profesyonel elektronik - Elektrik.gen.TR – Türkçe Elektrik

PROFESYONEL ELEKTRONİK
ARIZA BULMA-GİDERME – 3
Arızalı sistem veya elektronik kartın genellikle devre şeması elimizde
bulunmamaktadır. Öyleyse biz doğrudan elektronik malzemelerin testini yapıp arızayı
bulabilir miyiz?
Örneğin elimizde bir CPU (mikroişlemci kartı) kartı arızalı olarak bulunsun. Kart
üzerinde yaklaşık 200 adet elektronik malzeme olduğunu varsayalım. Hiçbir doküman ve
devre şeması olmadan elektronik malzemeleri bir bir, devreden sökmeden test edelim. Farz
edelim ki 3 adet malzeme devre içi arızalı bulundu. Onları devre dışına alıp test ettik, 2
tanesinin gerçekten arızalı olduğunu gördük. Bu iki arızalı malzemenin yerine sağlamını veya
muadili dediğimiz aynı işlevi yapabilecek malzemeyi lehimledik. Kartımız artık sağlam
hale gelmiştir. Bu kadar kolay mı? Diyen sesler duyuyor gibiyim. Bazı özel arızalar
haricinde bu kadar kolay. Devre içi ve dışı profesyonel malzeme testi yapan cihazları uzun
süredir kullanıyor, arıza buluyor ve bu konuda araştırmalarıma devam ediyorum. Bu cihazları
kendi alanlarındaki en iyi olanlarını (Best of the best) software’leri ile birlikte
örneklendirmeye devam edeceğim.
Muhatabımız doğrudan elektronik malzemelerin testi olduğundan, elektronik kartın
işlevi ne olursa olsun arıza bulunabilir. Yani elektronik sistem-cihazların arızalı kartlarının
tamiri bu sistem-cihazlara hakim olmadan yapılabilir. Arızalı elektronik kart üzerindeki tüm
malzemelerin testini profesyonel olarak yapıp, arızalı olanların tespitini yapabiliriz.
İyi bir arızacı elektronik malzemeleri iyi tanımalıdır.
Elektronik bir kart (Elektronik karttan maksadımız elektronik malzemelerin üzerinde
bulunduğu PCB devrelerdir.) üzerindeki tüm malzemeleri tanımamız gerekir. Eğer elektronik
kart üzerinde bir programlı malzeme (Eprom, Eeprom, Palxx, Galxx vs. gibi) bulunduğunu
anlamadan test işlemi yapılırsa, test cihazının proplarından karta gönderilen fazla akım
programlı malzemenin programına zarar verebilir. Elektronik malzemeleri iyi tanıma adına;
bol bol katalog ve malzeme CD’leri incelenebilir, internet ortamından üretici firmaların
sitelerinden malzeme katalogları incelenebilir. Test edeceğimiz karttaki tüm malzemeleri
tanıyor hale gelmek arızanın bulunmasının büyük bölümünü oluşturur. (Hakkında hiç bilgi
bulamadığımız malzemeleri de bir sağlamı ile mukayeseli test edebiliriz.) Elektronik
malzemeleri iyi öğrenmemiz gerekir. Dirençler, diyotlar, kondansatörler, bobinler, trafolar,
transistörler, fetler, mosfetler vs. gibi temel elektronik malzeme elemanlarını tanıtan
günümüzde kitaplar mevcut Elektronik malzemelerin üzerinde yazan yazıların anlamlarını da
bilmemiz gerekir. Örneğin TTL ailesinden 74244 entegresi üzerinde yazanlar ;
MC174HC244N, 9523, 567A34 şeklinde olsun.
MC1 : Motorola firmasının amblemi (Motorola genellikle 1’harfini kullanır.
74XX : TTL lojik kapı ailesi dizisi.
HC : Üretim teknolojisi (High Cmos) Üretim teknolojisi malzemenin muadillerini
belirlerken önemlidir. Hızları daha yavaş olan malzemeler muadil olarak kullanılırlarsa sorun
oluşturabilmektedir.
244
: 74 serisindeki lojik devre numarası. Hangi lojik kombinasyonda olduğunu gösterir.
N
: Malzemenin kılıf yapısı (Package) ve ısı, nem dayanıklılığı gibi bazı katalog
bilgelerini içerir.
9526
: Malzeme 95 yılının 23’ncü haftası üretilmiştir.
567A34
: Malzemenin üretici firmasına ait OEM kodu, stok kodu gibi numaralardır.
1