materyal tasarım dersi yılmaz aydın 20120906009

I. DÜNYA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ
SAVAŞIN BAŞLAMASI
AYDIN
YILMAZ
20120906009
I.Dünya Savaşı Avrupa’nın göbeğinde başlamasına
rağmen dünyanın dört bir yanından katılan ülkeler ile
beraber sömürge ülkelerinin de katılımıyla dünya savaşı
adını almıştır. Birinci dünya savaşının başlama nedeni ise
bir Sırp gencinin Avusturya-Macaristan krallığının
prensine yaptığı suikastten sonra başlamıştır. I.Dünya
savaşı 28 Temmuz 1914’de başlayıp 11 Kasım 1918’de
bitmiştir.
İttifak Devletleri: Almanya , Osmanlı Devleti,
Bulgaristan, Avusturya-Macaristan .
İtilaf Devletleri: Britanya, Fransa, İtalya, Rusya,
Sırbistan-Karadağ, Belçika, ABD,Yunanistan, Japonya,
Portekiz, Romanya ve sömürge ülkeler (Afrika, Kıbrıs,
Arap ülkeleri, Avustralya ve Yeni Zelanda vs).
Temel Nedenleri:
 1789
Fransız ihtilali’nin getirmiş olduğu
sonuçlardan özgürlük ve milliyetçilik
fikirleri imparatorlukların yıkılmasına
sebep olacaktır. Milliyetçilik; İtalya ve
Almanya’nın siyasi birliklerini
tamamlamalarına sebep olmuştur.
 Sanayi
inkılabı sonucunda doğan
hammadde ve pazar arayışı,
sömürgecilik ve ekonomik rekabeti
getirmiştir.
Özel Nedenleri:
 1. Almanya
ve İngiltere arasındaki
ekonomik rekabet (en önemli neden).
 2. Fransa’nın 1871 Sedan savaşında
Almanya’ya kaptırdığı Alsas-Loren
kömür havzasını geri almak istemesi.
 3. Rusya’nın panslavist politikasından,
Avusturya-Macaristan’ın ve Almanya’nın
rahatsız olması.
Alsas-Loren Kömür
Havzası (madenleri)
Almanya
Fransa
Avusturya
BALKANLARDA
ÇIKAR ÇATIŞMASI
Rusya
 4. Rusya’nın
Osmanlı toprakları üzerindeki
emelleri ve sıcak denizlere inme politikası.
 5. Sömürgeci devletler arasına girmeye çalışan
Almanya ve İtalya’nın politikaları.
 6. Avusturya-Macaristan’ın, Bosna -Hersek’i
ilhakının Sırbistan ile arsında yarattığı gerginlik.
 7. Avusturya-Macaristan veliahtının
Saraybosna’da bir Sırplı tarafından öldürülmesi.
(Görünen nedendir ve Savaşı başlatan olaydır).
I.DÜNYA SAVAŞI;
Almanya ve İngiltere’nin aynı bölgeleri
hammadde ve pazar kaynağı olarak kullanmak
istemeleri sonucu ortaya çıkan bir savaştır.
VURGU:
“Hammadde ve pazar paylaşımı”
BUNA GÖRE:
I.Dünya Savaşı: Sömürgecilik savaşıdır.
I.Dünya Savaşı: Sanayi Devrimi’nin etkisi ile
ortaya çıkmıştır.
İNGİLTERE REVAL GÖRÜŞMELERİ İLE;
Rusya’ya boğazları verdi ve onu Balkanlarda
serbest bıraktı.
BU DURUM İNGİLTERE’NİN;
• Osmanlı ile ilgili politikasının değiştiğinin,
• Osmanlı’yı koruma politikasından
vazgeçtiğinin,
• Ayrıca; İngiltere’nin Rusya ile ittifak
kurduğunun da kanıtıdır.
JEOPOLİTİK KONUMUN ÖNEMİ;
Almanya, Osmanlı Devleti ile birlikte
savaşa girmek istiyordu.
AMAÇ:
“Jeopolitik” konumdan faydalanmak.
BU DURUM ALMANYA’nın;
* Boğazları ve sömürge yollarını denetim altına
almak istediğinin göstergesidir.
* Böylece Almanya rakiplerine karşı askeri ve
siyasi üstünlük sağlayacaktı.
İtilaf Devletlerinin Osmanlıyı Kabul
Etmeme Nedenleri:
 1. Osmanlı, askeri ve ekonomik yönden
zayıflamıştı.
 2. Osmanlı toprakları paylaşılmak isteniyordu.
 3. Rusya’nın Osmanlı üzerindeki emelleri ve
İngiltere’nin Rusya’yı kaybetmek istememesi.

4. Osmanlı’nın, kapitülasyonlar, Ege adaları, Mısır
sorununun çözülmesini istemesi.
Osmanlı’nın Almanya’yı Tercih Nedenleri:
1. Kaybedilen toprakları geri alma düşüncesi.
2. Turan idealini gerçekleştirme düşüncesi.
3. Almanya’nın savaşı kazanacağına kesin gözüyle
bakılması.
4. Yalnızlık politikasından kurtulmak istemesi.
5. Kapitülasyonlardan dolayı İngiltere ve
Fransa’nın baskısı.
6. İttihatçı Subayların Alman hayranlığı.
7.Yunan “Megalo İdeası”nı engellemek.
Almanların Osmanlı’yı Savaşa Çekme
Nedenleri:
1.Yeni cepheler açmak, kendi yüklerini hafifletmek.
2. Osmanlı’nın jeopolitik konumu.
3. Halifelik nüfuzundan faydalanmak (cihad)
4. Petrol bölgelerini kontrol altına almak.
5. İngilizlerin, sömürgeleri ile olan bağlarını
koparmak.
6. Osmanlı’nın asker potansiyelinden
faydalanmak.
7. Boğazları kontrol altında tutmak ve Rusya’ya
yardım edilmesini önlemek.
Almanya
İtalya
RUSYA
İNG.
Savaşa Giriş:
Alman, Goben ve Breslav isimli savaş
gemileri İngiliz donanmasından
kaçarak Osmanlı’ya sığındı.Yavuz ve
Midilli isimlerini alan gemiler daha
sonra Rus limanlarını bombaladı (23
Ekim 1914).
Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesinin
Sonuçları:
1.Yeni cepheler açıldı, savaş alanı genişledi.
2. Almanya kısmen rahatladı.
3. İngiltere Kıbrıs’ı topraklarına kattığını açıkladı.
4. Osmanlı, kapitülasyonları tek taraflı olarak
kaldırdığını ilan etti.
5. Osmanlı, İtilaf devletleri arasında gizli
anlaşmalar ile paylaşıldı.
OSMANLI DEVLETİ I.DÜNYA SAVAŞI
SIRASINDA;
• Kapitülasyonları ve Duyun-u Umumiye
İdaresini kaldırdı.
BU DURUM:
Osmanlı Devleti’nin savaşa tam bağımsızlığını
sağlamak için girdiğini göstermektedir.
Yani Osmanlı, savaşa ekonomik ve siyasi
bağımsızlığını sağlamak için girmiştir.
KAFKAS
CEPHESİ
CEPHELER
IRAK
CEPHESİ
SURİYE-FİLİSTİN
CEPHESİ
KANAL
CEPHESİ
HİCAZ-YEMEN
CEPHESİ
ÇANAKKAL
E
M.Kemal
Cephede
Çanakkale Savaşları:
Sebep: İngiltere’nin, boğazları ele geçirerek Osmanlı’yı savaş
dışı bırakmak ve Rusya’ya yardım yetiştirmek.
Sonuçları:
1. Savaş en az iki yıl uzadı.
2. Bulgaristan, Osmanlı yanında savaşa girdi.
3. İngiltere ve Fransa’nın itibarı sarsıldı.
4. Gizli antlaşmalar gündeme geldi.
5. Rusya yardım alamayınca Çarlık rejimi zor duruma
düştü ve 1917 Bolşevik ihtilaline zemin hazırlanmış
oldu.
6. M. Kemal, başarılarından dolayı milli mücadeleye
lider olacaktır.
1915 TEHCİR (Ermeni Göçü)
I.DÜNYA SAVAŞI BAŞLAYINCA;
İngilizler ve İtilaf devletleri Çanakkale’ye
saldırdılar.
AMAÇLARI (Sebepleri) ???
1. Rusya’ya yardım ulaştırıp savaşa devam
etmelerini sağlamak.
2. Savaşa girmemiş olan Balkan Devletleri’ni
İtilaf devletlerinin yanına çekmek.
3. İstanbul’u alıp Osmanlı Devleti’ni savaş dışı
bırakmak.
BU DURUM
İTİLAF DEVLETLERİNİN;
I.DÜNYA Savaşı’nı kısa
sürede sonuçlandırmak
istediğinin kanıtıdır.
I. Dünya Savaşı’nın Sonuçları:

İki taraflar arasında yapılan anlaşmalar sonrası
ittifak devletleri teker teker savaştan çıkmışlardı.
Bunlardan ilki Bulgaristan ile 29 Eylül
1918 tarihinde Selanik’te, ikincisi Osmanlı
Devleti ile 30 Ekim 1918’deMondros limanında,
üçüncüsü ise Avusturya-Macaristan
imparatorluğu ile 3 Kasım 1918’de Villa Guisti’de
ve son olarak Almanya ile 11 Kasım 1918 günü
Rethonders’de anlaşılan anlaşmalar ile kabul
edilmiştir.
Resmi rakamlara göre dünya savaşına katılan
asker sayısı 65 milyonu geçiyordu ve bunlardan
toplam 8 – 9 milyon civarında ölü bulunuyordu
ve yaklaşık olarak 21 milyon üzeri yaralı ve son
olarak da 8 milyon civarında kayıp ve esir
bulunuyordu.
 İttifak devletlerinde Almanya’nın kayıpları
nerdeyse Türkiye’nin iki katıydı. Türkiye’nin
askeri kayıpları 1.300.000 iken Almanya’nın
askeri kayıpları ise 3.750.000 civarındaydı.

1.Yaklaşık 10 milyon insan öldü.
2. Bazı büyük devletler yıkıldı, yeni devletler
kuruldu (Avusturya, Macaristan,Yugoslavya, Polonya,
Çekoslovakya).
3. Bazı devletlerde rejim değişikliği oldu (Rusya’da
Komünizm, İtalya’da Faşizm, Almanya’da Nazizm,
Türkiye’de Cumhuriyet).
4.Yeni silahlar kullanıldı (Uçak, Tank, Denizaltı).
5. Kurtuluş savaşına sebep olmuştur.
6. II. Dünya savaşına sebep olmuştur.
7. Milletler Cemiyeti kurulmuştur.Cemiyet-i Akvam
Gizli Antlaşmalar
(Osmanlı’yı Paylaşma Tasarıları)
1915 Boğazlar Antlaşması: Rusya’yı kendi
yanlarında tutabilmek için İngiltere ve Fransa
tarafından İstanbul, Boğazlar ve Marmara kıyıları
Rusya’ya vaat edilmiş.
1915 Londra Antlaşması: 12 Ada ve Güneybatı
Anadolu İtalyanlara vaat edilerek İtalya’nın İtilaf
devletleri’nin yanına geçtiği antlaşmadır.
1916 Sykes-Picot Antlaşması: İngiltere ve
Fransa’nın Osmanlı topraklarını paylaştıkları
antlaşmadır. Çukurova, G.Doğu Anadolu, Musul ve
Suriye çevresi Fransızlara, Irak İngilizlere bırakılacak,
diğer bölgelerde ise bir Arap devleti kurulacaktır.
1916 Petrograt Antlaşması: D.Anadolu ve Trabzon’a kadar
olan Karadeniz kıyıları daha önceki bölgelere ek olarak
Rusya’ya bırakılmıştır.
1916 Mac-Mahon Antlaşması: İngilizlerin Mısır valisi MacMahon ile Hicaz Emiri Şerif Hüseyin arasında yapılmıştır.
Arapların Osmanlı Devletine isyan etmelerine karşılık
bağımsız bir Arap devleti vaat edilmiştir.
1917 Saint Jean de Maurienne Antlaşması: Rusya’nın
savaştan çekilme ihtimali üzerine İtalya’nın önemi artmış ve
önceki bölgelere ek olarak Batı Anadolu da İtalyanlara vaat
edilmiştir.
Not: Rusya’da Bolşevik ihtilali sonunda kurulan yeni rejim
tarafından gizli antlaşmalar dünya kamuoyuna duyurulmuş,
böylece uygulama alanı bulamamışlardır.
Wilson İlkeleri (8 Ocak 1918):
ABD başkanı Wilson, barışı korumak için
14 maddelik ilkeleri yayınladı.
1. Boğazlar bütün devletlere açık olacaktır.
2. Savaş sonrası toprak işgali olmayacak.
3. Mağlup devletlerden savaş tazminatı alınmayacak.
4. Gizli antlaşmalar iptal edilecek.
5. Alsas-Loren, Fransa’ya verilecek.
6. Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) kurulacak.
7. Sömürgecilik yapılmayacak.
8. Her millet geleceğini kendisi tayin edebilecek, Türkler ve
azınlıklar çoğunlukta oldukları yerlerde bağımsız devlet
kurabilecekler.
TEŞEKKÜRLER
 YILMAZ AYDIN
 20120906009
 SOSYAL BİLGİLER
ÖĞRETMENLİĞİ
