DERS BİLGİLERİ TEMEL İSLAM BİLİMLERİ İSLAM HUKUKU I Ders İSLAM HUKUKU I Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS 201501 5 4+0 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN Dersi Verenler Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN Dersin Yardımcıları İslam hukuku ilminde muâmelat kavramı altında incelenen anayasa, idare, Dersin Amacı aile, miras ve ceza hukukları sahalarının kavramsal çerçevesini tanıtmak, bu alanlardaki temel yaklaşım ve görüşleri ortaya çıkarmak ve fıkıh tarihi içerisinde bu sahalarda yaşanan gelişme ve ihtilafları incelemek 1) Hukuka ve İslam hukukuna dair kavramsal bir çerçeve tanımlar 2) İslam hukukunun düzenleme alanı, konusu ve gayesini açıklar, 3) İslam hukuk ilminin farklı düzenleme alanlarına ilişkin kavram ve Dersin Öğrenme Çıktıları kurumlarını yorumlar 4) İslam hukuk ekollerinin fıkıh doktrinleri hakkında ilgili kavramlar çerçevesinde analiz eder 5) Doktriner açıdan İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırma yapar 6) Hukuk sistemlerinin ilgili kavramlarını değerlendirir Dersin İçeriği Bu derste İslam hukukunda muâmelât sahası içerisinde incelenen bir takım konular üzerinde durulmaktadır DERS AKIŞI Hafta Konular 1 Kavramsal çerçeve: Hukuk, Fıkıh ve İslam hukuku 2 İslam hukukunun teşekkülü: Mezhep kavramı 3 Anayasa hukuku: Kavramsal çerçeve ve tarihsel gelişimi Ön Hazırlık 4 İslam hukuk tarihinde anayasal metinler: Medine Sözleşmesi 5 Temel hak ve özgürlükler, devletin yapısı ve işleyişi 6 Kişiler hukuku: Gerçek kişi ve tüzel kişi 7 Ceza Hukuku: Suç ve ceza kavramları ve temel ilkeler 8 Ara Sınav 9 Had Suçları ve Kısas 10 Diyet ve Tazir 11 Aile Hukuku: Evlenme 12 Boşanma Hukuku: Evliliğin Sona ermesi 13 Miras Hukuku, Mirasçılar, Mirasın Şartları, Manileri ve Taksimi 14 Devletler Hukuku ve Hilafet KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar Hayreddin Karaman, Anahatlarıyla İslam Hukuku M. Akif Aydın, Türk Hukuk Tarihi TDV İslam Ansiklopedisi (ilgili makaleler) DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav 2 20 Ödev 1 20 Toplam 100 Yıliçinin Başarıya Oranı 50 Finalin Başarıya Oranı 50 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Temel Mesleki Dersler X DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Katkı Düzeyi No Program Öğrenme Çıktıları 1 2 3 4 5 1 2 Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis 3 ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında X bilgi sahibidir. Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; 4 mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk X sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. 5 6 7 İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu 8 metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. 9 Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. 10 İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve ölmüş dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, 11 kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup 12 anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (14x toplam ders saati) 14 3 42 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48 Ödevler 1 5 5 Sunum / Seminer Hazırlama 1 20 20 Etkinlik Arasınavlar 1 20 20 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 15 15 Toplam İş Yükü 150 Toplam İş Yükü / 30 (s) 5.00 Dersin AKTS Kredisi 5