adli olgu talimatı

ADLİ OLGU TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
BES_T01
12.04.2012
21.05.2012
1
6
REVİZYON DURUMU
“Revizyon Tarihi”
21.05.2012
“Açıklama”
“Revizyon No”
Madde 5.12.5’te “Adli Olgu Hasta Dosyası Teslim Formu”
1
sürece eklendi.
Hazırlayan:
Onaylayan:
Onaylayan:
Doç. Dr. Çetin Lütfi Baydar,
Adem Aköl
Sinan Özyavaş
Bakıma Erişim ve Bakımın
Kalite Konseyi Başkanı
Kalite Koordinatörü
Sürekliliği Kurulu
1/6
ADLİ OLGU TALİMATI
1.
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
BES_T01
12.04.2012
21.05.2012
1
6
AMAÇ
Bu talimatın amacı, Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi’ne başvuran adli olguların, delil niteliği
taşıyabilecek her türlü materyalin ve eşyanın tespit edilmesi, yara lezyonunun belirlenmesi ve
değerlendirilmesi, ilgili kuruma bildirilmesi ve yasal sorumlulukların yerine getirilmesi için yöntem
belirlemektir.
2.
KAPSAM
Bu talimat adli olguların tespiti, bildirilmesi, adli rapor hazırlanması faaliyetlerini kapsar.
3.
SORUMLULAR
Bu talimatın uygulanmasından acil servis hekimleri, acil servis hemşireleri, acil servis
paramedikleri, servis hemşireleri, başhekim, adli tıp hekimleri, yoğun bakım hemşireleri ve güvenlik
personeli sorumludur.
4.
4.1.
TANIMLAR
Adli Olgu: Her türlü ateşli silah ve patlayıcı madde ile olan yaralanmalar, her türlü kesici,
kesici-delici, delici, kesici-ezici ve ezici alet yaralanmaları, trafik kazaları, düşmeler, darp olguları ve
iş kazaları, intoksikasyonlar (ilaç, insektisit, boğucu gazlar), yanıklar (alev, kızgın cisim, yakıcıaşındırıcı, kimyasal madde), elektrik ve yıldırım çarpmaları, sindirim kanalına oral ya da anal
yoldan yabancı cisim girmesi, mekanik asfiksi olguları, tıkama, tıkanma, boğulma (ası, elle, iple
boğulma), karın-göğüs tazyiki, diri gömülme, suda boğulma, her türlü intihar girişimi, işkence
iddiaları, tüm cinayet, kaza orijinli olduğundan şüphe edilen ölümler, cinsel saldırı iddiaları, çocuk
istismar ve ihmal şüphesi bulunan olgular, yaşlı istismarı şüphesi bulunan olgular, gözaltında veya
ceza evindeki ölümler adli olgu olarak değerlendirilmelidir. Ancak, kişilerin kendi kendilerine vermiş
oldukları birtakım küçük zararlarda- küçük ev kazaları gibi- olayın adli bir olgu olup olmadığının
tespiti hekimin inisiyatifine bağlıdır. Hastanın kendi ifadesi ile şikâyeti muayene formuna yazılır.
4.2. Hastanın Yasal Temsilcisi: Veli, vasi ya da hasta yakını, hastanın yasal temsilcisi olarak
kabul edilir; hasta adına hareket edebilir, karar verebilir.
5.
UYGULAMA
5.1. Hastanemizdeki adli tıp hizmetleri; KKTC Ceza Kanunu (Fasıl, 154) ilgili maddeleri
çerçevesinde yürütülür.
5.2. Tüm kayıtların hasta dosyası içinde eksiksiz bir şekilde kalması sağlanır.
5.3. Adli olgu hastaneye başvurduğunda hekim tarafından Polis Merkezi’ne bildirimde bulunulur.
Polis Merkezi’ne bildirimde bulunulmadan önce Başhekime Adli Olgu ile ilgili hastanın hekimi
tarafından bilgi verilir.
5.4. Adli olgu tanısı konulmuş hastanın tanı ve tedavi süreci bitmeden hastaneyi terk etmek
istemesi halinde “Tedavi Red Formu” hastaya imzalatılır. İmzalamak istemezse hastanın tıbbi
2/6
ADLİ OLGU TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
BES_T01
12.04.2012
21.05.2012
1
6
kayıtlarına not düşülür. Hastaneyi terk etmek istemesi halinde bu durumda Polis Merkezi’ne
bildirilir.
5.5. “Adli Olgu Bildirim Formu”nu hastayı muayene eden hekim düzenler. Bu form bir
başkasının açıklamalarına dayanılarak düzenlenmez.
5.6. Ayrıca, muayenesi yapılan kişinin alkollü olup olmadığı, klinik muayene sonucu verilen kararla
kaydedilir.
5.7. Saptanan yara özellikleri (lokalizasyon, ölçüler ve yara ismi) “Adli Olgu Bildirim Formu”na
kaydedilir.
5.8. Yaralar, tanınabilmesi ve karakterlerinin saptanabilmesi için, neden olan aletlere göre yapılmış
sınıflandırmaya göre isimlendirilir. Bu sınıflandırmaya dâhil olan olgularda Adli Tıp Anabilim Dalı
hekiminden “Konsültasyon Prosedürü”ne uygun olarak konsültasyon istenir. Hastayı muayene
ederek konsültasyonu yanıtlayan Adli Tıp Hekimi “Adli Tıp Anabilim Dalı Hasta Değerlendirme
Formu”na hastaya ait bulguları kaydeder.
•
Kesici alet yaraları,
•
Kesici / delici (batırıcı) alet yaraları,
•
Delici alet yaraları,
•
Cinsel saldırı iddiası veya şüphesi,
•
Künt (ezici alet yaraları veya raddi yaraları, kesici / ezici alet yaraları, ateşli silah yaraları,
patlayıcı madde yaraları)
5.9. Adli raporlarda tıbbi bir terim olan kesi sözcüğünün kullanıldığı yerlerde kesinin ne tür bir
aletle (kesici, ezici gibi) oluşturulduğu belirtilir.
5.10. Ekimoz varlığında yeri, büyüklüğü ve rengi (kırmızı, mor, menekşe, lacivert, limonküfü rengi)
belirtilir.
5.11. Ateşli silah yaralanmalarında atış yönü ve mesafesinin saptanmasına olanak sağlayacak
bulgular (vurma halkası, barut isi vb.) kaydedilir.
5.12. Acil Servise Başvuran Adli Olgu İddia veya Şüphesi Bulunan Adli Olgular
5.12.1. Acil servise başvuran adli olgunun tedavisi Acil Servis Süreci doğrultusunda yürütülür.
5.12.2. Hastanın kabulü yapıldıktan sonra bilgisayar kayıtlarına (Hasta Takip Sistemi) hemşire
tarafından adli olgu olduğuna ilişkin not düşülür. Hastanın tüm dosya evraklarına ADLİ VAKA
kaşesi basılır. Acil servis hekimi ADLİ VAKA kaşesinin basılıp, basılmadığını kontrol eder.
5.12.3. Acil servis paramediği, güvenlik personelini adli olgu ile ilgili bilgilendirir.
5.12.4. Acil servis hekimi veya kosültasyonu istenen hekim tarafından alınan anamnez, fizik
muayene ve ilk müdahaleyi takiben elde edilen bulgular “Acil Servis Hasta Değerlendirme ve
3/6
ADLİ OLGU TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
BES_T01
12.04.2012
21.05.2012
1
6
Gözlem Formu”na kaydedilerek, vakanın durumuna göre gerekliyse “Cinsel Saldırı Muayene
Formu (Kadın – Erkek)”na ek değerlendirmeler kaydedilir. Psikiyatrik muayene gerekli ise,
Psikiyatri Bölümünden konsültasyon istenir. Adli vakaların konsültasyon istemiyle yapılan
değerlendirmeleri “Psikiyatrik Muayene / Konsültasyon Raporu”na psikiyatri hekimi tarafından
kaydedilir. Genel durumunda stabilizasyon sağlanan hasta hakkında 4 (dört) nüsha halinde “Adli
Olgu Bildirim Formu” hastayı muayene eden hekim tarafından düzenlenir.
5.12.5. Adli makamların talep etmesi halinde “Adli Olgu Hasta Dosyası Teslim Formu”
doldurularak başhekimliğin bilgisi ve onayı dâhilinde hastaya ait tıbbi dokümanlar / dosya adli
makamdan geri alınmak üzere teslim edilebilir.
5.12.6. Rapor düzenlemesi sırasında problemle karşılaşılması halinde Adli Tıp Anabilim Dalı’na
danışılarak, destek alınır.
5.12.7. Dört nüsha olarak hekim tarafından hazırlanan “Adli Olgu Bildirim Formu”nun bir nüshası
acil serviste (koçan) saklanır. Bir nüshası hastaya, bir nüshası Tıbbi Arşiv Birimi’ne (hasta dosyası
içinde arşivlenmek üzere), bir nüshası da Başhekimlik aracılığı ile gerektiğinde adli makamlara
gönderilir.
5.12.8. Delil niteliği taşıyabilecek her türlü materyal ve eşya acil servis hemşiresi tarafından adli
makamlara teslim edilmek üzere, güvenlik personeline teslim edilir. Bu teslimat “Adli Olgu
Bildirim Formu”nda belirtilir.
5.12.9. Adli olguya ait hasta dosyası Tıbbi Arşiv Birimi’ne teslim edilir. Dosyadan hastanın filmleri
veya tetkikleri herhangi bir nedenle çıkarılamaz, herhangi bir kişiye teslim edilemez. Hasta,
dokümanlarının kopyalarını istediğinde, Başhekimliğin bilgisi dâhilinde kendisine veya yasal
temsilcisine verilebilir.
5.12.10.
Adli olgunun ölümü durumunda, adli makamlara haber verilir. Hastanın hekimi
tarafından “Eksitus Formu” doldurulur. Eğer ölüm nedeni tespit edilemedi ise Ölüm Nedenleri
Belgesi ve Ölüm Kayıtları Belgesi düzenlenmez ve Başhekimliğe bildirilir. Tüm Adli Ölüm
olgularında Ölüm Nedenleri Belgesi ve Ölüm Kayıtları Belgesi (KKTC, Tüzük madde 20, Yasa
madde 25) düzenlenmez, bu durumda Başhekimlik adli makamlara haber verir. Cenaze,
yakınlarına teslim edilmez.
5.13. Başka Sağlık Kuruluşlarından Transfer Edilen Adli Olgular
5.13.1. Başka bir sağlık kuruluşundan yoğun bakım ünitelerine adli olgu transferi olduğunda, yoğun
bakım hemşiresi, Başhekimlik aracılığı ile adli makamın durumdan haberdar edilmesini sağlar.
5.13.2. Sadece acil serviste muhafaza edilen ADLİ VAKA kaşesinin hasta yatışı ile ilgili olan
formlara basılması sağlanır.
4/6
ADLİ OLGU TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
BES_T01
12.04.2012
21.05.2012
1
6
5.13.3. Gerekli tıbbi tedavi sağlandıktan sonra hastaya “Adli Olgu Bildirim Formu” verilir. Adli
merciler tarafından talep edilmesi halinde Adli Tıp Hekimleri tarafından “Adli Tıp Bilirkişi Raporu”
düzenlenir.
5.14. Polikliniklere Başvuran Adli Olgu İddia veya Şüphesi Bulunan Hastalar
5.14.1. Madde 4.1’de tarif edilen olgu iddia veya şüphelerinde adli olgu ile karşılaşan hekim
tarafından “Adli Olgu Bildirim Formu” düzenlenerek birinci nüsha Başhekimliğe gönderilir.
Otokopili 2. nüsha hasta dosyasında, 3.nüsha formun doldurulduğu bölümün / servisin koçanında
muhafaza edilir. Dördüncü nüsha hastaya / hastanın yasal temsilcisine verilir.
5.14.2. Polikliniğe başvurmuş adli olgularda, adli olgu ile karşılaşan hekim gerekli görürse Adli Tıp
Hekiminden konsültasyon ister. Adli Tıp Hekimi tarafından gerçekleştirilen konsültasyon sonucunda
“Adli Tıp Anabilim Dalı Hasta Değerlendirme Formu” ve gerekli ise ek form (Cinsel Saldırı
Muayene Formu”) doldurularak bulgular kayıt altına alınır. Adli Tıp Hekimi ileri değerlendirmeyi
gerekli görürse, “Konsültasyon Formu” doldurarak psikiyatri konsültasyonu ister. Psikiyatri hekimi
tarafından değerlendirilen adli vakaya ait bulgulara ait kayıtlar hekimi tarafından “Psikiyatrik
Muayene / Konsültasyon Raporu”na kaydedilir.
5.14.3. Cinsel saldırı veya cinsel istismar iddiası veya şüphesi bulunan olgularda biyolojik delillerin
kaybolmaması için muayene öncesinde Başhekimliğe bildirilir.
5.15. Hastaneye gelen, mahkeme, savcılık veya diğer resmi makam yetkilileri adli tıbbi görüşü
için Başhekimliğe başvurduğunda, Başhekimlik Adli Tıp Anabilim Dalı hekimlerine konu hakkında
görüş sorar.
5.16. Adli olgulardan alınacak biyolojik örnekler ilgili uzman hekim tarafından gerçekleştirilir.
Alınan biyolojik örnekler steril muhafaza içine konularak, üzerinde adli olgunun isim-soy isim, tarih,
biyolojik örneğin nitelik ve nicelik olarak tariflendiği kapalı zarf ile Başhekimliğe iletilir.
5.17. Adli olgulardan çıkarılan yabancı cisim, kıyafet vb. madde Polis Merkezi’ne teslim edilmek
üzere, 5.15’te tarif edildiği usulde Başhekimliğe verilir.
6.
İLGİLİ DOKÜMANLAR
6.1. Ölüm Nedenleri Belgesi (Dış kaynaklı doküman)
6.2. Ölüm Kayıtları Belgesi (Dış kaynaklı doküman)
6.3. Eksitus Formu
6.4. Adli Olgu Bildirim Formu
6.5. Adli Tıp Anabilim Dalı Hasta Değerlendirme Formu
6.6. Cinsel Saldırı Muayene Formu / Kadın (Dış kaynaklı doküman)
6.7. Cinsel Saldırı Muayene Formu / Erkek (Dış kaynaklı doküman)
5/6
ADLİ OLGU TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
BES_T01
12.04.2012
21.05.2012
1
6
6.8. Psikiyatrik Muayene / Konsültasyon Raporu (Dış kaynaklı doküman)
6.9. Acil Servis Hasta Değerlendirme ve Gözlem Formu
6.10. Konsültasyon Formu
6.11. Adli Olgu Hasta Dosyası Teslim Formu
6/6