Beden Dili

Doç. Dr. Ertuğrul YAMAN
(eyaman@gazi.edu.tr)
“Ya olduğun gibi görün,
ya göründüğün gibi ol.”
MEVLANA
Herkesin üç kişiliği vardır;
Sahip olduğu,
Sahip olduğunu sandığı.
Alphonse Karr
"Ne söylediğinizden çok, nasıl göründüğünüz
önemlidir.“
"Beden dili, bilinçdışı motivasyonları açığa çıkarır."
“İnsanlar; yüz ve beden hareketlerinden bir kitap gibi
okunabilir.”
Bizler;



Tavır ve davranışlarımız,
Duygularımız,
Düşüncelerimiz ve kişiliğimizle
sözlü ya da sözsüz şekilde iletişim kurarız.
Gerek yok her sözü laf ile beyana,
Bir bakış bin söz eder anlayana !
“Kal ehlini terk eyle Niyazi
Hâl ehlinin ahvali göründü”
Niyazi Mısrî
Yapılan araştırmalara göre, kişilerin birebir kurdukları
iletişimde;
 Kelimelerin %7-10 oranında,
 Ses ve konuşmanın % 30-38 oranında,
 Beden dilinin ise % 55-60 oranında etkisi olduğu
bulunmuştur.
Beden dili ögeleri; kelimeler ve kelimelerle ifade
edilenler dışında her türlü iletişimdir.
“İnsanlarla iletişim kurduğumuzda,
söylediklerimiz kadar hareketlerimizle
bıraktığımız izlenim de önemlidir.”
“İş hayatında başarılı olmak isteyen insanlar,
iletişim kurduğu kişilerin söyledikleri ile
birlikte yüzü, eli, kolu ve bedeniyle
yaptıklarını da hissetmelidir.”
İnandırıcılık, sadece
sözlerimizle değil; sözleri
hangi hareketlerle
sunduğumuza da bağlıdır.
Beden Dili Ögeleri
 Göz
iletişimi
 Yüz ifadesi (Mimikler)
 Duruş biçimi(Jestler)
 El,kol,baş,parmak hareketleri
 Kişiler arasındaki mesafe
İletişimde en önemli öge gözlerdir.
Gözler her şeyi anlatır; dolayısıyla beden dili için
gözler ilk sırada gelir.
Güzel olan sevgili değil,
sevgili olan güzeldir.
Tolstoy
“Eğer sevilmek isterseniz,
önce sevin ve sevimli olun.”
Benjamin Franklin
Yüz ifadeleri: Pek çok şeyi unuturuz ama bir gülüş,
bir bakış hafızamızda unutulmaz izler bırakabilir.
Gören gözler için, bir yüzde binlerce anlam gizlidir.
DÜŞÜNCE
 Aşırı İlgili
 Etkilemeye çalışan
 Hakim olmak
isteyen.
 Sıkılmış.
 İlgisi Dağılıyor.
DÜŞÜNME-TAKİP
 İLGİSİZ
 DÜŞÜNCELİ
 KOPMUŞ
 ŞAŞIRMIŞ
 KONU DIŞI KALMIŞ
 TAKİPÇİ
 BAŞKA YERDE
 MUZİPLİK YAPMAYA
HAZIRLANAN
El, kol, baş hareketleri
 Konuşma esnasında çok sayıda el, kol ve baş
hareketleri yaparız.
 Ellerimizi kontrollü hareket ettirmeli;
karşıdakine dinleme fırsatı tanımalıyız.
 Ellerini kollarını fazlaca savuran kişiler pek
dikkate alınmazlar.
 Fazla el kol hareketi yapmak insanın güvenini
kırabilir ve dikkatini dağıtabilir.
TOKALAŞMA
Bilek tutma
Dirsek kavrama
Üst kol kavrama
Omuz tutma
ELLER
 TAKİPÇİ
 SİNİRLİ
 HUZURSUZ
 TAKİP EDİYOR
 RAHAT
 KARŞISINDAKİNE
GÜVENİYOR
ELLER
 ÜRKEK
 ÇEKİNGEN
 HUZURSUZ OTURUŞ
 RAHAT
 İLGİLİ
 BEKLEDİĞİNİ
BULUYOR
ELLER
 ÇEKİNGEN
 İÇE KAPANIK
 DESTEK BEKLEYEN
 HAFİFE ALAN
 KENDİSİNE AŞIRI
GÜVENEN
 KARŞISINDAKİNİ
CİDDİYE ALMAYAN
ELLER
 DÜŞÜNCELİ
 HUZURSUZ
 VERECEĞİ
CEVAPTAN EMİN
OLMAYAN
 DÜŞÜNCELİ
 İLGİLİ
 RAHAT, TAKİPÇİ
KOL VE PARMAKLAR
 RAHAT
 DÜŞÜNCELİ
 İLGİLİ
 HUZURSUZ
 OLUMSUZ
YAKLAŞIMLI CEVABA
HAZIR
BAŞ HAREKETLERİ
Kafa bir yana doğru eğildiğinde; bu
kişinin anlatılan konu ile ilgilenmeye
başladığı anlamına gelir.
İnsanların bir şeyle ilgilenmeye
başladıklarında, başlarını yana
eğdikleri görülür.
BAŞ HAREKETLERİ
Baş aşağıya eğik olması, tavrın olumsuz
hatta yargılayıcı olduğunu gösterir.
Eleştirel değerlendirmede baş aşağıya eğiktir
ve karşınızdakinin başını kaldırmasını veya
yana eğmesini sağlayamazsanız, bir iletişim
sorunuyla karşı karşıya kalabilirsiniz.
BAŞ HAREKETLERİ
Her iki el de başın arkasında duruş
hareketi muhasebeci, avukat, satış
müdürü, banka müdürü gibi mesleklerden
olanlarda görülür.
Bu hareket, kendilerine güvenli veya bir
konuda kendilerini üstün hisseden kişilere
özgüdür.
OTURUŞ
 RAHAT
 GÜVENLİ
 UYUMLU
 HUZURLU
 AŞIRI HUZURSUZ
 ÇEKİNGEN
 SIKILMIŞ
 BİTİŞİ BEKLEYEN
OTURUŞ
 ÇEVREYİ CİDDİYE
ALMAZ
 ELEŞTİRMEN
DİNLEYİCİ
 GÜVENLİ
 DİKKATLİ DİNLEME
 KENDİNE GÜVENLİ
 RAHAT
 İLGİLİ
YAPILMASI GEREKENLER
Konuşurken göz iletişimi kurmak: İnsanları rahatsız
etmeyecek ölçüde, mümkün olduğu kadar çok göz
iletişimi kurmalıyız.
Konuşurken karşımızdaki kişinin yüzüne bakmak, o
kişiye verdiğimiz değerin, duyduğumuz saygının
ifadesidir.
"Sevgi verirsen karşıdaki insana,
Ayna gibi yansıtır aynen sana."
(?)
Kör ata ha göz kırpmışsın,
ha başını sallamışsın.
İngiliz Atasözü
Uyarı niteliğindeki işaret parmağını kaldırmak
en çok kullandığımız parmak hareketlerinden
birisidir.
Bu işaret tehdit algısı içerebilir. Karşılıklı
konuşmalarda bu ve benzeri hareketleri
yapılmamalıdır.
Hareketlerimiz, saygılı ve ölçülü olmalıdır.
Karşıdakine saygılı davrandığımız oranda sayılır sevilir,
o oranda iletişimimiz olumlu sonuçlar verir.
Ayakta ve Otururken
Doğru Mesaj Vermek


Ayaktaysak dik durmalı, oturuyorsak sandalye ve
koltuğumuzu tam olarak doldurup arkamıza
yaslanmalıyız.
Ayaklarımızı fazla açmamalı ya da süklüm
püklüm bir görüntü oluşturacak şekilde
oturmaktan kaçınmalıyız.
Tebessüm etmek : Canlı olmalı,
mümkün olduğu kadar sıcak ve
dostça gülümsemeliyiz. Yüzümüz,
çevremize olan ilgimizi yansıtır.
Dinlediğimizi göstermek :
Karşımızdaki konuşurken
onu dinlediğimizi ve
anladığımızı
hissettirmeliyiz.
Yakın olmak : Kişisel alan ilkelerini gözardı etmeden
insanlara daima, onları rahatsız etmeyecek, mümkün
olan en yakın mesafede durmaya gayret etmeliyiz.
Konuştuğumuz veya bizimle konuşan insana dönük
durmalıyız.
KİŞİSEL ALAN SINIRLARI
Kendinize özen göstermek : Grup normlarına,
toplumsal rol ve statümüze uygun giyinmeli, saç ve
el bakımına özen göstermeliyiz.
UNUTMAYIN!!!
 Kendinize gösterdiğiniz özen kendinize verdiğiniz
değerin ifadesidir.
 Derli toplu, temiz, düzgün bir dış görünüşümüzün
olmasını sağlamalıyız.
 Güzel bir dış görünüş sessiz bir tavsiye mektubudur.
Mimikleri kullanmak : Aşırıya kaçmadan,
mimiklerimizi kullanmalıyız.
Ellerimizi cebimizde tutmaktan, kollarımızı
kavuşturmaktan, ellerimizle ağzımızı
örtmekten kaçınmalıyız.
Uygun şekilde konuşmak : Çok fazla ve hızlı
konuşmaktan kaçınmalıyız.
Sesimizin yüksekliğini ve tonunu, bulunduğumuz
çevreye göre ayarlamalıyız.
Etkili Beden Hareketleri İçin Kaçınılması
Gereken Davranışlar






Aşırı göz temasında bulunmak,
Sürekli sabit durmak,
Fazlaca rahat hareketlerde bulunmak,
Duvara veya masaya yaslanmak,
Ayakları çaprazlamak,
Kolları önde veya arkada bağlamak.
Etkili Beden Hareketleri İçin Kaçınılması
Gereken Davranışlar
 Konuşurken başı geriye atmak, saçları geriye




atmak, gözleri kapamak,
Parmak uçlarını birbirine dayamak,
Ellerimizi ovuşturmak ve yüzümüzde
dolaştırmak,
Parmakları masada tıkırdatmak,
Saat ya da yüzükle oynamak.
SONUÇ
Eğer beden dili iyi bir şekilde
kullanılırsa; çözümleyici, yapıcı ve
kişilerin mutluluğuna, toplumun
huzuruna katkıda bulunacak sağlıklı ve
nitelikli bir iletişim gerçekleştirilmiş
olur.