FİNANSAL YÖNETİM ÖDEVİ ÖRNEK OLAY 61 ÇÖZÜMÜ PROF.DR. OSMAN OKKA ÖZLEM KARA 070603002 İŞLETME 3 NORMAL ÖĞRETİM Soru 1 ve 2’nin çözümü: 1.HADİM LİNYİT A.Ş 1.Alternatif: Firmamız halka açık bir a.ş olduğu için rüçhan haksız hisse senedi ihraç edebilir. Şu anda sektörde hisse senetleri HBK’ın 4 ile 6 katı arasında satıldığı için ve firmanın şu anda hisse senedi pazar değeri bu oranın altında olduğundan sektöre yakın bir fiyattan hisse senedi ihracı yapabilir. 2.Alternatif: Uzun vadeli banka kredisine başvurabilir. Çünkü firmanın borç oranı sektörün altındadır ve bu kreditörler için olumlu bir yaklaşım oluşturur. Firma büyük bir yatırım yaptığı için uzun vadeli kredi alması risk açısından daha uygundur. 3.Alternatif: Kiralama yöntemine başvurabilir. Hem finansal risk açısından daha avantajlıdır hem de kiralar gider yazıldığı için firma vergi korumasına girmektedir. Makine teçhizatta bir sorun olduğunda firma yenisiyle değiştireceğinden zaman ve para kaybı da olmaz. 2. BÜYÜK SANAYİ OTOPRODÜKTÖR ENERJİ A.Ş Şirketin aktif varlığı 45 milyon liradır. Ve aktifin 25 milyonu borçlarla, 5 milyonu kar ortaklığı senetleriyle, 10 milyonu da adi hisse senetleriyle finanse edilmiştir. Buradan anlaşıldığı gibi firma %55.5 borç %11.5 kar ortaklığı %22 adi hisse senedi oranlarına sahiptir ve oranları sektörle paraleldir. 1.Alternatif: Kısa vadeli banka kredisi alabilir. Çünkü oranları sektörle uyumludur ve kredi almada banka sıkıntısı yaşamaz. Yılda 40 milyon kilovat saat enerji üretiyorsa 20 milyon kilovat saati 6 ayda üretebileceğinden kısa vadeli kredi daha uygundur. 2.Alternatif: Aktifin 10 milyon lirasını hisse senetleriyle finanse edebildiği için ve firmanın hisse senetlerinin değeri sektör ortalamasının altında olmadığı için hisse senetleriyle finansman yöntemi kullanılabilir. 3.Alternatif: İmtiyazlı hisse senedi ihracıyla bu fonu sağlayabilir. 3.ESER TEKSTİL A.Ş 1.Alternatif: Uzun vadeli tahvil ihracıyla bu fonu sağlayabilir. Firma tesislerini büyük ölçüde bu fonla finanse ettiyse firmanın finansal yapısı buna uygun demektir. Ekonominin durumu da iyi gözüktüğü için yatırımcılar tahvil ihracına sıcak bakacaktır. 2.Alternatif: Varantlı tahvil ihraç edebilir. Bu sayede şirket uzun vadeli borçlarını öz sermayeye çevirerek borç yükünden kurtulur. 3.Alternatif: Sektördeki alacak devir hızı ortalaması 30 gün iken firmamızın 75 gündür ve alacaklarımız riskli durumdadır. Bu nedenle faktöringe başvurulabilir. 4.KARATAY KÂĞITÇILIK A.Ş 1.Alternatif: Firmanın borç oranı sektöre göre yüksek olduğu için firma riskli durumdadır. F/K= hisse senedi Pazar fiyatı / HBK= 28/6.28=4,4 2 1 TL kazanmak için 4,4 lük bir yatırım gerektiğini görüyoruz bu da sektöre göre iyidir. Ancak firmanın borç oranı yüksek olduğu için kredi alması zordur. Şirketin hisse senetleri sektöre göre daha yüksek fiyattan satıldığı için gerekli fonu hisse senedi ihracıyla sağlayabilir. 2.Alternatif: Değiştirilebilir tahvil ihracıyla hem bu fonu sağlayabilir hem de uzun vadeli borçlarını öz sermayeye çevirerek borç oranını sektöre yaklaştırabilir 3.Alternatif: İmtiyazlı hisse senedi ihracıyla finanse edebilir. Temettü büyüme oranı sektörün üstünde ve iyi bir durumdadır böylece ödemede sıkıntı çekmez. 5.KARTAL DAYANIKLI TÜKETİM MAĞAZALARI A.Ş 1.Alternatif: Uzun vadeli banka kredisi ile finanse edebilir. Çünkü 25 milyon liralık fonu 10 yıl kullanacaktır. 2.Alternatif: Alacak hesapları için nakde ihtiyacı varsa bunu faktöring yoluyla sağlayıp alacağı likit hale getirebilir. 3.Alternatif: Uzun vadeli tahvil ihracıyla finanse edebilir. Çünkü ihtiyaç duyulan fon işletme sermayesi için gereklidir. 6.AYDIN ELEKTRONİK A.Ş 1.Alternatif: kısa vadeli borçlarla finanse edebilir. Çünkü borcu bir yıl vadeli istemiştir. Firmanın borçluluk oranı %25 sektörün borçluluk oranı %36 dır ve firma sektörün aşağısındadır dolayısıyla bu fonu rahatlıkla ödeyebilir. Firmanın geçmiş yıllardaki büyüme oranı %12-15 civarında olduğundan ve yaklaşık olarak sektörün %3-4 lük oranda üzerinde seyrettiğinden önümüzdeki yılda da büyümesini devam ettireceğini ya da en azından sektörün altına düşmeyeceğini varsayıyoruz ve aktiflerin artacağını öngörüyoruz. Böylece borç oranından yola çıkarak toplam borçlarının %25 ini aktiflerden sağlayacağını söyleyebiliriz. 2.Alternatif: Rüçhan haklı hisse senetleriyle finanse edebilir çünkü piyasada firma hakkında büyümesi yavaşladığı yönünde olumsuz bir yargı oluşmuştur. Bu nedenle önce ortaklarına hisse senedi alma hakkı tanıyarak bu fonu sağlayabilir. 3.Alternatif: piyasadaki olumsuz yargıdan dolayı varantlı tahvil ihracı yaparsa daha kolay ve hızlı fon sağlayabilir. Varant burada tahvilin tatlandırıcısı konumundadır 7.BOZKIR SINAİ KİMYA ANONİM (KOLEKTİF, HİSSELİ KOMANDİT, ADİ KOMANDİT, LİMİTET, KOOPERATİF, HOLDİNG) ŞİRKETİ Firmanın borç oranı %55 sektörün borç oranı %40 dır. Toplam aktifleri 5.75 dir. 1.Alternatif: Borç oranı oldukça yüksek olduğundan krediden kaçınmalı ekstra faiz yükü altına girmemelidir. Ortaklarda firmaya yeni fon koyacak durumda olmadığından şirket bu fonu rüçhan haksız hisse senedi ihracıyla sağlayabilir. 2.Alternatif: Toplam aktiflerin yarısından fazla miktarda fona ihtiyacı olduğundan uzun vadeli tahvil ihracı yapabilir. 3 3.Alternatif: Değiştirilebilir tahvil ihracıyla bu fonu sağlanabilir. Tahvilin değiştirilebilir olması yatırımcılar için daha cazip gelecektir böylece borçluluk oranının oluşturduğu olumsuz ön yargı birazda olsa elimine edilebilir. 8.ÇİĞDEM AMBALAJ A.Ş Şirketin aktifleri toplam 40 milyondur. Cari aktifleri, aktifin %70 dir yani 28 milyondur. Ve bunun %52 si stok %40 alacak %8 nakit ve pazarlanabilir menkul değerdir. Bu oranlardan hesaplayarak 14.56 milyon tl stok, 11.2 milyon tl alacak, 2.24 milyon tl nakit ve pazarlanabilir menkul değer olduğunu görüyoruz. 1.Alternatif: 3,5 milyon dahili fonu alacak hesaplarını eriterek sağlayabilir. Bunun için bir faktöring şirketinden yardım alabilir. Kalan 13 milyonluk fonuda hisse senetlerinden sağlayabilir. Çünkü şirket büyüme eğilimindedir. Ve üretim aksaklığı olmadığı içinde büyümeye devam edecek ve hisse senetleride değerlenecektir. Bu şekilde bu fonu rahatlıkla sağlayabilir. 2.Alternatif: Kısa vadeli banka kredisi alarak hem fazla faiz borcuna girmez hem de sürekli üretim yapabildiği için daha çabuk ödeyebilir. Stoklarımızda bunu karşılayacak potansiyel vardır. 3.Alternatif: Firmanın cari aktifleri 28 milyon ve toplam aktif 40 milyon olduğundan cari pasifleride 22 milyon olarak hesaplanır. Buradan cari oran: 28000000/22000000=1,27 Şirketin cari oranı ikinin altındadır ve bu pek tercih edilen bir durum değildir. Bu nedenle aktiflerini artırma yoluna gidebilir. Bunu da varantlı tahvil ihraç ederek sağlayabilir. Bu sayede uzun vadeli borçlarını öz sermayeye çevirecek ve borç yükünden kurtulacaktır. 9.AHÇILAR GIDA LİMİTET ŞİRKETİ 1.Alternatif: kiralama yöntemiyle bu fonu sağlayabilir. Kiralama yöntemi kullanarak vergi muafiyetinden faydalanabilir. 2.Alternatif: yine bir kısa vadeli kredi kullanarak sağlayabilir. Çünkü daha önceki nakit ihtiyacını da bu yöntemle sağlamıştır. 3.Alternatif: Şirketimiz limitet şirket olduğundan hisse senedi ihracı yapamayacaktır. Bu hak yalnızca a.ş ve hisseli komandit şirkete aittir. daha önce finanslama tekniği olarak faktöringi kullandığı için tekrar aynı politikayı uygulayarak bu fonu sağlayabilir. Soru 3: Şirketler kendi içlerinde şahıs şirketleri (kolektif, adi komandit) ve sermaye şirketleri (kooperatif, hisseli komandit, limitet, anonim, holding şirket) olarak ikiye ayrılır. Bunların içinde kooperatif şirketler diğerlerinden farklıdır. Kooperatifler; ortakların müşterek amaçlarını gerçekleştirmek için değişir sermayeli ve değişir ortaklı olarak kurulur. Ülkemizde 4 kooperatifler ayrı bir kanunla kurulur. Şahıs şirketlerinde şirket ortakları gelir vergisine tabidir ve şirket borçlarından dolayı müteselsilen sınırsız sorumludur. Şirketin sermaye yapısı, sermaye şirketlerine oranla zayıftır ve kredibilitesi de düşüktür. Sermaye şirketlerinde ortakların sorumluluğu, şirkete koymuş oldukları sermaye ile sınırlıdır. ortaklar hisse başına düşen temettüden yaralanır. Hisse senedi alımları için rüçhan hakları vardır. Holding şirketlerde anonim şirketler şeklinde kurulur ve aynı yasalara tabidir. A.ş den tek farkı amaçları maddesinde “ başka şirketlerin sermayesine iştirak etmek” hükmünün bulunmasıdır. Hisse senedi ihracını yalnızca A.ş ve hisseli komandit şirket yapabilir. Şirketlerle ilgili genel bir özet yaptıktan sonra sorumuza dönersek; eğer firmamız A.Ş yerine hisseli komandit olsaydı yine hisse senedi ihracıyla finansman yapabilirdi. Ancak diğer şirket türlerinde bu alternatifi kullanamazdık. Şirketimiz sermaye şirketi olarak ele alındığı için sermaye yapısını ve kredibilitesini güçlü olarak ele aldık bu nedenle uzun vadeli tahvil ihraç edebilir diye düşündük ancak şirketimiz kolektif veya adi komandit olan şahıs şirketlerinden olsaydı durum değişebilirdi çünkü gerek sermaye yapısı gerek kredibilitesi sermaye şirketlerine oranla daha düşük olacaktı. Eğer kooperatif olsaydı zaten sermaye yapısı, oranları, aktifleri, ortaklık yapısı farklı olacağından çözüm tamamen değişirdi. Holding olarak kurulsaydı başka şirketlerle de iştirak edeceğinden sermaye ve ortaklık yapısı değişirdi ve ona uygun bir alternatif uygulanırdı. 5