0.08 M A 8X 0.14 M C 0.06 A 9.6 9.4 M42 X 1.5 - 6g 0.1 M B M 8X 45° 86 6.6 6.1 20.00 - 20.13 ÇİZİM KAĞITLARI ve ANTETLER C A 0.14 B 44.60 44.45 31.8 31.6 B 0.1 9.6 9.4 25.5 25.4 36 34 A Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA 41.3 41.1 0.02 7.9 - 8.1 57.6 56.6 100 99 A C M Çizim kağıdı Standard çizim boyutları TS EN ISO 216 da tanımlanmaktadır. Standard A0 kesilmiş kağıt boyutu 1 m2 x/y: e2 Çizim kağıdı Standard çizim boyutları TS EN ISO 216 da tanımlanmaktadır. A4 Standard kesilmiş kağıt boyutları A3 A4 A3 A2 A1 A0 210 x 297 297 x 420 420 x 594 594 x 841 841 x 1189 A2 A1 (Ölçüler milimetredir.) A0 Çizim kağıdının hazırlanması 1. tip X (A0~A4) c 2. tip Y (sadece A4) d çizim alanı c Yazı alanı çizim alanı c Sınır çizgileri d Kağıt ölçüsü c (en az) A4 5 A3 10 A2 10 A1 20 A0 20 d (en az) 20 20 20 20 20 Yazı alanı Antet • Bütün teknik resim çizim kağıtlarında mutlaka uygun ölçülerde bir çerçeve ve antet (başlık bloğu) bulunmalıdır. • Antet, çizim kâğıdının altına ve sağa yanaşık olarak yerleştirilir. • Antette genel olarak şu bilgiler bulunur: – Şirket veya kurum adı – Çizimin adı – Çizimin numarası – Ölçek – Çizen kişinin adı – Kontrol eden ve onaylayan kişilerin adları – Çizim tarihi – Gerek duyulan diğer bilgiler Antet… Bazı antet örnekleri (Yuvarlak içindeki değerler boyut ölçüleridir.) Montaj resmi için parça listesi Antet… Bazı antet örnekleri (Yuvarlak içindeki değerler boyut ölçüleridir.) Montaj resmi anteti Antet… Bazı antet örnekleri (Yuvarlak içindeki değerler boyut ölçüleridir.) Montaj resmi olmayan tek parça yapım anteti Antet… Bazı antet örnekleri (Yuvarlak içindeki değerler boyut ölçüleridir.) Tolerans anteti Antet… Bazı antet örnekleri (Yuvarlak içindeki değerler boyut ölçüleridir.) Montaj resmi çizilmiş tek parça yapım anteti Antet… Bazı antet örnekleri Ödev çizim kağıdı anteti örnekleri (Yuvarlak içindeki değerler boyut ölçüleridir.) Antet… AutoCAD ISO çizim sayfası anteti Kağıtların katlanması ÇİZGİ UYGULAMALARI Çizgi tipleri Temel çizgi tipleri… • Örnek: Temel çizgi tipleri… • Örnek: Düz çizgi çizmek • Her zaman düz bir kenar kullanın (gönye, cetvel, kredi kartı, vb.). • Çizgi genişlik ve koyuluğu sabit olmalıdır. Kalem, çizme yönüne doğru yaklaşık 60° eğimle tutulur. • Çizgiyi çizerken kalemi döndürmek, ucun sabit kalmasına yardımcı olur. • Kesik çizgi ve eksen çizgilerin boy ve aralıkları eşit, çizgi başlangıç ve bitimleri keskin olmalıdır. • Çizgiler köşelerde tam kesişmeli, eksik veya taşmalar olmamalıdır. • Çizginin çizildiği yerin görülebilmesi için iyi aydınlatma şarttır. Çizgi öncelikleri Önem sırası Görünür çizgi Görünmez çizgi Eksen çizgisi Görünmez çizgi uygulamaları Görünmez çizgi görünür çizgiyi izliyorsa birleştirilmemelidir. Boşluk bırak Doğru Birleştir Yanlış! Görünmez çizgi uygulamaları… Görünmez çizgi görünür çizgiyi izliyorsa birleştirilmemelidir. Boşluk bırak Boşluk bırak doğru yanlış ! Görünmez çizgi uygulamaları… Görünmez çizgiler L ve T köşeler oluşturacak biçimde birleştirilmelidir. L T doğru yanlış! Görünmez çizgi uygulamaları… Görünmez çizgiler eksen çizgilerinden başlamalıdır Eksen çizgisi uygulamaları Dairesel görünüşlerdeki merkezlerde uzun eksen çizgileri kesişmelidir. Küçük deliklerde, eksen çizgisi sürekli ince çizgiyle belirtilir. Eksen çizgisi görünüşler arasında devam etmemelidir. Boşluk bırak Boşluk bırak Eksen çizgisi uygulamaları… Eksen çizgileri görünür veya görünmez çizgileri izlediğinde boşluk bırakın. Eksen çizgileri her zaman uzun çizgi ile bitmelidir. Boşluk bırak Boşluk bırak Boşluk Boşluk TEĞETLER ve ARAKESİTLER Teğetler ve arakesitler Eğri yüzey düz yüzeye teğet olduğunda çizgi oluşmaz. Eğri yüzey düz yüzeyle kesişiyorsa çizgi oluşur. teğet kesişme Çizgi yok teğet Çizgi yok kesişme Teğetler ve arakesitler… teğet teğet teğet kesişme düzlem Sınırlama elemanı Teğetler ve arakesitler… Çizgi yok kesişme teğet teğet Teğetler ve arakesitler… Çizgi yok teğet teğet Çizgi yok teğet teğet YAZI Yazı (TS EN ISO 3098) • Teknik resimde yazılar resmi açıklayıcı bir anlam taşırlar. • Teknik resim yazılarında okumayı güçleştirecek her türlü ayrıntıdan ve süslemeden kaçınmalıdır. • Yazılar sade ve düzgün, harfler birbirleriyle aynı büyüklükte olmalıdır. • Yazı yüksekliği resme uygun olarak seçilir. • Kelimeler arasında 1,5 harf kadar boşluk bırakılır. • Her çizimde sadece bir yazı stili kullanınız. TS 88 ’e göre standart norm yazılar: • Dik yazı (tercih edilen) • Eğik yazı Yazı… Dik yazı Yazı… Dik yazı… Yazı… Eğik yazı Yazı… Yazı boyutları Yazı ISO 3098-1 A (h= 14 d) B (h= 10 d) Format A0 A1 A2 A3 A4 5 5 3,5 3,5 3,5 2,5 2,5 2,5 3,5 3,5 h= büyük harf yüksekliği, d= çizgi genişliği ÇİZİM ÖLÇEKLERİ Çizim ölçekleri • Teknik resmi çizilen cisimlerin bazıları çok küçük, bazıları ise çok büyük boyutlu olabilir. Bu nedenle büyük boyutlu cisimlerin resimleri küçük, küçük boyutlu cisimlerin resimleri ise büyük çizilmelidir. Ölçek, bir objenin resimdeki doğrusal bir ölçüsünün, gerçek doğrusal ölçüsüne oranıdır. Resimdeki büyüklük Gerçek büyüklük : Çizim ölçekleri… Çizim ölçeği “Ölçek” kelimesinin arkasından yazılan oran sayısı ile ifade edilir. Ölçek 1:1 gerçek boyut için Ölçek X:1 büyütme ölçekleri için (X > 1) Ölçek 1:X küçültme ölçeklei için (X > 1) Çizimde kullanılan ölçüler, kullanılan ölçekten bağımsız olarak “gerçek değerlerinde” yazılır. Çizim ölçekleri… Büyütme Küçültme