo 1).
Tüm hastalar›n 14 haftal›k tedavi süresi sonras›nda tekrar bak›lan TTE bulgular›ndan MKA, transmitral maksimum ve ortalama gradyent, sistolik PAB’da anlaml› de¤ifliklik izlenmedi. Hastalar›n sistolik (117±6 karfl›n
Kofluyolu Kalp Dergisi
Table 1: Hastalar›n bafllang›ç de¤erlerinin kontrol grubunun de¤erleri
karfl›laflt›r›lmas›
Yafl (y)
Cins (kad›n)
Dinlenme KH
TA sistolik (mmHg)
TA diyastolik (mmHg)
MKA (cm2)
Mitral maksimum gr (mmHg)
Mitral ortalama gr (mmHg)
SoA (cm)
SoV EF (%)
Dinlenme sistolik PAB (mmHg)
Bafllangݍ KH
Hastalar (11)
Kontrol (16)
p de¤eri
10
14
AD
117±6
114±8
AD
1.42±0.32
-
39±8
76±12
76±6
15.5±5.3
8.3±3.5
74±6
AD
-
-
-
27±6
<0.001
909±59
0.003
172±13
AD
62±5
90±14
9.1±1.87
94±8
64±5
92±13
10.67±1.13
AD
78±14
AD
KHT1
44±14
36±12
73±5
SDNN 24 Saat
154±35
SDNN ‹ndeksi
55±14
SDANN ‹ndeksi
RMSSD
PNN50
Spectral Power
Total Power
VLF Power
LF Power
HF Power
138±37
29±8
6.9±4.4
3181±1714
AD
AD
80±6
0.004
144±39
AD
154±36
AD
56±5
AD
10.2±5.9
AD
31±7
3205±606
AD
AD
3926±1972
3205±605
AD
692±355
757±155
AD
3237±1747
261±169
2144±513
282±114
LF/HF Oran›
2.98±1.63
3.06±1.15
Parasempatik/Sempatik Oran›
17.6±12.3
11.5±4.1
Parasempatik %
0.015
95±8
136±16
77±13
AD
AD
129±24
93±10
AD
94±8
Toparlanma 1. Dakika KH
Ortalama KH
-
38±7
170±17
KHT3
-
<0.001
Maksimum KH
Toparlanma 3. Dakika KH
AD
2,93±0,5
786±114
Hedef Kalp H›z›na Ulaflma (%)
71±9
AD
4.16±0.5
Egzersiz Süresi (Sn)
METS
38±8
93.2±2.8
91.0±3.4
AD
AD
AD
AD
AD
AD: Anlaml› de¤il
107±4 mmHg p<0.002) ve diyastolik kan bas›nc›(76±6
karfl›n 69±9 mmHg p<0.044) de¤erlerinde ve 1. dakika
KHT zamanlar›nda anlaml› azalma (44±14 karfl›n 33±12
p< 0.014), egzersiz sürelerinde ise anlaml› art›fl saptand› (786±114 karfl›n 846±95 p< 0.044). Holter EKG analizinde ise KHD’nin hem zaman alan hem de frekans alan
parametrelerinde anlaml› de¤ifliklik izlenmedi (Tablo 2).
TARTIfiMA
Daha önceki çal›flmalarda önemli MD’de otonom dengenin bozuldu¤u, baflar›l› mitral balon valvüloplasti ile
MD’nin giderilmesi sonras›nda ise otonom fonksiyonlar›n düzeldi¤i gösterilmifltir (11,12,16). MD’de sempatik
sistem aktive olmaktad›r. Bu aktivasyon atriyal gerilme,
Hafif-Orta Mitral Darl›¤› Hastalar›nda Valsartan’›n Kalp H›z› ... 13
Table 2: Tedavi ile hasta de¤erlerindeki de¤iflimin karfl›laflt›r›lmas›
Dinlenme KH
TA sistolik (mmHg)
TA diyastolik (mmHg)
MKA (cm2)
maksimum gr (mmHg)
ortalama gr (mmHg)
SoA (cm)
SoV EF (%)
dinlenme sistolik PAB (mmHg)
Bafllangݍ KH
Valsartan
öncesi
Valsartan
sonras›
117±6
107±4
1.42±0.32
1.45±0.33
8.3±3.5
8.2±2.7
76±12
76±6
15.5±5.3
4.16±0.5
62±5
38±7
90±14
Egzersiz süresi (sn)
786±114
Maksimum KH
170±17
METS
Hedef kalp h›z›na ulaflma (%)
74±9
p de¤eri
AD
0.002
69±9
0.044
16.8±4.9
AD
AD
AD
4.34±0.4
0.004
36±9
AD
846±95
0.044
166±12
AD
63±4
84±11
9.1±1.87
9.8±1.45
94±8
93±5
AD
AD
0.075
AD
Toparlanma 1. Dakika KH
129±24
130±20
KHT1
44±14
33±12
0.014
73±5
75±5
AD
Toparlanma 3. Dakika KH
KHT3
ortlalama KH
SDNN 24 S
SDANN indeksi
SDNN indeksi
RMSSD
PNN50
93±10
77±13
154±35
138±37
55±14
29±8
6.9±4.4
93±9
73±12
141±27
125±25
52±11
31±14
7.1±4.6
spectral power
3181±1714
2687±1096
VLF POWER
3237±1747
2231±1217
TOTAL POWER
LF POWER
HF POWER
3926±1972
692±355
261±169
3267±1486
567±262
299±318
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
AD
LF/HF oran›
2.98±1.63
3.23±1.93
AD
parasempatik/sempatik oran›
17.6±12.3
18.0±12.4
AD
parasempatik %
93.2±2.8
90.5±9.7
AD
AD: Anlaml› de¤il
PAB art›fl›, kardiyak debinin düflmesi ve hormonal faktörlerle de iliflkili olarak bulunmufltur (11, 17,18,19,20).
Bu mekanizmalardan SoA gerilmenin sempatik aktivasyon üzerine etkisi bafllang›çta inhibisyon fleklindeyken
sonradan aktivasyon flekline dönüfltü¤ü bildirilmifltir
(18,21). Hasta gurubunda sol ventrikül sistolik fonksiyonlar›n›n normal olmas›, sol atriyum çaplar›nda belirgin art›fl olmamas› ve bu iki durumla iliflkili olarak nörohormanal dengenin henüz tam olarak etkilenmemifl olmas›, sempatik aktivite art›fl›n›n ortaya ç›kmamas›n›n
nedeni olarak kabul edilmifltir. Bu nedenle bafllangݍta
kontrol gurubu ve hasta guruplar› aras›nda KHD nin
sempatik aktivite art›fl›n› gösteren parametreleri aras›nda fark saptanmam›flt›r. Tedavi sonras›yla karfl›laflt›r›ld›¤›nda da hastalar›n KHD analizlerinde farkl›l›k olmamas› mitral darl›¤›n›n bu düzeyinde RAAS’›n henüz otonomik dengeyi bozacak düzeyde aktive olmad›¤› flek-
14
Kofluyolu Kalp Dergisi
linde yorumlanm›flt›r. Ancak 1. dakika KHT zaman›nda
anlaml› azalma olmas› tedavi sonras› hasta gurubunda
kan bas›nc›ndaki anlaml› azalma ile iliflkili muhtemel bir
sempatik cevaptaki azalmaya ba¤l› olabilece¤i fleklinde yorumlanm›flt›r.
Çal›flman›n S›n›rl›l›klar›
BNP, norepinefrin gibi otonom sistem üzerine etkili hormonlar›n ve Anjiyotensin II seviyesi gibi RAAS etkisini de¤erlendirecek biyokimyasal parametrelerin çal›fl›lmam›fl
olmas› çal›flman›n sonuçlar›n› de¤erlendirmekte zorluk
oluflturmaktad›r. Ayr›ca hasta say›s›n›n s›n›rl› olmas› ölçemedi¤imiz kiflisel de¤iflkenlerin çal›flma sonuçlar› üzerine
olas› etkilerini art›rm›fl olabilece¤ini düflündürmektedir.
SONUÇ
Valsartan kullan›m› ile orta MD’li hastalarda egzersiz kapasitesinde art›fl olmas›na ra¤men, KHD ve KHT süreleri esas al›nd›¤›nda otonom fonksiyonlar› gösteren parametrelerde düzelme gösterilememifltir. Bu durum orta
derecede MD de RAAS’›n henüz otonomik dengeyi bozacak düzeyde aktive olmad›¤› fleklinde yorumlanm›flt›r.
KAYNAKLAR
1. Healey JS, Baranchuk A, Crystal E, et al. Prevention of atrial fibrillation with angiotensin-converting enzyme inhibitors
and angiotensin receptor blockers: a meta-analysis. J Am
Coll Cardiol 2005;45:1832–9.
2. MacFadyen RJ,Barr CS, Struthers AD. Aldosterone blockade reduces vascular collagen turnover, improves heart rate
variability and reduces early morning rise in heart rate in heart failure patients. Cardiovasc Res 1997;35:30-4.
3. Kontopoulos AG,Athyros VG, Didangelos TP et al. Effect of
chronic quinapril administration on heart rate variability in
patients with diabetic autonomic neuropathy. Diabetes Care
1997;20:355-61.
4. Task force of the European Society of Cardiology and the
North American Society of Pacing and Electrophysiology Heart rate variability, standards of measurement, physiogical interpretation and clinical use. Circulation 1996;93:1043–1065.
5. Ozdemir O, Soylu M, Demir AD, et al. Increased sympathetic nervous system activity as a cause of exercise-induced
ventricular tachycardia in patients with normal coronary arteries. Tex Heart Inst J 2003;30:100–104.
6. Demir AD, Soylu M, Balbay Y, Ozdemir O, Korkmaz S. Assessment of autonomic function in subjects with early repolarization. Am J Cardiol 2002;89:990–992.
7. Karas M, Lacourciere Y, LeBlanc AR et al. Effect of the renin-angiotensin system or calcium channel blockade on the
circadian variation of heart rate variability, blood pressure
and circulating catecholamines in hypertensive patients. J
Hypertens 2005;23:1251-60.
8. Yee KM, Pringle SD, Struthers AD. Circadian variation in
the effects of aldosterone blockade on heart rate variability
and QT dispersion in congestive heart failure. J Am Coll Cardiol 2001;37:1800-1807.
9. Nishime EO, Cole CR, Blackstone EH, Pashkow FJ, Lauer
MS. Heart Rate Recovery and Treadmill Exercise Score as
Predictors of Mortality in Patients Referred for Exercise ECG.
JAMA 2000;284:1392-1398.
Dr. Ali Metin Esen
10. Sipahi I, Tekin G, Yigit Z, Guzelsoy D, Guven O. Effect of
quinapril on the attenuated heart rate recovery of type 2 diabetic subjects without known coronary artery disease. Clin
Cardiol. 2004;27(8):480-4.
11. Ashino K, Gotoh E, Sumita S, Moriya A, Ishii M. Percutaneous transluminal mitral valvuloplasty normalizes baroreflex
sensitivity and sympathetic activity in patients with mitral stenosis. Circulation 1997;96:3443-9.
12. Yuasa T, Takata S, Terasaki T, et al. Percutaneous transluminal mitral valvuloplasty improves cardiopulmonary baroreflex sensitivity in patients with mitral stenosis. Auton Neurosci 2001;94:117-24.
13. Karap›nar H, Esen ÖB, Kaya Z, Karavelio¤lu Y, Emiro¤lu
MY, K›z›l›rmak F ve ark. Valsartan’›n mitral darl›¤›nda eforla
artan pulmoner arter bas›nc› üzerine etkisi. TKD 24. Ulusal
kongresi S-047 Türk Kardiyol Dern Arfl 2008, Suppl 2, 27
14. Gottdiener JS et al. American Society of Echocardiography recommendations for use of echocardiography in clinical trials. J Am Soc Echocardiogr 2004;17:1086-1119.
15. Task force of the European Society of Cardiology and the
North American Society of Pacing and Electrophysiology.
Heart rate variability, standards of measurement, physiogical
interpretation and clinical use. Circulation 1996;93:1043-65.
16. Ozdemir O, Alyan O, Soylu M, Metin F, Kacmaz F, Demir
AD ve ark. Improvement in sympatho-vagal imbalance and heart rate variability in patients with mitral stenosis after percutaneous balloon commissurotomy. Europace 2005;7(3):204-210.
Kofluyolu Kalp Dergisi
17. Ferguson DW, Berg WJ, Sanders JS. Clinical and haemodynamic correlates of sympathetic nerve activity in normal humans and patients with heart failure: evidence from
microneurographic recordings. J Am Coll Cardiol
1990;16:1125-34.
18. Kollai M, Koizumi K, Yamashita H, Brooks CM. Study of
cardiac sympathetic and vagal efferent activity during reflex
responses produced by stretch of the atria. Brain Res
1978;150:519-32.
19. Davis D, Baily R, Zelis R. Abnormalities in systemic norepinephrine kinetics in human congestive heart failure. Am J
Physiol 1988;254:760-6.
20 . Nakamura M, Kawata Y, Yoshida H, et al. Relationship
between plasma atrial and brain natriuretic peptide concentration and haemodynamic parameters during percutaneous
transvenous mitral valvulotomy in patients with mitral stenosis. Am Heart J 1992;124:1283-8.
21 . Koizumi K, Nishino H, Brooks CM. Centers involved in the
autonomic reflex reactions originating from stretching of the
atria. Proc Natl Acad Sci U S A 1977;74:2177-81.
Hafif-Orta Mitral Darl›¤› Hastalar›nda Valsartan’›n Kalp H›z› ... 15