normal ve normal dışı psişik süreçler

NORMAL VE NORMAL DIŞI
DAVRANIŞLAR YÖNÜYLE
PSİŞİK(RUHSAL) SÜREÇLER
(6)
(SKY 106. DAVRANIŞ BİLİMLERİ DERSİ)
1
Prof. Dr. Ömer R. ÖNDER
Ankara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
2016-2017 Bahar Dönemi
İŞLEVLER
(AKLI OLUŞTURAN ÖGELER)
1.BİLİNÇ
PSİŞİK(RUHSAL) SÜREÇLER/AKIL ÖGELERİ/ZİHİNSEL İŞLEVLER(Düşünme,
Konuşma ve Psikomotor (Eylem) davranışların oluşumunda etkili);
1.Bilinç,
2.Oryantasyon(Yönelim,Uyum),
3.Dikkat,
4.Bellek(Hafıza),
5.Algı ve Algılama,
6.Zeka,
7.Duygulanım(Affektivite),

1.BİLİNÇ; Bireyin kendisi ve çevresi hakkında bilgi sahibi olması ve farkındalığı,

KOMA; Yalnızca yaşam işlevlerinin devam ettiği, uyaranlara yanıt vermeyen, tam bilinç kaybı,
 STUPOR; Hastanın hareketsiz ve suskun olduğu bir durum, ancak bilinçlilik kısmi de olsa var,.
Gözler genellikle açıktır,eğer kapalı ise açılmasına karşı koyar,
 KONFÜZYON; Zihinsel karmaşa,bireyin yer, zaman, kendisi ve çevresindeki kişilerin kim
olduklarını ayırt edememesi,
 BİLİNÇ SİSLENMESİ; Hastanın zihninin karışık olduğu, uyaranlara eksik yanıt verdiği durum,
olaylar hatalı yorumlanır,
 FÜG: “Kaçış”, kişinin olağan yaşam koşullarını terk ederek bir süre için kendine yeni bir yaşam
tarzı edinmesi, sonradan panik ve pişmanlıkla geri dönmesi,
 ÇOĞUL KİŞİLİK; Bireyin iki ya da daha çok sayıda kişilik sergilemesi,
2
 TRANS HALİ; Çoğunlukla dini törenler sırasında ortaya çıkan bir kendinden geçmesi,
2.ORYANTASYON(YÖNELIM-UYUM)
3.DIKKAT
2.ORYANTASYON (YÖNELİM-UYUM); Kişinin çevresindeki uyaranların ve bu
uyaranların kendisiyle olan zaman ve mekan ilişkilerinin farkında olması ve
davranışlarını buna göre ayarlayabilmesi,
1.
ZAMAN ORYANTASYONU: Bireyin yaşadığı zamanın bunun öncesi ve
sonrasındaki olaylarla zamansal ilişkilerinin farkında olması hali,
2.
YER ORYANTASYONU: Kişinin yaşadığı yerin farkında olması,
3.
KİŞİ ORYANTASYONU: İki ögesi var,

Otopsişik Oryantasyon; Bireyin kendisiyle oryantasyo nu,

Allopsişik Oryantasyon; Bireyin diğer insanlarla oryantasyonu,
3.DİKKAT;



Bireyin kendini ve çevresini algılayabilmesi ve kavrayabilmesi için harcadığı çaba
ve enerji,
Bir ruhsal işlevin oluşması için harcanan çaba, enerji ve bilinç faaliyeti,
KONSANTRASYON: Dikkati sürdürme becerisi,
1.
SPONTAN DİKKAT: İstek ve çaba gösterilme den harcanan dikkat,
2.
VOLONTER (İSTEMLİ) DİKKAT: Bireyin isteyerek ve çaba göstererek harcadığı
3
dikkat,
4.BELLEK(HAFIZA)
4.BELLEK; Bilginin beyine kayıt edilmesi, saklanması ve gerektiğinde yeniden bilinç alanına çıkarılması,

Bellek Süreci Aşamaları;
1.
Kayıt,
2.
Saklama,
3.
Hatırlama,
4.
Çağrışım: Öğrenilmiş bir bilgi ya da olayın, benzerliği olan başka bir bilgi ya da olayın yardımıyla
anımsanması,

Bellek Türleri;
a.
SENSORİYAL BELLEK: Saklama hacmi ve süresi en az olan bellektir(0,5 saniye saklama),
b.
PRİMER-KISA SÜRELİ BELLEK: Saklama hacmi ve süresi biraz daha uzun(15-20 saniye),
c.
SEKONDER-UZUN SÜRELİ BELLEK: Bilgiler uzun süre kimi kez yaşam boyu saklanır. Kısa süreli
bellekte yeterince yinelenen bilgiler bu depoya aktarılır,Buradaki bilgiler bozulmaya dayanıklı,

Belleğin İki Yönü;
1.
TANIMA (RECOGNITION): Çoktan seçmeli testler,
2.
HATIRLAMA (RECALL): Klasik yazılı-sözlü sınavlar,

BELLEK BOZUKLUKLARI:
1.
HİPOMNEZİ: Hatırlamada güçlük.
2.
HİPERMNEZİ: Belleğin olağandışı artması,Manik ve İDİOT SAVANT’larda görülür. (İDİOT SAVANT:
Zeka geriliği tablosu gösteren, ancak matematik ya da müzik gibi alanlarda olağandışı becerisi olan),
3.
PARAMMEZİ: Yaşantı ve bilgilerin gerçekte karıştırılması(Şizofreni, Alkol bağımlılığı),
4.
AMNEZİ: Belleğin tam kaybı(Demans),

Psikolojik Amnezi; Geri dönüşlü,

Organik Amnezi; Doku kaybına bağlı,geri dönüşlü değil
4
5.ALGI VE BOZUKLUKLARI
5.ALGI; Beyine ulaşan uyaranların anlamlandırılması,
 ALGI BOZUKLUKLARI;
a.İLLÜZYON (YANILSAMA): Var olan bir uyaranın, olduğundan farklı
ve yanlış algılanması,karanlıkta kemerin yılan,ip yumağının fare
algılanması,(Aşırı yorgunluk,Fizik ortam (alacakaranlık vs.)
b.HALLÜSİNASYON (VARSANI): Uyaran olmadığı halde algılama
olması,Objesiz algı,
 İŞİTSEL HALLÜSİNASYONLAR;
 GÖRSEL HALLÜSİNASYONLAR;
 TAT VE KOKU HALLÜSİNASYONLARI; Şizofreni,(yanık lastik
kokusu).
 TEMAS HALLÜSİNASYONLARI (TAKTİL): Deride böcek hissi,
Çimdiklenme,Irza geçme biçiminde algısı(Şizofreni,kokainomani),
 SENESTETİK HALLÜSİNASYONLAR: İç organlarla ilgili, Organların
yer değiştirdiği,Midede kelebek, Yılan dolaşması vb. (Şizofreni ve LSD
bağımlılığı),
 DEPERSONELİZASYON: Bireyin kendine yabancılaşması,
5
 DEREALİZASYON: Bireyin çevresine yabancılaşması,
HASTALIKLAR; Şizofreni,Depresyon,Paranoya,Madde Bağımlılığı,
6.ZEKA VE BOZUKLUKLARI
6.ZEKA: Bireyin yeni karşılaştığı sorunlara yeni çözümler üretebilmesi, yeni koşullara uyabilmesi
yeteneği,
 ZEKA TÜRLERİ:
1. SOYUT ZEKA: Kavram ve ifadelerin anlaşılması ve kullanılması ile ilgili zeka türü. Problem
çözme, plan yapma, dili kullanma gibi beceriler,
2. MEKANİK ZEKA: Alet yapma ve kullanabilme yeteneği,
3. SOSYAL ZEKA: Kişiler arası ilişkilerde beceri ve iletişim, arkadaş edinme ve sürdürebilme, ikna
edicilik becerisi,
4. DUYGUSAL ZEKA:Yerine ve ortamına göre uygun sevgi,saygı,hoşgörü,insancıllık,felsefeyle ilgili,
Normal insan her dört zekada ortalama bir performans gösterir. Kimi bireyler bir alanda daha iyi
olabilirler.
 ZEKA DÜZEYİ ÖLÇÜMÜ: Alfred-Binet Zeka Testi
 Zeka Bölümü (ZB),zeka düzeyini gösterir,
 ZB=Zeka Yaşı(ZY) / Takvim Yaşı(TY) X 100 (ZB=ZY/TKx100).
 ZEKA GERİLİKLERİ(ZG) SINIFLANDIRMASI ( I )
1. SINIR ZEKA.
ZB= (71-90)
2. HAFİF DERECEDE ZG.ZB= (50-55)-(70)
3. ORTA DERECEDE ZG. ZB= (35-40)-(50-55)
4. AĞIR DERECEDE ZG. ZB= (20-25)-(30-35)
5. DERİN ZG.
ZB = (20-25’in altında)
 ZEKA GERİLİKLERİ (ZG) SINIFLANDIRMASI ( II )
a.
İDYOSİ (Aptal),
ZB= (20’nin altında)
b.
EMBESİLİTE (Budala),ZB= (20-40)
6
c.
DEBİLİTE (Ahmaklık), ZB= (40-85)
ZEKA GERILIĞININ NEDENLERI
1.Kalıtsal ve Doğumsal
Nedenler;
3.Çocukluk Hastalıkları;

Enfeksiyonlar (menenjit, ansefalit).

Fenilketonüri,

Kafa travmaları

Hipotiroidi,

Solunum-Kalp durması,

Trizomi 21= Down Sendromu,vb.

Zehirlenmeler,vb.
2.Gebelik Sorunları;





Gebelikte bebeğin geçirdiği
enfeksiyonlar (TORCHS özellikle
Kızamıkcık),
4.Yetersiz ve Dengesiz Beslenme;
Beyinin;

%70-75’i ilk bir yaşında,
Gebelikte kullanılan
ilaçlar(Teratojenik),

%75-85’i ilk üç yaşında,

%80-95’i ilk altı yaşında,
Rahim içinde bebeğin
beslenememesi ( Fötal
malnütrisyon- Plasental
yetmezlik),

Prematürite, beynin oksijensiz
kalması(hipoksi),
Travma,

%5-10’u altı yaşından sonra ömür
boyu gelişmekte,
MENTAL RETARDASYON:Beynin
gelişimini engelleyen nedenlerle
nöron(sinir hücresi) kaybı sonucu
oluşan durum,
7
7.DUYGULANIM(AFFEKTIVITE) VE BOZUKLUKLARI
7.DUYGULANIM (AFFEKT): Dışarıdan gözlemlenebilen duygu, düşünce, davranış ve olaylar karşısında
gösterilen haz ve elem,

HAZ: Duygu, düşüce, davranış ve olaylar karşısında duyulan hoşnutluluk ve neşe durumu,

ELEM: Duygu, düşünce, davranış ve olaylar karşısında duyulan üzüntü ve hoşnutsuzluk,

AFFEKT: Kısa süreli duygulanım durumu,

MOOD: Uzun süreli duygulanım durumu,

HEYECAN (EMOSYON): Duygulanımın içrel (subjektif) yaşantı kısmı,
a.ANKSİYETE: İç çatışmaların neden olduğu, çoğu kez nedeni belli olmayan duygulanım durumu(sıkıntı),
“İçimde sanki kötü bir şey olacakmış gibi bir his var”
“Sanki bir felaket haberi alacakmışım gibi geliyor”


Anksiyete,savunma mekanizmalarıyla giderilmeye çalışılır,
Anksiyete, organizma tarafından bir tehlike olarak algılanır ve savunma yanıtı olarak Sempatik Sinir
Sistem aktive olursa;

Terleme,

Taşikardi,

Tremor,

Hipertansiyon,

Midriazis,

Ağız kuruluğu,

Yüzde kızarma,

Sık idrara çıkma gibi fizyolojik bulgular da, tabloya eşlik edebilir,
8
7.DUYGULANIM(AFFEKTIVITE) VE BOZUKLUKLARI
b.DEPRESYON: Duygulanımın içsel etkenlere bağlı olarak uzun süre elem yönünde seyretmesi,
Hastalar çevrelerindeki neşelendirecek olaylara katılamazlar,
c.ELASYON: Duygulanımın uzun süre neşe yönünde seyretmesi durumu,(MANİ)
d.ÖFKE: Uyaranlara kızgınlıkla verilen tepki,

MANİK hastalar çevresel uyaranlara,

ŞİZOFREN’ler içsel uyaranlara, öfke tepkisi verirler,
e.AFFEKTİF UYGUNSUZLUK


Duygulanım tepkilerinin içsel duygular ya da çevresel olaylarla bağdaşmaması, çelişmesi,
Hasta bir yakınının ölümünden söz ederken gülebilir ya da sevindirici olay karşısında tepki
veremeyebilir ya da elem ve ağlama tepkisi verebilir,
f.FOBİ: Özel bir uyarana karşı duyulan abartılı ve çoğu kez de mantık dışı korku, Fobinin iki yönü;
1.
Düşünce bozukluğu yönü,
2.
Duygulanım yönü(korku objesine tepki verdiği için) daha baskın,
a.
NESNEL FOBİLER: Hayvan, böcek, fare, köpek gibi,
b.
DURUMSAL FOBİLER: Yükseklik, karanlık, kalabalık, kapalı ya da açık alan fobileri gibi,
c.
İŞLEVSEL FOBİLER: Gaz kaçırma, terleme, kirlenme gibi,
Hasta fobik uyarandan kaçınma reaksiyonu gösterir,
Fobik uyaran hayal ve düşüncede bile korku ve tedirginlik nedeni olabilir. Buna
ANTİSİPASYON ANKSİYETESİ denir.
9
8.DÜŞÜNCE-KONUŞMA VE BOZUKLUKLARI
8.DÜŞÜNCE: Normal (sağlıklı) bireyde fikir, sembol ve çağrışımların gerçeğe uygun, bir amaca
yönelik olarak beyinde canlanması,
I.DÜŞÜNCENİN YAPISI İLE İLGİLİ BOZUKLUKLAR;
a.SOYUTLAMADA BOZUKLUK;

Atasözü, deyim gibi soyut ifadeleri anlama ve doğru kullanamama,

Genelleme yapabilme becerisinde bozulma,
b.YARGILAMADA BOZUKLUK:

Belirli verilere göre görüş ve kavram oluşturamama,

Tahminde bulunma ve sonuç çıkarma ile ilgili düşünce sürecinde bozulma,
II. DÜŞÜNCENİN AKIŞI İLE İLGİLİ BOZUKLUKLAR;






Düşünce, konuşma ile dile getirildiği için, düşünce akışının bozukluğu, ancak konuşma
akışından anlaşılabilir,
SPONTAN KONUŞMA: Konuşmanın tutarlı ve akıcılığının olmaması(Depresyon,Şizofreni),
TEMPO VE RİTİM: Tempo ve ritimde başlıca öge “ Ses Tonu” ve “Konuşma Hızı”,(Tempo ve
ritim DEPRESSİF hastalarda düşer, MANİK hastalarda artar),
AMACA UYGUNLUK: Normal düşünce-konuşma gerçeğe uygun bir amaca
yöneliktir,Şizofrenler amaca uygun konuşamaz,
TANJANSİYEL KONUŞMA: Konuşurken gereksiz ayrıntılara girerek amaç dışına
çıkma,ayrıntılar arasında boğulma ve amaca ulaşamama,
YANDAN YANIT: Sorulan soruya, ilgisiz yanıt vermek,
10
8.DÜŞÜNCE-KONUŞMA VE BOZUKLUKLARI




DÜŞÜNCENİN AKIŞI İLE İLGİLİ BOZUKLUKLAR(Devam);
BLOKAJ: Hastanın konuşurken aniden duraklaması ve bir süre sessiz kaldıktan sonra farklı
bir tema (içerik) ile konuşmaya devam etmesi,
MUTİZM: Hastanın tümüyle sessiz kalması, sorulara yanıt vermemesi ve çevresiyle ilişki
kuramaması hali,
LOGORE: Çağrışımların artması ve hızlanması, çok konuşma ve gevezelik,

FİKİR UÇUŞMASI: Konuşurken daldan dala atlama,

PERSEVERASYON: Aynı düşüncenin ısrarlı ve uygunsuz bir biçimde yinelenmesi ,

KLANG ÇAĞRIŞIM: Şiirsel ancak, anlamsız bir konuşma biçimi,

NEOLOJİZM: Dilde karşılığı olmayan tuhaf, garip sözcükler türetme,KELİME SALATASI:
Sözcükler hiç bir gramere uymaz,
III.DÜŞÜNCENİN İÇERİĞİ İLE İLGİLİ BOZUKLUKLAR
a.FANTAZİ: Gerçek dışı olduğu bilinen yaşantı ve olayların zihinde canlandırılması ve
inanılması(GÜNDÜZ RÜYALARI ),
b.OBSESYONLAR: Kişinin isteği dışında ve kurtulma çabalarına karşın bilincini işgal eden,
ısrarlı dürtü, imaj ve düşünceler,


Mücadele ile birey bunları zihninden kovmaya çalışır,yok edemediği gibi aksine artırır,
Obsesyonları hezeyanlardan ayıran en önemli özellik; hasta hezeyanların yanında,
obsesyonların karşısında,(Hezeyanlarıyla barışık,Obsesyonla rından şikayetçi),
11
8.DÜŞÜNCE-KONUŞMA VE BOZUKLUKLARI
OBSESSİYON TÜRLERİ;
1.
DÜŞÜNCE OBSESYONU: Bireyin zihninden atmaya uğraştığı, başaramadığı
düşünceler,Günah küfürler vb.
2.
ŞÜPHE OBSESYONU: Bireyin eylemlerinden emin olamaması ile ilgili yineleyici düşünceler,
ocağı söndürüp söndürmediği şüphesi vb.
3.
DÜRTÜ OBSESYONU: Agresif, tehlikeli ve sosyal yönden bireyin zor durumda kalacağı dürtü
ve davranışlar. Saldırmak, toplu ortamlarda aniden çığlık atmak, birine dokunmak vb.
4.
OBSESSİF-KOMPULSİF BOZUKLUK: Kompulsiyonel semptomlarla birlikte,
5.
FOBİ OBSESYONU: Korku içerikli obsesyonel düşünceler,

Mizofobi: Kirlenme korkusu, temizlik hastalığı,

Mikrofobi: Mikroptan korkma,

Klastrofobi: Kapalı yarden korkma,

Talassafobi: Denizden korkma,

Agorafobi: Açık alanda olmaktan korkma.
OBSESYON İÇERİKLERİ:

Kirlilik,

Agresyon,

Düzen,

Hastalık,

Seks,

Din,
12
8.DÜŞÜNCE-KONUŞMA VE BOZUKLUKLARI
c.HEZEYAN (SANRI) TANIMI;



Gerçeğin yanlış yorumlanması ve gereksiz yere iddia edilmesi,
Uygun mantıklı düşünce ile ve aksinin doğruluğunu gösteren kanıtlara karşın
düzeltilememesi,
Hasta bu yöndeki her girişime karşı hezeyanını destekleyecek bir başka fikirle karşı
çıkar.
HEZEYAN TÜRLERİ:





PRİMER HEZEYAN (SİSTEMSİZ): Çeşitlilik gösterir (polimor fizm), konuları
zaman zaman değişir.Kral-Vali-Hekim vb.
SEKONDER HEZEYAN(SİSTEMLİ): Kendi içerisinde az çok mantıklı bağlar olan
hezeyanlar, öncesinde o hezeyanla ilintili hallüsinasyon, kişiliğe uygun hezeyan,
devamlı hezeyan,
PAYLAŞILMIŞ HEZEYANLAR(VEKALET HEZEYANLARI): Hastayla birlikte
çevresindekiler, özellikle onunla yakın ilişkisi olanlarda da benzer hezeyanlar
görülebilir,hastayı destekler,
PERSEKÜSYON HEZEYANLARI: Bireyin izlendiğine ya da bir başka kişi, grup ya
da kurum tarafından kendisine kötülük yapılacağına ilişkin hezeyan, ŞİZOFRENİ,
PARANOİD BOZUKLUK, DEPRESYON ve ORGANİK BEYİN SENDROMLARINDA
görülebilir.
REFERANS HEZEYANLARI: Hastanın kendisiyle ilgili olmayan süreçlere sanki13
kendisiyle ilgiliymiş gibi özel anlamlar vermesi, birbirleriyle konuşup gülüşen iki
kişinin kendisiyle dalga geçtiklerini düşünmesi vb.
8.DÜŞÜNCE-KONUŞMA VE BOZUKLUKLARI
HEZEYAN TÜRLERİ;









MEGALOMANİK (BÜYÜKLÜK KOMPLEKSİ) HEZEYANLAR: Birey, kendisine olağanüstü
güçler ve değerler atfeder, MANİK, ŞİZOFREN ve PARANOİD hastalarda görülür.
MİKROMANİK (KÜÇÜKLÜK KOMPLEKSİ) HEZEYANLAR: Suçluluk, günahkârlık,
değersizlik (aşağılık) hezeyanları. Hasta kendisiyle ilgili olmayan olaylardan kendini suçlar,
geçmişteki basit hatalarını abartır. Büyük günah işlemiş olduğunu ve cezalandırılacağını
düşünür. Acı çeker, DEPRESSİF HASTA,
NİHİLİSTİK HEZEYANLAR: Yokluk ya da yok olma ile ilgili düşünce bozukluğu, hasta her
şeyini kaybettiğini ya da kaybedeceğini organlarının çürümüş olduğunu iddia eder. ŞİZOFREN
ve AĞIR DEPRESYON’da görülür.
HİPOKONDİRİYAK HEZEYANLAR: Hastalıkla ilgili hezeyan YAŞLI ve DEPRESSİF
hastalar, Genç hastalarda vücut bölgeleriyle, özellikle burun görüntüsü ile ilgili olabilir. Estetik
ameliyat olanaklarını araştırır, AIDS, KANSER, KALP hastalıklarına ilişkin hezeyanlar ,
MİSTİK HEZEYANLAR: İçeriği dini konular, Peygamber, Ermiş, Mesih iddiası,PARANOİD
HASTALAR,
KISKANÇLIK HEZEYANLARI: Partner ya da arkadaşın aşırı kıskanılması ve buna ilişkin
düşünceler,
EROTOMANİK HEZEYANLAR: Kadınlarda daha sık üst düzeyden ya da ünlü birinin
kendisine aşık olunduğuna inanır,
KEŞİF HEZEYANLARI: Buluşlar yaptıklarını ya da yapacaklarını, daha önceden yapılmış
buluşların aslında kendilerine ait olduğunun iddiası,
DAVA HEZEYANLARI: Haklılığını kanıtlamak için ilgili makamlara dava açıp
uğraşır,mahkeme mahkeme dolaşır,
14
9.PSIKOMOTOR DAVRANIŞLAR VE BOZUKLUKLARI
9.PSİKOMOTOR AKTİVİTE: Bireyin duygulanım tepkilerine eşlik eden jest ve mimikleri dahil,
dışarıdan gözlemlenebilen her türlü ruhsal ve davranışsal eylemler,
1. Psikomotor eksitasyon,
2. Psikomotor retardasyon,
3. Kompülsiyon(zorlantı),
4. Katatonik bozukluklar,
1.PSİKO MOTOR EKSİTASYON;

Bireyin psikomotor aktivitesinde artma,

Aşırı hareketlilik, ataklık,

Az uyuma,

Çok konuşma,

Tanımadık bireylerle kolay iletişim kurma,

Genelde neşeli olmakla birlikte kolay öfkelenme,

Cinsel ilgi ve istekte artma,
MANİK-BİPOLAR BOZUKLUK
2.PSİKO MOTOR RETARDASYON;

Bireyin psikomotor aktivitesinde azalma, durgunluk,

Yaşamın her alanında isteksizlik ve yavaşlama,

Az konuşma,

Az hareket etme,

İnsanlardan uzak kalmayı tercih etme,

Kendilerine(Öz) bakımlarında kötüleşme,

Giyimlerine ve kişisel hijyenlerine özen göstermeme,

Cinsel ilgi ve istekte azalma,
DEPRESYON ve ŞİZOFRENİ
15
9.PSIKOMOTOR DAVRANIŞLAR VE BOZUKLUKLARI
3.KOMPÜLSİYON(ZORLANTI): Temelde bir dürtü kontrol bozukluğu, bireyin istemediği
halde yersiz ve anlamsız bulduğu hareketleri yinelemesi,

Birey bu davranışları yinelememek için aşırı çaba gösterir, ancak yine de bu davranışları
yapmaktan kendini alamaz.

Bir kaç kompülsif davranışın birbirini takip etmesi RİTÜEL’dir,

Bu davranışların engellenmesi bireyin anksiyetesini aşırı derecede artırır,



Ellerini bir kaç kez yıkayan, kapıyı, havagazı ve musluğu defalarca kontrol eden
bireylerin davranışları kompülsiyondur,
KOMPÜLSİYON TÜRLERİ;
DİPSOMANİ: Alkollü içki tüketimi ile ilgili kompulsiyon, bunlar haftalarca, aylarca
içmez, ancak zaman zaman dürtüsel tarzda ve aşırı miktarlarda içki içer,

BULİMİ: Sürekli değil, zaman zaman aşırı miktarlarda yemek yeme,

TRİKOTİLLOMANİ: Saç, sakal ve bıyık kopartma ile ilgili kompülsiyon,

PİROMANİ: Ateş yakma, yangın çıkarma kompülsiyonu,

KLEPTOMANİ: Gereksinimi olmadığı halde devamlı bir şeyler çalma,



NİMFOMANİ: Sık sık, uzun süreçli sevişen ve cinsel ilişkiye giren kadın,
doyumsuzluk ve aşırı isteklilik söz konusu,
SATİRİASİS: Erkeklerin sık sık, uzun süreçli sevişmesi ve cinsel ilişkiye girmesi,16
doyumsuzluk ve aşırı isteklilik söz konusu,
OBSESSİF KOMPULSİF REAKSİYON: Obsesyonlar, davranışa dönüşmüştür.
9.PSIKOMOTOR DAVRANIŞLAR VE BOZUKLUKLARI
4.KATATONİK BOZUKLUKLAR:

KATATONİK BALMUMU BULGUSU (KATALEPSİ): Hastanın
eklemlerine istenilen açılar verilerek, istenilen postür sağlanabilir. Bu
postürde hasta uzun süre kalabilir.

KATATONİK POSTÜR: Hastanın kendiliğinden edindiği bir postürü
değiştirmeden uzun süre muhafaza etmesi,

KATATONİK NEGATİVİZM: Hastanın söylenilenin aksini yapması,

MANNERİZM: Hastanın yersiz ve tuhaf mimikler yapması, göz-kaş
işaretleri, dil çıkarma, yanak şişirme, boyun kırma vb.

STEREOTİPİ: Motor bir davranışın sürekli olarak tekrarı,

EKOPRAKSİ: Hastanın gördüğünü aynen yapması,

EKOLALİ: Hastanın duyduğunu aynen yineleyerek söylemesi,

17
GRAFİZM: Kağıt parçaları üzerine amaçsız yazılar yazma, şekiller çizme,
DEĞERLENDIRME SORULARI
1.
Kaç tür kişi oryantasyonu vardır? Adlarını yazıp, kısaca açıklayınız.
2.
Dikkatin tanımını yapınız, kaç tür dikkat vardır?Adlarını yazıp,
açıklayınız.
3.
Hafıza(bellek) nedir? Kısaca tanımını yapınız.
4.
Belleğin iki yönünü yazınız.Bilginin test edilmesi için belleğin hangi yönü
için hangi test yöntemi kullanılır,kısaca belirtiniz.
5.
İllüzyon ve hallüsinasyonun tanımlarını yapınız.
6.
Depersonelizasyon ve derealizasyonu tanımlayınız.
7.
Zeka nedir?Tanımlayınız, kaç tür zeka vardır?Adlarını yazınız.
8.
Obsesyon,fobi ve kompülsiyon nedir? Tanımlarını yapınız.
9.
Hezeyan nedir?Tanımını yapınız,mikromanik, megalomanik,mistik ve
kıskançlık hezeyanlarını kısaca açıklayınız.
10.
Bilinç nedir? Tanımını yapınız.
11.
Bellek bozukluklarının adlarını yazınız.Birer cümleyle açıklayınız.
12.
Obsesyonla hezeyan arasında en büyük fark nedir? Kısaca açıklayınız.
13.
Mizofobi, klastrofobi ve agorafobi nedir? Kısaca tanımlayınız.
14.
Kompülsiyon nedir? Tanımını yapınız, örnek veriniz.
15.
Katatonik negativizm, ekopraksi ve ekolali nedir? Kısaca açıklayınız.
18
KAYNAKLAR
Güney, Salih.,(2000). Davranış Bilimleri, Ankara :Nobel Yayın
Dağıtım, 2.bs,
Özkalp ,Enver (ed).,(1997). Davranış Bilimlerine Giriş, T.C.
Anadolu Üniversitesi Yayınları No. 173, Açıköğretim Fakültesi
Yayınları No. 75, Eskişehir.
Önder,Ö.R.,(2004) “Ruh Sağlığı”,KPSS-SB Sağlık
Bilimleri.Ankara:Selim Kitabevi,2.bs.s.:271-335.
Songar, A., (1980). “Psikiyatri, Psikobiyoloji ve Ruh Hastalıkları”.
4.bs.İstanbul: Serhat Dağıtım Yayınevi.
Sayıl, I(Edit)., (1996) . “ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ders Kitabı.
A.Ü.T.F. Bilimsel Yayınlar Serisi. No: 12. Ankara: Antıp A.Ş.
Yayınları.
19
TEŞEKKÜRLER
20