ELEKTRONİK •YÜZYIL 1 ANTROPOLOJİ Antropoloji; kültür bilimidir. Antropologlar tüm toplumları, kültürleri, insan kalıntılarını ve fiziksel, biyolojik yapılarını inceler. İnsanın iskelet, kafatası gibi fiziki yapısını araştıran antropoloji, insanlık tarihinin en eski dönemlerinin aydınlatılmasına yardımcı olur. 2 1) Aşağıdakilerden hangisi antropologların cevap aradığı sorulardan birisi değildir? A) İnsanlar niçin yaratılmışlardır? B) İnsanlar nasıl değişirler? C) İnsanlar neden değişirler? D) İnsanlar birbirlerine neden benzemezler? E) İnsanlar birbirlerine neden benzerler? Cevap: A 3 Bu bilim insanı kültürel , toplumsal ve biyolojik çeşitliliği içinde anlamaya ; insanlığı başlangıcından beri insanların çeşitli koşullara nasıl uyarlandığını , bu uyarlanma biçimlerinin nasıl gelişip değiştiğini , çeşitli küresel olayların nasıl dönüştüğünü görmeye ve göstermeye çalışır. 4 Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmenin kültürel etkisi olarak yorumlanamaz? A) Etnik çatışmaların artması B) Uydu ve internetle haberleşme C) Başka bir ülkede göçmen olarak bulunma D) Batılı yaşam tarzını benimseme E) İşsizliğin artması Cevap: E 5 ARKEOLOJİ Arkeoloji, kendi içinde birçok farklı bilim dalını barındırmaktadır. Bunlar arasında tarihöncesi (prehistorya) arkeolojisi, klasik arkeoloji, protohistorya ve ön asya arkeolojisi, mısır arkeolojisi, tevrat arkeolojisi, ortaçağ arkeolojisi sayılabilir 6 FELSEFE Felsefe veya düşün bilim, sözcük köken olarak Yunanca φιλοσοφία seviyorum, peşinden koşuyorum, arıyorum anlamına gelen "phileo" ve bilgi, bilgelik anlamına gelen "sophia" sözcüklerinden türeyen terimin işaret ettiği entelektüel faaliyet ve disiplin. "phileo"= sevgi "sophia"=bilgi veya bilmek kelimelerinden türemiştir. 7 Felsefe ile bilim arasındaki ortak özellikler nelerdir? 8 PSİKOLOJİ • Psikoloji (Yunanca ψυχολογία, psihologia: Psikoloji), insan davranışları ve zihinsel süreçleri ile birlikte bunların altında yatan nedenleri inceleyen bilim dalıdır. Psikoloji diğer bilimlere kıyasla kısa bir geçmişe sahiptir. Bu kısa süre içinde psikoloji değişik biçimlerde tanımlanmıştır. İlk tanım insan zihninin yapısının incelenmesi biçimindeydi. 9 Bir koşucunun, antrenman sahasına giren köpekten kaçarken 100 metreyi 10 saniyede koştuğu, antrenörü tarafından kaydedilmiştir. Ama bu koşucu daha önce katıldığı yarışmalarda aynı mesafeyi hiçbir zaman 12 saniyenin altında koşamamıştır. Koşucunun 100 metreyi 10 saniyede koşması, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? Cevap: Bazı stresler başarıyı engeller. 10 İnsan zihnini gözleyebilmenin olanaksızlığı karşısında psikologlar, psikolojiyi "gözlenebilen davranışların bilimsel incelemesi" biçiminde tanımlamışlardır. İnsan zihninin davranış üzerindeki etkisini kabul etmeyen bu yaklaşıma, psikoloji içinde tepki oluşmaya başlamış, bellek süreçleri ve düşünme gibi zihinsel işlevleri inceleyen bilişsel psikoloji ortaya çıkmıştır. 11 Yaşı tutmadığı için yasal nedenlerle sürücü ehliyeti alamama sosyal engellemeye, ehliyet sınavında aşırı heyecanlandığından sürücü belgesi alamama ise psikolojik engellemeye birer örnektir. Bu örneklerden hareketle aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir? Cevap: Engelleme, çaresizlik ve öfkeye neden olur. 12 CEVAPLAR 1)Cevap: A 2) Cevap: E 3) • İkisi de insan ürünüdür. • İkisi de zihne ve akıl ilkelerine dayanır. • İkisi de yeni bilgi peşindedir. • İkisi de şüphe ile başlar. • Her ikisi de hazır bilgi ile yetinmez. 4)Cevap: Bazı stresler başarıyı engeller. 5) Cevap: Engelleme, çaresizlik ve öfkeye neden olur. 13 SON 14