Elektrİkle çalIşmalarda İş sağlIĞI ve GÜvenlİğİ

KAÇAK AKIM VE MONTAJ ESASLARI
İş sağlIĞI ve GÜvenlİğİ
Hazırlayan
MERYEM GÖKMEN
İş Güvenliği Uzmanı
Eğitimin İçeriği
 Elektrik enerjisi ve tanımlar
 Elektrik çarması ve insana olan etkileri
 Elektrikten korunma yöntemleri
 Kaçak akım rölesi
 Montaj esasları
Elektrik Akımı Nasıl Oluşur
 Bir İletkenden birim zamanda geçen elektrik yükü miktarına
akım denir.
 Elektrik akımı iletkenin atom yapısındaki elektronların
hareketiyle meydana gelmektedir.
 Bu maddeye elektrik uygulandığında elektronlar negatif (-) 'den
pozitif (+) yönüne doğru hareket etmeye başlar.
 Bu harekete "Elektrik Akımı" denir. Birimi ise "Amper" 'dir.
İletkenin herhangi bir noktasından 1 saniyede 6.25*10^18
elektron geçmesi 1 Amperlik akıma eşittir. Akımlar "Doğru
Akım" (DC) ve "Alternatif Akım" (AC) olarak ikiye ayrılır.
“Elektrik Çarpması” nedir?

Elektrik akımının vücuttan geçecek şekilde kişinin bir elektrik kaynağı
ile teması sonucu yaralanması veya ölümü”dür.

Etkileyen faktörler

Elektrik devresinin tamamlanıp tamamlanmadığı

Akımın gerilimi (Voltaj)

Akımın cinsi (ASC, DC)

Akımın şiddeti (Amper)

Akımın geçtiği yol

Akımın dokulardan geçtiği süre

Vücut dokularının direnci
İnsan Vücudunun Özellikleri
 İnsan vücudunun her yeri ayni iletkenlik veya direnç
seviyesinde değildir.
 Bu nedenle, alçak gerilime maruz kaldığında elektrik akımı
direnci en düşük yolu tercih etmektedir. Bu yol da dolaşım
sistemi ve kalptir.
 Kalpten geçen elektrik akımı fibrilasyona ve şok sonucu
ölüme neden olmaktadır.
İnsan Vücudunun Özellikleri
 Yüksek gerilimde elektrik akımı tüm vücutta etkili
olmakta, vücuda uygulanan elektriksel alan şiddetinin daha
fazla olması nedeniyle dolaşım sistemi dışındaki bir çok
organ da iletken hale gelmektedir.Yüksek gerilim nedeniyle,
vücuda giriş ve çıkışlarında, deri dokusunun direncinin
daha yüksek olması sonucu aşırı ısı oluşmakta ve dokusunda
yanıklar meydana gelmektedir. Genellikle alçak gerilime
maruz kalan vücutta şok, yüksek gerilime maruz kalan
vücutta ise ağır yanıklar meydana gelir.
Elektrik Akımının İnsana Etkisi
 Elektrik akımı iletken cisimler üzerinde hareket eder.
 Elektrik akımı yalıtkan cisimlerde elektron akımını
sağlayamadığı için bu cisimler elektrik akımını iletmezler
 Elektrik akımı elektronları harekete geçirdikleri iletken
cisimler üzerinde etkilerini gösterirler.
Elektrik Akımının İnsana Etkisi
 İnsan vücudu homojen bir yapıya sahip olmamakla birlikte
iletken bir yapıya sahiptir.
 Yani insan vücudu elektrik akımını iletir. Bu nedenle de
elektrik akımının tüm olumsuz etkileri insan vücudunda da
meydana gelir.
Elektrik Akımının İnsana Etkisi
 Elektrik akımının iletken cisim üzerindeki geçişini
sağlayabilmesi için devrenin tamamlanması
gerekmektedir.
 İnsan vücudu söz konusu olduğunda, elektrik akımının
insan vücudundan çıkarak devresini tamamlaması
gerekmektedir.
 Bu nedenle, insanların elektrik çarpılmalarında en
klasik yöntem elektriğin insan vücuduna girişini ya da
çıkışını engellemektir.
Elektrik kazalarının oransal dağılımı
 Makina yakınındaki elektrik kaçağı ile madeni kısımlarının elektriklenmesi sonucu




oluşan kazalar
:% 26
İzalasyon hatalarından oluşan kazalar
Enerji iletim hatlarıyla temas sonucunda oluşan kazalar
Elektrik direkleri üzerinde veya yakınında oluşan
kazalar
Elektik kısa devreleri sonucu yangın
:% 23
:% 20
:% 12
:% 7.6
 Patlama sonucu oluşan kazalar
:% 5.9
 Gerilim yakınında ki işlerde oluşan kazalar
:% 5.5
Tanımlar
 Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri: İnsanlar, diğer canlılar,
bitkiler ve eşyalar için bazı durumlarda (yaklaşma, dokunma
vb.) tehlikeli olabilecek ve elektrik enerjisinin üretilmesini
özelliğinin değiştirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini,
dağıtılmasını ve mekanik enerjiye, ışığa, kimyasal enerjiye
vb. enerjilere dönüştürülerek kullanılmasını sağlayan
tesislerdir.
 Elektrik Zayıf akım Tesisleri: Normal durumlarda,
insanlar ve eşyalar için tehlikeli olan akımların meydana
gelemediği tesislerdir
 Şebeke: Akım kaynağından tüketim araçlarının bağlantı ucuna
kadar olan hava hatları ve kabloların tümüdür
 Dağıtım Şebekesi : Akım kaynağından tüketici tesisine kadar
olan hava hatları ve kabloların tümüdür.
 Tüketici Tesisi :Yapı bağlantı kutusunda sonraki yada bunun
gerekli olmadığı yerlerde tüketim araçlarında önceki son dağıtım
tablosunu çıkış uçlarından sonraki elektrik işletme araçlarının
tümüdür.
 Küçük Gerilim : Bir yalıtım hatasında yüksek dokunma gerilimi
baş göstermemesi için, anma gerilimleri 42 volta kadar olan
akım devrelerinin topraklanmadan çalıştığı bir korunma
tedbiridir.
 Alçak Gerilim : Etken değeri 1000 volt yada 1000 voltun altında
olan gerilimdir.
 Yüksek Gerilim : Etken değeri 1000 voltun üstünde olan
gerilimdir.
 Aşırı Gerilim : Genellikle kısa süreli olarak iletkenler arasında
yada iletkenlerle toprak arasında meydana gelen, işletme
geriliminin izin verilen en büyük sürekli değerini aşan, fakat
işletme frekansında olmayan bir gerilimdir.
 Hata Gerilimi: Aygıtların gövdeleri arasında yada bu gövdelerle
referans toprağı arasında hata durumunda meydana gelen
gerilimdir.
 Koruyucu Yalıtma : İşletme yalıtkanlığına ek olarak yapılan ve
gerilim altında olmayan iletken tesis bölümlerinin: işletme
yalıtımının görev yapmaması durumunda gerilim altında
kalmalarını önleyecek yada bunları dıştan örtecek biçimde
yapılan yalıtmadır.
 Üzerinde Durulan Yerin Yalıtılması: İnsanın, üzerinde
bulunduğu yer aracılığı ile toprağa ve el ulaşma uzaklığı
içindeki toprakla temasta olan gerilim altında olmayan iletken
tesis bölümlerine ve öteki iletken bölümlere karşı yalıtıldığı
bir koruyucu yalıtma biçimidir.
İnsanın elektrik akımından
korunmasında temel prensip
 Elektrik akımının insan vücudundan geçişini önlemekte
iki temel ilke vardır.
 İnsan üzerinde önlem
 Sistem üzerinde önlem
İnsan Üzerinde Önlem
 İstenmeyen elektrik akımının insan vücudu üzerinden
devresini tamamlamaması için, insan vücudunun olası
elektrik akımı girebilecek kısımlarının yalıtkan hale
getirilmesi prensibine dayanmaktadır.
 Elektrik akımı ihtimali bulunan iletken cisimlerle temas
etmesi söz konusu olan kişilerin ellerine gerilim gücüne
uygun yalıtkan eldiven giymeleri, akımın vücuda girişini
engelleyecektir.
İzole Eldiven
 Vücudun kontrol dışı elektrik tertibatlarına temas riski
bulunduğunda, izole önlük veya elbise giyilmelidir.
 Başın elektrik hatlarına veya tertibatlarına temas etme
riskine karşı,
İzole baret giyilmelidir.
İzole Baret
 İnsan vücuduna giren akımın devreyi tamamlamasına engel
olan başka bir yöntem de izole çizme veya izole ayakkabı
uygulamasıdır.
İzole Çizme
İzole Ayakkabı
İzole Ayakkabı
 İnsan üzerindeki önlemler sadece uygun KKD verilmesi ile
sınırlı değildir.
 İnsan, KKD kullanmadan da elektrik akımından korunabilir.
 Elektrik akımının özelliklerinin bilinmesi, nerelerde kaçak akım
tehlikesi var ve buna karşı nasıl çalışılması gerektiğinin
bilinmesi durumunda da elektrik kazalarından korunmak
mümkündür. Bu nedenle çalışanlara elektrik güvenliği
konusunda eğitim verilmesi de insan üzerindeki önlemler
kapsamında ele alınabilir.
Elektrik eğitiminin temel hedefleri
 Elektriğin klasik özellikleri,
 İnsan üzerindeki etkileri,
 Klasik kaza çeşitleri,
 Güvenlik önlemleri,
 Güvenlik alet ve donanımları,
 KKD ler ve kullanımı
Eğitim Eksikliğine Dayalı Hatalı
Davranışlar
 Elektrikle ilgili kazaların meydana gelmesinde bilgi
eksikliğinin büyük oranda etkili olduğu görülmüştür.
 Bu bilgi eksikliğine dayalı olarak bir çok insanın riskli
çalışma yaptığı, bu çalışması sırasında elektriğe
kapılma tehlikesinin çok yüksek olduğunun farkında
değildir.
 Yine bir çok insan bilgi eksikliği nedeniyle, elektrikle ilgili
güvenlik donanımlarını, alet ve aparatları kaldırmakta,
söküp atmakta veya işe yaramaz hale getirmektedir.
Sistem Üzerinden Önlem
 İzole etme
 Uzakta bulundurma
 Koruyucu Hat İletkeni İle koruma (Topraklama, Sıfırlama)
 Kaçak akım önleme
 Sistem üzerinde yapılan tüm koruma önlemlerinin ana
prensibi bu dört temel yönteme dayanmaktadır.
 İşyerlerindeki elektrik tesisatı ile ilgili olarak bu temel
prensiplerin herhangi birinin devre dışı kaldığının tespit
edilmesi halinde, elektrikle ilgili olarak güvenlik açısından
bir sorun var demektir.
İzole Etme
 İzole Etme yönteminde, elektrik akımını ileten ve üzerinde
bulunduran tüm iletken tesisatın yalıtkan malzeme ile izole
edilmesi ile bu tesisat ile bilerek veya bilmeyerek temas
eden kişilerin korunması hedeflenir.
İzolasyonu bozulan;
 Elektrik kabloları, elektrik tesisat ve donanımları
 Seyyar el aletleri,
 Sabit elektrikli alet, makine ve tezgahlar,
 Diğer elektrikli cihazlar
 Düzenli olarak kontrol edilmeli,
 Bu ekipmanların bozuk izolasyon ile kullanılmasına izin
verilmemelidir,
 Yalıtkan kaplaması zarar görmüş elektrik kabloları
 İzole edilmek suretiyle ekleme yapılmış kablolar
 Kırık fiş ve priz sistemleri
 Çıplak uçlu kablo ile elektrik alınması
Çift Yalıtımlı Cihazlar
 Özellikle seyyar elektrikli el aletlerinde aktif bölümlerin
yalıtımından başka pasif bölümlerin de koruyucu bir kılıfla
kapatılarak tamamen yalıtımıdır.
 Uluslar arası sembolü iç içe geçmiş iki karede veya (UL)
olarak gösterilir.
Uzakta Bulundurma
 Elektrik akımı insan vücuduna ulaştığında tehlikelidir.
 Eğer elektrik akımı daha önceden izole edilmek suretiyle
korunmamışsa, yani çıplak hat üzerinde ise, bu taktirde
hattın insanların ulaşamayacağı uzak noktalardan
geçirilmelidirler.
 Enerji nakil hatları bu prensibe göre insanların
ulaşamayacağı yüksek noktalardan geçirilir.
 Uzakta bulundurma yönteminin de diğer yöntemler gibi
bazı zafiyetleri vardır. Bunlar;
 Enerji nakil hatları yukarıdan geçtikleri için bazı durumda
fark edilmezler veya varlıkları unutulur.
 Bu durumda beklenmeyen kazalar meydana gelir.
 Özellikle fabrika veya işyerlerinin bahçesinden, binasının
üzerinden, balkon yakınından geçen enerji nakil hatları
ciddi kazalara sebebiyet verir.
Electrical
Safety
Basic Electrical Safety
ENERJİ NAKİL HATTINA DİKKAT !..
ENERJİ NAKİL HATTINA DİKKAT !..
Topraklama
 Elektrik akımının “direnci en düşük olan yolu tercih etmesi”
özelliğinden faydalanarak, insan vücudunun direncinden daha
düşük bir hat oluşturarak bu hattı toprakla irtibatlandırmak
topraklamadır.
 Elektrikli cihazların iletken kısımlarına bazen kaçak akım
ulaşabilir. Bu cihaza dokunan kişinin vücut direncinden daha
düşük bir dirence sahip toprak hattı yoksa, elektrik akımı bu
kişinin üzerinden devresini tamamlayarak toprağa geçtiğinde
elektrik kazası meydana gelir. Toprak hattı bu kaçak akımı kendi
üzerinden toprağa ileterek insanı korur.
Topraklama
 Elektrikle çalışan tüm iş ekipmanlarının teorik olarak
metal aksamlarında kaçak akım riski bulunmaktadır.
 Hatalı bağlantı,
 İzolasyon hatası,
 Yanlış temas,
gibi nedenlerle iş ekipmanlarının metal aksamında kaçak
elektrik akımı bulunabilir.
 Bu durumun her zaman kontrol altına alınması çok zordur.
 İş ekipmanlarında kaçak akıma karşı güvenilir
önlemlerden bir tanesi topraklamadır.
 Metal aksamı bulunan iş ekipmanlarında yapılması gereken
topraklama, metal gövde üzerinden ayrı bir topraklama
hattının çekilmesidir.
Topraklamanın amaca göre sınıflandırılması
 Topraklama başlıca üç maksatla yapılmaktadır.
 1. Koruma topraklaması
 İnsanları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak
için işletme araçlarının aktif olmayan kısımlarının
topraklanması.
 2. İşletme topraklaması
 İşletme akım devresinin, tesisin normal işletilmesi
Topraklamanın amaca göre sınıflandırılması
 3. Fonksiyon topraklaması
 Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen
fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklama.Yıldırım
etkilerine karşı koruma, raylı sistem topraklaması, zayıf akım
cihazlarının topraklanması.
Koruma topraklamasının etki şekli
 A- Topraklanacak cihaz veya bölüm ile referans toprak (topraklanan
nesnenin elektrodundan oldukça uzak, en az 20 m.,bir toprak parçası)
arasındaki direncin (toprak elektrodu geçiş direnci, elektrot yayılma
direnci) olabildiğince küçük olmasını sağlamak,
 Bu suretle doğacak hata akımlarını yeteri kadar büyültmek ve bu sırada
temas gerilimini tehlike sınırları içinde tutmak,
 B- Cihazların, bina aksamının ve benzeri elemanların aralarında,
işletme esnasında potansiyel farkı meydan gelmemesini temin
etmektir.
Koruma topraklamasının etki şekli
 Bu maksatla yapılan topraklamaya KORUMA TOPRAKLAMASI
 denmektedir.
 Koruma topraklaması, alçak gerilim tesislerinde temas gerilimine
karşı koruma yöntemlerinden biridir.
 Yüksek gerilim tesislerinde ise temas gerilimine karşı korumada
kullanılacak tek yöntemdir.
İşletme topraklamasının etkisi:
 Şebekelerde arızasız normal işletme durumunda nötr
noktasının toprağa karşı gerilimi, dengeli yük hali için,
sıfırdır. Bir fazda faz-toprak kısa devresi meydana gelmesi
halinde nötr noktası topraklanmamış ise, nötr noktası
gerilimi faz-nötr gerilimine, arızasız fazların gerilimi de
toprağa karşı faz arası gerilime ulaşır.Yalıtım bakımından
istenmeyen bu durumu önlemek için nötr noktasının
topraklanması yoluna gidilir.
İşletme topraklamasının etkisi:
 İşletme esnasında gerilim altında olabilen noktaların
topraklanmasına
 İŞLETME TOPRAKLAMASI adı verilir.
Fonksiyon topraklaması:
 Dönüş hattı olarak toprağı kullanan iletişim tesislerinin
çalışabilmesi için yapılan işletme topraklamasına
FONKSİYON TOPRAKLAMASI denmektedir.
 Raylı sistem topraklaması, parafudrların topraklaması da bu
sınıf içinde düşünülmektedir.
Topraklamanın çalışmaması
durumunda
 Topraklamalı aletlerde topraklama devresindeki
kesinti halinde aletin elektrik devresini kesen bir
kontaktörün bulunması şekli de geçerli bir
önlem sayılır.
Kaçak Akım Rölesi
 Evlerde, işyerlerinde ve sanayilerde elektrikli aletlerin
kullanımının artması beraberinde kaçak akımların oluşma
riskini de artırmaktadır. Bununla beraber, her yıl bir çok kişi
elektrik kazalarının kurbanı olmakta ve yangınların %40 'ı
elektrik enerjisinin hatalı kullanımı sonucunda meydana
gelmektedir. Bu yüzden bir çok ülkede ve ülkemizde kaçak
akım koruma cihazlarının kullanımı zorunlu hale
getirilmiştir. Elektrik akımının ve geriliminin insanlar
üzerinde ne gibi etkilere sebebiyet vereceği ve hangi
değerlerin sınır değerler olduğu aşağıda verilmiştir
Kaçak Akım Rölesi
 Elektrikli cihazlar üzerinden meydana gelebilecek kaçakların
tehlikeli akım seviyesine gelmeden önce cihaza gelen elektrik
devresini keser
Akım büyüklüğünün etkisi:

Herhangi bir yalıtım hatası bulunan elektrik cihazına veya
direk enerji altındaki iletkenlere temas eden kişinin vücudu
üzerinden elektrik akımı geçer. Akımın vücuttan geçişi ile
meydana gelen tehlikenin önemi birçok etkene bağlıdır.
Bunların başlıcaları; -Akım değeri -Akımın geçiş süresi Vücutta izlediği yoldur.
İnsan vücudundan geçecek olan akımın
etkileri;

1-10 mA Karıncalanma hissi
10 mA Kasılma başlaması (Kişi iletkene Yapışabilir.)
20-30 mA Diyafram kasılması (Solunum yolu tıkanma riski)
70-100 mA 500 mA Kalbin titremeye başlaması ve
düzensizleşmesi Kalbin durması ve ölüm
Buradan da görüldüğü gibi akımın çok küçük değeri bile
kalbin durmasına ve sonuçta kişinin ölmesine sebebiyet
vermektedir.
Elektriğe maruz kalan kişinin vücudundan akacak olan 30
mA kaçak akım, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun
hazırladığı IEC 60479-1'deki eğriye göre solunum ve kan
dolaşımı için sınır değer olarak verilmiştir.
Temas geriliminin etkisi:
Temas geriliminin güvenlik eğrisi, hayat ile ölüm arasındaki
sınırı belirler. Bu gerilimin insan vücuduna zarar vermeyecek
maksimum değeri, kaçak akımın eşik değeri 25 mA kabul
edilerek ve kişinin bulunduğu ortama göre değişen iç
direncinden hesaplanır. Normal şartlarda yetişkin bir insanın
iç direnci 2 k£2 dur. Nemli ortamda bu direnç 1 k£2'a, ıslak
ortamda ise 480 £2'a kadar düşer. Normal, nemli ve ıslak
ortamlar için temas gerilimlerin gerilim-zaman eğrileri
şekil-2'de verilmiştir.
Temas geriliminin etkisi:
Kaçak Akım Rolesi
 - İnsanları kaçak akıma karşı korur.
 Yangına karşı koruma sağlar.
 - İnsan koruması için :30 mili amper ve < 0,2 sn.
 -Yangın koruması için >300 mili amper
 - Aylık test yapılmalı.
K.A.R. İÇ YAPISI
Çalışma prensibi

Kaçak akım koruma şalteri şekil-3'de görüldüğü gibi faz veya
fazlar ile nötr çok hassas bir toroidal nüvenin içerisinden
geçirilir. Gelen akım ile dönen akım arasında fark olmadığı
sürece her şey normaldir ve açtırma rölesi üzerinde sükunet
halinin manyetik akısı akar.
Çalışma prensibi
 Fark akımı oluştuğunda akım trafosu sekonder sargılarında
indüklenen gerilim nedeniyle açtırma rölesinin üzerindeki
manyetik akı bozulur. Bir yay ile doğal mıknatısa bağlı
mandal boşalır ve yayın kuvvetiyle açtırma bobinine mekanik
olarak açma sinyalini verir. Açtırma bobini ise ana kontakları
açarak elektriği keser. Bu işlem 30 ms'nin altında gerçekleşir.
Basit gibi görülen bu mekanizma insan hayatı söz konusu
olduğu için yüksek bir teknoloji ürünü olmalı ve şalter aynı
işlemi binlerce kez, hatasız yapmalıdır.
Tek Faz Ve 3 Fazlı K.A.R.
Direkt temas:

Bir insanın, işletmeye tabi olan gerilim taşıyan parçalara
direk temas olayıdır. Bu durumda kaçak akım, insan vücudu
üzerinden toprağa akarak devresini tamamlar. Temas
geriliminin yüksek değerlerinde (AC 50 V'dan büyük
değerler için) vücuttan geçen hata akımı ölümcül bir kazaya
neden olabilir.
Direk Temas Durumu
Endirek temas:

Gerilim altında çalışan bir cihazda yalıtım hatasından dolayı
bir kaçak oluştuğunda, kaçak akım topraklama direnci
üzerinden devresini tamamlar. Bu durumda tesadüfen arızalı
cihaza temas eden bir insan, paralel olarak hata akımı
devresine girer ve kaçak akımın bir kısmı da insan vücudu
üzerinden toprağa akar . Bu yüzden endirek temas
durumlarında topraklamanın nasıl yapıldığı çok önemlidir
Endirek Temas Durumu
Montajda dikkat edilecek hususlar:
 Kaçak akım koruma şalterinin doğru ve güvenli bir
şekilde koruma yapabilmesi için montajda dikkat
edilecek hususlar şöyle özetlenebilir;
• Ana panolarda yangın koruma, sayaç kolon devrelerine
ise hayat koruma eşikli, amper değerleri yeterli
büyüklükte olan kaçak akım koruma şalterleri
kullanılmalıdır.
• Nötr iletken izole olarak çekilmeli ve hiçbir yerde
(şalter ile yük arasında) topraklanmamalıdır.
Montajda dikkat edilecek hususlar:
• 2 kutuplu kaçak akım koruma şalterinde faz ve nötr
iletkeni, 4 kutuplu kaçak akım koruma şalterinde tüm
fazlar ve nötr iletkeni şalter ile irtibatlandırılmalıdır.
• Kaçak akım koruma şalterinden geçen akım, şalterin
nominal akımını aşmamalıdır.
Montajda dikkat edilecek hususlar:
• Topraklama direnci, 30 mA'lik kaçak akım koruma
şalteri için max 2160 ohm, 300 mA'lik kaçak akım
koruma şalteri için de max 216 ohm olmalıdır.
• Tesisata bağlı kaçak akım koruma şalterinin çalışmasını
kontrol etmek için, test "T" butonuna basınız. Cihaz
devreyi açmalıdır. Cihazı test etmek için faz-nötr
iletkenleri kesinlikle kısa devre edilmemelidir.
Uyarı
 Kaçak akım koruma şalteri mutlaka besleme geriliminden
bağımsız olmalı, yani elektronik olmamalıdır. Elektronik
kaçak akım koruma şalterleri besleme gerilimine ihtiyaç
duydukları için nötr hattında bir kopukluk olması durumunda
çalışamazlar ve koruma yapamazlar. Bu nedenle elektronik
tip kaçak akım koruma şalterlerinin Türkiye'de kullanımı,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve TSE tarafından
yasaklanmıştır
Gerilim Sınıfları
 Gerilim kademeleri aşağıdaki şekilde kabul edilmiştir.
Küçük Gerilim
(Dokunma gerilimi)
Alçak Gerilim
Yüksek Gerilim
:
0 - 50 Volt arası
:
:
< 1 000 Volt arası
>= 1000 Volt arası

 Alınacak güvenlik önlemleri açısından 1000 voltun
üzerindeki gerilimler Yüksek Gerilim sayılacaktır.
 Etkin değeri 50 Voltun üzerinde olan gerilim insan
için Tehlikeli Gerilimdir.
 Elektrik tesisleri ve topraklama tesisleri yılda bir defa
yetkili bir teknik eleman tarafından kontrolü ve direnç
ölçümleri yapılarak bir rapor düzenlenmelidir.
Mevzuat
 Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği
 Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
 Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği
Mevzuat
 İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik
Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
 İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği
Teşekkürler
İş sağlIĞI ve GÜvenlİğİ
Hazırlayan
MERYEM GÖKMEN
İş Güvenliği Uzmanı