AB EKONOMİSİ ve TÜRKİYE GERÇEKLEŞMELER- TAHMİNLER SONBAHAR 2013 (KASIM 2013) Ankara *Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü’nün 5 Kasım 2013’te yayınladığı “European Economic Forecast – Autumn-2013” Raporu’nun geniş özetidir. T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı İçindekiler AB EKONOMİSİ GERÇEKLEŞMELER TAHMİNLER ÖZET BİLGİ……………….1 AB ÜYESİ DEVLETLER 1. Belçika ................................................................................................................................ 5 2. Bulgaristan .......................................................................................................................... 9 3. Çek Cumhuriyeti .............................................................................................................. 13 4. Danimarka......................................................................................................................... 17 5. Almanya ........................................................................................................................... 20 6. Estonya ............................................................................................................................ 24 7. İrlanda .............................................................................................................................. 28 8. Yunanistan ....................................................................................................................... 31 9. İspanya ............................................................................................................................. 35 10. Fransa ............................................................................................................................. 39 11. Hırvatistan .................................................................................................................... 43 12. İtalya ............................................................................................................................... 47 13. GKRY ............................................................................................................................ 51 14. Letonya .......................................................................................................................... 55 15. Litvanya ......................................................................................................................... 57 16. Lüksemburg ................................................................................................................... 63 17. Macaristan ...................................................................................................................... 67 18. Malta .............................................................................................................................. 71 19. Hollanda ......................................................................................................................... 74 20. Avusturya ....................................................................................................................... 78 21. Polonya .......................................................................................................................... 82 22. Portekiz .......................................................................................................................... 85 23. Romanya ........................................................................................................................ 89 24. Slovenya ........................................................................................................................ 93 25. Slovakya ........................................................................................................................ 97 26. Finlandiya .................................................................................................................... 101 27. İsveç ............................................................................................................................. 105 28. Birleşik Krallık ............................................................................................................ 109 TÜRKİYE ............................................................................................................................. 113 1 AB EKONOMİSİ GERÇEKLEŞMELER TAHMİNLER ÖZET BİLGİ Sonbahar 2013 Ekonomi Tahminleri: Kademeli Toparlanma, Dışsal Riskler Son aylarda Avrupa çapında ekonomik Kademeli Toparlanma toparlanmaya ilişkin bir takım cesaret verici gelişmeler yaşanmıştır. 2013 yılının ilk Birikmiş makroekonomik dengesizlikler çeyreğinde daralan AB ekonomisi ikinci düzelmekte olup, büyümenin yavaş yavaş hız çeyrekte tekrar büyümeye başlamıştır. Reel kazanması beklenmektedir. Öte yandan bazı GSYH’nin ülkelerin bilanço tablolarında devam eden yılın geri kalanında da genişleyeceği tahmin edilmektedir. ayarlamalar nedeniyle bazı ülkelerde yatırımlar ile tüketimi baskılanmaktadır. Finansal piyasa AB’de 2013 yılının ikinci yarısında büyümenin koşulları ciddi biçimde iyileşmekte, kırılgan geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 0,5 ekonomilerde faiz oranları düşmektedir. Ancak artacağı, yıllık bazda reel GSYH’nin sabit kalacağı, Euro Bölgesi’nde ise % finansal 0,4 piyasalardaki bölünmüş yapının mevcudiyetini koruması nedeniyle bu olumlu gerileyeceği öngörülmektedir. İleriki yıllara gelişmelerin etkileri reel ekonomiye henüz ilişkin tahminlerde, tahmin dönemi boyunca yansımamıştır. ekonomik büyümenin kademeli olarak hız kazanacağı, 2014’de büyüme oranının AB’de Mevcut görünüm, daha önceki ciddi finansal % 1,4, Euro Bölgesi’nde ise % 1,1 olacağı, krizlerin ardından gerçekleşen toparlanma 2015’de ise sırasıyla % 1,9 ve % 1,7’e süreci ile benzerlik göstermektedir. Banka yükseleceği beklenmektedir. bilançolarında mali sıkılaştırmayı sağlamak amacıyla uygulanan düşük kaldıraçlamaya Avrupa çapında iç ve dış ayarlamalar devam etmekte, son yıllarda iyileştirme tedbirleri reformlar uygulamaya kamu ve duyulan ihtiyaç azalması, iç talebin yavaş da maliyesini önemli olsa yapısal konulmaktadır. artışı hız kazanmakta, brüt sabit sermaye oluşumu kademeli olarak büyümenin itici gücü haline Son yıllarda iyileştirme çabalarının tahmin dönemi boyunca ekonomilerinin zayıf görünümü nedeniyle kademeli toparlanmaktadır. sağlanan ilerlemenin ardından kamu maliyesini gelmiştir. Bununla birlikte yükselen piyasa ancak Ayrıca algısının iyileşmesiyle birlikte özel tüketim ilişkin koşullar iyileşmiş ve iç talep Avrupa’da büyüme beklenmektedir. finansman koşullarının ve ekonomide durum Bu tedbirler ve reformlar sayesinde iç talebe güçlü güçlenmesi hız olarak kaybedeceği öngörülmektedir. AB ihracatının zayıf görünümüyle birlikte 2014 ve gerçekleşebilecektir. 2015 yıllarında iç talebin büyümenin itici gücü olacağı tahmin edilmektedir. 1 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı GSYH’ye ilişkin gelişmeler işgücü piyasasına etkenlerden, tek seferlik faktörler ve diğer en az altı aylık bir gecikme ile yansıdığından, geçici tedbirlerden arındırılmış genel bütçe ekonomik toparlanmanın açığını ifade eden yapısal bütçe açığının istihdam yaratma üzerindeki etkisinin ancak 2013’de AB’de ve Euro Bölgesi’nde ciddi kademeli gerçekleşmesi biçimde düşerek GSYH’nin % 0,5’i olarak beklenmektedir. Bu yıl işsizliğin bazı ülkelerde gerçekleşmesi beklenmektedir. Söz konusu oldukça yüksek seyretmeye ve istihdamın düşüşte, pek çok Üye Devletin uygulamaya düşmeye devam edeceği öngörülmektedir. koyduğu kamu maliyesini iyileştirme tedbirleri Bununla birlikte son aylarda işgücü piyasası büyük rol oynamıştır. Ayrıca, Üye Devletlerin koşullarının istikrar kazanmaya başlamıştır. bir kısmı şimdiden yapısal bütçe dengesine İşsizlik oranının 2015’de az da olsa düşerek ilişkin AB’de % 10,7’ye, Euro Bölgesi’nde ise % tutturabilmişlerdir. faaliyetlerdeki olarak orta vadeli hedeflerini 11,8’e gerilemesi beklenmektedir. Riskler Daha Dengeli TÜFE’nin tahmin dönemi boyunca gerek AB’de gerekse Euro Bölgesi’nde baskılanmış Tahminler, gerek AB düzeyinde gerekse Üye bir seyir izleyeceği ve yaklaşık % 1,5 Devletler düzeyinde karara bağlanan finansal seviyesinde kalacağı tahmin edilmektedir. koşullara, ekonomide güvenirliliğin artırılmasına ve süregelen ayarlanma sürecine Son yıllarda cari işlemler dengesinin kırılgan ilişkin Üye Devletlerde güçlü ve kalıcı biçimde politika tedbirlerinin uygulanacağı varsayımı altında yapılmıştır. iyileştiği gözlenmektedir. Fiyat bakımından rekabet gücünde kaydedilen kazanımların ve Politikaların ihracat sektörünün güçlenmesinin ardından, birlikte Euro’nun entegrasyonuna ilişkin riskler bazı kırılgan Üye Devletlerin bu yıl cari fazla bertaraf edilmiştir. Son yıllarda uygulanan vermesi beklenmektedir. reformların beklenenden daha hızlı olumlu kararlılıkla uygulanmasıyla sonuçlar doğurması yukarı yönlü riskleri Erken Atılan Kararlı Adımlar Kamu Maliyesini İyileştirme Çabalarında Yavaşlamaya İmkan Tanıyor ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte belirsizlikler azalmakla birlikte yine de büyümeyi baskılayıcı bir etki yaratmaktadırlar. Aşağı Genel bütçe açığındaki düşüşün devam edeceği yönlü dışsal riskler artarken, politikaların tahmin edilmektedir. 2013 yılında bütçe uygulamaya konulmasında yaşanacak herhangi açıklarının AB’de GSYH’nin % 3,5’ine ve bir aksaklığın, belirsizliği ve aşağı yönlü Euro Bölgesi’nde GSYH’nin % 3’üne düşmesi riskleri beklenmektedir. Öte yandan bu yıl kamu değerlendirilmektedir. borcu/GSYH oranının AB’de neredeyse % 90’a ulaşacağı, Euro Bölgesi’nde ise % 96’ya tırmanacağı tahmin edilmektedir. Dönemsel 2 körükleyebileceği AB ÜLKELERİ SONBAHAR 2013 TAHMİNLERİ REEL GSYH Sonbahar 2013 Tahminleri 2012 2013 2014 2015 Belçika Almanya Estonya İrlanda Yunanistan İspanya Fransa İtalya GKRY Letonya Lüksemburg Malta Hollanda Avusturya Portekiz Slovenya Slovakya Finlandiya Euro Bölgesi -0,1 0,7 3,9 0,2 -6,4 -1,6 0,0 -2,5 -2,4 5,0 -0,2 0,8 -1,2 0,9 -3,2 -2,5 1,8 -0,8 -0,7 0,1 0,5 1,3 0,3 -4,0 -1,3 0,2 -1,8 -8,7 4,0 1,9 1,8 -1,0 0,4 -1,8 -2,7 0,9 -0,6 -0,4 1,1 1,7 3,0 1,7 0,6 0,5 0,9 0,7 -3,9 4,1 1,8 1,9 0,2 1,6 0,8 -1,0 2,1 0,6 1,1 1,4 1,9 3,9 2,5 2,9 1,7 1,7 1,2 1,1 4,2 1,1 2,0 1,2 1,8 1,5 0,7 2,9 1,6 1,7 ENFLASYON Sonbahar 2013 Tahminleri 2012 2013 2014 2015 2,6 2,1 4,2 1,9 1,0 2,4 2,2 3,3 3,1 2,3 2,9 1,2 2,8 2,6 2,8 2,8 3,7 3,2 2,5 1,3 1,7 3,4 0,8 -0,8 1,8 1,0 1,5 1,0 0,3 1,8 1,1 2,7 2,2 0,6 2,1 1,7 2,2 1,5 3 1,3 1,7 2,8 0,9 -0,4 0,9 1,4 1,6 1,2 2,1 1,7 2,7 1,7 1,8 1,0 1,9 1,6 1,9 1,5 1,5 1,6 3,1 1,2 0,3 0,6 1,3 1,5 1,6 2,1 1,6 1,7 1,6 1,8 1,2 1,5 1,9 1,8 1,4 İŞSİZLİK Sonbahar 2013 Tahminleri 2012 2013 2014 2015 7,6 5,5 10,2 14,7 24,3 25,0 10,2 10,7 11,9 15,0 5,1 1,6 5,3 4,3 15,9 8,9 14,0 7,7 11,4 8,6 5,4 9,3 13,3 27,0 26,6 11,0 12,2 16,7 11,7 5,7 5,1 7,0 5,1 17,4 11,1 13,9 8,2 12,2 8,7 5,3 9,0 12,3 26,0 26,4 11,2 12,4 19,2 10,3 6,4 5,0 8,0 5,0 17,7 11,6 13,7 8,3 12,2 8,4 5,1 8,2 11,7 24,0 25,3 11,3 12,1 18,4 9,0 6,5 4,7 7,7 4,7 17,3 11,6 13,3 8,1 11,8 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı AB ÜLKELERİ SONBAHAR 2013 TAHMİNLERİ Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Danimarka Hırvatistan Litvanya Macaristan Polonya Romanya İsveç Birleşik Krallık AB REEL GSYH Sonbahar 2013 Tahminleri 2012 2013 2014 2015 0,8 0,5 1,5 1,8 -1,0 -1,0 1,8 2,2 ENFLASYON Sonbahar 2013 Tahminleri 2012 2013 2014 2015 2,4 0,5 1,4 2,1 3,5 1,4 0,5 1,6 İŞSİZLİK Sonbahar 2013 Tahminleri 2012 2013 2014 2015 12,3 12,9 12,4 11,7 7,0 7,1 7,0 6,7 -0,4 -2,0 3,7 -1,7 1,9 0,7 1,0 0,1 0,3 -0,7 3,4 0,7 1,3 2,2 1,1 1,3 1,7 0,5 3,6 1,8 2,5 2,1 2,8 2,2 1,8 1,2 3,9 2,1 2,9 2,4 3,5 2,4 2,4 3,4 3,2 5,7 3,7 3,4 0,9 2,8 0,6 2,6 1,4 2,1 1,0 3,3 0,6 2,6 1,5 1,8 1,9 2,2 2,0 2,5 1,3 2,3 1,7 2,0 2,4 3,0 2,2 3,4 1,8 2,1 7,5 15,9 13,4 10,9 10,1 7,0 8,0 7,9 7,3 16,9 11,7 11,0 10,7 7,3 8,1 7,7 7,2 16,7 10,4 10,4 10,8 7,1 7,9 7,5 7,0 16,1 9,5 10,1 10,5 7,0 7,4 7,3 -0,4 0,0 1,4 1,9 2,6 1,7 1,6 1,6 10,5 11,1 11,0 10,7 4 AB ÜYESİ DEVLETLER 1. BELÇİKA Durgunluktan Çıkış Grafik II.1.1: Belçika - GSYH büyümesi ve katkılar Puan Güçlü Toparlanma Yolda Tahmin Ekonomik faaliyetlerde 2013 yılın ilk üç ayında görülen yatay seyrin ardından, reel GSYH ikinci çeyrekte % 0,2 artmıştır. Bu Stoklar Stoklar hariç iç talep artış, iki yıldır kaydedilen en güçlü büyüme oranı faaliyetlerdeki olup, ekonomik durgunluk kırmıştır. Ekonomideki ihracat ve Net ihracat Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim) sarmalını canlanma hanehalkı Sanayi, hizmetler ve tüketici güven net endekslerinin yanı sıra ekonomiye ilişkin tüketim genel algı, İlkbahar döneminden bu yana harcamalarından kaynaklanmıştır. Genel iyileşerek olarak, ekonomideki tedrici toparlanmanın seviyesine yılın ikinci ortalamalara yarısında devam edeceği son iki çıkmış yılın ve yakınsama en yüksek uzun dönem sağlamıştır. varsayımıyla, 2013 yılında büyümenin Göstergelerdeki hafif düzelme eğilimi, GSYH’nin ekonomideki toparlanmanın önümüzdeki % 0,1’i seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. Tahmin çeyreklerde döneminde, etkisiyle etmekte olup, ticaret ortağı ülkelerdeki güçlü iç talep ekonomik faaliyetlerin artacağı (2014’te % canlanma 1,1 ve 2015’te % 1,4), ancak kriz öncesi devam da edeceğine bu işaret öngörüyü desteklemektedir. dönemdeki seviyeleri yakalayamayacağı öngörülmektedir. Orta vadede büyüme İşgücü piyasasındaki zayıf dinamikler ve potansiyelini desteklemek için arz yönlü ücretlerde reformlara hız verilmesi gerekmektedir. harcanabilir gelirdeki artışı yavaşlatarak Kredi koşullarında mevcut duruma kıyasla özel tüketim harcamalarına ilişkin kısa daha fazla sıkılaşma beklenmemektedir. vadeli görünümü olumsuz etkilemiştir. İş devam eden düşüş, reel gücü piyasalarındaki bozulmanın sona 5 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı ermesine paralel olarak hanehalkı tüketim seviyeye ulaşması, dış ticaret açığının harcamalarının tekrar artmasına yol açacaktır. 2014 yılı boyunca kesintisiz artması beklenmektedir Daha güçlü gelir artışının 2015 yılında tüketim İşgücü harcamalarını Kısa Vadede Devam Edecek destekleyeceği tahmin Dinamiklerindeki Kırılganlık edilmektedir. Şirketlerin işe alımdan işten çıkarma İnşaat ve ekipman yatırımlarında üst üste sürecine geçmesi nedeniyle, küçük ölçekli iki yıldır kaydedilen gerileme neticesinde, şirketlerde yoğunlaşan iş kayıpları son sermaye oluşumunun 2013 yılında % 2,6 azalacağı tahmin sektöründe son edilmektedir. 15 yılın en dönemde İnşaat 2010 nedeniyle 2013 yılında ortalama % 8,6 kaydetmesi durum, olacağı öngörülen işsizlik oranının 2014 kamu yılında yatırımlarındaki düzeltmenin bir yansıması üç yıldır görülen daralmadan kaynaklanmaktadır. 8,7 seviyesine piyasalarında 2015 yılına gerçekleşeceği öngörülen doğru iyileşmenin istihdam yaratmayan büyümeye ilişkin kaygıları artırması beklenmektedir. dolayısıyla, Belçika ekonomisinin küresel ekonomik yavaşlamadan yalnızca dolaylı Diğer etkileneceği varsayılmaktadır. İhracattaki taraftan, ülkelerdeki hafif artış ile birlikte ithalattaki azalma endekslemesinin yılında genel büyümeye 0,5 baz puan katkı enflasyon seviyelere Çalışanların neticesinde dış ticarette verilen fazla, 2013 Önümüzdeki % sınırlı bir düzeyde kalması ve bu durumun Dış ticaretinin bölgesel odaklı niteliği yapmaktadır. artarak yükseleceği tahmin edilmektedir. İşgücü olup, yerel seçim dönemleri ile konut yatırımlarında iş artışın istihdamdaki artıştan fazla olması tekrar daralması, 2014 yılında ise yalnızca Bu sektördeki devam etmesi beklenmektedir. İşgücündeki sektöründeki faaliyetlerin 2013 yılında beklenmektedir. özel ücret düşüşlerinin önümüzdeki yıllarda da eğilimiyle tezat teşkil etmektedir. İnşaat büyüme döneminde kayıplarını telafi eden kamu kesimindeki göstergelerde görülen güçlü toparlanma bir dönemindeki seviyenin üstünde gerçekleşmiştir. 2009- düşük seviyesini gören güven endeksi, diğer ılımlı 2009-2010 çoğu komşu gerilemiştir. için gecikmesine ücret ve reel ücretlerin donmasına yol açan düşük yıllarda enflasyonist baskılar nedeniyle, nominal ithalatın iç talep ve ihracat ile aynı ücret artışları sınırlı bir düzeyde kalacaktır. 6 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Verimlilik artışının da etkisiyle, ücret toplam kamu harcamaları/GSYH oranının hareketlerinin birim işgücü maliyetlerine bir miktar azalarak 2013 yılında % 54,1 artış olması beklenmektedir. Yapısal dengenin olarak yansıması geçmişte olduğundan daha yavaş gerçekleşecektir. GSYH’ye oranının 2013 yılında yaklaşık % 0,75 iyileşmesi beklenirken, bu iyileşmeye mali af ve telekom lisans Kamu Maliyesinde Dönüm Noktası satışları gibi tek seferlik gelirler GSYH’nin % 0,4’ü oranında kaktı sağlayacaktır. Genel yönetim bütçe açığının 2013 yılında % 2,8 olacağı öngörülmektedir. Bütçe 2014 yılında, bütçe açığının GSYH’ye açığındaki iyileşme, Haziran ayı sonunda oranının azalmaya devam ederek % 2,6 açıklanan kamu maliyesini düzeltmeye olması beklenmektedir. Kamu maliyesini yönelik yeni tedbirlerden kaynaklanmıştır. iyileştirmeye yönelik yeni tedbirlerin 2013 Ancak, söz konusu tedbirlerin kamu mali yılındaki tek seferlik faktörlerden daha dengesini iyileştirici etkisi, yerel yönetim etkili bütçe beklentilerinde yapılan aşağı yönlü gelirlerini artışı yükselmesi bütçeyi destekleyen nükleer enerji sektörü rejimindeki Kurumlar düzenlemeler ve vergiler daha 2015 vergisi yılında beklenmektedir. finansal dinamik sağlayacaktır. oranının 2014 olmayacağı ekonomide öngörülen büyümeye rağmen, bütçe açığının ancak yükseliş istikrara Sosyal kavuşması harcamalardaki artış eğilimi nedeniyle, yapısal dengenin gelirlerden alınan vergi artışı sayesinde, doğrudan katkı değişikliği varsayımıyla, kalktığı bir ekonomik ortamda, dolaylı beklenmektedir. öngörülmektedir. denge/GSYH Politika kaynaklı tek seferlik gelirlerin ortadan bir artıracağı vergi yılında % 0,5 düzelmesi beklenmektedir. harcamalarında zayıf bir artış ve 2012 yılı hafif iyileşmenin frenlemeye Yapısal beklenmektedir. Düşük enflasyon, tüketim gelirlerinde ekonomik düşük enflasyon bütçe harcamalarındaki gelirleri/GSYH oranının 2013 yılında % vergi sıra Ayrıca, 2013 ve 2014 yılları için öngörülen 2012 yılında % 51 olan toplam kamu seviyesine yanı görünümündeki revizyon nedeniyle kısmen azalmıştır. 51,2 olmasının hafif bozulacağı tahmin edilmektedir. bir görünüm sergilemektedir. 2012 Faiz harcamaları ve kamu yatırımlarındaki yılında % 99,8 olan kamu borcu/GSYH oranının 2013 yılında % düşüş neticesinde 2012 yılında % 54,2 olan 100,4 düzeyine çıkacağı öngörülmektedir. 7 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı EFSF/ESM’ye yapılan katkı gibi stok/akım kalkmıştır. Stok/akım ayarlamalarına bağlı değişken ayarlamaları nedeniyle, KBC’nin olarak, kamu borcu/GSYH oranının 2014 borç yılında daha da artacağı, 2015 yılında ise geri ödemesi Investments’ın ve satışından Royal Park kaynaklanan düşmeye başlayacağı tahmin edilmektedir. olumlu etkiler (sırasıyla GSYH’nin % 0,5’i ve % 0,2’si) neredeyse tamamen ortadan Tablo II.1.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – BELÇİKA 2012 Milyar Euro Cari Fiyatlarla GSYH 375,9 Özel Tüketim 198,9 Kamu Tüketimi 93,8 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 76,3 Ekipman için 28,2 İhracat (mal ve hizmet) 323,7 İthalat (mal ve hizmet) 319,6 GSMG 376,9 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 52,9 25,0 20,3 7,5 86,1 85,0 100,3 94-09 2,0 1,7 1,8 2,2 2,9 3,9 3,8 1,9 1,7 0,0 0,2 1,0 8,3 2,6 1,6 -0,1 17,3 1,7 1,9 -0,5 2,6 4,1 3,9 -1,6 -1,8 -1,7 106,3 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 8 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 2,3 1,8 -0,1 2,8 0,2 -0,3 0,6 0,7 1,4 -1,1 4,1 -2,0 -10,9 4,8 -3,2 8,1 6,4 1,8 7,5 6,8 1,3 4,8 1,0 -0,8 1,4 1,1 -0,3 0,3 0,8 -0,3 0,6 -0,2 0,4 0,7 1,4 0,2 8,3 7,2 7,6 1,4 3,1 3,7 -0,3 2,7 4,1 -2,3 0,7 2,1 15,2 14,1 15,2 2,1 2,0 1,9 2,3 3,4 2,6 -2,1 -2,1 0,2 -0,8 -1,6 -1,5 2,6 0,5 -0,2 2,5 0,3 -0,3 -3,7 -3,7 -4,0 -3,3 -3,6 -3,4 -3,3 -3,3 -3,0 95,7 98,0 99,8 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 0,1 0,5 0,4 -2,6 -2,1 0,2 -0,4 0,2 -0,2 -0,2 0,5 -0,5 8,6 2,2 1,6 -0,4 15,0 2,1 1,3 0,9 -0,4 0,9 1,1 -2,8 -1,9 -2,2 100,4 2014 1,1 1,2 0,5 1,0 1,6 4,2 4,1 1,1 1,0 0,0 0,2 0,4 8,7 1,1 0,4 -0,9 14,6 1,2 1,3 -0,1 -0,6 0,9 1,0 -2,6 -1,8 -1,8 101,3 2015 1,4 1,5 0,7 2,7 2,9 4,8 5,0 1,4 1,5 0,0 -0,1 0,8 8,4 1,5 0,9 -0,6 14,6 1,6 1,5 0,0 -0,9 0,8 0,9 -2,5 -2,0 -2,0 101,0 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2. BULGARİSTAN Ekonomideki Sessiz Toparlanma Sürüyor İhracat 2013’teki Ilımlı Toparlanmayı AB Destekliyor ekonomisi için öngörülen toparlanmanın, yılsonuna doğru ekonomik Reel GSYH büyümesi 2013 yılının ilk faaliyetlerde yarısında zayıf seyrini sürdürerek bir desteklemesi önceki yılın aynı dönemine göre % 0,25 GSYH büyümesinin yıllık bazda yalnızca oranında etkilerden % 0,5 düzeyine ulaşması beklenmektedir. kaydetmiştir. Büyüme beklentileri potansiyel büyümenin harcamalarındaki oldukça altında olmasına rağmen, 2013 yılı daralmaya rağmen, net ihracat ve kamu sonlarındaki büyüme trendinin gelecek harcamalarındaki yılki büyüme performansına olumlu etkisi (mevsimsel arındırılmamış) Hanehalkı artış tüketim desteklemiştir. artış 2008’deki büyümeyi kriz başlayan canlanmayı beklenmektedir. Ancak, olacağı tahmin edilmektedir. öncesi yüksek seviyelere göre, iç talep ve özellikle yatırımlar hala önemli ölçüde 2014-2015 düşük seyrederken ihracat hacmi % 20 Hızlanacak Döneminde Büyüme artmıştır. Ekonomideki ihracat ağırlıklı dengelenmenin 2013 yılının ikinci Tahmin döneminde, ekonomik faaliyetlerin yarısında yavaşlaması beklenmekteyken, güçlenerek 2014 yılında % 1,5; 2015 Temmuz – Ağustos dönemi perakende yılında ise % 1,8 seviyesine ulaşacağı ticaret verilerinin işaret ettiği üzere özel öngörülmektedir. Ekonomik kriz sonrası tüketim uzun süren yeniden dengelenme döneminin harcamalarının önümüzdeki çeyreklerde güçleneceği öngörülmektedir. ardından, Düşük yatırım harcamalarının büyümeye daha enflasyon ortamında reel hanehalkı tüketim ve özel ücretlerdeki artış neticesinde, tüketicilerin fazla satın alma gücü yükseltmiştir. Ayrıca, Tahmin geçmiş emekli piyasalarında yakın zamanda sağlanan maaşlarında 2013 yılının Nisan ayında % 9 istikrar önümüzdeki yıllarda devam ederek artış yapılmıştır. hanehalkı ve tüketici güven endekslerini yıllarda dondurulan 9 katkı yapması varsayımlarına beklenmektedir. göre, işgücü T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı destekleyecektir. Ancak, yaşlanma ve ülke Grafik II.2.1: Bulgaristan - GSYH büyümesi, katkılar ve üretim açığı dışına göç nedeniyle azalan nüfusun potansiyel büyüme ve tüketim tabanı üzerindeki aşındırıcı etkisi Puan Tahmin nedeniyle, toparlanmanın yapısal uyum sürecindeki diğer ülkelere göre daha yavaş gerçekleşmesi beklenmektedir. Ekonomik takiben, tedrici faaliyetlerdeki özel bir tahmin yatırım toparlanma edilmektedir. canlanmayı gerçekleşeceği risklerin tüketim harcamalarında güven endeksinin süregelen kırılganlıkları dikkate işaret alındığında canlanmanın söz beklenenden konusu daha zayıf olması muhtemeldir. Ancak, geçtiğimiz yıllarda Küresel talepte öngörülen artış ile birlikte, performansının döneminde azaldığı olup, Bulgar işgücü piyasası ve tüketici etmektedir. ihracat olarak ilişkin beklenen canlanmadan kaynaklanmakta bu durum borç verme koşulları ve krediye iyileşmeye genel hanehalkı desteklenmektedir. oranları aşağı yönlü bir seyir izlemiş olup, bakımndan tahminlere görülmektedir. Aşağı yönlü en önemli risk, Ayrıca, gerek mevduat gerekse kredi faiz erişim Stoklar Makroekonomik Yatırımlardaki kredi sağlayabilmiş görece güçlü finans tarafından Net ihracat Stoklar hariç iç talep Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim) harcamalarında toparlanma, kriz sürecinde özel kesime sektörü Üretim Açığı de güçlü 2014 seyrine – görüldüğü üzere Bulgar ekonomisi, zayıf ihracat, küresel Pazar 2015 payı artışları ve iç talep gibi konjonktürel devam olumsuzlukları edeceği tahmin edilmektedir. Ayrıca, iç kısmen telafi edebilmektedir. tüketim ve yatırımlardaki canlanma bir miktar ithalatı da artıracak ve net ihracatın büyümeye katkısını hafif aşağı çekecektir. İşgücü Piyasasında İstikrara Dair Erken Bu nedenle, cari dengenin bir miktar İşaretler bozulacağı ve 2015 yılında % 0,5 oranında cari açık verileceği tahmin edilmektedir. Geçtiğimiz dört yıl boyunca istihdamda yaşanan önemli düşüşün ardından, işgücü piyasasının kavuştuğu 10 2013 yılında istikrara görülmektedir. İşgücü T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı piyasalarındaki geleneksel iyileşme olarak temelde oynaklığın yaklaşık % 2 seviyesine yükseleceği yüksek tahmin edilmektedir. olduğu tarım sektöründe 2013 yılındaki iyi hasadın bir sonucu olmakla birlikte, diğer sektörlerdeki istihdamın kazanmaya başladığı da 2013 Yılında Mali Genişleme istikrar görülmektedir. 2012 yılında % 0,8 düzeyindeki genel İşsizliğin 2013 yılında % 13 seviyesine yönetim bütçe açığı/GSYH oranı önemli yükselerek zirve yapması ve daha sonra bir artış kaydederek 2013 yılında % 2’ye yavaşça azalarak 2015 yılı itibarıyla % 12 yükselecektir. Bütçe açındaki bu yükseliş, seviyesinin altına inmesi beklenmektedir. zayıf ekonomik performans ile kamu mali dengesini iyileştirmeye yönelik üç yıldır 2013 Yılında Enflasyonda Keskin Düşüş uygulanan tedbirlerin ardından 2013 yılında uygulamaya konulan mali teşvik 2013 yılında keskin biçimde hız kesen tedbirlerinin enflasyonun yıllık ortalamada % 0,5 kaynaklanmaktadır. seviyesine harcamaların önemli Enflasyondaki bu azalma esasen, küresel maaşlarının artırılması petrol harcamalar ile yatırım ve diğer cari düşeceği fiyat öngörülmektedir. hareketleri ve resmi makamlarca elektrik fiyatlarını azaltmak bileşik etkisinden Bütçedeki ilave bölümü emekli gibi sosyal harcama kalemlerinden oluşmaktadır. için alınan tedbirler neticesinde enerji fiyatlarında kaydedilen düşüşten Mevcut tahmin 2014 bütçesi Parlamentoya kaynaklanmaktadır. Ayrıca, iyi tarımsal sunulmadan önce yapıldığı için, 2014 – hasat 2015 dönemine ilişkin öngörülen yeni mali işlenmemiş gıda fiyatlarının ucuzlamasını sağlamıştır. Dahası, çekirdek tedbirler enflasyon 2013 yılında hız kesmiştir. yönetim bütçe açığı/GSYH oranı 2013 fiyatlarından kaynaklanan baz etkisiyle yılında % 2, 2015 yılında ise % 1,8 2014 yılında tekrar artacağı öngörülmekle olacaktır. 2012 yılındaki % 0,5 olan birlikte, genel enflasyonist baskıların yıl yapısal açık/GSYH oranının 2013 yılında içinde zayıf olması beklenmektedir. İç kötüleşerek % 1,5 seviyesine çıkacağı ve talepte öngörülen toparlanma ve fiyatların 2014-2015 AB nedeniyle, koruyacağı tahmin edilmektedir. Yapısal enflasyonun hafif bir artışla 2015 yılında açıktaki bu artış 2013 yılında genişleyici, yakınsaması ve Genel yılındaki seviyesini koruyacak olup, 2014 düzeyine enerji katılmamıştır. gıda Enflasyonun, düşük hesaba 11 döneminde bu seviyeyi T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2014-2015 döneminde ise ihtiyatlı bir mali politikaya işaret etmektedir. 2012 yılında % 18,5 olan brüt kamu borcu/GSYH oranının 2015 yılında % 24’e yükseleceği tahmin edilmektedir. Tablo II.2.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – BULGARİSTAN 2012 Cari Fiyatlarla GSYH 77,6 Özel Tüketim 49,9 Kamu Tüketimi 12,1 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 16,6 Ekipman için 7,9 İhracat (mal ve hizmet) 51,7 İthalat (mal ve hizmet) 54,6 GSMG 75,8 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) Milyar LEVA (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 64,3 15,5 21,4 10,1 66,6 70,3 97,7 94-09 2,9 3,2 -0,9 4,4 0,6 -1,9 0,5 12,3 -12,8 36,5 -10,2 -7,2 -7,2 -1,3 -1,1 -0,6 48,5 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 12 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 0,4 1,8 0,8 0,1 1,5 2,6 1,9 1,6 -1,4 -18,3 -6,5 0,8 -11,2 24,5 9,0 14,7 12,3 -0,4 2,4 8,8 3,7 0,6 0,4 1,9 -4,9 -0,3 1,6 -0,3 0,3 1,9 5,6 1,8 -2,7 -3,9 -2,2 -2,5 10,3 11,3 12,3 9,9 6,8 2,9 5,2 2,5 -0,5 2,4 -2,2 -2,6 -3,7 2,8 4,9 2,2 3,0 3,4 2,4 2,3 1,8 -0,3 -7,7 -5,6 -9,1 -0,4 0,1 -1,3 0,3 1,3 0,0 -3,1 -2,0 -0,8 -2,4 -1,7 -0,4 -2,2 -1,7 -0,4 16,2 16,3 18,5 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 0,5 -0,3 3,0 2,1 10,0 4,9 4,1 0,6 0,7 -0,6 0,3 -1,0 12,9 3,5 2,0 -0,9 2,9 0,5 2,5 -7,4 0,3 1,8 -2,0 -1,5 -1,5 19,4 2014 1,5 1,3 2,2 2,4 11,0 3,4 3,7 1,5 1,7 0,0 -0,2 0,2 12,4 3,6 2,3 0,4 1,9 1,4 0,0 -7,7 0,0 1,7 -2,0 -1,5 -1,5 22,6 2015 1,8 1,6 2,1 4,2 13,0 5,5 5,9 1,9 2,2 0,0 -0,4 0,5 11,7 3,5 2,1 -0,1 2,2 2,1 -0,4 -8,6 -0,6 1,2 -1,8 -1,3 -1,3 24,1 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 3. ÇEK CUMHURİYETİ Olumlu Göstergeler Olmasına Rağmen Toparlanma Henüz Hız Kazanmadı yılının ilk çeyreğinde GSYH bir önceki Ekonomik Toparlanma Başladı çeyreğe göre % 1,3 daralmış ve bu Altı çeyrek süren ekonomik daralmanın ardından reel GSYH yılın ikinci gerçekleşme çeyreğinde % 0,6 oranında artmış ve 1993 yılından bu ekonomik yana yaşanan gerileme en uzun dönemini sona 2009 yılından bu yana çeyreklik bazda yaşanan en önemli düşüş olmuştur. erdirmiştir. Olumsuz dış görünüme ek olarak, kamu harcamalarında gerçekleştirilen kesintiler, enerji ve gıda fiyatlarında yaşanan yükselmeler, dolaylı vergi oranlarındaki artışlar, harcanabilir gelirini ve yatırımlarını olumsuz hanehalkı özel sektör etkilemiştir. Bu olumsuz etkenlerin etkisini yitirmesiyle birlikte ekonomik toparlanmanın hız kazanması beklenmektedir. Dış görünümde yaşanması beklenen toparlanma ve stoklarda gerçekleşmesi beklenen artışın Toparlanma 2014 yılında toparlanmayı destekleyeceği, Koruyor 2015 yılında ise hanehalkı tüketimi ve brüt 2013 sabit sermaye oluşumunun büyümenin Halen baharından Kırılganlığını itibaren ekonomik beklenti anketleri, perakende satışlar ve destek noktaları olacağı öngörülmektedir. yeni siparişler olumlu sinyaller vermeye Reel GSYH büyümesi özellikle KDV ve başlamıştır. Öte yandan, ekonomi katma özel tüketim vergilerinde Ocak 2013’ten değer üretmekte halen zorlanmaktadır. itibaren uygulamaya konan artışın yarattığı 2013 yılının ilk yarısında çıktı artışına en beklenti etkisine1 maruz kalmıştır. 2013 büyük katkıyı ekonominin görece küçük ve dalgalanmalara açık finansal 1 anticipation effect 13 hizmetler bir parçası ve olan sigortacılık T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı faaliyetleri sağlamıştır. İmalat sektörünün Mevcut katma değerindeki gerileme ise devam siparişleri karşılama kapasitesi sebebiyle etmiştir. Toplam istihdam içerisinde brüt sabit sermaye oluşumunun sınırlı bir büyük orana sahip olan yarı zamanlı artış göstereceği öngörülmektedir. İlaveten, çalışan sayısı, toparlanmanın halen istenen araştırmalar kısa vadede kredi talebinde ve düzeyde halihazırda olmadığının bir diğer üretim kapasitesinin satılmamış yeni durumda olan göstergesidir. İşgücü talebi halen düşük konutlar neticesinde konut üretiminde seviyelerde olup, açık pozisyonların sayısı önemli da öngörmektedir. Genel olarak, iç talepteki oldukça azdır. Krediye erişim bir artış yaşanmayacağını koşullarında kayda değer bir değişim toparlanmanın, yaşanmamıştır. koşullarındaki düzelme ve artan özel sektör üretimi Dolayısıyla sınırlayan bir kredi faktör arzı olarak işgücü piyasası güveni koşulları altında, değerlendirilmemektedir. itibarıyla etkisini 2015 yılı hissettirmesi beklenmektedir. Tüketim ve Yatırım Harcamaları Önümüzdeki Dönemde de Baskı Altında Dış talepteki toparlanma ve iç talepteki Olması Bekleniyor sınırlı artış neticesinde 2014 ve 2015 yıllarında net ihracatın Mevcut işgücü piyasası koşulları altında, katkısının nominal ücretlerde kayda değer bir artış edilmektedir. Bu gelişmenin cari işlemler olmayacağı dengesi üzerinde olumlu etki yaratması öngörüsü neticesinde, hanehalkı tüketim harcamalarının 2014 pozitif büyümeye olacağı tahmin beklenmektedir. yılında % 1 artacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca, çalışma çağındaki nüfusta yaşanan Enflasyonist Baskıların Sınırlı Kalacağı gerilemenin istihdam artışını sınırlamaya Öngörülüyor devam edeceği öngörülmektedir. Öte Enflasyon oranının 2013 yılında, gıda yandan, geçmiş yılların aksine, hanehalkı tüketim sebepli harcamalarının baskılara artan maruz kalması 2014 yılında beklenmemektedir. fiyatları ve dolaylı vergilerdeki artışlar vergiler neticesinde, enflasyonun düşük seviyelerde kalacağı bu ortalama % 1,3 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Düzenlenmiş elektrik fiyatlarında yapılacağı açıklanan indirim sebebiyle durumun ise reel gelirde bir artışa yol 2014 yılında enflasyonun % 0,5’e düşmesi açacağı öngörülmektedir. beklenmektedir. Öte yandan talep kaynaklı etkiler sebebiyle enflasyonun 2015 yılında 14 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı yükseliş eğilimi öngörülmektedir. sergileyeceği Tahmin mekanizması ile güncellenmesi olmuştur. dönemi Kamu yatırım harcamalarının 2013 yılında süresince dolaylı vergilerdeki artışın ve dibe ithal mal ile hizmet fiyatlarının bir maliyet yaklaşık baskısı beklenmektedir. oluşturması beklenmemektedir. vurarak 2009’daki % 35 zirvesinden geriye düşmesi Yapısal bütçe açığı/ Nominal ücretlerdeki sınırlı büyümeye GSYH oranının ise bir önceki yıla göre % paralel olarak birim işgücü maliyetlerinin 0,5 tahmin döneminde istikrarını koruyacağı gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. tahmin edilmektedir. gerileyerek % 1,5 olarak Bütçe açığının 2014 yılında istikrarını Genel Yönetim Bütçe Açığının 2014 koruyarak bir önceki yıldaki seviyesinde Yılında İstikrar Kazanması Bekleniyor kalması beklenirken 2015 yılında ilave tedbirlerin 2013 yılında genel yönetim eksikliğinde geçeceği öngörülmektedir. bütçe tekrar artışa Bu artışta olacağı özellikle 2011 yılında kabul edilen kişisel öngörülmektedir. Bu gerçekleşmede mali gelir vergisi reformunun 2015 yılında sıkılaştırma tedbirlerinin rol oynayacağı uygulamaya girmesinin etkisinin olacağı tahmin edilmektedir. Bu tedbirlerin en öngörülmektedir. Bu süreçte yapısal bütçe önde gelenleri KDV oranlarında yapılan açığında bir puanlık artış ve emekli maaşlarının edilmektedir. açığı/GSYH daha düşük oranının oranlı % bir 2,9 endeksleme 15 da artış yaşanacağı tahmin T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.3.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – ÇEK CUMHURİYETİ Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar KRON Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH 3845,9 100,0 3,1 2,5 1,8 -1,0 -1,0 1,8 2,2 Özel Tüketim 1944,2 50,6 3,1 0,9 0,5 -2,1 0,3 1,0 2,0 Kamu Tüketimi 788,8 20,5 1,7 0,2 -2,7 -1,9 1,3 1,2 1,0 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 887,9 23,1 4,2 1,0 0,4 -4,5 -4,4 0,3 2,2 393,7 10,2 5,5 3,7 6,7 -5,6 -2,6 1,5 2,7 İhracat (mal ve hizmet) 3000,9 78,0 8,4 15,4 9,5 4,5 -0,3 3,8 4,8 İthalat (mal ve hizmet) 2785,6 72,4 8,5 15,4 7,0 2,3 -1,2 3,2 4,6 3561,0 92,6 Teçhizat için GSMG 2,6 1,5 2,7 -1,7 -1,1 1,6 2,2 İç Talep 3,1 0,8 -0,2 -2,6 -0,6 0,8 1,7 Stoklar 0,0 1,0 0,1 -0,1 -1,0 0,2 0,0 Net İhracat 0,0 0,6 1,9 1,7 0,6 0,7 0,5 İstihdam 0,1 -1,0 0,0 0,4 1,1 0,0 0,6 İşsizlik oranı (a) 6,5 7,3 6,7 7,0 7,1 7,0 6,7 Çalışan başına ücret ödemeleri 8,4 3,1 2,3 2,3 -0,9 1,7 1,9 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 5,2 -0,4 0,5 3,8 1,2 -0,1 0,2 GSYH büyümesine katkı Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE 0,7 1,2 1,4 2,1 0,0 -0,9 -1,1 10,3 10,7 9,9 10,6 10,5 10,7 10,7 4,5 -1,6 -0,9 1,6 1,2 0,8 1,3 - 1,2 2,1 3,5 1,4 0,5 1,6 0,4 -2,3 -2,1 -0,6 0,7 0,1 -0,1 Ticaret dengesi (c) -2,2 1,5 2,4 3,8 4,6 4,9 5,0 Cari İşlemler Dengesi (c) -3,6 -5,0 -3,5 -2,6 -1,6 -1,1 -1,0 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -3,3 -2,9 -1,6 -1,4 -0,2 0,3 0,5 Genel bütçe dengesi (c) -4,5 -4,7 -3,2 -4,4 -2,9 -3,0 -3,5 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -4,4 -4,3 -3,1 -3,7 -1,6 -2,0 -3,0 Yapısal bütçe dengesi (c) -4,1 -4,5 -3,1 -1,9 -1,5 -2,2 -3,0 Brüt kamu borcu (c) 22,9 38,4 41,4 46,2 49,0 50,6 52,3 Mallar için dış ticaret haddi (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 16 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 4. DANİMARKA Artan Güvenilirlikle Birlikte Büyüme Toparlanıyor Üç Yıllık Duraklamanın Ardından Toparlanma 2012 yılında Danimarka ekonomisindeki piyasası hakkındaki öngörülerini de içeren toparlanma duraksamış ve GSYH % 0,4 tüketici güven endeksi yaz boyunca ciddi oranında zayıf biçimde seyretmiş, belirsizlik ortamı nedeniyle özel tüketici tüketim talebi gerilemiştir. desteklemesi beklenmektedir. daralmıştır. Ekonomideki üç İhracat yıllık duraklamanın İhracatın iyileşme göstermiştir. güveninin dış özel talepteki Artan tüketimi artışa paralel ardından güvenirlilik endeksinin pozitif biçimde toparlanacağı ve son on yıldır değerlere dönmesi, sanayi üretimin artması süregelen işgücü maliyeti bakımından ve rekabet gücü kayıplarının bir ölçüde telafi emlak birlikte fiyatlarının yükselmesiyle göstergeler, Danimarka edileceği öngörülmektedir. ekonomisinde iyileşmeye işaret etmeye Grafik II.4.1: Danimarka - GSYH büyümesi ve katkılar başlamıştır. Bununla birlikte 2013 yılında yıllık % değişim Puan reel GSYH’nin sadece % 0,3 oranında artacağı tahmin edilmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında iç talebin büyümenin itici Tahmin gücü olacağı, net ihracatın ise büyümeye mütevazi bir katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Reel GSYH’nin 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla % 1,75 artış Mal ve hizmetler dış dengesi Stoklardaki değişim göstermesi beklenmektedir. Stoklar hariç iç talep GSYH (sağ) Düşük faiz oranları, enflasyondaki düşüş ve vergi reformunun harcanabilir gelir İş dünyasında yatırımlar, finansal kriz ve üzerindeki olumlu etkisiyle birlikte özel tasarrufların tüketim artacağı nedeniyle zayıf seyretmektedir. Yılsonuna işgücü kadar sürmesi planlanan ve iş dünyasında harcamalarının öngörülmektedir. Tüketicilerin 17 oldukça yüksek olması T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı yatırımı teşvik etmeyi amaçlayan vergi ölçüde istisnalarının 2013 yılında yatırımlarda kalmaktadır. geçici bir artış yaratması beklenmektedir. seviyelerinin finansal olsa bir artışa yol açması beklenmektedir. yılından bu işgücü piyasası yana, zayıf bağlı Özel sektörde borç oldukça yüksek olması kırılgan hale getirmektedir. Öte yandan istihdamda tahmin dönemi boyunca az da olarak, gelişmelere ekonomiyi ani faiz oranları artışlarına karşı Ekonomik faaliyetlerdeki toparlanmanın Sonuç uluslararası olmayan piyasalarda görülen yüksek tasarruf oranları daha fazla yatırım 2009 getirebilir. seyreden toparlanmaya rağmen, görece istikrarlı bir Kamu Maliyesinde İyileşme görünüm sergilemektedir. Bütçe açığı/GSYH oranının 2013 ve 2014 Rekabet Gücünde İyileşme yılında % 1,75 olarak gerçekleşmesi, 2015 yılında Enflasyon, 2013 yılının ilk üç çeyreğinde ise % 0,2 seviyesine gerilemiştir. Düşük Kamu enflasyon boyunca vergilerindeki özel kesintilere tüketim ve disiplini Kamu bir yansıması olarak ücret artışları tarihi neticesinde, fiyat bakımından artış göstereceği Danimarka Haziran 2013 iyileştirmesi yatırımlarının boyunca seviyelerde düşük gerçekleşmiştir. Ücret sınırlı bir dönemi tarihinde bölgesel, yerel ve merkezi düzeyde mali yıldır ciddi biçimde iyileşme göstermesinin kıyasla ılımlı tahmin yürürlüğe koyduğu harcama tavanlarının bakımından rekabet gücünün son birkaç ülkelerine harcamalarının Hükümeti’nin İşgücü piyasasındaki dar boğaz ve fiyat Danimarka’nın tırmanması öngörülmektedir. sigorta bedellerindeki düşüşe bağlanmaktadır. artışlarının 2,75’e beklenmektedir. kayda değer biçimde düşerek Eylül ayında kısmen % dalgalı beklenmektedir. tahmin bir seyir yılları izlemesi beklenmektedir. 2012 yılında yatırımlar komşu teşvik paketinin etkisiyle 1980 yılından bu kalması yana en yüksek seviyesine ulaşmıştır. rekabet Teşvik paketinin etkilerinin 2013 yılında gücünün tahmin dönemi boyunca daha da sona iyileşmesi beklenmektedir ereceği ve kamu yatırımlarının düşeceği tahmin edilmektedir. Hükümet Makroekonomik görünüme ilişkin riskler 2014 yılında kamu yatırımlarını artırmayı büyük ölçüde dengelenmiş görünmektedir. planlamaktadır. Küçük ve açık bir ekonomi olan Danimarka’da pek çok gelişme büyük 18 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2013 ve 2014 yıllarında yapısal dengenin % 0 dolaylarında istikrar kazanacağı, 2015’de ise % - 0,25’e gerileyeceği tahmin edilmektedir. gelindiğinde 2011’den yıllık 2013’e ortalama mali düzelmenin GSYH’nin % 0,25-%0,5’i aralığında olacağı tahmin edilmektedir. Tahmin dönemi boyunca genel kamu borcu /GSYH oranının % 50’nin altında kalması beklenmektedir. Tablo II.4.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler –DANİMARKA Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar KRON Cari Fiyatlarla GSYH 2012 2013 2014 1,6 1,1 -0,5 0,3 1,7 1,8 1,7 -0,5 0,6 0,3 1,4 1,7 94-09 2010 1791,5 100,0 2,1 874,5 48,8 2,0 28,4 Özel Tüketim Kamu Tüketimi 508,1 2015 2,1 0,4 -1,5 0,2 0,4 0,6 0,6 17,2 3,7 2,4 2,9 1,4 0,2 2,7 3,1 108,2 6,0 4,0 -0,9 -3,1 11,7 2,2 0,6 2,8 956,8 53,4 4,8 3,0 6,5 0,9 0,8 3,4 4,0 863,3 48,2 6,0 3,2 5,6 2,5 1,6 3,1 3,8 1848,5 103,2 2,3 2,3 1,2 0,1 0,4 1,6 1,8 İç Talep 2,3 0,5 -0,2 0,6 0,3 1,3 1,5 Stoklar 0,1 1,0 0,5 -0,3 0,3 0,0 0,0 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 308,9 Ekipman için İhracat (mal ve hizmet) İthalat (mal ve hizmet) GSMG GSYH büyümesine katkı 2011 % GSYH Net İhracat -0,3 0,0 0,8 -0,8 -0,3 0,3 0,3 İstihdam 0,7 -2,3 -0,4 -0,5 0,0 0,4 0,5 İşsizlik oranı (a) 5,6 7,5 7,6 7,5 7,3 7,2 7,0 Çalışan başına ücret ödemeleri 3,5 2,7 1,6 1,2 1,4 1,8 2,1 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 2,1 -1,2 0,1 1,2 1,1 0,5 0,8 Reel işgücü maliyeti 0,0 -5,1 -0,6 -0,8 -0,3 -1,0 -0,8 Hanehalkı tasarruf oranı (b) 6,4 6,8 6,6 5,0 5,6 5,7 7,6 GSYH deflatörü 2,1 4,1 0,6 2,1 1,4 1,5 1,6 TÜFE 2,0 2,2 2,7 2,4 0,6 1,5 1,7 Mallar için dış ticaret haddi 0,9 1,0 -1,7 1,2 1,3 0,1 0,1 Ticaret dengesi (c) 3,3 3,0 3,1 1,4 2,6 2,7 2,6 Cari İşlemler Dengesi (c) 2,1 5,9 5,6 5,2 5,4 5,6 5,8 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) 2,2 5,9 5,9 5,3 5,5 5,7 6,0 Genel bütçe dengesi (c) 0,8 -2,5 -1,8 -4,0 -1,7 -1,7 -2,7 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) 0,3 -0,2 0,3 -1,3 1,1 0,9 -0,3 - -0,2 0,3 0,3 0,1 -0,1 -0,3 54,4 42,7 46,4 45,8 44,3 43,7 45,1 Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 19 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 5. ALMANYA Ufukta Dengeli Bir Büyüme Dönemi Gözüküyor Ekonomik Büyümenin Seviyelerde İstikrar Makul kazanacağını göstermektedir. Son anketler Kazanacağı hanehalkı ve özel sektör güveninin genel olarak Öngörülüyor iyi seviyelerde olduğunu göstermiştir, araştırmalar özellikle özel 2012 yılının son çeyreğindeki % 0,5’lik sektörün önümüzdeki dönemde üretim daralmanın ardından Alman ekonomisi artışı beklentisi içinde olduğunu ortaya 2013 koymaktadır. yılının ilk çeyreğinde istikrar kazanmış ve ikinci çeyrekte % 0,7 büyümüştür. Sıradışı bir şekilde sert geçen Genel olarak bakıldığında, GSYH’nin kış yılın ilk çeyreğinde ekonomi üzerinde, 2013 yılında % 0,5 ve 2014 yılında % 1,7 özellikle inşaat sektörü üzerinde, olumsuz oranında büyümesi beklenmektedir. 2014 etkiler yaratmış olmakla birlikte yılın yılı büyüme beklentisi bir önceki tahmine ikinci çeyreğinde oluşan göre “yakalama % 0,1 oranında aşağı revize büyümeyi edilmiştir. Söz konusu değerlendirme AB beraberinde getirmiştir. 2013 yılının ilk dışı ekonomilerdeki ekonomik yavaşlama yarısında iç talep (özellikle özel tüketim ve bir önceki tahmine kıyasla görece daha harcamaları) değişim olumsuz döviz kuru gelişmeleri öngörüsü büyümenin itici gücü olurken, brüt sabit neticesinde ihracatta yaşanması beklenen sermaye oluşumu büyüme üzerinde negatif yavaşlamaya dayanmaktadır. Düşük faiz etki yaratmıştır. oranlarının özel tüketim harcamalarını etkisi”2 % 0,7’lik ve bir stoklardaki desteklemesi, artan ücretler, güçlü istihdam Göstergeler önümüzdeki dönemde artışı ve yatırım harcamalarındaki büyümenin makul bir seyir izleyeceğini kademeli artış beklentisi iç talebin tahmin ortaya koymaktadır. İmalat sanayi üretim dönemi verileri 2013 yılının üçüncü çeyreğinde bileşeni olacağı öngörüsünü beraberinde sınırlı bir çıktı artışını işaret etmektedir. getirmektedir. Öte yandan, yeni siparişler ilerleyen ekonomideki ivmelenmenin hız kesmesi ve dönemlerde çıktı daha fazla sayıda işgünü sayesinde GSYH artışının ivme süresince büyümenin 2015 yılında temel ise büyümesinin sınırlı bir oransal artışla % 2 catching-up effect 20 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 1,9 düzeyinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Yatırım Harcamalarının Kademeli Olarak Toparlanması Bekleniyor Kriz bağlantılı belirsizlikler neticesinde makina ve teçhizat yatırımlarında altı çeyrek süren daralma 2013 yılının ikinci çeyreğinde sona ermiş ve bu yatırımlarda ufak bir artış belirsizlikler, yaşanmıştır. yavaşça Azalan artan kapasite kullanım oranları ve uygun finansman Güçlü koşulları İhracatın tahmin kademeli bir dönemi süresince toparlanmayı Avrupa genelinde bir olumsuz bir etkiler kaybetmesi seviyede olmakla birlikte sanayi toparlanmaya paralel öngörülmektedir. Bu koşullar altında cari ardından olumsuz etkileri telafi etmeye genişlemenin gelecekte hız kesmesi beklenmektedir. işlemler fazlasının süresince daralma tahmin dönemi göstereceği tahmin edilmektedir. Halihazırda oldukça ileri seviyede olan yatırımlarındaki ivme olarak ihracat artışını geride bırakacağı koşulları nedeniyle maruz kaldığı çöküşün konut miktar yatırımlarındaki sektörü, 2013 yılının ilk çeyreğinde hava birlikte Katkı göstermemiştir. İthalat artışının ise teçhizat karşılamada yetersiz kalabilecektir. İnşaat etmekle Negatif ürünlerine ilişkin dış siparişler henüz artış neticesinde önceden yaşanan gerilemeleri devam Büyümeye Net beklenmektedir. İhracat beklentileri olumlu ülkelerde yavaşlayan büyümenin satışlar yaratacağı Neticesinde İhracat artışının bahar tahminine kıyasla süren toparlanma süreçlerinin ve gelişmekte olan üzerinde Talep Yapması Bekleniyor işaret etmektedir. Öte yandan yukarı yönlü bu hareket, İç artışın Net Göç İşgücü Piyasası Arzını Artırıyor yavaşlayacağı tahmin edilmektedir. Öte yandan bu yavaşlamanın kapasite artırıcı İşsizlik oranı tarihi dip seviyelerinde olup, teçhizat inşaat istihdamda telafi beklenmektedir. Kaydadeğer net göçe ve yatırımlarına faliyetleriyle kademeli dayalı olarak kademeli artışın sürmesi işgücü piyasasına katılımda artış eğilimi edilmesi mümkün gözükmektedir. 21 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı yaşanmasına rağmen istihdamdaki artışın Giderlerdeki artışın ise çocuk bakım işsizlik oranını daha da aşağıya çekeceği tesislerinden faydalanmayan ebeveynlere tahmin yılında yapılan başına maliyetlerine katkı amacıyla üç aylık edilmektedir. ücretlerdeki ve 2013 çalışan ödemeler, tedavi ödemelerdeki artış geçici bir şekilde hız dönemler kesmiş olsa da bu oranların tekrar ivme ödemelerinin kaldırılması, kamuda yapılan kazanması maliyeti ücret artışları ve yıl içinde yaşanan sel ortalamasının felaketi sonrası kurulan fon kaynaklı ve artışının birim Euro işgücü Bölgesi halinde tıbbi yapılan harç üzerinde kalması beklenmektedir. olacağı tahmin edilmektedir. Enflasyon Hız Kesmeye Devam Ediyor Genel olarak bütçenin tahmin dönemi süresince dengede olması ve yapısal bütçe Enflasyon oranının 2013 ve 2014 yıllarında dengesinin sınırlı da olsa fazla vererek % 1,7, borç 2015 yılında ise % 1,6 olarak beklenmektedir. gerçekleşeceği öngörülmektedir. Çekirdek enflasyonun, işgücü tüketicilere yansıtılması yaşanması ve gıda beklenen azalmasına yol açabilecektir. fiyatlarında rahatlamanın etkisinden fazla olması beklenmektedir. Bütçe Görünümünün İstikrarını Koruması Bekleniyor Ekonomideki geçici zayıflama vergi gelirlerindeki artışın yavaşlamasına yol açmıştır. Gelir artışındaki yavaşlamanın emeklilik fonu katılım paylarındaki azalma ve vergi muafiyeti asgari seviyesindeki artış sebebiyle Halihazırda azaltması devam edilmesi süreci borç stokunun daha da eğilimi beklenmektedir. Bu artışın, tahmin dönemi enerji oranını etmekte olan “kötü bankaların” tasfiye maliyetlerinin neticesinde, bir miktar artış göstermesi boyunca stoku/GSYH gerçekleşmesi beklenmektedir. 22 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.5.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – ALMANYA Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla GSYH 2666,4 Özel Tüketim 1533,9 Kamu Tüketimi 514,4 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 470,6 Ekipman için 175,0 İhracat (mal ve hizmet) 1381,0 İthalat (mal ve hizmet) 1223,1 GSMG 2730,1 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 100,0 57,5 19,3 17,6 6,6 51,8 45,9 102,4 1,2 0,9 1,4 0,4 2,3 6,2 5,5 1,3 0,9 0,0 0,3 0,4 9,0 1,3 0,5 -0,4 16,2 0,9 0,2 5,0 2,0 2,0 -2,7 -2,6 -1,9 4,0 1,0 1,3 5,7 10,0 15,2 12,5 3,7 1,9 0,4 1,7 0,5 7,1 2,4 -1,1 -2,1 16,9 1,0 1,2 -2,5 6,3 6,4 6,4 -4,2 -3,5 -2,3 3,3 2,3 1,0 6,9 5,8 8,0 7,4 3,4 2,7 -0,1 0,7 1,4 5,9 3,0 1,0 -0,2 16,4 1,2 2,5 -2,7 5,9 6,3 6,1 -0,8 -1,3 -1,1 0,7 0,8 1,0 -2,1 -4,0 3,2 1,4 0,8 0,2 -0,5 1,0 1,1 5,5 2,6 3,1 1,6 16,4 1,5 2,1 -0,4 6,7 7,0 7,0 0,1 0,1 0,2 0,5 0,9 1,1 -0,9 -2,7 0,3 1,0 0,5 0,6 0,2 -0,3 0,5 5,4 1,9 2,0 -0,2 16,1 2,2 1,7 1,6 6,8 7,0 6,9 0,0 0,5 0,5 1,7 1,4 1,5 4,4 5,0 4,6 5,7 1,7 1,9 0,0 -0,2 0,5 5,3 2,7 1,5 -0,2 15,9 1,7 1,7 0,4 6,5 6,6 6,6 0,1 0,5 0,5 1,9 1,6 1,2 4,4 7,1 6,8 7,6 1,8 1,9 0,0 0,0 0,6 5,1 3,1 1,8 0,0 15,8 1,8 1,6 0,0 6,5 6,4 6,3 0,2 0,4 0,4 62,3 82,5 80,0 81,0 79,6 77,1 74,1 Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 23 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 6. ESTONYA İç talep büyümeyi desteklerken dış ticaret fazlası azalmaya devam ediyor 2013’ün ilk yarısında büyüme hayal kırıklığı yarattı 2012 yılında % 3,9 olarak gerçekleşen reel GSYH artışı 2013’ün ilk yarısında yıllık bazda % 1,2’ye gerilemiştir. AB tarafından eş finansman sağlanan birçok projenin tamamlanması ile birlikte kamu yatırım harcamalarının düşmesi yatırımlardaki artış nedeniyle durma noktasına gelmiştir. Zayıf talep kurumsal yatırımlar 2014 ve 2015’te bekleniyor pozitif büyüme bölgesinden Rusya limanlarına kayması Yatırım ve talepteki Estonya’da ihracat hacminin, özellikle iyileşme ile birlikte ekonominin yeniden hizmetler sektöründe, düşmesine neden ivme kazanarak 2014 yılında % 3 ve 2015 olurken ithalat artmaya devam etmiştir. yılında Ayrıca, ekonominin üretkenlik düzeyi beklenmektedir. Kapasite azalırken, ücretler ciddi ölçüde artmış, bu halihazırda dönem da rekabet gücünün düşmesine neden yakındır. 2014 yılından itibaren iyileşen olmuştur. Tüketim harcamaları ekonomik talebin de etkisiyle üretim kapasitesinin büyümeyi desteklemeye devam etmiştir. yükselmesi beklenmektedir. Son dönemde Reel ücretlerde yaşanan artışa rağmen karlılık üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir. Finlandiya’da iç talebin zayıf olması ve petrol ücretler, ticaretinin istihdam ve Baltık emekli harcamaları % 3,9 uzun oranında büyümesi kullanımı ortalamasına maaşlarındaki artışa bağlı olarak hanehalkı oranları geliri olarak, yıllarına ilişkin AB fonları paketinin ekonomik büyümenin 2013 yılında % 1,3 uygulamaya konulmasıyla birlikte 2015 olması beklenmektedir. yılında yükselmiştir. Sonuç 24 yeniden dış kamu artmıştır. yatırım 2014-20 harcamalarının T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı büyümeyi yeniden desteklemesi 69 gibi yüksek bir seviyede olup, tahmin beklenmektedir. döneminde Reel gelir artışı ve 2015’teki vergi öngörülmektedir. Nominal indirimlerinin tüketim 2013’ün ikinci çeyreğinde % 8,5’a ve reel harcamalarındaki artışın yüksek olacağı ücret artışı % 4,8’e yükselmiştir. 2014 ve öngörülmektedir. Düşük veya negatif faiz 2015 yıllarında nominal ücret artışının % 7 oranlarına rağmen bankacılık sektörünün ve reel ücret artışının % 4 civarında istikrar tedbirli kazanması beklenmektedir. de etkisiyle davranmasına bağlı olarak biraz daha artması ücret artışı hanehalkı borçlanmasının yalnızca sınırlı bir miktarda artacağı tahmin edilmektedir. Enflasyon % 3 civarında Sonuç olarak, iç talebin canlanması ve yatırım harcamalarının iyileşmesi ile Küresel emtia fiyatlarındaki artışın birlikte ithalatın ihracattan daha fazla zayıflaması artması ve dış ticaret dengesinin 2015 Haziran ayındaki % 4,1 seviyesinden Eylül yılında negatife dönmesi beklenmektedir. ayında % 2,6’ya gerilemiştir. İşlenmemiş Tahminlere ilişkin aşağı yönlü riskler gıda ve elektrik fiyatlarında son dönemde arasında ücretlerin beklenenden daha hızlı meydana gelen artışlara ve alkol ve tütün artmasına bağlı olarak rekabet gücünün ve ürünleri üzerindeki özel tüketim vergisinde kurumsal yapılan artışlara rağmen enflasyon oranının yatırımların Finlandiya ve sınırlanması Rusya’da ile talebin 2013 ile birlikte yılında % yıllık 3,4 TÜFE civarında beklenenden daha düşük gerçekleşmesi gerçekleşmesi sayılabilir. emtia fiyatlarında beklenen düşüşe bağlı beklenmektedir. Küresel olarak enflasyonun aşamalı bir şekilde Daralan işgücü piyasasında ciddi ücret artışları... düşmeye devam edeceği ve 2014 yılında % 2,8 seviyesine edilmektedir. Büyümedeki yavaşlamaya rağmen geleceği tahmin Bununla birlikte, ücret artışları ve özel tüketim vergilerindeki istihdam 2013’ün ilk yarısında artmıştır. artışlar İşsizlik oranı 2013’ün ikinci çeyreğinde % enflasyonun 2015 yılında enflasyon oranını 8’e yeniden düşmüştür. Tahmin döneminde büyümenin yeniden ivme kazanması ile nedeniyle % 3’ün öngörülmektedir. birlikte istihdamın daha da artması ve işsizlik oranının azalmaya devam etmesi beklenmektedir. İşgücüne katılım oranı % 25 yükselen üzerine çekirdek getireceği T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Mali Küçük bütçe açıkları devam ediyor durumun 2013 yılında yapısal anlamda 0,5 puan kötüleşeceği ve 2014 Kamu maliyesinin 2013 yılında GSYH’nin yılında aynı oranda iyileşeceği tahmin % vermesi edilmektedir. Tahmin döneminde kamu şirketlerinin borcunun GSYH’ye oranının % 10’un 0,4’ü oranında beklenmektedir. Kamu açık temettü hisselerinin dağıtımındaki gecikme altında bütçeyi olumsuz etkilemiştir. Bununla öngörülmektedir. birlikte, vergi gelirlerinin reel GSYH artışındaki yavaşlamaya rağmen yüksek olmaya devam edeceği beklenmektedir. 2014 yılında bütçe açığının GSYH’nin % 0,1’ine gerilemesi öngörülmektedir. Kamu sektöründe ücretlerin % 5,1 oranında artması beklenmektedir. Bununla birlikte, kamu gelirlerini artırmaya yönelik geniş kapsamlı bir paket yürürlüğe konulacaktır. Uygulanan politikaların değişmeyeceği varsayımı altında 2015 yılında genel devlet dengesinin aynı kalacağı öngörülmektedir. Kamu yatırım harcamalarının 2014-20 AB fonları paketinin uygulanmaya başlaması ile yeniden artmaya başlayacağı tahmin edilmektedir. 2015 yılı için 1 puan düşürülerek % 20 olarak belirlenen gelir vergisi oranının vergi yükünün azalmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir. 26 kalmaya devam etmesi T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.6.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – ESTONYA Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla GSYH % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 17,4 100,0 4,3 2,6 8,3 3,9 1,3 3,0 3,9 Özel Tüketim 8,9 51,2 5,4 -2,6 3,5 4,9 4,7 3,8 4,5 Kamu Tüketimi 3,3 19,2 2,6 -0,8 1,4 3,8 0,2 0,2 0,2 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 4,4 25,2 6,8 -7,3 25,7 10,9 0,0 3,6 5,7 Ekipman için 2,0 11,5 - -16,2 102,7 11,7 6,4 8,0 8,0 İhracat (mal ve hizmet) 15,8 90,6 6,2 23,7 23,4 5,6 0,5 4,8 5,5 İthalat (mal ve hizmet) 15,7 90,3 7,0 21,1 25,0 8,8 1,7 5,0 5,8 GSMG 16,6 95,2 4,1 0,0 8,7 4,5 2,2 3,1 4,2 İç Talep 5,8 -3,1 7,0 5,8 2,4 2,9 3,8 Stoklar 0,0 3,2 2,1 -0,5 -0,1 0,2 0,2 -1,4 2,8 0,4 -2,6 -1,1 -0,2 -0,2 GSYH büyümesine katkı Net İhracat İstihdam -1,1 -4,8 7,0 2,2 1,6 0,3 0,8 9,5 16,9 12,5 10,2 9,3 9,0 8,2 Çalışan başına ücret ödemeleri 17,0 2,3 0,5 6,0 6,7 6,9 7,0 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 10,8 -5,0 -1,8 4,2 7,0 4,1 3,9 İşsizlik oranı (a) Reel işgücü maliyeti 0,4 -5,3 -4,7 0,9 2,1 0,7 0,6 Hanehalkı tasarruf oranı (b) 1,7 10,1 11,1 4,5 5,4 5,9 6,2 10,4 0,3 3,0 3,3 4,9 3,4 3,3 - 2,7 5,1 4,2 3,4 2,8 3,1 GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi 0,4 -1,6 -2,2 -1,9 0,7 0,2 0,0 -15,5 -2,5 -4,4 -6,6 -6,1 -5,9 -6,1 Cari İşlemler Dengesi (c) -8,7 3,5 0,3 -2,8 -2,1 -2,2 -2,2 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -7,9 7,0 4,4 0,7 0,8 0,3 0,2 Ticaret dengesi (c) Genel bütçe dengesi (c) 0,5 0,2 1,1 -0,2 -0,4 -0,1 -0,1 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -0,2 2,1 0,8 -1,1 -0,7 -0,3 -0,3 Yapısal bütçe dengesi (c) -0,9 -0,9 -0,7 -0,1 -0,5 0,0 -0,2 5,7 6,7 6,1 9,8 10,0 9,7 9,1 Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 27 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 7. İRLANDA Ekonomi Yeniden Dengeleniyor boyunca artmaya devam ederken, ücretler Büyüme istikrar kazanıyor ancak süreç önceki tahminlere kıyasla daha zorlu geçiyor düşük kalmıştır. 2013’ün ilk yarısı için yayımlanan ulusal hesaplar ışığında ekonominin yıllık bazda daralmaya devam ettiği ancak çeyrekler bazında büyümenin ikinci çeyrekten itibaren pozitife döndüğü görülmektedir. Yılın ikinci yarısında daha sağlam bir performans beklenmekte ve 2013 yılında büyümenin % 0,3 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Üçüncü çeyreğe ilişkin veriler ulusal Makroekonomik riskler dengede hesaplara kıyasla daha olumlu bir görünüm ihtiva etmektedir. Rekabet gücünü artırmaya Reel GSYH artışı 2015 yılı için aşağı yönde yönelik tedbirler devam etmektedir. İkincil revize edilmiştir. Bu revizyonda, özellikle piyasalarda devlet tahvili getirileri kriz yılın öncesi döneme yaklaşmış ve bankaların kredi verme imkanları iyileşmiştir. ilk yarısında beklenenden Bununla daha özel düşük tüketimlerde bir canlanma görülmesi etkili olmuştur. Mal ihracatı birlikte, sağlanan kredilerin miktarı istikrarlı öngörülenden faiz oranlarına rağmen daralmaya devam daha düşük gerçekleşmiş olmakla birlikte, net ihracatın büyümeye etmiştir. katkısı aynı kalmıştır. Net faktör gelirlerinin İşsizlik oranı kriz dönemindeki ve iyileşen net ihracatın etkisiyle cari tavan fazlanın tarihinin en yüksek düzeylerinde noktasından yaklaşık 2 puan düşerek Eylül kalmaya devam edeceği öngörülmektedir. 2013 itibarıyla % 13,3’e gerilemiş ve dış göç İşsizlik oranının daha önce tahmin edilenden azalmaya başlamıştır. İstihdam üç çeyrek daha hızlı düşmesi beklenmektedir. 28 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı üzerindeki vergilerin artırılması ve finansal Sona eren ilaç patentlerinin negatif etkilerine kuruluşlara yönelik yeni vergilerin konulması dair belirsizlik ihracat performansı üzerinde yer almaktadır. Emlak vergisi ve diğer aşağı yönlü risk oluşturmaktadır. İşgücü ve vergilere emlak piyasasında iyileşen koşulların özel uygulamaya konulan tedbirlerin 2014 yılında tüketimleri artırması yukarı yönlü risk olarak faydalarını algılanmaktadır. Yatırımlar artmaya başlamış Harcamalara ilişkin tedbirler arasında ise olmakla birlikte yatırımların GSYH’ye oranı yenilenen kamu hizmeti ücret anlaşmasından tarihinin kaynaklanan en düşük düzeylerinde ilişkin yıldan göstermesi ücret yardımlardan seyretmektedir. geçen itibaren beklenmektedir. tasarrufları, sosyal faydalanabilmek için zorlaştırılan koşullar ile ilaç maliyetlerinde eş Ekonomideki toparlanmaya bağlı kamu maliyesinin öngörülmektedir. de 2013 olarak ödemenin iyileşeceği yılında arıtılmasından kaynaklanan tasarruflar yer almaktadır. bütçe açığı/GSYH oranının % 7,4 seviyesinde 2014 yılında bütçe açığına ilişkin tahmin 0,7 gerçeklemesi beklenmektedir. Önceki tahmin puan kötüleşmiş olup, bu durumda 2013 dönemine kıyasla, nominal GSYH’deki ve yılında vergi gelirlerinin beklenenden düşük vergi gelirlerindeki aşağı yönlü revizyonlar gerçekleşmesi etkili olmuştur. 2014 yılında daha düşük bir çarpan etkisi yaratacaktır. Bu Ulusal durumun faiz harcamalarındaki tasarruflar ve sağlanacak bir defaya mahsus gelirler ile faiz mobil telefon lisanlarının satışından elde oranlarından sağlanacak tasarruflar kamu edilecek maliyesini destekleyecek unsurlar olacaktır. gelirlerle telafi edileceği Piyango lisansının satışından düşünülmektedir. Faiz dışı harcamaların bütçe tahsisi ile paralel olması ve sağlık 2015 yılında bütçe açığının GSYH’nin % 3’ü sektöründeki harcamalara ilişkin baskıların seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. beklenmedik durum tedbirleriyle kontrol Yapısal açığın 2013 yılında GSYH’nin % altın alınması öngörülmektedir. 6,7’sinden 2015 gerilemesi beklenmektedir. yılında 3,3’üne Büyüme 2014 yılında bütçe açığının GSYH’nin % 5’i tahminlerine düzeyinde tahminleri üzerinde de risk yaratmaktadır. gerçekleşmesi beklenmektedir. sigara üzerindeki özel tüketim vergilerinin anlaşmasının etkin bir şekilde uygulanması artırılması, mevduat faizi stopaj vergisinin ve artırılması, yapısal reformlar diğer riskler arasındadır. fonu varlıkları 29 kamu sektöründe hizmeti bütçe Bunun sağlık sıra belirsizlikler Gelirlere ilişkin tedbirler arasında alkol ve emeklilik yanı ilişkin % ücret gerçekleştirilecek T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Son olarak, 2013 yılında varlık satışlarının sonrasında ise ekonomik büyümedeki düşmesine bağlı olarak bir defaya mahsus hızlanmanın da katkısıyla düşmeye başlaması maliyetler olabilir. Kamu borucunun 2013 beklenmektedir. yılında GSYH’nin % 124’üne yükselmesi, Tablo II.7.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – İRLANDA Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 163,9 100,0 5,7 -1,1 2,2 0,2 0,3 1,7 2,5 78,3 47,8 4,9 0,4 -1,4 -0,3 -0,6 0,5 1,0 18,0 4,6 -4,9 -2,9 -3,2 -1,0 -2,8 -2,5 5,4 -22,7 -9,1 -0,6 2,9 4,4 5,4 GSYH Özel Tüketim Kamu Tüketimi 29,4 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 17,5 Ekipman için 10,7 6,8 4,2 6,5 -11,2 -1,5 2,3 9,2 8,5 6,5 İhracat (mal ve hizmet) 176,7 107,8 9,7 6,4 5,4 1,6 0,5 2,5 3,7 İthalat (mal ve hizmet) 137,0 83,6 9,0 3,6 -0,4 0,0 0,2 1,4 2,7 133,9 81,7 GSMG GSYH büyümesine katkı 5,1 -0,2 -1,4 0,8 -3,0 0,7 1,3 İç Talep 4,3 -2,8 -3,5 -1,5 -0,2 0,2 0,7 Stoklar 0,1 -1,1 2,1 0,3 0,2 0,0 0,0 Net İhracat 1,8 1,7 3,1 5,7 1,6 0,3 1,5 İstihdam 3,2 -4,1 -1,8 -0,6 1,2 1,3 1,3 İşsizlik oranı (a) 7,2 13,9 14,7 14,7 13,3 12,3 11,7 Çalışan başına ücret ödemeleri 4,7 -3,8 -0,1 0,8 0,0 -0,6 -0,3 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 2,1 -6,7 -4,0 0,0 0,9 -1,0 -1,5 -01,4 -5,3 -4,6 -0,6 0,1 -1,9 -2,5 Hanehalkı tasarruf oranı (b) 9,1 12,0 10,7 11,1 13,5 14,1 13,7 GSYH deflatörü 2,6 -1,5 0,7 0,7 0,7 0,8 1,1 Reel işgücü maliyeti TÜFE - -1,6 1,2 1,9 0,8 0,9 1,2 0,1 -3,6 -6,2 -0,7 -0,3 -0,3 -0,1 Ticaret dengesi (c) 19,9 22,6 22,6 22,2 20,6 20,1 19,2 Cari İşlemler Dengesi (c) -0,5 1,1 1,2 4,4 4,1 4,6 4,9 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -0,1 0,7 1,1 3,2 3,0 4,1 4,7 Genel bütçe dengesi (c) -0,5 -30,6 -13,1 -8,2 -7,4 -5,0 -3,0 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -0,8 -28,2 -11,9 -7,6 -6,9 -5,0 -3,4 Yapısal bütçe dengesi (c) -1,9 -8,9 -7,7 -7,6 -6,7 -5,2 -3,3 Brüt kamu borcu (c) 47,0 91,2 104,1 117,4 124,4 120,8 119,1 Mallar için dış ticaret haddi (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 30 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 8. YUNANİSTAN Ekonomik Toparlanma Başlıyor 2013 yılı için yukarı revize edilerek % İstikrarın yeniden sağlanması ile birlikte turizm canlanıyor 2013’ün ilk duraksama yarısında - 4,0 olarak tahmin edilmiştir. Kamu borçlarının ödenmeye başlaması ekonomik yavaşlamıştır. Son ile AB ve Avrupa Yatırım Bankası üç fonlarının büyük projeler aracılığıyla çeyrekte reel GSYH’deki daralma daha hızlı kullanılması sayesinde 2014 yavaşlamıştır. Reel GSYH 2012’nin yılında likidite sorununun aşılması ve son çeyreğinde % 5,7, 2013’ün ilk yatırımların artması beklenmektedir. çeyreğinde % 5,6 ve 2013’ün ikinci Bankaların yeniden sermayelendirmesi çeyreğinde % 3,8 oranında daralmıştır ve ekonomik istikrar da bu süreci (daralma diyorsak (-) koymaya gerek destekleyecektir. yok). İhracat ve yatırımlardaki artışa bağlı olarak reel GSYH’nin Yaz aylarında turizmde ciddi bir canlanma yaşanmıştır. oranında Yunanistan gücünü artırmıştır. iyileşmenin ardından, artması gelişmelere Güven % 0,6 beklenmektedir. paralel olarak özel tüketimlerdeki düşüşün devam edeceği ortamındaki ve finansal verilerdeki ciddi yılında Bununla birlikte, harcanabilir gelirdeki diğer popüler tatil yerlerine kıyasla rekabet 2014 öngörülmektedir. bahar aylarındaki belirsizlikler nedeniyle bu 2015 göstergeler geçici olarak kötüleşse de, turizm gelirleri 2013’ün ikinci çeyreğinde iyileşmeyi desteklemiştir. kazanacağı ve toparlanmada en yatırımların büyük rolü Alanı’ndaki toparlanmanın da etkisiyle artması ve bunun tüketim harcamaları baskı toparlanmanın ivme oynayacağı tahmin edilmektedir. Euro 2013’ün son çeyreğinde vergilerin üzerinde yılında, ihracatta oluşturması beklenen artış turizm gelirlerini de destekleyecektir. Tüketim beklenmesine rağmen reel GSYH artışı harcamalarındaki 31 düşüşün olumsuz T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı etkilerinin ortadan kalkmasıyla reel almaktadır. Aşağı yönlü GSYH artışının 2015 yılında % 2,9 arasında ise politika uygulamalarında olması öngörülmektedir. yaşanacak gecikmelerin riskler güven ortamını kötü etkilemesi ve bunun da İşsizlik oranının 2013 yılında % 27’ye yatırım yükselmesi beklenmektedir. Bununla olumsuz etkilemesi yer almaktadır. birlikte, ücret belirlemeye ve ihracattaki iyileşmeyi yönelik reformlar maliyete dayalı rekabete şimdiden katkı yapmaya başlamıştır. işsizlik oranının 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla % 26 ve % 24’e düşmesi beklenmektedir. Zayıf iç talep, azalan birim işgücü maliyetleri ve mal piyasasında yapılan reformların etkisiyle tüketici fiyatlarının 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla % 0,8 ve % 0,4 oranında azalacağı öngörülmektedir. Ekonomik Bütçe dengesindeki iyileşme devam ediyor toparlanma hız kazanmasıyla 2015 yılında fiyatların da % 0,3 oranında artacağı düşünülmektedir. 2009 yılında yaklaşık % -15 oranında gerçekleşen yapısal bütçe açığının Cari açığın 2013 yılında % -2,3 olarak 2013 gerçekleşmesi 2014 ve 2015 yıllarında durumda meydana gelen iyileşmeyi yansıtmaktadır. Yukarı yönlü riskler arasında güven ortamının beklenenden hızlı iyileşmesi, Bütçe açığının 2012 yılında tahmin turizm gelirlerinin pozitif yayılma edilenden etkilerinin beklenenden fazla olması ve olması bir gerçekleşerek borç ödemelerinin yaratacağı likidite güçlü vereceği başlangıcındaki döneme kıyasla mali gerilemesi beklenmektedir. daha fazla öngörülmektedir. Bu durum krizin ise sırasıyla % -1,9’a ve % -1,6’ya etkisinin yılında puan % daha düşük 9 olması beklenmektedir. ESA95 standartları yer 32 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı çerçevesinde bütçe açığının 2013 yükseleceği öngörülmektedir. yılında GSYH’nin % 13,5’u düzeyinde yılında gerçekleşeceği öngörülmektedir. gerilemenin ardından 2015 yılında yeniden kamu borcu/GSYH oranının kayda sermayelendirilmesine bağlı maliyetler değer bir düşüş göstereceği tahmin (GSYH’nin % 10,6’sı) bütçe açığını edilmektedir. artıracaktır. dengedeki Bankaların 2014 yılında, bütçe açığının GSYH’nin % 2’sine düşmesi; nedeniyle oluşan maliyetlerin artması halinde daha yüksek gerçekleşebileceği tahmin edilmektedir. 2014 yılında yapısal bütçe açığının kıyasla beklenirken, bütçe sabit kalması açığının 2015 yılında program hedeflerine paralel olarak GSYH’nin % 1’ine gelmesi beklenmektedir. Kamu borcu/GSYH oranının 2013 yılında tavan yaparak % Bu iyileşme 176’ya 33 sınırlı durumda ve toparlanma etkili olacaktır. ancak bankaların sermayelendirilmesi 2013’e kaydedilecek 2014 mali ekonomik T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.8.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – YUNANİSTAN Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH 193,7 100,0 2,9 -4,9 -7,1 -6,4 -4,0 0,6 2,9 Özel Tüketim 142,8 73,7 3,1 -6,2 -7,7 -9,1 -6,7 -1,6 1,4 Kamu Tüketimi 34,4 17,8 3,1 -8,7 -5,2 -4,2 -4,9 -4,0 -1,2 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 25,5 13,1 4,3 -15,0 -19,6 -19,2 -5,9 5,3 11,3 10,5 5,4 8,6 -8,2 -18,1 -17,3 -2,1 8,9 13,0 İhracat (mal ve hizmet) 52,3 27,0 4,5 5,2 0,3 -2,4 2,5 4,6 5,5 İthalat (mal ve hizmet) 62,1 32,0 4,9 -6,2 -7,3 -13,8 -7,1 -1,3 2,7 194,7 100,5 2,8 -5,3 -7,2 -3,1 -4,7 -0,3 2,3 İç Talep 3,5 -8,5 -9,0 -10,2 -6,5 -1,2 2,3 Stoklar -0,2 0,7 -0,4 0,0 0,3 0,0 0,1 Net İhracat -0,5 3,0 2,4 3,7 2,6 1,6 0,8 İstihdam 1,2 -2,6 -5,6 -8,3 -3,5 0,6 2,6 İşsizlik oranı (a) 9,8 12,6 17,7 24,3 27,0 26,0 24,0 Çalışan başına ücret ödemeleri 6,6 -2,6 -3,4 -4,2 -7,0 -1,5 0,0 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 4,8 -0,1 -1,8 -6,2 -6,5 -1,5 -0,3 Reel işgücü maliyeti 0,1 -1,3 -2,9 -5,5 -4,9 -1,0 -0,7 Ekipman için GSMG GSYH büyümesine katkı Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) - - - - - - - 4,7 1,1 1,0 -0,8 -1,7 -0,5 0,4 - 4,7 3,1 1,0 -0,8 -0,4 0,3 0,0 1,8 0,6 -1,0 0,2 -0,1 0,3 -16,2 -14,3 -14,0 -11,3 -9,6 -8,7 -8,2 Cari İşlemler Dengesi (c) -9,1 -12,8 -11,7 -5,3 -2,3 -1,9 -1,6 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -8,3 -11,0 -9,8 -2,9 -0,4 -0,1 0,2 Genel bütçe dengesi (c) -6,7 -10,7 -9,5 -9,0 -13,5 -2,0 -1,1 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -7,0 -8,4 -5,2 -3,2 -7,5 2,6 0,9 Yapısal bütçe dengesi (c) -8,3 -8,9 -5,8 -1,0 1,2 1,0 -0,1 103,8 148,3 170,3 156,9 176,2 175,9 170,9 Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 34 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 9. İSPANYA Pozitif Büyüme Oranlarına Dönüş Dengesizlikler Düzelmeye sermayelendirilmesi süreci oldukça iyi Devam yürütülmektedir. Ederken Ilımlı Toparlanma Tahminleri Yapılıyor 2012 yılındaki % 1,6’lık daralmanın Dokuz çeyrektir süregelen daralmanın ardından reel GSYH’nin 2013 yılında % ardından İspanya ekonomisi 2013 yılının 1,3 ikinci yarısında ılımlı toparlanma sinyalleri büyümesi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde, göstermiştir. Net ihracatın büyümenin itici güçlü ihracat ve işgücü piyasasının bir gücü miktar istikrar kazanması olmaya devam edeceği daralması beklenmektedir. GSYH neticesinde, öngörülmektedir. Cari işlemler dengesi düşük de olsa pozitif değerlere ulaşmıştır. fazlasının İşgücü piyasasındaki kısmi toparlanma tahmin dönemi boyunca, hâlihazırdaki hızda olmasa da, daha da işgücü piyasası artacağı öngörülmektedir. sonucudur. Bu pozitif eğilimlerin tahmin dönemi boyunca reformlarının süreceği bir tahmin Dengesizliklerdeki düzelme ihtiyacı hala edilmektedir. Sonuç olarak, 2014 yılında toparlanma üzerinde baskı oluşturmaktadır. GSYH’nin Kredi hacmi büyük oranda zayıf talep öngörülmektedir. 2015 yılında GSYH’deki nedeniyle daralmaya devam etmektedir. artışın, politika değişikliği olmayacağı Finansal piyasalarda bankalar ve kamu varsayımı altında, % 1,7 olacağı tahmin sektörü için son dönemde gerçekleşen edilmektedir. 2015 yılında bazı geçici olumlu gelişmelere karşın hanehalkı ve vergi tedbirleri yürürlükten kalkacak olup şirketler için sıkı finansal koşullar hala bu durumun hem genel bütçe dengesinde mevcudiyetini korumaktadır. Bankaların hem sermaye tekrar bozulmaya neden olacağı öngörülmektedir. koşulları Dengesizliklerin düzeltilmesi sürecindeki iyileştirmeyi hedefleyen Finansal Sektör kayda değer belirsizlikler ve zorluklar, iç Programı talebin beklenenden güçlü toparlanması piyasalarına kazanmasını ve erişimini finansman kapsamında bankacılık önünde sektörünün yeniden yapılandırılması ve de % yapısal yukarı oluşturmaktadır. 35 0,5 bütçe yönlü artacağı dengesinde bir risk T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı İç Talep Yavaş da Olsa Teçhizat İstikrar yatırımları güçlü ihracatla desteklenmektedir. Bununla birlikte emlak Kazanıyor yatırımlarında istikrar belirtileri görülmemekte olup, inşaat sektörünün 2014 yılında reel harcanabilir gelir ve özel kayda değer biçimde daralmaya devam tüketim harcamalarının sınırlı da olsa edeceği artması, tasarruf oranının ise istikrar tahmin edilmektedir. kazanması beklenmektedir. Ücretlerde ve Enflasyonda Ilımlı Artış Grafik II.9.1: İspanya - GSYH katkıları puan İşsizlik tahmin oranı 2013 yılının üçüncü çeyreğinde hala çok yüksek bir oran olan % 26’ya gerilemiştir. İşsizlik oranındaki düşüş işgücü piyasasındaki daralma ve bir takım dönemsel etkilerden kaynaklanmıştır. İşsizlik oranın tahmin Net dış talep dönemi boyunca işgücündeki daralma ve Stoklar dahil iç talep 2014 yılının istihdamda bir dönüm noktası GSYH (yıllık %) olması beklentisi kademeli devam etmesi İhracat güçlü seyretmeye devam etmiştir. olarak Euro Bölgesi’ndeki düşük talebin etkileri beklenmektedir. Devam etmekte olan ücret ihracat pazarlarının yön değiştirmesiyle ayarlamalarının tahmin dönemi boyunca kısmen bertaraf edilmektedir. İç talep nominal üzerindeki baskının azalması ve artan düşüreceği öngörülmektedir. 2012 yılında ihracat neticesinde ithalatın düşmeye nedeniyle birim işgücü maliyetlerini alınan mali tedbirlerin etkilerinin sona artması beklenmektedir. Ticaret fazlasının tahmin ermesi, dönemi boyunca artacağı öngörülmektedir. ücretlerin iç talebin üretim zayıf kalması maliyetlerini ve yukarı çekmemesi neticesinde enflasyonun düşük seyretmesi beklenmektedir. 36 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Kamu Maliyesi Yavaş da 2014 Yılı Taslak Bütçe Kanunu’nda Olsa önceden açıklanan gelir ve harcamalara İyileşmeye Devam Ediyor yönelik tedbirler onaylanmakta ve genel bütçe açığı/ GSYH oranının % 5,9’a 2012 yılı için GSYH’nin % 7’si olarak gerileyeceği tahmin edilmektedir. Politika belirlenen genel bütçe açığı, GSYH’nin % değişikliği olmayacağı varsayımı altında 6,8’i olarak revize edilmiştir. Söz konusu revizyon temelde beklenenden iyi yerel genel yönetimlerde gerçekleşen GSYH’nin bütçe maliyesindeki açığının % 2015 6,6’sına yılında yükseleceği öngörülmektedir. Yapısal bütçe açığının dengesini yansıtmaktadır. 2013 yılında kamu bütçe ise 2013 ve 2014 yıllarında GSYH’nin % iyileşmenin, 4,25’ ine yaklaşacağı ve 2015 yılında beklenenden daha yavaş bir hızda da olsa, GSYH’nin süreceği tahmin edilmektedir. GSYH’nin % 5,75’ine ulaşacağı öngörülmektedir. % 3’üne tekabül eden ihtiyari tedbirler, devam eden resesyonun ve artan sosyal Geniş bütçe açıkları, düşük nominal GSYH harcamaların ve faiz harcamalarının bütçe büyüme nedeniyle tahmin dönemi boyunca üzerindeki kamu borcu/GSYH oranının % 100’ün negatif etkilerini bertaraf üzerine tırmanması beklenmektedir. etmeyi amaçlamaktadır. Ciddi aşağı yönlü risklere rağmen genel bütçe açığının 2013 yılı için GSYH’nin % 6,5’ine gerileyeceği tahmin edilmektedir. 2012’nin ikinci yarısında kamu maliyesini düzeltmeye yönelik alınan kayda değer tedbirlere rağmen 2013’ün ilk yarısı itibarıyla bütçedeki iyileşme 0,2 puan civarında kalmıştır. Vergi gelirleri şu ana kadar oldukça düşük gerçekleşmiş olup, yılın ikinci yarısında vergi gelirlerinde kayda değer bir toparlanmaya gereksinim duyulmaktadır. 37 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.9.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – İSPANYA Yıllık Yüzde Değişim 2012 Cari Fiyatlarla % GSYH GSYH 1163,4 100,0 Özel Tüketim 620,0 58,3 Kamu Tüketimi 222,7 20,9 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 224,0 21,1 Ekipman için 63,0 5,9 İhracat (mal ve hizmet) 321,8 30,3 İthalat (mal ve hizmet) 330,3 31,1 GSMG 1041,9 98,0 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) Milyar EURO (a) Eurostat tanımı 2009 -3,7 -3,8 3,7 2010 -0,3 0,7 1,5 2011 0,4 -1,0 -0,5 2012 -1,4 -2,1 -3,7 2013 -1,3 -2,6 -3,0 -18,0 -24,5 -10,0 -17,2 -3,0 -6,2 3,0 11,3 9,2 0,3 -5,3 2,4 7,6 -0,9 -3,0 -9,1 -6,7 3,1 -5,0 -0,5 -6,6 -0,3 4,5 -1,9 -0,7 -2,4 2,6 5,2 1,5 0,4 1,9 6,0 5,7 4,0 1,6 -6,6 0,0 2,9 -6,5 18,0 4,4 1,5 1,4 17,8 0,1 -0,2 4,5 -4,0 -0,8 0,1 0,3 -2,3 20,1 0,0 -2,0 -2,4 13,1 0,4 2,0 -2,2 -4,6 -1,8 -0,1 2,3 -1,7 21,7 0,7 -1,4 -2,4 11,0 1,0 3,1 -3,3 -3,8 -3,9 0,0 2,5 -4,4 25,0 -0,3 -3,4 -3,1 8,3 0,0 2,4 -2,9 -2,6 -3,4 0,0 2,1 -3,6 26,6 0,1 -1,3 -1,7 10,5 0,4 1,8 -0,2 -0,8 -0,8 0,0 1,3 -0,7 26,4 0,1 -1,1 -1,7 10,5 0,6 0,9 -0,1 0,2 0,9 0,0 0,8 0,9 25,3 0,1 -0,6 -1,3 11,4 0,7 0,6 -0,1 0,7 -4,8 -4,3 -11,2 -9,2 -4,4 -3,8 -9,7 -7,4 -3,7 -3,2 -9,4 -7,5 -1,9 -1,5 -10,6 -8,4 1,4 2,4 -6,8 -4,3 2,6 3,3 -5,9 -4,3 3,1 3,7 -6,6 -6,2 -8,6 53,9 -7,4 61,5 -7,3 69,3 -5,5 84,2 -4,1 94,8 -4,2 -5,8 99,9 104,3 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 38 (c) GSYH yüzdesi olarak 2014 2015 0,5 1,7 0,1 1,0 -2,1 -0,1 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 10. FRANSA Kademeli Toparlanma Bekleniyor Toparlanma Etkisini Orta büyümesini Vadede % 1,7’ye çıkaracağı öngörülmektedir. Hissettirecek İki çeyrek süren daralmanın ardından 2013 yılının ikinci çeyreğinde Fransa’da reel GSYH, kısmen geçici faktörlerin etkisiyle, hızlı bir şekilde toparlanmış ve % 0,5 artış göstermiştir. Fransız ekonomisinin 2013 yılının ikinci yarısında hız kesmesi ve ardından 2014 yılında yavaşça ivmelenmesi beklenmektedir. 2014 yılında dış talebin ihracatı destekleyeceği, özel tüketim harcamalarının süregelen mali sıkılaştırma tedbirlerine rağmen istikrarını Özel Tüketim Harcamaları İstikrarını koruyacağı, yatırım harcamalarının ise sınırlı bir artış Koruyor göstereceği öngörülmektedir. Genel olarak, Fransız Özel tüketim harcamalarının 2013 ve 2014 ekonomisinin 2013 yılında % 0,2, 2014 yıllarında, görece kuvvetli nüfus artışına yılında (% 0,5) paralel olarak, sırasıyla % 0,5 ve % ise % 0,9 büyümesi 0,6 oranlarında artması beklenmektedir. beklenmektedir. Reel 2015 yılında, değişikliği herhangi bir düşük enflasyondan destek göreceği, işsizlik varsayımı oranındaki yükseliş ve vergilerdeki artıştan altında ve artacağı öngörülen güvene ise olumsuz etkileneceği öngörülmektedir. paralel olarak, Fransız ekonomisinin temel Ekonomiye itici gücü olan özel tüketim harcamalarının ortamda, iç kısmının talebi yapılmayacağı politika gelirin harcanabilir ve özel sektör yatırım harcamalarını destekleyerek reel GSYH olan hanehalkı 39 arttığı bir tasarruflarının bir tüketim yönlendirilmesi yılında güvenin harcamalarına beklenmektedir. istihdamdaki 2015 toparlanmayı T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı tamamlaması öngörülen reel harcanabilir artırılmasına yönelik yapılan reformların gelirdeki yükselme neticesinde iç tüketim dış harcamalarının daha da artış (% 1,6) kayıpların hızını kademeli olarak kesmesi göstermesi beklenmektedir. beklense de söz konusu trendi tamamen ticaret ters İş Dünyası Güven Endeksi Güçleniyor pazar paylarında yaşanan çevirmeye yetmeyeceği değerlendirilmektedir. Tahmin dönemi süresince ihracat artışının dış talepte 2013 yılında ekonominin tekrar ivme yaşanacak kazanmaya kalacağı başlaması koşullarının neticesinde ve finansman istikrarını iş bir miktar öngörülmektedir. İç geride talepte yaşanacağı tahmin edilen kademeli artış koruması dünyası artıştan neticesinde güveni ithalatın artması ve net toparlanmaya başlamıştır. Öte yandan, ihracatın dış ticarete katkısının 2014 girişimcilerin yatırıma yönelmeden önce yılında % 0,1 ile sınırlı bir seviyede kar kalması ve 2015 yılında ise % -0,1 olması marjlarını döndürmeye eski öncelik seviyelerine vereceği tahmin beklenmektedir. edilmektedir. Rekabet gücünün artırılması amacıyla özel sektörün mali durumunu İşsizlik Oranı Artmaya Devam Ederken düzeltmeye yönelik Enflasyon Düşük Seviyelerde Kalıyor indiriminin ve yapılan kapasite vergi kullanım oranlarında yaşanacağı öngörülen artışın Baskı 2014 yılı boyunca özel sektör yatırımlarını çerçevesinde işverenlerin 2014 yılında sınırlı istihdam yaratma yerine verimlilik artışına bir şekilde desteklemesi altındaki büyüme beklentileri beklenmektedir. 2015 yılıyla birlikte iç odaklanacağı öngörülmektedir. talepte ve karlılık oranlarında yaşanacağı yandan, kamu sektöründeki teşvike tabi öngörülen artış neticesinde özel sektör bazı iş pozisyonları sayesinde toplam yatırımlarının ivme kazanacağı tahmin istihdamın edilmektedir. Mevcut artması işgücü Öte beklenmektedir. piyasası reformunun olumlu etkilerinin ancak 2015 yılından itibaren Dış Görünüm Görece Zayıf görünür hale değerlendirilmektedir. gelebileceği Demografik Dış talepte yaşanması beklenen toparlanma faktörler sebebiyle işgücü piyasasında neticesinde yaşanacağı 2014 büyümesinin öngörülmektedir. yılında hız Rekabet ihracat öngörülen genişleme kazanacağı neticesinde işsizliğin 2014 yılında % 11’e gücünün ve 2015 yılında % 11,3’e ulaşacağı tahmin 40 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı edilmektedir. 2013 yılında % 1 olarak Bütçe harcamalarındaki artışın tarihi düşük gerçekleşeceği değerlendirilen enflasyon seviyelere geleceği, bu gerçekleşmenin oranının, artışlar merkezi bütçe harcamaları ve sosyal neticesinde 2014 yılında % 1,4’e çıkacağı güvenlik fonundan yapılacak tasarruflar ile ve alakalı olacağı tahmin edilmektedir. Öte KDV ardından oranındaki 2015 yılında % 1,3’e gerileyeceği öngörülmektedir. yandan, GSYH büyümesinin potansiyelinin oldukça altında performans Bazı Belirsizlikler Halen Mevcut sergilemesi ve bütçe beklenenden aşağıda gelirlerinin kalması ihtimali Tahmine ilişkin aşağı ve yukarı yönlü nominal bütçe açığı üzerinde olumsuz hareket oluşturabilecek ihtimaller dengeli etkiler yaratabilir. bir şekilde konumlanmaktadır. Yukarı yönlü ihtimaller istihdam ve rekabet 2014 yılında bütçe açığının taslak bütçede gücüne öngörülen ilişkin yapısal reformlar tedbirlere paralel olarak neticesinde daha güçlü bir toparlanma gerileyeceği değerlendirilmektedir. Mali yaşanması olarak şekillenirken, aşağı yönlü sıkılaştırma riskler harcamalarda özel sektör kar marjlarında tedbirlerinin daha yapılacak çok tasarruflara yaşanacak olası bir ilave gerilemenin odaklanması hedeflenmektedir. ihracat, yatırım harcamaları ve istihdam yandan, kamu yatırımlarının ve ücret üzerindeki olumsuz etkileridir. gelişmelerinin resmi öngörülenden Mali Sıkılaştırma daha yapılmasına Tedbirlerinin Yapısında Bir Değişiklik Öngörülüyor yol edilmektedir. 2014 açığı/GSYH oranının Öte planlarda fazla harcama açacağı tahmin yılında % bütçe 3,8 olarak beklenmektedir. Bu 2013 yılında, bütçe açığı/GSYH oranının gerçekleşmesi aşağı yönlü hareket etmesi ve 2012 tahminler 2013-2014 döneminde yapısal yılındaki % 4,8 değerinden % 4,1’e bütçe gerilemesi beklenmektedir. Bu gerilemede gerçekleşmesi bütçe gerilemeyi destekler niteliktedir. gelirlerine ilişkin alınan ilave açığında kümülatif beklenen % olarak 1,75’lik tedbirlerin rol oynaması beklenmektedir. Bu tedbirler sayesinde ilave Herhangi bütçe bir politika değişikliği gelirlerinin GSYH’nin % 1,5’ine ulaşacağı olmayacağı varsayımı altında, 2015 yılında tahmin edilmektedir. bütçe 41 açığındaki toparlanmanın artan T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı harcamalar neticesinde bir miktar hız GSYH artışına kıyasla görece yüksek olan keseceği tahmin edilmektedir. bütçe açıkları sebebiyle artış göstermeye devam edeceği değerlendirilmektedir. 2012 yılında kamu borç stoku/GSYH oranı % 90 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranın Tablo II.10.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – FRANSA Yıllık Yüzde Değişim 2012 Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH 2032,3 Özel Tüketim 1172,3 Kamu Tüketimi 502,7 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 401,8 Teçhizat için 104,2 İhracat (mal ve hizmet) 557,6 İthalat (mal ve hizmet) 602,6 GSMG 2067,2 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Milyar EURO 100,0 57,7 24,7 19,8 5,1 27,4 29,7 101,7 1,7 1,9 1,3 2,3 3,0 3,8 4,7 1,8 1,7 1,6 1,8 1,4 11,2 9,5 8,9 1,9 2,0 0,6 0,4 2,9 7,3 5,4 5,1 2,1 0,0 -0,3 1,4 -1,2 -3,2 2,4 -1,1 -0,4 0,2 0,5 1,7 -2,3 -3,7 1,4 1,4 -0,1 0,9 0,6 1,2 0,6 1,1 4,3 3,5 0,9 1,7 1,6 1,4 3,4 5,1 5,6 5,8 1,7 1,8 0,1 -0,2 0,8 9,5 2,5 1,5 -0,1 15,0 1,6 1,7 0,0 -0,1 0,4 0,4 -3,5 -3,8 -4,6 1,6 0,1 0,0 0,0 9,7 2,5 0,7 -0,3 15,6 1,0 1,7 -2,3 -2,6 -1,9 -1,8 -7,1 -6,0 -5,8 1,0 1,1 0,0 0,7 9,6 2,5 1,2 -0,1 15,6 1,3 2,3 -2,6 -3,6 -2,5 -2,5 -5,3 -4,7 -4,8 -0,1 -0,8 1,0 0,0 10,2 2,2 2,1 0,6 15,2 1,5 2,2 -1,0 -3,1 -2,1 -2,2 -4,8 -3,6 -3,7 0,2 0,0 0,0 -0,2 11,0 1,4 1,0 -0,5 14,4 1,5 1,0 1,7 -2,5 -1,8 -1,8 -4,1 -2,5 -2,7 0,7 0,0 0,1 0,3 11,2 1,3 0,7 -0,9 13,8 1,6 1,4 0,2 -2,4 -1,5 -1,4 -3,8 -2,2 -2,0 1,9 0,0 -0,1 0,4 11,3 1,5 0,3 -1,2 13,7 1,5 1,3 0,1 -2,4 -1,5 -1,4 -3,7 -2,4 -2,4 61,6 82,4 85,8 90,2 93,5 95,3 96,0 Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/kullanılabilir gelir 42 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 11. HIRVATİSTAN Zayıf büyüme görünümü ve mali zorluklar zayıf kaldığı görülmektedir. Bu durum Daralmadan duraksamaya turizm sezonunu canlı geçmesi ile bir Başlıca ihracat sektörlerinde miktar telafi edilebilecektir. Genel olarak, talebin zayıflaması, işgücü piyasasındaki olumsuz ekonominin 2013’ün ikinci koşullar ve özel sektör borcundaki artış duraksaması beklenmektedir. yarısında nedeniyle reel GSYH’nin 2013 yılında % 0,7 oranında daralacağı Tahmin tahmin edilmektedir. Yılın ilk yarısında, özellikle döneminin sonuna doğru toparlanma AB’ye katılıma ilişkili olmak üzere birçok Enflasyon oranın gevşeyeceği beklenmekle faktör GSYH bileşenlerini etkilemiştir. birlikte, nominal ücretlerdeki artışın zayıf AB’ye giriş ile birlikte özel tüketim kalması ve azalan istihdam nedeniyle reel vergilerinin harcanabilir artacağı beklentisi özel gelir ve özel tüketimleri artırmıştır. ÖTV sisteminden harcamalarının beklenen değişiklikler ile AB’nin dış beklenmektedir. İç talepteki kırılganlık, ticaret politikasının etkisiyle bazı ithal bankaların ürünlerin sermayelendirilmesi fiyatlarının artması ithalatı olumsuz tüketim devam etkilenmesi eden yeniden süreci ve durumdan belirsizliklerin özel yatırım harcamalarını etkilenmiştir. Merkezi Avrupa Serbest olumsuz etkileyecektir. Bu durumun ancak Ticaret Alanı (CEFTA) içindeki ülkelere 2014 yılı sonunda bir miktar iyileşmesi yapılan ihracatta artış yaşanmıştır. Turizm beklenmektedir. gelirleri büyümeye olumlu katkı yapmış ve GSYH’nin 2014 yılında sınırlı da olsa net yatırımlar kamu harcamaları nedeniyle ihracatın ve yatırımların katkısıyla % 0,5 artmıştır. oranında artması beklenmektedir. artırmıştır. İhracat da Perakende bu ticaret ve Bununla birlikte reel restoranlardaki kayıtlı iş hacminin artması da tüketime ilişkin 2015 hesaplamaları yılında, iç talepte yaşanacak etkilemiştir. Özellikle sanayi sektöründeki canlanma ile birlikte ılımlı bir toparlanma üretim ve inşaat sektörüne ilişkin aylık olacağı verilere göre ekonomik aktivitenin hala yatırımlar ve AB fonlarının kullanımına 43 öngörülmektedir. Stratejik T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı ilişkin yasal değişikliklerin yatırımları işsizlik oranının 2013 yılında artmaya desteklemesi devam edeceği 2014 ve 2015 yıllarında ise beklenmektedir. İşgücü piyasasındaki iyileşme ile birlikte özel azalacağı öngörülmektedir. tüketim harcamalarının da 2015 yılında toparlanmaya başlayacağı Talep bazlı baskıların olmayacağı, küresel öngörülmektedir. Diğer taraftan, imalat enerji fiyatlarının sabit olacağı ve vergi kapasitesinin sınırlı olması ve başlıca ticari tedbirlerinin etkilerinin ortadan kalkacağı ortaklardaki ekonomik görünümün zayıf varsayımı altında enflasyon oranının 2013 olması nedeniyle ihracat artışının ancak ve 2014 yıllarında gerilemesi, 2015 yılında aşamalı iyileşeceği ise ekonomik aktivitedeki canlanmaya iç bağlı olarak sınırlı bir miktar artması olarak öngörülmektedir. Güçlenen talebin ithalatı artırması ve büyümeye negatif beklenmektedir. katkı yapması beklenmektedir. AB’ye katılım ile birlikte rekabetçi baskıların artması ve CEFTA alanından çıkılması nedeniyle toparlanmanın dış zaman düşünülmektedir. ticaretteki alabileceği Ayrıca, özellikle KOBİ’lere sağlanan krediler olmak üzere yurtiçi kredi imkanlarında yaşanacak ekstra bir daralmanın büyümeyi sınırlandırabileceği öngörülmektedir. AB fonlarının kullanımına ilişkin kapasitenin beklenenin altında olması da riskler arasında yer almaktadır. Yüksek İşsizlik, Durgun Enflasyon Bütçe açığı artmaya devam ediyor Ekonomik aktivitedeki durgunluk nedeniyle istihdamın 2013 yılında daha da Revize edilen Eurostat verilerine göre azalması, 2014 yılında durağanlaşması ve bütçe açığı/GSYH oranı 2010, 2011 ve ancak talepteki 2012 yıllarında sırasıyla % 6,4, % 7,8 ve % canlanmanın etkisiyle sınırlı bir miktar 5 olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında toparlanması beklenmektedir. Bu nedenle, kamu 2015 yılında iç 44 borcu /GSYH oranı % 55,5 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı olmuştur. Bütçe açığının 2013 yılında borcu/GSYH GSYH’nin boyunca yüksek bütçe açığı ve sınırlı % 5,4’üne yükselmesi oranının tahmin dönemi büyüme nedeniyle yükselerek GSYH’nin beklenmektedir. % 60’ına ulaşacağı öngörülmektedir. Bu tahminlerde tarafından Hırvatistan Eylül 2013’te hükümeti yayımlanan Kamu maliyesine yönelik kurallar dikkate alınmıştır. Herhangi bir beklenenden daha düşük bir performans politika değişikliği olmayacağı varsayımı göstermesi, kamuya ait işletmelere daha altında kamu fazla devlet garantisi sağlanması yer harcamalardaki almaktadır. Faiz harcamalarının da likidite borcu/GSYH açığı/GSYH oranının ve koşullarına kötüleşmesi üzerinde artması muhtemel görünmektedir. Kamu 45 olarak ekonominin artışa bağlı olarak 2014 ve 2015 yıllarında beklenmektedir. bağlı arasında tahminlere maliye ve ekonomi politikalarına ilişkin bütçe riskler ilişkin beklenenin T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.11.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – HIRVATİSTAN Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH 330,2 100,0 - -2,3 0,0 -2,0 -0,7 0,5 1,2 Özel Tüketim 198,7 60,2 - -1,3 0,2 -2,9 -0,5 -0,5 0,5 Kamu Tüketimi 65,3 19,8 - -2,1 -0,6 -0,8 -1,0 0,5 0,5 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 60,7 18,4 - -15,0 -6,4 -4,6 0,0 2,0 5,5 - - - - - - - - - İhracat (mal ve hizmet) 143,3 43,4 - 4,8 2,0 0,4 -0,7 2,5 3,0 İthalat (mal ve hizmet) 140,9 42,7 - -2,8 1,3 -2,1 0,0 1,8 3,8 GSMG 318,7 96,5 - -1,9 -0,8 -1,9 -0,1 0,4 0,7 3,8 -5,1 -1,4 -2,9 -0,5 0,2 1,6 Ekipman için GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) 0,0 -0,2 1,1 -0,2 0,1 0,0 0,0 -0,6 3,1 0,3 1,1 -0,3 0,3 -0,4 0,7 -5,1 -2,3 -3,9 -1,7 0,1 0,5 12,6 11,8 13,5 15,9 16,9 16,7 16,1 Çalışan başına ücret ödemeleri - 1,9 3,0 3,2 1,0 1,5 2,0 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) - -1,1 0,7 1,2 0,0 1,1 1,3 Reel işgücü maliyeti - -1,9 -1,3 -0,8 -1,7 -0,7 -0,6 Hanehalkı tasarruf oranı (b) - - - - - - - GSYH deflatörü - 0,8 2,0 2,0 1,7 1,9 1,9 8,2 1,1 2,2 3,4 2,6 1,8 2,0 - 0,4 0,7 0,0 0,1 1,1 0,9 TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) -18,9 -13,9 -14,5 -14,3 -14,8 -14,7 -15,2 Cari İşlemler Dengesi (c) -5,1 -0,9 -1,1 -0,2 0,1 0,7 0,1 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -5,1 -0,9 -1,1 -0,2 0,1 0,7 0,1 Genel bütçe dengesi (c) -5,3 -6,4 -7,8 -5,0 -5,4 -6,5 -6,2 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -4,4 -4,9 -7,0 -3,9 -4,6 -6,0 -5,9 - -4,9 -7,0 -3,9 -4,1 -6,0 -5,9 36,6 44,9 51,6 55,5 59,6 64,7 69,0 Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 46 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 12. İTALYA Ekonomik Durgunluğu İhracat Odaklı Toparlanma Takip Ediyor 2012-2013 Dönemindeki Sert Daralmayı 2014-2015 Döneminde Kademeli Toparlanmanın İzlemesi Bekleniyor Sıkı kredi koşulları altında iç talep büyümeyi frenleyici en önemli etken olmayı sürdürmektedir. 2012 yılındaki % 2,5’lik daralmanın ardından İtalyan ekonomisinin 2013 yılında % 1,8 oranında küçülmesi beklenmektedir. Bir önceki tahmindeki % 1,3’lük öngörüsünün aşağıya edilmesindeki en beklenenden düşük gerçekleşmeleri, daralma doğru 2014 yılında İtalyan bankalarının, AB revize büyük gerekçeler genelinde yatırım harcaması Denetim daha durağan kurulması Mekanizması’na Tek yönelik çalışmalar çerçevesinde yapılacak stres dış görünüm ve döviz kurlarındaki artışlar testlerine olmuştur. değerlendirmesine Göstergeler öngörülen ekonomik ve varlık kalitesi uyum sağlamak durgunluğun sona ermeye yakın olduğunu amacıyla bilançolarını düzeltmeye devam ortaya koymaktadır. Sanayi üretiminde edeceği öngörülmektedir. Dolayısıyla kredi Temmuz ve Ağustos aylarında yaşanan koşullarının son derece sınırlı bir şekilde gerilemeler yılın üçüncü çeyreğinde sınırlı gevşemesi beklenmektedir. Özellikle AB bir daralma yaşanacağını gösterse de yazın dışı başından itibaren güven endekslerinde neticesinde yaşanan toparlanmalar ve artan siparişler ihracatın kapasite 2013 yılının dördüncü çeyreğinden itibaren yukarıya çekmesi kademeli bir toparlanmanın başlayacağını yatırımlarını desteklemesi beklenmektedir. işaret etmektedir. Bu beklentilere ek olarak, mali sıkılaştırma ticaret ortaklarının hız tedbirlerinin bir artan talebi kazanacağı öngörülen kullanım oranlarını ve miktar yeni teçhizat gevşeyeceği öngörüsü altında İtalyan ekonomisinin 47 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2014 yılında % 0,7 büyüyeceği tahmin istihdam gelişmelerinin çıktı artışını edilmektedir. yavaşlatacağı, verimliliğin ise bir miktar toparlanacağı değerlendirilmektedir. 2013- Euro Bölgesindeki süregelen mali 2015 döneminde ücretlerde sınırlı artış farklılaşmanın etkilerini zamanla yitireceği yaşanacağı beklentisi özel maliyetlerinde de bir hız kesme yaşanacağı sektörün finansmana erişim koşullarında öngörüsünü beraberinde getirmektedir. Öte yaşanması beklenen toparlanmaya uygun yandan, Euro’nun değer kazanması fiyat olarak reel GSYH’nin 2015 yılında % 1,2 rekabetçiliği büyüyeceği öngörülmektedir. oluşturmaktadır. TÜFE’nin 2013 yılında altında, hanehalkı ve Yapısal tahmini, birim işgücü üzerinde reformların olumlu etkilerinin ise daha ortalama uzun vadede hissedilmesi beklenmektedir. döneminde İç hız beklenmektedir. Kısa vadede, standart ithalatta 2012-2013 KDV oranının Ekim 2013’ten itibaren % 1 gerçekleşen yavaşlamayı artırılmasının oluşturacağı baskıların, zayıf işlemler birim işgücü maliyeti artışı ve sınırlı iç fazlası/GSYH oranının % 1’ler civarında talep neticesinde oluşan dezenflasyonist talepte yaşanması kazanmanın, döneminde tersine istikrar çevirerek beklenen cari kazanmasına yol açacağı % 1,5 bu olması baskı seviyeyi ve tahmin koruması etkileri dengeleyeceği öngörülmektedir. değerlendirilmektedir. Kamuda ücretlerin dondurulması ve özel Enflasyon İstihdamda Düşük Seyrederken, sektörde ücret artışlarının sınırlı kalması Toparlanma neticesinde birim işgücü maliyetlerinin Henüz tahmin Gözlemlenmiyor döneminde azalması beklenmektedir. Derin ve uzun süreli daralma dönemi neticesinde 2013 yılında da istihdam Mali sayısında Yılındaki Büyük Çabaların Ardından yaşanmıştır. kayda İstihdam değer azalmalar sayısının 2014 Sıkılaştırma Tedbirleri 2012 Hız Kesiyor yılında istikrar kazanması ve 2015 yılında tekrar artış sergilemesi beklenmektedir. 2013 yılında bütçe açığı/GSYH oranının % 2014 yılında işgücüne katılımda kısmi bir 3 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. artış yaşanacağı öngörüsü altında, işsizlik Faiz oranının % 12,4 ile zirve tapacağı tahmin priminde yaşanan gerilemenin etkisiyle edilmektedir. 2014-2015 döneminde harcamalarının azalacağı 48 İtalya’nın öngörülmektedir. risk 2010-2012 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı döneminde daralan faiz dışı fazlanın, özel sonucunda artması beklenen bütçe gelirleri sektöre olan kamu borçlarının ödenmesinin neticesinde artış eğilimini sürdürmesi ve ertelenmesi uygulamasının sona ermesiyle GSYH’nin birlikte, tahmin dönemi süresince yıllık beklenmektedir. % 3,1’ine yükselmesi bazda % 1 artması beklenmektedir. Öte yandan ücretlerdeki ve ara tüketim Yapısal bütçe dengesinin 2013 ve 2014 harcamalarındaki artışın son derece sınırlı yıllarında GSYH’nin % 0,75’i kadar olacağı öngörülmektedir. Kimi tek seferlik toparlanacağı öngörülse de açık vermeye uygulamaları da içeren, refah ve şirket devam gelirleri üzerinden alınan vergilerin başarılı Herhangi bir performansı sebebiyle bütçe gelirlerinde olmayacağı varsayımı sınırlı artışlar yaşanması beklenmektedir. dengenin 15 Ekim’de hükümet tarafından açıklanan beklenmektedir. taslak bütçe planı doğrultusunda, edeceği 2015 değerlendirilmektedir. politika değişikliği altında yılında yapısal kötüleşmesi 2014 yılında genel bütçe açığı/GSYH oranının % 2,7 olarak öngörülmektedir. Faiz GSYH’nin 2,8’ine % gerçekleşeceği dışı fazlanın yükselmesi beklenirken, faiz harcamalarında sınırlı bir artış öngörülmektedir. Bütçe gelirlerinin ise tek seferlik uygulamaların etkisinin geçmesinin ardından nominal GSYH’ye kıyasla daha sınırlı bir artış göstermesi beklenmektedir. Herhangi Kamu borç stokunun artmaya devam bir politika değişikliği edeceği ve 2014 yılında GSYH’nin % olmayacağı öngörüsü altında 2015 yılında 134’üne bütçe 2,5’e öngörülmektedir. 2015 yılında ise bu gerileyeceği değerlendirilmektedir. Faiz oranda sınırlı bir gerileme beklenmektedir. dışı açığı/GSYH fazlanın, oranının ekonomik % toparlanma 49 ulaşarak zirve yapacağı T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.12.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler – İTALYA 2012 Cari Fiyatlarla GSYH 1567,0 Özel Tüketim 953,7 Kamu Tüketimi 315,0 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 280,7 Teçhizat için 113,7 İhracat (mal ve hizmet) 473,5 İthalat (mal ve hizmet) 455,8 GSMG 1556,8 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) Milyar EURO % GSYH 100,0 60,9 20,1 17,9 7,3 30,2 29,1 99,3 50 94-09 1,0 1,2 1,0 1,4 2,1 2,5 3,5 1,1 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 1,7 0,5 -2,5 1,5 -0,3 -4,1 -0,4 -1,2 -2,7 0,6 -2,2 -8,3 8,1 -0,7 -11,4 11,4 6,2 2,0 12,6 0,8 -7,4 1,7 0,4 -2,6 2013 -1,8 -2,3 -1,2 -5,2 -4,0 0,1 -3,5 -1,8 2014 0,7 0,3 -0,9 2,7 5,2 3,6 3,6 0,7 2015 1,2 0,8 0,7 3,8 7,0 4,8 5,4 1,2 1,2 0,0 -0,1 0,4 9,1 2,9 2,3 -0,4 17,3 2,8 2,6 -0,2 1,4 0,1 0,3 -3,9 -4,4 -4,7 111,0 0,9 1,1 -0,4 -1,1 8,4 2,8 0,0 -0,4 12,4 0,4 1,6 -3,9 -1,3 -3,5 -3,5 -4,5 -3,5 -3,7 119,3 -2,6 -0,3 1,1 -1,6 12,2 1,3 1,6 0,2 12,4 1,3 1,5 1,3 2,4 1,0 1,1 -3,0 -0,6 -0,8 133,0 0,5 0,1 0,1 0,2 12,4 1,2 0,7 -0,7 12,6 1,4 1,6 0,4 2,5 1,2 1,2 -2,7 -0,7 -0,7 134,0 1,3 0,0 0,0 0,5 12,1 1,6 0,9 -0,5 12,7 1,4 1,5 -0,1 2,5 1,1 1,1 -2,5 -1,1 -0,9 133,1 -0,8 -0,1 1,4 0,1 8,4 1,3 1,0 -0,4 11,9 1,4 2,9 -3,6 -1,1 -3,1 -3,0 -3,8 -3,0 -3,7 120,7 -4,6 -0,7 2,8 -1,1 10,7 1,0 2,5 0,8 11,6 1,7 3,3 -1,0 1,1 -0,5 -0,3 -3,0 -1,3 -1,4 127,0 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 13. GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ (GKRY) Ekonomik Durgunluk Derinleşirken Uyum Süreci Devam Ediyor Not: Bu tahmin, Ekonomik Uyum Programına ilişkin çeyrek dönemler itibarıyla yürütülen gözden geçirme çalışmalarının birincisinin ardından Temmuz sonunda tamamlanmış olup, ikinci gözden geçirmeyi müteakip revize edilecektir. Metin son dönemde yaşanan gelişmeleri yansıtmaktadır. tüketici Güçlü Hanehalkı Tüketim Harcamaları Ekonomik Daralmayı Yumuşattı Döneminde Daralması Beklenmektedir Ekonomik faaliyetler, özel ve işletme güven endeksi göstergeleri tarihsel olarak en düşük seviyelere inmiştir. İzleyen dönemde gözlenen bir takım iyileşmelere rağmen, göstergeler hala önümüzdeki dönemde ekonomik faaliyetlerde daha fazla daralma yaşanacağına işaret etmektedir. tüketim Yüksek Faaliyetlerin belirsizlik 2013-2014 ortamında, reel harcamalarının tahmin edilenden daha GSYH’nin, zayıf gerçekleşmesi nedeniyle 2013 yılının öngörüldüğü ilk yarısında azalmaya devam etmiştir. yıllarında kaydadeğer ölçüde daralması Ekonomik etkisini beklenmektedir. GKRY ekonomisi pek çok göstermeye başlaması, kredi kanallarındaki dalgalanma ile karşı karşıya gelecektir. aksaklık kaldıraç Azalan kredi ve ücret artışının yanı sıra oranlarının azaltılması iç talep üzerinde mali sıkılaştırma tedbirleri dolayısıyla, iç baskı oluşturmaya devam etmektedir. İş ve talep azalmaya devam edecektir. 2013- yatırım belirsizlikler 2014 döneminde daha da azalan ithalat azaltımını neticesinde, net ticaretin büyümeye olumlu dengesizliklerin ve özel ortamına nedeniyle sektörde ilişkin şirketlerin stok İlkbahar şekilde, Tahmini’nde 2013 ve 2014 hızlandırması büyüme üzerinde ilave bir bir baskı işlemler dengesinin ise önemli ölçüde yaratmaktadır. Diğer taraftan, ithalattaki keskin düşüş neticesinde net ayında kabul edilen yapması beklenmekte, iyileşeceği tahmin edilmektedir. ticaretin büyümeye olumlu etkisi olmuştur. Nisan katkı GKRY Ekonomik Uyum Programını müteakip, 51 cari T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2015 Ekonomi Yılında artışlarına rağmen enflasyonu 2013 ve Tekrar 2014 Büyümeye Başlayacak yıllarında dizginleyeceği öngörülmektedir. 2015 yılında iç talebin artması 2015 yılında ekonomik durgunluğun sona biçimde hız 20 seviyesinin altında kalacağı tahmin güçlenmesi ile birlikte ekonominin yeniden bir enflasyonun kazanacağı beklenmekle birlikte yine de % ermesi beklenmekte ve iç talebin tekrar kademeli neticesinde edilmektedir. büyümeye başlayacağı öngörülmektedir. Hanehalkı ve Grafik II.13.1:GKRY - GSYH büyümesi ve katkılar işletmeler bakımından kaldıraç oranlarında GSYH’nin %’si Puan süregelen azalma, büyümenin zamanla Tahmin daha sağlıklı bir yapıya kavuşmasını sağlayacaktır. Aynı zamanda, güvenilir ve sermaye güçlü yapısı sektörünün tesisi bir bankacılık neticesinde kredi koşullarında gevşeme beklenmekte olup, Hasıla Açığı Net ticaret Stoklar Yatırımlar hariç iç talep Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim) bu durum iç talebi destekleyecektir. İç talepteki toparlanmanın ithalatı desteklemesi, dolayısıyla da net ticaretin Kamu Maliyesini Dengeleme Çabaları GSYH’ye katkısını azaltması ve cari Sürüyor işlemeler dengesini olumsuz etkilemesi beklenmektedir. Kamu maliyesini iyileştirmeye yönelik Program gerekleri uyarınca alınan önemli Enflasyon Zayıf Seyrini Sürdürürken, tedbirlere rağmen, genel yönetim bütçe İşsizlik Tarihinin En Yüksek Seviyesine açığının Ulaşmıştır 2013 yılında artması beklenmektedir. Bu durum, büyük ölçüde GKRY Popular Bank nezdindeki tasarruf 2013 ve 2014 faaliyetlerdeki yıllarında kaydadeğer ekonomik ve emeklilik fonlarına bir defaya mahsus daralmanın, sağlanan GSYH’nin % 1,8’i düzeyindeki istihdam üzerinde baskı yaratarak işsizliğin kamu daha önce benzeri görülmemiş seviyelere kaynaklanmaktadır. çıkmasına yol açması beklenmektedir. Program’da Bastırılmış iç maliyet baskısı ve önemli doğrultusunda boyutlardaki atıl kapasitenin, dolaylı vergi 52 mali yardımından Bütçe belirlenen 2014 yıllık yılında açığının, hedefler yatay T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı seyredeceği, 2015 yılında ise azalacağı piyasası koşullarındaki düzelme sayesinde öngörülmektedir. toplam harcamaların azalması beklenmektedir. 2014 yılındaki gelişmelerin, ekonomideki derin durgunluk ve kamu maliyesini Kamu borcunun, büyük ölçüde bankaların iyileştirmeye sermaye yapılarının güçlendirilmesi için yönelik alınan tarafından tedbirler şekillendirilmesi kamu kombinasyonun neticesinde, 2013 yılında keskin biçimde (durgunluk ve mali sıkılaştırma tedbirleri) yükselmesi beklenmektedir. Zayıf GSYH gerek gelir gerek harcamalarda aynı ölçüde büyümesinin bir yansıması olarak, kamu azalmaya yol açması muhtemeldir. Gelir borcu/GSYH oranının 2014 ve 2015 tarafında, gerek kamu kesiminde gerek yılında daha da artacağı öngörülmektedir. beklenmektedir. Bu kaynakların da kullanılması özel sektörde azalan ücretler ve istihdam ile düşen kar marjları dolayısıyla doğrudan vergi gelirlerinin edilmektedir. artırmak tüketim için azalacağı Dolaylı vergi alınan ve Aşağı Yönlü Riskler Belirleyici Önemde tahmin gelirlerini tedbirlerin ithalattaki Riskler özel döneminin öngörülenden tarafında, çerçevesinde sıkılaştırmanın kamu daha kesiminde sıra daha kredi sıkı arzında koşullar ve faktörleridir. Ayrıca, işgücü piyasasındaki ücret koşulların daha da kötüleşmesi işletme ve tüketici güven endekslerindeki zayıflığın ara malı harcamalarını ve diğer cari daha uzun bir döneme yayılması sonucunu harcamaları baskılaması beklenmektedir. doğurabilecektir. Genel olarak, harcama azaltıcı tedbirlerin piyasasındaki yanı da azalması, reel ekonomi için önemli risk fazla ödemelerini azaltması, kamu yatırımlarını, işgücü kanallarında bankacılık sektörüne yönelik güvenin daha kamu maliyesini iyileştirmeye yönelik tedbirler kredi Ekonomi beklenenden daha uzun süren bir aksaklık etmek için yeterli olması pek mümkün Harcama yönlüdür. cephesinde, düşüşten kaynaklanan vergi geliri kaybını telafi görünmemektedir. aşağı Kamu maliyesi yönünden, beklenenden daha zayıf bir gelişmelerle bağlantılı sosyal transferlerden daha etkili olacağı öngörülmektedir. büyüme gelir hedeflerin gerisinde açabilecektir. 2015 yılında, iyileşen makroekonomik görünüme bağlı olarak toplam kamu gelirlerinin artması, buna karşın işgücü 53 gerçekleşmelerinin kalmasına yol T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo. II.13.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - GKRY 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH GSYH 17720,3 100.0 Özel Tüketim 12087,3 68,2 Kamu Tüketimi 3438,2 19,4 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 2430,0 4,3 Ekipman için 757,3 4,3 İhracat (mal ve hizmet) 7710,2 43,5 İthalat (mal ve hizmet) 8180,1 46,2 GSMG 17184,8 97,0 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı 94-09 3,8 3,7 4,0 -0,2 -0,6 2,0 4,4 11,0 2,9 2,6 -26,1 -4,9 -4,7 -2,8 -3,2 -3,2 61,7 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 54 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 1,3 0,4 -2,4 1,5 1,3 -2,5 1,0 -0,2 -3,1 -4,9 -8,7 -19,6 -6,5 -15,8 -16,0 3,8 4,4 -2,7 4,8 -0,2 -6,4 2,4 4,8 -6,3 0,2 -0,8 -5,6 1,8 -0,7 1,3 -0,7 1,9 1,9 -0,2 0,5 -4,2 6,3 7,9 11,9 2,6 2,5 -0,9 1,1 2,5 -2,7 -0,9 0,2 -4,2 13,6 8,8 12,4 1,9 2,3 1,6 2,6 3,5 3,1 -0,9 -1,8 -1,1 -26,8 -24,3 -21,7 -9,2 -4,3 -6,6 -9,0 -4,6 -4,8 -5,3 -6,3 -6,4 -5,7 -6,8 -6,4 -5,7 -6,5 -6,8 61,3 71,5 86,6 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 -8,7 -12,4 -8,9 -29,5 -26,0 -5,4 -16,5 -8,6 -14,2 0,2 5,3 -7,8 16,7 -9,5 -8,5 -9,0 3,3 0,6 1,0 -1,6 -17,9 -2,0 -1,1 -8,3 -5,7 -5,5 116,0 2014 -3,9 -5,7 -3,7 -11,9 -14,3 -2,5 -6,7 -5,9 -5,7 0,0 1,8 -3,7 19,2 -4,6 -4,4 -5,4 7,4 1,1 1,2 -1,0 -16,5 -0,6 -0,8 -8,4 -5,5 -5,5 124,4 2015 1,1 1,6 -1,7 2,2 1,4 1,7 1,7 -0,8 1,0 0,0 0,1 1,0 18,4 -1,4 -1,5 -3,0 5,0 1,5 1,6 -0,4 -16,7 -0,9 -1,0 -6,3 -5,2 -5,2 127,4 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 14. LETONYA İstihdamdaki Artış Tüketici Talebini Canlandırıyor Grafik II.14.I. Letonya GSYH büyümesi ve katkılar puan tahmin Büyüme Oranı Sabitleşiyor 2012 yılında aşağı yönlü revize edilerek % 5 olarak açıklanan ekonomik büyüme 2013 yılının ilk çeyreğinde yıllık bazda % 4,1’e gerilemiştir. Aynı zamanda özel tüketim harcamalarındaki artış istihdam ve reel İç talep(stok hariç) Net ihracat ücretlerdeki kazanımların da desteğiyle Stoklar GSYH yıllık % değişim 2012 yılındaki % 5,8 seviyesinden % 6,2’ye yükselmiştir. Son perakende satış verilerine göre tüketici talebi yavaşça düşmektedir. Büyüme hızının İç talepteki gelişmelerin aksine yatırımlar, tahmin zayıf dönemi boyunca artması beklenen dış dış talebin şirketlerin kapasite geliştirmeye yönelik planlarını olumsuz taleple korunacağı öngörülmektedir. Sonuç etkilemesi nedeniyle 2013 yılının ilk olarak, ekonomik büyümenin istikrarlı bir yarısında düşmüştür. Son dönemde Avrupa seyir izleyeceği, 2013 yılında % 4 olan çapında ekonomik duyarlılık endeksindeki büyüme oranının çok az artarak 2015 iyileşmenin yılında % 4,2’ye yükseleceği tahmin ve 2014 yılının başında Euro’nun kabulüyle bağlantılı olarak iş edilmektedir. dünyasına ilişkin pozitif yurtiçi yatırımları beklentilerin canlandırması beklenmektedir. Bankalarda devam eden düşük kaldıraçlama uygulaması nedeniyle şirket karlarının yatırımların ana kaynağı olmayı sürdüreceği tahmin edilmektedir. Arz tarafında ise ülkenin en büyük metal işleme tesisinin kapanması imalat sanayiye ilişkin 2014 yılı tahminlerine olumsuz yansıyacaktır. 55 2013 yılında ekonomik T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı büyüme, emlak sektöründe faaliyetlerinin yansıması nedeniyle, daralmıştır. İşsizlik hız kazanması ve turizm sektörünün sürekli oranının tahmin dönemi boyunca düşmeye genişlemesiyle inşaat ve hizmet sektörleri hız keserek devam edeceği fakat yine de tarafından 2014-2015 2014 yılı AB ortalaması tahminin altında sektörlerinin kalacağı öngörülmektedir. İşgücü talebi desteklenmiştir. döneminde temel iş büyümeye daha geniş tabanlı destek işgücü arzını yakaladığından ücretlerin sağlaması beklenmektedir. kayda değer biçimde yükselmesi ve birim işgücü maliyetinin artması beklenmektedir. Metal sanayindeki keskin daralma ihracat ve ithalat üzerinde güçlü aşağı yönlü etkiler yaratmaktadır. Yatırımlardaki Enerji Piyasası Enflasyonu Biçimde Baskılıyor düşüşün ithalatı daha da baskılaması Ciddi neticesinde dış ticaret dengesi 2013 yılının ilk yarısında kademeli olarak iyileşmiş ve 2012 yılında % 2,3 olan enflasyon oranının 2013 yılında % 0,3’e gerileyeceği tahmin GSYH büyümesine toplamda net pozitif edilmektedir. Enflasyon oranındaki bu katkı keskin sağlamıştır. Bununla birlikte düşüş büyük ölçüde emtia yatırımların canlanacağı beklentisi altında fiyatlarındaki, tahmin dönemi boyunca ithalatın ihracattan fiyatlarındaki, gerilemeye bağlanmaktadır. daha Isıtma tesislerinde sağlanan verimlilik hızlı biçimde genişleyeceği öngörülmektedir. özellikle doğalgaz artışının fiyatları düşürmesi, perakende ve telekomünikasyon sektöründeki rekabetçi baskılar İşsizlik Hızla Düşüyor da fiyatlar üzerinde etkili olmuştur. Nisan 2014 tarihinde elektrik piyasasının serbestleştirilmesiyle birlikte Büyümedeki yavaşlamaya rağmen işsizlik hanehalkı fiyatları üzerindeki kısıtlamalar oranı ciddi biçimde düşerek 2013 yılının ilk çeyreğinde % 13’e, yılın kalkacak ve enflasyonu tetikleyici bir etki ikinci ortaya çıkacaktır. Ücretlerde ve istihdamda çeyreğinde ise % 11,4’e gerilemiştir. beklenen artışların çekirdek enflasyonu İstihdam, 2013 yılının ilk yarısında yıllık yukarı çekmesi, emtia fiyatlarının ise genel bazda, beklentilerle büyük ölçüde uyumlu olarak, yaklaşık Bununla birlikte % 3 genişlemiştir. işgücü beklenmedik fiyat düzeyini aşağı yönlü etkilemesi beklenmektedir. Enflasyon oranının 2014 ve 2015 yıllarında % 2,1’e ulaşması biçimde, özellikle 2011 yılındaki nüfus sayımının istatistiki beklenmektedir. düzeltmelere 56 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Düşük Kamu Açıkları ve Gerileyen Borç Bütçe açığının 2014 ve 2015 yıllarında Oranları GSYH’nin % 1’i civarında seyretmesi beklenmektedir. 2015 yılına ilişkin tahmin, 2013 yılında bütçe açığı/GSYH oranının 2015 yılında yürürlüğe konması planlanan % vergi tedbirlerini de içerek şekilde ve 1,4 olarak gerçekleşmesi politika değişikliği olmayacağı varsayımı beklenmektedir. altında yapılmaktadır. 2014 ve 2015 2014 Yılı Taslak Bütçe 1 Ekim 2013 yıllarında yapısal dengenin bozulacağı tarihinde yürürlüğe konulmuştur. Bütçe tahmin paketinin bir parçası olarak Hükümet metalürji firması ve kamu şirketlerinin işgücü mali risk kaynağı olmalarına rağmen, genel üzerinden alınan vergilerin edilmektedir. düşürülmesi stratejisini değiştirmiştir. Bu görünüme ilişkin değişiklik uyarınca 2014 ve 2015 yıllarında görünmektedir. Atıl riskler durumdaki dengelenmiş kişisel gelir vergisi üzerinden yapılması kararlaştırılan 2 puan kesinti yerine söz Kriz konusu vergi oranının 2014 yılında % seviyelerinde seyrederken GSYH’nin % 24’te kalması, 2015 ve 2016 yıllarında 1 40’ına tırmanan genel kamu borcunun puanlık vergi 2014 yılından itibaren düşmeye başlaması ise beklenmektedir. Özellikle 2015 yılında kesinti muafiyetine tabi yapılması, eşik değerlerin öncesinde GSYH’nin yükseltilerek düşük gelirliler üzerindeki uluslararası mali vergi kapsamında alınan yükünün hafifletilmesi yardım % 9’u programı kredilerin geri kararlaştırılmıştır. Buna paralel olarak ödemelerinin başlamasıyla kamu borcunda sosyal ciddi bir gerileme görülecektir. güvenlik katkı oranları 2014 yılından itibaren geçerli olmak üzere 1 puanlık kesintiyle % 34,1’e düşürülecektir. Geri Buna karşılık bazı tüketim ürünleri ve piyasadan borçlanmayla finanse edilecek doğal kaynaklar üzerinden alınan vergiler olup, tahmin dönemi sonunda genel kamu 2014 yılından itibaren artırılacak ve bu borcu/GSYH oranının % 33’e gerileyeceği vergilere tabi vergi ödemeler biriken tahmin edilmektedir. tabanları genişletilecektir. Harcamalar tarafında ise 2014 yılından itibaren kamu çalışanlarının maaşlarında geniş tabanlı bir artış öngörülmektedir. 57 varlıklar ve T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo. II.14.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - LETONYA 2012 Cari Milyon LVL Fiyatlarla Yıllık Yüzde Değişim 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 14275,3 100,0 2,0 -0,9 5,5 5,6 4,0 4,1 4,2 Özel Tüketim 8874,7 62,2 - 2,4 4,8 5,4 6,0 4,9 5,0 Kamu Tüketimi Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 21,3 2470,3 3044,5 17,3 - -7,9 1,1 -0,2 1,7 2,0 1,7 - -18,1 27,9 12,3 0,3 5,5 6,9 GSYH Ekipman için İhracat (mal ve hizmet) İthalat (mal ve hizmet) GSMG % GSYH 2015 1201,2 8,4 - - - - - - 8392,4 58,8 - 11,6 12,7 7,1 2,8 4,7 6,2 - 9080,7 63,6 - 11,4 22,7 3,1 1,8 5,4 7,1 14351,0 100,5 1,8 -6,1 4,0 5,1 3,9 3,9 4,2 - -4,2 9,2 6,8 4,1 4,6 5,0 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar - 3,7 2,6 -3,2 -0,7 0,0 0,0 Net İhracat - -0,4 -6,3 2,0 0,6 -0,5 -0,8 İstihdam -1,3 -4,8 -8,1 2,6 2,5 2,0 2,0 İşsizlik oranı (a) 12,1 19,8 16,2 14,9 11,7 10,3 9,0 Çalışan başına ücret ödemeleri - -6,7 20,9 3,3 4,3 5,0 4,6 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) - -10,4 5,2 0,8 2,8 2,9 2,4 Reel işgücü maliyeti - -9,2 -0,6 -1,6 1,2 0,7 0,2 2,2 2,5 -1,6 -2,0 -1,5 -1,7 -1,8 28,6 -1,3 5,9 -1,8 1,6 2,2 2,2 TÜFE - -1,2 4,2 3,0 0,3 2,1 2,1 Mallar için dış ticaret haddi - 1,1 5,8 -3,5 0,5 -0,2 -0,1 Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü Ticaret dengesi (c) -14,7 -7,0 -10,8 -9,8 -9,4 -9,9 -10,5 Cari İşlemler Dengesi (c) -6,1 2,9 -2,4 -1,7 -1,6 -2,0 -2,6 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -3,9 4,9 -0,2 1,3 1,5 1,1 0,4 Genel bütçe dengesi (c) - -8,1 -3,4 -1,2 -1,4 -1,0 -1,0 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) - -4,6 -1,6 -0,8 -1,5 -1,5 -1,7 Yapısal bütçe dengesi (c) - -2,9 -1,4 -0,3 -1,5 -1,5 -1,7 Brüt kamu borcu (c) - 44,5 42,2 40,7 42,5 39,3 33,4 (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 58 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 15. LİTVANYA İç Talebin Büyümenin İtici Gücü Olması Bekleniyor Ekonomiye İlişkin Güvenin Artması İç Finans Sektörü İstikrarını Muhafaza Talebi Canlandırıyor Ediyor, Ancak Kredi Büyümesi Son Derece Sınırlı Litvanya GSYH’si 2012 yılında özellikle net ihracatın olumlu katkısı sayesinde % 2013 3,7 oranında büyümüştür. 2013 yılından olmuştur. itibaren yapılandırma sürecinin devam etmesi ve iç büyümenin talepteki temel toparlanmanın bileşeni yılında kredi Bu büyümesi sınırlı gerçekleşmede borç olacağı finans dışı özel sektöre verilen kredilerin öngörülmektedir. Ücretlerde yaşanan artış, son derece kısıtlı bir oranda artması etkili hız kesen enflasyon, azalan işsizlik oranı olmuştur. ve artan güven neticesinde özel tüketim sahip olduğu düşünülse de sıkı kredi harcamalarında ciddi bir artış yaşanmıştır. koşullarının başta KOBİ’ler olmak üzere, Benzer bir şekilde 2012 yılındaki başarılı gayrimenkul dış ticaret performansı ve artan güven etkilediği neticesinde sektörün yatırım harcamaları hız Bankaların yeterli likiditeye ve inşaat değerlendirilmektedir. önemli bir kısmı kazanmış ve kapasite kullanım oranlarını harcamalarını finanse tarihi zirvesine taşımıştır. özkaynaklarına başvurmak Genel olarak sektörlerini etmek Özel yatırım için durumunda kalmaktadır. değerlendirildiğinde, Litvanya ekonomisinin 2013 yılında % 3,4 büyümesi tahmin dönemi sonunda ise Güçlü büyümenin Tüketim ve Yatırım Harcamalarından beklenmektedir. ekonomisindeki % 3,9’a Öte hız ulaşması yandan Rusya kesmenin devam Büyüme Beklentileri Özel Destek Görüyor etmesi dış ticaret performansı üzerinde Önümüzdeki döneme bakıldığında, özel olumsuz etki yaratabilecektir. tüketim harcamalarındaki artışın işgücü piyasası gelirindeki ve hanehalkı harcanabilir toparlanmalardan olumlu etkilenmesi beklenmektedir. Öte yandan 59 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı nitelikli işgücüne erişimde yaşanan zorluklar neticesinde istihdam artışının hız kesmesi beklenmektedir. Düşük enflasyon ve ücret kamuda artışları yaşanması beklentisi tahmin dönemi boyunca reel ücretlerde ve tüketim harcamalarında artış yaşanacağı tahminini beraberinde getirmektedir. Yatırım harcamalarında artış gözlemlenmeye başlamasına rağmen bu durumun sürdürülebilirliğine yönelik şüpheler mevcuttur. Brüt sabit sermaye Net İhracatın Büyümeye Katkısının oluşumundaki artış büyük oranda tek Negatife Dönmesi Bekleniyor seferlik kamu yatırım harcamalarından kaynaklanmakla beraber, yatırımlarındaki artış sektör Beklenenden iyi gerçekleşen tarım hasadı kalmıştır. 2012 yılında ve 2013 yılının ilk yarısında Mevcut göstergeler ekonomiye dair olumlu ihracat performansına katkı sağlamıştır. işaretler içermektedir. Kredilerin tahmin Öte yandan baz etkisinin geçmesiyle 2013 dönemi süresince, kümülatif olarak, % 3- yılının ikinci yarısında ihracat artışının hız % 5 bandında büyümesi beklenmektedir. kesmesi ve 2014 yılında dış görünümde Bu beklentide faiz oranlarının tarihi dip yaşanacağı öngörülen seviyelerinde olması ve özel sektörün olası neticesinde tekrar yatırım etmeye beklenmektedir. Öte yandan, tüketim ve yarayacak seviyede rezervlere sahip olması yatırım harcamalarındaki toparlanmanın etkili ithalatta harcamalarını olmaktadır. özel sınırlı finanse Kamu yatırım istikrarlı bir toparlanma ivmelenmesi şekilde artış harcamalarının özellikle AB eş finansmanlı yaşanmasına projeler neticesinde artış göstereceği ancak değerlendirilmektedir. Sonuç olarak 2013 bu harcamaların toplam tutarının GSYH yılının yüzdesi cinsinden değerinin gerileyeceği ihracatın GSYH büyümesine katkısının öngörülmektedir. negatife döneceği öngörülmekte ve bu ikinci yol yarısından açacağı itibaren net eğilimin tahmin dönemi boyunca süreceği değerlendirilmektedir. Cari işlemler hesabı 60 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2013 yılının ilk yarısında fazla vermiştir gerisinde kalmıştır. KİT’ler tarafından ancak bunun yılın ikinci yarısında açığa yapılan temettü ödemeleri beklenenden dönüşmesi ve 2014-2015 yılında açığın düşük olmuştur. büyümesi beklenmektedir. beklentilerin gerçekleşse Gelir vergisi tahsilatı bir de miktar üstünde kurumlar vergisi Enflasyon Hız Kesti Ancak Tekrar tahsilatında aynı durum gerçekleşmemiştir. Artışa Geçeceği Öngörülüyor 2013 yılında % 3 olacağı öngörülen bütçe açığı/GSYH oranının 2014 yılında bütçe 2012 yılında % 3,2’ye gerileyen TÜFE’nin harcamalarındaki sınırlı artış neticesinde % 2013 2,5’e gerilemesi beklenmektedir. 2014 yılında % 1,4’e düşmesi beklenmektedir. Bu değerlendirme gıda ve baharından enerji artış ürünlerinden alınan ÖTV’nin artırılacak yaşanacağı öngörüsüne dayanmaktadır. Bu olması aynı yıl vergilendirmeden muaf sonbahardan etkisinin tutarda yapılacak artış sonucunda oluşan geçmesiyle birlikte enflasyonun tahmin maliyeti bir miktar dengeleyebilecektir. dönemi Herhangi fiyatlarında sınırlı itibaren süresince, baz özellikle bir hizmetler itibaren bir alkol ve politika değişikliği sektörü kaynaklı etkiler neticesinde, ivme olmayacağı kazanacağı açığı/GSYH oranının 2015 yılında % 1,9’a öngörülmektedir. Gıda ve enerji fiyatlarında artışın sınırlı olması neticesinde 2014 yılında varsayımı tütün altında bütçe gerilemesi beklenmektedir. çekirdek 2012 yılında % 3,1 olarak gerçekleşen enflasyon temel enflasyonu bir nebze yapısal bütçe açığı/GSYH oranının tahmin aşabilecektir. TÜFE’nin 2014 yılında % döneminde 1,9’a, 2015 yılında ise % 2,4’e yükseleceği kademeli bir şekilde gerileyerek 2015 yılında % 2,2’ye ineceği tahmin edilmektedir. öngörülmektedir. Kamu borç stoku/GSYH oranının ise tahmin döneminde % 40 Olumlu Ekonomik Görünüme Rağmen civarlarında Mali Sıkılaştırmada Sınırlı İlerleme değerlendirilmektedir. Kaydediliyor Ekonomideki güçlü toparlanmaya rağmen kamu maliyesindeki görünümde önemli bir değişiklik yaşanmamıştır. KDV ve ÖTV tahsilatı, düşük enflasyon ve yetersiz vergi uyumu neticesinde hükümet beklentilerinin 61 seyredeceği T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo. II.15.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - LİTVANYA Milyar LTL GSYH Özel Tüketim Kamu Tüketimi Brüt Sabit Sermaye Oluşumu Teçhizat için İhracat (mal ve hizmet) İthalat (mal ve hizmet) GSMG GSYH büyümesine katkı Yıllık Yüzde Değişim 2012 Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 113,7 72,0 20,0 18,9 6,1 95,5 94,5 110,1 100,0 63,3 17,6 16,6 5,4 83,9 83,1 96,8 3,6 3,7 1,6 -3,6 -3,4 1,9 20,6 17,4 17,9 -2,2 6,0 4,8 0,3 20,7 37,2 14,1 13,7 4,2 3,7 3,9 0,6 -3,6 -4,8 11,8 6,1 4,2 3,4 4,8 1,4 4,9 9,7 5,9 6,2 2,1 3,6 3,8 1,6 6,8 9,8 6,7 7,1 3,3 3,9 4,5 1,6 6,8 9,8 6,9 7,4 3,7 5,6 0,3 -1,0 -0,7 10,0 16,3 11,4 1,7 2,3 9,5 -10,5 -8,2 -7,4 -3,1 -2,9 -3,5 -2,9 5,1 -0,6 -11,9 18,0 7,2 -7,0 -9,1 9,2 2,3 1,2 1,4 -4,8 -0,4 3,4 -7,2 -4,7 -4,7 6,5 -0,5 0,0 0,5 15,4 6,3 0,7 -4,4 1,2 5,4 4,1 -0,6 -5,8 -3,9 -0,6 -5,5 -4,8 -4,8 1,9 -2,5 4,2 1,8 13,4 3,8 1,9 -0,7 2,6 3,2 -1,0 -2,8 -1,1 1,9 -3,2 -3,0 -3,1 4,1 -0,5 -0,1 1,5 11,7 4,3 2,4 0,5 1,8 1,4 0,3 -2,7 -0,5 1,8 -3,0 -3,0 -3,0 3,9 0,0 -0,3 1,4 10,4 3,8 1,6 -0,8 2,4 1,9 0,3 -2,8 -0,8 1,4 -2,5 -2,7 -2,6 4,3 0,0 -0,4 1,2 9,5 4,5 1,8 -1,0 2,8 2,4 0,1 -3,1 -1,4 0,87 -1,9 -2,2 -2,2 19,1 37,8 38,3 40,5 39,9 40,2 39,6 İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 62 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 16. LÜKSEMBURG Ekonomik Büyüme Hala Mali Sektöre Dayanıyor ziyade, aracılık faaliyetlerini etkilediği Büyümedeki Durgunluk Devam Ediyor görülmektedir. 2013 yılı, sanayi üretimi ve finansal hizmetlerde 2012 daralmanın ardından, göstergelerle yılında gerçekleşen çeşitli başlamıştır. olumlu Ancak bu göstergeler, elverişsiz hava koşulları ve dış görünümde bir süredir mevcut olan olumsuzluklar sebebiyle henüz GSYH büyümesine yansımamıştır. İlk çeyrekte reel GSYH, bir önceki çeyreğe oranla % 0,6 oranında daralmıştır. İkinci çeyrekte ise bir önceki çeyreğe göre % 1,6 büyüme yaşanmıştır. kırılganlığını Ancak, korumakta toparlanma ve sektörden sektöre farklılık göstermektedir. 2013 yılının ikinci yarısında, ekonominin Sanayi sınırlı bir hızla genişlemesi üretimi istikrara kavuşmuş olmakla birlikte beklenmektedir. Hem bütçede yer alan uzun mali sıkılaştırma tedbirlerinin hem de ücret dönemli ortalamasının oldukça altında kalmıştır. Finansal sektör yeni artışlarına düzenlemelere (FATCA- Yabancı Hesaplar uygulamasının Vergi Mevzuatına Uyum Yasası, Basel III harcanabilir geliri bazı olumsuz etkilere ve CRD IV- Sermaye Yeterliliği Paketi- maruz kalacaktır. Söz konusu sınırlı gelir IV) artışının, artan işsizlikle birlikte özel uyum sağlamakta sürdürülebilir kavuşmak büyüme için zamana ve daha oranlarına tüketimi ihtiyaç uygulanan geçici neticesinde zayıflatması sınırlama hanehalkı beklenmektedir. Fiyatlar genel seviyesindeki sınırlı artışın duymaktadır. Daha yakından bakıldığında sağladığı bu yavaşlamanın dinamikliğini koruyan harcamalarındaki yatırım fonları ve sigortacılık sektöründen geçmek rahatlama için özel yavaşlamanın yeterli tüketim önüne olmayacaktır. Sıkılaşmış finansmana erişim koşulları ile 63 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı tarihi dip seviyelerine ulaşan düşük yılında reel GSYH’nin % 1,8 oranında kapasite kullanım seviyesi ve başlıca dış ticaret ortaklarının zayıf talebi büyümesi beklenmektedir. özel 2015 yılında, reel GSYH büyümesinin hız sektörün yatırım planlarını ötelemektedir. keseceği İthalatın düşük iç talepten etkilenmesi sınırlı sergileyeceği olarak olacağı tahmin tahmin 2015 tarihi itibarıyla elektronik hizmetlere ilişkin yeni KDV yönetmeliğinin yürürlüğe edilmektedir. girecek olmasıdır. Bu yönetmelik uyarınca, Lüksemburg ekonomisinin 2013 yılında % e-ticaret faaliyetlerinden elde edilen KDV 1,9 ile Euro Bölgesi ortalamasının üstünde geliri büyümesi beklenmektedir. Toparlanmanın olacağı beklenmektedir. Bunun sebebi, 1 Ocak Sonuç olarak, dış ticaretin büyümeye katkısının pozitif 1,1 brüt katma değer artışının ivme kazanması toparlanma öngörülmektedir. % edilmektedir. Ancak, ekonomi genelindeki beklenirken, ihracatın düşük sanayi üretimi neticesinde ve hizmet sağlayıcının bulunduğu ülkeden, tüketicinin ikamet ettiği ülkeye Yavaş aktarılacaktır. İyileşen işgücü piyasası Olması koşulları neticesinde artan güvenin özel Bekleniyor tüketim harcamalarını destekleyeceği Büyümenin, 2014 yılında daha düşük bir değerlendirilmektedir. Finansal sektörde hızda edeceği yeni düzenlemelere geçişin 2015 itibarıyla finansman tamamlanması ve sektörün Lüksemburg neticesinde yatırım ekonomisinin temel itici gücü olmaya zayıf kalacağı da olsa öngörülmektedir. koşulları devam Elverişsiz harcamalarının değerlendirilmektedir. Yeni devam etmesi beklenmektedir. mali sıkılaştırma tedbirlerinin ilan edilmeyeceği Enflasyonun Düşeceği, Yeni İstihdam varsayımı Yaratma altında, özel harcamalarında hafif beklenebilir. Yeni bir tüketim düzenlemelerin Enerji edilmektedir. kazanması yaratacağı İthalat beklentisi ticaretin büyümeye katkısının azalacağı tahmin edilmektedir. dalgalanmaların enflasyonun 2013 yılında % 1,8’e düşmesi, ivme sebebiyle, fiyatlarındaki bu istikrarı kısmen bozması neticesinde tahmin artışının Sınırlı azalması ve yönetilen fiyatlardaki artışın konmasının finansal sektörün karlılığı etki ise Kalacağı Tahmin Ediliyor toparlanma (FATCA, Basel-III, CRD-IV) uygulamaya üzerinde Potansiyelinin tahmin dönemi sonunda ise dış % 1,6’a gerilemesi beklenmektedir. Bu beklentide kısmen yönetilen fiyatlarda artış yaşanmayacağı 2014 varsayımı ve petrol fiyatlarının düşük 64 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı seviyelerde kalacağı öngörüsü rol gelirlerdeki artışı aşması ve bütçe oynamaktadır. Çekirdek enflasyonun 2013 açığı/GSYH oranının % 1’e yükselmesi yılında beklenmektedir. 2015 yılında ise e-ticaret % 2,3 olarak gerçekleşmesi beklenirken, 2014 ve 2015 yıllarında kaynaklı çekirdek enflasyon ve temel enflasyon yitireceği ve bütçe açığının GSYH’nin % arasındaki kapanacağı 2,7’sine ulaşacağı tahmin edilmektedir. değerlendirilmektedir. İstihdam artışının 2012 yılında % 0,75 olarak gerçekleşen 2013 yılında hız kesmesi ve 2012 yılındaki yapısal bütçe fazlası/GSYH oranının ise % 2,3’lük değerinden % 1,7’ye gerilemesi 2013 beklenmektedir. İstihdam artışının 2014 beklenmektedir. Yapısal bütçe fazlasının yılında taban 2014 yılında % 0,5’lik bir yapısal açığa seviyesine ulaşacağı ve ardından 2015 dönüşeceği ve 2015 yılında bu oranın daha yılında tekrar % 1,7’ye yükseleceği tahmin da kötüleşeceği öngörülmektedir. % farkın 1,5’e edilmektedir. toparlanma gerileyerek İstihdamdaki ve işgücüne sınırlı değerlendirilmektedir. % 5,7 olarak gerçekleşeceği ve 2015 6,5’e yükseleceği % 0,25’e etkisini gerilemesi oranının yaklaşık % 29’a yükseleceği alındığında işsizlik oranının 2013 yılında % yılında gelirlerinin 2015 yılında kamu borç stoku/GSYH katılımda yaşanması beklenen artış bir arada ele yılında KDV tahmin edilmektedir. Bütçe Açığı Artış Eğilimi Gösteriyor 2012 yılında % 0,6 olarak gerçekleşen bütçe açığı/GSYH oranın 2013 yılında % 0,9’a yükseleceği öngörülmektedir. Eticaret kaynaklı faaliyetlerden kayda değer bir KDV geliri elde edilmesi beklenmesine rağmen, kurumlar vergisi tahsilatındaki gerileme bunu gölgelemektedir. Kamu tüketim harcamalarındaki hızlı yükseliş devam etmiştir. 2014 yılında, herhangi bir politika değişimi olmayacağı varsayımı altında, kamu harcamalarındaki artışın 65 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo.II.16.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - LÜKSEMBURG 2012 Cari Milyon EURO Fiyatlarla Yıllık Yüzde Değişim 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH 42917,8 % GSYH 100,0 3,6 3,1 1,9 -0,2 1,9 1,8 1,1 Özel Tüketim 13773,5 32,1 2,5 2,6 1,3 2,2 1,2 1,4 2,3 Kamu Tüketimi 7503,9 17,5 4,0 2,5 1,3 4,8 3,2 2,8 2,5 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 8275,3 8,3 4,1 -0,7 12,1 3,5 1,1 2,7 3,1 Teçhizat için 3541,4 8,3 2,9 21,7 22,4 18,3 3,0 3,5 3,5 İhracat (mal ve hizmet) 76087,8 177,3 6,4 7,2 5,4 -1,9 2,7 4,0 3,5 İthalat (mal ve hizmet) 63589,4 148,2 6,6 11,4 7,4 -1,0 2,7 4,6 4,7 GSMG 29243,0 68,1 1,4 8,0 1,5 -1,2 2,0 2,0 1,2 İç Talep 2,7 1,2 2,8 2,2 1,2 1,5 1,7 Stoklar -0,1 5,1 0,2 -0,4 0,0 0,0 0,0 GSYH büyümesine katkı Net İhracat 1,3 -3,2 -1,0 -1,9 0,7 0,3 -0,6 İstihdam 3,5 1,8 3,0 2,5 1,7 1,5 1,7 İşsizlik oranı (a) 3,4 4,6 4,8 5,1 5,7 6,4 6,5 Çalışan başına ücret ödemeleri 2,9 2,6 2,4 2,0 0,8 2,9 2,3 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 2,8 1,4 3,4 4,7 0,7 2,6 2,8 Reel işgücü maliyeti 0,3 -5,4 -0,7 1,6 -2,8 -0,1 0,2 14,4 19,7 17,3 13,1 13,4 14,3 15,0 GSYH deflatörü 2,5 7,2 4,2 3,0 3,6 2,7 2,6 TÜFE 2,3 2,8 3,7 2,9 1,8 1,7 1,6 Hanehalkı tasarruf oranı (b) Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) 0,1 5,1 2,2 -0,6 -0,2 0,9 0,1 -10,9 -10,2 -12,3 -14,2 -14,0 -14,0 -14,2 10,1 8,4 7,3 5,9 6,7 6,8 5,8 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) 9,0 7,8 6,9 5,4 7,0 7,1 6,3 Genel bütçe dengesi (c) 2,3 -0,8 0,1 -0,6 -0,9 -1,0 -2,7 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) 2,1 0,2 0,7 0,8 0,2 -0,4 -2,1 Yapısal bütçe dengesi (c) 2,1 0,2 0,7 0,8 0,2 -0,4 -2,1 Brüt kamu borcu (c) 7,8 19,5 18,7 21,7 24,5 25,7 28,7 (a)Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/ harcanabilir gelir (c) GSYH yüzdesi olarak 66 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 17. MACARİSTAN Ekonomide aşamalı toparlanma edilmektedir. Özel yatırım harcamaları Dolaylı mali teşvik tedbirleri ekonomide aşamalı toparlanmayı destekliyor dönemindeki 2010-11 kredi imkanlarındaki düşüş ve konut piyasasındaki olumsuzluklar nedeniyle düşecektir. kısa toparlanmanın ardından ekonomi 2012 Reel GSYH artışının 2014 ve 2015 yılında yeniden duraklamıştır. 2013’ün yıllarında sırasıyla % 1,8 ve ilk yarısında ekonomik aktivitede, olması özellikle tarım sektörü olmak üzere, kazanacağı canlanmanın önümüzdeki çeyreklerde edilmektedir. İyileşen dış talebe bağlı tetikleyicisinin iç beklenmektedir. sonucu artacağı Büyümenin talep Fiyat reel yeniden harcamalarındaki artış kullanımının artması sayesinde duracağı tahmin yatırım Fiyatlarda harcamalarının Mali koşullarda beklenenden daha fazla bir gevşeme olması büyümeyi hızlandırabilecekken, daha zayıf bir güven ortamı büyümeyi düşürebilecektir. AB fonlarının tüketim dengededir. hükümet ve özel için yukarı yönlü riskler büyük ölçüde baskılayacağı düşüşün fonlar büyüme güçlenmesi beklenmektedir. Aşağı ve Bununla öngörülmektedir. Yatırımlarda yaşanan ciddi sağlanan hanehalkı sermayelendirme sürecinin harcamaları tarafından imkanlarındaki rahatlama sayesinde gelirde birlikte, yüksek işsizlik oranı ve devam eden Bankası yapılan ücret ayarlamaları ve kredi indirimleri artıracaktır. talepteki yapılan indirimler, kamu sektöründe meydana gelen artış özel tüketim harcamalarını iç harcamalarını artıracaktır. temel olması harcanabilir tedbirler edilmektedir. iyileşmeyi destekleyecektir. Merkez GSYH artışının % 0,7 olacağı tahmin öngörülmektedir. tahmin Bütçesel de devam edeceği ve 2013 yılında reel ihracatın İhracatın iyileşen dış talebe paralel olarak ivme yeniden bir canlanma yaşanmıştır. Bu olarak beklenmektedir. % 2,1 67 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Kamu sektöründe yaratılan istihdam genel istihdamı destekliyor tahmin dönemi boyunca makul bir Durağan ekonomiye rağmen istihdam Bütçe açığı GSYH’nin % 3’üne yükseliyor düzeyde kalması beklenmektedir. oranı 2013’ün ilk yarısında % 1’in üzerinde artmıştır. İstihdam artışı daha çok kamu Bununla sektöründe birlikte, 2013 yılında bütçe açığını GSYH’nin olmuştur. özel % 2,9’una yükselmesi beklenmektedir. sektör Vergi gelirlerinin Haziran 2013’te istihdamında kayda değer bir artış yürürlüğe konulan vergi artırmaya yaşanmamıştır. Şirketler 2012 yılında azalan karlılık oranlarını yönelik tedbirlere rağmen (GSYH’nin telafi % 0,4’ü oranında) GSYH’nin % 1’ine edebilmek amacıyla ücretleri kontrol altına almakta, ortalama düşeceği tahmin edilmektedir. Mayıs çalışma ayında uygulamaya konan harcama saatlerini azaltmakta ve bazen de işten kesintilerine çıkarma yoluna başvurmaktadır. Bu nedenle 2013 yılında özel sektör istihdamının sınırlı bir miktar düşmesi yıllarında çift kalmaya 2014 haneli ve rağmen harcamaların artacağı düşünülmektedir. Bu % 2,7’si düzeyini sınırlı bir miktar 2015 aşmaktadır. 2014 yılı bütçe açığının düzeylerde devam oranında) 0,3’ü ilişkin tahmin, hedeflenen GSYH’nin beklenmektedir. İşsizlik oranı azalıyor birlikte % gelişmeler nedeniyle bütçe açığına fakat izleyen yıllarda yeniden artması olmakla (GSYH’nin GSYH’nin edeceği % 3’ü düzeyinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. öngörülmektedir. 2014 yılında bütçe açığının artacak Enflasyon tarihi olarak en düşük seviyesinde olmasında kamu eğitim sektöründe planlanan ücret artışları ile işletmelere Enflasyon oranı 2013’ün yönelik vergilerin basitleştirilmesinden üçüncü kaynaklanan maliyetler ve aileler için çeyreğinde % 1,6’ya düşmüştür. Bu vergi düşüşte Ocak ve Ağustos aylarında olmuş yeniden olup, Kasım indirim kararlaştırılmıştır. Fiyat genişletilmesi etkili olacaktır. Bu durum, kamudaki enerji fiyatlarında yapılan indirimler etkili muafiyetlerinin birçok ayında sektörde dondurulması, yapılması vergi ücretlerin idaresinin iyileştirilmesi ve ekonomik toparlanma artışlarının 68 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı sayesinde bir miktar telafi edilebilecektir. Ayrıca, belirli yatırım Yapısal açığın, politika değişikliği projelerinin olmaması varsayımı altında, 2013 ve uygulanması, telekomünikasyon lisanlarının 2014 yıllarında kümülatif olarak satışından elde edilecek bir defalık GSYH’nin % 1’i oranında kötüleşmesi, gelirlerin 2015 yılında ise bir miktar iyileşmesi realizasyonu şartına bağlanmıştır. beklenmektedir. Kamu borcunun 2013 yılında 2015 yılında politikaların GSYH’nin gerileyeceği % tahmin edilmektedir. Bu düşüşte kamu yatırım harcamalarının azalması etkili olacaktır. Tahminler üzerinde bütçe açığını artırıcı ciddi riskler bulunmaktadır. Örneğin, henüz kararlaştırılmamış ve detaylı olarak belirlenmemiş olan tedbirler göz önüne alınmamıştır. Bu tedbirler arasında ürünleri için düşürülmesi, işlenmemiş KDV aile 81’ine ise kümülatif olarak 1,5 puan düşmesi 2,7’sine öngörülmektedir. % yükselmesi, 2014 ve 2015 yıllarında değişmeyeceği varsayımı altında bütçe açığının GSYH’nin et oranlarının yardımlarının artırılması gibi hususlar sayılabilir. Tahminlere ilişkin ekstra belirsizlikler hesaplama standartlarıyla ilişkilidir. 69 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.17.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – MACARİSTAN Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH 28048,1 100,0 2,3 1,1 1,6 -1,7 0,7 1,8 2,1 Özel Tüketim 15372,4 54,8 - -3,0 0,4 -1,6 0,5 1,2 1,5 Kamu Tüketimi 5720,1 20,4 -0,1 -1,2 0,0 -1,2 0,8 1,5 2,0 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 4880,8 17,4 3,7 -8,5 -5,9 -3,7 -0,4 3,8 4,3 2182,8 7,8 - -3,1 6,0 3,8 0,7 4,0 4,5 İhracat (mal ve hizmet) 26551,7 94,7 12,9 11,3 8,4 1,7 3,7 5,3 6,1 İthalat (mal ve hizmet) 24490,8 87,3 10,7 10,9 6,4 -0,1 3,7 5,5 6,5 GSMG 26541,5 94,6 2,0 0,7 1,0 -1,8 -0,5 1,7 1,4 İç Talep 1,8 -3,7 -0,9 -1,8 0,4 1,6 2,0 Stoklar -0,1 3,8 0,4 -1,5 0,0 0,0 0,0 0,7 0,9 2,1 1,6 0,3 0,2 0,1 İstihdam 0,1 0,8 0,3 0,1 0,1 0,8 0,5 İşsizlik oranı (a) 7,6 11,2 10,9 10,9 11,0 10,4 10,1 Çalışan başına ücret ödemeleri - -0,5 3,6 0,8 -0,5 4,1 3,9 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) - -0,7 2,3 2,7 -1,1 3,1 2,3 Reel işgücü maliyeti - -3,0 -0,3 -0,5 -3,8 0,4 0,1 Hanehalkı tasarruf oranı (b) 12,4 10,8 10,4 6,2 4,8 5,4 6,0 GSYH deflatörü 2,3 Ekipman için GSYH büyümesine katkı Net İhracat 10,4 2,4 2,6 3,2 2,8 2,7 TÜFE - 4,7 3,9 5,7 2,1 2,2 3,0 Mallar için dış ticaret haddi - -0,2 -1,7 -1,2 0,3 0,1 -0,1 Ticaret dengesi (c) -3,4 2,5 3,1 3,6 3,8 3,8 3,5 Cari İşlemler Dengesi (c) -6,2 0,4 0,6 1,1 3,0 2,7 1,8 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -5,8 2,2 2,9 3,7 6,2 5,8 5,0 Genel bütçe dengesi (c) -6,2 -4,3 4,3 -2,0 -2,9 -3,0 -2,7 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -6,7 -2,6 5,3 -0,2 -1,3 -1,9 -2,1 Yapısal bütçe dengesi (c) -7,2 -3,3 -4,1 -0,9 -1,4 -2,3 -2,1 Brüt kamu borcu (c) 64,9 82,1 82,1 79,8 80,7 79,9 79,4 (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 70 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 18. MALTA Toparlanma İvme Kazanıyor Ekonomik Büyüme 2013 destekleyerek Yılında ekonomik Hızlanıyor büyümeye sağlayacağı döneminde 2014-2015 % katkı 1,2 öngörülmektedir. Aynı İç talep beklenenden daha zayıf olmasına zamanda, yatırım harcamalarının durgun rağmen, reel GSYH ithalattaki gerilemeye bir seyir izlemesi beklenirken hâlihazırdaki bağlı olarak artan net ihracat neticesinde düşük seviyesinin bir miktar üzerine 2013 2,8 çıkacağı tahmin edilmektedir. Yatırım büyümüştür. Büyümeye katkı sağlayan harcamalarına ilişkin zayıf görünümünün diğer stoklardaki altında yatan temel nedenler, kredilerin değişimdir. Üçüncü çeyrekte ekonomik yüksek maliyeti ve sıkı kredi koşulları görünüme gerçekleşen nedeniyle finansmana erişimde yaşanan gerileme neticesinde, yılın ikinci yarısında zorluklar ve sermaye yoğunluğu daha az büyümenin faaliyetlere kayma şeklindeki ekonomik yılının bir ilk yarısında önemli faktör ilişkin algıda % yavaşlayacağı öngörülmektedir. Bununla birlikte, 2012 yılında % 0,8 büyümesinin olan 2013 reel yılında yeniden yapılanmadır. GSYH % Euro Bölgesinde ekonomik görünümün 1,8 düzelmesi ve ihracata yönelik hizmetlere seviyesine çıkacağı tahmin edilmektedir. Hanehalkı Tüketiminin daha fazla yoğunlaşılması ile birlikte, ihracattaki artışın kademeli bir biçimde hız 2014-2015 Döneminde Büyümenin Ana Kaynağı kazanacağı öngörülmektedir. Aynı Olması Bekleniyor zamanda, ithalata aşırı duyarlı iç talebin ithalatı artıracağı, dolayısıyla net ihracatın Reel GSYH büyümesinin 2014-2015 büyümeye katkısının pozitif tahmin döneminde hafif artarak ortalama % 2 dönemi boyunca azalan bir şekilde devam seviyesine edeceği 2013 yükselmesi yılında talepte öngörülmektedir. Dolayısıyla, gerçekleşen 2012 yılında tarihinin en yüksek seviyesine gecikmeli toparlanmanın tahmin dönemi ulaşan cari işlemler açığının azalarak da boyunca olsa hız iç beklenmektedir. kazanacağı tahmin varlığını sürdüreceği edilmektedir. Vergisel teşvikler sayesinde edilmektedir. 2013 artan harcanabilir gelirin özel tüketimi çeyreğindeki olumlu 71 yılının ivmenin tahmin ilk iki izleyen T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı dönemlerde de devam etmesi halinde, bu devam makroekonomik tahmine ilişkin riskler kadınların işgücüne katılımı için alınan yukarı yönlü ve dengeli bir görünüm arz tedbirlerden de etkilenmiştir. İstihdam etmektedir.Malta ekonomisinin dış ticarete artışının kademeli olarak hız keseceği oldukça açık olduğu dikkate alındığında, öngörülse de tahmin döneminde yıllık % ana ticaret ortaklarındaki görece yavaş 1,8 ekonomik toparlanma, iç talepteki kırılgan oldukça üzerinde olması beklenmektedir. düzelmeyi daha da geciktirebilecektir. İşsizlik oranın ise tahmin dönemi boyunca Ayrıca, enerji sektörü başta olmak üzere % 6,3 seviyesinde olması beklenmektedir. bir dizi yapısal reformun, layıkıyla ve etmiştir. ile Euro Restoran gecikmeden uygulanması koşuluyla, sanayi ve düşüşleri sektöründeki maliyetleri aşağı çekmesi ve Bu olumlu Bölgesi ortalamalarının otellerde neticesinde gelişme yaşanan 2013 fiyat yılında enflasyon kayda değer ölçüde gerilemiştir. ekonomide orta vadeli büyüme hedeflerini Öte yandan, fiyat baskılarının tahmin güçlendirmesi muhtemeldir. döneminde artış göstermesi ve fiyatlardaki artışın 2014-2015 döneminde ortalama % 2 olarak gerçekleşmesi Fiyatlardaki artışın beklenmektedir. daha çok hizmet sektörü ve artan iç talep kaynaklı olacağı değerlendirilmektedir. Bütçe Açığında Son Derece Sınırlı Bir Net İhracat Artış Yaşanması Bekleniyor 2012 yılında % 3,3’e ulaşan bütçe açığı/GSYH oranının cari harcamalardaki artış neticesinde 2013 yılında % 3,4’e İstihdam Artışının Güçlü Bir Şekilde Devam Kademeli Etmesi, Enflasyonun Olarak yükselmesi beklenmektedir. Faiz dışı cari ise harcamaların GSYH’nin % 0,3 oranında Yükselmesi artacağı değerlendirilirken, ara tüketim Beklenmektedir harcamalarının % 0,1 oranında gerilemesi Turizm sektörü ve hizmet sektöründeki beklenmektedir. emek yoğun faaliyetlerin olumlu etkisi toparlanmaya rağmen 2012 yılındaki tek neticesinde, 2013 yılının ilk yarısında seferlik uygulamaların etkisinin geçmesi Malta ekonomisi yeni istihdam yaratmaya neticesinde 72 dolaylı Ekonomideki vergi gelirlerinin T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı GSYH’nin % 0,1’i oranında gerilemesi neticesinde bütçe açığında çok sınırlı bir beklenmektedir. artış gerçekleşeceği öngörülmektedir. Gelir vergisi oranları kademeli olarak 2012 yılında % 0,5 artış gösteren yapısal aşağıya çekilmesine rağmen, artan özel bütçe açığı/GSYH oranının 2013 yılında sektör aynı oranda toparlanması ve ardından 2014 karlılığı ve toparlanan işgücü piyasası görünümü gelir vergisi tahsilatının yılında artmaya devam etmesine yol açmıştır. beklenmektedir. 2015 yılında ise yapısal Sonuç olarak bütçe gelirlerinin GSYH’nin bütçe açığı/GSYH oranında % 0,5’lik ilave % 0,3’ü oranında artması beklenmektedir. bir artış yaşanması beklenmektedir. Kamu 2014 yılı bütçesi henüz kesinleşmemekle borç stoku/GSYH oranının ise faiz dışı beraber, bütçe açığı oranında bir değişim harcamalarda yeterli artış yaşanmaması yaşanmayacağı sebebiyle değerlendirilmektedir. 2015 yılında ise artan sermaye harcamaları bir nebze tahmin gerilemesi dönemi süresince yükseleceği öngörülmektedir. Tablo II.18.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - MALTA 2012 Milyon EURO Cari Fiyatlarla GSYH 6829,5 Özel Tüketim 4094,6 Kamu Tüketimi 1447,4 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 1008,3 Teçhizat için 365,4 İhracat (mal ve hizmet) 6998,0 İthalat (mal ve hizmet) 6620,1 GSMG 6413,8 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a)Eurostat tanımı % GSYH 100,0 60,0 21,2 5,4 5,4 102,5 96,9 93,9 94-09 3,0 2,3 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 4,0 1,6 0,8 -0,6 3,2 -0,2 1,7 4,1 5,0 6,2 -14,6 -3,9 30,8 -40,2 -13,5 16,3 4,7 7,0 12,4 1,9 5,5 4,9 3,6 -0,5 2013 1,8 0,6 1,2 -2,0 -1,6 -2,7 1,3 2014 1,9 1,7 1,0 0,5 4,5 4,2 1,5 2015 2,0 2,2 0,8 1,8 5,6 5,6 1,7 1,4 -0,4 0,5 0,9 7,0 4,4 2,2 -0,2 -7,5 2,5 2,7 -11,2 -6,3 -5,3 -5,5 -5,5 -5,6 58,4 0,9 0,0 2,9 1,7 6,9 1,5 -0,7 -3,5 -6,9 2,9 2,0 -5,8 -18,2 -5,4 -3,7 -3,5 -3,6 -4,7 66,8 0,4 0,4 0,9 2,3 6,4 2,1 2,6 0,3 2,2 1,1 -0,1 -12,4 1,8 4,0 -3,4 -3,2 -3,5 72,6 1,3 0,0 0,5 1,8 6,3 1,7 1,6 -0,7 2,3 1,8 0,1 -12,4 1,4 3,7 -3,4 -3,5 -3,6 73,3 1,7 0,0 0,3 1,8 6,3 2,0 1,7 -0,6 2,3 2,1 0,1 -12,7 0,6 2,9 -3,5 -4,0 -4,1 74,1 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 73 0,3 -1,5 2,5 2,8 6,5 0,6 1,8 -0,5 2,3 2,5 0,9 -16,1 -1,0 0,0 -2,8 -2,7 -3,4 69,5 0,2 -1,1 1,6 2,3 6,4 2,2 3,7 1,4 2,3 3,2 0,4 -14,2 1,1 2,8 -3,3 -2,9 -3,9 71,3 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 19. HOLLANDA İki Yıllık Eksi Büyümenin Ardından Sessiz Toparlanma Ufukta 8. HONDA harcamalarındaki 2013: Geçiş Yılı iyileşmeden kaynaklanacağı öngörülmektedir. Geçtiğimiz aylarda hafif bir iyileşme Hollanda ekonomisi 2011 yılının ikinci kaydetmesine çeyreğinden itibaren (2012 yılının ikinci rağmen tüketici güven endeksi uzun dönem ortalamasının oldukça çeyreği hariç) daralmaktadır. Ekonomik altında büyümeye etkisi bakımından daralan iç seyretmekte olup, bu durum tüketimdeki zayıflığa işaret etmektedir. talep, artan net ihracattan daha belirleyici olmuştur. İç Bütçe disiplini, kesintiler ve emekli olarak Tahmin Döneminde Güçlenecek maaşlarındaki ağırlıklı Talep konut piyasasından kaynaklanan refah kaybının 2014 yılında iç talep büyümesinin negatif ekonomiyi frenlemeye olması beklenmekle birlikte, yıl boyunca nedeniyle, 2013 yılının zayıf talepteki devam etmesi kalanında seyrin iç kademeli bir toparlanma gerçekleşecektir. sürmesi Yatırımların üretim ve karlılıktaki neticesinde kesintisiz beklenmektedir. Net ihracat büyümeye toparlanma katkı yapmaya devam etmekle birlikte, reel büyüyeceği tahmin edilmektedir. 2013 harcanabilir gelirin daralması ve kaldıraç yılının Ağustos ve Eylül aylarında güçlü oranlarının azaltılmasından kaynaklanan bir yükseliş kaydeden kapasite kullanım baskılar Hollanda’nın oranları ve düzelen üretici güven endeksi performansı üzerinde ekonomik olumsuz etkide bu tahmine dayanak teşkil eden öncü bulunmuştur. göstergelerdir. koşullardaki 2012 yılında küçülen ekonomi Aynı sıkılaşmaya bağlı ve dönemlik GSYH büyümesi tahmin dönemi gerçekleşebilecektir. yüksek büyümeye doğru mali olarak, özellikle KOBİ’ler açısından kredi arzında 2013 yılında da % 1 daralacaktır. Ancak, çeyrek boyunca pozitif seyredecektir. zamanda, yatırımlarda kötüleşme Daha gerçekleşen Diğer taraftan, özel tüketimin geçmiş kırılgan geçişin, dış ticaret ve özel tüketim yıllara kıyasla biraz daha az da olsa zayıf 74 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı kalacağı, ancak ilerleyen zamanda artacağı beklenmekte olup, bu durum emeklilik tahmin edilmektedir. Konut piyasasındaki primlerindeki canlanmanın olumlu etkileri, 2014 yılında harcanabilir reel iyileşmenin bir yansımasıdır. harcanabilir gelir ve işgücü düşüş nedeniyle gelirde ortaya reel çıkan piyasasında görülen olumsuz gelişmeleri telafi etmek için yeterli olmayacaktır. Makroekonomik senaryolara ilişkin iç Ayrıca, devam eden bilanço ayarlamaları gelişmelerden kaynaklanan riskler büyük nedeniyle, hanehalkı tasarruflarının özel ölçüde aşağı yönlüdür. Uygulama ile ilgili tüketim belirsizlikler üzerindeki giderebilmesi yılında olumsuz mümkün hanehalkı etkileri ve emeklilik ve işgücü değildir. 2012 piyasalarına ilişkin öngörülen tedbirlerin borcu/GSYH oranı etkileri gerçekleşirse, iç talepteki düşmüş olup, bu düşüşün artarak devam toparlanma ivme kaybedebilecektir. Diğer edeceği tahmin edilmektedir. Hanehalkı taraftan, konut piyasasında daha hızlı ve kaldıraç oranlarında süregelen azalma belirgin nedeniyle iç talebin düşeceği bir dengelenmenin ilave bir büyüme sağlaması muhtemeldir. öngörülmektedir. Artan İşsizlik, Gevşeyen Enflasyon Grafik II.19.1:Hollanda - GSYH büyümesi ve katkılar Puan Azalan istihdam ve artan işgücü arzı Tahmin nedeniyle, işsizlik 2013 yılı başında keskin biçimde yükselmiştir. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlikteki artışın yaz aylarında yumuşamış olmasına rağmen, ekonomideki kırılgan görünüm ve Yatırımlar Dahil İç Talep Net ihracat Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim) işgücü arzında ilave artış nedeniyle, 2013 yılında % 7 olan işsizlik oranının 2014 Uluslararası ticaret yılında olanaklarındaki % 8’e yükseleceği öngörülmektedir. 2015 yılında, ekonomik iyileşme neticesinde, 2014 yılında net görünümdeki iyileşme ve bunun istihdama ihracat ekonomik büyümenin itici gücü gecikmeli olmaya devam edecektir. 2015 yılında iç yansımasına bağlı olarak, işsizlik oranının bir miktar gerileyeceği ve dış talebin büyümeye daha dengeli katkı tahmin edilmektedir. sağlayacağı öngörülmektedir. Özellikle, özel tüketimin önemli ölçüde toparlanması 75 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Enerji fiyatları artışı ve özellikle Ekim yılında % 3’ün üzerinde kalacağını 2012’de yapılan KDV artışı gibi vergi göstermektedir. İlave mali sıkılaştırma düzenlemeleri neticesinde enflasyon, 2012 tedbirleri ve yılında ve 2013 yılının ilk üç çeyreğinde % beklenen iyileşme 3 seviyesine yaklaşmıştır. Bu etkilerin açığı/GSYH oranının 2015 yılında % 3 2013 yılı sonlarında ortadan kalkması ve civarında olacağı tahmin edilmektedir. zayıf iç talep nedeniyle, enflasyonun 2014 Yapısal dengenin 2013 ve 2014 yıllarında ve 2015 yıllarında % 2 seviyesinin altına yaklaşık % 0,5 oranında iyileşerek 2015 inmesi beklenmektedir. yılında istikrar kazanması beklenmektedir. ekonomik faaliyetlerde neticesinde, bütçe 2011 yılında % 65,7 olan ve 2012 yılında % 71,3’e yükselen brüt kamu borcu/GSYH Bütçe Açığı Yavaşça Azalıyor oranının, 3,3 seviyesine düşmesi beklenmektedir. gelirler (GSM Kamu maliyesi tahminlerine ilişkin riskler lisans ağırlıklı olarak aşağı yönlüdür. Bunlar satışından elde edilen GSYH’nin yaklaşık % 0,6’sı seviyesinde gelir gibi) 2013 yılında bütçe açığı üzerinde önemli ölçüde etkili olmuştur. Hollanda Reaal’in açığı üzerinde yalnızca sınırlı bir etkisi % 0,1’i) olacağı varsayılmaktadır. 2014 yılında zayıf ekonomik faaliyetlerin yanı sıra tek seferlik etkilerin ortadan kalkacak olması, GSYH’nin % bağlantılı kısmen de 2014 kaynaklanmaktadır. devletleştirilmesinin 2013 yılında bütçe (GSYH’nin makroekonomik tahminlerle yılı için gerçekleşmelerine ilişkin belirsizliklerden ilişkin beklenen nihai Eurostat kararı SNS kısmen öngörülen mali tedbirlerden beklenen gelir İstatistik Kurumu’nun tahminleri ve tasniflemeye doğrultusunda, boyunca seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir. bütçe açığı/GSYH oranının 2013 yılında % seferlik dönemi yükselişini sürdürerek 2015 yılında % 77 2012 yılında % 4,1 olan genel yönetim Tek tahmin 1’i düzeyinde ilave mali sıkılaştırma paketine rağmen bütçe açığı/GSYH oranının 2014 76 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.19.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - HOLLANDA 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla GSYH 599,3 Özel Tüketim 273,3 Kamu Tüketimi 170,6 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 102,0 Ekipman için 35,8 İhracat (mal ve hizmet) 527,6 İthalat (mal ve hizmet) 477,2 GSMG 605,0 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 45,6 28,5 17,0 6,0 88,0 79,6 100,9 94-09 2,4 2,0 2,8 2,5 3,8 5,4 5,6 2,2 2,2 0,0 0,2 1,1 4,4 3,3 2,0 -0,2 14,5 2,2 2,1 0,5 6,3 5,9 5,6 -1,3 -1,2 -1,0 59,0 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 77 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 1,5 0,9 -1,2 0,3 -1,1 -1,6 0,5 0,2 -0,7 -7,4 6,1 -4,0 -3,1 9,4 1,5 11,6 4,1 3,2 10,3 4,2 3,3 2,4 2,8 -0,6 -1,1 0,6 -1,7 1,1 0,1 0,2 1,6 0,2 0,2 -0,6 0,5 -0,3 4,5 4,4 5,3 1,5 1,6 1,9 -0,6 1,2 2,9 -1,4 0,0 1,5 10,5 11,6 10,7 0,8 1,1 1,3 0,9 2,5 2,8 -1,4 0,2 -0,4 7,1 7,5 7,7 5,0 7,4 7,7 4,5 7,0 7,4 -5,1 -4,3 -4,1 -4,3 -3,8 -2,7 -4,2 -3,8 -2,7 63,4 65,7 71,3 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 -1,0 -2,1 -0,7 -8,5 -8,6 2,8 0,1 -1,1 -2,6 -0,8 2,4 -1,2 7,0 -0,1 -0,4 -1,9 9,7 1,6 2,7 0,5 9,9 9,6 9,3 -3,3 -1,5 -2,1 74,8 2014 0,2 -1,1 0,0 0,9 1,8 3,2 2,7 0,2 -0,4 -0,1 0,7 -0,5 8,0 1,7 0,9 -0,5 9,4 1,4 1,7 -0,1 10,1 10,0 9,2 -3,3 -1,6 -1,7 76,4 2015 1,2 0,7 -0,5 2,7 4,0 4,5 4,5 1,2 0,6 0,1 0,4 0,6 7,7 1,4 0,8 -1,9 10,0 2,7 1,6 1,0 10,7 11,0 10,8 -3,0 -2,0 -1,6 76,9 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 20. AVUSTURYA Belirsizliğe rağmen iyileşme sinyalleri İç talep ivme kaybediyor... Avusturya ekonomisi 2013’ün ilk yarısında duraksamıştır. Yatırımlar çeyrek bazında ortalama % 1 oranında azalmıştır. Özel tüketim harcamaları 2012’nin ikinci yarısında olduğu gibi negatif seyretmiştir. İhracat artışı baskılanmış ancak ithalattaki azalma 2012’nin son çeyreğinde duraksamayı kalıcı olmaktan kurtarmıştır. İyileşen güven ortamının meyvelerini vermesi beklenmekte Ekonomide iyileşmeye ilişkin sinyaller yeterli veri olmadığından hala belirgin değildir. İş dünyası ve tüketici güveni 2013’ün kalanı ve izleyen iki yıl için geçen yıla kıyasla iyileşmiş olmakla yapılan tahminler iş dünyası ve tüketici birlikte hala yeterli seviyede değildir. güveninde iyileşme olacağı varsayımına İmalat siparişleri ilk çeyrekten bu yana dayanmaktadır. Bu dönemde yatırım ve iyileşmektedir. Kapasite kullanımı hala tüketim harcamalarındaki düşüşün tersine azalan bir eğilim göstermektedir. dönmesi beklenmektedir. çeyreklerde görülen zayıf Önceki dinamikler dikkate alındığında GSYH artışının 2013 yılında % 0,5’in altında gerçekleşmesi öngörülmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında ise büyümenin iç talepteki güçlenmenin de etkisiyle bir miktar ivme kazanacağı ve % 1,5’u aşacağı tahmin edilmektedir. Net ihracatın büyümeye pozitif katkı yapması ancak bu katkının ithalattaki artışa bağlı 78 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı olarak iç talebin katkısından daha az olması öngörülmektedir. Fiyat ve ücretlerdeki dinamikler kontrol altında kalmaya devam ediyor Hissedilen belirsizlik ortamında 2012 yılı 2013’ün ilk yarısında gevşeyen istihdam ve 2013 başlarında olduğu gibi iç ve dış artışı duraksayan büyümeyi yansıtmakla talebin azalması ve işletmelerin yatırım birlikte, 2014-15 döneminde istihdamın kararlarını askıya alması beklenmektedir. artması beklenmektedir. Ancak, işgücüne Nitekim yatırım harcamaları dört çeyrek katılımdaki boyunca azalmıştır. Düşük faiz oranları ve işsizlik yeterli kurumsal likiditeye rağmen güven yaşanmasını engelleyecektir. artış önümüzdeki oranında ciddi bir yıllarda düşüş ortamının yeniden tesis edilmesinin zaman alması nedeniyle yatırımlardaki düşüşün Nominal ücret artışı son çeyrekler boyunca tersine dönmesi ancak aşamalı olarak enflasyon oranını yalnızca sınırlı bir miktar gerçekleşebilecektir. geçebilmiştir. Ancak, tahmin döneminde bankacılık Zayıf sektöründeki talep ve enflasyonun yenden ve gerilemesi istihdamın sermayelendirme ihtiyacına bağlı olarak güçlenmesi ile birlikte reel ücret artışının kredi artışının baskı altında kalmaya tüketim devam etmesi beklenmektedir. beklenmektedir. İhracat sektörlerinin tahmin döneminde Gıda iyileşen dış talep koşullarından olumlu azalmasına bağlı olarak TÜFE’nin 2013 etkileneceği öngörülmektedir. 2013 yılında yılında hizmet ihracatının piyasa payı artmıştır. öngörülmektedir. İmalat verimliliği düşük olmakla birlikte 2014-15 döneminde daha da azalması ve ücret artışı makul düzeyde gerçekleşmiştir. enflasyonun bu dönemde % 2’nin altına Bu nedenle birim işgücü maliyetleri artmış düşmesi beklenmektedir. Ücretlerdeki ve iç ancak talepteki sınırlı artış sayesinde çekirdek ticaret ortaklarında da bu ve harcamalarını enerji % fiyatlarındaki 2,2’ye enflasyonun dayalı rekabet gücü etkilenmemiştir. Sonuç tahmin edilmektedir. pozitif olacağı ve büyümeye olumlu katkı yapacağı düşünülmektedir. 79 artışın gerileyeceği Enflasyonist baskıların maliyetlerin artması nedeniyle maliyete olarak, dış dengenin tahmin döneminde desteklemesi kontrol altında kalacağı T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı desteğine duyulacak ihtiyacın artması 2014 Finansal sektör desteğine bağlı olarak kamu maliyesindeki toparlanma yavaşlıyor yılında bütçe açığının % 1,9’a gerileyeceği tahmini üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturmaktadır. Genel devlet dengesinin iki yıl boyunca beklenenden iyi gerçekleşmesinin ardından Sağlık 2013 planlanan tasarruflar ve daha yüksek bir yılında bütçe açığının 2012’ye kıyasla aynı kalması ve emeklilik sistemlerinde beklenmektedir. GSYH artışının bütçe açığını 2015 yılında Konsolidasyona yönelik yavaşlama daha daha da düşürmesi beklenmektedir. 2012- çok Avrupa Komisyonu tarafından Eylül 14 döneminde yapısal açığın değişmeden ayında yeniden kalması ve 2015 yılında ise 0,3 puan doğrultusunda azalması öngörülmektedir. 2012 yılı için bankacılık sektörüne daha fazla destek kamu borcunda yukarı yönlü yapılan sağlanmasından kaynaklanmaktadır. revizyonların ardından kamu borcunun onaylanan yapılandırma yeni planı 2013 yılında daha da artarak GSYH’nin % Bankacılık sektörüne ilave 74,8’ine ulaşması beklenmektedir. Bu sermeye transferlerinin negatif etkisi daha tahminde 2013 yılında daha yüksek bir yüksek bütçe açığı beklenmesinin ve geçen yıla ait federal yapılan gelirler ve bütçe dengesindeki iyileşme ile bir miktar telafi borç edilebilecektir. Hanehalkı gelir vergisine revizyonların ilişkin sağlam dinamikler, İsviçre ile borcu/GSYH oranının daha düşük bütçe yapılan vergi anlaşmasından beklenenin açığı ve daha yüksek büyümeye bağlı üzerinde sağlanacak gelirler ile telefon olarak 2014 yılından itibaren düşmeye lisanslarının satışından ek gelir elde 2012 İstikrar Paketinde onaylanan ihtiyarı gelir tedbirlerinin pozitif etkisi 2014 yılında sona erecek olmakla birlikte, emeklilik sistemi ve sağlık sektöründe tasarrufların kamu maliyesi konsolidasyonuna GSYH’nin % 0,3’ü oranında katkı yapacağı yapılan etkisi yukarı olmuştur. başlayacağı tahmin edilmektedir. edilebilecektir. planlanan stokunda tahmin edilmektedir. Bankacılık sektöründe devlet 80 yönlü Kamu T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.20.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – AVUSTURYA Yıllık Yüzde Değişim 2012 % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 GSYH Milyar EURO Cari Fiyatlarla 307,0 100,0 2,1 1,8 2,8 0,9 0,4 1,6 1,8 Özel Tüketim 169,0 55,1 1,6 2,0 0,8 0,5 0,0 0,9 1,0 Kamu Tüketimi 58,4 19,0 1,9 0,2 0,3 0,2 0,9 0,8 0,8 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 65,8 21,4 1,1 -1,4 8,5 1,6 -1,7 2,2 3,0 25,1 8,2 1,6 2,1 14,3 2,1 -4,5 3,4 4,8 İhracat (mal ve hizmet) 175,6 57,2 5,3 9,4 6,6 1,2 1,6 4,7 5,8 İthalat (mal ve hizmet) 165,7 54,0 4,4 9,1 7,6 -0,3 0,4 4,5 5,6 GSMG 305,1 99,4 2,1 2,8 2,1 0,9 0,2 1,7 1,9 İç Talep 1,5 0,8 2,2 0,7 -0,2 1,1 1,3 Stoklar 0,1 0,5 0,8 -0,6 -0,1 0,2 0,1 Net İhracat 0,5 0,5 -0,2 0,9 0,7 0,3 0,4 İstihdam 0,5 0,6 1,4 1,3 0,5 0,7 0,8 İşsizlik oranı (a) 4,3 4,4 4,2 4,3 5,1 5,0 4,7 Çalışan başına ücret ödemeleri 2,5 1,2 2,4 2,6 2,3 1,9 1,9 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 0,9 0,0 1,0 3,0 2,5 0,9 0,8 Reel işgücü maliyeti -0,5 -1,4 -1,0 1,3 0,4 -0,8 -0,9 Hanehalkı tasarruf oranı (b) 14,5 14,0 12,0 12,6 13,0 13,3 13,3 GSYH deflatörü 1,3 1,4 2,0 1,7 2,1 1,7 1,7 TÜFE 1,7 1,7 3,6 2,6 2,2 1,8 1,8 Mallar için dış ticaret haddi -0,1 -1,5 -3,0 -1,4 0,7 -0,3 -0,1 Ticaret dengesi (c) -1,5 -1,0 -2,5 -2,3 -1,7 -1,8 -1,9 Cari İşlemler Dengesi (c) 0,5 3,6 1,5 1,8 2,5 2,8 3,1 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) 0,4 3,7 1,4 1,6 2,5 2,8 3,1 Genel bütçe dengesi (c) -2,4 -4,5 -2,5 -2,5 -2,5 -1,9 -1,5 Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -2,4 -3,6 -2,4 -2,4 -2,0 -1,6 -1,4 Yapısal bütçe dengesi (c) -1,6 -3,3 -2,2 -1,6 -1,6 -1,5 -1,2 Brüt kamu borcu (c) 65,3 72,3 72,8 74,1 74,8 74,5 73,5 Ekipman için GSYH büyümesine katkı (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 81 (c) GSYH yüzdesi olarak T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 21. POLONYA GSYH Büyümesi Toparlanıyor Ancak Kamu Maliyesindeki Kötüleşme Devam Ediyor Ekonomi 2013 Yılının İkinci Çeyreğinde olarak artmasına bağlı olarak, ekonominin Toparlanıyor tahmin dönemi süresince kademeli olarak Polonya ekonomisi üç çeyrek toparlanmaya süren devam edeceği daralmanın ardından, 2013 yılının ilk iki öngörülmektedir. Büyümenin itici gücü çeyreğinde sırasıyla % 0,2 ve % 0,4 olma özelliğinin kademeli olarak dış oranlarında ticaretten iç talebe geçmesi beklenirken, büyümüştür. İç talepteki daralma yılın ilk yarısında büyümeyi reel baskılamıştır. Azalan tüketici güveni, artan yıllarında sırasıyla % 2,5 ve % 2,9 olarak işsizlik ve sınırlı ücret artışı neticesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. özel tüketim harcamaları hız kesmiş, mali sermaye oluşumu gösteren yavaşlamıştır. ücretler, gerilemesi borçlanma ve işgücü piyasasında iyileşen koşullara bağlı olarak ithalat neticesinde, net ihracat büyümenin özel tüketim harcamalarının büyümeye temel itici gücü olmuştur. Talebin reel maliyetlerinin Azalan iç talebe paralel olarak gerileyen İç 2014 ve 2015 Sınırlı enflasyonist baskılar sebebiyle artış sıkılaştırma tedbirleri sonucunda ise brüt sabit GSYH artışının devam edeceği öngörülmektedir. Ancak, Artmasıyla 2012 yılında çok düşük olan tasarruf Polonya oranlarının Ekonomisinin Kademeli Olarak İvme yeniden yükseleceği tahmininden dolayı, iç talepteki artışın Kazanması Bekleniyor uzun vadeli ortalamaların altında kalacağı Artan tüketici ve iş dünyası güvenleri ile tahmin edilmektedir. hız kesen işsizlik, özel tüketim ve yatırım harcamalarının 2013 yılının Dış talepteki sınırlı toparlanma, yüksek ikinci kapasite kullanım yarısında yeniden ivme kazanacağına işaret etmektedir. İç toparlanmaya öngörülmektedir. talepteki bu destek sağlayacağı Genel oluşumunu 2013 yılının ikinci yarısında kısmen artıracaktır. Brüt sabit sermaye reel oluşumunun, ekonomik görünümün daha GSYH’nin 2013 yılında % 1,3 oranında artacağı tahmin edilmektedir. ve azalan finansman maliyetleri, brüt sabit sermaye artışın olarak, oranları da Küresel iyileşmesi yıllarında ekonomik görünümün iyileşmesi, özel ile birlikte, ivme 2014-15 kazanacağı değerlendirilmektedir. 2013 yılında kamu yatırım harcamalarının ve istihdamın sınırlı yatırım 82 harcamalarında gerileme T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı yaşanacağı tahmin edilmektedir. Bu geliri ve özel tüketim artışını yavaşlatması beklentinin bir nedeni, AB tarafından olarak değerlendirilmiştir. finanse edilen altyapı projelerin bir önceki Enflasyonun Tahmin Dönemi Boyunca yıla kıyasla daha sınırlı kalacak olmasıdır. Baskılanacağı Öngörülüyor Zloti’deki değer kaybı, yüksek emtia fiyatları ve yönetilen fiyatlardaki artış neticesinde TÜFE 2012 yılında % 3,7’ye ulaşmıştır. Azalan emtia ve doğalgaz fiyatları ve zayıf iç talebe bağlı olarak 2013 yılında enflasyon oranının % 1’e gerileyeceği öngörülmektedir. Tahmin dönemi süresince toparlanacağı tahmin edilen iç talep sebebiyle, bu oranın 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla % 2 ve % 2,2’ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Dış ticaretin tahmin dönemi boyunca, azalan bir oranla, büyümeyi destekleyeceği tahmin edilmektedir. Kamu Polonyalı genişletmesi ile birlikte, bu etkinin 2013 özellikle beklenmektedir. güçlü 2014-15 Kötüleşeceği Öngörülüyor ihracatçıların satışlarını AB dışı pazarlara yılında Maliyesinin 2012 yılında % 3,9 olarak gerçekleşen olacağı bütçe açığı/GSYH oranının, azalan dolaylı yıllarında ve dolaysız vergi gelirleri nedeniyle bütçe ithalatın artan iç talep sebebiyle ihracatı gelirlerinde yakalayacağı tahmin edilmektedir. 2012 yaşanan gerilemeye bağlı olarak 2013 yılında % 4,8’e yükselmesi yılında % 3,3 olarak gerçekleşen cari beklenmektedir. Ağustos ayında 2013 yılı açık/GSYH oranının, 2013 yılında % 1,5’a bütçesine ilişkin yapılan tadil aracılığıyla düşmesi ve tahmin dönemi boyunca bu harcamalarda GSYH’nin % 0,5’i oranında seviyesini koruması beklenmektedir. kesinti yapılması karara bağlanmıştır. 2014 Tahmine ilişkin olumlu ihtimaller Polonya ve 2015 yıllarında kamu maliyesine ilişkin Zlotisinin daha da değer kaybetmesi politikalar gündemdeki emeklilik reformu neticesinde ihracatın artması ve ithal etrafında ikamesinin olarak bütçenin GSYH’nin % 4,6’sı oranında bir şekillenmektedir. Aşağı yönlü riskler ise fazla vereceği tahmin edilmektedir. Bu sıra enflasyonda gerçekleşecek bir artışın reel dışı gelişmede emeklilik sisteminin ikinci güç kazanması 83 şekillenecektir. 2014 yılında T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı sütununa ait varlıkların ESA-95 kuralları Yapısal çerçevesinde tek bir seferlik GSYH’nin % 4’ü civarında gerçekleşeceği uygulama neticesinde bütçe geliri olarak tahmin edilirken, bu oranın 2015 yılına kaydedilmesi rol oynamaktadır. Emeklilik kadar sistemi reformunda sosyal katkı paylarının öngörülmektedir. 2012 yılında % 55,6 artırılmasının öngörülmesi, özel tüketim olarak gerçekleşen kamu borç stoku/GSYH vergilerinin dilimlerinin dengelerine yapılan artırılması, gelir dondurulması olumlu vergisi % açığının 2013 2,7’ye yılında gerileyeceği oranının ise tahmin dönemi sonunda % bütçe yönde bütçe 52,5’e gerilemesi beklenmektedir. katkı sağlayacaktır. Tek seferlik uygulamanın etkisini yitirmesi neticesinde bütçe açığı/GSYH oranının 2015 yılında tekrar % 3,3’e çıkması beklenmektedir. Tablo II.21.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - POLONYA 2012 Milyar PLN Cari Fiyatlarla GSYH 1595,2 Özel Tüketim 980,4 Kamu Tüketimi 284,4 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 305,4 Ekipman için 105,9 İhracat (mal ve hizmet) 744,7 İthalat (mal ve hizmet) 739,9 GSMG 1528,2 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 61,5 17,8 19,1 6,6 46,7 46,4 95,8 94-09 4,6 4,3 3,4 7,6 9,9 10,4 4,7 4,8 0,0 -0,3 0,4 14,0 11,8 7,2 -1,4 10,9 8,7 -0,3 -3,4 -3,0 -2,2 -3,8 -4,6 -4,8 44,1 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 84 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 3,9 4,5 1,9 3,1 2,6 1,2 4,1 -1,7 0,2 -0,4 8,5 -1,7 -3,3 11,5 -4,0 12,1 7,7 3,9 13,9 5,5 -0,7 3,5 4,2 1,9 2,6 3,0 0,4 2,0 0,7 -0,6 -0,7 0,9 2,1 0,5 1,0 0,2 9,7 9,7 10,1 4,7 4,6 4,1 1,3 1,1 2,3 -0,1 -2,1 -0,1 8,2 2,1 0,8 1,4 3,2 2,4 2,7 3,9 3,7 -1,4 -1,9 -1,5 -1,8 -2,1 -0,8 -4,3 -4,5 -3,3 -2,7 -2,7 -1,6 -7,9 -5,0 -3,9 -8,2 -5,3 -3,6 -8,2 -5,3 -3,7 54,8 56,2 55,6 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 1,3 0,6 1,7 -3,8 1,0 5,4 1,1 1,0 -0,1 -0,7 2,0 -0,4 10,7 2,5 0,8 -0,2 2,5 1,0 1,0 0,0 0,9 -1,5 0,0 -4,8 -4,0 -4,0 58,2 2014 2,5 1,6 1,9 2,9 2,0 5,1 3,8 2,4 1,8 0,0 0,7 0,1 10,8 3,1 0,6 -1,1 2,9 1,8 2,0 -0,4 1,2 -1,3 0,6 4,6 5,4 -3,2 51,0 2015 2,9 2,0 2,3 5,7 5,5 5,9 5,8 2,8 2,7 0,0 0,2 0,4 10,5 3,4 0,9 -0,1 3,1 1,9 2,2 -0,5 1,1 -1,4 0,3 -3,3 -2,7 -2,7 52,5 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 22. PORTEKİZ Toparlanmaya İlişkin Zayıf katkılarıyla 2015 yılında % 1,5’e çıkması Ekonomik Görünümde Ilımlı İyileşme beklenmektedir. Reel GSYH 2013 yılının ikinci çeyreğinde beklenmedik şekilde yıllık bazda % 1,1 İşgücü piyasası ekonomik faaliyetlerle artış göstermiştir. Büyük oranda iç taleple paralel biçimde istikrara kavuşmuştur. gerçekleşen net Bununla birlikte turizm ve tarım bu yılın ihracatın katkısı, güçlü ihracat artışının bir ikinci çeyreğinde gerçekleşen istihdam kısmının ile artışına katkı yapan başat sektörlerdir. dengelenmesi neticesinde, düşmüştür. Kısa İstihdamın 2013 yılında % 4, 2014 yılında vadeli doğru da % 0,5 daralması, 2015 yılında ise canlanma yaklaşık % 0,5 artması beklenmektedir. beklentisi ile uyumlu olsa da GSYH’nin İşsizlik oranı, istihdamdaki iyileşme ve ikinci çeyrekte hız kazanması büyük işgücü piyasasına katılımın azalmasıyla ölçüde birlikte, 2013 yılının ikinci çeyreğinde GSYH güçlü ithalat göstergeler ekonomik büyümesine yılsonuna faaliyetlerdeki tek artışı seferlik unsurlardan kaynaklanmıştır. Sonuç olarak 2013 ve düşmeye 2014 yılları için makroekonomik görünüm, ortalama % 17,4 olması beklenen işsizlik ikinci oranının çeyrekteki beklenenden fazla başlamıştır. 2014 yılında 2013 % yılında 17,7’ye büyümenin yıllık ortalama büyüme oranı tırmanması, 2015 yılında ise % 17,3’e artışı üzerindeki yansıması göz önüne gerilemesi beklenmektedir. alınarak 2013 sonbahar tahminlerine Dış Dengesizliklerde İstikrarlı Düzelme kıyasla bir miktar yukarı yönlü revize edilmiştir. Reel GSYH’nin 2013 yılında % 1,8 daralacağı, 2014 yılında ise % 0,8 Ekonominin Ticari sektörler aracılığıyla artacağı öngörülmektedir. Net ihracatın dengelenmesi süreci hızlı bir şekilde büyümenin itici gücü olmayı sürdürürken devam etmektedir. İhracat, çeşitli üretim iç talebin büyümeye katkısının 2014 sektörlerinden gelen geniş tabanlı katkılar yılında pozitife dönmesi beklenmektedir. ile mal ve hizmet ihracat pazar paylarından Reel GSYH artışının dış ticaret ve iç sağlanan ciddi kazanımlar sayesinde yılın talebin başından bu yana genişlemiştir. Aynı büyük oranda dengelenmiş 85 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı zamanda yılın ikinci çeyreğinde büyük Makroekonomik ölçüde Riskler 2014 ve 2015’de Aşağı Yönlü tek seferlik unsurlardan Görünüme İlişkin kaynaklanan güçlü ithalat artışının kısa vadede hız kesmesi beklenmektedir. Yüksek frekanslı nicel veriler 2013 yılı Tahmin dönemi boyunca Portekiz ihraç pazarlarındaki ekonomik büyümesine ilişkin sınırlı da olsa yukarı iyileşme yönlü risklere işaret etmektedir. Bununla sayesinde güçlü ihracat artışının süreceği, birlikte, ithalatın ise iç taleple paralel biçimde kademeli olarak toparlanacağı 2014-2015 döneminde beklenen toparlanmanın gerçekleşmesi tahmin sürdürülebilirliği, kırılgan bir görünüm edilmektedir. Cari işlemler dengesinin bu sergileyen ticari ve mali piyasalardaki yıl GSYH’nin % 1’ine yakın fazla vermesi, olumlu gelişmelere bağlıdır. Portekiz’in tahmin dönemi boyunca da bu oran devlet etrafında sabitlenmesi beklenmektedir. tahvilleri piyasasına kademeli biçimde daha uygun faiz oranlarıyla erişim sağlayabilmesi tahminler açısından kritik Enflasyon Hız Kesiyor öneme sahiptir. Ayrıca hanehalkı ve şirketler üzerindeki düşük kaldıraçlama 2013 yılının ilk yarısında Euro Bölgesi baskısı özel tüketim ve yatırımları tahmin ortalamasının altında gerçekleşen TÜFE ile edilenden kötü etkileyebilir. birlikte yıllık ortalama enflasyon oranının bu yıl % 0,6, 2014 yılında % 1 ve 2015 yılında % 1,2 olarak Mali Görünüm gerçekleşmesi beklenmektedir. BANIF Bankasının GSYH’nin % 0,4’ü Grafik II.22.I. Portekiz- Borçlanma Oranları oranındaki tek seferlik sermaye % GSYH enjeksiyonu hariç tutulmak kaydıyla, 2013 yılı genel bütçe açığı/GSYH oranının % 5,5 olması gelirlerindeki beklenmektedir. güçlü Vergi performansa ve bütçenin uygulamasındaki tedbire karşın bütçe rezervlerinin kullanımından sonra GSYH’nin % 0,5’i oranında bir açık ortaya Finansal olmayan kuruluşlar çıkmıştır. Hanehalkı 86 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Bütçe açığı/GSYH oranının 2014 yılında Taslak Bütçede yer almaktadır. 2015 yılına ise olarak ilişkin tahminler ise GSYH’nin % 1’inin gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2014 biraz üstünde gerçekleşecek ve çoğunluğu yılına ilişkin tahminler, GSYH’nin % harcamalar tarafında alınacak tedbirlerle 2,3’üne tekabül eden çoğunluğu sürekli desteklenmektedir. % 4, 2015’de % 2,5 harcamalarda kesintilerden oluşan kamu iyileştirme maliyesini tedbirlerini de 2014 yılı bütçesinde yer alan bazı tedbirler dikkate almaktadır. Söz konusu tedbirlerin Anayasa büyük kısmı, kamu harcamalarına ilişkin incelenecek olması bütçe görünümüne değerlendirmelerde çalışanlarının bakanlıklar yer tarafından alan kamu ilişkin yasal nitelikli aşağı yönlü riskler ve yatay oluşturmaktadır. maaşlarında ve Mahkemesi programlar üzerinden görünümüne Buna ilişkin karşın bütçe makroekonomik sektörel harcamalarda kesinti ile emeklilik riskler, özellikle kısa vadede, dengelenmiş maaşlarında geniş kapsamlı bir reformu görünmektedir. içermektedir. Tedbirlerin kalan kısmını ise GSYH’nin % 0,4’ü oranında bir takım tek Kamu borcu/GSYH oranının 2013 yılında seferlik % 128’in biraz altında kalarak en yüksek operasyonlar oluşturmaktadır. Bahsekonu tedbirlerin birçoğu 2014 Yılı seviyeye ulaştıktan beklenmektedir. 87 sonra düşmesi T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.22.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – PORTEKİZ 2012 Milyar Euro Cari Fiyatlarla GSYH 170,9 Özel Tüketim 113,8 Kamu Tüketimi 34,3 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 30,5 Ekipman için 9,0 İhracat (mal ve hizmet) 61,2 İthalat (mal ve hizmet) 68,6 GSMG 164,6 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 66,5 20,0 17,9 5,3 35,8 40,1 96,2 94-09 2,1 2,4 2,3 1,9 3,9 5,7 5,8 1,9 2,5 0,2 -0,6 0,4 6,6 5,6 3,9 0,1 3,9 3,5 0,2 -10,4 -8,2 -6,1 -4,2 -4,3 58,7 (b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir 88 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 1,9 -1,6 -3,2 2,5 -3,8 -5,6 0,1 -4,3 -4,4 -3,1 -10,7 -14,5 -2,6 -11,3 -10,1 10,2 7,2 3,3 8,0 -5,9 -6,9 2,6 -1,9 -1,9 1,0 -5,6 -7,2 0,9 -0,7 0,2 0,0 4,6 4,0 -1,5 -1,5 -4,2 12,0 12,9 15,9 2,0 -0,3 -2,7 -1,5 -0,2 -3,8 -2,1 -0,8 -3,7 10,1 9,2 11,6 0,6 0,5 -0,1 1,4 3,6 2,8 0,1 -2,0 -0,2 -10,6 -7,8 -4,6 -10,4 -7,2 -1,9 -9,0 -5,6 0,4 -9,8 -4,4 -6,4 -9,4 -3,5 -4,8 -8,7 -6,5 -4,2 93,5 108,0 123,6 2013 -1,8 -2,5 -4,0 -8,5 1,0 5,8 0,8 -3,0 -3,7 0,0 2,0 -3,9 17,4 2,5 0,3 -1,6 12,2 1,9 0,6 1,6 -2,9 0,9 3,6 -5,9 -3,8 -3,7 127,8 (c) GSYH’nin yüzdesi olarak 2014 2015 0,8 1,5 0,1 0,7 -2,8 -2,2 1,2 3,7 4,9 8,1 5,0 5,3 2,5 3,7 -0,6 0,7 -0,3 0,6 0,0 0,0 1,0 0,8 -0,5 0,4 17,7 17,3 -0,8 -0,2 -2,1 -1,2 -3,0 -2,2 11,5 10,6 0,9 1,0 1,0 1,2 0,8 0,4 -2,0 -1,4 0,9 1,0 3,6 3,5 -4,0 -2,5 -2,5 -1,7 -2,6 -1,7 126,7 125,7 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 23. ROMANYA 2013 Yılında Güçlü İhracat ve Zayıf İç Talep Cari Hesabı Dengeliyor 2013 Yılında Canlanan yılında net ihracatın tetiklediği büyümeye Ekonomik 2014 yılında en büyük katkının iç talepten Faaliyetler gelmesi beklenmektedir. 2013 yılının ilk yarısında reel GSYH yıllık AB bazda % 1,8 yükselmiştir. Güçlü seyreden Artan tüketici güveni, genişleyen istihdam performans sergileyen ihracat, GSYH’deki gücü olmuştur. projelerinde tekrar hız kazanacağı tahmin edilmektedir. yıllık % 11,9 genişleyerek göz dolduran bir itici altyapı kullanılmasıyla desteklenecek yatırımların otomotiv sektörü sayesinde reel bazda artışın fonlarının ve ılımlı enflasyonla birlikte yükselen reel Tarım harcanabilir sektöründe beklenen iyi hasat ve iç talebin gelirin özel tüketim harcamalarını toparlaması beklenmektedir. az da olsa canlanması beklentisiyle birlikte Kamu harcamalarının ise kamu maliyesini 2013’ün ikinci yarısında büyümenin hız iyileştirme çabaları nedeniyle sınırlı kalacağı kazanacağı ve yıllık büyüme oranının % öngörülmektedir. 2,2 olacağı tahmin edilmektedir. 2013 yılında cari işlemler açığının büyük oranda Dış alemde ekonomik görünümün iyileşerek düşen ticaret açığı neticesinde GSYH’nin ihracat artışını desteklemesi beklense de, 1,2’sine gerileceği öngörülmektedir. ithalatın 2014 ve 2015 yıllarında yükseleceği ve böylelikle net ihracatın Büyümenin İtici Gücü Kademeli Olarak büyümeyi Net İhracattan İç Talebe Geçiyor edilmektedir. baskılayacağı tahmin Sonuç olarak cari işlemler açığının tahmin dönemi boyunca kademeli Reel GSYH büyümesinin 2014 yılında % olarak genişlemesi beklenmektedir. 2,1 olması, 2015 yılında ise % 2,4’e yükselmesi beklenmektedir. İyileşen küresel Enflasyonist Baskılar 2013’de Geriliyor ekonomik görünüm ve işgücü piyasası reformu neticesinde tahmin dönemi boyunca Romanya artan gıda ve enerji fiyatları büyümenin az da olsa potansiyelinin üstünde nedeniyle gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2013 AB’deki en yüksek enflasyon oranına 89 2013 yılının ilk yarısında T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı sahip ülke olmuştur. yaz Ulusal İstihdam Planı kapsamında alınacak dönemi boyunca düşerek Eylül ayında politika tedbirlerinin ardından düşeceği yıllık tahmin edilmektedir. bazda % Enflasyon, 1,1’e gerilemiştir. Enflasyondaki gerileme, gıda fiyatlarındaki kayda değer gerçekleşmiştir. düşüş neticesinde Enflasyonist baskıların 2011 yılında yapılan İşgücü Yasası reformu yavaş da olsa sonuç vermeye 2013’ün geri kalanında azalması ve yıllık başlamış, ortalama kontratları sayısı % 0,4 artış göstermiştir. enflasyon oranının % 3,3 2013’ün ilk Kendi Düşen gıda fiyatları neticesinde 2014 hızlanmıştır. İstihdamın ancak ekonomik yılının ilk yarısında enflasyon oranının faaliyetler tarihi düşük oranlara inerek yıllık ortalama genişleyeceği % Enflasyonun seviyesinde olacağı çalışanların iş civarında gerçekleşmesi beklenmektedir. 2,5 hesabına yarısında kademeli olarak artışı iyileştikçe öngörülmektedir. görece düşük olması öngörülmektedir. İç talepteki istikrarlı nedeniyle 2013 yılında reel ücretlerde % toparlanma ve fiyatların AB ortalaması ile 2’ye varan artışlar beklenmektedir. daha fazla yakınsamasıyla birlikte ortalama enflasyon oranının 2015 yılında ortalama % 3,4 olacağı tahmin edilmektedir. 2013’de İşgücü Mali Ayarlamalar Devam Ediyor Piyasasında 2012 yılında % 3’e inen bütçe açığı/ Sınırlı GSYH oranının 2013’de daha da düşerek İyileşme, İşsizlik Oranında Artış % 2,5’e inmesi beklenmektedir. Bütçenin gelirler 2012 yılının ikinci yarısında % 7’nin altına performans, inen işsizlik oranı 2013’ün başından azaltılması itibaren yükselmeye başlamıştır. 2013’ün ikinci yarısında iyileşmenin büyümede işsizlik öngörülmektedir. AB harcamalarının fonlarına ilişkin Gelirdeki düşük vergi kaynaklı büyüme yerine ihracat kaynaklı büyümeye geçişe bağlanmaktadır. 2014 yılında bütçe açığı/GSYH oranının % 7’nin üzerinde ve tahmin dönemi boyunca bu ve düşük performans kısmen 2013 yılı boyunca Ortalama işsizlik oranının 2013 yılında % oranda sermaye dengelenmiştir. artışı yavaşlatacağı tahmin edilmektedir. büyük gerçekleşen problemlere karşı alınan önlemler ile beklenen oranındaki tarafında seviyede kalacağı Hâlihazırda yüksek 2 olacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu tahmin emeklilik maaşlarında sınırlı bir artış, kamu sektörü maaş ödemelerinde % seyreden genç işsizlik oranının, % 23, 3’lük 90 artış ve toplam sermaye T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı harcamalarında 2013’e kıyasla sınırlı bir Kamu daralma göz önüne alınarak yapılmıştır. GSYH’nin % 39’unun üzerine çıkarak en borcunun ise 2015 yılında yüksek değerine ulaşması beklenmektedir. faaliyetlerden Tahmin dönemi boyunca bütçeye ilişkin sağlanacak fayda ve politika değişikliği ana riskler, (i) zayıf iç taleple birlikte daha olmayacağı varsayımı altında, 2015 yılında az vergiye dayalı büyüme (ii) biriken bütçe açığının daha da düşerek GSYH’nin vadesinde ödenmemiş borçların revize % 1,8’ine kadar gerileyeceği tahmin edilmesi (iii) kamu iktisadi kuruluşlarının edilmektedir. 2013’de % 2 olan yapısal yeniden bütçe açığının tahmin dönemi boyunca bir ilerlemenin bütçeye baskı oluşturması miktar iyileşerek 2015’de % 1,5’e düşeceği olarak sıralanmaktadır. Canlanan ekonomik yapılandırılmasındaki sınırlı öngörülmektedir. Grafik II.23.I:Romanya-Genel Kamu Borcu ve Bütçe Açığı GSYH %’si Kamu borcu (sağ) 91 GSYH %’si Bütçe açığı (sol) T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.23.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – ROMANYA 2012 Milyar Rumen Leyi Cari Fiyatlarla GSYH 556,7 Özel Tüketim 352,7 Kamu Tüketimi 83,8 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 144,6 Ekipman için 53,7 İhracat (mal ve hizmet) 222,9 İthalat (mal ve hizmet) 252,6 GSMG 549,4 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 63,4 15,0 26,0 9,6 40,0 45,4 98,7 94-09 3,2 5,7 0,8 7,0 7,8 10,2 12,3 3,2 6,1 -0,9 -1,9 -2,1 6,6 43,3 35,9 -0,3 -2,8 36,3 2,1 -7,5 -6,6 -5,8 -3,4 -3,8 -4,6 17,5 (b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir 92 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 -1,1 2,2 0,7 -0,3 1,1 1,1 -4,7 0,2 1,7 -1,8 7,3 4,9 -19,1 7,0 5,7 13,2 10,3 -3,0 11,1 10,0 -0,9 -1,0 2,1 1,2 -1,5 2,6 2,2 0,4 0,1 -0,7 0,0 -0,5 -0,8 -0,3 -0,8 1,9 7,3 7,4 7,0 -3,3 15,5 5,2 -2,4 12,2 6,4 -7,7 7,8 1,5 -8,3 -15,2 5,7 4,1 4,8 6,1 5,8 3,4 1,0 2,6 3,2 -6,1 -5,6 -5,6 -4,4 -4,5 -4,0 -4,2 -3,9 -2,6 -6,8 -5,7 -2,9 -6,1 -5,1 -2,2 -6,1 -4,0 -2,2 30,5 34,7 37,8 2013 2,2 0,3 0,0 -2,0 -0,3 9,6 0,8 1,6 -0,3 -0,9 3,5 0,6 7,3 5,8 4,1 -0,1 4,2 3,3 0,1 -2,8 -1,2 -0,2 -2,5 -1,9 -1,9 38,5 (c) GSYH’nin yüzdesi olarak 2014 2,1 1,6 1,8 3,5 4,0 5,0 5,1 2,1 2,2 0,0 -0,1 0,6 7,1 4,4 2,9 -0,1 3,0 2,5 -0,6 -3,0 -1,5 -0,6 -2,0 -1,5 -1,5 39,1 2015 2,4 2,2 1,3 4,4 4,5 6,1 6,5 2,4 2,7 0,0 -0,3 0,7 7,0 4,6 2,9 0,2 2,6 3,4 -0,1 -3,3 -1,7 -0,8 -1,8 -1,4 -1,4 39,5 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 24. SLOVENYA Düşük Kaldıraçlama ve Finansman Maliyetleri Ekonomik Görünümü Etkiliyor Düşen İç Talep ve İhracattaki Yavaş 2012 yılına ilişkin ulusal hesapların aşağı Toparlanmayla Birlikte Aşağı Yönlü yönlü revize edilmesi daha önce % 4,8 Revizyonlar olarak açıklanan özel tüketim harcamalarındaki daralmanın daha ciddi 2012’de GSYH reel bazda % 2,5 oranında boyutlarda olduğuna işaret etmektedir. daralarak 2008’deki en yüksek değerinden Tüketimin % 8,5 düşük gerçekleşmiştir. 2013’ün ilk gelirdeki düşüş ve artan işsizlikle birlikte yarısında çeyreklik verilerin negatif olması tahmin dönemi boyunca düşmeye devam (yıllık 3,2 edeceği öngörülmektedir. 1 Temmuz 2013 daralmaya tekabül etmektedir), resesyonun tarihinde yürürlüğe giren KDV artışları ve derinleştiğini ve Bahar Tahminlerinin aşağı diğer yönlü gerektiğini harcamalarını gerileteceği, dayanıklı eşya göstermektedir. Reel GSYH’nin bu yıl % ve yeni otomobil talebine ilişkin yılın 2,7 olarak gerçekleşmesi, azalan iç talep ve ikinci çeyreğinde gelen pozitif verilerin beklenenden düşük gerçekleşen ihracat geçici olduğu değerlendirilmektedir. bazda revize reel GSYH’de edilmesi % artışı nedeniyle gelecek yıl ise 1 puan daha özellikle vergi reel harcanabilir tedbirlerinin tüketici 2013’ün ilk iki çeyreğinde kurulan termik düşmesi beklenmektedir. santral brüt sabit sermaye oluşumunu desteklemiştir. Bununla birlikte tüm yıl Grafik II.24.1:Slovenya-GSYH Büyümesine Katkılar dikkate alındığında devam eden düşük puan kaldıraçlama, düşük kar beklentisi ve sıkı finansman koşulları nedeniyle yatırımların tahmin daha da düşeceği tahmin edilmektedir. Firmaların üretim kapasitelerini tekrar oluşturması ve inşaat yatırımlarındaki daralmanın en düşük seviyeye inmesi beklentileri Hanehalkı Tük. Harcamaları Brüt Sabit Sermaye Oluşumu Stok Değişmeleri GSYH(yıllık %) sebebiyle 2014’de yatırımlardaki daralmanın hız keseceği (% Kamu Harcamaları Brüt Sermaye-Ekipmanlar Net İhracat 2,7) öngörülmektedir. 93 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 2013 yılı başında kaydedilen pozitif ihracat İşgücü Piyasasında Gecikiyor verileri büyük ölçüde AB üyesi olmayan ülkelere ihracat hacminin Ayarlamalar artmasıyla sağlanmıştır. Bununla birlikte ihracattaki 2012 yılı sonunda % 9’un altında seyreden pozitif eğilim ikinci çeyrekte tersine işsizlik oranı 2013’ün ilk çeyreğinde hızla dönmüştür. AB ülkeleri arasındaki ihracat yükselerek % 10,8’e tırmanmıştır. artışının zayıf seyretmesi nedeniyle tahmin dönemi boyunca kırılgan bir toparlanma İstihdamın tahmin dönemi boyunca, hız öngörülmektedir. kesse de, daralması ve işgücü piyasası Termik santral gecikmenin yatırımıyla birlikte artan mal ithalatı ayarlamalarındaki 2013’de net ihracatın büyümeye katkısını etmesi beklenmektedir. zayıflatmıştır. devam Düşük büyüme beklentisi ve birim işgücü maliyetini istikrara kavuşturmak için kamu Büyümeye Dair Aşağı Yönlü Riskler sektöründe yapılan maaş kesintilerinden ötürü 2013 yılında reel ücretlerde düşüş Ekonomideki sınırlı toparlanmanın ancak görülmektedir. 2014 yılının ikinci yarısında başlayacağı, 2015’de ise daha düşük bir hızda devam Çekirdek enflasyonun tahmin döneminde edeceği öngörülmektedir. Net ihracatın artış göstermeyeceği, bu yıl ise % 2’nin toparlanmayı biraz üzerinde kalacağı düşünülmektedir. tetiklemesi, düşük kaldıraçlamanın ise iç talebi baskılamayı Bankaların Yeniden Sermayelendirilmesi 2013 ve 2014’de Bütçe Açığını Yükseltiyor sürdürmesi beklenmektedir. Büyüme ve özellikle iç talebe ilişkin riskler finansman koşullarına, finansman koşulları ise düşük kaldıraçlama ile önemli 2012’de % 3,8 olan genel bütçe açığının yapısal reformların yürürlüğe konulmasına GSYH’ye oranının 2013’de % 5,8’e (% bağlı kalmaktadır. 4’lük kısmı bankaların sermayelendirilmesini çıkacağı tahmin yeniden kapsamamaktadır) edilmektedir. Kamu sektöründe ücretlerde ve sosyal yardım oranlarında kesinti ya da dondurmaya gitmek, KDV oranını yükseltmek 2013 yılında 94 kamu maliyesini iyileştirme T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı amacıyla alınacak gelmektedir. tedbirlerin da uygulanacaktır. Ayrıca, Mayıs 2013 söz tarihinde kamu sektöründe yapılan ücret konusu tedbirlerle bütçe üzerinde yaratılan kesintileri 2014’ün ilk yarısında ücret olumlu etkiyi kısmen bertaraf edeceği giderlerini daha da düşürecektir. Politika öngörülmektedir. değişikliği olmayacağı varsayımı altında maaşları artan faiz dondurulması kararı 2014 ve 2015 yılında ve emeklilik Oldukça başında ödemelerinin 2015 2014 Yılı Taslak Bütçe ve yeni emlak GSYH’nin vergisi Hükümet tarafından sırasıyla Eylül tarafından konulmamıştır. GSYH’nin tekabül eden yer yürürlüğe % bütçe açığının 3,8’i olacağı tahmin alacak tedbirler henüz belirlenip müzakere edilmemiştir. 3,4’üne yeniden 2014 yılında GSYH’nin % 0,75’i oranında sermayelendirilmesi için gereken miktar da iyileşmesi beklenen yapısal dengenin 2013 hesaba katıldığında 2014’de bütçe açığının yılında büyük ölçüde istikrarlı seyredeceği, GSYH’nin 2015 yılında ise GSYH’nin % 0,75’i % beklenmektedir. bankaların % genel edilmektedir. 2015 Yılı Taslak Bütçesinde ve Ekim aylarında onaylanmış, fakat henüz Parlamento yılında 7,1’ine tırmanması Vergilerin GSYH’ye oranında bozulacağı tahmin edilmektedir. oranının, özellikle yeni emlak vergisindeki Kamu borcu/GSYH oranının 2013’de % artış, kişisel gelir vergisi muafiyeti ve vergi 63’e dilimleri eşik değerleri için endekslemenin kaldırılması neticesinde, öngörülmektedir. transferlere ilişkin faiz yeniden dışı açık, baskılanmış büyüme ve artan borç ödeme tarafında maliyetleri emekli maaşlarını da içerecek şekilde sosyal bankaların sermayelendirilmesi, yükseleceği Harcamalar ulaşması, nedeniyle 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla % 70 ve % 74’e oranların tırmanması beklenmektedir. 95 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.24.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVENYA Yıllık Yüzde Değişim 2012 % GSYH 94-09 2010 2011 2012 2013 2014 GSYH Milyar EURO Cari Fiyatlarla 36,2 100,0 3,5 1,2 0,6 -2,3 -2,7 -1,0 Özel Tüketim 20,9 57,8 3,4 1,3 0,9 -2,9 -3,5 -2,6 7,5 6,7 20,8 18,5 3,2 6,0 1,5 -13,8 -1,2 -8,1 -1,6 -9,3 -2,7 -4,2 -2,5 -1,2 2,8 7,9 7,6 -7,9 9,5 -3,7 -2,4 2,6 İhracat (mal ve hizmet) İthalat (mal ve hizmet) 26,2 25,8 72,4 71,2 6,2 6,6 10,1 7,9 7,0 5,2 0,3 -4,3 1,3 -0,2 0,8 -1,0 GSMG 35,7 98,6 3,4 1,6 0,8 -2,2 -2,6 -2,4 0,7 3,8 0,0 -2,1 1,9 -1,3 0,7 -3,7 -1,9 -3,3 -0,4 0,0 1,4 0,0 1,4 -1,3 -0,5 Kamu Tüketimi Brüt Sabit Sermaye Oluşumu Ekipman için GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat 2015 0,7 -1,2 -0,1 0,4 0,8 3,9 2,5 -0,2 1,5 1,3 3,3 1,1 -1,3 0,5 6,4 -2,2 7,3 -1,6 8,2 -1,3 8,9 -2,4 11,1 11,6 0,0 11,6 Çalışan başına ücret ödemeleri - 3,9 1,6 -0,4 -0,2 -0,3 -0,3 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti - 0,4 1,5 -0,6 -1,6 0,7 0,4 0,0 -1,7 -1,4 12,2 -1,4 -1,0 14,6 13,5 12,1 11,9 11,9 1,1 7,6 - -1,1 2,1 1,0 2,1 1,7 2,1 1,9 -0,4 1,1 0,8 İstihdam İşsizlik oranı (a) Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE 0,4 -4,8 -1,8 5,0 3,1 -1,2 0,4 2,1 Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) -3,8 -1,5 -2,9 -0,4 -3,0 0,1 -4,3 2,7 0,7 5,0 6,0 2,5 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) -1,6 -0,3 -0,2 2,5 3,1 -7,1 Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) -2,9 -3,1 -5,7 -4,6 -6,4 -5,7 -4,0 -2,7 -5,8 -4,3 -5,6 -5,8 Yapısal bütçe dengesi (c) -3,1 -4,6 -4,7 -2,7 -2,9 2,1 Brüt kamu borcu (c) 25,3 38,6 46,9 54,1 63,2 70,1 Mallar için dış ticaret haddi (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir 96 (c) GSYH’nin yüzdesi olarak 1,5 -1,0 1,9 6,5 5,0 -3,8 -2,8 -2,8 74,2 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 25. SLOVAKYA 2013’den Sonra Büyüme Hız Kazanıyor durgun 2013 Sonrasında Ekonomik Faaliyetler Canlanıyor seyretmeye devam etmiştir. Süregelen zayıf işgücü piyasası koşulları ve reel harcanabilir gelir Net ihracatın büyümeye sağladığı güçlü baskılanmasıyla katkı ve toparlanan iç taleple birlikte reel 2014 ve 2015’de ancak kademeli olarak GSYH’nin 2013 yılında % 0,9 artması yükselebileceği tahmin edilmektedir. beklenmektedir. yatırımların Yılın ikinci başında çeyrekte istikrar Grafik II.25.1: Slovakya- GSYH Büyümesi ve Katkılar puan tamamı için yatırımların hala büyümeyi bir etki yaratacağı tüketiminin düşen kazanmıştır. Bununla birlikte 2013’ün geriletici hanehalkı artışının tahmin tahmin edilmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında Slovak ekonomisinin daha güçlü bir seyir izleyerek sırasıyla % 2,1 ve % 3’e yakın genişleyeceği öngörülmektedir. İç talebin Yatırım dışı iç talep ekonomik faaliyetlerdeki artışın itici gücü Net ihracat GSYH(yıllık % değişim) Stoklar olması beklenmektedir. İşsizlik oranındaki ılımlı düşüşün mevcudiyetini sürdüreceği tahmin edilmektedir. İyileşen iş ortamı güvenine karşın kurum Enflasyonist ikinci çeyrekte daha da baskıların tahmin dönemi boyunca zayıf kredileri seyredeceği öngörülmektedir. düşmüştür. Ayrıca iş planlarına ilişkin emareler yatırımlarda yakın bir gelecekte güçlü Daha Dengeli Büyüme Kompozisyonu bir etmemektedir. toparlanmaya 2013’de işaret yatırımların, özellikle teçhizat yatırımlarında beklenen Özel tüketim harcamaları 2013’ün ikinci düşüş nedeniyle, % 5,3 gerileyeceğini çeyreğinde genişleyerek çeyreklik bazda % öngörmektedir. 1,1 oranında artış göstermiştir. Bununla 2014’de birlikte söz konusu artış büyük oranda de edilmektedir. dayanıklı olmayan mal ve hizmetlerden Teçhizat yatırımlarının gerileyeceği Öte yandan tahmin inşaat faaliyetlerinde toparlanma beklenmektedir. sağlanmış, dayanıklı malların tüketimi ise 97 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Yeni konut inşaatlarının, yedi çeyrek olması beklenen ücret artışlarının, ilerleyen boyunca yaşanan düşüşün ardından, 2014 yıllarda hız kazanacağı yılında konut yatırımlarında kademeli bir edilmektedir. Slovakya’da toparlanmanın artış sağlayacağı düşünülmektedir. büyük ölçüde verimlilik hızlanmasıyla İhracat 2013’ün ikinci çeyreğinde güçlü tahmin artışının sağlanacağı öngörülmektedir. biçimde artmış olup, bu artışın yılın ikinci yarısında da, hız kesse de, devam edeceği Tahmin öngörülmektedir. İthalatın ise, kademeli Enflasyon olarak genişlemesi Boyunca Düşük beklenmektedir. Tahminler, 2014’de büyümeye en büyük 2013 katkıyı yapan kalemin iç talepten net yaşanacağına yılında ciddi biçimde düşen enflasyon oranının, düşen emtia fiyatları ve ihracata geçmesiyle birlikte büyümede dengelenme Dönemi enerji sektöründeki fiyat düzenlemelerinin işaret enflasyon üzerindeki baskılayıcı etkisi etmektedir. nedeniyle tahmin dönemi boyunca % 2’nin altında seyretmesi beklenmektedir. Tahminlere ilişkin ülke bazlı riskler büyük ölçüde dengelenmiştir. Aşağı yönlü riskler büyük altyapı projelerinin ertelenme Kamu ihtimalinden kaynaklanmaktadır. Yukarı yönlü riskleri ise toparlanmanın özel tüketici Maliyesini İyileştirme 2013 Sonrasında Çabalarının tüketimdeki Yavaşlaması Bekleniyor kredilerindeki istikrarlı artışla desteklenerek kalıcı olması Bütçenin gelirler kısmına yoğunlaşan 2013 oluşturmaktadır. yılı Zayıf İşgücü Piyasası Mevcudiyetini Sürdürüyor kamu maliyesini iyileştirme tedbirlerinin birçoğu 2013-2015 çok yıllı Koşulları bütçede yer almaktadır. Genel bütçe açığının 2013 yılında 2012 yılındaki İstihdamın 2014 ve 2015 değerinden 1,5 puan düşük gerçekleşerek yıllarında mütevazi bir büyüme göstermesi, işsizlik GSYH’nin oranının ise % 13’ün üzerinde seyretmesi beklenmektedir. beklenmektedir. İşsizliğin büyük kısmını iyileşme, tek seferlik gelir tedbirleriyle dönemselden sağlanacaktır. ziyade yapısal işsizlik % 3’üne Bütçe Taslak Çok ulaşması açığındaki Yıllı bu Bütçe oluşturmaktadır. Ayrıca, işsiz sayısının 2014-2016 yüksek olmasına karşın, 2013’de % 2 özellikle ek gelirlerle kamu maliyesinin 98 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı daha da iyileşeceğini öngörmektedir. Söz Ek tedbirlerin özellikle kamu yatırım konusu ek gelirleri ertelenen kar paylarının harcamaları dağıtımı ve 2013’de yürürlükten kalkması beklenmektedir. 2014’de bütçe açığının beklenen düzenlenmiş sektörlerde faaliyet GSYH’nin gösteren beklenmektedir. Yapısal dengenin ise daha şirketlere süresinin yönelik uzatılması verginin oluşturmaktadır. alanında % 3,2’sine alınması yükselmesi da bozulacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca Hükümet, şirket gelirleri üzerine götürü koymayı, Beklenen dönemsel toparlanmaya ve daha kurumlar vergisini de % 23’den % 22’ye vergi odaklı büyüme kompozisyonuna düşürmeyi planlamaktadır. Sonuç olarak karşın, 2013’de % 20 olan KDV oranının bu tedbirlerin vergi gelirlerinde kayda 2015’de % 19 seviyesine indirilecek değer olması neticesinde bütçe açığının daha da minimum artış vergisi sağlaması beklenmektedir. Harcamalarda tasarrufların kamu sektörü artacağı sağlık harcamaları ve reformları alanında değişikliği olmayacağı varsayımı altında yapılması kamu borcu/GSYH oranının, 2015’de % birlikte planlanmaktadır. tekrarlayan Bununla birikmiş hastane sektöründe Ayrıca kamu sağlık reformunun uygulamasına ilişkin bir takım riskler bulunmaktadır. tedbirlerin Dolayısıyla, kamu maliyesi Politika 58’e yükseleceği tahmin edilmektedir. borçlarını önleyici tedbirlere ilişkin detaylı bilgi bulunmamaktadır. öngörülmektedir. alınacak üzerinde Hükümetin tahmininden daha düşük bir etki yaratması beklenmektedir. 99 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.25.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – SLOVAKYA 2012 Milyar Euro Cari Fiyatlarla GSYH 69,1 Özel Tüketim 39,7 Kamu Tüketimi 12,4 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 16,0 Ekipman için 8,1 İhracat (mal ve hizmet) 62,0 İthalat (mal ve hizmet) 61,6 GSMG 67,6 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 57,5 18,0 23,1 11,8 89,7 89,1 97,8 94-09 4,5 2,5 2,9 8,0 6,9 4,5 3,8 0,2 0,4 0,3 14,8 8,9 5,2 -5,2 -5,4 -5,4 -5,5 -5,9 -3,8 36,9 (b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir 100 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 4,4 3,2 2,0 -0,7 -0,5 -0,4 1,0 -4,3 -0,6 6,5 14,2 -3,7 11,1 46,7 -3,0 16,0 12,7 8,6 14,9 10,1 2,8 3,8 2,3 2,1 1,1 1,9 -1,5 2,5 -0,7 -1,6 0,7 2,0 5,2 -1,5 1,8 0,1 14,5 13,6 14,0 5,1 1,1 2,4 -0,9 -0,4 0,5 -1,4 -2,0 -2,1 10,7 9,8 9,8 0,5 1,6 2,6 0,7 4,1 3,7 -0,8 -1,5 -0,4 0,8 1,1 3,3 -2,5 -2,5 0,0 -0,9 -0,8 1,5 -7,7 -4,9 -4,8 -7,7 -5,1 -4,8 -7,5 -5,5 -5,0 41,0 43,3 52,1 2013 0,9 0,8 0,1 -5,3 -6,3 4,6 1,9 1,0 -0,6 -1,2 2,7 -0,3 13,9 2,0 0,8 -0,6 5,8 1,5 1,7 0,0 7,3 4,3 5,6 -3,0 -1,9 -2,3 54,3 (c) GSYH’nin yüzdesi olarak 2014 2,1 0,9 4,2 1,2 -0,5 4,6 4,3 2,1 1,5 0,0 0,6 0,3 13,7 3,0 1,3 -0,5 6,8 1,8 1,6 -0,1 7,6 4,3 5,4 -3,2 -2,1 -3,1 57,2 2015 2,9 1,9 2,8 3,7 4,3 6,0 5,8 2,9 2,2 0,0 0,7 0,5 13,3 3,0 0,6 -1,2 7,2 1,8 1,9 0,0 8,0 5,4 6,0 -3,8 -2,9 -2,9 58,1 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 26. FİNLANDİYA Yavaş Toparlanma ve Yapısal Değişiklikler Ekonomideki Kırılganlık 2013’de de Güven göstergelerinin de işaret ettiği gibi Devam Ediyor yatırımlar zayıf ekonomik görünüm nedeniyle düşmüş, bu gerileme inşaat ile makine ve teçhizat yatırımlarını olumsuz 2012 yılında % 0,2 olarak açıklanan etkilemiştir. Finlandiya ekonomisindeki daralma % 0,8’e revize edilmiştir. 2013’ün dört çeyrek boyunca en katkıyı yapan elektronik düşüşün 2013’de de süreceği, 2014’de ise da olsa büyümüştür. 2012 yılının olumsuz yavaş da olsa tersine döneceği tahmin etkilerin altında, yılının ikinci yarısı için edilmektedir. ılımlı bir büyüme öngörülse de, 2013 % 0,6 İhracat artışı zayıf olsa da ithalat ihracattan oranında daralma beklenmektedir. daha hızlı daralmış ve net ihracat büyümeye pozitif katkı sağlamıştır. Sonuç Birkaç çeyrek boyunca kaydedilen negatif olarak büyüme oranı tüketici ve üretici güvenini Tüketiciler fazla en düşük seviyesine inmiştir. Stoklardaki ekonomi, 2013’ün ikinci çeyreğinde sınırlı zedelenmiştir. 2012’de sektöründen gelen katkı da son onyılların küçülen yılının tamamı için ekonomide üretimi azalmış, geleneksel olarak sanayi üretimine ilk çeyreğinde de devam eden ve böylelikle art arda Sanayi dış ticaret ve cari işlemler dengesinin güçlü ihracat performansından harcamalar ziyade zayıf iç talep sayesinde iyileşeceği konusunda tedbirli davranmakta, başta öngörülmektedir. otomobil olmak üzere dayanıklı mal tüketimini ertelemektedirler. Ayrıca KDV oranlarındaki 1 yüzde puanlık 2014 ve 2015’de Kademeli Toparlanma artış neticesinde reel harcanabilir gelir 2013’ün başından itibaren düşmüştür. Kredi 2014’de reel GSYH’nin % 0,6, 2015’de ise genişlemesi yavaşlamıştır. Sonuç olarak % önceki özel tüketimin zayıf harcanabilir gelir artışı tüketimden büyümeye net pozitif katkı nedeniyle sınırlı kalmaya devam edeceği beklenmemektedir. öngörülmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında, yılların aksine bu yıl 101 1,6 artması beklenmektedir. Özel T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı büyümenin artmasıyla birlikte önceki rekabet gücü baskıları nedeniyle ihracat yıllarda zayıf seyreden yatırımların eski paylarındaki kayıpların tahmin edilenden seviyelere ulaşması için hız kazanacağı daha tahmin edilmektedir. Yatırımlardaki bu değerlendirilmektedir. toparlanmayı tahmin fazla gerçekleşebileceği dönemi boyunca iyileşen kredi koşulları ve düşük faiz oranları da destekleyebilir. Finlandiya’nın düşmeye Zayıf İşgücü Piyasası ve Hız Kesen Enflasyon küresel devam edilmektedir. pazar payının edeceği Bununla birlikte tahmin İşgücü piyasası 2012 yılının sonlarından yapısal itibaren bozulmaya başlamıştır. İstihdam değişikliklerin uygulamaya konulması ve edilenlerin maliyet düşmektedir. 2013’de işsizlik oranının, bakımından rekabet gücünde sayısı çalışma saatleri beklenen gelişmeler nedeniyle bu düşüşün zayıf son yükselmesi ve 2015 yılına kadar aşağı yıllara oranla hız kaybetmesi büyümeyle ve beklenmektedir Zayıf iç talebin ithalat yukarı bu oranda artışını baskılayacağı tahmin edilmektedir. beklenmektedir. birlikte, istikrar % 8,2’ye kazanması Sonuç olarak, cari işlemler dengesinin, negatif kalsa da, tahmin dönemi boyunca Ekim ayında sosyal paydaşlar toplu ücret iyileşeceği öngörülmektedir. sözleşmesi üzerinde anlaşmaya varmıştır. 2014-2015 yıllarında ücret artışları 20122013 yıllarında yapılan ücret artışlarının Çoğunluğu Dışsal Kaynaklı altında kalacaktır. Sonuç olarak birim Olan işgücü maliyeti önceki yıllara kıyasla daha Riskler Dengeleniyor az artacaktır. Ücretlerdeki kısıtlı artışın Büyük ölçüde ihracat piyasalarına bağlı orta vadede net ihracatı, istihdamı ve olan büyümeyi genel görünüme dengelenmiştir. ilişkin Sanayide riskler destekleyeceği tahmin edilmektedir. yeniden yapılanmanın hâlihazırdaki durumundan daha ileri bir aşamada olabileceği ve 2013’deki böylelikle daha sağlanabileceği yandan vergisi oranı ve ihracat artışı 2014’deki dolaysız vergi oranı artışlarına düşünülmektedir. Öte rağmen enflasyonun 2013’de % 2,2’ye, kilit gerileyeceği öngörülmektedir. Sınırlı ücret ve artışları, düşen enerji fiyatları ve istikrarlı güçlü Finlandiya’nın endüstrilerindeki tüketim yapısal sorunlar 102 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı işlenmiş gıda ve hizmet fiyatlarından ötürü yıllarında 2014-2015 da Finlandiya 2014 yılında kurumlar vergisini enflasyonun düşürmeyi, ancak kar payları üzerindeki vergileri artırmayı planlamaktadır. Ayrıca gerilemesi beklenmektedir. alkol, şeker, tütün ürünleri ve enerji üzerindeki artırılması kararlaştırılmıştır. Kurumlar vergisindeki Finlandiya Genel Devlet Bütçesi ve Kamu Borcu Grafik II.26.1: GSYH %’si vergilerin değişiklik ve zayıf büyüme nedeniyle tahmin 2014’de bütçe açığının GSYH’nin % 2,3’üne ulaşacağı tahmin edilmektedir. 2015 yılında büyümenin canlanmaya başlamasıyla birlikte kamu maliyesinin iyileşmesi, bütçe açığı/GSYH oranının % 2’ye gerilemesi beklenmektedir. Yapısal Brüt Kamu Borcu Genel Kamu Dengesi bütçe açığının ise tahmin dönemi boyunca bozularak 2015’de GSYH’nin % 1,25’ine tırmanacağı öngörülmektedir. Bütçe Açığı Artıyor Kamu borcu /GSYH oranı yıllık bazda Hükümet, merkezi yönetim bütçesinin açıkların artacağı beklentisinden ve 2012 güçlendirilmesi önlemler yılı nominal GSYH’nin aşağı yönlü revize almıştır. Alınan tedbirlere karşın 2012 edilmesinden olumsuz etkilenmektedir. Bu yılında % 1,8 olan bütçe açığı/GSYH oranı gelişmeler altında genel kamu borcu/ 2013’de GSYH oranının 2014’de % 61’e, 2015’de % için ciddi 2,2’ye yükselmiştir. Söz ise % 62,5’e ulaşması beklenmektedir. konusu artış, zayıf ekonomik büyümenin kamu maliyesini iyileştirme tedbirlerinin etkisini bertaraf kaynaklanmaktadır. İşgücü etmesinden piyasasına, kamuda etkinliğin sağlanmasına ve iş ortamına ilişkin Ağustos 2013 tarihinde açıklanan yapısal reformlar paketinin uygulamaya konulmasıyla bütçeye ilişkin daha uzun vadeli görünümün iyileşeceği düşünülmektedir. 103 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.26.1: Tahmine ilişkin temel göstergeler – FİNLANDİYA 2012 Milyar Euro Cari Fiyatlarla GSYH 189,4 Özel Tüketim 105,2 Kamu Tüketimi 46,0 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 37,1 Ekipman için 9,5 İhracat (mal ve hizmet) 77,1 İthalat (mal ve hizmet) 78,3 GSMG 190,4 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) % GSYH 100,0 55,5 24,3 19,6 5,0 40,7 41,4 100,5 94-09 2,8 2,9 1,7 3,8 4,3 6,0 6,1 3,3 2,6 0,1 0,5 1,2 10,3 3,2 1,6 -0,1 8,7 1,7 1,6 -0,6 7,4 4,9 5,0 1,4 1,4 2,5 45,6 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 3,3 2,8 -0,2 3,3 2,5 1,6 -0,3 0,4 0,8 1,9 6,8 -2,9 -11,8 19,2 -0,5 7,5 2,6 -1,4 6,9 5,7 -3,7 3,2 1,8 0,7 2,1 2,7 0,5 0,8 1,7 -2,2 0,4 -1,2 1,0 -0,1 1,1 0,3 8,4 7,8 7,7 1,8 3,4 3,0 -1,6 1,8 3,6 -2,0 -1,3 0,7 10,6 8,6 7,5 0,4 3,1 2,8 1,7 3,3 3,0 -2,4 -2,3 -3,0 1,4 -0,6 0,1 1,6 -1,1 -1,6 1,7 -1,0 -1,5 -2,5 -0,6 -1,9 -0,5 0,3 -0,8 -0,4 0,3 -0,7 48,6 49,0 53,0 2013 0,3 0,7 0,8 -1,5 -2,1 0,5 0,6 0,3 0,3 0,0 0,0 -0,4 8,1 3,3 2,6 0,6 7,8 1,9 2,5 -0,8 -0,8 -1,7 -1,4 -1,8 -0,6 -0,6 56,2 2014 1,0 0,8 0,5 1,8 1,9 3,1 2,9 1,0 0,9 0,0 0,1 0,2 8,0 3,4 2,5 0,7 8,4 1,9 2,2 -0,8 -1,0 -1,8 -1,5 -1,5 -0,5 -0,5 57,7 (a) Eurostat tanımı (b) brüt tasarruf/ brüt kullanılabilir gelir (c) GSYH’nin yüzdesi olarak Not: İstatistiki farklılıklardan dolayı, bileşenleri toplamı GSYH büyümesi vermeyebilir. 104 2015 1,6 1,4 0,8 2,0 1,9 4,4 3,9 1,6 1,4 0,0 0,1 0,3 8,1 1,6 0,4 -1,6 8,8 2,0 1,8 -0,4 0,2 -1,1 -1,1 -2,0 -1,2 -1,2 62,5 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 27. İSVEÇ Ekonomide İç Talep Destekli Toparlanma 2013’ün İlk Yarısından Sonra Tahmin Döneminde Hızlanan Büyüme Toparlanma İşaretleri 2013 yılında % 1,1 olan GSYH 2013 yılının ilk çeyreğindeki beklenenden büyümesinin daha güçlü büyümenin ardından, İsveç tedricen artarak 2014 yılında % 2,8, 2015 ekonomisi yılında ise % 3,5 seviyesine yükselmesi hanehalkı tüketimindeki tahmin dönemi boyunca yavaşlama ve ithalattaki düşüş nedeniyle beklenmektedir. ikinci ihracat destekli toparlanmalardan farklı çeyrekte yavaşlamıştır. Toplam Geçmiş dönemlerdeki talepteki zayıf büyüme firmalarda stok olarak, büyümedeki artışının ağırlıklı birikimine talepteki olarak iç kaynaklı olması sermaye beklenmektedir. yol açmıştır. toparlanma ve İç sabit talep yatırımlarındaki artması ile birlikte, GSYH büyümesinin üçüncü çeyrekte tekrar Hanehalkı tüketiminin, 2013 yılında artmaya başlayacağı ve dördüncü çeyrekte olduğu gibi 2014 ve 2015 yıllarında hız kazanacağı tahmin edilmektedir. büyümeyi sürükleyen temel en önemli faktör olacağı öngörülmektedir. Hanehalkı Son yapılan anketteki göstergeler yakın tüketim gelecek için olumlu sinyaller vermektedir. piyasalarındaki Ekonomik Haziran ortamı ve 2014 Bütçe taslağında yer alan ayından itibaren tarihsel ortalamaların vergi indirimleri tarafından daha fazla üzerine Algı gelişmeler, düşük faiz olarak desteklenmesi sektörü güven işsizlik Eylül ayında ekonomik görünüme ilişkin belirsizlikler 102,2 seviyesine ulaşmıştır. Ancak, sanayi, nedeniyle 2012 yılında tarihindeki en perakende ticaret ve inşaat güven endeksi yüksek seviyeyi gören hanehalkı tasarruf düşük seyretmeye devam etmiştir. Bu oranının nedenle, kısa vadede büyümenin ılımlı tasarruflardaki azalma neticesinde tahmin olması beklenmektedir. dönemi boyunca düşmesi beklenmektedir. ve endekslerinin olup, işgücü ağırlıklı tüketici çıkmış Göstergesi harcamalarının hizmet desteğiyle 105 oranı beklenmektedir. ve belirsizlik Euro ve Yüksek Bölgesinde ihtiyati T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Sabit sermaye oluşumu kademli olarak olmasına rağmen, güçlü Krona’nın İsveç’in yeniden artmaya başlayarak 2014 ve 2015 uluslararası rekabet gücü üzerinde baskı yıllarında büyümeye katkı sağlayan önemli yaratmaya devam edebilir. Olumlu tarafta, unsurlardan biri haline gelecektir. Konut uluslararası ekonomik döngüler dikkate açığı nedeniyle bu alandaki yatırımların alındığında, ihracatın beklenenden daha tahmin döneminde artması beklenmektedir. güçlü gerçekleşmesi muhtemeldir. İhracatta beklenen toparlanmaya bağlı olarak, sanayi sektöründeki Grafik II.27.1: İsveç- GSYH Büyümesi ve Bileşenleri kapasite kullanım oranının yükselmesi beklenmekte olup, bu doğrultuda 2014 Puan Tahmin ve 2015 yıllarında yatırım harcamaları artacaktır. İhracat 2013 yılının ilk yarısında daha da gerilemiştir. Bu gelişme AB ülkelerindeki Hasıla Açığı Yatırımlar Net İhracat süregelen baskılanmış talebin yanı sıra güçlü Krona’nın bir yansımasıdır. İhracatın Tüketim (Kamu+Özel) Stoklar Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim) 2013 yılının ikinci yarısında zayıf seyrini sürdürmesine karşın yılın son çeyreğinde Toparlanan İşgücü Piyasası ve Düşük yeniden Enflasyonist Baskılar artmaya beklenmektedir. başlaması İsveç’in ihraç mallarındaki yüksek ithal girdi oranı Zayıf dolayısıyla seyir istihdam 2012 ve 2013 yıllarında artmaya izleyeceği öngörülen ithalatın, 2014 yılında devam etmiş olup, tahmin dönemi boyunca hızlanan yatırım ve iç talep neticesinde da bu artışını sürdürmesi beklenmektedir. 2014 ve 2015 yıllarında ihracattan bir İşsizlik 2013 yılının ikinci çeyreğinde hafif miktar daha hızlı artması beklenmektedir. düşmeye başlamadan önce ilk çeyrekte Bunun sonucunda, yüksek cari fazlanın dengeye tahmin dönemi boyunca hafifçe düşmesi piyasalarındaki bu düzelmeyi, Satın Alma beklenmektedir. Yöneticileri ihracata paralel Riskler bir genel olarak ekonomik görünüme kavuşmuştur. Endeksi (PMI) rağmen, İşgücü istihdam makul düzeydedir. Özel borç ve emlakta beklentilerindeki potansiyel değer kaybına dair kaygılar hala desteklemektedir. geçerliliğini korumaktadır. İhracatçılar kar dinamikleri ile bağlantılı olarak, işsizliğin marjlarını azaltarak uluslararası rekabetteki 2014 yılında yavaşça, 2015 yılında ise konumlarını bugüne kadar korumuş 106 yükselme Güçlenen büyüme T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı daha büyük bir düşüş kaydetmesi yılında % 0,9 seviyesine yükselmiştir. 2014 Yılı Taslak Bütçe ve anılan Bütçenin beklenmektedir. vergi oranı indirimleri yoluyla hanehalkı Tüketici fiyat endeksi, 2012 yılında % 0,9 harcanabilir seviyelerinde dalgalandıktan sonra, düşen dikkate alınarak, bütçe açığının 2014 enerji maliyetleri ve enerji dışındaki sanayi yılında ürün fiyatlarındaki gerileme nedeniyle beklenmektedir. Hızlanan büyüme ve İsveç 2013 yılının birinci ve ikinci çeyreklerinde mali sırasıyla % 0,7 ve % 0,3 düzeyine harcama tavanı uygulaması kombinasyonu, düşmüştür. Enerjide baskılanmış görünüm herhangi ve dikkate olmayacağı varsayımıyla 2015 yılında alındığında, enflasyonist baskıların 2014 bütçe açığı/GSYH oranında % 0,5’lik bir yılında karşılaştırmalı olarak düşük seyrini düzelme sağlayacaktır. 2014 yılındaki sürdürmesi beklenmekte, 2015 yılında ise genişlemeci maliye politikası ve üretim güçlü ekonomik büyümenin etkisiyle % açığındaki daralma neticesinde, yapısal 1,8’e çıkması beklenmektedir. 2013 yılında dengenin 2014 ve 2015 yıllarında hafifçe yapılan ücret olumsuza döneceği tahmin edilmektedir. anlaşmaları tarihsel olarak ücretlerde ılımlı İsveç Merkez Bankasının (Riksbank) döviz bir yükselişe işaret ettiği için, ücret rezervlerini artırmak için 100 milyar SEK hareketlerinin düşük enflasyon ortamına tutarındaki katkı beklenmektedir. Aynı kamu borcu/GSYH oranındaki düşüş 2013 zamanda, işgücü piyasalarındaki mevcut yılında terse dönecektir. 2014 yılında durgunluk da işgücü maliyetlerinde ılımlı artacağı öngörülen kamu borcunun 2015 bir artışa işaret etmektedir. yılında tekrar düşmesi beklenmektedir. güçlü Genel ve Krona’nın 3 sağlaması Bütçe yılı etkisi kapsayan Dengesindeki Hafif Olumsuz Görünüm Sürüyor Düşük büyümenin yanı sıra kurumlar vergisi, işgücü piyasası tedbirleri ve altyapı yatırımları odaklı genişlemeci politikalar neticesinde 2012 yılında % 0,2 olan genel yönetim bütçe açığı/GSYH oranı 2013 107 gelirini % çerçevesinde bir artırma 1,2’ye yer politika borçlanmanın vurgusu yükselmesi alan nominal değişikliği da etkisiyle, T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo II.27.1 Tahmine ilişkin temel göstergeler - İSVEÇ 2012 Milyar SEK Cari Fiyatlarla GSYH 3548,8 Özel Tüketim 1718,2 Kamu Tüketimi 955,9 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 672,9 Ekipman için 267,2 İhracat (mal ve hizmet) 1722,4 İthalat (mal ve hizmet) 1516,4 GSMG 3628,2 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı % GSYH 100,0 48,4 26,9 19,0 7,5 48,5 42,7 102,2 94-09 2,5 2,3 0,7 3,8 6,3 5,8 5,1 2,9 2,0 0,0 0,6 0,5 7,5 3,7 1,7 -0,1 8,3 1,8 1,8 -0,6 6,2 5,7 5,4 -0,4 -0,1 1,1 56,5 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 108 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 6,6 2,9 1,0 4,0 1,7 1,6 2,1 0,8 0,7 7,2 8,2 3,1 11,9 13,2 4,8 11,4 6,1 0,7 12,0 7,1 -0,6 6,9 3,3 0,6 3,8 2,5 1,5 2,2 0,5 -1,2 0,5 -0,1 0,6 1,0 2,3 0,7 8,6 7,8 8,0 3,1 0,8 3,1 -2,3 0,2 2,9 -3,1 -1,1 1,9 11,3 13,1 14,7 0,8 1,3 1,0 1,9 1,4 0,9 -1,1 -1,3 -0,4 2,6 2,2 2,4 6,9 6,6 6,2 6,8 6,4 6,1 0,3 0,2 -0,2 1,1 0,5 0,8 1,1 0,5 0,8 39,4 38,6 38,2 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 1,1 2,0 1,0 -2,6 -3,9 -2,1 -2,1 1,1 0,8 0,5 -0,1 0,8 8,1 2,6 2,3 0,9 15,4 1,4 0,6 -0,3 1,9 5,9 6,0 -0,9 0,5 0,5 41,3 2014 2,8 3,3 1,1 5,1 6,2 3,5 3,9 2,8 2,8 -0,1 0,1 0,9 7,9 3,0 1,0 -0,1 14,6 1,1 1,3 -1,1 1,5 5,6 5,4 -1,2 -0,2 -0,2 41,9 2015 3,5 3,7 0,7 7,5 8,9 6,5 6,9 3,6 3,4 0,0 0,2 1,0 7,4 3,4 0,9 -0,5 13,3 1,4 1,8 -1,0 1,1 5,3 5,2 -0,5 -0,1 -0,2 41,0 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı 28. BİRLEŞİK KRALLIK Ekonomide Gözle Görülür İyileşmeye Rağmen Bir Takım Belirsizlikler Hala Sürüyor harcamalarında Büyüme Düzeliyor devam eden artış yatmaktadır. Tahmin çerçevesinde kredi zayıf temininin kolaylaşması ve belirsizliğin performansın ardından, daha önce % 0,1 daha da azalmasıyla birlikte, aynı zamanda olarak revize edilen 2013 yılı büyümesi yatırımlarda da yılın ikinci yarısında daha beklentilerin güçlü Özellikle 2012 yılındaki üzerinde gerçekleşerek bir büyüme kaydedilmesi oldukça parlak bir görünüm sergilemiştir. gerekmektedir. Son olarak, net ticaretin 2013 yılının ilk yarısındaki % 1’lik büyümeye küçük ama olumlu bir katkı büyüme ağırlıklı olarak özel tüketim yapması beklenmektedir. 2015’e kadarki eksenli kaynaklanmıştır. tahmin dönemi boyunca, ağırlıklı olarak iç İthalattaki büyük düşüş neticesinde, net talebin ve yavaş ama kesintisiz düzelen net ticaret ilk çeyrekte büyümeye 3 baz ticaretin katkısıyla büyüme iyileşecektir. puanlık katkı yapmıştır. Büyüme 2014 yılında % 2,2, 2015 yılında iç talepten ise % 2,4 olarak tahmin edilmektedir. Zayıf reel ücret artışının yaygınlaşması, Grafik II.28.1:Birleşik Krallık – Hasıla Açığı ve Büyümenin Bileşenleri yatırımların daha da ertelenmesi ve net ihracatta GSYH’ye göre % puanlar tahmin beklenen yükselişin gerçekleşmemiş olması tahmine ilişkin temel risklerdir. Tüketim Harcamaları Artıyor Hasıla Açığı Net İhracat Stoklar Yatırımlar hariç iç talep Reel GSYH büyümesi (yıllık % değişim) Özel tüketim 2013 yılının ilk yarısında kaydedilen % 1’lik büyümeye 5 baz puan İlkbahardan itibaren ekonomik görünümün katkı yapmıştır. Özel tüketimde son yedi önemli ölçüde iyileşmesi neticesinde 2013 çeyrektir kaydedilen artışın tahmin dönemi yılında büyüme % 1,3 olarak tahmin boyunca da devam etmesi beklenmektedir. edilmektedir. temelinde, Nominal ücretlerin durgun seyretmesinin enflasyon yavaşça azalırken özel tüketim yanı sıra enflasyondaki kısıtlı gerilemeye Bu tahminin 109 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı rağmen, 2012 yılında istihdamdaki artışın ve kredi arzındaki iyileşmenin devam oldukça güçlü olması nedeniyle tüketici etmesidir. güveni iyileşme kaydetmiştir. Net İhracatta Küçük Bir Düzelme Tüketicilerin, bir yandan tasarruflarını gözden geçirmeleri diğer taraftan 2014 Krizle birlikte net ihracattaki zayıf ve sonu ve 2015 yılında reel ücretlerde artış olacağı öngörüsüyle sürdürmeleri oynak dönemin ardından, nihayet bir takım harcamalarını beklenmektedir. düzelme Ancak, ihracat hanehalkı borç yükü özel tüketim için önemli bir risk oluşturmaya emareleri 2013 görülmüştür. yılının ilk Net yarısında büyümeye 3 baz puan katkı yapmış devam olmakla birlikte bu artışın tamamı yılın ilk etmektedir. çeyreğinde ithalattaki azalış neticesinde gerçekleşmiştir. İhracat ve ithalatta yılın Yatırımcı Tarafında Risk İştahı Artıyor ikinci çeyreğinde kaydedilmiştir. güçlü Ücret artışı artış düşük 2013 yılın ilk yarısında, brüt sabit sermaye kaldığından, oluşumu büyümeye olumlu katkı yapmış rekabet gücü iyileşmekte olup, ayrıca ithal olmasına rağmen yılın ikinci çeyreğinde ikamesinin ekonominin yeniden dengeye inşaat sektörü hariç özel sektör yatırımları kavuşmasında etkili olması muhtemeldir. yetersiz bir düzeyde kalmıştır. Konut İngiltere’nin en önemli ticaret ortağı yatırımları konumundaki önemli ölçüde artmıştır. İngiltere bir Euro ekonomisinin Bölgesi’ndeki Göstergeler; kredi koşullarını gevşetmeye belirsizliğin azalması ve Euro Bölgesi yönelik tedbirler, büyük şirketlerin sahip dışındaki ülkelere yapılan ihracatın artması olduğu güçlü nakit rezervi ve Euro nedeniyle, net ihracatın 2013 yılında Bölgesi’ndeki artarak büyümeye katkı sağlamaya devam gerilimin düşmesi neticesinde yılın ilk yarısından itibaren edeceği görülmektedir. özel sektör yatırımlarındaki iyileşmenin sürmekte olduğunu, bu iyileşmeye inşaat Enflasyon Yavaşça Düşüyor sektörünün ise giderek azalan oranlarda katkı sağlamakta olduğunu ortaya Enflasyonun 2011 yılından itibaren aşağı koymaktadır. 2014 ve 2015 yılına ilişkin yönlü görünüm, güven endekslerinin güçlenmesi bir seyir izlemesine rağmen İngiltere’de okul ücretlerinin yanı sıra gıda ve ev eşyası fiyatlarındaki artış nedeniyle 110 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı çeyrek dönemlik enflasyon oranı 2012 yılı normalde beklenenin sonu ve 2013 yılı başında yükselmiştir. oranlarında önemli aksine bir işsizlik düşüş sağlamayacağını göstermektedir. İşgücü belirlenen piyasalarında gözle görülür etkiler ortaya rağmen çıkmadan önce verimlilikte toparlanma enflasyonun genel olarak tahmin dönemi kaydedilmesi beklenmektedir. Bu nedenle, boyunca işsizliğin 2013 - 2015 arası dönemde % Ancak, yetkili fiyatlarda makamlarca öngörülen düşerek Bankası’nın 2015 artışa İngiltere Merkez yılsonu itibarıyla 7,8’den hedeflediği % 2 düzeyinde gerçekleşmesi % 7,3’e düşeceği tahmin edilmektedir. beklenmektedir. Enflasyonda beklenen bu düşüş önemli ölçüde, kısa vadede düşük Bütçe Açığı Düşmeye Devam Ediyor ücret artışları, akaryakıt fiyatlarına ilişkin enflasyon endekslemesi sisteminin Eylül 2014’te kaldırılması ve Kamu maliyesine iyileştirmeye yönelik Sterlinin Planın uygulaması devam etmekte olup, değerlenmesi neticesinde ithal malların ucuzlamasından 2013 kaynaklanmaktadır. bir baskı gerçekleştirilebileceği 2017-2018 bir şekilde ortaya koymaktadır. 2009-2010 alınarak, büyümenin kısa vadede enflasyon aşırı Programı dönemine kadar alınacak tedbirleri detaylı Ayrıca, ekonomideki atıl kapasite dikkate üzerinde Harcama ila yaratmadan 2012-2013 arası dönemde bütçe açığında kaydedilen büyük düşüş (% düşünülmektedir. 11,4’ten % 5,2’ye) kısmen Plan kapsamına Enflasyonun 2013 yılında % 2,6 olmasına girmeyen transferler ile açıklanmaktadır. karşın 2015 yılında % 2,1 seviyesine Varlık Alım Fonu’ndan bütçeye yapılan düşeceği tahmin edilmektedir. Tahmine transferler bütçe açığını giderek azalan ilişkin en önemli risk, emtia fiyatları miktarlarda kaynaklı baskının tekrar ortaya çıkmasıdır. dönemi olmakla boyunca birlikte tahmin düşürmeye devam edecektir. Ayrıca, 2013-2014 döneminde İyileşen İstihdam 3,2 milyar Sterlin tutarındaki tek seferlik gelir bütçe açığında düşüş sağlanmış olup, 2012 yılındaki zayıf büyüme performansı bu tek seferlik gelir geçmiş dönem ve kamu kesimindeki işten çıkarmalara ödenmemiş vergi borçlarını temizlemek rağmen, istihdam oranı dönem boyunca % amacıyla İsviçre ile imzalanan vergisel 1,2 konularda artış istihdamdaki kaydetmiştir. mevcut Bu artış, toparlanmanın işbirliği kaynaklanmıştır. 111 anlaşmasından Ancak, iyileşen T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı makroekonomik görünüm ve bu iyileşmenin mali göstergelere gecikmeli yansıması dikkate alınarak, bütçe açığının tahmin dönemi boyunca düşerek 20152016 döneminde % 4,4 olması beklenmektedir. Bu karşılık, borç oranı Tablo II.28.1: Genel Yönetim Bütçe Tahminleri (Mali Dönem Bazında) Cari Tahmin 2011-12 2012-13* 2013 2014 2015 Genel Yönetim Bütçe Dengesi -7,6 -5,2 -6,1 -5,3 -4,4 Yapısal Bütçe Dengesi -6,4 -5,9 -5,3 -4,7 -4,1 Brüt Kamu Borcu 85,1 88,1 92,8 95,2 97,8 * Royal Mail emeklilik fonu ve 40 GSM lisansları ile İsviçre ile yapılan Vergi Anlaşması sayesinde elde edilen tek seferlik gelirleri kapsamaktadır. dönem boyunca artmaya devam edecektir. Tablo II.28.2 Tahmine ilişkin temel göstergeler –BİRLEŞİK KRALLIK 2012 Milyar GBP Cari Fiyatlarla % GSYH GSYH 1564,6 100,0 Özel Tüketim 1029,8 65,8 Kamu Tüketimi 341,2 21,8 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 224,4 14,3 Ekipman için 47,8 3,1 İhracat (mal ve hizmet) 493,9 31,6 İthalat (mal ve hizmet) 528,5 33,8 GSMG 1559,9 99,7 GSYH büyümesine katkı İç Talep Stoklar Net İhracat İstihdam İşsizlik oranı (a) Çalışan başına ücret ödemeleri Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) Reel işgücü maliyeti Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE Mallar için dış ticaret haddi Ticaret dengesi (c) Cari İşlemler Dengesi (c) Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı 94-09 2,4 2,7 2,2 2,2 1,9 4,5 4,8 2,6 2,6 0,0 -0,1 0,8 6,2 3,9 2,3 0,0 5,4 2,3 1,9 -0,2 -3,9 -1,6 -1,4 -3,0 -3,2 -5,0 45,4 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 112 Yıllık Yüzde Değişim 2010 2011 2012 1,7 1,1 0,1 1,0 -0,4 1,2 0,5 0,0 1,7 2,8 -2,4 0,9 9,9 -21,7 12,2 6,7 4,5 1,0 7,9 0,3 3,1 1,2 1,7 -1,5 0,9 -0,6 1,3 1,3 0,5 -0,3 -0,5 1,2 -0,7 0,2 0,5 1,2 7,8 8,0 7,9 3,1 2,0 1,9 1,7 1,4 3,0 -1,4 -0,9 1,3 7,3 6,7 6,8 3,1 2,3 1,7 3,3 4,5 2,8 0,8 -1,3 -0,4 -6,6 -6,5 -6,9 -2,7 -1,5 -3,8 -2,4 -1,2 -3,6 -10,1 -7,7 -6,1 -8,7 -6,6 -4,7 -8,6 -6,6 -6,5 78,4 84,3 88,7 (c) GSYH yüzdesi olarak 2013 1,3 1,6 0,0 -0,8 3,3 2,7 1,9 1,4 1,0 0,1 0,2 0,7 7,7 1,3 0,7 -0,6 6,2 1,2 2,6 -0,4 -6,4 -4,3 -4,1 -6,4 -5,3 -5,7 94,3 2014 2,2 1,7 -0,1 5,0 6,9 3,4 2,3 2,3 1,8 0,1 0,3 0,9 7,5 1,7 0,3 -1,1 6,1 1,4 2,3 -0,4 -6,1 -4,4 -4,2 -5,3 -4,8 -4,8 96,9 2015 2,4 1,9 0,2 5,3 4,8 3,6 2,4 2,4 2,0 0,0 0,3 1,0 7,3 2,8 1,4 -0,1 6,0 1,5 2,1 -0,2 -5,9 -4,3 -4,2 -4,3 -4,3 -4,3 98,6 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı TÜRKİYE Büyümede Ilımlı Bir Yavaşlama ekonomik büyümenin kırılgan bir yapıda 2013’ün İlk Yarısında Hızlanan Büyüme olduğuna işaret etmektedir. hızlı İhracat azalırken ithalat artmaya devam toparlanmanın ardından ekonomik büyüme etmiş ve net dış ticaret büyümeyi 1,8 puan 2012’nin son iki çeyreğinde neredeyse düşürmüştür. Kötüleşen ticaret performansı durma noktasına gelmiştir. Daha gevşek Türkiye’nin bir para politikası izlenmesinin ve kamu gelişmelerden ziyade büyük ölçüde parasal harcamalarındaki artışın da yardımıyla olmayan ekonomik aktivite 2013’ün ilk yarısında kaynaklanmıştır. 2010-11 yeniden yıllarında canlanmıştır. yaşanan İlk altı altın edebilirliğindeki ithalatının artmasından aylık Finansal Koşullardaki Talebi Frenliyor dönemde yıllık GSYH artışı % 3,7 olmuştur. Bu artışta üç faktör etkili olmuştur. Sıkılaşma İç Mayıs ve Ağustos ayları arasında finansal Büyümeye en büyük katkıyı bankaların piyasalar ve Türk Lirası üzerinde ciddi bir artan kredi miktarına bağlı olarak yükselen aşağı yönlü baskı yaşanmıştır. ABD’nin tüketim harcamaları (2,8 puan) yapmıştır. gevşek para politikası uygulamasından Tüketici kredileri Haziran sonu itibarıyla uzaklaşabileceğine yıllık bazda % 25 oranında artmıştır. ilişkin beklentiler yükselen piyasa ekonomilerindeki yüksek Büyümeye katkı sağlayan ikinci faktör getirili kamu harcamaları ve özellikle kamu sabit yatırımları olmuştur (2,6 rekabet varlıkların cazibesini görece azaltmıştır. Buna ek olarak, Mayıs sonunda puan). Son Türkiye’de başlayan siyasi iç çalkantılar olarak, stok eritmeden stok birikimine yatırımcıların geçiş büyümeye 1,2 puanlık bir katkı Türkiye’ye ilişkin risk algılamasını daha da olumsuz etkilemiştir. yapmıştır. Bununla birlikte, özel sektörün Ağustos ayında Suriye’deki iç savaşın sabit yatırımları azalmaya devam ederek tırmanması büyümeyi 1 puan düşürmüştür. Bu durum, ile birlikte Türkiye’deki varlıkların elden çıkarılması daha da hızlanmıştır. 113 Bu kapsamda, sermaye T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı çıkışlarını azaltmak ve Türk Lirasının değer kaybı ihracatı desteklemeye ve değer kaybını durdurmak amacıyla Merkez ithalatı sınırlamaya devam edecektir. Bankası yaz aylarında faiz artırımına 2013’ün gitmiştir. Faiz koridorunun üst limiti ikinci aktivitenin (gecelik borçlanma oranı) iki adımda % ekonomik bazında duraksama çeyrek noktasına 6,5’tan % 7,5’a yükseltilmiştir. yarısında gelmesi beklenmektedir. Sıkılaşan finansal koşullara ek olarak stok birikimindeki azalma ve düşen kamu yatırım harcamaları da ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyecektir. İlk iki çeyrekteki genişlemeye bağlı olarak, yıllık büyüme oranının % 3,5’a ulaşması beklenmektedir. Önümüzdeki yıl, Türk lirasındaki değer kaybının da yardımıyla büyümenin aşamalı olarak hızlanması gerçekleşmesi yılında, özel ve 3 olarak beklenmektedir. 2015 tüketim % harcamaları ve yatırımlarda beklenen artışa bağlı olarak Sonbaharın başlarında, yeniden büyümenin % 4,3’e ulaşacağı tahmin net edilmektedir. sermaye girişi yaşanmış ve Türkiye’deki varlıklar üzerinde yumuşayarak oluşan baskı bir miktar borsanın toparlanmasına olanak İşsizlik, Enflasyon Ve Dış Açık Yüksek Kalmaya Devam Ediyor sağlamıştır. Bununla birlikte, Ekim ortasında Borsa 2012 yılındaki eğilimin tersine tahmin İstanbul endeksi Mayıs ayına kıyasla % 18 döneminde istihdam artışının büyümenin düşmüştür. Ekim ayında yürürlüğe konulan düzenleyici tedbirler ile altında kalması beklenmektedir. İşgücüne tüketici katılım oranındaki artışa bağlı olarak kredilerindeki genişlemenin dizginlenmesi işsizlik oranı yükselmeye devam edecektir. amaçlanmıştır. Genel olarak, bahardan bu yana finansal koşullarda 2015 yaşanan ve Eylül beklenen miktar azalma sağlaması ve bahse konu sonrasında iç talebi baskılayacağı tahmin Nisan gerçekleşmesi büyümenin işsizlik oranında sınırlı bir sıkılaşmanın 2013’ün ikinci yarısında ve edilmektedir. yılında oranın ayları % 9,2’ye gerilemesi beklenmektedir. Yıllık tüketici enflasyon arasında Türk Lirasında yaşanan % 11’lik 114 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı oranının 2012 yılındaki % 9 seviyesinden 2014 yılında bir miktar düşmesi, fakat 2013 2015 yılında güçlenen iç talebe bağlı yılında % 7,7’ye gerileyeceği öngörülmektedir. Temmuz ayından bu olarak yeniden artması beklenmektedir. yana Türk lirasında yaşanan değer kaybına bağlı olarak yurtiçi fiyatlar yükselmiştir. Kamu Borcundaki Ediyor Daha düşük seviyedeki uluslararası enerji Azalma Devam fiyatlarının enflasyon oranını 2014 ve 2015 yıllarında % 7-8 aralığında tutması 2012 yılında büyümenin ciddi ölçüde beklenmekle birlikte, bu oran % 5 olan yavaşlamasına bağlı olarak bütçe açığı TCMB hedefinin oldukça üstündedir. artmıştır. Bu yıl, bütçe açığının artan vergi Türkiye’nin yüksek dış açığına ilişkin gelirlerinin de yardımıyla GSYH’nin % önemli bir değişiklik öngörülmemektedir. 1,7’sine Geçen yıl kaydedilen iyileşmenin ardından Hükümetin 2013’ün ilk yarısında hızlanan büyüme ve Programı net altın ihracatının net altın ithalatına % 7’si 2014-2016 dikkate dalgalanacağı artmaya başlamıştır. Yıl genelinde cari GSYH’nin öngörülmektedir. Orta alındığında Vadeli bütçe açığının GSYH’nin % 2’si dolaylarında dönmesine bağlı olarak cari açık yeniden açığın gerilemesi açığının düzeyinde 2014 düşünülmektedir. yılında Bütçe GSYH’nin % 2,3’üne yükselmesi ve 2015 yılında % gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Türk 1,9’una düşmesi beklenmektedir. 2015 lirasındaki değer kaybı ve daha düşük yılında, kamu borcunun GSYH’nin % enerji fiyatlarına bağlı olarak cari açığın 32,5’una gerileyeceği tahmin edilmektedir. 115 T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı Tablo: Tahmine ilişkin temel göstergeler – TÜRKİYE Yıllık Yüzde Değişim 2012 Milyar EURO Cari Fiyatlarla % GSYH 94-09 2010 2011 GSYH 2012 2013 2014 2015 1415,8 100,0 3,2 9,2 8,8 2,2 3,5 3,0 4,3 Özel Tüketim 994,3 70,2 3,5 6,7 7,7 -0,6 3,4 1,5 3,1 Kamu Tüketimi 210,2 14,8 4,1 2,0 4,7 6,1 7,5 6,0 6,0 Brüt Sabit Sermaye Oluşumu 286,9 20,3 2,1 30,5 18,0 -2,7 2,3 3,1 8,8 - - - - - - - - - İhracat (mal ve hizmet) 373,2 26,4 7,8 3,4 7,9 16,7 2,2 6,6 7,9 İthalat (mal ve hizmet) 446,1 31,5 6,3 20,7 10,7 -0,3 8,0 5,7 9,1 1403,8 99,2 Ekipman için GSMG GSYH büyümesine katkı 3,2 9,6 8,7 2,3 3,4 3,1 4,2 İç Talep 3,5 10,4 9,8 -0,2 3,8 2,5 4,8 Stoklar -0,2 2,0 -0,3 -1,2 1,4 0,5 0,0 0,1 -4,0 -1,0 3,6 -1,5 0,1 -0,5 Net İhracat İstihdam 1,5 6,2 6,7 3,0 3,0 2,6 3,7 İşsizlik oranı (a) 8,3 11,9 9,8 9,2 9,6 9,9 9,2 Çalışan başına ücret ödemeleri 38,8 7,0 -2,1 11,8 10,7 8,2 9,0 Birim işgücü maliyeti (tüm ekonomi için) 35,7 4,1 -3,9 12,7 10,1 7,8 8,3 Reel işgücü maliyeti -3,0 -1,5 -11,5 5,5 3,7 0,9 1,2 - - - - - - - 39,9 5,7 8,6 6,8 6,2 6,7 7,0 7,5 Hanehalkı tasarruf oranı (b) GSYH deflatörü TÜFE - 8,6 6,5 9,0 7,7 7,2 Mallar için dış ticaret haddi -0,9 -3,2 -5,0 -2,7 1,9 0,7 1,0 Ticaret dengesi (c) -5,3 -7,5 -11,1 -8,2 -9,1 -8,9 -9,2 Cari İşlemler Dengesi (c) -2,1 -6,3 -9,5 -5,8 -7,0 -6,6 -6,9 Net dış borç verme (+) veya borçlanma (-) (c) Genel bütçe dengesi (c) Döngüsel ayarlanmış bütçe dengesi (c) Yapısal bütçe dengesi (c) Brüt kamu borcu (c) (a) Eurostat tanımı - -6,3 -9,5 -5,8 -7,0 -6,6 -6,9 -6,5 -2,9 -0,8 -2,4 -1,7 -2,3 -1,9 - - - - - - - - - - - - - - 54,5 43,1 39,9 36,2 34,6 33,8 32,2 (b) brüt tasarruf/harcanabilir gelir 116 (c) GSYH yüzdesi olarak