Küresel Raporlama Girişimi(GRI)

Küresel Raporlama Girişimi (GRI)
İçerik Raporlama
• Şirketlerden sosyal ve çevresel bağlamda benimsedikleri tutuma
ilişkin şeffaf ve dürüst bir şekilde rapor vermeleri istenmektedir.
• Danimarka, Fransa ve BK, raporlamaya ilişkin mevzuat çıkaran
ülkeler arasında yer almaktadır.
• AB düzeyinde, finansal olmayan bilgilerin açıklanmasına yönelik
bir düzenleme yapılması şu anda Avrupa Parlamentosunda
tartışılmaktadır.
2
•
BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri’nde şu ifadeler yer
almaktadır: «etkilenen paydaşlar tarafından veya bu paydaşlar
adına birtakım endişeler dile getirildiği takdirde, işletmeler bu
hususlara dair bilgi vermeye (insan hakları üzerindeki etkilerini nasıl
ele aldıkları konusunda) hazırlıklı olmalıdırlar. Faaliyet alanları
insan hakları için ciddi ölçüde tehdit oluşturan işletmeler bu konuyu
nasıl ele aldıklarına ilişkin resmi olarak rapor vermelidir. Hazırlanan
rapor:
– İşletmenin insan hakları üzerindeki etkilerini yansıtacak ve hedef kitleler
tarafından ulaşılabilecek bir biçimde ve sıklıkta sunulmalıdır;
– Bir işletmenin insan hakları üzerindeki etkisine karşı verdiği yanıtın ne derece
yeterli olduğunun değerlendirilmesine imkan tanıyacak kadar bilgi sunmalıdır;
– Etkilenen paydaşlar ve personel ya da ticari gizliliğin yasal gereksinimleri için
tehlike arz etmemelidir.”
3
•
Düzenlemelerin yanı sıra, şirketlerden farklı nedenlerden ötürü
sürdürülebilirlik raporu sunmaları talep edilmektedir: KSS açısından
şeffaf olmak müşteriler, çalışanlar ve yerel halk arasında güven
ortamı oluşturulmasını ve şirketlerin güvenilirliğinin arttırılmasını
sağlar. Bu durum şirketler için önem arz etmektedir, çünkü:
– Güven, mevcut müşterilerle kurulmuş olan bağların güçlenmesini sağlar, B2C
(işletmeden tüketiciye) ve B2B (işletmeden işletmeye) iş ilişkilerinde yeni
müşterilerin kazanılmasına yardımcı olur.
– Güven, şirketin toplumdaki kabul edilebilirliğini arttırır ve çatışmaların yapıcı ve
başarılı bir şekilde çözülebilmesi için temel oluşturur.
– Güven sayesinde şirketler en başarılı kişileri bünyesine çeker ve çalışanlarının
kalıcı olmasını sağlar.
– Ayrıca, şeffaflığın dahili bir etkisi de vardır. Şeffaflık sayesinde, iş riskleri tespit
edilir ve iş süreçleri en iyi duruma getirilir. Finansal piyasada bir şirketin sosyal ve
çevresel performansı, günümüzde çok daha önemli bir hale gelmiştir. Finansal
piyasa katılımcıları, özellikle de sürdürülebilirlik fonları, şirketlerden sosyal ve
çevresel etkileri konusunda şeffaf olmalarını talep etmektedir.
4
• KSS ve KSS raporlamasının faydaları şirketten şirkete farklılık
göstermektedir ve her şirket için ayrı ayrı ele alınmalıdır. İşletmelerin
durumu genelleştirilmiş bulgularla incelenemez.
• Şirketler büyüklüklerine, bulundukları sektöre ve farklı hedef
grupların bireysel ihtiyaçlarına bağlı olarak, sosyal sorumlulukları
konusunda çeşitli şeffaflık ilkeleri benimsemektedir.
• KSS’de benimsenen şeffaflık ilkesi, KSS’nin kendisi kadar karmaşık
bir husustur.
5
Ancak şirketler şunları da göz önünde
bulundurmalıdır:
Herhangi bir AB mevzuatının veya ulusal mevzuatın yanı sıra bir
sürdürülebilirlik raporunun hazırlanması da çok önemli bir karardır
ve şirketler hazırlayacakları raporda tüm etkileri göz önünde
bulundurmak durumundadır. Dikkat çekilmesi gereken unsurlar
şunlardır:
• Sürdürülebilirlik raporlamasının ertelenmesi ya da durdurulması
çok sayıda sorunu beraberinde getirecektir. Raporlamaya
başlamış bir şirket bu faaliyeti aksattığı takdirde, şirketin itibarı
zarar görecektir. Sürdürülebilirlik raporu hazırlamak bir defaya
mahsus bir durum değil, devam edecek olan bir yükümlülüğün
başlangıcıdır.
6
• Sürdürülebilirlik raporlaması yapacak kurumların, hakkında rapor
hazırlayacağı bir konu olması gerekir. Şirket sosyal sorumluluklarını
yerine getirmezse neler olur? Şirketin çevre üzerindeki etkileri
kötüye giderse neler olur? Bir şirketin kamuoyuna
açıklamak/raporlamak istemediği sorunlu alanlar var mı?
• Sürdürülebilirlik raporlaması ile şirketler, kendilerini eleştirilere açık
hale getirmektedir. Bu, hem rapordaki verilerin veya gerçeklerin
saptırılması hem de raporun kalitesi açısından geçerli bir durumdur.
Şirketler, sürdürülebilirlik raporlamaları yeterince anlamlı olmadığı
için sıklıkla eleştirilere maruz kalmaktadır.
7
Şirketler şeffaf olabilmek için çok sayıda yönteme
başvurmaktadır
• KOBİ’lerin resmi bir iletişim kurmasına gerek yoktur. Bilgiler,
doğrudan irtibata geçilerek gayri resmi bir biçimde aktarılır.
• B2B’de ve finansal piyasada (SRI), belli başlı sorular
yanıtlanarak şeffaflık sağlanır.
• B2C’de şirketler paketlemede, etiket üzerinde ya da müşteriyle
doğrudan iletişimde herhangi bir mecburiyetleri olmamasına
karşın ilave bilgiler sunarlar.
• Paydaş çalıştayları, dahili iletişim kanalları, internet sitesi ve
sürdürülebilirlik raporlamaları
8
GRI nedir veya kimdir?
• GRI, sürdürülebilirlik raporlamasına yönelik ilkeler geliştiren çok
paydaşlı bağımsız bir girişimdir (İlkelerin ilk versiyonu 2000’de, ikinci
versiyonu 2002’de, üçündü versiyonu 2006’da ve dördüncü versiyonu
2014’te yayınlanmıştır)
• GRI ilkeleri, raporlama ilkelerinin yanı sıra sürdürülebilirlik
raporlaması için de özel bir içerik sunmaktadır.
• GRI ilk olarak CERES (Çevreye Karşı Sorumlu Ekonomiler
Koalisyonu) ve UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı) tarafından
Boston’da kurulmuştur. GRI Sekretaryası 2002’de Amsterdam’a
taşınmıştır.
• 2012’de GRI veri tabanında kullanılan veya başvurulan 2932 adet
Sürdürülebilirlik Raporlaması mevcut idi.
9
GRI çerçevesi ücretsizdir.
GRI’nın Sektör Ekleri de mevcuttur -Sürdürülebilirlik Raporlaması
İlkeleri’nin aşağıdaki sektörlere özel hazırlanmış farklı versiyonları
vardır:
• Havalimanı İşletmeleri
• İnşaat
• Etkinlik Organizatörleri
• Finansal Hizmetler
• Gıda İşleme
• Medya
• Maden ve Metalürji
• STK’lar
• Petrol ve Gaz
10
Rapor İçeriğini Belirlemeye Yönelik Prensipler
•
Kurum, paydaşlarının kimler olduğunu belirlemeli ve paydaşların makul
beklentilerine ve çıkarlarına ne şekilde yanıt verdiğini açıklamalıdır.
•
Rapor, kurumun performansını geniş kapsamlı bir sürdürebilirlik
çerçevesinde sunmalıdır.
•
Bir raporda yer alan bilgiler:
–
–
•
Kurumun önemli ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini veya
Paydaşların değerlendirmeleri ve kararları üzerinde ciddi etkisi olabilecek konuları
kapsamalıdır.
Öncelikli konuların kapsamı ve sınırları, kurumun başlıca ekonomik,
çevresel ve sosyal etkilerinin yansıtılması için yeterli olmalı ve paydaşlara
kurumun raporlama periyodundaki performansını değerlendirme olanağı
sunmalıdır.
11
Rapor Kalitesini Sağlamaya Yönelik GRI Prensipleri
•
Rapor, kurumun genel performansının gerekçeli olarak değerlendirilmesine imkan
sağlayacak şekilde kurum performansının hem olumlu hem de olumsuz unsurlarını
yansıtmalıdır.
•
Kurum, konuları ve bilgileri tutarlı bir şekilde seçmeli, toplamalı ve rapor etmelidir.
Raporlanan bilgiler, paydaşların kurumun performansında zaman içinde ortaya
çıkan değişiklikleri analiz etmesine olanak tanımalı ve diğer kurumlarla göreceli
analiz yapılmasına elverişli olmalıdır.
•
Raporlanan bilgiler, paydaşların rapor hazırlayan kurumun performansını
değerlendirmesi için yeterince doğru ve detaylı olmalıdır.
.
12
• Kurum düzenli bir zaman çizelgesine bağlı olarak rapor vermelidir,
böylelikle paydaşların bilinçli kararlar alabilmeleri için gereken
bilgiler zamanında hazır olacaktır.
• Kurum, bilgileri raporu kullanan paydaşlar için anlaşılabilir ve
erişilebilir bir şekilde sunmalıdır.
• Kurum, raporun hazırlanmasında kullanılan bilgileri ve süreçleri
incelemeye tabi olabilecek ve bilgilerin kaliteli ve öncelikli olmasını
sağlayacak şekilde toplamalı, kaydetmeli, derlemeli, analiz etmeli ve
açıklamalıdır.
13
GRI İlkelerinin Kategorileri ve Unsurlar
Kategori
Unsurlar
Ekonomi




Ekonomik Performans
Piyasadaki Konum
Dolaylı Ekonomik Etkiler
Satın Alma Uygulamaları







Malzemeler
Enerji
Su
Biyoçeşitlilik
Emisyonlar
Sıvı ve Katı Atıklar
Ürün ve Hizmetler
Çevresel
Kategori
Unsurlar





Kategori:
Sosyal
İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yakışır İş
Alt kategori
Unsurlar:








İşgücü
İşgücü/Yönetim İlişkileri
İş Sağlığı ve Güvenliği
Eğitim ve Öğretim
Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği
Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret
İşgücü Uygulamalarına Yönelik Tedarikçi Değerlendirmesi
İşgücü Uygulamalarına Yönelik Şikayet Mekanizmaları







Yerel Halk
Yolsuzluk
Kamu Politikası
Rekabeti Kısıtlayan Davranış
Uyum
Toplum Üzerindeki Etkilere Yönelik Tedarikçi Değerlendirmesi
Toplum Üzerindeki Etkilere Yönelik Şikayet Mekanizmaları
Alt kategori
Aspects:
Uyum
Ulaştırma
Genel
Çevresel Tedarikçi Değerlendirmesi
Çevre Şikayet Mekanizmaları
İnsan Hakları










1.
Yatırım
Ayrımcılık Yapmama
Örgütlenme Özgürlüğü ve Toplu Sözleşme
Çocuk İşçiliğinin Kaldırılması
Zorla ve Zorunlu Tutarak Çalıştırmanın Önlenmesi
Güvenlik Uygulamaları
Yerli Hakları
Değerlendirme
İnsan Haklarına Yönelik Tedarikçi Değerlendirmesi
İnsan Haklarına Yönelik Şikayet Mekanizmaları





Müşteri Sağlığı ve Güvenliği
Ürün ve Hizmet Etiketlemesi
Pazarlama İletişimi
Müşterinin Kişisel Gizliliği
Uyum
Ürün Sorumluluğu
Toplum
1.
14