I. DÜNYA SAVAŞI 1914-1918 www.rasitgokhansucu.com 1 I. Dünya Savaşının Nedenleri • • • • • • Almanya ile İngiltere arasındaki ekonomik rekabet. Milliyetçilik akımının etkisi Almanya ile Fransa arasındaki Alsas-Loren sorunu Panslavizm politikasının etkisi Hızlı silahlanma Blokların kurulması SAVAŞIN BAŞLAMASI • Avusturya-Macaristan veliahtı Ferdinand’ın Saray-Bosna’yı ziyareti sırasında Sırplı bir genç tarafından öldürülmesi SAVAŞTAKİ BLOKLAR İTTİFAK DEVLETLERİ • Almanya • Avusturya-Macaristan • Bulgaristan • Osmanlı Devleti İTİLAF DEVLETLERİ • İngiltere • Fransa • Rusya • İtalya • Japonya • Yunanistan • Romanya • Brezilya • Abd İtilaf ve İttifak Devletlerinin Osmanlıya Bakışı • Almanya Osmanlının kendi yanında savaşmasını İstiyordu • İngiltere Osmanlının tarafsız kalmasını ve savaşmamasını istiyordu. Almanya’nın Osmanlıyı kendi yanında isteme nedenleri • Osmanlının Jeopolitik konumundan yararlanarak yeni cepheler açtırmak ve kendi üzerindeki yükü azaltmak • Osmanlı halifesinden yararlanarak İngilizlerin müslüman sömürgelerini ayaklandırmak • Osmanlı yı Mısır’a saldırtarak İngilizlerin sömürgelerine giden yolu kesmek Osmanlı niçin Almanya’nın yanında savaşa girmek istedi? • Almanya’nın savaşı kazanacağı inancı • Kaybettiği toprakların itilaf devletlerinde olması • İtilaf devletlerinin sözlerine inanmaması • İtilaf Devletlerine yaptığı teklifin kabul edilmemesi Osmanlı Devleti savaşa nasıl girmiştir? Goben ve Breslav adlı iki Alman gemisinin İngilizlerden kaçarak Çanakkale önlerine geldi. Bu iki gemi içeri alınarak satın alındığı bildirildi. Yavuz ve Midilli adları verilen bu iki gemi Karadeniz’e çıkarak Rusya’nın Sivastopol ve Odessa limanlarını bombalaması üzerine savaşa girmiş oldu Cepheler Savaştığımız Cepheler • Kafkas Cephesi • Çanakkale Cephesi • Irak Cephesi • Mısır(Kanal) Cephesi • Suriye-Filistin Cephesi Yardım Ettiğimiz Cepheler • Romanya • Makedonya • Galiçya KAFKAS CEPHESİ • Rusların saldırısı ile başlamıştır • Enver Paşa Rusları doğudan uzaklaştırmak, Bakû petrollerine ulaşmak ve Orta Asya Türkleri ile birleşmek için SARIKAMIŞ HAREKATI’nı düzenlemiştir • Kışın düzenlenen bu seferde daha savaşmadan 90 bin askerimiz soğuktan ölünce başarısız olduk • Bu durumdan yararlanan Ruslar doğu Anadolu’yu işgal etmiştir TEHCİR KANUNU • Ruslarla savaşırken bölgedeki Ermeniler karışıklıklar çıkarıp arkadan saldırınca Osmanlı Ermenileri zorunlu göçe tabi tutmuştur • Doğu Anadolu’da olaylar karışan Ermeniler 1915 Tehcir kanunu ile Suriye’ye göç ettirilmiştir. CEPHENİN KAPANIŞI • M. Kemal bu cepheye atanarak Muş ve Bitlis’i Ruslardan kurtarmıştır. • Rusya’da 1917 de ihtilal çıkınca 3 Mart 1918’de Brest-Litowsky anlaşması ile savaştan çekilmiştir. Bu anlaşma ile • Ruslar Doğu Anadolu’dan çıkmıştır • Osmanlı Berlin Anlaşması ile kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum’u geri almıştır ÇANAKKALE CEPHESİ İtilaf devletleri niçin Çanakkale’ye saldırmıştır? • Rusya’ya boğazlar üzerinden yardım götürmek • İstanbul’u alarak Osmanlıyı savaş dışı bırakmak • Almanya ve Avusturya-Macaristan’ı doğudan sarmak CEPHEDEKİ SAVAŞLAR • İngiliz ve Fransızlar denizden geçmeye çalışmış ancak Nusret Mayın gemisi Çanakkale Boğazına mayın döşediği için geçememiştir. • Bunun üzerine itilaf devletleri sömürgelerinden getirdikleri askerlerle Gelibolu’dan kara çıkarması yapmıştır. • M. Kemal ve Türk askerlerinin üstün başarısı ile Anafartalar, Conkbayırı, Arıburnunda yapılan savaşları • Osmanlı kazanarak “Çanakkale Geçilmez” dedirtmiştir Çanakkale Savaşının sonuçları nelerdir? • I. Dünya Savaşının uzamasına neden oldu • Rusya’ya yardım gitmediği için ihtilal çıktı ve Rusya savaştan çekildi • Yarım milyon insan öldü. • Bulgaristan Osmanlının yanında savaşa girdi KANAL CEPHESİ • Rusya’ya Irak üzerinden yardım götürmek • Orta Doğudaki petrollere ulaşmak • Osmanlı’yı doğudan sarmak için İngilizlerin açtığı cephedir. • İngilizler Kut-el Amare’yı işgal etmiştir. • Osmanlılar Kut-el Amare’yı geri almış 10 bin kişilik ingiliz askerini esir almıştır. • İngilizler Sömürgelerinden getirdikleri askerlerle tekrar ilerlemiştir • Bağdat kaybedilmiş 30 Ekim 1918’de Osmanlı Mondros’u imzalamıştır • NOT: Mondros imzalandığında Musul Osmanlı topraklarındaydı. Kanal Cephesi • Almanların isteği ile Osmanlının saldırması sonucu açılan cephedir • İngilizlerin sömürgelerine giden en kısa yolu ele geçirmek • 1882 de kaybettiğimiz Mısır’ı geri alabilmek için saldırdık • Osmanlı başarısız olarak ger çekilmiştir • Açılan Filistin Cephesinde de Şerif Hüseyin’in İngilizleri desteklemesi ile başarısız olduk • Geri çekilerek Sureye Cephesi açıldı. • Bu Cephe ye M. Kemal 7. Ordu Komutanlığı’na atandı • Osmanlı 30 Ekim 1918 de Mondros Ateşkes anlaşmasını imzaladı Savaşın Sona Ermesi • Amerikan gemilerinde İngiltere’ye silah götürülmesi ve Alman denizaltılarının bu gemileri batırması ile ABD İtilaf devletleri yanında savaşa girdi ve savaşın bitişini hızlandırdı. • Bulgaristan savaştan çekilince Osmanlı sonra da Avusturya-Macaristan çekilmiş ve Almanya’da barış istemiştir. • Almanya-Versay, • Avusturya-Sen Jermen • Macaristan-Trianon, • Bulgaristan-Nöyyi • Osmanlı-Mondros Ateşkes ve Sevr anlaşmasını yapmıştır I. Dünya Savaşının Sonuçları • İttifak devletleri yenildi • Yeni devletler kuruldu(Polonya, Çekoslovakya,Yugoslavya) • Yeni rejimler ortaya çıktı.(Almanya’da Nazizm, İtalya’da Faşizm, Rusya’da Komünizm • İmparatorluklar yıkıldı(Alman,Avusturya-Macaristan, Osmanlı, Rus) • Savaşları önlemek için Cemiyet-i Akvam kuruldu • Tank, denizaltı ve uçaklar ilk defa kullanıldı. • 10 milyona yakın insan öldü • Cephe gerisde insanların ölmesi Sivil Savunmaya önem verilmesini sağladı.